Rozliczenia ekonomiczno-finansowe pomiędzy organizatorami komunikacji miejskiej. Prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski

Transkrypt

1 Rozliczenia ekonomiczno-finansowe pomiędzy organizatorami komunikacji miejskiej Prof. dr hab. Olgierd Wyszomirski

2 Rozliczenia ekonomiczno-finansowe pomiędzy organizatorami komunikacji miejskiej w świetle obowiązującego prawa (1/3) Art. 4 ust. 9 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym: organizator publicznego transportu zbiorowego - właściwa jednostka samorządu terytorialnego albo minister właściwy do spraw transportu, zapewniający funkcjonowanie publicznego transportu zbiorowego na danym obszarze

3 Rozliczenia ekonomiczno-finansowe pomiędzy organizatorami komunikacji miejskiej w świetle obowiązującego prawa (2/3) Art. 7. ust 1. Organizatorem publicznego transportu zbiorowego jest: 1) gmina na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich lub której powierzono zadanie organizacji publicznego transportu zbiorowego na mocy porozumienia między gminami - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin, które zawarły porozumienie; 2) związek międzygminny - na linii komunikacyjnej albo sieci komunikacyjnej w gminnych przewozach pasażerskich, na obszarze gmin tworzących związek międzygminny.

4 Rozliczenia ekonomiczno-finansowe pomiędzy organizatorami komunikacji miejskiej w świetle obowiązującego prawa (3/3) art. 74 Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym 1. Gminy mogą zawierać porozumienia międzygminne w sprawie powierzenia jednej z nich określonych przez nie zadań publicznych. 2. Gmina wykonująca zadania publiczne objęte porozumieniem przejmuje prawa i obowiązki pozostałych gmin, związane z powierzonymi jej zadaniami, a gminy te mają obowiązek udziału w kosztach realizacji powierzonego zadania. art. 64 ust. 1 W celu wspólnego wykonywania zadań publicznych gminy mogą tworzyć związki międzygminne

5 Przedmiot i zakres porozumień międzygminnych w sprawie organizowania komunikacji miejskiej wspólna organizacja i wykonywanie komunikacji miejskiej w ramach lokalnego transportu zbiorowego, obejmujące określone linie komunikacyjne funkcjonujące na danym obszarze; zasady stanowienia cen biletów; zasady stanowienia przepisów porządkowych; zasady wydawania zezwoleń na obsługę linii objętych porozumieniem.

6 Zakres zadań powierzanych przez jedną gminę drugiej w ramach porozumienia międzygminnego (1/2) prowadzenie badań rynku, w tym efektywności ekonomicznej funkcjonowania linii komunikacyjnych; planowanie rozwoju; opracowywanie rozkładów jazdy; emitowanie i dystrybuowanie biletów; kontrola biletów i windykacja należności za przejazdy bez ważnego biletu; promocja usług; określanie poziomu udziału gminy w kosztach powierzonego zadania, w tym wykonywaniu usług przewozowych przez operatorów; zawieranie umów z operatorami na realizację usług i dokonywanie płatności za świadczone usługi przewozowe;

7 Zakres zadań powierzanych przez jedną gminę drugiej w ramach porozumienia międzygminnego (2/2) kontrola realizacji przewozów pod względem ilościowym i jakościowym oraz nakładanie kar za niezgodną z umowami ilość i jakość usług; opracowywanie i udostępnianie informacji o obsłudze komunikacyjnej, w tym w pojazdach i Internecie; umieszczanie na przystankach rozkładów jazdy, nazw przystanków i komunikatów oraz, o ile pozwala na to miejsce, cenników biletów, przepisów taryfowych i innych ważnych informacji; przygotowywanie projektów taryfy opłat, przepisów taryfowych oraz przepisów porządkowych; utrzymywanie czystości na przystankach i ich odśnieżanie.

8 Ustalenia umowy do porozumienia międzygminnego w sprawie powierzenia organizacji komunikacji miejskiej (1/3) wskazanie jednostki, która będzie wykonywać wyszczególnione w umowie zadania (zarząd transportu miejskiego lub komórka urzędu miasta (gminy); wyjściowa wielkość pracy eksploatacyjnej (wozokilometrów); zabezpieczenia gminy organizującej komunikację miejską związane z możliwością odstąpienia od warunków umowy przez gminę powierzającą (dotyczy przede wszystkim realizacji określonej liczby wozokilometrów); wyszczególnienie możliwych odstępstw od ogólnej zasady powierzenia organizacji komunikacji miejskiej (linie nie objęte porozumieniem, specyficzny sposób rozliczania wozokilometrów); zasady dokonywania zmian w rozkładach jazdy (przebieg tras, godziny odjazdów ), w tym na czas remontów dróg i wyznaczonych objazdów, wraz z zasadami pokrywania zmieniających się kosztów obsługi z tego tytułu.

9 Ustalenia umowy do porozumienia międzygminnego w sprawie powierzenia organizacji komunikacji miejskiej (2/3) zasady obliczania kosztów, które obejmują koszty przewozów (wynikające z zawartych umów z operatorami za zrealizowane wozokilometry) i koszty organizatora; zasady obliczania przychodów, które obejmują: o przychody z biletów danego organizatora (obliczane na podstawie wyników badań marketingowych lub w inny sposób); o przychody pochodne (przychody z opłat dodatkowych, przychody z biletów emitowanych przez innego organizatora); o dopłatę budżetową; odliczenia od kosztów kary nakładane na przewoźników za niezrealizowane usługi i nieodpowiadającą warunkom umów przewozowych jakość usług; zasady obliczania dopłaty budżetowej i termin jej ostatecznego ustalenia, uwzględniający ewentualne zmiany w ofercie przewozowej;

10 Ustalenia umowy do porozumienia międzygminnego w sprawie powierzenia organizacji komunikacji miejskiej (3/3) wpływ gminy powierzającej usługi na sposób wyłaniania operatora (wgląd i uwagi do SIWZ) i ustalenie minimalnego udziału operatorów wyłonionych w ramach procedury przetargowej; procedura ostatecznego rozliczania kosztów, przychodów i dopłaty budżetowej za dany rok, wynikająca ze zmian jakie mogą zajść od dnia ustalenia tych parametrów do końca roku kalendarzowego; podstawa i terminy płatności dopłaty budżetowej; prawo do sprzedaży biletów przez gminę organizującą komunikację miejską i prawo do traktowania tych przychodów jako dochodów własnych gminy organizującej komunikację miejską; akceptacja rozkładów jazdy na rok następny przez gminę powierzającą; zasady korzystania z przystanków, dworców i pętli.

11 Obliczanie kosztów, przychodów i dopłaty budżetowej jako załącznik do umowy Obliczanie kosztów Koszty muszą być obliczane w przekroju dnia powszedniego, soboty i niedzieli (święta) ze względu na zróżnicowanie w poszczególne rodzaje dni tygodni i sumarycznie w skali roku, z uwzględnieniem specyficznych okresów (wakacje, ferie). Analiza kosztów powinna obejmować rok poprzedni, bieżący i następny. Koszty organizatora należy obliczać przy uwzględnieniu kosztów pośrednich i bezpośrednich. Analiza kosztów powinna obejmować następujące przekroje: kursy, linie, obszar gminy.

12 Obliczanie kosztów, przychodów i dopłaty budżetowej jako załącznik do umowy Obliczanie przychodów Warunkiem poprawnego obliczania przychodów z biletów na obszarze gminy powierzającej usługi jest posiadanie rzetelnych i wiarygodnych informacji o popycie i jego strukturze. Przychody, tak jak koszty, muszą być, ze względu na ich specyfikę w poszczególnych dniach tygodnia, obliczane dla dnia powszedniego, soboty i niedzieli (świąt) oraz sumarycznie dla roku, z uwzględnieniem specyfiki okresu wakacji i ferii. Poza przychodami z biletów należy uwzględnić, proporcjonalnie do zakresu obsługi, przychody z opłat dodatkowych oraz inne przychody związane z funkcjonowaniem komunikacji miejskiej w gminie, która powierzyła organizowanie usług. Analiza przychodów powinna obejmować rok poprzedni, bieżący i następny i tak jak w przypadku kosztów być prezentowana w przekroju kursów, linii izz0160całej gminy.

13 Obliczanie kosztów, przychodów i dopłaty budżetowej jako załącznik do umowy Obliczanie dopłaty budżetowej Kwotę prognozowanej dopłaty budżetowej powinno się obliczać wg wzoru: gdzie: D = Pb + Pm (Kc Ku) + Wrb D kwota dopłaty budżetowej na rok następny Pb przychody z biletów Pm przychody z opłat dodatkowych i ew., inne przychody Kc koszty całkowite obsługi komunikacyjnej (przewozów i organizatora) Ku kary umowne Wrb wynik finansowy komunikacji miejskiej w danej gminie w roku bieżącym (przeprowadzenia badań i obliczeń)

14 Podsumowanie Umowa do porozumienia międzygminnego może być dobrym instrumentem kształtowania lokalnego transportu zbiorowego. W tym celu powinna ona regulować wszystkie istotne kwestie dotyczące organizowania usług tego transportu przez określoną gminę na rzecz innej gminy. Szczególnie ważne znaczenie ma: szczegółowe określenie powierzonych zadań; sformułowanie zabezpieczeń dotyczących przestrzegania postanowień umów z usługodawcami, w szczególności z operatorami, w zakresie okresu ich obowiązywania, uzgodnionej wielkości pracy eksploatacyjnej oraz przyjętych zasad płatności; ustalenie zasad określania udziału w kosztach obsługi komunikacyjnej przez gminę na rzecz której organizowane są usługi lokalnego transportu zbiorowego. Określenie udziału w kosztach w postaci niezbędnej kwoty dopłaty budżetowej wymaga uzgodnienia szczegółowej metodologii obliczeń kosztów i przychodów z usług lokalnego transportu zbiorowego świadczonych na rzecz danej gminy.