S P I S POLECEŃ LINUXA Polecenia d l a katalogów Wyświetlanie zawartości katalogów ls ls [opcje][katalog][plik] -a (all) listuje również pliki ukryte zaczynające się znakiem».«-b wyświetla znaki niedrukowalne jako liczby ósemkowe -c sortuje listę zgodnie z datą zmiany stanu -d wyświetla nazwy katalogów zamiast ich zawartości -f sortuje listę według kolejności zapisu na nośniku -i wyświetla numer i-węzta dla każdego pliku -k podaje wielkość pliku w kilobajtach -l (long) wyświetla również typ, prawa, właściciela, grupę, datę dokonania ostatniej zmiany itd. -m wyświetla nazwy plików poziomo, pliki oddzielone są przecinkami -n wyświetla ID użytkownika i grupy zamiast nazw -p dołącza»/«do nazwy katalogu -r (reverse) listuje w odwrotnej kolejności -t sortuje według daty ostatniej zmiany -u sortuje według daty ostatniego dostępu do pliku -x listuje w kolumnach posortowanych poziomo -A listuje wszystkie pliki (w tym ukryte) z wyjątkiem».«i»..«-b (backup) ignoruje pliki z końcówką»~«-c wylistuje w kolumnach posortowanych pionowo (opcja ta stosowana jest domyślnie) -F dołącza do nazwy pliku symbole typu -G blokuje wyświetlanie grupy przy długim formacie wyjściowym -L listuje zawartość katalogu, ale zamiast dowiązań pokazywane są pliki lub katalogi, na które wskazują te dowiązania -Q listuje nazwę pliku w cudzysłowie -R (recursive) rekursywnie wyświetla zawartość wszystkich podkatalogów -S (size) sortuje według rozmiaru -X sortuje alfabetycznie według nazw rozszerzenia -1 wyświetla jedną szpaltę -l wzorzec pomija pliki zawierające w nazwie wyrażenie»wzorzecls - IR«Listuje, zaczynając od aktualnego katalogu, pliki, podkatalogi i pliki w podkatalogach ze wszystkimi danymi o nich Tworzenie katalogu mkdir mkdir [-m tryb] katalog -m tryb tworzy katalog z prawami tryb»mkdir -m 0750 temp1«usuwanie pustych katalogów rmdir rmdir [-p] katalog -p rekursywnie usuwa podkatalogi»rm temp1«tworzy katalog»temp1«w bieżącym katalogu z prawami»-rwxr-x--«usuwa katalog»temp1«w bieżącym katalogu, z tym że katalog ten musi być pusty Wyświetlanie ilośći zajętego miejsca na dysku w odniesieniu do katalogów du du[opcje][katalog] -a (all) pokazuje ilość miejsca zajmowanego przez wszystkie pliki -b pokazuje w bajtach ilość zajmowanego miejsca -c pokazuje sumaryczną ilość zajmowanego miejsca
-k podaje ilość zajmowanego miejsca w kilobajtach liczy również rozmiar twardych dowiązań -s podaje tylko sumę dla każdego katalogu -x ignoruje katalogi z innych systemów plików -D szuka dowiązań symbolicznych, jeżeli zostały podane jako argument wiersza poleceń -L dowiązania symboliczne są zastępowane ilością miejsca, jaką zajmuje wskazywany katalog -S pokazuje ilość miejsca zajmowanego przez każdy katalog bez podkatalogów»du -s«wyświetla sumaryczną ilość zajmowanego miejsca dla każdego podkatalogu z katalogu bieżącego Wyświetlanie ścieżki katalogu bieżącego pwd pwd Polecenia dla plików Kopiowanie plików cp cp[opcje] źródło cel -a odpowiada -dpr -b (backup) tworzy kopie zapasowe plików przed ich zniszczeniem (nadpisaniem) -d (no-dereference) zachowuje dowiązania miękkie i twarde podczas kopiowania -f (force) pliki w katalogu docelowym posiadające analogiczne nazwy będą nadpisywane bez zapytania -i (interactive) oczekuje potwierdzenia przed nadpisaniem -l (link) tworzy twarde dowiązanie zamiast kopii -P (path) pliki źródłowe będą kopiowane do celu wraz z podkatalogami -p (preserve) przypisuje plikowi docelowemu atrybuty pliku źródłowego -r kopiuje podkatalogi wraz z plikami -s (symbolic link) tworzy dowiązania symboliczne zamiast kopii -u (update) nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki źródłowe -v (verbose) wyświetla nazwę każdego pliku podczas kopiowania -X (one-file-system) pomija podkatalogi z innych systemów plików -R (recursive) kopiowanie rekursywne -S rozszerzenie (suffix) zmienia rozszerzenie kopii starych plików na rozszerzenie Przeniesienie lub zmiana nazwy plików/katalogów mv mv[opcje] źródło cel -b (backup) zabezpiecza pliki przed nadpisaniem poprzez stworzenie kopii zapasowych -f (force) pliki będą niszczone bez pytania o potwierdzenie -i (interactive) oczekuje potwierdzenia przed nadpisaniem -u (update) nadpisuje pliki docelowe tylko przez nowsze pliki źródłowe -v (verbose) wyświetla dokładne komunikaty -s rozszerzenie (suffix) zmienia rozszerzenie kopii starych plików na rozszerzenie Wyświetlanie dodatkowych plików na standardowym wyjściu. Polecenie często używane do przekierowywania danych do plików lub na wejścia programów. cat cat[opcje] plik -b numeruje wszystkie wiersze, które nie są puste -e odpowiada -ve -n wszystkie wiersze są numerowane -s wszystkie wiersze puste występujące po kolei zbierane są w jeden wspólny wiersz pusty -t odpowiada -vt -v wyświetlanie wszystkich znaków sterujących oprócz TAB i LF -A odpowiada -vet -E dołącza znak»$«na każdym końcu wiersza (EOL) -T tabulatory wyświetlane są jako ^ Wyświetlanie początkowej części pliku i wydruk na standardowym wyjściu head head [opcje] plik -c N wyświetla pierwsze»n«bajtów -c N {b, k, m} wyświetla pierwsze»n«odpowiednio bloków 512B, 1KB lub 1MB -n N wyświetla pierwsze»n«wierszy
Wyświetlanie końcowej części pliku i wydruk na standardowym wyjściu tail tail [opcje] plik -c N wyświetla ostatnie»n«bajtów -c N {b, k, m} wyświetla ostatnie»n«odpowiednio bloków 512B, 1KB lub 1MB -n N wyświetla ostatnie»n«wierszy Porównanie dwóch plików bit po bicie i zgłoszenie pozycji wiersza i numeru znaku, w którym wystąpiła różnica cmp cmp [opcje] plik1 plik2 -c wyświetlenie różniących się znaków -l (list) podaje do listy pozycję i wartość wszystkich różniących się znaków -s (silent) brak przekazywania czegokolwiek na standardowe wyjście cmp Exit-Status 0= pliki zgadzają się 1= pliki różnią się 2= wystąpił błąd Usuwanie plików. Jeżeli brakuje skutecznych praw do zapisu, wyświetlane jest zapytanie o potwierdzenie rm rm [opcje] [-] plik -f (force) brak pytań, brak meldunków błędu -i (interactive) oczekuje na potwierdzenie -r (recursive) podkatalogi i pliki również zostaną usunięte -v (werbose) wypisuje nazwę pliku przed usunięciem - (drugi minus) następne argumenty nie są opcjami; można usuwać pliki zaczynające się znakiem»-«tworzenie dowiązań do plików lub katalogów ln ln [opcje] [-V{numbered/existing/simple}] źródło cel -b tworzy kopie zapasowe plików przed ich usunięciem (nadpisaniem) -f (force) nadpisuje istniejący plik o takiej samej nazwie -i (interactive) oczekuje na potwierdzenie przed usunięciem -s (symbolic) tworzy łączniki symboliczne zamiast sztywnych -v (verbose) wypisuje nazwę każdego pliku przez zlinkowaniem go (stworzeniem dowiązania) -V (version control) utrzymuje wcześniejsze wersje plików jako kopie zapasowe. Ustawieniem domyślnym jest»existing«wyświetlanie pliku po kawałku. Standardowo plik jest wyświetlany ekranami more more [opcje] {-liczba wierszy} {+numer wiersza} plik -d wyświetla komunikat Press space to continue, 'q' to quit na końcu każdej strony -f długie wiersze, które są łamane, zliczane są tylko raz -l ignoruje znak przesunięcia strony ^L -p i c blokują przewijanie ekranu -s wyświetlanie większej liczby wierszy pustych tylko jako jeden wiersz -u blokuje podkreślenia -liczba wierszy liczba wierszy, jaka ma być wyświetlana +numer wiersza rozpoczyna wyświetlanie od»numer_wiersza«poszukiwanie w plikach wyrażeń regularnych według zadanego wzorca grep grep [opcje] [wzorzec] [lista plików] -b wyświetla pozycję odnalezionego miejsca -c ogólna liczba odnalezionych wyrażeń pasujących do»wzór«-h nie wypisuje nazwy plików przed każdym odnalezionym miejscem -i ignoruje różnicę pomiędzy pisownią dużymi i małymi literami -l wyświetla tylko nazwę plików zawierających wyrażenia pasujące do»wzoru«bez wypisywania wierszy -n wyświetla numer wiersza każdego odnalezionego wystąpienia»wzór«-s (silent) brak wyświetlania i meldunków o błędach -v wyświetla tylko wiersze, które nie zawierają»wzór«-w zgłasza tylko te wiersze, w których»wzór«występuje jako kompletny wyraz -x zgłasza tylko te wiersze, w których»wzór«występuje jako cały wiersz
Przeszukiwanie katalogów w poszukiwaniu plików o określonych właściwościach find find [lista katalogów] [kryterium zgodności] -name nazwa_pliku -path wzorzec -perm tryb -type typ -links N -size N -user użytkownik -atime N -mtime N -newer nazwa pliku -print -fprint nazwa_pliku -exec polecenie\: wyszukiwanie pliku o nazwie»nazwa_pliku«wyszukiwanie plików, których nazwa ścieżki pasuje do»wzorzec«wyszukiwanie plików, które mają prawa dostępu»tryb«wyszukiwanie plików, których»typ«to»b«(block-urządzenie blokowe),»c«(character-znak),»d«(directory-katalog),»p«(named pipe FIFO-potok),»f«(plik regularny),»l«(linkdowiązanie symboliczne) lub»s«(socket - gniazdo) wyszukiwanie plików z»n«dowiązaniami wyszukiwanie plików, które mają wielkość»n«512-bajtowych bloków wyszukiwanie plików, które należą do»użytkownik«wyszukiwanie plików, które wywoływane były w ostatnich»n«dniach wyszukiwanie plików, które zostały zmienione w ostatnich»n«dniach wyszukiwanie plików, których ostatnia modyfikacja musi być nowsza niż pliku»nazwa_pliku«jako wynik poszukiwania przekazuje na standardowe wyjście nazwę pliku wraz z pełną ścieżką jako wynik poszukiwania zapisuje nazwę pliku wraz z pełną ścieżką w pliku»nazwa_pliku«uruchamia»polecenie«dla odnalezionego pliku,»{}«symbolizuje w razie potrzeby plik znaleziony dla»polecenie«! kryterium. zgodności prawda, jeśli»kryterium_zgodności«jest fałszywe Polecenia ogólne i restrykcyjne Zmiana praw dostępu do plików i katalogów chmod chmod [opcje] tryb plik -c (changes) będą wyświetlone tylko te pliki, których prawa dostępu zostały rzeczywiście zmienione -f (force) brak meldunków o błędach -v (verbose) wyświetla dokładny opis każdej zmiany -R (recursive) wraz z podkatalogami Zmiana właściciela pliku (opcjonalnie grupy, do której plik należy) chown chown [opcje] [właściciel] {:.}{grupa} plik -R (recursive) wraz z podkatalogami -c (changes) będą wyświetlone nazwy plików, których właściciel się zmienił -f (force) brak meldunków o błędach -v (verbose) wyświetla dokładny opis każdej zmiany Zmiana grupy, do której plik należy chgrp chgrp nazwa_grupy lista_plików Sprawdzanie i naprawa systemu plików fsck fsck [opcje] [-t typ_systemu_plików] [-(a,r)] system_plików -A sprawdzanie wszystkich systemów plików ujętych w pliku systemowym /etc/fstab -N tryb nie wykonuje polecenia, jedynie pokaże, co mogłoby nastąpić -AR pomija system plików»root«, czyli główny system plików»/«-v (verbose) wyświetla dokładne komunikaty -a automatyczna naprawa bez pytania o potwierdzenie -r naprawa interaktywna -t typ_systemu określenie typu systemu plików, który ma być sprawdzany (analogicznie do polecenia»mount«). Standardowo»fsck«pobiera typ z pliku»/etc/fstab«montowanie systemu plików
mount mount [opcje {-o opcje_dodatkowe}] system_plików urządzenie punkt_montowania -f sprawdzenie, czy system plików może być zamontowany -v tryb z wypisywaniem komunikatów -w montowanie systemu plików z prawami do odczytu i zapisu -r montowanie systemu plików z prawami tylko do odczytu -n montowanie systemu plików bez wpisu w pliku mstab -t typ określenie systemu plików, który ma być zamontowany -a montowanie wszystkich systemów plików znajdujących się w pliku fstab -o lista_opcji montowanie systemu plików z użyciem listy opcji (lista oddzielona przecinkami następująca po o) Lista -o noauto exec nouser remount user auto Przykłady urządzeń /dev/fd0 /dev/hda /dev/hdb /dev/hdb1 /dev/cd0 Systemy plików ext2 ext3 msdos system plików może być montowany jedynie ręcznie zezwolenie na wykonywanie programów zabrania montowania zwykłemu użytkownikowi powtórne montowanie z innymi opcjami pozwolenie zwykłemu użytkownikowi na montowanie pozwolenie na automatyczne montowanie (opcja a), wpis do fstab pierwszy napęd dyskietek pierwszy dysk twardy w systemie drugi dysk twardy pierwsza partycja na drugim dysku twardym pierwszy napęd CDROM standardowy system plików Linuxa najnowszy system plików Linuxa system FAT16 (DOS) vfat system FAT32 (Windows 9x) hpfs sysv swap iso9660 system plików OS/2 system plików UNIX system V partycja wymiany Linuxa system plików CDROM Odmontowanie systemu plików umount umount urządzenie punkt_montowania Zmiana hasła passwd passwd Zmiana daty i czasu systemu date date (składnia zależna od dystrybucji) Wylogowanie z systemu logout logout Położenie systemu shutdown shutdown [opcje] czas {komunikat} -t liczba_sekund odczekuje zadaną liczbę sekund między wysłaniem ostrzeżenia, a obniżeniem stanu -k tylko wysyła komunikat ostrzegawczy
-r powtórnie uruchamia system -h zatrzymuje system po zamknięciu Argument czas +m liczba minut do gg:mm now liczba godzin:minut do natychmiast Tworzenie i montowanie systemu plików mkfs mkfs [-V] [-t typ_systemu_plików] [-(c, l nazwa_pliku)] system_plików [bloki] -V (verbose) wyświetla dokładne komunikaty -t typ-systemu określenie typu systemu plików analogicznie do polecenia»mount«. Standardowo»mkfs«pobiera typ plików z pliku»/etc/fstab«-c sprawdzanie partycji przed jej sformatowaniem w poszukiwaniu błędnych bloków -l nazwa_pliku odczytuje listę błędnych bloków z pliku»nazwa_pliku«