Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie Realizacja LSR 2007-13. Wnioski i zalecenia na przyszłość
Program 1. Gdzie byliśmy, gdzie jesteśmy? 2. W jakim stopniu wypełniono założone cele? 3. Jakie wnioski na przyszłość? 2 2
Misja LGD Fundacja Nasza Nadzieja to sprawny instrument aktywizacji lokalnej społeczności w celu poprawy jakości życia i wykorzystania szansy rozwojowej wynikającej z członkostwa Polski w UE.
Logika interwencji publicznej CELE oczekiwany stan w przyszłości LSR PROBLEMY negatywny obraz rzeczywistości
SWOT Strenghts Silne strony obszaru LSR Weaknesses Słabe strony obszaru LSR Opportunities Szanse w otoczeniu obszaru LSR Threats Zagrożenia w otoczeniu obszaru LSR 5
Lp. 1 Słaba integracja lokalnej społeczności Problemy (słabe strony) stwierdzone na początku realizacji LSR 2 Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy 3 Brak aktywności społecznej lokalnej społeczności 4 Brak lokalnych imprez sportowych i rekreacyjnych 5 6 7 Słaba baza noclegowa (mała liczba gospodarstw agroturystycznych) Brak miejsc tzw. przestrzeni społecznej (miejsca spotkań, aktywności sportowej i kulturalnej, etc.) Brak kompetencji i doświadczenia w zakresie budowania i promocji potencjału turystycznego 8 9 10 Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczno-rekreacyjna (ścieżki rowerowe, wykorzystanie cieków wodnych, etc,) Duża migracja zarobkowa młodych ludzi (krajowa i zagraniczna) Brak miejsc pracy poza rolnictwem
Słaba integracja lokalnej społeczności Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Słaba integracja lokalnej społeczności 73% 14% 9% 5%
Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy Wyniki europejskiego badania zaufania między ludźmi: CBOS 2012 Maksymalna ilość punktów do zdobycia wynosiła 30. Dania (20,5), Norwegia (19,7 pkt.), Finlandia (19,3), Szwecja (19,1) i Islandia (19). W Polsce ten wskaźnik wynosi 12,8. W rankingu zaufania między ludźmi wyprzedzamy tylko Bułgarię, Cypr i Słowację.
Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy CBOS 2012
Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy 41% 32% 27% 0%
Brak aktywności społecznej lokalnej społeczności W 2009 blisko 3/4 dorosłych Polaków (72%) nie działało w żadnej organizacji obywatelskiej. W 2009 roku dobrowolną i nieodpłatną pracę na rzecz swojego środowiska podejmował co piąty dorosły Polak (20%).
Badanie ankietowe 2011 Czy w swojej miejscowości uczestniczy Pan(i) w życiu: 25% 33% 14% Społecznym Kulturalnym Gospodarczym
70 60 50 40 Badanie ankietowe 2015 Czy w swojej miejscowości uczestniczy Pan(i) w życiu: 30 60% 20 40% 10 0 22% Społecznym Kulturalnym Gospodarczym
Brak aktywności społecznej lokalnej społeczności Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Brak aktywności społecznej lokalnej społeczności 86% 9% 5% 0%
Brak lokalnych imprez sportowych i rekreacyjnych Rajd rowerowy Boisko, Franciszków Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Brak lokalnych imprez sportowych i rekreacyjnych 77% 9% 9% 5%
Słaba baza noclegowa (mała liczba gospodarstw agroturystycznych) Lp. Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania 5 Słaba baza noclegowa (mała liczba gospodarstw agroturystycznych) 50% 45% 0% 5%
Brak miejsc tzw. przestrzeni społecznej (miejsca spotkań, aktywności sportowej i kulturalnej, etc.) Plac zabaw, Białka Boisko, Łysołaje Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Brak miejsc tzw. przestrzeni społecznej (miejsca spotkań, aktywności sportowej i kulturalnej, etc.) 77% 14% 9% 0%
Brak kompetencji i doświadczenia w zakresie budowania i promocji potencjału turystycznego Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystyczno-rekreacyjna Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Brak kompetencji i doświadczenia w zakresie budowania i promocji potencjału turystycznego Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystycznorekreacyjna (ścieżki rowerowe, wykorzystanie cieków wodnych, etc,) 64% 23% 5% 9% 77% 23% 0% 0%
Duża migracja zarobkowa młodych ludzi. Brak miejsc pracy poza rolnictwem. Na początku realizacji LSR Lubelszczyzna należała do regionów o największej migracji w kraju. W 2008 r. ogólne saldo migracji przyjęło wartość ujemną i wyniosło 4,4 tys. osób. Ujemną wartość osiągnęło zarówno saldo migracji: wewnętrznych ( 4,1 tys. osób), jak i zagranicznych ( 315 osób). Stopa bezrobocia rejestrowanego w 2009 r.
MRR: Przeciętne miesięczne wynagrodzenia brutto w sektorze przedsiębiorstw wg PKD 2007 w 2009 r. (w PLN) Duża migracja zarobkowa młodych ludzi. Brak miejsc pracy poza rolnictwem.
Duża migracja zarobkowa młodych ludzi. Brak miejsc pracy poza rolnictwem. Potencjalne przyczyny migracji zarobkowej respondentów badania UMCS, 2008. Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania Duża migracja zarobkowa młodych ludzi (krajowa i zagraniczna) 5% 27% 64% 5% Brak miejsc pracy poza rolnictwem 14% 41% 45% 0%
Lp. Problem stwierdzony na początku realizacji LSR poprawiła się bez zmian jest gorsza nie mam zdania 1 Słaba integracja lokalnej społeczności 73% 14% 9% 5% 2 Niewystarczająca współpraca na linii władze samorządowe-mieszkańcy 41% 32% 27% 0% 3 Brak aktywności społecznej lokalnej społeczności 86% 9% 5% 0% 4 Brak lokalnych imprez sportowych i rekreacyjnych 77% 9% 9% 5% 5 6 7 8 9 10 Słaba baza noclegowa (mała liczba gospodarstw agroturystycznych) Brak miejsc tzw. przestrzeni społecznej (miejsca spotkań, aktywności sportowej i kulturalnej, etc.) Brak kompetencji i doświadczenia w zakresie budowania i promocji potencjału turystycznego Niedostatecznie rozwinięta infrastruktura turystycznorekreacyjna (ścieżki rowerowe, wykorzystanie cieków wodnych, etc,) Duża migracja zarobkowa młodych ludzi (krajowa i zagraniczna) 50% 45% 0% 5% 77% 14% 9% 0% 64% 23% 5% 9% 77% 23% 0% 0% 5% 27% 64% 5% Brak miejsc pracy poza rolnictwem 14% 41% 45% 0%
Liczba składanych wniosków w poszczególnych naborach Gmina Odnowa i rozwój wsi Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Małe projekty Razem Mełgiew 2 2 6 31 41 Milejów 4 0 11 49 64 RAZEM 6 2 17 80 105 W ramach 10 kolejnych naborów złożono łącznie 105 wniosków. Blisko 40% z tych wniosków złożyli wnioskodawcy z Mełgwi, a nieco ponad 60% wnioskodawcy z Milejowa. Zdecydowanie najwięcej wniosków złożono w obu gminach w ramach "Małych projektów" - odpowiednio 31 w Mełgwi i 49 w Milejowie.
Liczba składanych wniosków w poszczególnych naborach Mełgiew Milejów 12 10 8 6 4 2 0 1 nabór 2 nabór 3 nabór 4 nabór 5 nabór 6 nabór 7 nabór 8 nabór 9 nabór 10 nabór
Czy, a jeżeli tak to w jakim stopniu, osiągnięte zostały cele określone w LSR?
Cel szczegółowy 1.1: Rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. Wskaźnik rezultatu nr 1 planowana osiągnięta Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. 4150 5055 Wskaźniki produktu Liczba poddanych renowacji i zabezpieczaniu: lokalnych pomników historii, przyrody i miejsc pamięci oraz obiektów zabytkowych użytkowanych na cele publiczne (Odnowa wsi) docelowa osiągnięta 1 1 Liczba nowej lub zmodernizowanej infrastruktury sportowo - rekreacyjnej (Odnowa wsi) 1 2 Liczba poddanych renowacji i zabezpieczeniu: lokalnych pomników historii, przyrody i miejsc pamięci oraz obiektów zabytkowych użytkowanych na cele publiczne (Małe projekty) 4 5
W jakim stopniu udało się osiągnąć cel "Rozwój infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej? Sytuacja jest gorsza; 0% Sytuacja bez zmian; 10% Nie mam zdania; 5% Sytuacja poprawiła się; 86%
Cel szczegółowy 1.2: Promocja walorów turystyczno - krajobrazowych. Wskaźnik rezultatu nr 2 planowana osiągnięta Liczba osób uzyskujących wiedzę o terenie LGD za pośrednictwem publikacji, tablic informacyjnych, portali i stron internetowych wyniesie 10 000 10 000 10 000 Wskaźniki produktu Liczba zorganizowanych imprez promujących: kulturę, historię, tradycje, atrakcje turystyczne terenu LGD (Małe projekty) Liczba stron internetowych /portali, publikacji, tablic informacyjnych o terenie LGD i promujących ten teren (Małe projekty) Liczba nowych/wyremontowanych/ wyposażonych miejsc noclegowych, miejsc rekreacji oraz punktów gastronomicznych (Małe projekty). docelowa osiągnięta 1 1 31 33 1 1
Cel szczegółowy 1.2: Promocja walorów turystyczno - krajobrazowych. Wskaźnik rezultatu nr 3 planowana osiągnięta Liczba osób uczestniczących w imprezach promujących teren i walory LGD 6300 6402 Wskaźniki produktu Liczba nowych/ zmodernizowanych/ wyposażonych obiektów małej architektury turystycznej (np.. Punkty informacji, parki rozrywki) docelowa osiągnięta 2 2 Liczba nowych usług turystyczno - rekreacyjnych dostępnych na terenie LGD. 1 2
W jakim stopniu udało się osiągnąć cel "Promocja walorów turystyczno - krajobrazowych? Sytuacja jest gorsza; 9% Nie mam zdania; 0% Sytuacja bez zmian; 14% Sytuacja poprawiła się; 77%
Czy według Pana/i obszar LGD (gm. Mełgiew, Milejów) przyciąga turystów? 2011 Tak 22,00% Nie 78%
Czy według Pana/i obszar LGD (gm. Mełgiew, Milejów) przyciąga turystów? 2015 Nie 1,67% Tak 98,33%
Cel szczegółowy 2.1: Tworzenie przestrzeni społecznej Wskaźnik rezultatu nr 4 planowana osiągnięta Liczba osób korzystających z nowej infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. 4300 5483 Wskaźniki produktu Liczba wybudowanych, wyremontowanych, zrewitalizowanych miejsc rekreacji dla mieszkańców LGD (place zabaw, parki, miejsca wypoczynku, siłownie zewnętrzne). (Odnowa wsi). Liczba nowych / zmodernizowanych / rewitalizowanych miejsc przestrzeni publicznej (np. centra miejscowości). (Odnowa wsi). Liczba wybudowanych, wyremontowanych i wyposażonych miejsc wspólnych spotkań dla mieszkańców LGD (świetlice, biblioteki, remizy OSP itp.) Liczba nowych / zmodernizowanych / rewitalizowanych miejsc przestrzeni publicznej (centra miejscowości, ławki na placach, place zabaw, parki, siłownie zewnętrzne). Liczba zagospodarowanych terenów zielonych umożliwiających organizację wspólnych spotkań. Liczba utworzonych / zmodernizowanych miejsc sprzyjających wypoczynkowi i rekreacji. docelowa osiągnięta 1 1 1 3 9 8 2 2 1 1 2 3 Liczba zorganizowanych imprez rekreacyjnych, sportowych, kulturalnych. 7 8
W jakim stopniu udało się osiągnąć cel Tworzenie przestrzeni społecznej? Sytuacja bez zmian; 9% Sytuacja jest gorsza; 5% Nie mam zdania; 4% Sytuacja poprawiła się; 82%
Cel szczegółowy 2.2: Rozwój aktywności kulturalnej i sportowej lokalnej społeczności Wskaźnik rezultatu nr 5 planowana osiągnięta Liczba osób uczestniczących w imprezach rekreacyjnych, sportowych i kulturalnych. 2000 2235 Wskaźniki produktu docelowa osiągnięta Liczba zorganizowanych zajęć edukacyjno-kulturalnych dla dzieci w wieku 1-16 lat. 53 53 Liczba zespołów muzycznych, tanecznych, sportowych doposażonych w sprzęt i stroje niezbędne do ich działalności. Liczba zorganizowanych szkoleń i warsztatów tematycznych w miejscach wspólnych spotkań. 4 4 80 80
Sytuacja jest gorsza; 0% Sytuacja bez zmian; 9% W jakim stopniu udało się osiągnąć cel Rozwój aktywności kulturalnej i sportowej lokalnej społeczności? Nie mam zdania; 4% Sytuacja poprawiła się; 86%
Cel szczegółowy 2.3: Rozwój aktywności gospodarczej lokalnej społeczności Wskaźnik rezultatu nr 6 planowana osiągnięta Liczba mieszkańców podejmujących, rozwijających działalność gospodarczą. 2000 2035 Wskaźniki produktu Liczba doposażonych mikroprzedsiębiorstw w ramach prowadzonej działalności na terenie LGD. Liczba wprowadzonych nowych rodzajów usług dla ludności z terenu LGD w ramach prowadzonej działalności. Wskaźnik rezultatu nr 7 docelowa osiągnięta 1 1 1 1 planowana osiągnięta Liczba rolników podejmujących działalność agroturystyczną. 1 0 Wskaźniki produktu docelowa osiągnięta Liczba nowych działalności pozarolniczych na terenie LGD. 0 0
W jakim stopniu udało się osiągnąć cel Rozwój aktywności gospodarczej lokalnej społeczności? Nie mam zdania; 5% Sytuacja jest gorsza; 18% Sytuacja poprawiła się; 32% Sytuacja bez zmian; 45%
Wnioskodawcy rozliczonych projektów Sektor gospodarczy; 3 Sektor publiczny; 18 Sektor społeczny; 22
Badanie ankietowe 2015
Jak są postrzegani: Beneficjenci Wybrane przez badanych zwierzęta reprezentują cechy utożsamiane z ciężką pracą (konie robocze, osiołek) lub podatnością na wpływ otoczenia (myszki, owce). Warto jednak również zwrócić uwagę, że dla części badanych beneficjenci kojarzą się również z przebiegłością (lisy) i umiejętnością radzenia w ciężkich ch (kot).
Jak są postrzegani: Biuro Bardzo spójne opinie badanych dotyczą Biura, które kojarzy się z ciężką pracą (mrówki, konie pociągowe), wiedzą (sowy), ale również z sympatycznym kontaktem (misie, niegroźny pies).
Jak są postrzegani: Rada Opinie dotyczące Rady są zróżnicowane i zależą od funkcji osoby udzielającej wywiadu ewaluacyjnego. Dla jednych bowiem Rada to przede wszystkim ciężka praca (mrówki, pszczółki), ale dla innych to raczej spryt i czujność (lis, surokatki) lub też "walka o swoje" (wilki, kruki).
Jak są postrzegani: Zarząd Cechą, która łączy wszystkie zwierzęta kojarzone z Zarządem jest siła i stanowczość. Czasami jest to siła "ujarzmiona do pracy" (koń, pies), ale często również siła, która jest po prostu synonimem mocy (lew, niedźwiadek, wilki, puma).
Jak są postrzegani: Urząd Marszałkowski Zwierzęta reprezentujące UM są synonimem siły (lew, koń, wilk, niedźwiadki), ale także nieuchwytności (bóbr, stado antylop).
Jak są postrzegani: Ministerstwo Rolnictwa Wszystkie wybrane zwierzęta są silne, a nawet niebezpieczne. Bywają jednocześnie silne i odległe (żubr, słoń), ale dużo częściej kojarzą się z możliwością ataku (wilki, żmija, rekiny, lew).
Wnioski i rekomendacje W ocenie badanych w dalszym ciągu problemem jest zła współpraca na linii władze samorządowe mieszkańcy. Problem ten należy jednak oceniać również w kontekście ogólnego stosunku Polaków do władz. Rekomendacja: Wskazane jest dalsze podejmowanie działań w celu poprawy wizerunku i współpracy na linii władze samorządowe mieszkańcy.
Wnioski i rekomendacje Wartości wskaźników oraz opinie ankietowanych wskazują jednoznacznie, że zła na lokalnym rynku pracy jest zagadnieniem o szczególnym znaczeniu. Rekomendacja: Uwzględnienie kwestii tworzenia miejsc pracy w nowym okresie programowania.
Wnioski i rekomendacje Mieszkańcy jednoznacznie wskazują na pozytywne zmiany jakie dokonały się dookoła nich, zwłaszcza w zakresie infrastruktury publicznej, turystycznej, sportowej. Ma to również wpływ na ich udział w życiu społecznym i kulturalnym. Rekomendacja: Dużym wyzwaniem w nadchodzących latach będzie skuteczne wykorzystanie stworzonej infrastruktury.
Wnioski i rekomendacje Emigracja zarobkowa (zwłaszcza młodych) to problem boleśnie odczuwany przez mieszkańców. W okresie realizacji LSR nie doszło do poprawy sytuacji. Rekomendacja: Uwzględniając ograniczone możliwości lokalnych podmiotów w ograniczeniu emigracji, wskazane jest podejmowanie działań umożliwiających utrzymywanie więzi społecznych i kulturalnych między mieszkańcami i emigrantami.
Wnioski i rekomendacje Stwierdzono trudności w wydatkowaniu środków w ramach działań dla przedsiębiorców: Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej i Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw. Rekomendacja: Przedsiębiorcy (aktualni i potencjalni) to grupa wymagająca szczególnie intensywnych działań w nowym okresie programowania.
Misja LGD Fundacja Nasza Nadzieja to: sprawny instrument aktywizacji lokalnej społeczności w celu poprawy jakości życia i wykorzystania szansy rozwojowej wynikającej z członkostwa Polski w UE.
Dziękuję za uwagę! Piotr Jaworski piotr@jaworskipiotr.pl