OLIMPIADA SOLIDARNOŚCI. DWIE DEKADY HISTORII OGÓLNOPOLSKI KONKURS DLA UCZNIÓW KLAS PIERWSZYCH SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH I EDYCJA 2012/2013 etap wojewódzki 15 marca 2013 r. Instrukcja: 1. Przed Tobą 30 zadań znajdujących się na KARCIE ZADAŃ oraz KARTA ODPOWIEDZI. 2. Podpisz się zarówno na karcie zadań, jak i karcie odpowiedzi. 3. Przeczytaj uważnie kartę zadań i odpowiadaj zgodnie z poleceniami. W całym teście możesz zdobyć maksymalnie 60 punktów. 4. Na karcie zadań możesz notować, zaznaczać odpowiedzi i dokonywać skreśleń. 5. Wszystkie odpowiedzi z karty zadań musisz przenieść na kartę odpowiedzi, która zostanie sprawdzona i oceniona przez Wojewódzką Komisję Konkursową. 6. Na wykonanie zadań i wypełnienie karty odpowiedzi masz 60 minut. Jeśli skończysz przed wyznaczonym czasem, oddaj kartę zadań wraz z kartą odpowiedzi i opuść salę. Powodzenia!
KARTA ZADAŃ Imię i nazwisko ucznia:... Nazwa szkoły:... Adres szkoły:.... Zadania 1 15 odnoszą się do wiedzy ogólnej Zadanie 1. (0-2) Z dekadą rządów Edwarda Gierka nie były związane hasła: A. Bitwa o handel. B. Mała stabilizacja. C. Sklepy komercyjne. D. Propaganda sukcesu. Zadanie 2. (0-5) Przyporządkuj twórcy jego dokonanie lub dzieło, wpisując przy literach odpowiednią cyfrę: A. Jacek Trznadel B. Czesław Miłosz C. Teresa Torańska D. Gustaw Herling Grudziński E. Zbigniew Herbert 1. Oni 2. Zniewolony umysł 3. Hańba domowa 4. Dziennik pisany nocą 5. Pan Cogito 6. Człowiek z żelaza Zadanie 3. (0-4) Podanym w tabeli definicjom przyporządkuj właściwe pojęcia. KPN KOR RMP ROPCiO WZZ A. Niezależne ugrupowanie polityczne założone w Gdańsku w 1979 roku. Za podstawowe cele swego działania uważało: przestrzeganie zasad etyki katolickiej, obronę praw człowieka i obywatela oraz obronę suwerennych praw i kultury narodu polskiego. (Kalendarium dziejów Polski str. 504) B. Partia polityczna utworzona w 1979 roku, nawiązująca w swej działalności do tradycji piłsudczykowskiej, umieszczająca w programie hasło odbudowy suwerenności i niepodległości Polski, negująca prawomocność PRL. (Kalendarium dziejów Polski str. 504) C. Niezależne ugrupowanie społeczno polityczne utworzone w 1977 roku, skupiało środowiska o różnorodnych orientacjach ideowo-politycznych. Domagało się pełnej realizacji praw człowieka w Polsce z zasadniczymi przemianami ustrojowymi, obalenia komunistycznego systemu władzy, odbudowy pełnej niepodległości i suwerenności. (Kalendarium dziejów Polski str. 504) D. Niezależne, jawne ugrupowanie społeczne, działające w latach 1976 1981, utworzone przez grupę działaczy demokratycznych i niepodległościowych oraz intelektualistów. Pomagało represjonowanym uczestnikom czerwcowego protestu 1976, walczyło o prawa i wolności obywatelskie. (Kalendarium dziejów Polski str. 504) 2 z 9
Zadanie 4. (0-6) Wpisując w odpowiedniej kolejności cyfry obok liter (np. A - 1), uporządkuj chronologicznie poniższe wydarzenia. Zacznij od najwcześniejszego. A. Prowokacja bydgoska. A B. Obchody Tysiąclecia Państwa Polskiego. B C. Grudniowy bunt robotniczy na Wybrzeżu. C D. I Krajowy Zjazd Delegatów NSZZ Solidarność. D E. Wprowadzenie do Konstytucji PRL zapisu o kierowniczej roli PZPR. E F. Zamordowanie przez Służbę Bezpieczeństwa księdza Jerzego Popiełuszki. F Zadanie 5. (0-5) Spośród wymienionych poniżej państw wybierz te, w których w 1989 roku obalono komunizm. Obok wybranych postaw znak X. A NRD B Litwa C Łotwa D Węgry E Estonia F Albania G Bułgaria H Rumunia I Jugosławia J Czechosłowacja Zadanie 6. (0-1) Wskaż, który z poniższych opisów dotyczy Grzegorza Przemyka. Wpisz do tabeli w odpowiednim miejscu znak X. A. Sygnatariusz porozumień bydgoskich, w wyniku których zarejestrowany został NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność. Internowany w stanie wojennym, po uwolnieniu kontynuował działalność opozycyjną. Został zamordowany w 1984 roku. B. Poeta, syn znanej poetki opozycji Barbary Sadowskiej, zmarł w 1983 roku po przesłuchaniu i pobiciu na komisariacie MO przy ulicy Jezuickiej w Warszawie C. Kapelan warszawskiej Solidarności. W stanie wojennym w kościele p.w. św. Stanisława Kostki w Warszawie odprawiał msze za Ojczyznę. Władze prowadziły przeciwko niemu kampanię oszczerstw, został porwany i zamordowany w 1984 roku. Zadanie 7. (0-1) Podkreśl prawidłowe zakończenie zdania. W czasie obowiązywania stanu wojennego w Polsce, prezydentem Stanów Zjednoczonych był: A. Gerald Ford. B. Jimmy Carter. C. Richard Nixon. D. Ronald Reagan. Zadanie 8. (0-1) Podkreśl prawidłowe zakończenie zdania. W chwili oficjalnego zniesienia stanu wojennego w Polsce, sekretarzem generalnym KC KPZR był: A. Jurij Andropow. B. Leonid Breżniew. C. Michaił Gorbaczow. D. Konstantin Czernienko. 3 z 9
Zadanie 9. (0-1) Następcą prymasa Stefana Wyszyńskiego został: A. Biskup warmiński Józef Glemp. B. Arcybiskup warszawski Kazimierz Nycz. C. Kardynał arcybiskup krakowski Franciszek Macharski. D. Biskup pomocniczy warszawski Bronisław Dąbrowski. Zadanie 10. (0-1) Ogólnopolskie Kierownictwo podziemnej Solidarności od 1982 roku nosiło nazwę: A. Komitet Obywatelski przy Lechu Wałęsie. B. Ogólnopolski Komitet Oporu NSZZ Solidarność. C. Krajowa Komisja Koordynacyjna NSZZ Solidarność. D. Tymczasowa Komisja Koordynacyjna NSZZ Solidarność. Zadanie 11. (0-1) Do Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża należeli: A. Jerzy Borowczak, Marian Jurczyk, Lech Wałęsa. B. Anna Walentynowicz, Andrzej Gwiazda, Lech Wałęsa. C. Tadeusz Fiszbach, Andrzej Gwiazda, Anna Walentynowicz. D. Bogdan Borusewicz, Henryk Jankowski, Krzysztof Wyszkowski. Zadanie 12. (0-1) Uzasadniając wprowadzenie stanu wojennego, propaganda PRL główny nacisk kładła na: A. Obronę interesów Polski wobec zagrożenia inwazją państw Układu Warszawskiego. B. Konieczność stworzenia platformy współpracy wszystkich sił społeczno-politycznych. C. Kształtowanie w społeczeństwie przekonania, że Solidarność łamie porozumienie z rządem. D. Agenturalny charakter kierownictwa Solidarności i jego zależność od zachodnich mocodawców. Zadanie 13. (0-4) Rozstrzygnij, czy podane poniżej informacje o: miejscu, dacie i stronach zawierających porozumienia jesienią 1980 roku są prawdziwe, czy fałszywe, wpisując odpowiednio litery P (Prawda) lub F (Fałsz) do poniższej tabeli. Informacje A. Kazimierz Barcikowski, jako przedstawiciel Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnował porozumienie ze stroną rządową w Szczecinie. B. Jarosław Sienkiewicz, jako przedstawiciel Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnował porozumienie ze stroną rządową w Jastrzębiu Zdroju. C. Zbigniew Kupisiewicz, jako przedstawiciel Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnował porozumienie ze stroną rządową w Dąbrowie Górniczej. D. Lech Wałęsa, jako przedstawiciel Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego, sygnował porozumienie z reprezentującym stronę rządową Mieczysławem Jagielskim 30 sierpnia 1980 roku w Gdańsku. Prawda/ Fałsz 4 z 9
Zadanie 14. (0-1) Wskaż, który z poniższych opisów dotyczy Marcina Antonowicza. Wpisz do tabeli w odpowiednim miejscu znak X. A. Sygnatariusz porozumień bydgoskich, w wyniku których zarejestrowany został NSZZ Rolników Indywidualnych Solidarność. Internowany w stanie wojennym, po uwolnieniu kontynuował działalność opozycyjną. Został zamordowany w 1984 roku. B. 19-letni student Uniwersytetu Gdańskiego na Wydziale Chemii, zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas zatrzymania przez MO w Olsztynie. C. Kapelan warszawskiej Solidarności. W stanie wojennym w kościele p.w. św. Stanisława Kostki w Warszawie odprawiał msze za Ojczyznę. Władze prowadziły przeciwko niemu kampanię oszczerstw, został porwany i zamordowany w 1984 roku. Zadanie 15. (0-1) W latach 1976-1980 pojęcie drugi obieg było związane z: A. Nielegalnym handlem mięsem. B. Drukiem literatury i czasopism poza zasięgiem cenzury. C. Powstaniem i działalnością podziemnych struktur Solidarności. D. Dystrybucją przez Kościół katolicki pomocy nadsyłanej z państw kapitalistycznych. Zadania 16-25 odnoszą się do artykułów i wierszy Zadania 16-18 odnoszą się do wiersza Ballada o Janku Wiśniewskim. Zadanie 16. (0-1) Autorem Ballady o Janku Wiśniewskim jest: A. Jacek Kaczmarski. B. Krzysztof Dowgiałło. C. Krzysztof Daukszewicz. D. Przemysław Gintrowski. Zadanie 17. (0-1) Autor wiersza Ballada o Janku Wiśniewskim opisuje tragiczną śmierć: A. Jerzego Matelskiego. B. Zbigniewa Nastałego. C. Zygmunta Glinieckiego. D. Zbigniewa Godlewskiego. Zadanie 18. (0-1) Krwawy Kociołek, nazwany przez autora wiersza katem Gdańska, podczas opisywanych wydarzeń był: A. Wicepremierem. B. Dowódcą wojskowym. C. Funkcjonariuszem milicji. D. Ministrem spraw wewnętrznych. Zadania 19-21 odnoszą się do wiersza Macieja Bieniasza Idą pancry na Wujek Zadanie 19. (0-1) Wiersz Idą pancry na Wujek poświęcony jest wydarzeniom, które miały miejsce w: A. 1970 roku. B. 1980 roku. C. 1981 roku. D. 1982 roku. 5 z 9
Zadanie 20. (0-1) Autor wiersza Idą pancry na Wujek odnosi się do komunikatów: A. B. C. D. Ministerstwa Obrony Narodowej. Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego. Wojewódzkiego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. Zadanie 21. (0-1) Uzupełnij zdanie odpowiednimi literami. Pomnik upamiętniający wydarzenia, do których nawiązał autor wiersza Idą pancry na Wujek, został przedstawiony na ilustracji oznaczonej literą. A. B. C. D. Zadanie 22 odnosi się do wiersza Jana Krzysztofa Kelusa Ballada o szosie E7 Zadanie 22. (0-1) Ballada o szosie E-7 nawiązuje do: A. B. C. D. Pierwszej pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski w 1979 roku. Blokady komunikacyjnej kraju w pierwszych dniach stanu wojennego. Akcji pomocy robotnikom represjonowanym po demonstracjach w grudniu 1970 roku. Akcji pomocy robotnikom represjonowanym po demonstracjach w czerwcu 1976 roku. 6z9
Zadania 23-24 odnoszą się do wierszy: Idą pancry na Wujek, Ballada o Janku Wiśniewskim, Ballada o szosie E7 Zadanie 23. (0-1) Spośród wymienionych w tabeli fragmentów wierszy wskaż ten, który dotyczy wydarzenia chronologicznie ostatniego. Wpisz literę O (ostatnie) obok właściwego fragmentu. A. Nie płaczcie matki, to nie na darmo. Nad stocznią sztandar z czarną kokardą, za chleb i wolność, za nową Polskę Janek Wiśniewski padł. B. Czerwony Radom pamiętam siny Jak zbite pałką ludzkie plecy Szosą E7 na dworcach gliny Jakieś pieniądze jakieś adresy C. Płoną znicze ku zabitych chwale, Ale zgasła nadzieja na potem, Gdzie twe czyste ręce, generale? Zawracają pancry z powrotem Zadanie 24. (0-1) Cytowane powyżej fragmenty wierszy odnoszą się do wydarzeń, które miały miejsce w: A. Radomiu, Płocku i Ursusie. B. Radomiu, Szczecinie i Gdyni. C. Gdańsku, Elblągu i Radomiu. D. Gdyni, Radomiu i Katowicach. Zadanie 25 odnosi się do artykułu prof. A. Friszke z Biuletynu IPN Tygodnik Solidarność Zadanie 25. (0-7) W podanym niżej tekście skreśl wyrazy zbyteczne. Właściwe odpowiedzi wpisz do karty odpowiedzi. Głównym organem prasowym NSZZ Solidarność, powstałym w A) [1980/1981] roku był B) [Tygodnik Solidarność/ Biuletyn Informacyjny]. Jego pierwszym redaktorem naczelnym został C) [Bronisław Geremek/Tadeusz Mazowiecki]. Siedziba redakcji mieściła się w D) [Gdańsku/Warszawie]. W pierwszym okresie istnienia ukazało się E) [37/41] numerów w nakładzie F) [400/500] tys. egzemplarzy. Przez cały czas istnienia pisma Służba Bezpieczeństwa prowadziła przeciwko niemu tzw. sprawę obiektową o kryptonimie G) [ Walet / Wrzos ]. Zadanie 26 odnosi się do artykułu z Tygodnika Solidarność, zatytułowanego Ja, cenzor Zadanie 26. (0-5) Rozstrzygnij, czy podane informacje, nawiązujące do wywiadu zatytułowanego Ja, cenzor są prawdziwe czy fałszywe, wpisując odpowiednio litery P (Prawda) lub F (Fałsz). Wydarzenie Prawda/Fałsz A. Praca cenzora w PRL umożliwiała szeroki dostęp do informacji z całego świata. B. Jednym z niezbędnych warunków zatrudnienia w charakterze cenzora było posiadanie przez kandydata wyższego wykształcenia. C. Wewnątrz instytucji istniał podział na zespoły ds. prasy, książki, widowisk analiz i instruktażu. D. Zakazem publikowania były objęte jedynie wydarzenia związane z historią najnowszą Polski. E. Informacja o tym, kto wykonuje pracę cenzora była jawna i powszechnie dostępna opinii publicznej. 7 z 9
Zadania 27-30 odnoszą się do filmu 80 milionów (reż. W. Krzystek) Zadania 27. (0-1) W filmie 80 milionów uczestnicy manifestacji umieścili na flagach: A. Godło państwowe. B. Hasła antypaństwowe. C. Symbol Polski Walczącej. D. Portret papieża Jana Pawła II. Zadania 28. (0-1) Kapitan Sobczak, przedstawiciel sił porządkowych PRL, był zwolennikiem: A. Pokojowego współdziałania z działaczami solidarnościowego podziemia. B. Porozumienia z działaczami solidarnościowymi na zasadach kompromisu. C. Wykorzystania autorytetu Kościoła katolickiego w rozwiązywaniu sporów. D. Radykalnych rozwiązań siłowych w sporach z przeciwnikami politycznymi. Zadania 29. (0-1) W filmie lojalni wobec władz partyjnych przedstawiciele wojska i milicji planowali rozbić NSZZ Solidarność poprzez: A. Zdobycie poparcia wyższego duchowieństwa. B. Budowę konkurencyjnej organizacji związkowej. C. Wykorzystanie nieprzyjaznych postaw społeczeństwa. D. Przejęcie kontroli nad podziemnymi strukturami Solidarności. Zadanie 30. (0-1) Uczestnikami akcji wycofania z konta Solidarności związkowych pieniędzy byli: A. Stanisław Huskowski, Marian Jurczyk, Józef Pinior, Jan Rulewski. B. Piotr Bednarz, Władysław Frasyniuk, Stanisław Huskowski, Bogdan Lis. C. Piotr Bednarz, Władysław Frasyniuk, Stanisław Huskowski, Józef Pinior. D. Władysław Frasyniuk, Andrzej Gwiazda, Stanisław Huskowski, Józef Pinior. 8 z 9
KARTA ODPOWIEDZI Imię i nazwisko ucznia:.. Szkoła:... Adres szkoły: Zadanie Odpowiedź Liczba punktów (wypełnia sprawdzający) 1. A. B. C. D. wpisz X 2. 3. A. B. C. D. E. wpisz 1, 2, 3, 4, 5, 6 A. B. C. D. 4. A. B. C. D. E. F. wpisz 1, 2, 3, 4, 5, 6 5. A. B. C. D. E. F. G. H. I. J. wpisz X 6. A. B. C. wpisz X 7. A. B. C. D. wpisz X 8. A. B. C. D. wpisz X 9. A. B. C. D. wpisz X 10. A. B. C. D. wpisz X 11. A. B. C. D. wpisz X 12. A. B. C. D. wpisz X 13. A. B. C. D. wpisz P lub F 14. A. B. C. wpisz X 15. A. B. C. D. wpisz X 16. A. B. C. D. wpisz X 17. A. B. C. D. wpisz X 18. A. B. C. D. wpisz X 19. A. B. C. D. wpisz X 20. A. B. C. D. wpisz X 21. A. B. C. D. wpisz X 22. A. B. C. D. wpisz X 23. A. B. C. wpisz O 24. A. B. C. D. wpisz X A..B..C. 25. D. E...F...G. 26. A. B. C. D. E. wpisz P lub F 27. A. B. C. D. wpisz X 28. A. B. C. D. wpisz X 29. A. B. C. D. wpisz X 30. A. B. C. D. wpisz X 9 z 9