WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W KRAKOWIE DELEGATURA W NOWYM SĄCZU SPRAWOZDANIE Z BADAŃ ZANIECZYSZCZENIA POWIETRZA METODĄ WSKAŹNIKOWĄ W ZAKRESIE NO 2 I SO 2 W RAMACH MONITORINGU REGIONALNEGO W ROKU. Informację opracowano: w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Środowiska w Krakowie Delegatura w Nowym Sączu Dział Monitoringu Środowiska. Zatwierdził: NOWY SĄCZ marzec 11 r.
Autorzy: mgr Grażyna Cieśla mgr inż. Anna Bryja Kierownik Delegatury: mgr inż. Ewa Gondek 1
Spis treści: I. Wstęp...3 II. Wyniki pomiarów...7 III. Parki Narodowe lokalizacja punktów pomiarowych, wyniki badań...29 IV. Podsumowanie wyników badań lata 4-...38 V. Porównanie wyników metoda wskaźnikowa a pomiary automatyczne...44 1
I. Wstęp Pomiary zanieczyszczeń powietrza metodą wskaźnikową w zakresie NO 2 i SO 2 na terenie województwa małopolskiego w roku Zgodnie z Programem Monitoringu Środowiska w województwie małopolskim w roku kontynuowano badania jakości powietrza w zakresie stężeń dwutlenku azotu i dwutlenku siarki metodą pasywną (wskaźnikową), co pozwoliło na określenie aktualnego stanu zanieczyszczenia powietrza w rejonach, gdzie czynniki techniczne lub ekonomiczne uniemożliwiają zastosowanie bardziej złożonych metod pomiarowych. Metoda pasywnego pobierania próbek powietrza oparta jest na zjawisku samoistnej dyfuzji gazów oraz ich pochłanianiu na odpowiednio dobranym absorbencie. Do pasywnego pobierania próbek powietrza wykorzystano próbniki pasywne z siateczkami ze stali nierdzewnej pokrytej roztworem trietanolaminy, które po miesięcznej ekspozycji na stanowiskach pomiarowych poddawano analizie chemicznej z użyciem chromatografu jonowego. Zastosowanie chromatografii jonowej pozwoliło jednocześnie oznaczyć produkty absorpcji SO 2 i NO 2 w badanej próbce. Dla zwiększenia dokładności pomiarów w każdym punkcie pomiarowym zawieszono po trzy próbniki. W roku badania stężeń SO 2 i NO 2 metodą wskaźnikową na terenie województwa małopolskiego przeprowadzono w okresie od stycznia do grudnia na 21 stanowiskach pomiarowych, w tym 6 punktów zlokalizowanych na obszarach Parków Narodowych, 1 punkt na obszarze ochrony uzdrowiskowej, w miejscowości Muszyna oraz 14 stanowisk pomiarowych w większych miastach województwa małopolskiego usytuowanych w rejonach spodziewanych wyższych stężeń zanieczyszczeń. Fot. 1. Stanowisko pomiarowe w Bochni Lokalizacja stanowisk pomiarowych Lokalizację punktów pomiarowych do badań zanieczyszczeń powietrza dwutlenkiem azotu i dwutlenkiem siarki metodą pasywną na obszarze województwa małopolskiego przedstawiono w tabeli I.1 i na mapie nr 1. 3
Tabela I.1. Lokalizacja punktów pomiarowych do badań zanieczyszczeń powietrza NO 2 i SO 2 metodą pasywną w roku Nr punktu Miejscowość Powiat Wysokość poboru prób Współrzędne geograficzne φ szerokość geograficzna λ długość geograficzna 1 Dąbrowa Tarnowska 33-, ul. Zaręby 22, Gimnazjum Nr 1 dąbrowski 2 m φ=5 o 4 λ= o 59 2 Bochnia 32-7, ul. Legionów Polskich 8, Miejskie Przedszkole Nr 2 bocheński 2 m φ=49 o 57 57 λ= o 24 46 3 Brzesko 32-8, ul. Ogrodowa, Przedszkole Publiczne Nr 4 brzeski 2 m φ=49 o 58 16 λ= o 36 6 4 Ciężkowice 33-19, ul. Zdrowa 2, Ośrodek Zdrowia w Ciężkowicach tarnowski 2 m φ=49 o 47 λ= o 58 35 5 Gorlice 38-3, ul. Rynek 2, Urząd Miasta Gorlice gorlicki 3,5 m φ=49 o 39 27 λ=21 o 9 27 6 Muszyna 33-37, ul. Rynek 13, Zespół Szkół Ogólnokształcących nowosądecki 2,5 m φ=49 o 21 22 λ= o 53 31 7 Stary Sącz 33-34, ul. Daszyńskiego 3, Budynek Popradzkiego Parku Krajobrazowego nowosądecki 2,5 m φ=49 o 33 44 λ= o 38 14 8 Limanowa 34-6, ul. J.Marka, Starostwo Powiatowe limanowski 4 m φ=49 o 42 16 λ= o 25 14 9 Myślenice 32-4, ul. Poniatowskiego 11A, Prasowalnia myślenicki 3, m φ=49 o 5 2 λ=19 o 56 17 Sucha Beskidzka 34-, ul. Rynek 1, Karczma Rzym suski 2,5 m φ= 49 o 44 33 λ=19 o 36 5 4
11 12 13 Wadowice ul. Wojtyłów 16, Środowiskowy Dom Samopomocy Wieliczka 32-, Plac Targowy, Ochotnicza Straż Pożarna Niepołomice, ul. 3 Maja, obok boiska sportowego Szkoły Podstawowej wadowicki wielicki wielicki 4 m 3 m 1,8 m φ=49 o 53 6 λ=19 o 29 37 φ= 49 o 58 52 λ= o 3 47 φ=5 o 2 6 λ= o 12 45 14 Proszowice 32-, ul. 3 Maja 72, Urząd Miasta i Gminy w Proszowicach proszowicki 2,5 m φ=5 o 11 3 λ= o 17 41 15 Miechów 32-, ul. Służba Polsce 11 FHU ALFA miechowski 2 m φ=5 o 21 28 λ= o 1 46 Parki Narodowe 16 17 Jerzmanowice-Lepianka, Ojcowski Park Narodowy Zawoja, Stonów oddz.57f, Babiogórski Park Narodowy krakowski suski 1,8 m 2, m 18 Góra Suhora, Gorczański Park Narodowy limanowski 2, m 19 Łysa Polana, Tatrzański Park Narodowy tatrzański 2,1 m Majerz, Pieniński Park Narodowy nowotarski 2, m 21 Nieznajowa, Magurski Park Narodowy gorlicki 2, m φ=5 o 12 23 λ=19 o 46 58 φ=49 o 36 λ=19 o 32 5 φ=49 o 34 9 λ= o 4 2 φ=49 o 15 54 λ= o 7 φ=49 o 26 8 λ= o 13 φ=49 o 29 33 λ=21 o 23 39 5
Mapa 1 Lokalizacja punktów monitoringowych badań powietrza metodą pasywną w zakresie NO 2 i SO 2 na terenie województwa małopolskiego w r. 6
II. Wyniki pomiarów 1. Punkt pomiarowy w Dąbrowie Tarnowskiej Miejscowość Dąbrowa Tarnowska leży na terenie powiatu dąbrowskiego, który należy do strefy dąbrowsko tarnowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.1. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Dąbrowie Tarnowskiej w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2,3 24,2 13,6 18,2 12,1 9,5,3 SO 2 19,9 15,6 9,9 5,6 2,9 2,2 3,1 c.d. tab.ii.1 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 14,9 14,2 16,6 16,4 26,3 16,4 SO 2 3,1 2,6 7,3 7,7 25,8 8,8 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Dąbrowie Tarnowskiej w roku [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 SO2 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnioroczne dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Dąbrowie Tarnowskiej w roku wyniosło 16,4 μg/m 3, co stanowi 41% wartości dopuszczalnej wynoszącej 4 μg/m 3. Stężenia średniomiesięczne NO 2 wahały się od 9,5 μg/m 3 w czerwcu do 26,3 μg/m 3 w grudniu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 8,8 μg/m 3. Najwyższe stężenie dwutlenku siarki wystąpiło w grudniu i osiągnęło wartość 25,8 μg/m 3. 7
Rok charakteryzował się wzrostem poziomów stężeń zarówno dwutlenku azotu, jak i dwutlenku siarki. Zaznaczyć należy, iż średnia temperatura dla roku była niższa w porównaniu do średnich dla lat [ μ g/m 3 ] [ μg/m 3 ] 3 25 15 5 3 25 15 5 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 4-9,7 7,5 15,7 15,1 17,8 13,8 16,4 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 4-7,4 7,8 11,5,1,5 6,8 8,8 ubiegłych. średnioroczne NO 2 wzrosło w porównaniu do wartości z poprzedniego roku. Na podstawie badań prowadzonych w latach 4- można stwierdzić, że stężenia średnioroczne dwutlenku azotu w Dąbrowie Tarnowskiej utrzymują się poniżej wartości dopuszczalnej, tj. 4 μg/m 3, przy czym w ciągu całego okresu pomiarowego poziomy średnioroczne NO 2 nie przekroczyły 5% tej wartości i zawarte były w przedziale 7,5-17,8 μg/m 3. średnioroczne dwutlenku siarki wzrosło w porównaniu do roku poprzedniego. Badania prowadzone w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 4- wykazały, że wartości średnioroczne SO 2 na tym stanowisku kształtują się na poziomie od 6,8-11,5 μg/m 3. W punkcie zlokalizowanym w Dąbrowie Tarnowskiej na jakość powietrza dominujący wpływ mają zanieczyszczenia pochodzenia komunikacyjnego. Zaznacza się również wpływ niskiej emisji, na co wskazuje sezonowe zróżnicowanie stężeń dwutlenku siarki w powietrzu z podwyższonymi wartościami w okresie grzewczym. 2. Punkt pomiarowy w Bochni Miejscowość Bochnia leży na terenie powiatu bocheńskiego, który należy do strefy bocheńsko brzeskiej. Strefa ta w ogólnej ocenie jakości powietrza za 9 rok pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.2. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Bochni w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 29,3 23,8 14,3 17,9 15,6 12,8 17,2 SO 2 29,2 23,2,4 9,1 5,4 2,7 3, c.d. tab. II.2 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 16,3 18,4 21,6,8 29,6 19,8 SO 2 3,1 3,6 9, 9,6 26,4 11,2 8
Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Bochni w roku [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 SO2 styczeń luty marzec kwiecień maj [ μ g/m 3 ] [ μ g/m 3 ] czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnioroczne dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Bochni w roku wyniosło 19,8 μg/m 3, co stanowi 49% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najwyższe stężenia dwutlenku azotu wystąpiły w styczniu (29,3 μg/m 3 ) oraz w grudniu (29,6 μg/m 3 ). średnioroczne dwutlenku siarki wyniosło 11,2 μg/m 3. W przekroju rocznym najwyższe średniomiesięczne stężenie dwutlenku siarki o wartości 29,2 μg/m 3 wystąpiło w styczniu, który był najchłodniejszym miesiącem w roku. Stężenia dwutlenku siarki w powietrzu charakteryzowały się dużą zmiennością w okresie grzewczym wystąpiły wartości zdecydowanie wyższe niż w lecie, kiedy osiągnięta została najniższa wartość 2,7 μg/m 3 w czerwcu. Wyniki badań otrzymane za rok wykazały wzrost poziomów zanieczyszczenia powietrza w porównaniu do roku 9 3 25 15 5 3 25 15 5 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Bochni w latach 4-11,9 9,3 19,5 18,8 19,7 16,7 19,8 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Bochni w latach 4-8,9 11, 13,6 12,3 11,8 9,3 11,2 zarówno w zakresie dwutlenku azotu, jaki i dwutlenku siarki. Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wzrosło w porównaniu do wartości z roku poprzedniego. Wieloletnie badania prowadzone na stanowisku w Bochni nie wykazały przekroczenia dopuszczalnej wartości stężenia średniorocznego dwutlenku azotu. dwutlenku siarki było wyższe o 1,9 μg/m 3 w porównaniu do roku poprzedniego. Zaznaczyć należy, że rok charakteryzował się najniższą średnią temperaturą spośród lat, w których prowadzone były badania. Stężenia SO 2 z rocznym czasem uśredniania dla lat 4- kształtują się na poziomie od 8,9 do 13,6 μg/m 3. W punkcie zlokalizowanym w miejscowości Bochnia zaznacza się duży wpływ zanieczyszczeń pochodzenia komunikacyjnego, a w okresie grzewczym dodatkowo wpływ niskiej emisji ze źródeł punktowych. 9
3. Punkt pomiarowy w Brzesku Miejscowość Brzesko leży na terenie powiatu brzeskiego, który należy do strefy bocheńsko brzeskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.3. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarow ym w Brzesku w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 29,6 29,9 17,8,2,5 15, 15,1 SO 2 31,3,8 14,7 7,8 5,4 3, 3,3 c.d. tab. II.3 śr ednia sierpień wrzesień październik listopad grudzień roczna NO 2 19,3 19,7 22,1,4 31,5 21,8 SO 2 1,7 4,2 6,3 7,2 19,7,5 [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Brzesku w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik SO2 listopad grudzień Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Brzesku wyniosło 21,8 μg/m 3, co stanowi 55% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najniższe stężenie NO 2 wystąpiło w czerwcu i wyniosło 15, μg/m 3. Najwyższa w roku pomiarowym wartość stężenia osiągnięta została w grudniu i wyniosła 31,5 μg/m 3, podwyższone wartości stężeń dwutlenku azotu utrzymywały się w całym sezonie grzewczym (wartość dla stycznia 29,6 μg/m 3, dla lutego 29,9 μg/m 3 ). Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło,5 μg/m 3. Wyższe stężenia SO 2 wystąpiły w sezonie grzewczym z maksimum 31,3 μg/m 3 w styczniu. W okresie letnim stężenia utrzymywały się na znacznie niższym poziomie z najniższą wartością wynoszącą 1,7 μg/m 3 w sierpniu.
[ μg/m 3 ] [ μg/m 3 ] 3 25 15 5 3 25 15 5 13,5 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Brzesku w latach 4-,5 22,3 22,2 19,8 18,8 21,8 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Brzesku w latach 4-9,4 12,2 15,1 12,8,1 8,6,5 Wyniki badań prowadzonych w roku wykazały wzrost średniorocznych stężeń zanieczyszczeń zarówno w zakresie dwutlenku azotu, jak i dwutlenku siarki. W porównaniu do roku poprzedniego średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wzrosło o 2 μg/m 3. Wyniki otrzymane w latach 4- nie wykazały przekroczeń średniorocznej wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3 i mieściły się w przedziale od,5 do 22,3 μg/m 3. Rozkład miesięcznych wartości stężeń NO 2 świadczy o dominującym wpływie zanieczyszczeń komunikacyjnych. W przypadku dwutlenku siarki zanotowany został wzrost wartości średniorocznej. W cyklu badawczym 4- średnioroczne wartości stężeń SO 2 zawarte były w przedziale od 8,6-15,1 μg/m 3. 4. Punkt pomiarowy w Ciężkowicach Miejscowość Ciężkowice leży na terenie powiatu tarnowskiego, który należy do strefy dąbrowsko - tarnowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.4. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Ciężkowicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 16,1 13,3 7, 14,1 9, 7, 6,7 SO 2 23,1 17,4 4,4 7,8 4,7 2,3 2, cd. tab. II.4 średnia [ sierpień wrzesień październik lis topad gr udzień μg/m ] roczna NO 2 7,8 8,8 12, 9,9 18,1,8 SO 2 1,9 4,5 5,1 6, 22,9 8,5 11
[ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Ciężkowicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad SO2 grudzień średnioroczne dwutlenku azotu w roku w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Ciężkowicach wyniosło,8 μg/m 3 co stanowi 27% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Miesięczne stężenia NO 2 wahały się od 6,7 μg/m 3 w lipcu do 18,1 μg/m 3 w grudniu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 8,5 μg/m 3. Najwyższe stężenia SO 2 wystąpiły w okresie grzewczym i wyniosły w styczniu 23,1 μg/m 3 oraz w grudniu 22,9 μg/m 3. Poza sezonem grzewczym stężenia dwutlenku siarki 3 3 utrzymywały się na bardzo niskim poziomie: 2, μg/m w lipcu, 1,9 μg/m w sierpniu. 3 Zestawienie średniorocznych stężeń wartości NO 2 w punkcie monitoringowym w Ciężkowicach w latach 4-3 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Ciężkowicach w latach 4-25 25 [ μ g/m 3 ] 15 5 7,5 7,7 9,6 9,1 9,1 7,9,8 [ μ g/m 3 ] 15 5 5,9 8,3 9,1 8,5 7,8 6,6 8,5 W okresie badawczym 4- wartości średniorocznych stężeń dwutlenku azotu i dwutlenku siarki w punkcie zlokalizowanym w Ciężkowicach utrzymywały się na niskim poziomie. W przypadku dwutlenku azotu stężenia średnioroczne w latach 4- nie przekroczyły 3% wartości dopuszczalnej wynoszącej 4 μg/m 3 i mieściły się w przedziale od 7,5 do,8 μg/m 3. W przypadku dwutlenku siarki wartości średniorocznych stężeń dwutlenku siarki były je szcze niższe, na poziomie od 5,9 do 9,1 μg/m 3. 5. Punkt pomiarowy w Gorlicach Miejscowość Gorlice leży na terenie powiatu gorlickiego, który należy do strefy gorlicko - limanowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. 12
Tabela II.5. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Gorlicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 25,3 23,7 13,6 17,9 15,3 11,7 8,4 SO 2 21,1 14,9 5,4 5,3 1,5 2, 3,5 c.d. tab. II.5 śr ednia 3 sierpień wrzesień październik lis topad gr udzień [μg/m ] roczna NO 2 12,6 16,6 19,1 15,5 23,9 17, SO 2 2, 2, 3,4 4,7 13, 6,6 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punk cie monitoringowym w Gorlicach w roku [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 SO2 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Wartość stężenia średniorocznego dwutlenku azotu w roku w Gorlicach wyniosła 17, μg/m 3, co stanowi 43% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najwyższą wartość stężenia NO 2 odnotowano w styczniu 25,3 μg/m 3, zaś najniższą w lipcu 8,4 μg/m 3. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 6,6 μg/m 3. Najwyższa wartość miesięczna SO 2 została odnotowana w styczniu i wyniosła 21,1 μg/m 3. W okresie wiosenno letnim wartości miesięcznych stężeń tego zanieczyszczenia utrzymywały się na bardzo niskim poziomie osiągając minimum 1,5 μg/m 3 w maju. Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Gorlicach w latach 4- Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Gorlicach w latach 4-3 3 25, 25, [ μg/m 3 ] 2 15, 1 5, 16,2 14,6 15,7 14,3 17, 1 1 [ μ g/m 3 ] 2 15, 1 5, 6,5 6,5 7,1 6,2 7,1 5,3 6,6 W cyklu badawczym 4- na stanowisku w Gorlicach średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w powietrzu w roku osiągnęło wartość najwyższą 17 μg/m 3. W latach 13
4-9 mieściło się w przedziale od -16,2 μg/m 3. Średnioroczne wartości stężeń SO 2 były znacznie niższe, na poziomie od 5,3-7,1 μg/m 3. Badania przeprowadzone na tym stanowisku w latach 4- wskazują, iż największy wpływ na jakość powietrza w Gorlicach mają zanieczyszczenia komunikacyjne, w okresie grzewczym zaznacza się wpływ z lokalnych źródeł emisji. 6. Punkt pomiarowy w Muszynie (obszar ochrony uzdrowiskowej) Miejscowość Muszyna leży na terenie powiatu nowosądeckiego, który należy do strefy gorlicko - limanowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.6. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Muszynie w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 19,2,6 14, 12,4 11,4 8,4 7,1 SO 2 16,6 16,9 9,2 5,7 3, 2,4 2,3 c.d. tab. II.6 średnia w ń paź nik lis gr [ μg/m 3 sierpień rzesie dzier topad udzień ] roczna 9,4 11,9 13,8 17,4 23,3 14,1 SO 2 3,4 2,8 7,4 6,4 17,2 7,8 [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 styczeń Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Muszynie w roku luty marzec kwiecień maj czerwiec Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w roku w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Muszynie wyniosło 14,1 μg/m 3, co stanowi 4% dopuszczalnego poziomu 35 μg/m 3 obowiązującego na obszarach ochrony uzdrowiskowej. Najwyższe stężenia wystąpiły w miesiącach zimowych, w grudniu wartość miesięczna stężenia wyniosła 23,3 μg/m 3. W okresie wiosenno - letnim stężenia NO 2 kształtowały się na niższym poziomie, najniższa miesięczna wartość stężenia NO 2 wyniosła 7,1 μg/m 3 w lipcu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 7,8 μg/m 3. Wyższe wartości odnotowywano 14 lipiec sierpień wrzesień październik SO2 listopad grudzień
w miesiącach zimowych, w styczniu wysokość średniomiesięczna stężenia wyniosła 16,6 μg/m 3, w lutym 16,9 μg/m 3, w grudniu 17,2 μg/m 3 (wartość maksymalna dla roku). Miesiące ciepłe charakteryzują się znacznie niższymi wartościami SO 2, najniższy w roku poziom został osiągnięty w lipcu i wyniósł 2,3 μg/m 3. Wartości stężeń Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 z lat 4- w punkcie monitoringowym w Muszynie średniorocznych zarówno 3 dwutlenku azotu jak i dwutlenku 25, siarki w roku wzrosły w porównaniu do roku poprzedniego, [ μg/m 3 ] [ μg/m 3 ] 2 15, 1 5, 3 25 15 8, 9,5 13,5 12,3 13,2 11,7 14,1 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 z lat 4- w punkcie monitoringowym w Muszynie przy czym w przypadku dwutlenku azotu osiągnięta wartość średnioroczna była najwyższa w cyklu pomiarowym 4- (14,1 μg/m 3 ). Wartości stężeń dwutlenku siarki utrzymywały się na poziomie od 5,2 μg/m 3 do 8,8 μg/m 3. W punkcie tym, zlokalizowanym w centrum miejscowości zaznacza się dominujący wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych, z nakładającą się dodatkowo w okresie grzewczym niską emisją. 5 5,2 6,9 8,2 8,2 8,8 7,3 7,8 7. Punkt pomiarowy w Starym Sączu Miejscowość Stary Sącz leży na terenie powiatu nowosądeckiego, który należy do strefy gorlicko - limanowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.7. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Starym Sączu w roku 3 [μg/m ] styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 27,4 22,5 11,5 17, 12,3 1 8,2 SO 2 19,4 17,6 7,6 4,3 1,4 2,3 3, c.d. tab. II.7 średnia 3 sierpień wrzesień październik li stopad gr udzień [μ g/m ] roczna NO 2 9,4 13,2 17,4 14,5 21,6 15,4 SO 2 2, 2,7 5, 5,9 12,9 7, 15
Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Starym Sączu w roku 8 7 SO2 [ ug/m 3 ] 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Starym Sączu w roku wyniosło 15,4 μg/m 3, co stanowi 38% poziomu dopuszczalnego 4 μg/m 3. Najwyższą wartość stężenia NO 2 odnotowano w styczniu (27,4 μg/m 3 ). Najniższe stężenie wystąpiło w lipcu i wyniosło 8,2 μg/m 3. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 7, μg/m 3. Wzrost stężeń SO 2 zaznaczył się w okresie grzewczym, najwyższe wartości zostały odnotowane w styczniu 19,4 μg/m 3 oraz w lutym 17,6 μg/m 3. Najniższa odnotowana wartość stężenia dwutlenku siarki wynosiła 2, μg/m 3 w sierpniu. [ μ g/m 3 ] [ μ g/m 3 ] 3 25, 2 15, 1 5, 3 25 15 5 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Starym Sączu w latach 4-8,1 8, 15,2 16,3 14,4 12,5 15,4 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Starym Sączu w latach 4-7,2 6,9 9,3 8,7 6,9 6,2 7, W roku nastąpił wzrost zawartości dwutlenku azotu i siarki w powietrzu. Średnioroczne stężenie NO 2 wzrosło w porównaniu do poprzedniego roku pomiarowego o 3,2 μg/m 3. W latach 4- wartości stężeń średniorocznych dwutlenku azotu utrzymywały się na poziomie od 8, do 16,3 μg/m 3. W cyklu pomiarowym 4- wartości rocznych stężeń dwutlenku siarki utrzymywały się na niskim poziomie, nie przekroczyły μg/m 3. Miesięczne stężenia SO 2 wyraźnie cechują się sezonowością z minimum występującym w porze letniej oraz wartościami podwyższonymi w sezonie grzewczym. Taki przebieg wartości stężeń wykazuje, że na jakość powietrza na tym obszarze znaczący wpływ mają zanieczyszczenia pochodzące z komunikacji. 8. Punkt pomiarowy w Limanowej Miejscowość Limanowa leży na terenie powiatu limanowskiego, który należy do strefy gorlicko - limanowskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm 16
dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.8. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Limanowej w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 28,2 26,4 16,6,4 16,7 13,8 9,9 SO 2 18,3 16,2 8,8 11,7 3,6 4,6 3,4 c.d. tab. II.8 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 16,5 16,6 17,4,5 27,9 19,2 SO 2 2,9 3,8 5,6 5,8 17,9 8,6 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Limanowej w roku 8 7 SO2 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w roku w Limanowej wyniosło 19,2 μg/m 3, co stanowi 48% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3.W lipcu odnotowano najniższą wartość stężenia NO 2 wynoszącą 9,9 μg/m 3. Wyższe wartości stężeń NO 2 wystąpiły w miesiącach jesienno-zimowych, w styczniu 28,2 μg/m 3 (wartość maksymalna w roku), w grudniu 27,9 μg/m 3. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 8,6 μg/m 3. Najwyższą wartość SO 2 wynoszącą 18,3 μg/m 3 odnotowano w styczniu, dla grudnia wartość stężenia SO 2 wyniosła 17,9 μg/m 3. Poza sezonem grzewczym wartości stężeń SO 2 utrzymywały się na znacznie niższym poziomie z wartością minimalną 2,9 μg/m 3 dla sierpnia. W roku wystąpił wzrost wartości średniorocznego stężenia dwutlenku azotu o 2,7 μg/m 3 w porównaniu do roku poprzedniego. Wartości średniorocznych stężeń NO 2 w ciągu całego cyklu pomiarowego 4- były znacznie wyższe od stężeń SO 2 w przedziale od,8 do 19,2 μg/m 3. Średnioroczne stężenia SO 2 kształtowały się na poziomie 8,1 -,3 μg/m 3. W rocznych cyklach pomiarowych wyraźnie zaznacza się sezonowa zmienność wartości miesięcznych. Niska zawartość SO 2 w powietrzu występuje w miesiącach ciepłych, natomiast maksimum osiągane jest w okresie grzewczym. 17
Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Limanowej w latach 4- Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Limanowej w latach 4-3 3 25, 25, [ μ g/m 3 ] 2 15, 1 5,,8 12,1 19, 17,1 18,4 16,5 19,2 [ μ g/m 3 ] 2 15, 1 5, 8,2 8,4,3 8,3 9,5 8,1 8,6 W punkcie zlokalizowanym w centrum Limanowej na jakość powietrza największy wpływ mają zanieczyszczenia pochodzenia komunikacyjnego oraz dodatkowo w okresie grzewczym niska lokalna emisja. 9. Punkt pomiarowy w Myślenicach Miejscowość Myślenice leży na terenie powiatu myślenickiego, który należy do strefy myślenicko-suskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.9. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Myślenicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 45,6 43,1 25,6 22, 21, 16,4 13,1 SO 2 41, 34,5 48,8 9,1 3,5 3, 4,7 c.d. tab. II.9 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 16,5 21,5 27,6 24,8 4 26,4 SO 2 2, 4,3 15,6 16,3 31,7 17,9 18
8 7 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Myślenicach w roku SO2 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień [ ug/m 3 ] październik listopad grudzień Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Myślenicach w roku wyniosło 26,4 μg/m 3 co stanowi 66% dopuszczalnego poziomu 4 μg/m 3. Najwyższe wartości stężeń odnotowano w okresie jesienno-zimowym, z wartością maksymalną 45,6 μg/m 3 w styczniu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 17,9 μg/m 3. Najwyższe stężenie dwutlenku siarki wystąpiło w marcu i wyniosło 48,8 μg/m 3. W miesiącach letnich stężenia SO 2 były zdecydowanie niższe: od 2, μg/m 3 3 w sierpniu do 4,7 μg/m w lipcu. [ μ g/m 3 ] [ μ g/m 3 ] 3 25 15 3 25 15 5 5 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Myślenicach w latach 4-9,3 12,5 21,8 24,4 22,5 22,8 26,4 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Myślenicach w latach 4-12,3 16,1 24,4 19,1 19,1 25,1 24,4 średnioroczne dwutlenku azotu w roku wzrosło w porównaniu do roku poprzedniego o 3,6 μg/m 3, osiągnięta wartość jest najwyższa w cyklu pomiarowym 4-. Stanowisko w Myślenicach charakteryzuje się podwyższonymi stężeniami NO 2, stężenia średnioroczne przekraczają 5% wartości dopuszczalnej wynoszącej 4 μg/m 3. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w w porównaniu do poprzedniego roku pomiarowego obniżyło się o,7 μg/m 3. Stężenia miesięczne wykazują sezonowość, najwyższe wartości osiągane są w okresie grzewczym, natomiast miesiące ciepłe charakteryzują się dużo niższymi wartościami stężeń SO 2. Otrzymane na stanowisku w Myślenicach w latach 4- wyniki badań wykazały, że znaczący wpływ na jakość powietrza w tym punkcie pomiarowym mają zanieczyszczenia pochodzenia komunikacyjnego, a w okresie grzewczym dominuje wpływ niskiej emisji.. Punkt pomiarowy w Suchej Beskidzkiej Miejscowość Sucha Beskidzka leży na terenie powiatu suskiego, który należy do strefy myślenicko-suskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem 19
ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Suchej Beskidzkiej w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 41,8 41,7 3,3 2 19,1 15,1 13,8 SO 2 4,4 41,8 29,1,8 4, 3,4 4,8 c.d. tab. II. sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 18,1 2 23,1 25, 44,8 26,1 SO 2 2,1 3,6 12,9 15,6 61,8 19,2 8 7 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Suchej Beskidzkiej w roku SO2 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Suchej Beskidzkiej w roku wyniosło 26,1 μg/m 3, co stanowi 65% wartości dopuszczalnej wynoszącej 4 μg/m 3. Najwyższe wartości stężenia NO 2 wystąpiły w miesiącach zimowych: 41,8 μg/m 3 w styczniu, 41,7 μg/m 3 w lutym oraz 44,8 μg/m 3 w grudniu (wartość maksymalna w roku). Najniższą wartość stężenia NO 2 odnotowano w lipcu (13,8 μg/m 3 ). Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 19,2 μg/m 3. Największa wartość stężenia SO 2 wystąpiła w grudniu i wyniosła 61,8 μg/m 3. Znacznie podwyższone stężenie dwutlenku siarki odnotowano również w miesiącach: styczeń (4,4 μg/m 3 ) i luty (41,8 μg/m 3 ). W miesiącach letnich stężenia SO 2 osiągnęły dużo niższe wartości z minimum wynoszącym 2,1 μg/m 3 w sierpniu. W roku nastąpił wzrost stężenia średniorocznego dwutlenku azotu w porównaniu do roku poprzedniego. Na stanowisku w Suchej Beskidzkiej wartości stężeń średniorocznych utrzymują się powyżej μg/m 3 (tj. powyżej 5% wartości dopuszczalnej).
3 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 w punkcie monitoringowym w Suchej Beskidzkiej w latach 4-3 Zestawienie wartości średniorocznych stężeń SO 2 w punkcie monitoringowym w Suchej Beskidzkiej w latach 4-25 25, [ μ g/m 3 ] 15 25,9 23,4 24,5 21,7 26,1 [ μ g/m 3 ] 2 15, 1 16,8 24,5 26, 22, 21,2 19,2 5 8,4,3 5,,6 W przypadku dwutlenku siarki w roku zaznaczył się spadek wartości średniorocznej stężenia SO 2 w porównaniu do roku poprzedniego o 2 μg/m 3. Na stanowisku w Suchej Beskidzkiej szczególnie wyraźna jest sezonowa zmienność zawartości dwutlenku siarki w powietrzu, silnie zaznacza się różnica pomiędzy niskimi wartościami miesięcznymi w porze letniej a zdecydowanie wyższymi charakterystycznymi dla pory zimowej. Świadczy to o dominującym wpływie w porze zimowej zanieczyszczeń pochodzących z niskiej emisji. Przez cały rok znaczący wpływ na jakość powietrza mają również zanieczyszczenia pochodzące z komunikacji samochodowej. 11. Punkt pomiarowy w Wadowicach Miejscowość Wadowice leży na terenie powiatu wadowickiego, który należy do strefy myślenicko-suskiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.11. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Wadowicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 41, 38,5 25,1 19, 18,3 13,4 12,6 SO 2 38,9 35,8 26,3 8,7 6,4 4, 4,4 c.d. tab. II.11 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 13,6 16,8 27,3 25,5 42,5 24,5 SO 2 3,8 5,6 19,9 15, 56, 18,7 21
8 7 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Wadowicach w roku SO2 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Wadowicach w roku wyniosło 24,5 μg/m 3, co stanowi 61% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najwyższe wartości miesięczne zanotowano w styczniu (41, μg/m 3 ) oraz w grudniu (42,5 μg/m 3 - maksymalna wartość w ). Przez cały okres badawczy miesięczne stężenia NO 2 utrzymywały się na podwyższonym poziomie powyżej μg/m 3, przy czym najniższa wartość 12,6 μg/m 3 wystąpiła w lipcu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 18,7 μg/m 3. Wartości stężeń miesięcznych dwutlenku siarki wykazywały znaczną zmienność sezonową, przy czym najwyższe stężenia wystąpiły miesiącach zimowych z maksymalną wartością dla roku wynoszącą 56 μg/m 3 (grudzień). W porze wiosenno-letniej stężenia SO 2 w powietrzu utrzymywały się na zdecydowanie niższym poziomie, w sierpniu odnotowano najniższą wartość SO 2 wynoszącą 3,8 μg/m 3. W porównaniu do poprzedniego roku pomiarowego, wartość średniorocznego stężenia dwutlenku azotu wzrosła o 5,8 μg/m 3. Badania przeprowadzone na stanowisku w Wadowicach w latach 4- wykazują wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych na jakość powietrza na tym stanowisku, wartości średnioroczne NO 2 stanowią około 6% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Wartość dopuszczalna nie została przekroczona w żadnym roku pomiarowym. średnioroczne dwutlenku siarki utrzymało się na zbliżonym poziomie jak w roku poprzednim. Na stanowisku w Wadowicach stężenia średnioroczne SO 2 w ciągu czterech ostatnich lat utrzymują się na poziomie około 18 μg/m 3. Sezonowa zmienność stężeń dwutlenku siarki z maksimum przypadającym na sezon grzewczy wskazuje na wpływ niskiej emisji na jakość powietrza w Wadowicach. 22
12. Punkt pomiarowy w Wieliczce Miejscowość Wieliczka leży na terenie powiatu wielickiego, który należy do strefy krakowsko-wielickiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.12. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Wieliczce w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 32,3 34,6 21,8 16,3 18,1 12, 14,3 SO 2 44,8,6 19, 5,4 4,1 2, 6,1 c.d. tab. II.12 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 13,4 16,7 22,5,6 39,1 21,8 SO 2 3,4 5,9 6,4 8,7 26,7 12,8 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Wieliczce w roku [ ug/m 3 ] 8 7 6 5 4 3 2 1 SO2 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Wieliczce w roku wyniosło 21,8 μg/m 3, co stanowi 54% dopuszczalnej wartości 4 μg/m 3. Najwyższą wartość stężenia NO 2 wynoszącą 39,1 μg/m 3 zanotowano w grudniu. W ciągu roku miesięczne stężenia NO 2 utrzymywały się na podwyższonym poziomie. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 12,8 μg/m 3. Najwyższe wartości odnotowano w porze zimowej w maksymalną wartością miesięczną 44,8 μg/m 3 w styczniu. Pora wiosenno-letnia charakteryzowała się niższymi wartościami z minimalną 2, μg/m 3 w czerwcu. 23
W roku na stanowisku w Wieliczce zanotowano wzrost stężenia średniorocznego zarówno w przypadku dwutlenku azotu, jak i siarki. Wartość stężenia średniorocznego NO 2 wzrosła w porównaniu do poprzedniego roku pomiarowego o 3,8 μg/m 3. W ciągu całego cyklu pomiarowego 4- nie odnotowano przekroczenia wartości dopuszczalnej średniorocznego stężenia NO 2. dwutlenku siarki w porównaniu do roku 9 wzrosło o 2,9 μg/m 3. Badania prowadzone w latach 4- na stanowisku zlokalizowanym w Wieliczce wykazują, iż w punkcie tym dominującym czynnikiem pogarszającym jakość powietrza są zanieczyszczenia komunikacyjne. 13. Punkt pomiarowy w Niepołomicach Miejscowość Niepołomice leży na terenie powiatu wielickiego, który należy do strefy krakowsko-wielickiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.13. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Niepołomicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 29,2 34,6,5 18,5 16,8 11, B SO 2 22,3 25,2 17,1 6, 3,7 2,9 B c.d. tab. II.13 sierpień wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna NO 2 15,6 18,8 24, 21,7 37,1 22,5 SO 2 4,2 4,5 9,5 9,1 26,1 11,9 B brak próbników 24
Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Niepołomicach w roku 8 7 SO2 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] W punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Niepołomicach w roku średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wyniosło 22,5 μg/m 3, co stanowi 56% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najwyższa wartość NO 2 37,1 μg/m 3 wystąpiła w grudniu. Najniższa wartość miesięczna NO 2 została osiągnięta w czerwcu i wyniosła 11 μg/m 3. Średnioroczna wartość stężenia dwutlenku siarki w roku wyniosła 11,9 μg/m 3. Najniższa wartość stężenia dwutlenku siarki 2,9 μg/m 3 wystąpiła w czerwcu. W okresie grzewczym stężenie SO 2 przyjmowało wartości zdecydowanie wyższe: w styczniu 22,3 μg/m 3, 25,2 μg/m 3 3 w lutym, 26,1 μg/m w grudniu. średnioroczne na stanowisku w Niepołomicach w roku wzrosło w porównaniu do roku poprzedniego o 5,3 μg/m 3. W całym cyklu badawczym 4- wartość dopuszczalna 4 μg/m 3 nie została przekroczona. Wartości stężeń rocznych dwutlenku siarki na tym stanowisku pomiarowym w latach 4- utrzymywały się w granicach od,8 do 13,8 μg/m 3 (wyjątek rok 6,9 μg/m 3 ). Podobnie jak w przypadku poprzednich stanowisk, miesięczne wartości stężeń SO 2 wykazują sezonowość charakterystyczną dla zanieczyszczeń związanych z niską emisją występującą w sezonie jesienno-zimowym. Otrzymane wyniki badań wskazują, że na jakość powietrza na tym obszarze największy wpływ mają zanieczyszczenia pochodzące z komunikacji, a w okresie grzewczym dodatkowo lokalna emisja. 14. Punkt pomiarowy w Proszowicach Miejscowość Proszowice leży na terenie powiatu proszowickiego, który należy do strefy miechowsko-proszowickiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając 25
tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.14. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Proszowicach w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 32,4 36,6 29,6 18,6 19, 12,6 12,4 SO 2 55,4 41,8 33,6 8,7 4,4 2,9 5,3 c.d. tab. II.14 średnia [μg/m 3 sierpień wrzesień październik listopad grudzień ] roczna NO 2 16,4,3 25,4 24,3 4,6 24, SO 2 3,9 3,7 25,5 16,2 35,6 19,8 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Proszowicach w roku 8 7 6 5 4 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] SO2 średnioroczne dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Proszowicach w roku wyniosło 24, μg/m 3, co stanowi 6% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Maksymalna miesięczna wartość NO 2 została odnotowana w grudniu i wyniosła 4,6 μg/m 3, podwyższony poziom dwutlenku azotu utrzymywał się w miesiącach jesiennozimowych: styczeń marzec oraz październik grudzień. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 19,8 μg/m 3. Najwyższe stężenie dwutlenku siarki wystąpiło w styczniu i wyniosło 55,4 μg/m 3. W miesiącach letnich stężenia dwutlenku siarki kształtowały się na dużo niższym poziomie, osiągając najniższą wartość 2,9 μg/m 3 w czerwcu. W roku zanotowano wzrost wartości średniorocznych stężeń zarówno NO 2, jak i SO 2 w porównaniu do roku poprzedniego. dwutlenku azotu wrosło o 4,1 μg/m 3, w ciągu całego roku pomiarowego na tym stanowisku utrzymywał się podwyższony poziom NO 2, co wskazuje, iż w centrum Proszowic na jakość powietrza wpływ mają 26
zanieczyszczenia pochodzące z komunikacji. Wartość dopuszczalna 4 μg/m 3 nie została przekroczona w cyklu pomiarowym obejmującym lata 4-. Wartość stężenia rocznego SO 2 wzrosła w porównaniu do roku poprzedniego o 7 μg/m 3 osiągając wartość najwyższą w całym okresie badawczym. Sezonowa zmienność wartości miesięcznych oraz występujące znaczące różnice pomiędzy wartościami charakterystycznymi dla pory zimowej i pory wiosenno-letniej wskazują na to, ze niska emisja obok komunikacji wywiera zasadniczy wpływ na jakość powietrza w punkcie zlokalizowanym w Proszowicach. 15. Punkt pomiarowy w Miechowie Miejscowość Miechów leży na terenie powiatu miechowskiego, który należy do strefy miechowsko-proszowickiej. Strefa ta w ocenie jakości powietrza za rok 9 pod kątem ochrony zdrowia została sklasyfikowana do klasy C z uwagi na przekroczenie norm dotyczących pyłu zawieszonego oraz zawartego w nim benzo(α)pirenu. Uwzględniając tylko parametry kryterialne ustanowione dla dwutlenku azotu oraz dwutlenku siarki, w 9 roku strefa ta została sklasyfikowana do klasy A. Tabela II.15. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie pomiarowym w Miechowie w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec NO 2 36,5 36,3 29,4 17,4 8,9 9,4 12,1 SO 2 32,9 29,7 32,1 9,9 5,9 2,6 4,8 c.d. tab. II.15 średnia [μg/m 3 sierpień wrzesień październik listopad grudzień ] roczna NO 2 15,5 18,4 24,7 23,4 42,1 22,8 SO 2 3,6 5,3,8 15,7 43,7 16,4 8 7 6 5 4 3 2 1 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym w Miechowie w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień [ ug/m 3 ] SO2 27
średnioroczne dwutlenku azotu w punkcie pomiarowym zlokalizowanym w Miechowie w roku wyniosło 22,8 μg/m 3, co stanowi 57% wartości dopuszczalnej 4 μg/m 3. Najwyższe wartości stężeń NO 2 odnotowano w okresie jesienno-zimowym, z wartością maksymalną 42,1 μg/m 3 w grudniu. Miesiące letnie charakteryzowały się niższymi stężeniami: w czerwcu 9,4 μg/m 3 oraz w maju 8,9 μg/m 3 (najniższa wartość w roku). Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w roku wyniosło 16,4 μg/m 3. Wartości stężeń miesięcznych dwutlenku siarki wykazywały charakterystyczną dla niskiej emisji zmienność sezonową, przy czym najwyższe stężenie wystąpiło w grudniu (43,7 μg/m 3 ), a najniższe w czerwcu (2,6 μg/m 3 ). W okresie grzewczym w punkcie pomiarowym utrzymywały się podniesione stężenia SO 2, co świadczy o istotnym wpływie zanieczyszczeń pochodzących z niskiej emisji. W porównaniu do poprzedniego roku wartość średnioroczna dwutlenku azotu wzrosła o 3,7 μg/m 3. Poziom stężeń rocznych na stanowisku zlokalizowanym w Miechowie w cyklu badawczym 4- utrzymywał się na poziomie około 22 μg/m 3. Wartość dopuszczalna NO 2 (tj. 4 μg/m 3 ) nie została przekroczona. W przypadku dwutlenku siarki w roku zanotowany został spadek wartości średniorocznej w porównaniu do poprzedniego roku pomiarowego o 3,1 μg/m 3. Jakość powietrza w Miechowie kształtuje wpływ zanieczyszczeń komunikacyjnych, a w okresie zimowym nakładająca się dodatkowo niska emisja. 28
III. Parki Narodowe lokalizacja punktów pomiarowych, wyniki badań Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 3 marca 8 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 47 poz. 281) ze względu na ochronę roślin wskaźnikami normowanymi są: ozon O 3, dwutlenek siarki SO 2 oraz tlenki azotu NO x (jako suma tlenku azotu NO i dwutlenku azotu NO 2 w przeliczeniu na dwutlenek azotu). Metoda wskaźnikowa, która została zastosowana w badaniach prowadzonych w parkach narodowych położonych na obszarze Małopolski pozwala na określenie w powietrzu atmosferycznym zawartości SO 2 i NO 2. 16. Punkt pomiarowy Jerzmanowice Lepianka, Ojcowski Park Narodowy Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego w roku badania zanieczyszczenia powietrza metodą wskaźnikową w zakresie NO 2 i SO 2 prowadzono w punkcie pomiarowym Jerzmanowice Lepianka, którego lokalizacja charakteryzuje napływ zanieczyszczeń z obszarów sąsiednich. Tabela III. 16. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym Jerzmanowice - Lepianka w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień NO 2 17,4 18,1 12,5,7 9,3 5,6 6,6 9,9 SO 2 17,1 21, 15,5 7,1 3,3 3, 4,3 3,6 c.d. tab. III.16 wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin NO 2 9,7 12,7 15,6 22,8 12,6 3 średnia dla pory zimowej 9/ (1.X-31.III) SO 2 2,6 7,,6 26,8,1 13,2 Zestawienie wartości NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym Jerzmanowice-Lepianka Ojcowski Park Narodowy w roku [ ug/m 3 ] 3 2 1 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień SO2 Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w roku wyniosło 12,6 μg/m 3, co stanowi 42% poziomu dopuszczalnego wynoszącego 3 μg/m 3 ze względu na ochronę roślin. Najwyższe stężenia średniomiesięczne NO 2 wystąpiły w styczniu (17,4 μg/m 3 ), lutym (18,1 μg/m 3 ) i grudniu (22,8 μg/m 3 - wartość najwyższa w roku). W miesiącach wiosenno-letnich od kwietnia do września stężenia utrzymywały się na niższym poziomie z minimum 5,6 μg/m 3 w czerwcu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 29
[ug/m 3 ],1 μg/m 3, co stanowi 5% dopuszczalnego poziomu μg/m 3 ze względu na ochronę roślin obowiązującego na terenie kraju. Stężenia SO 2 w porze ciepłej osiągały niższe wartości (minimum we wrześniu wyniosło 2,6 μg/m 3 ) w porównaniu do wartości w porze zimowej najwyższe miesięczne stężenie na tym stanowisku wyniosło 26,8 μg/m 3. W porze zimowej 9- (tj. od 1.X do 31.III) średnie stężenie dwutlenku siarki wyniosło 13,2 μg/m 3 co stanowi 66% wartości dopuszczalnej μg/m 3 ze względu na ochronę roślin. W porównaniu do 2 15, 1 5, Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie Jerzmanowice - Lepianka w latach 4- SO2 SO2 dla pory zimowej poprzedniego roku pomiarowego wartość średniorocznego stężenia dwutlenku azotu na stanowisku Jerzmanowice Lepianka wzrosła. W całym siedmioletnim okresie badawczym nie została przekroczona dopuszczalna wartość 3 μg/m 3. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki w podobnie jak w przypadku NO 2 wzrosło w porównaniu do ubiegłego roku. Na stanowisku Jerzmanowice - Lepianka w okresie prowadzenia pomiarów w latach 4- nie został przekroczony dopuszczalny poziom SO 2 wynoszący μg/m 3 w odniesieniu do wartości średniorocznej oraz średniej dla pory zimowej. 17. Punkt pomiarowy O.O. Stonów, oddz. 57f, Babiogórski Park Narodowy Na terenie Babiogórskiego Parku Narodowego w roku badania zanieczyszczenia powietrza metodą wskaźnikową w zakresie i SO2 prowadzono w punkcie pomiarowym O.O. Stonów, oddz. 57f. charakteryzujący wpływ lokalnej emisji ze źródeł punktowych. Najbliższą miejscowością jest Zawoja. Tabela III.17. Zestawienie wartości średniomiesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie monitoringowym O.O.Stonów oddz. 57f w roku styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień NO 2,3 5,5 3,5 4,8 4,5 3,5 2, 3, SO 2 9,1 12,1 2,7 3,5 1,4 1,9 2,5 2,5 c.d. tab. III.17 wrzesień październik listopad grudzień średnia roczna poziom dopuszczalny ze względu na ochronę roślin NO 2 3,7 3,6 3,4 B 4,3 3 średnia dla pory zimowej 9/ (1.X-31.III) SO 2 6,2 1,9 4,1 B 4,4 6,5 B brak próbników 3
Zestawienie wartości SO 2 i NO 2 w punkcie monitoringowym O.O. Stonów, odz. 57f - Babiogórski Park Narodowy w roku 3 [ug/m 3 ] 2 1 SO2 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec [ug/m 3 ] sierpień wrzesień październik listopad grudzień Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu w roku wyniosło 4,3 μg/m 3, co stanowi 13% dopuszczalnego poziomu 3 μg/m 3 ze względu na ochronę roślin obowiązującego na terenie kraju. Najwyższe stężenie średniomiesięczne NO 2 wystąpiło w styczniu (,3 μg/m 3 ). W pozostałych miesiącach stężenia utrzymywały się na niskim poziomie, najniższą wartość 2, μg/m 3 odnotowano w lipcu. Średnioroczne stężenie dwutlenku siarki wyniosło 4,4 μg/m 3, co stanowi 22% dopuszczalnego poziomu μg/m 3 obowiązującego na terenie kraju ze względu na ochronę roślin. Podwyższone wartości miesięczne SO 2 wystąpiły w miesiącach zimowych. Najwyższy poziom w roku osiągnięty został w lutym i wyniósł 12,1 μg/m 3. Od marca do sierpnia odnotowane zostały zdecydowanie niższe wartości, najniższa wyniosła 1,4 μg/m 3 (maj). W porze zimowej 9/, tj. od 1 X do 31 III średnia wartość stężenia dwutlenku siarki osiągnęła 6,5 μg/m 3, co stanowi 32% wartości dopuszczalnej μg/m 3 ze względu na ochronę roślin. Rozkład miesięcznych stężeń NO 2 i SO 2 nie wskazuje na wpływ lokalnej emisji, lecz na sezonowy napływ zanieczyszczeń dalekiego zasięgu. W roku średnioroczne stężenie dwutlenku azotu wzrosło w porównaniu do roku poprzedniego. W całym cyklu 2 15, 1 5, Zestawienie wartości średniorocznych stężeń NO 2 i SO 2 w punkcie O.O. Stonów w latach 4- SO2 SO2 dla pory zimowej nie przekroczyły dopuszczalnej wartości μg/m 3. badawczym 4- wartości roczne kształtowały się znacznie poniżej wartości dopuszczalnej 3 μg/m 3. Wartość średnioroczna stężenia dwutlenku siarki kształtowała się na podobnym poziomie jak w roku poprzednim. W przypadku poziomu SO 2 obliczonego dla pory zimowej nastąpił wzrost wartości. Zarówno wartości średnioroczne dla wszystkich lat objętych badaniami, jaki i wartości dla pory zimowej obliczane od 8 roku 18. Punkt pomiarowy Góra Suhora, Gorczański Park Narodowy Na terenie Gorczańskiego Parku Narodowego w roku badania zanieczyszczenia powietrza metodą wskaźnikową w zakresie NO 2 i SO 2 prowadzono w punkcie pomiarowym Góra Suhora, którego lokalizacja charakteryzuje napływ zanieczyszczeń z obszarów sąsiednich. Punkt zlokalizowany jest na obszarze pozamiejskim 31