Określanie wyników finansowych linii i fragmentów sieci komunikacyjnych. Studium przypadku Białegostoku Konferencja "Inteligentny transport publiczny" Zorientowane na klienta zarządzanie komunikacją miejską z wykorzystaniem nowych źródeł danych Warszawa 27 kwietnia 2015 r. Bogusław Prokop Urząd Miejski w Białymstoku Dyrektor Zarządu Białostockiej Komunikacji Miejskiej
Plan prezentacji 1. Organizacja publicznego transportu zbiorowego w Białymstoku 2. Podstawy prawne współpracy międzygminnej 3. Zintegrowana taryfa biletowa 4. Narzędzia integracji biletowej 5. Finansowanie obsługi komunikacyjnej i zasady rozliczeń międzygminnych 2
Organizacja publicznego transportu zbiorowego w Białymstoku Zakład Obsługi Komunikacji Miejskiej pierwszy w Polsce zarząd transportu miejskiego utworzony w 1991 r. 1991 ZOKM Białystok 3 Kontrakt brutto, umowa powierzenia do 2019 r.
Organizacja publicznego transportu zbiorowego w Białymstoku Współpraca z gminami w latach 2000-2009 odbywała się na zasadzie porozumień ZOKM z gminami. Na strefę gminną ustalono odrębne bilety. Gminy nie były obciążane kosztem obsługi. W 2005 roku przeprowadzono badania wykazujące poziom dopłaty z gmin. Warunki pozostały bez zmian. Od 1 grudnia 2009 r. obsługa komunikacyjna 6 gmin sąsiednich odbywa się na podstawie porozumień międzygminnych o powierzeniu zadania organizowania komunikacji na ich terenie.
Aglomeracyjna komunikacja autobusowa 6 gmin objętych porozumieniem komunikacyjnym 5
BKM poza Białystokiem :17 linii +3 linie wewnątrzgminne, 1 mln km rocznie 6
Taryfa biletowa Białostockiej Komunikacji Miejskiej najtańsze bilety okresowe wśród miast wojewódzkich w Polsce w 2014 r. 67% pokrycia kosztów usług przewozowych wpływami z biletów cennik biletów imiennych miesięcznych normalnych Strefa B G2,G3,G4 B+G2 B+G2+G3 B+G2+G3+G4 G2+G3+G4 Cena 80 zł 70 zł 150 zł 180 zł 210 zł 130 zł Rodzaj biletu Cena biletu papierowego Cena biletu z e-karty Jednorazowy 2,80 zł (B), 2,40 zł (G) 2,70 zł (B), 2,30 (G) 24-godzinny 10 zł (B), 18 zł (B+G2+G3+G4) 3-dniowy weekendowy 16 zł (B), 20 zł (B+G2+G3+G4) u kierowcy 3,50 zł za każdą strefę ----- Narzędzie integracji biletowej ewolucja taryfy = uproszczenie 7
Finansowanie Białostockiej Komunikacji Miejskiej Rodzaj biletu Dochody Udział w dochodzie Pokrycie kosztów jednorazowe 23 018 034 zł 35,66% 23,84% okresowe 38 828 671 zł 60,16% 40,22% e-portmonetka 1 311 954 zł 2,03% 1,36% u kierowcy 1 388 471 zł 2,15% 1,44% suma 64 547 130 zł 100,00% 66,86% koszty 96 546 790 zł dopłaty 31 999 659 zł 33,14% e- portmonetka, 1311 954 zł u kierowcy, 1388 471 zł Dochody z biletów ulgowych 25 079 624 zł Udział dopłaty do ulg w dopłacie ogólnej 78% okresowe, 38828 671 zł jednorazowe, 23018 034 zł 8
Zadania i obowiązki Białegostoku Organizacja usługi: umowy z operatorami, rozkłady jazdy Sprzedaż i dystrybucja biletów sieć sprzedaży Ustalanie taryfy biletowej, kontrola biletowa i windykacja Zadania i obowiązki gmin Ustalają potrzeby przewozowe Utrzymują infrastrukturę przystankową na swoim terenie Pokrywają koszty świadczonych usług, w tym z wpływów z biletów 9
Zintegrowana strefowa taryfa biletowa BKM Aktualny układ stref taryfowych 10 Historyczny układ stref taryfowych
Karta zastąpiła wszystkie papierowe bilety okresowe. Z elektronicznej portmonetki można kupić dowolny bilet jednorazowy lub wieloprzejazdowy nawet dla 30 osób! 11 Narzędzia integracji biletowej
Gmina Liczba ludności Długość linii podmiejskiej Pokrycie kosztów wpływami z biletów Białystok 294 298 --- 70% Choroszcz 14 217 11 km 38% Dobrzyniewo Duże 8 565 15,5 km 46% Juchnowiec Kościelny 14 859 12 i 17 km 33% Supraśl 13 923 11,5 km 33% Wasilków 14 699 6 i 12 km 70% Zabłudów 9 112 2 km 42% Zintegrowana strefowa taryfa biletowa BKM
Zasady rozliczeń z gminami sąsiednimi Koszt wynika z wykonanej liczby wozokilometrów po ustalonej stawce. Dochód z biletów dla gminy stanowią bilety imienne zakupione przez mieszkańców gminy (adres zamieszkania), elektroniczne bilety jednorazowe zakupione na liniach obsługujących Gminę oraz bilety sprzedane przez kierowców. Inne dochody gminy z pozostałych rodzajów biletów są pochodną wskaźnika udziału gminy w całości sprzedaży biletów imiennych na strefę gminną zastosowanego do sprzedanych biletów papierowych oraz elektronicznych biletów okresowych na okaziciela. Mieszkańcy Białegostoku finansują utrzymanie linii komunikacyjnych w gminach, a mieszkańcy gmin komunikację w granicach Białegostoku! Możliwe jest rozliczenie w oparciu o dane z kart rejestrowanych na liniach. Warunek tylko bilet elektroniczny i bilet u kierowcy w autobusie. 13 Finansowanie usług komunikacyjnych
Przypisanie dochodów z biletów na podstawie back-office Zał.1.Rozliczenie wplywów z biletów imiennych, na okaziciela i jednorazowych - I kwartał 2014. Przychody ze sprzedaży biletów imiennych obowiązujących w strefach taryfowych Udział gminy w dochodach z biletów imiennych G Docho gmina SUMA B G2+G3+G4 G2 G3 G4 G3+ BIAŁYSTOK 7 153 725 7 027 940 125 785 122 460 2 385 940 ---- -- INNE 1 591 850 1 560 790 31 060 30 345 465 250 ---- -- DOBRZYNIEWO DUŻE 157 880 87 690 70 190 49 980 15 015 5 195 12,14% 2 CHOROSZCZ 228 865 163 085 65 780 65 835 15-15,99% -- JUCHNOWIEC KOŚCIELNY 324 360 283 065 41 295 41 295 - - 10,03% -- SUPRAŚL 326 410 231 280 95 130 94 155 930 45 22,87% -- WASILKÓW 382 565 228 915 153 650 153 560 45 45 37,29% -- ZABŁUDÓW 69 845 62 740 7 105 6 925 120 60 1,68% -- 10 235 500 9 645 505 589 995 564 555 18 975 6 535 100,00% 2 koszty dystrybucji 409 420 385 820 23 600 22 582 759 261 2 dochód 9 826 080 9 259 685 566 395 541 973 18 216 6 274 14
Kluczowym jest rozdzielenie wpływów zakupionych przez białostoczan oraz gmin spoza aglomeracji Przychody ze sprzedaży biletów imiennych obowiązujących w strefach taryfowych Udział w doch z bile imienn gmina SUMA B G2+G3+G4 G2 G3 G4 BIAŁYSTOK 7 153 725 7 027 940 125 785 122 460 2 385 940 -- INNE 1 591 850 1 560 790 31 060 30 345 465 250 -- Białystok + inne = 156 845 zł. 6 gmin objętych porozumieniem = 411 750 zł 15
Rozdzielenie dochodów do 6 gmin Udział gminy w dochodach z biletów imiennych G Dochody gminy z biletów imiennych Dochody z biletów okresowych na okaziciela Bilety jednorazowe e-portmonetka Bilety u kierowcy G3+G4 G2 G2 G3+G4 G G Dochody gmin ---- ---- ---- ---- ---- ---- 265 577 ---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- ---- 12,14% 24 490 65 787 1 370 115 33 812 16 161 9 501 151 237 15,99% ---- 86 656 1 805 ---- 44 539 4 250 3 509 140 758 10,03% ---- 54 355 1 132 ---- 27 937 2 216 5 363 91 003 22,87% ---- 123 933 2 582 ---- 63 698 3 940 5 313 199 465 37,29% ---- 202 126 4 210 ---- 103 886 6 659 1 759 318 641 1,68% ---- 9 115 190 ---- 4 685 165 225 14 379 100,00% 24 490 541 973 11 290 115 278 556 33 390 25 670 915 483 24 490 566 462 577 752 577 867 856 424 889 814 915 484 Metodą wskaźnikową: - Bilety imienne - Bilety na okaziciela - Bilety jednorazowe papierowe. Bezpośrednie przypisanie do dochodu gminy biletów - jednorazowych elektronicznych - biletów kupowanych u kierowcy. 16
Możliwości rozliczeń wynikające z karty miejskiej www.komunikacja.bialystok.pl www.przystanki.bialystok.pl www.ekarta.bialystok.pl
Rzeczywisty rozkład wykorzystania biletów G na liniach podmiejskich gmina Udział gminy w dochodach z biletów imiennych G Rzeczywisty udział gminy w dochodach z biletów imiennych G zmiana BIAŁYSTOK INNE DOBRZYNIEWO DUŻE 12,14% 2,74% -9,40% CHOROSZCZ 15,99% 28,36% 12,37% JUCHNOWIEC KOŚCIELNY 10,03% 18,73% 8,70% SUPRAŚL 22,87% 21,68% -1,19% WASILKÓW 37,29% 27,56% -9,73% ZABŁUDÓW 1,68% 0,93% -0,75% 100,00% 100,00% 0,00% 18
Popularność linii w 2 strefie taryfowej NRL ZONEIN suma B C D I J S W Z 1 2 14 128 3 564 90 31 679 80 9 216 111 205 3 2 1 190 158 3 82 5 75 859 10 2 7 258 2 509 15 32 1 046 3 321 126 58 4 13 2 8 773 4 251 44 15 264 19 4 077 12 3 71 2 1 238 59 2 13 1 142 10 2 72 2 5 726 453 25 5 093 69 3 25 32 100 2 63 569 9 855 303 21 3 447 305 348 47 927 107 101 2 2 021 275 8 4 1 1 733 102 2 7 350 1 793 49 1 387 9 23 5 016 2 103 2 43 273 13 988 24 784 374 2 573 215 272 246 83 104 2 7 666 943 4 2 489 6 023 116 9 105 2 10 047 1 160 13 8 364 3 8 069 35 267 106 2 722 145 6 530 14 5 8 6 110 2 4 035 555 10 177 3 187 74 2 16 111 2 15 017 1 759 93 9 519 50 12 010 341 22 19
Popularność linii w 1 strefie taryfowej NRL ZONEIN suma B C D J S W X Z 1 1 359 513 250 317 3 970 2 102 2 854 40 539 4 353 11 262 3 695 2 1 284 761 208 445 2 616 1 083 8 384 3 237 2 292 9 045 2 226 3 1 435 143 310 985 2 113 1 340 21 838 7 540 12 126 13 191 1 971 4 1 324 445 236 701 15 338 2 410 4 205 3 731 4 932 10 618 1 805 5 1 544 819 427 285 3 374 3 262 5 073 6 955 3 622 16 455 2 013 6 1 156 175 121 822 939 279 2 065 3 289 3 854 5 379 537 8 1 423 466 284 946 4 695 1 024 11 208 4 865 3 951 10 306 1 859 9 1 535 171 426 669 3 237 3 992 4 299 6 165 11 491 17 327 2 163 10 1 423 328 236 978 5 037 2 806 60 653 2 813 3 166 11 473 1 284 11 1 383 322 245 297 3 871 2 782 36 193 2 007 2 329 9 638 1 196 12 1 357 396 281 402 5 492 1 087 2 629 4 811 4 333 9 894 1 930 13 1 98 831 74 304 790 207 1 162 5 242 1 465 3 133 983 14 1 231 118 189 590 10 544 733 1 563 1 036 974 7 195 416 15 1 121 434 95 579 637 354 1 157 3 724 1 496 5 044 1 519 16 1 584 003 419 625 2 765 1 510 21 844 8 014 12 932 16 609 2 223 17 1 313 029 233 870 1 924 1 245 5 940 4 727 1 712 10 086 2 125 18 1 219 925 176 298 2 002 1 385 1 595 2 550 2 253 7 421 874 19 1 567 027 418 122 3 547 4 470 12 464 6 804 6 621 16 773 3 724 20 1 299 591 229 949 3 152 952 2 776 3 278 4 463 8 394 1 966 21 1 448 755 332 431 7 117 3 623 3 713 6 691 7 118 13 684 2 830 22 1 72 803 54 082 134 164 469 1 494 796 2 204 398 23 1 111 790 80 668 871 464 2 709 656 612 2 917 307 24 1 371 420 294 761 3 922 2 598 3 018 4 643 5 915 10 478 1 811 20 25 1 286 630 243 025 4 164 2 361 972 997 1 091 9 292 342
Popularność linii w miejscowościach bezpośrednio przylegających do siebie Białystok, Kleosin i Grabówka 1 strefa wykracza poza granice miasta NRL ZONE suma B C D I J S W Z 1 1 359 513 250 317 3 970 2 102 40 421 2 854 40 539 4 353 3 695 1 2 14 128 3 564 90 31 679 80 9 216 111 205 10 1 423 328 236 978 5 037 2 806 99 118 60 653 2 813 3 166 1 284 10 2 7 258 2 509 15 32 1 046 3 321 126 58 4 10 lokalizacja Politechniki Białostockiej w Kleosinie 1 duża liczba zakładów pracy, miasto finansuje część trasy na dojazdy do pracy, korzystają z tego mieszkańcy Grabówki 21
Podsumowanie Zintegrowana taryfa biletowa jest ofertą zachęcającą sąsiednie gminy do współpracy przy organizacji transportu zbiorowego. Wspólny bilet jest odpowiedzią na potrzeby mieszkańców. Jakość usług, cena i wiarygodność mierzona punktualnością są czynnikami zachęcającymi do podróżowania autobusem zamiast samochodem osobowym. 22
Nagroda przyznana Miastu Białystok przez Stowarzyszenie Inteligentne Systemy Transportowe w edycji konkursu 2012 za najlepsze wdrożenie
Dziękuję za uwagę. Bliżej celu [BI K M MOUBAIL] Bogusław Prokop bprokop@um.bialystok.pl tel. +48 85 869 6980