ZARZĄD WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Dokumentacja do aktualizacji programu ochrony powietrza dla miasta Legnica, w której zostały przekroczone poziomy dopuszczalne pyłu zawieszonego PM1, pyłu zawieszonego PM2,5 oraz poziomy docelowe benzo(a)pirenu i arsenu w powietrzu PROJEKT TOM V zanieczyszczenie arsenem OPRACOWANIE WSPÓŁFINANSOWANE ZE ŚRODKÓW WOJEWÓDZKIEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ WE WROCŁAWIU
BSIPP EKOMETRIA 2
OPRACOWANIE WYKONANE PRZEZ: Biuro Studiów i Pomiarów Proekologicznych EKOMETRIA Sp. z o.o. 8-299 Gdańsk, ul. Orfeusza 2 tel. (58) 31-42-53, fax (58) 31-42-52 Zespół autorski Biura Studiów i Pomiarów Proekologicznych Ekometria Sp. z o.o. Główny Projektant: Małgorzata Paciorek Magdalena Balun Agnieszka Bemka Daniel Kałdonek Łukasz Knapik Mariola Fijołek Aneta Pulikowska Maciej Paciorek Wojciech Trapp Prezes Zarządu: Wojciech Trapp BSIPP EKOMETRIA 3
BSIPP EKOMETRIA 4
Spis treści 1 Emisja arsenu dla strefy miasto Legnica w 211 r.... 7 1.1 Emisja napływowa arsenu... 7 1.2 Emisja arsenu z terenu strefy miasto Legnica... 7 2 Stężenia arsenu w powietrzu wyznaczone na podstawie modelowania... 1 2.1 Stężenia arsenu w strefie miasto Legnica... 1 2.1.1 Stężenia arsenu w strefie pochodzące z napływu... 1 2.1.2 Stężenia całkowite arsenu w strefie miasto Legnica... 11 2.2 Ocena wiarygodności przeprowadzonych obliczeń modelowych... 12 2.3 Scenariusze naprawcze dla strefy miasto Legnica w zakresie zanieczyszczenia arsenem... 21 BSIPP EKOMETRIA 5
BSIPP EKOMETRIA 6
1 Emisja arsenu dla strefy miasto Legnica w 211 r. 1.1 Emisja napływowa arsenu Emisja napływowa arsenu dla strefy miasto Legnica wynosi ponad 4,2 Mg, z czego zdecydowanie największy udział ma emisja z wysokich źródeł punktowych w województwie dolnośląskim oraz w województwach sąsiednich, objętych polem meteorologicznym 91,7%. Udział tzw. emisji niskiej związanej z indywidualnymi sposobami ogrzewania z pasa 3 km wokół strefy wynosi 7,9%, a udział emisji punktowej z pasa zaledwie,4%. Emisji arsenu nie określa sią ze źródeł komunikacyjnych. Tabela 1 Bilans emisji napływowej arsenu dla strefy miasto Legnica w 211 r. Typ emisji Arsen [kg/rok] punktowa z wysokich źródeł h >=3 m 3899, punktowa z pasa 3 km 18,7 powierzchniowa z pasa 3 km 334,8 SUMA 4252,5 Rysunek 1 Udział procentowy emisji arsenu poszczególnych typów poza strefą miasto Legnica w 211 r. 1.2 Emisja arsenu z terenu strefy miasto Legnica Emisja arsenu z obszaru strefy miasto Legnica została zinwentaryzowana na poziomie 128 kg, z czego 6% stanowi emisja punktowa. Emisji arsenu nie określa sią ze źródeł komunikacyjnych. BSIPP EKOMETRIA 7
Tabela 2 Bilans emisji arsenu z obszaru strefy miasto Legnica w 211 r. Typ emisji Arsen [kg/rok] punktowa 76,4 powierzchniowa 51,7 SUMA 128,1 Rysunek 2 Udział procentowy emisji arsenu poszczególnych typów ze strefy miasto Legnica w 211 r. Emisja punktowa arsenu Wielkość emisji punktowej arsenu z obszaru strefy miasto Legnica oszacowano na 76 kg, co stanowi 6% emisji ze strefy. Poniżej zamieszczono głównych emitentów arsenu w strefie: Tabela 3 Najwięksi emitenci arsenu w strefie miasto Legnica Lp. Jednostka Lokalizacja Emisja arsenu [kg/rok] 1 KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Huta Miedzi Legnica ul. Złotoryjska 184 52,2 2 Centralna Ciepłownia Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej w ul. Dobrzejowskiej 6 12,2 Legnicy Spółka Akcyjna 3 Instytut Metali Nieżelaznych w Gliwicach Oddział w Legnicy ul. Złotoryjska 59 12 Źródło: Baza opłatowa Dolnośląskiego Urzędu Marszałkowskiego BSIPP EKOMETRIA 8
Rysunek 3 Emisja punktowa arsenu z terenu strefy miasto Legnica w 211 r. Emisja powierzchniowa arsenu Udział emisji powierzchniowej w całkowitej emisji z terenu strefy miasto Legnica wynosi 4%. Ładunek arsenu z emisji powierzchniowej oszacowano na poziomie ok. 52 kg. Rysunek 4 Emisja powierzchniowa arsenu z terenu strefy miasto Legnica w 211 r. BSIPP EKOMETRIA 9
2 Stężenia arsenu w powietrzu wyznaczone na podstawie modelowania 2.1 Stężenia arsenu w strefie miasto Legnica 2.1.1 Stężenia arsenu w strefie pochodzące z napływu Tło regionalne Tło regionalne wyznaczane jest w oparciu o emisje pochodzące z pasa 3 km wokół miasta. Stężenia średnioroczne arsenu z tła regionalnego, wyznaczone w oparciu o modelowanie, na terenie miasta Legnica wynoszą od,12 ng/m 3 do,35 ng/m 3 (5,8 % poziomu dopuszczalnego) i są niskie. Najwyższe stężenia występują w pasie obejmującym północną oraz północno wschodnią część miasta. Podwyższone stężenia (około,2 ng/m 3 ) występują również w południowo-zachodniej części miasta. Rysunek 5 Stężenia arsenu o okresie uśredniania rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z tła regionalnego w 211 r. Tło całkowite W skład tła całkowitego wchodzi tło regionalne oraz stężenia wyznaczone w oparciu o emisje pochodzące z wysokich emitorów zlokalizowanych w obrębie meteorologicznej siatki obliczeniowej. Tło całkowite arsenu, na terenie miasta Legnica wynoszą od,15 ng/m 3 do,39 ng/m 3 (6,5% poziomu dopuszczalnego), czyli nie są znacząco zróżnicowane. Najwyższe stężenia występują w pasie obejmującym północną oraz północno wschodnią część miasta. BSIPP EKOMETRIA 1
Rysunek 6 Stężenia arsenu o okresie uśredniania rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z tła całkowitego w 211 r. 2.1.2 Stężenia całkowite arsenu w strefie miasto Legnica Wyniki modelowania wskazują, że na terenie strefy miasto Legnica stężenia arsenu pochodzące z łącznego oddziaływania wszystkich typów emisji nie przekraczają poziomu docelowego ustalonego dla stężeń średniorocznych. Stężenia o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy osiągają 2,9 ng/m 3, co stanowi 48 % poziomu dopuszczalnego. Najwyższe stężenia obejmują centralną część miasta Podwyższone stężenia zaznaczają się również w na osiedlu Sienkiewicza oraz we wschodniej części osiedla Piekary. W tych rejonach przeważa wpływ emisji z ogrzewania indywidualnego. Kolejnym rejonem podwyższonych stężeń jest obszar zlokalizowany w pobliżu KGHM HM Legnica, jednakże zanotowane tam stężenia nie przekraczają 1,2 ng/m 3. BSIPP EKOMETRIA 11
Rysunek 7 Stężenia arsenu o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z łącznej emisji wszystkich typów w 211 r. 2.2 Ocena wiarygodności przeprowadzonych obliczeń modelowych Zgodnie z prawem polskim i Unii Europejskiej podstawą do oceny jakości powietrza w strefach jest pomiar stężeń zanieczyszczeń gazowych i pyłowych na terenie strefy. Modelowanie, będące metodą uzupełniającą w ramach systemu oceny, jest wykorzystywane przede wszystkim do oceny w czystych strefach klasy A. W trakcie realizacji Programów Ochrony Powietrza modelowanie staje się natomiast podstawowym narzędziem analitycznym. Dotyczy to zarówno etapu diagnozy stanu w całym obszarze strefy, ale przede wszystkim etapu wskazania źródeł odpowiedzialnych za przekroczenia i konstruowania wariantów działań naprawczych oraz oceny ich skuteczności. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 13 września 212 r. w sprawie dokonywania oceny poziomów substancji w powietrzu (Dz. U. z dnia 18 września 212 r., poz. 132) określa wymagania, jakie spełnić mają wyniki modelowania: Tabela 4. Dopuszczalna niepewność modelowania Niepewność Stężenie średnie godzinowe Stężenie średnie ośmiogodzinne Stężenie średnie dobowe Stężenie średnie roczne SO 2, NO 2, NO x Pył zawieszony PM1, PM2,5 i Pb C 6 H 6 CO O 3 B(a)P As, Cd, NI, WWA, Hg, całkowita depozycja 5% - - 5% 5% - - 5% - - 5% 5% - - 5% - - 5% - - - 3% 5% 5% 3% - 6% 6% BSIPP EKOMETRIA 12
Stosowana w powyższym Rozporządzeniu miara niepewności modelowania jest wyrażana poprzez błąd względny (B w ): Bw=(S pa -S ma )/S pa, gdzie: S pa wartość pyłu zawieszonego PM1 wyznaczona pomiarowo, S ma wartość pyłu zawieszonego PM1 wyznaczona modelowo. Tabela 5 Niepewność modelowania arsenu w strefie miasto Legnica w 211 r. Stanowisko Kod stacji pomiar [ng/m 3 ] As rok model [ng/m 3 ] Błąd względny (B w ) [%] Legnica, al. Rzeczypospolitej DsLegRzeczA 5,8 1,9 67 Legnica, ul. Porazińskiej DsLegPoraz 12, 1, 91 Analiza błędu względnego wskazuje na brak zgodności wyników modelowania z pomiarami. Błąd względny jest wyższy od dopuszczalnej wartości 6 % dla stężeń średniorocznych. Lepsze dopasowanie uzyskano na stacji WIOŚ zlokalizowanej przy al. Rzeczpospolitej (błąd względny - 67%). Związane jest to oddziaływaniem emisji z ogrzewania indywidualnego w tym rejonie, którego nie ma przy ul. Porazińskiej, gdzie błąd wyniósł 91 %. Biorąc pod uwagę położenie stacji w stosunku do zakładu oraz przeważający zachodni przepływ wiatrów można stwierdzić, iż przyczyną wysokiego błędu modelowania może być niedoszacowana emisja technologiczna pochodząca z emitorów KGHM Polska Miedź S.A. Oddział Huta Miedzi Legnica. Rysunek 8 Lokalizacja stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w stosunku do KGHM HM Legnica. Raportowana przez zakład emisja zorganizowana arsenu wynosi około 5 kg, a sposób jej wyprowadzenia (wysokie emitory, wysoka prędkość oraz temperatura wyrzutu spalin) powoduje, że nie ma ona odzwierciedlenia w wysokich stężeniach. W poprzednim rozdziale wskazywano, że maksymalne stężenia związane z emisją z KGHM HM Legnica nie przekraczają 1,2 ng/m 3. BSIPP EKOMETRIA 13
temperatura powietrza [ o C] opad [mm] Aby zidentyfikować problem wysokich stężeń arsenu analizie poddano warunki meteorologiczne w dniach, w których na stanowisku przy ul. Porazińskiej zmierzono najwyższe stężenia dobowe arsenu. 25 stycznia 211 r. Dobowe stężenie arsenu przy ul. Porazińskiej wyniosło 85,8 ng/m 3, natomiast przy al. Rzeczypospolitej - 7,2 ng/m 3. Tego dnia temperatura powietrza wahała się w okolicach o C, dlatego występowało oddziaływanie emisji powierzchniowej. Zaobserwowano ponadto opady, co z pewnością mogło wpłynąć na wypłukiwanie zanieczyszczeń z atmosfery. 4 3 2 1-1 -2 opd temperatura.2.15.1.5. : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 9 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Dobowa róża wiatrów wskazuje na przewagę wiatrów o średnich prędkościach (w przedziale 3,1-5,1 m/s) z kierunku zachodniego, czyli z kierunku zakładu. Rysunek 1 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Analizując wysokość warstwy mieszania oraz klasę równowagi atmosfery można stwierdzić, iż tego dnia występowały dość dobre warunki do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, które nieznacznie pogorszyły się w godzinach nocnych. BSIPP EKOMETRIA 14
temperatura powietrza [ o C] opad [mm] wysokość warstwy mieszania[m] klasa stabliności atmosfery 16 14 12 1 8 6 4 2 wysokość warstwy mieszania klasa stabilności atmosfery 6 5 4 3 2 1 : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 11 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. 9-11 marca 211 r. Dobowe stężenie arsenu przy ul. Porazińskiej wyniosło w kolejnych dniach 16,6 ng/m 3, 54,4 ng/m 3 oraz 69 ng/m 3, natomiast przy al. Rzeczypospolitej 3 ng/m 3 i 12 ng/m 3. Tego dnia temperatura powietrza była znacznie wyższa od o C, a wciągu dnia dochodziła nawet do około 12 o C, dlatego oddziaływanie emisji powierzchniowej było raczej ograniczone. Zaobserwowano ponadto opady, co z pewnością mogło wpłynąć na wypłukiwanie zanieczyszczeń z atmosfery. 12 1 8 6 4 2 : 4: opad 8: 12: 16: 2: : 4: 8: 12: 16: 2: : 4: temperatura 8: 12: 16: 2: Rysunek 12 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9-11.3.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Dobowa róża wiatrów wskazuje na przewagę wiatrów o dość wysokich prędkościach (w przedziale 5,1-8,2) z kierunku zachodniego, czyli z kierunku zakładu. 1..8.6.4.2. BSIPP EKOMETRIA 15
wysokość warstwy mieszania[m] klasa stabliności atmosfery Rysunek 13 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9-11.3.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Analizując wysokość warstwy mieszania oraz klasę równowagi atmosfery można stwierdzić, iż tego dnia występowały dość dobre warunki do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń, które ulegały nieznacznemu pogorszeniu się w godzinach nocnych. 25 2 15 1 5 : 4: wysokość warstwy mieszania klasa stabilności atmosfery 8: 12: 16: 2: : 4: 8: 12: 16: 2: : 4: 8: 12: 16: 2: Rysunek 14 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 93.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. 4 maj 211 r. Dobowe stężenie arsenu przy ul. Porazińskiej wyniosło 92 ng/m3, natomiast przy al. Rzeczypospolitej 2,7 ng/m3. Tego dnia temperatura powietrza była znacznie wyższa od o C, a wciągu dnia dochodziła nawet powyżej 12 o C, dlatego oddziaływanie emisji powierzchniowej było raczej ograniczone. Zaobserwowano ponadto niewielkie opady, co z pewnością mogło wpłynąć na wypłukiwanie zanieczyszczeń z atmosfery. 6 5 4 3 2 1 BSIPP EKOMETRIA 16
temperatura powietrza [ o C] opad [mm] 14 12 1 8 6 4 2 opd temperatura.2.15.1.5. : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 15 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Dobowa róża wiatrów wskazuje na przewagę wiatrów o dość niskich prędkościach (poniżej 3 m/s) z kierunku zachodniego, czyli z kierunku zakładu. Rysunek 16 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Analizując wysokość warstwy mieszania oraz klasę równowagi atmosfery można stwierdzić, iż tego dnia występowały niezbyt dobre warunki do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Dość niska warstwa mieszania oraz bardzo zmienna klasa równowagi atmosfery mogłyby wskazywać na osadzanie zanieczyszczeń w pobliżu źródeł, BSIPP EKOMETRIA 17
temperatura powietrza [ o C] opad [mm] wysokość warstwy mieszania[m] klasa stabliności atmosfery 3 25 2 15 1 5 wysokość warstwy mieszania klasa stabilności atmosfery 7 6 5 4 3 2 1 : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 17 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. 1 września 211 r. Dobowe stężenie arsenu przy ul. Porazińskiej wyniosło 77,2 ng/m 3, natomiast przy al. Rzeczypospolitej 6,9 ng/m 3. Tego dnia temperatura powietrza wahała się w okolicach 15-2 o C, dlatego z pewnością można stwierdzić, iż nie występowało oddziaływanie emisji powierzchniowej. Nie zaobserwowano ponadto opadów. 25 opd temperatura 1.2 2 15 1 5 1..8.6.4.2. : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 18 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Dobowa róża wiatrów wskazuje na przewagę wiatrów o niskich i bardzo niskich prędkościach ( w przedziale do 3 m/s) z kierunków zachodniego, północno wschodniego oraz południowego. Wskazywałoby to na ograniczenie dla rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. BSIPP EKOMETRIA 18
wysokość warstwy mieszania[m] klasa stabliności atmosfery Rysunek 19 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Analizując wysokość warstwy mieszania oraz klasę równowagi atmosfery można stwierdzić, iż tego dnia występowały złe warunki do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń 3 25 2 15 1 5 wysokość warstwy mieszania klasa stabilności atmosfery 7 6 5 4 3 2 1 : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 2 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. 9 listopada 211 r. Dobowe stężenie arsenu przy ul. Porazińskiej wyniosło 121,1 ng/m 3, natomiast przy al. Rzeczypospolitej 1,5 ng/m 3. Tego dnia temperatura powietrza wahała się w okolicach 6-12 o C, dlatego z pewnością można stwierdzić, iż oddziaływanie emisji powierzchniowej było mocno ograniczone. Nie zaobserwowano opadów. BSIPP EKOMETRIA 19
temperatura powietrza [ o C] opad [mm] 14 12 1 8 6 4 2 opd temperatura 1.2 1..8.6.4.2. : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 21 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Dobowa róża wiatrów wskazuje na przewagę wiatrów o niskich i średnich prędkościach (do 4 m/s) z kierunku wschodniego oraz zachodniego. Wskazywałoby to na ograniczenie dla rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Rysunek 22 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Analizując wysokość warstwy mieszania oraz klasę równowagi atmosfery można stwierdzić, iż tego dnia występowały neutralne warunki do rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń. Równocześnie występowały pewne terminy, gdzie ulegały one istotnemu pogorszeniu (po godzinie 16). BSIPP EKOMETRIA 2
wysokość warstwy mieszania[m] klasa stabliności atmosfery 7 6 5 4 3 2 1 wysokość warstwy mieszania klasa stabilności atmosfery 7 6 5 4 3 2 1 : 2: 4: 6: 8: 1: 12: 14: 16: 18: 2: 22: Rysunek 23 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe. Powyższe analizy danych meteorologicznych występowanie niskich prędkości wiatrów, wiatrów z kierunku zachodniego oraz niskie wysokości warstwy mieszania i klasy równowagi atmosfery 1 i 2 lub 5 i 6 wskazują na pochodzenie wysokich stężeń ze źródeł emisji z KGHM HM Legnica. Należałoby jednak zwrócić uwagę na występowanie dużej różnicy stężeń na obu analizowanych stacjach pomiarowych, co może wskazywać na odmienną metodykę oznaczania stężeń arsenu lub ewentualnie na pewien błąd pomiarowy. 2.3 Scenariusze naprawcze dla strefy miasto Legnica w zakresie zanieczyszczenia arsenem Emisja arsenu na terenie strefy miasto Legnica pochodzi wyłącznie z 2 typów źródeł. Z jednej strony jest to emisja związana z ogrzewaniem indywidualnym. Jednakże wartości pochodzące od tego typu emisji są stosunkowo nieduże i nie powodują przekroczeń wartości kryterialnych. Ponadto ich identyfikacja jest ułatwiona poprzez sezonowość przebiegu stężeń, która nie zaznacza się w pomiarach prowadzonych na terenie Legnicy. Wszelkie zaproponowane w niniejszym programie działania mające na celu obniżenie stężeń zanieczyszczeń pyłowych pochodzących z ogrzewania indywidualnego spowodują również istotne ograniczenie emisji arsenu, a co za tym idzie jego stężeń. Drugim, istotniejszym typem emisji jest emisja przemysłowa pochodząca z procesów technologicznych w HM Legnica i tu mamy do czynienia z dwoma typami emisji emisją zorganizowaną - ujętą w pozwoleniu zintegrowanym oraz raportach oraz niezorganizowaną, która nie została oszacowana. W związku z brakiem możliwości dokładnego zidentyfikowania problemu wynikającego w głównej mierze z braku danych, konieczne jest jego pogłębienie. Dlatego w ramach działania proponuje się przeprowadzenie okresowych badań porównawczych stężeń arsenu przez WIOŚ we Wrocławiu (DsLegMPA). Działanie polegałoby na przeprowadzeniu okresowych badań porównawczych w punkcie zlokalizowanym w pobliżu stanowiska przy ul. Porazińskiej zgodnie z metodyką stosowaną w WIOŚ w celu weryfikacji wyników pomiarów przeprowadzonych przez KGHM HM Legnica. Równocześnie konieczna jest kalibracja sposobu oznaczania stężeń arsenu tak, aby był on zgodny z metodyką stosowaną w WIOŚ Wrocław (DsLegKMP). BSIPP EKOMETRIA 21
Wskazane byłoby przeprowadzenie pogłębionej inwentaryzacji źródeł emisji z terenu HM Legnica, w tym zidentyfikowanie źródeł emisji niezorganizowanej. Ponadto niezbędnym byłoby ustalenie dokładnej zmienności czasowej wykonywanych procesów technicznych (a co za tym idzie emisji) oraz identyfikacja sytuacji awaryjnych na terenie zakładu. Po zebraniu tych danych należałoby ponownie wykonać modelowanie stężeń arsenu dla emitorów HM Legnica w celu ustalenia faktycznego wpływu zakładu na stężenia arsenu w mieście. BSIPP EKOMETRIA 22
Spis ilustracji Rysunek 1 Udział procentowy emisji arsenu poszczególnych typów poza strefą miasto Legnica w 211 r.... 7 Rysunek 2 Udział procentowy emisji arsenu poszczególnych typów ze strefy miasto Legnica w 211 r.... 8 Rysunek 3 Emisja punktowa arsenu z terenu strefy miasto Legnica w 211 r.... 9 Rysunek 4 Emisja powierzchniowa arsenu z terenu strefy miasto Legnica w 211 r.... 9 Rysunek 5 Stężenia arsenu o okresie uśredniania rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z tła regionalnego w 211 r.... 1 Rysunek 6 Stężenia arsenu o okresie uśredniania rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z tła całkowitego w 211 r.... 11 Rysunek 7 Stężenia arsenu o okresie uśredniania wyników rok kalendarzowy w strefie miasto Legnica pochodzące z łącznej emisji wszystkich typów w 211 r.... 12 Rysunek 8 Lokalizacja stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w stosunku do KGHM HM Legnica.... 13 Rysunek 9 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 14 Rysunek 1 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 14 Rysunek 11 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 25.1.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 15 Rysunek 12 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9-11.3.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 15 Rysunek 13 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9-11.3.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 16 Rysunek 14 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 93.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 16 Rysunek 15 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 17 Rysunek 16 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 17 Rysunek 17 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 4.5.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 18 Rysunek 18 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 18 Rysunek 19 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 19 Rysunek 2 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 1.9.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 19 Rysunek 21 Temperatura oraz wysokość opadu na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 2 Rysunek 22 Dobowa róża wiatrów na stacji pomiarowej przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 2 Rysunek 23 Wysokość warstwy mieszania oraz klasa równowago atmosfery przy ul. Porazińskiej w dniu 9.11.211 r. określona w oparciu o dane modelowe.... 21 Spis tabel Tabela 1 Bilans emisji napływowej arsenu dla strefy miasto Legnica w 211 r... 7 Tabela 2 Bilans emisji arsenu z obszaru strefy miasto Legnica w 211 r.... 8 Tabela 3 Najwięksi emitenci arsenu w strefie miasto Legnica... 8 Tabela 4. Dopuszczalna niepewność modelowania... 12 Tabela 5 Niepewność modelowania arsenu w strefie miasto Legnica w 211 r.... 13 BSIPP EKOMETRIA 23