Pochód izoterm - lipiec

Pochód izoterm - lipiec Zmiany przebiegu izoterm lipiec. Poniżej: przebieg izotermy lipca 10 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony). Tu i dalej źródło danych: E-OBS (http://eca.knmi.nl). Poniżej: przebieg izotermy lipca 15 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

Poniżej: przebieg izotermy lipca 18 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

NORMY Dla okresu 2014-2015 brak danych z Rosji, dlatego dodałem mapę 1951-2013.

Pochód izoterm - styczeń Zmiany przebiegu izoterm styczeń. Poniżej: przebieg izotermy stycznia -10 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony). Tu i dalej źródło danych: E-OBS (http://eca.knmi.nl).

Poniżej: przebieg izotermy stycznia -5 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

Poniżej: przebieg izotermy stycznia -2 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

Poniżej: przebieg izotermy stycznia 0 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

Poniżej: przebieg izotermy stycznia +2 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

Poniżej: przebieg izotermy stycznia +5 C w latach 1951-1980 (niebieski) i 1991-2015 (czerwony).

NORMY Dla okresu 2014-2015 brak danych z Rosji, dlatego dodałem mapę 1951-2013.

Dlaczego przy wietrze od południa najcieplej bywa nad polskim morzem? Zapytano na blogu czemu często wiosną miejscowości nadmorskie są najcieplejsze w Polsce przy południowej cyrkulacji. Sprawa jest chyba prosta. To co odróżnia strefę brzegową o tej porze roku to cyrkulacja bryzowa, wiejąca w dzień od strony morza

Bryza morska w dzień i w nocy Oczywiście bryza morska chłodzi ląd. Jednak przy cyrkulacji południowej w okolicy morza niweluje się ona w dzień z wiejąca z północy bryzą. Takie zjawisko widział już Teofrast z Eresos około roku 300 p.n.e. i słusznie przypisał je działaniu Słońca [1]. Jak to wpływa na temperaturę? Zmieniając pionowe strumienie ciepła. Po stronie lądowej powstaje warstwa powietrza (CIBL = convective internal boundary layer) odizolowana od konwekcji [1], która ma pełne prawo ogrzać się bardziej niż warstwa przyziemna gdzie indziej, gdzie występuje konwekcja A także zmieniając (zmniejszając) zachmurzenie, co jeszcze bardziej wzmacnia ten efekt (gdyby nasze wybrzeże było północne i Słońce świeciłoby od morza to zjawisko miałoby jeszcze większe znaczenie).. Po prostu występuje sytuacja, gdy miejscowość nadmorska jest na skraju systemu bryzowego na tyle blisko jego brzegu aby na poziomie ziemi adwekcja zimnego powietrza znad morza była zerowa lub minimalna ale jednocześnie konwekcyjne strumienie ciepła w górę były zakłócone (zmniejszone), a krótkofalowy strumie promieniowania (oświetlenie słoneczne) było większe niż w głębi lądu przez odepchnięcie strefy

konwekcji w głębi lądu od ziemi przez CIBL. CIBL = Convective Internal Boundary Layer, zjawisko powodujce,że nawet podczas bryzy przy ziemi może być cieplej niż w głębi lądu. A brak chmur wywołany przez bryzę jest tu kluczowy dla nagrzania tej warstwy. Czy to na pewno poprawne wytłumaczenie? Nie. Jak wszystko w nauce to hipoteza. Jednak przemawia za nią to, że takie rzeczy obserwowano w innych częściach świata i to od bardzo dawna. [1] Miller, S. T. K., B. D. Keim, R. W. Talbot, and H. Mao, Sea breeze: Structure, forecasting, and impacts, Rev. Geophys., 41(3), 1011, http://dx.doi.org/10.1029/2003rg000124, 2003. Bardzo ciepło w wschodniej Europie. W lutym niedaleko za naszymi granicami notowano bardzo wysokie

temperatury. Chodzi głównie o Bałkany, środkową Europę, a później zachodnią Azję. 16 lutego w Rumuni notowano temperatury przekraczające 25 stopni. W Patarlagele zanotowano temperaturę maksymalną wysokości 26 stopni. Jeszcze cieplej było w Czarnogórze, Ulcinj zanotowano 27,8. W Bar 27,3. W Albanii notowano temperatury przekraczające 28 stopni. W Qyteli Stalin zanotowano 28,6. Rumunia 16 luty 2016 Czarnogóra 16 luty 2016 Albania 16 luty 2016 W Serbii najwyższe temperatury notowano dzień wcześniej i przekraczały 25 stopni. Maksymalnie zanotowano 26,6 w Knjazevac.

Serbia 15 luty 2016 Ponownie bardzo ciepło było 22 lutego. Tym razem szczególnie na terenie Austrii, Słowacji, Węgier. W Austrii zanotowano maksymalnie 23,2 w Pottschach. Ponad 20 stopni zanotowano na lotnisku w Bratysławie i temperatura osiągnęła 20,3. Austria 22 luty 2016 Słowacja 22 luty 2016 25 lutego fala upałów za to dotarła nad Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan. W tym ostatnim zanotowano 30,1 w Termez. Termez 30,1 http://www.ogimet.com/cgi-bin/gsynres?ind=38069&ano=2016&mes=2 &day=26&hora=12&min=0&ndays=30

Więcej danych: http://www.wunderground.com/blog/jeffmasters/comment.html?entr ynum=3256 Wrzesień Środkowej 2012 w Europie Miniony miesiąc był stosunkowo ciepły, z średnim odchyleniem od normy 1961-1990 równym +1.35 C. W dalszym ciągu utrzymuje się podział na cieplejsze południe/południowy-wschód, a chłodniejszą północ/północny-zachód.

W tym roku taki podział jest stosunkowo częsty pojawił się w czerwcu, lipcu, sierpniu i we wrześniu. Wygląda na to, że odbije się to na rozkładzie średnich anomalii w całym roku. Tegoroczne odchylenie września (+1.35 C) powoduje, że jest to już siódmy miesiąc z rzędu z odchyleniem dodatnim. Zanim przejdę do omówienia wartości liczbowych mała uwaga. Seria temperatur dla Europy Środkowej (10E-25E, 45N-55N, CEU) ulega ciągłym zmianom. Cały czas poszukuję nowych danych, seria jest wciąż rozszerzana o nowe stacje. Stąd wyniki mogą się różnić od tych prezentowanych rok temu. Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 2012. W ostatnich latach wielokrotnie występowały wrześnie cieplejsze. W minionym 30-leciu najcieplejszym okazał się być wrzesień z 1999 odchylenie od średniej z lat 1961-1990 równe +2.72 C. Niemal równie ciepło było w 2006 (+2.56 C), bardzo

ciepły był również poprzedni wrzesień (+2.32 C). W latach 1901-2012 ciepły wrzesień pojawił się również w 1947 (+2.65 C), 1942 (+2.65 C), 1932 (+2.69 C). Wrzesień z roku 1999 był najcieplejszy w całej serii wrzesień roku 1932 stracił miano najcieplejszego w wyniku dodania kolejnych stacji jego średnie odchylenie spadło o 0.19 C. Temperatura września 1999 również została obniżona, ale zaledwie o 0.01 C. I to dzięki tym korektom wysunął się na prowadzenie należy jednak zwrócić uwagę, że jego odchylenie nie różni się znacznie od tego z lat 1932, 1942, czy 1947. Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 1999.

Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 1947. Wrzesień zimny (< -1 C) pojawił się ostatnio w 2001 roku, kiedy jego średnie odchylenie spadło do -1.35 C. Zdecydowanie chłodniej było jednak w 1996 (-2.82 C). Nieco niższą wartość notowano w 1931 (-3.12 C), zaś zdecydowanie najzimniejszy wrzesień w całej serii pomiarowej wystąpił w roku 1912 (-4.47 C).

Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 2001.

Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 1996.

Rozkład odchyleń temperatury od średniej z wielolecia 1961-1990 w Europie Środkowej wrzesień 1912. Nieco więcej szczegółów dotyczących zimnego września 1912 opisałem w roku ubiegłym. Dodam, że wg Klimakunde des Deutschen Reiches wrzesień 1912 był najzimniejszy w całym badanym wtedy okresie 1850-1930. Wyjątek stanowią tu krańce północne Niemiec np. w Kilonii od września 1912 (10.2 C) nieco chłodniejszy był wrzesień 1876 (10.1 C). W okolicach dzisiejszego Olecka średnia temperatura września spadła do zaledwie 8.2 C. Na niemal całym badanym obszarze maksymalne temperatury odnotowane we wrześniu 1912 były niższe od 20 C. We Wrocławiu odnotowano zaledwie 17.7 C, w Legnicy 18.2 C, w Opolu 16.8 C. W Cottbus było to 19.0 C, w Słubicach (Frankfurt) 19.6 C. Dość zaskakująco temperatura przekroczyła 20 stopni w Gorzowie, gdzie minimalne maksimum września to 21.8 C, podczas gdy w Zielonej Górze jest to 18.9 C, w Szczecinie 18.4 C, w Poznaniu 18.6 C a w Nowym Tomyślu 18.9 C. Wartość z Gorzowa wydaje się być więc wątpliwa.

Sierpień Środkowej 2012 w Europie Sierpień 2012 w Europie Środkowej, zdefiniowanej jako region pomiędzy 10E,25E i 45N,55N, odznaczał się temperaturami znacznie przekraczającymi średnią z lat 1961-1990. Odchylenie temperatury sierpnia od średniej wyniosło +2.19 C. Rozkład odchylenia sierpniu 2012. temperatury od normy 1961-1990 w W latach 1901-2011 cieplejsze od tegorocznego sierpnia okazały

się sierpnie z lat 2003 (+3.09 C), 2002 (+2.35 C), 2001 (+2.21 C), 1992 (+3.82 C), 1944 (+2.54 C). W latach 1901-1991 tylko dwa sierpnie (1943,1944) przekraczały odchylenie +2 C. Przed tym okresem dane są mniej pewne, ale z pewnością do ciepłych należał sierpień 1890 (+2.09 C), 1859 (+2.33 C). Rozkład odchylenia sierpniu 1992. temperatury od normy 1961-1990 w Najwyższa wartość w całej serii pochodzi z sierpnia 1807 (+5.28 C), jednak z uwagi na bardzo małe pokrycie obszaru stacjami, błąd w oszacowaniu tej wartości może być bardzo duży. Należy tez napomknąć, że w tym okresie nie stosowano klatek meteorologicznych. Mimo to należy uznać, że to właśnie sierpień 1807 był najcieplejszym sierpniem w Europie Środkowej w całej serii pomiarowej, a jego rzeczywiste odchylenie mogło nieco przekraczać 4 C i być zbliżone do tego z 1992.

Rozkład odchylenia sierpniu 1807. temperatury od normy 1961-1990 w W ostatnich 25 latach zimne sierpnie się niemal nie zdarzały. Lekko poniżej średniej z lat 1961-1990 plasowały się sierpnie z lat 2006 (-0.32 C) i 2005 (-0.22 C).

Rozkład odchylenia sierpniu 2006. temperatury od normy 1961-1990 w Ostatnim zimnym sierpniem był sierpień 1987 (-1.37 C). Oczywiście zdarzały się sierpnie znacznie chłodniejsze. Było tak w 1976 (-1.70 C), 1940 (-1.96 C), 1864 (-2.09 C). Najniższą wartością w serii pochwalić się może rok 1833 (-2.97 C), przy czym po raz kolejny należy przypomnieć o niedostatecznym pokryciu obszaru punktami pomiarowymi we wczesnym okresie obserwacyjnym.

Rozkład odchylenia sierpniu 1833. temperatury od normy 1961-1990 w Wg reanalizy NCAR, opartej o okres bazowy 1981-2010, za wyjątkiem północnej części kontynentu, niemal cała Europa była pod wpływem dodatnich anomalii temperatury.

Odchylenie temperatury od średniej z okresu 1981-2010. Źródło: reanaliza NCAR.

Anomalia wysokości geopotencjału 500hPa w sierpniu 2012. Źródło: reanaliza NCAR. Lato 2012 Również całe lato zapisało się w Europie Środkowej jako ciepłe, zaś w południowej części regionu jako rekordowo ciepłe. Średnie odchylenie temperatury od normy 1961-1990 wyniosło +1.95 C. Najcieplejsze lato wystąpiło w 2003 (+2.76 C), zaś najzimniejsze w 1913 (-1.48 C). Przed rokiem 1901 najcieplejsze lato wystąpiło w 1834 (+2.59 C), zaś najzimniejsze w 1821 (-1.84 C). Kontynent europejski był wyraźnie podzielony na dwie części północ i krańce zachodnie były chłodne, reszta kontynentu ciepła. Wg reanalizy NCAR odchylenie temperatury od normy 1981-2010 osiągnęło w Europie Środkowej +1.33 C.

Odchylenie temperatury lata 2012 od średniej z okresu 1981-2010. Źródło: reanaliza NCAR.

Anomalia wysokości geopotencjału 500hPa latem 2012. Źródło: reanaliza NCAR. Lipiec 2012 Środkowej w Europie Gdy opisywałem warunki termiczne panujące w Europie Środkowej w czerwcu 2012, zwróciłem uwagę na znaczne zróżnicowanie rozkładu anomalii cały obszar podzielony był na lekko chłodną północ i bardzo ciepłe południe. Okazuje się, że w lipcu również mieliśmy spore różnice w anomaliach temperatury.

Tym razem anomalie temperatury (w stosunku do okresu bazowego 1961-1990) wzrastały z północnego zachodu na południowy wschód. Na północno-zachodnich krańcach regionu lipiec był w normie, miejscami lekko poniżej średniej wieloletniej. Na południowym wschodzie znacznie tą normę przekroczył, miejscami o ponad 5 C. Niektóre stacje odnotowały wręcz rekordowo ciepły miesiąc w całej historii obserwacji. Obszarowo lipiec okazał się miesiącem bardzo ciepłym z odchyleniem od normy z lat 1961-1990 równym +2.23 C, ale ponownie mimo tego, że miejscami padały rekordy ciepła, również miesięczne, średnia dla całego obszaru nie była wartością ekstremalną. Cieplejszy lipiec wystąpił w 2010 (+3.31 C), 2006 (+4.11 C). Lipiec z 2006 roku był najcieplejszym lipcem w regionie w historii obserwacji. Należy zauważyć, że bieżący rok jest kolejnym rokiem z rzędu, w którym letnie anomalie temperatury są wyższe we wschodniej lub południowo-wschodniej części regionu, niż w zachodniej. Ostatni chłodny lipiec (z ujemnym odchyleniem od średniej z lat 1961-1990) wystąpił w 2000 (-0.86 C). Chłodniej było w 1996 (-1.14 C), zaś ekstremalnie zimne lipce to 1979 (-2.16 C), 1913 (-2.32 C), 1844 (-2.27 C), 1815 (-2.41 C). Z uwagi na znaczne niepewności w oszacowaniu anomalii przed rokiem 1900, za rekordowo zimny należałoby uznać lipiec z 1913 roku przy czym nie wiele mu ustępował lipiec 1979. 2012

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, lipiec 2012. Kliknij aby powiększyć. Mapa w formacie PDF 2010

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, lipiec 1913. Kliknij aby powiększyć. Mapa w formacie PDF Proszę zwrócić uwagę, że jedna stacja we Włoszech w 1979 podaje być może błędne dane. Wygląda na to, że w południowej i południowo-wschodniej części regionu lato zapisze się jako wyjątkowo ciepłe od sierpnia zależy, czy padnie rekord.

Czerwiec Środkowej 2012 w Europie Z tego, co można było zaobserwować w wielu komentarzach, dla niektórych tegoroczny czerwiec jawił się jako bardzo chłodny, a dla innych wręcz przeciwnie jako bardzo ciepły. Jak było naprawdę? Tym razem ze znacznym opóźnieniem przedstawiam odchylenia temperatury od normy 1961-1990 w czerwcu 2012 na terenie Europy Środkowej. Odchylenie temperatury od normy 1961-1990 na terenie Europy Środkowej (10E-25E, 45N-55N) osiągnęło w czerwcu +1.39 C, a więc był to zdecydowanie miesiąc ciepły. Dlaczego więc w Polsce można było usłyszeć tak skrajne opinie o tym miesiącu? Wiele mówi mapa odchyleń:

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 2012. W czerwcu iznoanomale przyjęły rozkład równoleżnikowy i podzieliły badany obszar na dwie części lekko chłodną, północną i bardzo ciepłą, południową. Na północy dominowały temperatury raczej lekko poniżej normy (poniżej -0.5 C), zaś na krańcach południowych znacznie tę normę przekroczyły (ponad +3 C). Jak widać mieszkańcy Polski północnej mogli narzekać na lekko chłodny czerwiec, a mieszkańcy Polski południowej mogli mówić o czerwcu ciepłym. Z uwagi na istnienie dość sporego obszaru z temperaturami w normie, lub lekko poniżej, średnia obszarowa nie była ekstremalnie wysoka, mimo iż w wielu miejscach notowano czerwiec ekstremalnie ciepły. Średnia dla całego obszaru była wyższa chociażby w roku ubiegłym, kiedy osiągnęła +1.76 C. Po roku 1850 najcieplejszy czerwiec, z odchyleniem równym +3.18 C wystąpił w 2003.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 2003. Prawdopodobnie jeszcze cieplejszy czerwiec wystąpił w roku 1811, jednak z uwagi na małą ilość stacji, oraz fakt, że w tym czasie nie stosowano klatek meteorologicznych nie można stwierdzić z całą pewnością czy i o ile był on cieplejszy od czerwca 2003. Wyliczone odchylenie wynosi dla tego miesiąca +4.04 C.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 1811. Ostatni chłodny czerwiec wystąpił w 2009 roku. Jego odchylenie od normy wyniosło -0.11 C, zimniej było w 2001, kiedy odchylenie to spadło do -0.99 C.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 2009.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 2001. Jednak zdecydowanie najchłodniejszy czerwiec wystąpił w 1923. Anomalia temperatury spadła wtedy do -3.44 C.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 w Europie Środkowej, czerwiec 1923. Majówka Zbliża się majówka, warto się przyjrzeć jak na przestrzeni lat kształtowały się temperatury w pierwszych dniach maja. Niestety, chcąc przeanalizować dane dla Polski, spotykamy się z problemem dostępności danych, szczególnie tych naprawdę starych. Świetnym źródłem informacji z lat 1951-2011 są dane EOBS [1], oraz baza GSOD jednak przed 1951 jest naprawdę kiepsko. Dlatego w przypadku danych z przed 1950 ograniczymy

się tu do próby wyznaczenia ekstremalnych majówek w oparciu o najdłuższą serię danych w naszym regionie danych ze stacji Praga Klementinum. Dane te będą w miarę reprezentatywne dla południowo-zachodniej części naszego kraju. Normy Tych, którzy mają w pamięci wyjątkowo ciepłe majówki muszę niestety rozczarować. Statystycznie jest to bowiem najchłodniejszy okres maja (co w sumie dziwne nie jest). Średnie temperatury dobowe w wieloleciu 1981-2010 wahają się (1 maja) od poniżej 10 C na północy do 13 C na Ziemi Lubuskiej, na przeważającym obszarze kraju zawierają się pomiędzy 12 a 13 C patrz mapa poniżej. Średnia temperatura dobowa 1 maja w wieloleciu 1981-2010. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć.

Rozkład średnich temperatur minimalnych jest nieco inny tu widzimy wyraźnie zaznaczone minimum na północnym wschodzie naszego kraju, gdzie średnie minimalne temperatury w wieloleciu 1981-2010 wynosiły nieco poniżej +5 C. Najwyższe minima, dochodzące lokalnie do 8 C notowane są na Ziemi Lubuskiej. Warto zwrócić uwagę, że analizując przebieg średnich temperatur minimalnych na przełomie I i II dekady maja, nie zaobserwujemy czegoś co zwie się Zimna Zośka. Wręcz przeciwnie, temperatury minimalne na początku II dekady maja mają wyraźną tendencję wzrostową. Średnia temperatura minimalna 1 maja w wieloleciu 1981-2010. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. Średnia temperatura maksymalna 1 maja na terenie naszego kraju waha się od poniżej +14 C na Pomorzu, do niemal 19 C na krańcach zachodnich. Trzeciego maja rozkład temperatur jest już nieco inny wahają się one od ok 14 C na Pomorzu, do

niemal +20 C w rejonie Tarnowa. Temperatury rzędu 22 C są charakterystyczne dla południowej części Węgier. Średnia temperatura maksymalna 1 maja w wieloleciu 1981-2010. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. Zimno Wyszukując ekstremalnie zimne majówki (1-3 maja), zadano próg dla temperatury średniej dobowej niższej, lub równej od 5.0 C. W okresie 1781-2011 na stacji Praga-Klementinum znaleziono tylko 14 takich dni, ostatnim z nich był 3 maja zeszłego roku średnia temperatura dobowa na stacji Praga Klementinum wyniosła +4.7 C. Tego dnia na znacznym obszarze naszego kraju notowano opady śniegu dające nawet pokrywę śnieżną miejscami utrzymującą się do dnia następnego. Rozkład temperatur średnich dobowych wyglądał następująco:

Średnia temperatura dobowa 3 maja 2011. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. Bardzo podobnie było 3 maja 1985. Wyjątkowo zimno w całej Polsce było 1 maja 1962 lokalnie średnie temperatury spadły poniżej +1 C, dość podobnie było w 1941.

Średnia temperatura dobowa 1 maja 1962. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. W południowo-zachodniej Polsce najzimniej było 1 maja 1935 roku tego dnia średnia temperatura dobowa w Pradze spadła do zaledwie +1.1 C, podobną notowano we Wrocławiu. Dodatkowo w regionie odnotowano opady śniegu. Zimne majówki wystąpiły również w latach 1941,1942. W ani jednym roku nie zdarzyło się, by wszystkie trzy pierwsze dni maja posiadały średnie temperatury dobowe niższe od +5.0 C. Po dwa notowano w latach 1864, 1877 w tym ostatnim roku 1 maja miał średnią temperaturę dobową równą +5.1 C. W XIX wieku spadek pon +5.0 C notowano w ośmiu dniach, zaś w wieku XX w czterech. Pierwsze lata wieku XXI przyniosły nam wspomniany przypadek z zeszłego roku. Ekstremalnie zimne majówki stanowiły 2% wszystkich dni z przedziału 1-3 maja w bazie.

Gorąco Jeszcze mniej odnotowano przypadków w których średnia temperatura któregoś z pierwszych trzech dni maja osiągnęła, lub przekroczyła 20.0 C. Ostatni taki przypadek miał miejsce 2 maja 2005 roku. Należy tu zwrócić uwagę, że w południowej Polsce temperatur średnich dobowych >= 20.0 C tego roku nie odnotowano, mimo iż temperatury maksymalne osiągnęły 27 C. Przypadki przekroczeń tej wartości pojawiły się w Polsce zachodniej, m.in. w Zielonej Górze (gdzie temperatury maksymalne przekroczyły 29 C, w Słubicach notowano +30.5 C). Średnia temperatura dobowa 2 maja 2005. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. Gorące majówki notowano w latach 2001 i 2002, gorący był również 1 maja 2000 (z tym że temperatura średnia dobowa na niewielu stacjach przekroczyła 20.0 C).

Średnia temperatura dobowa 1 maja 2000. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć.

Średnia temperatura dobowa 1 maja 2001. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć.

Średnia temperatura dobowa 3 maja 2002. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. W latach wcześniejszych dość wysokie temperatury maksymalne (ok +25 C) notowano we wschodniej połowie kraju, jednak średnie dobowe były znacznie poniżej 20.0 C. Dość ciepło było w latach 1986-1988, lecz generalnie temperatury maksymalne nie przekraczały +25 C, zdecydowanie cieplej było 1 i 3 maja 1977 (ponad +25 C), tego pierwszego dnia we wschodniej części naszego kraju średnie temperatury dobowe przekroczyły +20.0 C.

Średnia temperatura dobowa 1 maja 1977. Wartości AVE,MAX,MIN odnoszą się do obszaru pomiędzy 10E-25E a 45N-55N. Źródło: ECA&D. Kliknij aby powiększyć. W okresie przed 1950 wysokie temperatury notowano 1 maja 1934, 3 maja 1898. Najwcześniejsze dane dotyczące ciepłej majówki we Wrocławiu pochodzą z maja 1795 roku. Archiwalne dane [2] pochodzące z tego okresu mówią o średnich temperaturach dobowych zbliżonych do 20 C. Co ciekawe po bardzo ciepłym początku maja nadeszło wtedy gwałtowne ochłodzenie średnia temperatura dni pomiędzy 8 a 15 maja spadła poniżej 5 C, 9 maja średnia dobowa wyniosła ok. 3 C, 13 i 14 maja było jeszcze zimniej 2.9 C (formalnie mogło być jeszcze chłodniej, jako że dane te pochodzą ze stacji położonej w samym centrum Wrocławia zainteresowanych odsyłam do źródła). Na stacji Praga-Klementinum przed rokiem 1950 przypadki z temperaturami średnimi dobowymi przekraczającymi wartość 20.0 C w pierwszych dniach maja notowano jedynie w latach 1934, 1818, 1800, 1795.

2012 Tegoroczna majówka zapowiada się szczególnie ciepło, jest jednak za wcześnie by wyrokować jakie konkretnie będą panowały temperatury. Aktualny GFS sugeruje jedną z najcieplejszych majówek w serii danych. Nie oznacza to oczywiście, że cały maj będzie miesiącem ciepłym najprawdopodobniej jeszcze w I dekadzie czeka nas ochłodzenie raczej nie tak gwałtowne jak w 1795, ale należy pamiętać że panowanie temperatur rzędu +25 C przez cały maj jest zdarzeniem skrajnie nieprawdopodobnym. Być może najbliżej takiej sytuacji byliśmy w 1889, kiedy średnia temperatura maja przekraczała +18.0 C.

[1] Haylock, M.R., N. Hofstra, A.M.G. Klein Tank, E.J. Klok, P.D. Jones and M. New. 2008: A European daily high-resolution gridded dataset of surface temperature and precipitation. J. Geophys. Res (Atmospheres), 113, D20119, doi:10.1029/2008jd10201 Download as PDF [2] The Polish Climate in the European Context: An Historical Overview 2010, 3, 485-524, DOI: 10.1007/978-90-481-3167-9_25 The First One Hundred Years (1791 1890) of the Wrocław Air Temperature Series. Marzec 2012 Środkowej w Europie Ponownie nieco później niż zwykle podaję dane za tegoroczny marzec. Jak zwykle wyniki odnoszą się do obszaru zawartego pomiędzy 10E 25E i 45N 55N. Mimo późnego terminu, nie pojawiły się jeszcze dane z kilku stacji zostają one więc pominięte w tym zestawieniu, jako że brak 9 ze 113 stacji nie wpłynie znacząco na wynik. Średnie odchylenie temperatury od normy w Europie Środkowej wyniosło w marcu +2.86 C, a więc był to marzec bardzo ciepły. Najcieplejsze były zachodnie krańce regionu, najniższe temperatury notowano na południowym wschodzie regionu.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 na obszarze Europy Środkowej w marcu 2012. W regionach najcieplejszych odchylenie od normy znacznie przekraczało +4 C i był to tam jeden z najcieplejszych marców w historii obserwacji. Biorąc pod uwagę odchylenie dla całego obszaru, cieplejsze marce po 1901 roku wystąpiły: 2007: 1990: 1989: 1977: 1938: +3.47 C +4.00 C +3.37 C +2.90 C +3.18 C Najzimniejszy marzec w historii pomiarów instrumentalnych wystąpił najprawdopodobniej w roku 1808, jego szacowane odchylenie to niemal -7 C. W ostatnich dziesięcioleciach najchłodniejszy był marzec 1987 z odchyleniem -4.58 C.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 na obszarze Europy Środkowej w marcu 1987.

Rozkład odchyleń temperatury od normy 1961-1990 na obszarze Europy Środkowej w marcu 1990. Kwiecień rozpoczął się temperaturami niższymi od normy. Wstępna analiza za okres 1-20 kwietnia sugeruje, że odchylenie temperatury wyniosło na razie około -0.4 C. Spodziewane ocieplenie w ostatniej dekadzie najprawdopodobniej spowoduje, że ostatecznie kwiecień zakończy się odchyleniem nieznacznie przekraczającym 0 C.