Podstawy Informatyki. Michał Pazdanowski

Transkrypt

1 Podstawy Informatyki Michał Pazdanowski

2 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 2 Praca z komputerem Oprogramowanie: freeware - darmowe shareware - tanie commercial - kosztowne komputer system operacyjny aplikacja hardware software użytkownik

3 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 3 Praca z komputerem Uruchomienie komputera: włączenie zasilania POST (Power( On Self Test) - z części ROM ew. konfiguracja parametrów sprzętowych uruchomienie pozostałych części systemu (wybór konfiguracji - sterowniki) uruchomienie sterowników urządzeń zgłoszenie gotowości do pracy

4 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 4 System Operacyjny Podstawowe oprogramowanie nadzorujące pracę wszystkich komponentów komputera: obsługa dialogu z użytkownikiem, nadzorowanie wymiany informacji między elementami systemu, organizacja zapisu na nośnikach, zarządzanie Pamięcią Operacyjną, umożliwienie uruchamiania innych programów, wykrywanie i sygnalizacja błędów.

5 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 5 System Operacyjny Wielu użytkowników komputera: zdalny lub współbieżny dostęp do zasobów, ograniczenie niepożądanych interakcji, ochrona zasobów systemu przed: niepowołanym dostępem, szkodliwym oprogramowaniem, beztroską użytkowników, ograniczenia w wykorzystaniu przestrzeni roboczej (quota( quota,, priorytety),

6 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 6 System Operacyjny DOS (Disk( Operating System) Windows (3.1, 95, 98, 2000, NT, Me, XP) UNIX: XENIX AUIX LINUX

7 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 7 System Operacyjny Tryb pracy: wsadowy: dla specjalistów trudny w obsłudze interaktywny: przeciętny użytkownik intuicyjna obsługa

8 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 8 DOS, Windows podstawowa jednostka informacji - plik: dane z doświadczeń, kod programu w wersji źródłowej, program w wersji wykonywalnej, zdjęcie, film, nagranie dźwiękowe, zapisane na dysku: A, B - napędy dysków elastycznych, C, D - napędy dysków twardych, E, F - CD-ROM, dyski sieciowe.

9 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 9 DOS, Windows urządzenia: fizyczne (dysk twardy, CD ROM, DVD ROM), logiczne (partycje dysku twardego), każde urządzenie logiczne ma odrębną strukturę katalogów, drzewo katalogów: katalog główny, katalogi niższych poziomów,

10 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 10 DOS, Windows urządzenia fizyczne urządzenia logiczne

11 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 11 DOS, Windows Organizacja zapisu plików - drzewo katalogów urządzenie Pełna nazwa: c:\windows Windows\System\Test.dat..\Msapps Msapps\System.bak plik plik adres: absolutny względny ścieżka dostępu C: Windows Lang Dbase Games System * Win Msapps F19 Race Chess

12 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 12 Ścieżki dostępu.. - katalog nadrzędny..\ala ala.txt. DOS, Windows - katalog bieżący.\ala.txt *? Metaznaki - dowolny łańcuch znaków - dowolny znak lis*?lis?

13 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 13 DOS, Windows struktura katalogów tryb graficzny: drzewo, katalog główny jeden na urządzenie, podkatalogi, pliki

14 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 14 DOS, Windows Podstawowe własności (katalogu, pliku): typ, lokalizacja, rozmiar na dysku, rozmiar rzeczywisty, data utworzenia, atrybuty (zarządzanie!)

15 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 15 DOS, Windows Konwencje nazewnictwa: nazwa dwuczłonowa: część zasadnicza.r.rozszerzenie część zasadnicza - opisuje zawartość pliku rozszerzenie - określa typ pliku:.txt.xls.doc.bat.com.exe.prn.lpt.con

16 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 16 Windows Współużytkowanie: równoczesny odczyt, blokada zapisu, buforowanie zawartości

17 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 17 Windows Bezpieczeństwo: prawa dostępu:» administratorzy,» właściciel,» inni użytkownicy, rodzaj dostępu:» pełny,» ograniczenia

18 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 18 Windows Ograniczenia miejsca: dysk logiczny, ustala administrator:» zakres ograniczeń,» reakcja systemu na wykroczenia

19 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 19 DOS, Konsola Windows polecenia w trybie wsadowym - tekstowym, automatyzacja działań systemu, np. administracyjnych, przetwarzanie potokowe, oprogramowanie archiwalne

20 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 20 DOS, Konsola Windows podstawowe polecenia systemu dir /p /w /s mkdir rmdir cd copy xcopy move type del = erase! attrib more format!!! fdisk!!! chkdsk scandisk diskcopy date time ver cls set path prompt doskey

21 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 21 DOS, Konsola Windows składnia polecenia copy /a ala1.txt+ala2.txt ala2.txt ala.txt parametr numer 2 parametr numer 1 modyfikator polecenie copy /? - opis polecenia

22 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 22 Strumienie c:\>proj1 > dane.wy c:\>proj1 >> dane.wy c:\>proj2 < dane.we c:\>proj2 < dane.we > dane.wy c:\>proj1 proj2 c:\>dir /w more c:\>dir find Potoki find /v more

23 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 23 DOS, Konsola Windows pliki konfiguracyjne systemu CONFIG.SYS break=on device=setver setver.exeexe device=c: =c:\dell\rtc device=c: =c:\ansi.syssys device= country=048,852, country.sys AUTOEXEC.BAT date time verify=on prompt $p$g path c:\dos dos;c: ;c:\windows c:\ cd USER doskey

24 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 24 DOS, Konsola Windows plik wsadowy :loop type %1.plt mkdir %1 move %1.* %1 shift if not %1 == == goto loop początek pętli wyświetl plik utwórz katalog przemieść pliki przesuń listę czy koniec?

25 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 25 UNIX cechy systemu Zalety: spójny język poleceń duży wybór: narzędzi programowych programów usługowych przenośność zgodność wersji wielozadaniowość wielodostępność Wady: niedoskonała ochrona zasobów trudny w użyciu

26 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 26 UNIX (LINUX) pamięć procesor dyski KOMPUTER terminal terminal terminal terminal terminal wielodostępność

27 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 27 Administrator pełnia praw w systemie przyznaje uprawnienia użytkownikom ustala hasła i przydziela do grup odpowiada za poprawną pracę komputera tworzy strukturę katalogów archiwizuje zasoby

28 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 28 Użytkownik identyfikator (znany innym) (niejawne) hasło przynależność do grupy (np. studenci) prawa w systemie ograniczenia działania

29 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 29 Rozpoczynanie/kończenie pracy ustalenie parametrów połączenia telnet początek sesji login: michal nazwa użytkownika password: ******** hasło użytkownika $ znak zachęty koniec sesji $ ^D lub logout przerwanie połączenia

30 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 30 Pliki/katalogi plik ciąg znaków nazwa max. 14 znaków (bez []*/?-) typ plik zwykły plik specjalny katalog - ciąg bajtów - obsługa we/wy - plik plików

31 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 31 Hierarchia katalogów / dev bin lib etc tmp usr tmp dict man usr1 usr2 usr3 katalog bieżący katalog macierzysty usr/usr1/dat2/ /usr1/dat2/ala.dat ~/dat2/ala ala.dat dat1 dat2 dat3 - lub $home - adres absolutny - adres względny

32 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 32. Ścieżki dostępu - katalog bieżący./ala.txt.. - katalog nadrzędny../ala ala.txt - katalog macierzysty /ala.txt Metaznaki *? - dowolny łańcuch znaków *lis* - dowolny znak?lis?

33 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 33 Prawa dostępu atrybuty: prawo odczytu prawo zapisu prawo wykonywania modyfikacje: właściciel pliku administrator r w x

34 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 34 Definicje Program - Proces - Powłoka - Współbieżność - plik zawierający wykonywalny kod. wykonywany program wraz ze środowiskiem. proces przyjmujący, interpretujący i wykonujący polecenia. procesy. podział czasu pomiędzy

35 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 35 Polecenia systemu składnia polecenie -modyfikatory obiekty mkdir rmdir cd ls cp mv rm cat more touch find grep man passwd chmod chown hostname who finger talk mail pine mount unmount ps kill sh csh

36 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 36 Przykłady %ls -la ala katalog ala - r-- rw- rw- 1 jozek users 2148 Jan 21 10:21 mesh.dat - --x--x rwx 1 jozek users Apr 15 23:20 mesh.out d rwx 3 jozek users Jun 15 11:10 mesh typ wielkość grupa właściciel liczba dowiązań właściciel (u) grupa (g) wszyscy (o) prawa nazwa czas zmiany

37 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 37 Przykłady %mkdir ~/dane nowy katalog %cp mesh.dat dane/mesh mesh.dat kopiowanie pliku %cd ~/dane zmień katalog %cat dane.dat wyświetl zawartość %man passwd opis polecenia passwd %chown jacek mesh.dat zmiana właściciela %chmod go+r mesh.out zmiana praw do pliku %mount /dev/fd0 /usr/jan/a dołączenie katalogu %umount /dev/fd0 odłączenie katalogu

38 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 38 %cc prog.c & Wykonywanie w tle Strumienie %proj1 > dane.wy %proj1 >> dane.wy %proj2 < dane.we %proj2 < dane.we > dane.wy

39 3 marca 2010 Michał Pazdanowski 39 Potoki %proj1 proj2 %ls -l more %ls -l grep rwx more