Warszawa, 30 lipca 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WK-C.431.4.1.2014 Pan Sławomir Dariusz Zalewski Wójt Gminy Nowe Miasto Urząd Gminy Nowe Miasto ul. Apteczna 8 09 120 Nowe Miasto WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 28 ust. 1 pkt 2 ustawy o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 1 Bogumiła Marut kierownik Oddziału Kontroli w Delegaturze w Ciechanowie oraz Bogumiła Bedra starszy inspektor w Oddziale Kontroli w Delegaturze w Ciechanowie Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie przeprowadziły kontrolę problemową w Urzędzie Gminy Nowe Miasto z siedzibą przy ul. Aptecznej 8. Przedmiot kontroli obejmował realizację zadań z zakresu administracji rządowej, dotyczących zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. Kontrolą objęto okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Nawiązując do projektu wystąpienia pokontrolnego z dnia 29 kwietnia 2015 r., do którego nie wniesiono zastrzeżeń, przekazuję Panu Wójtowi wystąpienie pokontrolne. W okresie objętym kontrolą przyjęto 443 wnioski producentów rolnych o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej. W pierwszym okresie składania wniosków, tj. od 1 do 28 lutego 2013 r. przyjęto 219 wniosków, 1 Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie (Dz. U. z 2015 r., poz. 525).
natomiast w drugim okresie, tj. od 1 do 31 sierpnia 2013 r. 224 wnioski. Na ich podstawie Wójt Gminy Nowe Miasto wydał 442 decyzje ustalające kwotę zwrotu podatku akcyzowego oraz jedną decyzję odmawiające przyznania zwrotu podatku w związku z załączeniem do wniosku faktury VAT potwierdzającej zakup paliwa w miesiącu składania wniosku, tj. lutym 2013 r. W wyniku złożonego przez producenta rolnego odwołania od decyzji ustalającej zwrot podatku organ uchylił na podstawie art. 132 k.p.a. własną decyzję, ustalając jednocześnie kwotę zwrotu podatku akcyzowego oraz kwotę limitu pozostałą do wykorzystania. Kontroli poddano 50 spraw, z czego 25 zakończonych w pierwszym okresie rozliczeniowym oraz 25 w drugim okresie rozliczeniowym. Wszystkie poddane kontroli wnioski o zwrot podatku akcyzowego zostały złożone na formularzu zgodnym z wzorem ustalonym w załączniku do rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o zwrot podatku akcyzowego 2 oraz w terminach wskazanych w art. 6 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego 3, a liczba załączników, tj. faktur VAT była zgodna z zadeklarowaną przez wnioskodawców. Skontrolowane decyzje ustalające zwrot podatku akcyzowego zostały wydane z zachowaniem właściwości miejscowej organu określonej w art. 5 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, zawierały elementy, o których mowa w art. 107 1 k.p.a. 4 oraz zostały podpisane przez Wójta Gminy Nowe Miasto. W badanym okresie, na podstawie terminowo złożonych wniosków, Gmina Nowe Miasto otrzymała dotację w łącznej kwocie 258 326,51 zł, z której 253 261,28 zł wykorzystano na wypłaty zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym, a 5 064,45 zł na pokrycie kosztów związanych z ustalaniem i wypłacaniem tych zwrotów. Ustalono, że kwotę w wysokości 0,78 zł, przekraczającą wysokość należnych kosztów gminy dotyczących postępowania w sprawie zwrotu podatku akcyzowego, przekazano na konto bankowe Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie w dniu 19 grudnia 2013 r. W poddanych kontroli sprawach wypłaty zwrotu podatku akcyzowego zostały dokonane w terminach określonych w art. 7 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego przelewami 2 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. z 2012 r. poz. 87) oraz rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 czerwca 2013 r. w sprawie wzoru wniosku o zwrot podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. z 2013 r. poz. 789). 3 Ustawa z dnia z dnia 10 marca 2006 r. o zwrocie podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej (Dz. U. Nr 52, poz. 379, z późn. zm.). 4 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 267, z późn. zm.). 2
bankowymi na indywidualne rachunki producentów rolnych w dniach 29 kwietnia i 29 października 2013 r. oraz wypłatami do kasy urzędu 29 października 2013 r. Wnioski gminy o przekazanie dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego zostały złożone w terminach określonych w 2 ust. 3 rozporządzenia w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej 5. Ponadto, w związku z uchyleniem i zmianą jednej decyzji, Wójt Gminy Nowe Miasto złożył dodatkowy wniosek o przekazanie gminie dotacji w pierwszej turze 2013 r. Okresowe i roczne sprawozdania rzeczowo-finansowe oraz rozliczenia dotacji celowej z realizacji wypłat zwrotu podatku akcyzowego zostały przekazane z zachowaniem terminów określonych w 6 ust. 1 ww. rozporządzenia. Zgodnie z art. 37 ust. 1 pkt 2 lit. g ustawy o finansach publicznych 6 Wójt Gminy Nowe Miasto podał do publicznej wiadomości wykaz podmiotów, którym udzielono pomocy publicznej w 2013 r., poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń w siedzibie urzędu w dniu 29 maja 2014 r. oraz umieszczenie na stronie Biuletynu Informacji Publicznej urzędu w dniu 5 czerwca 2014 r. W wyniku kontroli stwierdzono następujące nieprawidłowości: 1. Rozpatrywanie niekompletnych wniosków producentów rolnych, bez wyjaśnienia istniejących braków lub niezgodności wynikających ze składanych podań, takich jak: a) wskazanie w nagłówkach wniosków z pierwszej tury 2013 r., na podstawie których wydano decyzje oznaczone FNP.3050.146.2013 i FNP.3050.101.2013 odpowiednio niewłaściwego roku oraz niewłaściwego roku i miesiąca złożenia wniosku, b) niewskazanie miejsca złożenia wniosku we wniosku z drugiej tury 2013 r. rozpatrzonym decyzją oznaczoną FNP.3050.320.2013, c) niewskazanie roku określającego stan ewidencji gruntów i budynków w oświadczeniu o powierzchni użytków rolnych w jednej sprawie z pierwszej tury 2013 r. zakończonej wydaniem decyzji oznaczonej FNP.3050.29.2013 oraz w dwóch sprawach z drugiej tury 2013 r. zakończonych wydaniem decyzji oznaczonych FNP.3050.293.2013 i FNP.3050.437.2013, a w jednej sprawie z pierwszej tury 2013 r. zakończonej wydaniem decyzji oznaczonej FNP.3050.128.2013 wskazanie niewłaściwego roku, d) niewskazanie imienia i nazwiska oraz adresu posiadacza rachunku bankowego we wniosku złożonym w drugiej turze 2013 r., na podstawie którego wydano decyzję 5 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 sierpnia 2006 r. w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej na postępowanie w sprawie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej i jego wypłatę (Dz. U. z 2013 r., poz. 1339). 6 Ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.). 3
oznaczoną FNP.3050.437.2013 oraz adresu posiadacza rachunku we wniosku z pierwszej tury z 2013 r., na podstawie którego wydano decyzję oznaczoną FNP.3050.155.2013, e) brak czytelnego podpisu wnioskodawcy na wniosku z drugiej tury 2013 r. zakończonym wydaniem decyzji oznaczonej FNP.3050.338.2013. Obowiązek wskazania ww. danych wynika z formularza stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wzoru wniosku o zwrot podatku akcyzowego. Pomimo występujących braków i niezgodności organ nie zastosował trybu określonego w art. 50 k.p.a., który stanowi, że Organ administracji publicznej może wzywać osoby do udziału w podejmowaniu czynnościach i do złożenia wyjaśnień lub zeznań osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne do rozstrzygnięcia sprawy lub dla wykonywania czynności urzędowych. 2. Brak wskazania w podstawach prawnych wszystkich poddanych kontroli decyzji wydanych w pierwszej turze 2013 r. przepisów rozporządzenia w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego w 2013 r. 7 3. Brak w sześciu sprawach z pierwszej tury 2013 r. zakończonych wydaniem decyzji o numerach: FNP.3050.11.2013, FNP.3050.47.2013, FNP.3050.65.2013, FNP.3050.110.2013, FNP.3050.182.2013 i FNP.3050.200.2013 oraz w trzynastu sprawach z drugiej tury 2013 r. zakończonych wydaniem decyzji o numerach: FNP.3050.230.2013, FNP.3050.239.2013, FNP.3050.248.2013, FNP.3050.284.2013, FNP.3050.293.2013, FNP.3050.302.2013, FNP.3050.311.2013, FNP.3050.338.2013, FNP.3050.347.2013, FNP.3050.356.2013, FNP.3050.383.2013, FNP.3050.410.2013 i FNP.3050.428.2013 rozstrzygnięcia o odmowie przyznania zwrotu podatku akcyzowego w wysokości przekraczającej roczny limit, a wynikających z załączonych faktur VAT. Zaniechaniem takim naruszono wymogi określone w art. 5 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, który stanowi, że Wójt (...) właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów będących w posiadaniu lub współposiadaniu producenta rolnego przyznaje, na wniosek tego producenta, w drodze decyzji, zwrot podatku oraz art. 104 2 k.p.a., zgodnie z którym Decyzje rozstrzygają sprawę co do jej istoty w całości lub w części albo w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Należy wskazać, że organ prowadzący postępowanie powinien zająć stanowisko wobec całego materiału procesowego zgromadzonego w sprawie 8. Powyższe oznacza, że w przypadku, gdy ze złożonych dokumentów wynika zwrot podatku w wysokości przekraczającej roczny limit, o którym mowa w art. 4 ust. 2 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego organ powinien 7 Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2013 r. (Dz. U. z 2012 r. poz. 1380). 8 A. Wróbel, Komentarz do art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego, Lex/el., 2013. 4
rozstrzygnąć również co do części przekraczającej limit i wydać decyzję odmawiającą zwrotu w tym zakresie. 4. Wystąpienie rozbieżności pomiędzy liczbą litrów oleju napędowego wskazaną w decyzji z pierwszej tury 2013 r., znak FNP.3050.155.2013, oraz z drugiej tury 2013 r., znak FNP.3050.437.2013, a wynikającą z faktur VAT załączonych do wniosku o ich wydanie. W pierwszym z ww. przypadków rozbieżność skutkowała zaniżeniem wysokości zwrotu podatku o 0,01 zł, zaś w drugim przyznaniem zwrotu w wysokości wyższej o 0,28 zł. W konsekwencji powyższego, we wnioskach o przekazanie dotacji celowej, okresowych sprawozdaniach rzeczowo-finansowym oraz rozliczeniu dotacji, a także w rocznym sprawozdaniu rzeczowo-finansowym oraz rozliczeniu dotacji z realizacji wypłat zwrotu podatku wykazano nieprawidłowe wartości liczbowe dotyczące dotacji na postępowanie w sprawie zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego. 5. Wystąpienie rozbieżności pomiędzy powierzchnią wykazaną we wniosku producenta rolnego złożonym w pierwszej turze 2013 r. oraz w wydanej na jego podstawie decyzji oznaczonej FNP.3050.146.2013. W ww. przypadku limit obliczono przyjmując za podstawę dane wynikające z ewidencji gruntów i budynków, przy czym w uzasadnieniu decyzji nie wyjaśniono powodów rozstrzygnięcia niezgodnie z wnioskiem strony. 6. Nieprawidłowe określenie we wniosku gminy o przekazanie dotacji celowej w II turze 2013 r. łącznej kwoty limitu zwrotu podatku przysługującego producentom rolnym do wykorzystania w okresie, za który zostały złożone wnioski w ramach rocznego limitu (wskazano 210 468,63 zł zamiast 162 138,12 zł). 7. Nieprawidłowe określenie w korekcie sprawozdania rzeczowo-finansowego za okres od 1 do 31 października 2013 r. kwoty dokonanego zwrotu podatku akcyzowego w poprzednim okresie sprawozdawczym roku, za które składane jest sprawozdanie (wskazano 41 831,41 zł zamiast 90 162,12 zł), a w konsekwencji wskazanie błędnej kwoty zwrotu podatku akcyzowego przysługującego producentom rolnym do wykorzystania w okresie, za który jest składane sprawozdanie w ramach rocznego limitu (wskazano 210 468,83 zł zamiast 162 138,12 zł). 8. Nieprawidłowe określenie w rozliczeniu dotacji za I okres oraz w rozliczeniu rocznym kwoty dotacji na pokrycie kosztów gminy związanych ze zwrotem podatku akcyzowego; w rozliczeniach wskazano, odpowiednio, 2 646,64zł, zamiast 2 645,86 zł oraz 5 065,23 zł zamiast 5 064,45 zł, co w konsekwencji przełożyło się na koszty faktycznie poniesione ogółem nie wskazano nadpłaty dotacji w kwocie 0,78 zł. 5
Ponadto w wyniku kontroli stwierdzono: 1. Przypadki, w których wnioskodawcy dokonywali korekt danych we wnioskach w części dotyczącej oświadczenia o powierzchni użytków rolnych oraz informacji o załącznikach bez ich podpisu lub parafowania w dwóch wnioskach z pierwszej tury 2013 r., na podstawie których wydano decyzje oznaczone FNP.3050.92.2013 i FNP.3050.164.2013. 2. Brak w okresowych i rocznych sprawozdaniach rzeczowo-finansowych oraz rozliczeniach dotacji czytelnego podpisu osoby upoważnionej do ich złożenia. Istotą czytelnego podpisu jest możliwość identyfikacji osoby która go złożyła. Przyjmuje się, że czytelny podpis oznacza imię i nazwisko lub co najmniej nazwisko podpisującego. Zgodnie z wzorami okresowych rozliczeń dotacji celowej oraz sprawozdań rzeczowo-finansowych z realizacji wypłat producentom rolnym zwrotu podatku akcyzowego, stanowiącymi załączniki nr 1, 2, 3 i 4 do rozporządzenia w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej, nadesłane do wojewody dokumenty powinny zostać opatrzone pieczęcią i czytelnym podpisem wójta, burmistrza (prezydenta miasta). Ponadto w treści decyzji z pierwszej tury 2013 r. oznaczonej FNP.3050.182.2013 wskazano nieprawidłową ilość zakupionego oleju napędowego, tj. 683,490 litrów zamiast 683,690 litrów, niemiej kwotę zwrotu obliczono prawidłowo. Przedstawiając powyższe informuję, że ustalenia kontroli wskazują na brak zachowania należytej staranności przy weryfikacji wniosków, wydawaniu objętych badaniem decyzji oraz sporządzaniu wniosków gminy o dotację celową, co skutkowało powstaniem opisanych powyżej uchybień i nieprawidłowości. W związku z powyższym realizację zadania w przedmiocie zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej w zakresie: weryfikacji kompletności i zgodności załączników opisanych we wniosku z dołączonymi dokumentami, weryfikacji terminowości składania wniosków przez producentów rolnych, zachowania właściwości miejscowej organu, terminowości wydawania decyzji, terminowości składania wniosków gminy o przekazanie dotacji celowej oraz przekazywania okresowych i rocznych sprawozdań rzeczowo-finansowych i rozliczeń dotacji z realizacji wypłat zwrotu podatku, terminowości wypłat zwrotu podatku akcyzowego producentom rolnym oraz terminowości podawania do publicznej wiadomości wykazu podmiotów, którym udzielono pomocy publicznej, terminowości zwrotu kwoty dotacji przekraczającej wysokość kosztów 6
gminy związanych z postępowaniem w sprawie zwrotu podatku i jego wypłatą ocenia się pozytywnie, weryfikacji kompletności wniosków producentów rolnych oraz prawidłowości ich rozpatrzenia, kompletności decyzji, kompletności i rzetelności sporządzenia wniosków o przekazanie dotacji oraz okresowych i rocznych sprawozdań rzeczowo-finansowych i rozliczeń dotacji z realizacji wypłat zwrotu podatku ocenia się pozytywnie z nieprawidłowościami. Przedstawiając powyższe ustalenia zobowiązuję Pana Wójta do podjęcia działań w celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości, a w szczególności do: 1. Weryfikacji wniosków o zwrot podatku akcyzowego składanych przez producentów rolnych pod kątem prawidłowości i kompletności ich wypełnienia, zgodnie z art. 6 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, a w przypadku stwierdzenia niezgodności wzywania wnioskodawców do złożenia wyjaśnień w trybie art. 50 k.p.a. 2. Wskazywania w podstawach prawnych decyzji ustalających zwrot podatku akcyzowego przepisów rozporządzenia w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego, obowiązującego w roku wydania rozstrzygnięcia. 3. Określania w rozstrzygnięciach decyzji ustalających zwrot podatku akcyzowego w przypadkach, gdy ze zgromadzonych w postępowaniu dowodów wynika taka konieczność informacji o odmowie zwrotu podatku akcyzowego ponad roczny limit, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego oraz art. 104 2 k.p.a. 4. Określania wysokości zwrotu podatku akcyzowego w wydanych decyzjach zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, a w przypadku spraw zakończonych wydaniem decyzji w pierwszej turze 2013 r., znak FNP.3050.155.2013 oraz w drugiej turze 2013 r., znak FNP.3050.437.2013 przyznających producentom rolnym zwrot podatku w nieprawidłowej wysokości rozważenia ich weryfikacji w jednym z trybów nadzwyczajnych określonych w k.p.a. 5. Określania wysokości limitu zwrotu podatku akcyzowego w wydanych decyzjach zgodnie z art. 4 ust. 2 ustawy o zwrocie podatku akcyzowego, przy uwzględnieniu faktycznej powierzchni działek będących w posiadaniu producenta rolnego, a w przypadku rozbieżności pomiędzy danymi wynikającymi z wniosku i wydanego na jego podstawie rozstrzygnięcia wyjaśniania w uzasadnieniu decyzji powodów takiego stanu rzeczy. 6. Rzetelnego sporządzania wniosków o przekazanie gminie dotacji na postępowanie w sprawie zwrotu producentom rolnym podatku akcyzowego, a także okresowych oraz 7
rocznych rozliczeń i sprawozdań rzeczowo-finansowych, stosownie do 2 i 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej. Jednocześnie informuję, że z uwagi na zwrot dotacji pobranej w nadmiernej wysokości w dniu 29 czerwca 2015 r. na konto Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie odstępuje się od sformułowania zalecenia w tym zakresie. Ponadto zwracam uwagę Pana Wójta na potrzebę właściwego dokumentowania zmian nanoszonych na wnioski o przyznanie zwrotu podatku akcyzowego poprzez umieszczanie przy dokonywanych korektach podpisu lub parafy wnioskodawcy oraz na obowiązek zamieszczania na okresowych i rocznych sprawozdaniach rzeczowo-finansowych oraz rozliczeniach dotacji czytelnego podpisu osoby upoważnionej do jego złożenia, zgodnie z wzorami ww. dokumentów stanowiącymi załączniki nr 1. 2. 3 i 4 do rozporządzenia w sprawie przekazywania gminom dotacji celowej, a także na konieczność prawidłowego wskazywania w wydawanych decyzjach ilości zakupionego przez wnioskodawców oleju napędowego. Przedstawiając powyższe informuję, że zgodnie z art. 48 ustawy o kontroli w administracji rządowej 9 od wystąpienia pokontrolnego nie przysługują środki odwoławcze oraz na podstawie art. 49 ww. ustawy zobowiązuję Pana Wójta do przekazania, w terminie 30 dni od daty otrzymania niniejszego wystąpienia pokontrolnego, pisemnej informacji o sposobie wykonania zaleceń, wykorzystaniu wniosków pokontrolnych lub przyczynach ich niewykorzystania albo o innym sposobie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Joanna Zych Zastępca Dyrektora Wydziału Kontroli 9 Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rządowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092). 8