Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wyniki badania KerallaResearch

Skaner sektora mikro, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) wyniki badania KerallaResearch opinie przedsiębiorców podsumowujące II kw. 2009 oraz prognozy i decyzje zakupowe firm na III kw. Kolejna edycja skanera sektora MŚP październik 2009. Część 1 stała raportu z badania omnibusowego KerallaResearch, wrzesień 2009

Strona2 Wprowadzenie informacje o badaniu Skaner sektora MŚP jest nowym produktem badawczym na rynku polskim, adresowanym do przedsiębiorstw i instytucji zainteresowanych kondycją oraz nastrojami w mikro, małych i średnich firmach (firmy zatrudniające < 250 osób). Skaner MŚP to systematyczny dostęp do informacji o stanie firm, które zatrudniają ok. 2/3 wszystkich pracowników w Polsce. Wśród przedsiębiorstw w Polsce 99 proc. to firmy mikro (zatrudniające do 9 osób) i małe (od 10 do 49), a 0,8 proc. to przedsiębiorstwa średnie (zatrudniające od 50 do 249 osób). Pozostałe to firmy duże. W Polsce działa niemal 1,8 mln mikro, małych i średnich firm (zarejestrowanych w GUS jest ok. 3,5 mln). Sektor MŚP wytwarza ponad 55 proc. PKB przypadającego na przedsiębiorstwa. 1 Skaner Sektora MŚP jest wielotematycznym omnibusem, prowadzonym dla kilku zlecających równocześnie. Raport składa się z dwóch części. Część I (stała) prezentuje skalę inwestycji sektora MŚP i zawiera informacje o decyzjach zakupowych w firmach. Prezentuje dane o krótkoterminowych priorytetach przedsiębiorców (horyzont kwartalny), zawiera m.in. wskaźnik nastrojów i kondycji w firmach MŚP. Dzięki cykliczności prowadzonego badania (co kwartał) możliwe będzie śledzenie kierunków zmian w czasie w firmach MŚP. Część II (zmienna) to źródło informacji na pytania zlecone przez Klientów. Wyniki tej części raportu są własnością firm, które je zamówiły. 1 Wg danych Lewiatan - www.pkpplewiatan.pl

Strona3 Metodologia, próba Próba: uczestnicy badania to mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa, losowane z bazy danych GUS (rejestr REGON). Próba jest ogólnopolska, reprezentatywna, wynosi N = 600, przy błędzie pomiaru +- 4% i poziomie ufności 95%. Próba oddaje strukturę firm sektora MŚP; badanie uwzględnia reprezentację firm mikro, zatrudniających do 9 osób. Zatrudnienie struktura próby < 9 21% 10-49 61% 50 249 18% Firmy prowadzące działalność produkcyjną, handlową lub usługową. W badaniu biorą udział wyłącznie firmy prywatne, prowadzące aktywną działalność zarobkową (nie zawieszone, nie w likwidacji). 88 proc. stanowiły firmy z kapitałem polskim, 7 proc. z kapitałem zagranicznym, 5 proc. mieszanym. Wśród badanych firm 20,0 proc. była dotowana (otrzymała dotację z jakiegokolwiek programu unijnego), 69,9 proc. firm nie było dotowanych. Ubiega się obecnie o dotację 6,9 proc., a 1,5 proc. już była dotowana i stara się o kolejną dotację. Respondent: osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za zarządzanie firmą (właściciel, współwłaściciel, dyrektor zarządzający, wspólnik, prezes, wiceprezes, dyr. finansowy, główny księgowy, osoby na stanowiskach dyrektora stanowiły łącznie 76 proc. próby. Osoby pozostałe, wskazane jako odpowiedzialne za rozwój firmy, zakupy, inwestycje, zarządzanie stanowiły 24 proc. badanych. Jeden respondent reprezentował jedną firmę. Technika: wywiady telefoniczne wspomagane komputerowo. Czas trwania wywiadu: 20 minut. Badanie wykonano w dniach 20.07 07.08.2009

Strona4 Ważniejsze wnioski - podsumowanie Z badania wynika, że choć kondycja firm mierzona krótkoterminowymi decyzjami zakupowymi jest względnie dobra, uzyskuje bowiem średni wskaźnik + 10 pkt. po II kwartale, to nastroje przedsiębiorców nie pozostawiają złudzeń w firmach jest kiepsko. Wskaźnik nastrojów w MŚP wyniósł minus 61 punktów. Największy wpływ na końcowe ujemne saldo i obniżone nastroje miała ocena ostatnich miesięcy w krajowej gospodarce. Sytuację zdaje się ratować względny optymizm wyrażany przez przedsiębiorców w odniesieniu do własnej firmy, nieco mniej optymizmu mają przedsiębiorcy oceniając całą gospodarkę. W gospodarce krajowej przedsiębiorcy MŚP spodziewają się albo pogorszenia (23 proc.), albo w najlepszym wypadku braku zmian (28 proc.). Co piąty sądzi, że sytuacja w ciągu trzech miesięcy polepszy się (21 proc.).

Strona5 Aż 82 proc. firm MŚP przyznaje, że wyhamowanie gospodarki odbiło się negatywnie na ich branży, w tym dla większości 47 proc. jest to odczuwalny, zdecydowanie negatywny wpływ; dla 35 proc. wpływ jest odczuwany, jako umiarkowanie negatywny. Kiedy świat w tym Polska rozpędzi się na dobre? Mikro, mali i średni przedsiębiorcy mówią wprost nie w tym roku (77 proc.). Większość stawia na drugą połowę roku przyszłego - 33 proc., mniej liczni zakładają, że uda się wcześniej, czyli jeszcze przed czerwcem 2010 (17 proc.). Realiści oceniają, że raczej nastąpi to w roku 2011 lub jeszcze dalej (27 proc.). Mimo pojawiających się optymistycznych zapowiedzi niektórych analityków oraz krzepiących danych markoekonomicznych, przedsiębiorcy oceniając na bazie codziennych doświadczeń, skali obrotów, zamówień, płatności i wzmożonej rywalizacji o te same zlecenia, najwyraźniej nie podzielają optymizmu analityków. Szczególnie tej części, która zapowiada szybki powrót wzrostów. Po tak marnych nastrojach można się spodziewać, że większość przedsiębiorców za sytuację obwini obecny rząd. Okazuje się jednak, że tylko 16 proc. jest zdecydowanie pewna, że rząd zupełnie sobie nie radzi z kryzysem i nic nie robi. Kolejnych 30 proc. ocenia, że rząd raczej sobie nie radzi w obecnej sytuacji. Odmiennego zdania jest łącznie 40 proc. ankietowych firm MŚP, która ocenia starania rządu pozytywnie, w tym 36 proc. wskazuje, że Donald Tusk i jego ekipa raczej dobrze radzą sobie z kryzysem.

Strona6 Wypowiedzi przedsiębiorców wobec przyszłości własnego przedsiębiorstwa i całej polskiej gospodarki wskazują, że mimo wszystko więcej nadziei pokładają we własnych siłach, niż w poprawie kondycji gospodarki krajowej czy światowej. Kto może liczyć jeszcze w tym roku na zakupy swoich produktów i usług? Na zamówienia płynące z sektora MŚP mogą liczyć przedsiębiorstwa remontowe. Uzyskane dane wskazują, że większość nie wycofa się z planowanych remontów lokali, hal, pomieszczeń oraz modernizacji maszyn i urządzeń. Firmy realizują remonty obecnie i będą je prowadzić w najbliższych miesiącach. Na zakupy w najbliższych miesiącach mogą też liczyć dealerzy samochodów, ponieważ zapowiedź likwidacji w 2010 odpisu VAT mobilizuje, co najmniej jedną piątą badanych, która zapowiada kupno auta na jesieni. Mali i średni przedsiębiorcy będą też nabywać oprogramowanie oraz to, co związane jest z Internetem. Chcą więc inwestować w produkty generujące oszczędności i wspierające sprzedaż (e-sklepy, nowe serwisy www, newslettery, VOIP - telefonia internetowa, itp.). Wyraźnie mrożone są zakupy nowych nieruchomości, nowych technologii, infrastruktury telekomunikacyjnej oraz wyposażenia (np. meble).

Strona7 Utrzymane mają być inwestycje w podnoszenie kompetencji pracowniczych szkolenia, warsztaty itp. Prawdopodobnie znaczny strumień środków na ten cel pochodzi i będzie pochodzić z programów unijnych. Uwzględniając jednak niski wynik, jaki uzyskał wskaźnik cząstkowy obszaru zatrudnienia zaledwie 6,86 pkt. (Index ZAIR) nie można wykluczyć, że nadspodziewanie gorszy III kwartał zmusi szereg firm MŚP do czasowego zawieszenia działalności, redukowania zatrudnienia i częściowo ucieczki w szarą strefę. Prezentacja wyników cz. 1 stałej

Strona8 Na wyraźnie gorszą sytuację gospodarczą w Polsce w ostatnich 3 miesiącach wskazuje 48 proc. przedsiębiorców. Reprezentują je głównie firmy z zatrudnieniem od 11 do 50 osób, a w dalszej kolejności firmy mikro - do 9 osób (łącznie 81 proc. spośród wszystkich, którzy wskazali tę odpowiedź). Co czwarty ankietowany ocenia, że aktualna sytuacja gospodarcza kraju jest niezmienna w relacji do tego, co działo się w gospodarce w poprzednim kwartale. Opinie taką podziela 26 proc. badanych. W ocenie 13 proc. ankietowanych przedsiębiorstw MŚP sytuacja gospodarcza w Polsce dziś jest nawet lepsza, niż była. Jak ocenia Pan/Pani obecną sytuację gospodarczą w Polsce? Czy sytuacja w kraju w ostatnich 3 m-cach polepszyła się, pogorszyła czy jest taka sama? Dane % KRAJ Lepsza, niż była 13 Taka sama 26 Gorsza, niż była 48 Nie wiem, trudno mi ocenić 13

Strona9 Co ciekawe, na tle postrzegania sytuacji gospodarczej kraju, większość badanych - oceniając kondycję własnej firmy - wskazuje na constans. Dla 46 proc. badanych sytuacja w ostatnich 3 miesiącach, jest jaka była, a w ocenie 18 proc. nawet się polepszyła. O pogorszeniu sytuacji informuje jedna trzecia badanych firm MŚP 31 proc. Jeśli chodzi o kondycję Pana/Pani firmy czy ona w ostatnich 3 miesiącach polepszyła się, pogorszyła, pozostała bez zmian? Dane % FIRMA Polepszyła się 18 Jest taka, jaka była 46 Pogorszyła się 31 Nie wiem, trudno mi ocenić 5

Strona10 Prezentacja oceny przyszłej sytuacji gospodarczej w kraju, w krótkim horyzoncie czasowym, ukazuje, że przedsiębiorcy w identycznych proporcjach podzielili się na pesymistów, optymistów i niezdecydowanych. Tych ostatnich jest 28 proc., czyli prawie co trzeci przedsiębiorca nie jest w stanie podjąć się oceny, w którym kierunku zmierza gospodarcza sytuacja kraju. Nie mają takich wątpliwości pozostali, a wśród nich 28 proc. jest zdania, że sytuacja w kolejnym kwartale b.r. będzie analogiczna do obecnej, według 23 proc. będzie ona gorsza, niż obecnie, a tylko co piąty badany spodziewa się stopniowej poprawy sytuacji i twierdzi, że gospodarka będzie w lepszej kondycji 21 proc. Co ciekawe, prognoza dotycząca sytuacji we własnej firmie wykazuje, zachowawczy, ale jednak większy optymizm. A czy sytuacja gospodarcza w Polsce w kolejnych 3 miesiącach będzie Pana/Pani zdaniem? Dane % KRAJ Lepsza, niż jest obecnie 21 Taka sama, jak obecnie 28 Gorsza, niż jest obecnie 23 Nie wiem, trudno mi ocenić 28

Strona11 Próbując przewidzieć kondycję własnej firmy na najbliższe 3 miesiące dominują głosy przedsiębiorców, oceniających, że czas ten nie wniesie rewolucji - 42 proc. ocenia, że stan firmy pozostanie takim, jakim jest obecnie. Z kolei 26 proc. przedsiębiorców, czyli więcej, niż prognozujących poprawę w kraju oczekuje poprawy kondycji swojej firmy w następnych miesiącach, a co dziesiąty spodziewa się pogorszenia sytuacji (10 proc.), czyli więcej firm spodziewa się spadków w skali całego kraju, niż we własnej firmie. W grupie tej dominują firmy, które nie uzyskały dotacji na działalność, natomiast w równym stopniu znajdziemy wśród nich firmy mikro, małe i średnie. Zatrudnienie okazało się nie być zmienną istotnie różnicującą odpowiedzi badanych. Jak Pan/Pani sądzi czy w następnych 3 miesiącach kondycja Pana/Pani firmy poprawi się, pogorszy czy pozostanie taką jak jest obecnie? Dane % FIRMA Poprawi się 26 Pozostanie taka, jak jest obecnie 42 Pogorszy się 10 Nie wiem, trudno mi ocenić 22

Strona12 Analizując opinie przedsiębiorców wobec sytuacji na świecie i zmagań z kryzysem, trzeba stwierdzić, że sektor MŚP nie ma złudzeń. Zdecydowana większość jest zdania, że zażegnanie problemów gospodarek to perspektywa kilkunastu miesięcy, a może i lat. W sumie 77 proc. ankietowanych wskazało, że kryzys na pewno nie skończy się w tym roku i w tej grupie większość 33 proc. stawia na drugą połowę roku 2010, a 27 proc. na rok 2011 lub jeszcze dalej. Tylko 4 proc. przedsiębiorców twierdzi, że świat a w tym Polska poradzi sobie z gospodarczymi kłopotami w najbliższych kilku miesięcach. Niemal jedna piąta ankietowanych nie podejmuje się prognozowania w tym obszarze; 19 proc. wskazuje nie wiem, trudno powiedzieć. A jak Pana/Pani sądzi kiedy sytuacja ekonomiczna na świecie w tym w Polsce poprawi się i kraje wyjdą z kryzysu? Spodziewa się Pan/Pani, że nastąpi to... ŚWIAT I KRAJ Jeszcze w tym roku 4 W pierwszej połowie następnego roku (do czerwca) 17 W drugiej połowie nast. roku (po czerwcu) 33 Najwcześniej w 2011 r. albo i dalej 27 Nie wiem, trudno mi powiedzieć 19

Strona13 Przedsiębiorcy pytani o wpływ kryzysu na swoją branżę, w większości wskazywali na jego wyraźnie negatywne implikacje. Dla blisko połowy ankietowanych 47 proc. jest to wpływ na działalność zdecydowanie negatywny, dla 35 proc. umiarkowanie negatywny. W 13 proc. firm MŚP oceniono, że kryzys na ich branżę nie miał wpływu. Wskazujący na silnie negatywne skutki reprezentowali głównie sektor handlu i usług, w nieco mniejszym stopniu producentów. Negatywne skutki podnoszono szczególnie w firmach poligraficznych, odzieżowych, spedycyjnych, w firmach eksportowych oraz wielu usługodawców (reklama, audyt, szkolenia). Zaledwie 2 proc. badanych stwierdziło, że kryzys ma pozytywne oddziaływanie na branżę, w której działają. Reprezentowali oni głównie branże: budowlaną, drogową, konstrukcje stalowe, materiały do drukarek oraz handel produktami elektrotechnicznymi i automatykę przemysłową, z zatrudnieniem pow. 50 osób. Jak wynika z Pana/Pani obserwacji i P. doświadczenia czy kryzys dotknął P. branżę, czy ma ujemny wpływ na jej działalność czy raczej jest to niewielki wpływ lub ma wpływ raczej pozytywny? Dane % FIRMA Zdecydowanie tak, ma wpływ negatywny Ma wpływ umiarkowanie negatywny 35 47 Nie ma wpływu (obojętny) 13 Nie ma wpływu negatywnego, ma raczej pozytywny Zdecydowanie ma wpływ pozytywny Nie wiem, trudno mi ocenić 2 2 1

Strona14 Wśród przedsiębiorców reprezentujących sektor MŚP niemal po połowie rozkładają się głosy sympatyków działań antykryzysowych rządu oraz przedsiębiorców wyraźnie tymi działaniami zawiedzionych. 40 proc. badanych ocenia, że rząd Donalda Tuska radzi sobie całkiem dobrze z kryzysem, w tym 4 proc. ocenia, że nawet bardzo dobrze. Tymczasem, wśród 46 proc. mających przeciwne odczucia, większość twierdzi, że rząd niewiele robi i raczej sobie nie radzi (30 proc), a 16 proc. jest zdania, że rząd nie radzi sobie zupełnie i nic nie robi, by walczyć z kryzysem. W tej grupie przeważają usługodawcy i producenci. Proszę powiedzieć, czy ma Pana/Pani poczucie, że rząd Donalda Tuska radzi sobie z kryzysem w kraju? Dane % KRAJ Bardzo dobrze sobie radzi, robi to co powinien 4 Raczej dobrze sobie radzi 36 Raczej sobie nie radzi, niewiele robi 30 Zupełnie sobie nie radzi, nic nie robi 16 Nie wiem, trudno mi ocenić 14

Strona15 Wskaźnik nastrojów KERNA uzyskał wartość -61 pkt. WSKAŹNIK KERNA Wskaźnik nastroju przedsiębiorstw KERNA po II kw. 2009 wyniósł -61 pkt. (-100 min; +100 max). Największy wpływ na niską, końcową wartość wskaźnika miały odpowiedzi na pytanie dotyczące kondycji Polski w ostatnich 3 miesiącach oraz ocena kondycji firmy własnej w tym samym czasie (uzyskały one odpowiednio 74 pkt. oraz - 63 pkt.). Nie jest zaskoczeniem, że ostatnie miesiące nie nastrajają pozytywnie przedsiębiorców. Relatywnie lepsze nastroje wiążą się z kolejnymi 3 miesiącami, szczególnie w ocenie własnej firmy. Wskaźnik ocen własnej sytuacji firmy uzyskał -48 pkt. Gorzej wypada ocena kraju w perspektywie 3 miesięcy uzyskując -58pkt. Wyraźnie więc przez przedsiębiorców lepiej postrzegana jest sytuacja własnej firmy, niż gospodarki. Kolejne pomiary kwartalne wskażą kierunek zmian nastrojów przedsiębiorców sektora MŚP i umożliwią porównania.

Strona16 Jak powstaje wskaźnik nastrojów KERNA? Wskaźnik nastrojów KERNA, to subiektywna ocena własnej firmy w kontekście postrzeganych uwarunkowań gospodarczych. Wskaźnik liczony jako iloraz różnicy pomiędzy odpowiedziami udzielonymi na tak-polepszenie oraz na nie-pogorszenie, oraz sumy tych dwóch odpowiedzi - pierwszy etap. Drugi etap wyliczenia wskaźnika uwzględnia respondentów, którzy nie mieli jednoznacznego stanowiska na dany temat i odpowiadali trudno powiedzieć oraz respondentów, którzy wskazali bez zmian. Konstrukcję wskaźnika KERNA oraz Index ZAIR wzorowano na kilkuletnich doświadczeniach badawczych prowadzonych przez Ministerstwo Gospodarki w sektorze MŚP. 2 Wskaźnik budowany w oparciu o odpowiedzi na pytania Pyt. 1 (kraj-ocena) Pyt. 2 (kraj-prognoza) Pyt.3 (firma-ocena) Pyt. 4 (firma-prognoza) Jak ocenia Pana/Pani obecną sytuację gospodarczą w Polsce? Czy sytuacja w kraju w ostatnich 3 m-cach polepszyła się, pogorszyła czy jest taka sama, jak obecnie? Czy sytuacja gospodarcza w Polsce w kolejnych 3 m-cach będzie Pana/Pani zdaniem lepsza niż obecnie, gorsza niż obecnie, taka sama jak obecnie? Jeśli chodzi o kondycję Pana/Pani firmy czy w ostatnich 3 m-cach polepszyła się, pogorszyła, jest taka, jaka była? Jak P. sądzi czy w następnych 3 miesiącach kondycja Pana/Pani firmy poprawi się, pozostanie taka sama, pogorszy się? 2 Publikacja Ministerstwa Gospodarki pt. Trendy rozwojowe sektora MSP w ocenie przedsiębiorców.

Strona17 Wskaźnik kondycji INDEX ZAIR wyniósł 10,94 pkt. INDEX ZAIR Bardzo niski wskaźnik cząstkowy wskazuje na wysoki poziom rezygnacji z zatrudniania z równoległym redukowaniem obecnego zatrudnienia. obszary realizacji zakupów obszary mrożenia i rezygnacji Średni wskaźnik kondycji firm oparty na zakupach i rezygnacjach dla wyznaczonych obszarów wyniósł 10,94 punktów. Obszary, w których firmy MŚP najwięcej w najbliższych miesiącach zainwestują to Internet, e-biznes, VOIP, czyli poszerzanie dostępności firm do sieci www i oszczędności z rozwiązań internetowych (najwyższy wskaźnik cząstkowy 47,62 pkt.). Następnym obszarem jest obszar - remontów lokali, hal, pomieszczeń (39,71 pkt.) oraz kompetencji pracowniczych i modernizacji maszyn, urządzeń (odpowiednio 35,74 pkt. oraz 31,43). Wśród obszarów, w których sektor MŚP będzie wydatkować znajdują się też oprogramowanie (26,32 pkt.) oraz samochody (22,89 pkt.). Mrożenie zakupów i rezygnacje obejmą głównie obszary: nieruchomości (-60,29 pkt.), zakupu technologii i nowych maszyn (-21,95pkt. ), infrastruktury telekomunikacyjnej (-16,52 pkt.). Na alarmującym poziomie jest wskaźnik cząstkowy obszaru zatrudnienia 6,86 pkt. Jego ewentualny dalszy spadek, oznaczać będzie mocne redukowanie zatrudnienia sektora MŚP.

Strona18 Jak powstaje wskaźnik kondycji firm MŚP ZAIR? To informacja ukazująca kondycję przedsiębiorstw w krótkim okresie. Co dzieje się w firmach MŚP i jakie decyzje są w nich podejmowane? Do konstrukcji wskaźnika przyjęto, że o kondycji podmiotu gospodarczego pośrednio świadczą zakupy realizowane i wstrzymywane, Założono, że decyzje w kluczowych obszarach funkcjonowania firmy najlepiej oddają ich stan. Wpływ tych decyzji znajduje wyraz w realnych zakupach bądź mrożeniu zakupów i inwestycji, czyli mają wymierne konsekwencje makroekonomiczne. Rezygnacje z podjętych wcześniej decyzji zakupowych są informacją uzupełniającą wskazującą na klimat panujący w firmie. Założono, że systematyczne skanowanie firm MŚP pod kątem nawet prostych wyborów: tak, nie kupujemy, nie kupujemy, inwestujemy, redukujemy ukazuje ich faktyczną kondycję. Szczególnie w firmach sektora MŚP, w których pozytywne i negatywne oddziaływanie rynku (płynność, liczba zleceń, zadłużenia, zasoby finansowe) najszybciej przekładają się na konkretne decyzje zakupowe. Uzyskany wskaźnik ułatwia prognozowanie i ustalanie przyszłych trendów. Gotowość firm do zakupów lub przeciwnie, wstrzymywanie ich, to zapowiedź wydarzeń zachodzących w gospodarce oraz możliwość przygotowania się na nie. Wskaźnik jest liczony w oparciu o zakupy realizowane w momencie pomiaru i w perspektywie nadchodzących 3 m-cy. Pytania dotyczą zakupów/inwestycji/redukcji w kilku obszarach. Ankieter pyta o podjęte decyzje o nabyciu lub wstrzymaniu zakupu, nie o intencje i plany. Wskaźnik jest liczony jako agregat odpowiedzi z wymienionych obszarów od 1 do 6. Łącznie dla tych obszarów zadano badanym 11 pytań o każdy obszar z osobna (osobno o zakupy samochodów, osobno zakupy oprogramowań, mebli, itd.) Wynik nie jest korygowany odpowiedziami bez zmian dzięki czemu jest bardziej wrażliwy na przekształcenia i reorganizacje w firmach. Kolejne pomiary kwartalne wskażą kierunek zmian wskaźnika i pozwolą na tworzenie krótkoterminowych prognoz.

Strona19 Wskaźnik budowany w oparciu o odpowiedzi na pytania czy obecnie lub w najbliższych 3 miesiącach podjęto w firmie decyzje o zakupie, redukcji w danym obszarze lub zrezygnowano z podjętych wcześniej decyzji o zakupie Obszar 1 Obszar 2 Obszar 3 Obszar 4 Obszar 5 Obszar 6 PRACOWNIK zatrudnienie lub redukowanie zatrudnienia, wprowadzanie nowych form zatrudnienia, wcześniej nie stosowanych (np. pracownicy tymczasowi, telepraca) KOMPETENCJE nakłady na podnoszenie kompetencji (kupowanie kursów, szkoleń, seminariów) lub brak inwestowania w ten obszar, a nawet rezygnacje z kupowanych dotąd usług, kursów etc. INWESTYCJE decyzje o zakupie technologii, maszyn, urządzeń, oprogramowań, nieruchomości lub decyzje o nie kupowaniu lub rezygnacje WYPOSAŻENIE decyzje o zakupie mebli, pojazdów lub decyzje o nie kupowaniu bądź rezygnacje z wcześniej a? podjętych decyzji o zakupach wyposażenia do firmy MODERNIZACJE decyzje o remontowaniu, przebudowie lokali, hal, pomieszczeń, modernizacji maszyn, urządzeń etc. lub brak nakładów na ten obszar, rezygnacje z wczesniej podjetych decyzji KOMUNIKACJA zakupy i nakłady na telekomunikację, infrastrukturę firmy, łącza, w tym inwestycje w Internet, serwis www, w telefonię VOIP, sklep internetowy etc. lub brak zakupów w tym obszarze, rezygnacje

Strona20 KerallaResearch Instytut Badań i Rozwiązań B2B Keralla Research jest prywatną, niezależną agencją badań rynku założoną w 2006 roku we Wrocławiu. Od początku działalności opiera się na doświadczeniu osób specjalizujących się w prowadzaniu badań dla firm. Wyróżnia nas specjalizacja w badaniach business to business, badacze rynkupraktycy i wysoka jakość usług potwierdzona rekomendacjami klientów. KerallaResearch honoruje zasady Międzynarodowego Kodeksu Badań Rynku i Badań Społecznych ICC/ESOMAR wytyczającego standardy dla branży i nakładającego odpowiedzialność zawodową osób zajmujących się badaniami. Wszelkie badania prowadzone przez Instytut Keralla są zgodne z prawem obowiązującym w Rzeczpospolitej Polskiej i wykonywane są przy zachowaniu zasady należytej staranności przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności. Certyfikaty. W 2008 roku otrzymaliśmy certyfikat uczestnictwa w ogólnopolskim Zespole Ekspertów Zewnętrznych ds. Analiz Delphi NARODOWEGO PROGRAMU FORESIGHT POLSKA 2020. Pracujemy m.in. dla Daimler Fleet Management, EFL, Impela, ING Car Lease, Uniwersytetu Wrocławskiego. Nasz zespół realizował projekty dla: Shell Polska, Peugeot (Francja), Fraikin (Francja). Z wyników naszych badań korzystają m.in.: Rzeczpospolita, Gazeta Wyborcza, SAMAR, Forbes, money.pl, bankier.pl, wnp.pl, Puls Biznesu, Gazeta Prawna, Businessman. Wykonujemy badania na zlecenie, analizy dla branż, badania dla firm i instytucji oraz sektora publicznego. KERALLA RESEARCH Instytut Badań i Rozwiązań B2B Św. Antoniego 2/4 Budynek D 50-073 Wrocław, Polska Biuro: (+48) 071 788 46 78 Faks: (+48) 071 722 03 72 kontakt@keralla.pl www.keralla.pl