PROGRAM TERMOMODERNIZACJI

Opracowanie: Program termomodernizacji obiektów użyteczności publicznej Gminy Kłaj Inwestor: Gmina Kłaj Lokalizacja inwestycji: województwo małopolskie, powiat wielicki gmina Kłaj Data wykonania: luty 2014 Data zmiany nr 1 : maj 2014

Spis treści 1)Tematyka opracowania...4 2)Podstawy prawne i materiały źródłowe...4 3)Normy i wytyczne... 4 4)Cel i zakres opracowania...5 4.1.Cel programu termomodernizacji... 5 4.2.Zakres programu... 6 4.3.Etapy programu... 8 5)Ogólna charakterystyka obiektów objętych programem termomodernizacji...10 5.1.KARTA BUDYNKU: Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj 655...10 5.2.KARTA BUDYNKU: Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj 652...11 5.3.KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Brzeziu...12 5.4.KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Targowisku...13 5.5.KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Szarowie...14 5.6.KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kłaju...15 5.7.KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Kłaju...16 5.8.KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Dąbrowie...17 5.9.KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Szarowie...18 5.10.KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Targowisku...19 5.11.KARTA BUDYNKU: Szkoła Podstawowa w Grodkowicach...20 5.12.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Szarowie...21 5.13.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie...22 5.14.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach...23 5.15.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Brzeziu...24 5.16.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Gruszkach...25 5.17.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Targowisku...26 5.18.KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Łężkowicach...27 5.19.KARTA BUDYNKU: Ośrodek Zdrowia w Brzeziu...28 5.20.KARTA BUDYNKU: Ośrodek Zdrowia w Kłaju...29 6)Oczekiwane wskaźniki energetyczne...30 6.1.Zakres termomodernizacji dla budynków etapu I...30 6.2.Efekt energetyczny i ekologiczny...32 7)Potencjalne źródła finansowania inwestycji...33 2

8)Monitoring i ewaluacja programu...35 3

1) Tematyka opracowania Przedmiotem opracowania jest Program termomodernizacji obiektów pełniących funkcje użyteczności publicznej położonych na terenie Gminy Kłaj. W ramach programu dokonano priorytetyzacji obiektów i na tej podstawie podzielono program na 3 etapy. Dla etapu pierwszego obejmującego termomodernizację 4 budynków przeprowadzono analizę efektów energetycznych i ekologicznych, które wraz z możliwościami finansowymi Gminy zadecydowały o realizacji przedsięwzięć w pierwszej kolejności tj. w roku 2014. Program przygotowano również na potrzeby pozyskania dofinansowania ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie. 2) Podstawy prawne i materiały źródłowe Program wykonano na zlecenie Urzędu Gminy Kłaj. Program zawiera dane i informacje aktualne na dzień 20 lutego 2014r. Materiały źródłowe wykorzystane do opracowania programu: Dokumenty strategiczne Gminy: o Program Ochrony Środowiska dla Gminy Kłaj na lata 2012-2015 z perspektywą o o o o o o o o na lata 2016-2019 Strategia Rozwoju Gminy Kłaj Plan Odnowy Miejscowości Szarów na lata 2013-2020 Plan Odnowy Miejscowości Targowisko na lata 2011-2018 Plan Rozwoju Miejscowości Grodkowice 2005-2007 Plan Rozwoju Miejscowości Gruszki 2006-2008 Plan Rozwoju Miejscowości Łysokanie 2005-2007 Plan Rozwoju Miejscowości Kłaj 2005-2007 Plan Rozwoju Miejscowości Targowisko 2005-2007 Posiadana dokumentacja techniczno projektowa: o Projekt budowlany termomodernizacji budynku Wiejskiego Domu Kultury w o Szarowie, Projekt budowlany wraz z kosztorysem dla budynku Domu Kultury w o Łysokaniach, Projekt budowlany wraz z kosztorysem dla budynku Domu kultury w Dąbrowie, Wizje lokalne w budynkach, Obliczenia własne dla budynków etapu I, Zalecenia i wytyczne inwestora i zarządcy obiektów - Gminy Kłaj, Informacja i dane przekazane przez użytkowników obiektów. 3) Normy i wytyczne Szczegółowa analiza energetyczno-ekologiczna oraz propozycje zakresu zadań termomodernizacyjnych dla obiektów Etapu I programu termomodernizacji zostały opracowane zgodnie z następującymi normami, rozporządzeniami oraz wytycznymi: 1. Ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów. 4

2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 17 marca 2009r. W sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. 3. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008r. W sprawie metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzorów świadectw ich charakterystyki energetycznej. 4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z pózn. zmianami). 5. Wartości opałowe (WO) i wskaźniki emisji CO 2 (WE) w roku 2010 do raportowania w ramach Wspólnotowego Systemu Handlu Uprawnieniami do emisji za rok 2013 wydane przez Krajowy Ośrodek Bilansowania i zarządzania Emisjami. 4) Cel i zakres opracowania 4.1. Cel programu termomodernizacji powstał jako rozwinięcie i kontynuacja celów i kierunków działania określonych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Kłaj na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 2016-2019 (POŚ). Program wpisuje się w realizację następujących głównych celów ekologicznych określonych w POŚ Gminy Kłaj: 1. Środowisko dla zdrowia dalsza poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego, 2. Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii, oraz następującego celu średniookresowego (do 2019 r): Osiągnięcie jakości powietrza w zakresie dotrzymywania dopuszczalnego poziomu pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu na terenie Gminy Kłaj oraz utrzymanie jakości powietrza atmosferycznego zgodnie z obowiązującymi standardami jakości środowiska Cel programu termomodernizacji jest zbieżny z ww. celem określonym w Programie Ochrony Środowiska Gminy Kłaj i został sformułowany następująco: Stała poprawa efektywności energetycznej obiektów Gminy oraz ograniczenie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego Program jest bezpośrednim narzędziem umożliwiającym realizację zadania własnego gminy określonego w POŚ tj. Realizacja przedsięwzięć termomodernizacyjnych. 5

4.2. Zakres programu Zakres programu ogranicza się do obiektów, które są własnością Gminy Kłaj oraz zadań termomodernizacyjnych dających optymalne efekty określonych przez audytorów energetycznych w analizach energetycznych. Obiekty objęte programem pełnią ważne funkcje dla społeczności lokalnej: oświatowe, rekreacyjne, sportowe, kulturowe, ochrony zdrowia, administracji samorządowej (np. administracje sołectw), bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej. Tabela 4 Lista obiektów objętych Programem L.P. OBIEKT FUNKCJA 1. Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj administracja samorządowa 655 2. Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj administracja samorządowa 652 3. Zespół Szkół Ogólnokształcących w oświata, sport, rekreacja, kultura Szkół Ogólnokształcących w oświata, sport, rekreacja, kultura Ogólnokształcących w oświata, sport, rekreacja, kultura 6. Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kłaju oświata, sport, rekreacja, kultura 7. Przedszkole w Kłaju oświata 8. Przedszkole w Dąbrowie oświata 9. Przedszkole w Szarowie oświata 10. Przedszkole w Targowisku oświata 11. Szkoła Podstawowa w Grodkowicach oświata, sport, rekreacja, kultura 12. Wiejski Dom Kultury w Szarowie administracja Brzeziu 4. Zespół Targowisku 5. Zespół Szkół Szarowie samorządowa, sport, rekreacja, samorządowa, sport, rekreacja, samorządowa, sport, rekreacja, kultura 13. Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie administracja kultura, OSP 14. Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach administracja kultura 15. Wiejski Dom Kultury w Brzeziu administracja samorządowa, oświata, kultura 6

16. Wiejski Dom Kultury w Gruszkach Środowiskowy dom pomocy społecznej, rekreacja 17. Wiejski Dom Kultury w Targowisku administracja samorządowa, sport, OSP 18. Wiejski Dom Kultury w Łężkowicach administracja samorządowa, OSP 19. Ośrodek Zdrowia w Brzeziu ochrona zdrowia, OSP 20. Ośrodek Zdrowia w Kłaju ochrona zdrowia, kultura, oświata 7 rekreacja,

4.3. Etapy programu Program termomodernizacji został podzielny na kilka etapów na podstawie: stopnia zaawansowania termomodernizacji (wykonane zabiegi), gotowości administracyjno-technicznej (posiadane dokumentacje techniczne, uzgodnienia, wyceny), możliwości finansowych Gminy (inwestycje zaplanowane w budżecie Gminy). Tabela 4 Podział programu na etapy Posiada L.P. OBIEKT Wykonana dokumentację termomodernizacja projektowokosztorysową Zabezpieczone środki ETAP w budżecie kotłownia ocieplenie 1 2 3 4 5 Budynek Urzędu Gminy w Kłaju 655 Budynek Urzędu Gminy w Kłaju 652 Zespół Szkół Ogólnokształcących w Szarowie Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kłaju Szkoła Podstawowa w Grodkowicach ND ND ND ND ND ND ND ND ND ND 6 Ośrodek Zdrowia w Brzeziu ND ND 7 Wiejski Dom Kultury w Targowisku ND ND 8 Wiejski Dom Kultury w Gruszkach ND ND 9 Przedszkole w Szarowie 10 Wiejski Dom Kultury w Szarowie 11 Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie 12 13 14 15 Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach w Ośrodek Zdrowia w Kłaju opracowania Zespół Szkół Ogólnokształcących w Brzeziu Zespół Szkół Ogólnokształcących w Targowisku 16 Przedszkole w Kłaju 17 Przedszkole w Dąbrowie 18 Przedszkole w Targowisku 19 Wiejski Dom Kultury w Brzeziu 20 Wiejski Dom Łężkowicach Kultury trakcie w 0 1 2 3 8

Etap 0 obiekty poddane już zabiegom termomodernizacyjnym, nie wymagają w najbliższej perspektywie dodatkowych nakładów na ten cel. Etap 1 budynki posiadające opracowaną dokumentację projektowo-kosztorysową oraz zabezpieczone środki na wykonanie inwestycji. Planuje się wykonanie termomodernizacji obiektów w najbliższej perspektywie czasowej po uzyskaniu dofinansowania (WFOŚiGW). Etap 2 budynki z częściowo wykonaną dokumentacją projektowo-kosztorysową. Wykonanie termomodernizacji zaplanowane jest w dalszej perspektywie po przygotowaniu wymaganej dokumentacji i ewentualnym pozyskaniu dofinansowania. Etap 3 budynki, w których nie wykonano do tej pory zabiegów termomodernizacyjnych lub wykonane są w niepełnym zakresie ale w najbliższej perspektywie czasowej nie planuje się dodatkowych inwestycji. W ramach niniejszego programu dla wszystkich budynków opracowano ogólne charakterystyki z dokumentacją fotograficzną oraz przygotowano propozycje zabiegów termomodernizacyjnych na podstawie przeprowadzonych wizji lokalnych. W przypadku budynków zakwalifikowanych do etapu I wykonano dokładne obliczenia parametrów energetycznych, obliczenia efektów ekologicznych oraz szczegółową specyfikację proponowanych zabiegów termomodernizacyjnych. 9

5) Ogólna charakterystyka obiektów objętych programem termomodernizacji 5.1. KARTA BUDYNKU: Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj 655 FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 50-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada trzy kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem wielospadowym z pokryciem z blachy. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, ocieplone styropianem o grubości 12 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem żelbetowy, ocieplony wełną mineralną o grubości 30 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa kondensacyjna z 2011r. Obiekt został poddany kompleksowej termomodernizacji nie wymaga żadnych zabiegów zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło. Fotografia 5.1 Urząd Gminy w Kłaju Kłaj 655 10

5.2. KARTA BUDYNKU: Budynek Urzędu Gminy w Kłaju Kłaj 652 FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada cztery kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem wielospadowym z pokryciem z blachy. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, ocieplone styropianem o grubości 12 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem żelbetowy, ocieplony wełną mineralną o grubości 30 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa kondensacyjna z 2011r. Obiekt został poddany kompleksowej termomodernizacji nie wymaga żadnych zabiegów zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło. Fotografia 5.2 Urząd Gminy w Kłaju Kłaj 652 11

5.3. KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Brzeziu FUNKCJA OBIEKTU: oświata, sport, rekreacja, kultura Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. Kryty stropodachem pełnym. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaków żużlobetonowych, ocieplone styropianem o grubości 10-12 cm w technologii lekkiej-mokrej. Stropodach pełny ocieplony styropapą o grubości 15 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 10-letnia kotłownia gazowa o mocy 150kW. Stan techniczny jest zadawalający. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Obiekt został poddany termomodernizacji w zakresie przegród zewnętrznych. Fotografia 5.3 Zespół Szkół Ogólnokształcących w Brzeziu 12

5.4. KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Targowisku FUNKCJA OBIEKTU: oświata, sport, rekreacja, kultura Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w 1968 roku. Szkoła została rozbudowana w latach 70-tych, natomiast w 2005 została oddana do użytku sala gimnastyczna. Obiekt posiada rozłożystą zabudowę. Jest jedno i dwukondygnacyjny. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaków żużlobetonowych, ocieplone styropianem o grubości 10 cm w technologii lekkiej-mokrej. Stropodach pełny ocieplony styropapą o grubości 15 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 8-letnia kotłownia gazowa. Stan techniczny jest zadawalający. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Obiekt został poddany termomodernizacji w zakresie przegród zewnętrznych. Fotografia 5.4 Zespół Szkół Ogólnokształcących w Targowisku 13

5.5. KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Szarowie FUNKCJA OBIEKTU: oświata, sport, rekreacja, kultura Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych. Szkoła została rozbudowana w 1992 roku, w ostatnich latach dobudowano salę gimnastyczną. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaków żużlobetonowych, ocieplone styropianem o grubości 12 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem wylewany, betonowy o niewystarczającej izolacyjności termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Okna w części piwnicznej drewniane, podwójnie szklone w złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania w części starej wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi; w części nowej miedziana z grzejnikami stalowymi, panelowymi. Brak zaworów termostatycznych. Źródłem ciepła jest 10-letnia kotłownia gazowa. Stan techniczny jest zadawalający. Sala gimnastyczna wyposażona w instalację klimatyzacji zasilanej z nagrzewnicy gazowej. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej w starej części budynku. Montaż zaworów termostatycznych w nowej części. Wymiana starych okien zewnętrznych w piwnicach budynku. Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Fotografia 5.5 Zespół Szkół Ogólnokształcących w Szarowie 14

5.6. KARTA BUDYNKU: Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kłaju FUNKCJA OBIEKTU: oświata, sport, rekreacja, kultura Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych ubiegłego wieku. Sala gimnastyczna dobudowana w 2008 roku. Obiekt posiada trzy kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. Dach wielospadowy kryty blachą trapezową. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaków żużlobetonowych, ocieplone styropianem o grubości 10 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem pełny ocieplony wełną mineralną o grubości 15 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 10-letnia kotłownia gazowa. Stan techniczny jest zadawalający. Sala ogrzewana za pomocą promienników gazowych. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Obiekt został poddany termomodernizacji w zakresie przegród zewnętrznych. Fotografia 5.6 Zespół Szkół Ogólnokształcących w Kłaju 15

5.7. KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Kłaju FUNKCJA OBIEKTU: oświata Obiekt wzniesiony w latach 70-tych ubiegłego wieku w technologii tradycyjnej murowanej. Przedszkole mieści się na I piętrze dwukondygnacyjnego budynku. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Stropodach żelbetowy z niewentylowaną pustką powietrzną, kryty blachą. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stare, drewniane w złym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania stara stalowa i nowa miedziana, grzejniki żeliwne i stalowe, panelowe. Brak zainstalowanych zaworów termostatycznych. Źródłem ciepła jest kocioł gazowy o mocy 50kW. Stan kotła określono jako bardzo dobry. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropodachu wełną mineralną. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. Wymiana starej części instalacji centralnego ogrzewania. Fotografia 5.7 Przedszkole w Kłaju 16

5.8. KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Dąbrowie FUNKCJA OBIEKTU: oświata Obiekt wzniesiony w latach 70-tych i rozbudowany w latach 90-tych w technologii tradycyjnej murowanej. Budynek dwukondygnacyjny z częścią mieszkalną (na poddaszu). KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Stropy pod dachem nad parterem betonowe, wylewane; nad mieszkaniami, drewniane. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna drewniane, skrzynkowe w bardzo złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stare, drewniane w złym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i aluminiowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kocioł gazowy o mocy 40kW z 2013 roku. Stan techniczny bardzo dobry. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Fotografia 5.8 Przedszkole w Dąbrowie 17

5.9. KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Szarowie FUNKCJA OBIEKTU: oświata Budynek wzniesiony w latach 20-tych ubiegłego wieku w technologii tradycyjnej murowanej, częściowo podpiwniczony, rozbudowany w 1975 roku. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Strop pod dachem żelbetowy. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną oraz drewniane pojedynczo szklone w złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne nowe aluminiowe. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 8-letnia kotłownia gazowa. Stan techniczny jest zadawalający. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych na nowe PCV z szybą zespoloną. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. POSIADANA DOKUMENTACJA TECHNICZNA (archiwalna i projektowa) Audyt energetyczny budynku wraz z wyliczeniem efektu ekologicznego modernizacji, maj 2013r. Przedmiary robót, kosztorysy inwestorskie, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, maj 2013r. Fotografia 5.9 Przedszkole w Szarowie 18

5.10. KARTA BUDYNKU: Przedszkole w Targowisku FUNKCJA OBIEKTU: oświata Obiekt wzniesiony w latach 70-tych w technologii tradycyjnej murowanej. Posiada 3 kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem dwuspadowym. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, ocieplone styropianem o grubości 10 cm. Strop pod dachem prefabrykowany, żelbetowy. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i aluminiowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kocioł gazowy o mocy z 2010 roku. Stan techniczny bardzo dobry. Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Fotografia 5.10 Przedszkole w Targowisku 19

5.11. KARTA BUDYNKU: Szkoła Podstawowa w Grodkowicach FUNKCJA OBIEKTU: oświata, sport, rekreacja, kultura Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. Kryty stropodachem pełnym. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaków żużlobetonowych, ocieplone styropianem o grubości 10 cm w technologii lekkiej-mokrej. Stropodach pełny ocieplony styropapą o grubości 15 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 10-letnia kotłownia gazowa. Stan techniczny jest zadowalający. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Obiekt został poddany termomodernizacji w zakresie przegród zewnętrznych. Fotografia 5.11 Szkoła Podstawowa w Grodkowicach 20

5.12. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Szarowie FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, sport, kultura, rekreacja Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w 1935 roku, dwukondygnacyjny z całkowitym podpiwniczeniem. Dobudowany w 1989 roku sklep nie jest objęty opracowaniem. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Strop pod dachem, drewniany, bez wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną oraz stalowe, pojedynczo szklone w złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stalowe, pojedynczo szklone oraz drewniane w złym stanie technicznym Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych na nowe drewniane z szybą zespoloną i nawiewnikami powietrza. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. POSIADANA DOKUMENTACJA TECHNICZNA (archiwalna i projektowa) Audyt energetyczny budynku wraz z wyliczeniem efektu ekologicznego modernizacji, maj 2013r. Projekt budowlany termomodernizacji budynku, październik 2013r. Fotografia 5.12. Wiejski Dom Kultury w Szarowie 21

5.13. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, sport, rekreacja, kultura, garaże OSP. Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 60-tych ubiegłego wieku. Jest to obiekt jednokondygnacyjny z częściowym podpiwniczeniem. W piwnicach znajdują się garaże OSP, zaplecza i magazyny. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Strop pod dachem gęstożebrowy, bez wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną oraz drewniane, podwójnie szklone w złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stare, drewniane oraz stalowe bramy garażowe w złym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania - brak Źródłem ciepła są piece elektryczne Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych na nowe PCV z szybą zespoloną i nawiewnikami powietrza. Wymiana starych drzwi zewnętrznych i bram garażowych. Budowa nowej instalacji centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej. Budowa kotłowni gazowej. POSIADANA DOKUMENTACJA TECHNICZNA (archiwalna i projektowa) Projekt budowlany wielobranżowy docieplenia i przebudowy budynku, maj 2013r. Przedmiary robót, kosztorysy inwestorskie, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, 2013r. Fotografia 5.13. Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie 22

5.14. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, sport, rekreacja, kultura. Budynek parterowy, wzniesiony w technologii tradycyjnej, niepodpiwniczony. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne murowane z pustaków żużlobetonowych Stropodach oparty na stropie DZ-3. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną oraz drewniane podwójnie szklone w złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stalowe, pojedynczo szklone oraz drewniane w złym stanie technicznym Instalacja centralnego ogrzewania - brak Źródłem ciepła jest nagrzewnica olejowa firmy Buderus Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych na nowe PCV z szybą zespoloną i nawiewnikami powietrza. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. Budowa nowej instalacji centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej. Budowa kotłowni. POSIADANA DOKUMENTACJA TECHNICZNA (archiwalna i projektowa) Projekt budowlany wielobranżowy docieplenia i przebudowy budynku, maj 2013r. Przedmiary robót, kosztorysy inwestorskie, specyfikacje techniczne wykonania i odbioru robót, 2013r. Fotografia 5.14. Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach 23

5.15. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Brzeziu FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, oświata, kultura Obiekt wybudowany w technologii tradycyjnej murowanej. Budynek parterowy kryty dachem dwuspadowym. W budynku znajduje się biblioteka publiczna. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Stropy pod dachem drewniane. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna drewniane, skrzynkowe w bardzo złym stanie technicznym. Część okien wymieniona na drewniane z szybą zespoloną. Drzwi zewnętrzne stare, drewniane i stalowe w złym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania - brak Źródłem ciepła są akumulacyjne piece elektryczne. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. Budowa nowej instalacji centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej. Fotografia 5.15 Wiejski Dom Kultury w Brzeziu 24

5.16. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Gruszkach FUNKCJA OBIEKTU: Środowiskowy Dom Pomocy Społecznej, rekreacja Budynek wybudowany w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 70-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem wielospadowym z pokryciem z blachy. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, ocieplone styropianem o grubości 10 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem żelbetowy, częściowo ocieplony wełną mineralną o grubości 15 cm (ok 40% powierzchni). Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa z 2008r. Obiekt został poddany kompleksowej termomodernizacji nie wymaga żadnych zabiegów zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło. Fotografia 5.16 Wiejski Dom Kultury w Gruszkach 25

5.17. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Targowisku FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, sport, OSP, rekreacja Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem wielospadowym z pokryciem z blachodachówki. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej i pustaka, ocieplone styropianem o grubości 12 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem ocieplony wełną mineralną o grubości 25 cm. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Bramy garażowe, panelowe. Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa. Stan techniczny określono jako bardzo dobry. Obiekt został poddany kompleksowej termomodernizacji nie wymaga żadnych zabiegów zmniejszających zapotrzebowanie na ciepło. Fotografia 5.17 Wiejski Dom Kultury w Targowisku 26

5.18. KARTA BUDYNKU: Wiejski Dom Kultury w Łężkowicach FUNKCJA OBIEKTU: administracja samorządowa, OSP Obiekt wybudowany w technologii tradycyjnej murowanej. Budynek dwukondygnacyjny kryty dachem dwuspadowym. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Stropy pod dachem drewniane. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną. Drzwi zewnętrzne stare, drewniane i PCV w złym stanie technicznym. Bramy garażowe stare stalowe. Instalacja centralnego ogrzewania o znikomej bezwładności cieplnej, wykonana z rur miedzianych z grzejnikami panelowymi, stalowymi wyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa. Część obiektu ogrzewana promiennikami gazowymi. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Wymiana starych drzwi zewnętrznych i bram garażowych. Fotografia 5.18 Wiejski Dom Kultury w Łężkowicach 27

5.19. KARTA BUDYNKU: Ośrodek Zdrowia w Brzeziu FUNKCJA OBIEKTU: ochrona zdrowia, OSP Budynek wzniesiony w technologii tradycyjnej, murowanej w latach 60-tych ubiegłego wieku. Obiekt posiada dwie kondygnacje nadziemne, jest kryty dachem dwuspadowym z pokryciem z blachy. OPIS KONSTRUKCJI BUDYNKU I INSTALACJI: Ściany zewnętrzne murowane z cegły ceramicznej pełnej, ocieplone styropianem o grubości 10 cm w technologii lekkiej-mokrej. Strop pod dachem betonowy, wylewany. Brak wystarczającej izolacji termicznej. Okna PCV z szybą zespoloną w bardzo dobrym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne aluminiowe w bardzo dobrym stanie technicznym. Bramy garażowe nowe panelowe. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i rurowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła są dwie kotłownie gazowe (jedna zasila Ośrodek Zdrowia, druga pomieszczenia OSP). Docieplenie strop pod dachem wełną mineralną. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Fotografia 5.19 Ośrodek Zdrowia w Brzeziu 28

5.20. KARTA BUDYNKU: Ośrodek Zdrowia w Kłaju FUNKCJA OBIEKTU: ochrona zdrowia, kultura, oświata Obiekt wzniesiony w latach 70-tych w technologii murowanej. Budynek trzykondygnacyjny, kryty stropodachem płaskim. KONSTRUKCJA BUDYNKU: Ściany zewnętrzne z cegły ceramicznej pełnej, obustronnie tynkowane. Stropodach z pustką powietrzną, żelbetowy, bez wystarczającej izolacji termicznej. Okna drewniane, podwójnie szklone w bardzo złym stanie technicznym. Drzwi zewnętrzne stare, stalowe w złym stanie technicznym. Instalacja centralnego ogrzewania o dużej bezwładności cieplnej, wykonana z rur stalowych z grzejnikami żeliwnymi i aluminiowymi, niewyposażonymi w zawory termostatyczne. Źródłem ciepła jest 10-letni kocioł gazowy w złym stanie technicznym. Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem. Docieplenie stropodachu wełną mineralną. Wymiana starych okien zewnętrznych. Wymiana starych drzwi zewnętrznych. Kompleksowa wymiana instalacji centralnego ogrzewania na nową o znikomej bezwładności cieplnej. Wymiana źródła ciepła. POSIADANA DOKUMENTACJA TECHNICZNA (archiwalna i projektowa) Dokumentacja projektowa w przygotowaniu. Fotografia 5.20 Ośrodek Zdrowia w Kłaju 29

6) Oczekiwane wskaźniki energetyczne 6.1. Zakres termomodernizacji dla budynków etapu I Dla obiektów zaplanowanych do realizacji w etapie I Programu proponuje się następujące szczegółowe rozwiązania z zakresu podnoszenia efektywności energetycznej: 1. Przedszkole w Szarowie Wymiana starych okien na nowe o współczynniku przenikania U = 1,3 W/m 2K, powierzchnia 0,39 m2 Docieplenie stropodachu wełna mineralną o grubości 13 cm, powierzchnia 283,53 m2 Docieplenie stropu na d piwnicą nieogrzewaną styropianem o grubości 13 cm, powierzchnia 24 m2 Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem o grubości 13 cm, powierzchnia 348,5 m2 Docieplenie ościeży styropianem o grubości 2 cm, powierzchnia 24,32 m2 2. Wiejski Dom Kultury w Szarowie Wymiana starych drzwi na nowe o współczynniku przenikania U=1,7 W/m2K, powierzchnia 9,72 m2 Wymiana starych okien na nowe o współczynniku przenikania U=1,3 W/m 2K, powierzchnia 11,6 m2 Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną o grubości 16 cm, powierzchnia 325,5 m2 Docieplenie stropu nad piwnicą nieogrzewaną styropianem o grubości 13 cm, powierzchnia 325,5 m2 Docieplenie ścian piwnic styropianem ekstrudowanym o grubości 12 cm, powierzchnia 99,9 m2 Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem o grubości 13 cm, powierzchnia 307,52 m2 Docieplenie ościeży styropianem o grubości 2cm, powierzchnia 46,61 m2 3. Wiejski Dom Kultury w Dąbrowie Wymiana starych drzwi na nowe o współczynniku przenikania U =1,7W/m2K, powierzchnia 11,4 m2 Wymiana starych okien na nowe o współczynniku przenikania U=1,3 W/m 2K, powierzchnia 41,78 m2 Docieplenie stropu pod dachem wełna mineralną o grubości 16 cm, powierzchnia 328,8 m2 Docieplenie ścian zewnętrznych piwnic styropianem o grubości 13cm, powierzchnia 150,09 m2 Docieplenie ścian przy gruncie styropianem ekstrudowanym o grubości 10cm, powierzchnia 98,59 m2 Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem o grubości 13cm, powierzchnia 441,67 m2 Docieplenie ościeży styropianem o grubości 2cm, powierzchnia 57,67 m2 4. Wiejski Dom Kultury w Łysokaniach Wymiana starych drzwi na nowe o współczynniku przenikania U=1,7 W/m 2K, powierzchnia 6,6 m2 Wymiana starych okien na nowe o współczynniku przenikania U=1,3 W/m 2K, powierzchnia 9,94 m2 Docieplenie stropu pod dachem wełną mineralną o grubości 17cm, powierzchnia 172,37 m2 30

Docieplenie ścian piwnic styropianem ekstrudowanym o grubości 12cm, powierzchnia 41,54 m2 Docieplenie ścian przy gruncie styropianem ekstrudowanym o grubości 10cm, powierzchnia 76,13 m2 Docieplenie ścian zewnętrznych styropianem o grubości 13cm, powierzchnia 308,91 m2 Docieplenie ościeży styropianem o grubości 2cm, powierzchnia 28,59 m2 31

6.2. Efekt energetyczny i ekologiczny W zestawieniu tabelarycznym przedstawiono efekty energetyczne wynikające zaplanowanych zabiegów termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach. Tabela 61 Efekt energetyczny programu termomodernizacji ETAP I Przed termomodernizacją Budynek Zapotrzebowanie Zużycie ciepła energii [GJ/rok] [MWh/rok] Po termomodernizacji Zapotrzebowanie ciepła [GJ/rok] z Efekt energetyczny Zużycie Zapotrzebowanie energii ciepła [MWh/rok] [GJ/rok] Przedszkole w Szarowie 229,08 63,63 101,04 28,07 128,04 WDK w Szarowie 322,12 89,48 150,87 41,91 171,25 WDK w Dąbrowie 127,75 35,49 45,91 12,75 81,84 WDK w Łysokaniach 116,85 32,46 41,33 11,48 75,51 RAZEM 795,80 221,05 339,15 94,21 456,64 W wyniku przeprowadzenia prac termomodernizacyjnych I etapu programu termomodernizacji zostaną uzyskane następujące efekty: roczna redukcja zapotrzebowania na ciepło = 456,64 GJ/rok roczna redukcja zużycia energii w obiektach = 126,85 MWh/rok Uzyskany stopień redukcji zapotrzebowania na ciepło i zużycia energii wyniesie 57,38 % W celu obliczenia efektów ekologicznych termomodernizacji zastosowano następujące wskaźniki emisji: gaz ziemny - 0,05582 MgCO2/GJ olej opałowy 0,07659 MgCO2/GJ energia elektryczna 0,812 Mg CO2/MWh = 0,22556 Mg CO 2/ GJ (wskaźnik emisji dla polskich sieci elektroenergetycznych) Tabela 62 Efekt ekologiczny programu termomodernizacji ETAP I Budynek Przedszkole w Szarowie WDK w Szarowie WDK w Dąbrowie WDK w Łysokaniach Nośnik energii ogrzewania Emisja CO2 [MgCO2/rok] Wskaźnik emisji WE Przed Po [MgCO2/GJ] termomodernizacją termomodernizacji Efekt gaz ziemny 0,05582 12,79 5,64 7,15 gaz ziemny 0,05582 17,98 8,42 9,56 0,22556 28,81 10,35 18,46 0,07659 8,95 3,17 5,78 71,50 30,43 68,53 en. elektryczna olej opałowy RAZEM Szacowany efekt ekologiczny w postaci zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do powietrza wyniesie 68,53 tony CO2/rok tj. 59,75% w stosunku do stanu obecnego. 32

7) Potencjalne źródła finansowania inwestycji Szacowane nakłady inwestycyjne na przeprowadzenie zabiegów termomodernizacyjnych dla budynków etapu I wynoszą 731 555,80 zł. Nakłady oszacowane na podstawie przyjętych cen wskaźnikowych. W celu wykonania inwestycji ETAPU I Programu Gmina podejmie działania w celu pozyskania dofinasowania ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie w ramach dziedziny ochrona powietrza i termomodernizacja. Ze względu na funkcję poszczególnych budynków oraz status wnioskodawcy na zaplanowane działania termomodernizacyjne możliwe jest uzyskanie dotacji w wysokości 40% kosztów kwalifikujących się do dofinansowania. Pozostałe koszty inwestycji zostaną pokryte ze środków budżetowych gminy w ramach jej możliwości finansowych. W ramach środków WFOŚiGW możliwe jest dofinansowanie docieplenia ścian, stropów oraz wymiana stolarki okiennej i drzwiowej (tylko w przypadku kompleksowej termomodernizacji). Wymogiem jest minimalna powierzchnia docieplanych ścian i stropów, która musi wynosić co najmniej 600 m2. Odrębnym wnioskiem o dofinansowanie można ubiegać się o dotację na wymianę źródła ciepła przy czym moc nowej kotłowni musi być o co najmniej 20% mniejsza od kotłowni likwidowanej i jednocześnie musi on wynosić co najmniej 40 kw. W roku 2014 wnioski o dofinansowanie (termomodernizacja, źródła ciepła, odnawialne źródła energii) można składać w trybie ciągłym od 24 lutego do 30 września po wcześniejszym zaakceptowaniu Karty Informacyjnej Zadania. Alternatywnymi źródłami finansowania inwestycji mających na celu poprawę efektywności energetycznej obiektów użyteczności publicznej mogą być środki takich programów finansowych jak: 1. Premia termomodernizacyjna Banku Gospodarstwa Krajowego 2. Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020 Premia termomodernizacyjna Banku Gospodarstwa Krajowego O premię termomodernizacyjną mogą się ubiegać między innymi właściciele lub zarządcy budynków użyteczności publicznej stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego i wykorzystywanych przez nie do wykonywania zadań publicznych, Premia termomodernizacyjna przysługuje w przypadku realizacji przedsięwzięć termomodernizacyjnych, których celem jest: zmniejszenie zużycia energii na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach mieszkalnych, zbiorowego zamieszkania oraz budynkach stanowiących własność jednostek samorządu terytorialnego, które służą do wykonywania przez nie zadań publicznych, zmniejszenie kosztów pozyskania ciepła dostarczanego do w/w budynków - w wyniku wykonania przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją lokalnego źródła ciepła, 33

całkowita lub częściowa zamiana źródeł energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji - z obowiązkiem uzyskania określonych w ustawie oszczędności w zużyciu energii. Warunkiem kwalifikacji przedsięwzięcia jest przedstawienie audytu energetycznego i jego pozytywna weryfikacja przez BGK. Wartość przyznawanej premii termomodernizacyjnej wynosi 20% wykorzystanego kredytu, nie więcej jednak niż 16% kosztów poniesionych na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i dwukrotność przewidywanych rocznych oszczędności kosztów energii, ustalonych na podstawie audytu energetycznego. Warunkiem uzyskania premii termomodernizacyjnej jest uzyskana oszczędność energii wynosząca minimum 25%. Wnioski o przyznanie kredytu i premii mogą być składane w trybie ciągłym do wyczerpania środków przeznaczonych na dany rok budżetowy. Małopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020 Program podobnie jak w latach ubiegłych zarządzany jest przez Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego. W ramach osi priorytetowej 4. REGIONALNA POLITYKA ENERGETYCZNA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU przewidziano możliwość finansowania inwestycji objętych niniejszym programem - Priorytet inwestycyjny 4.3 Wspieranie efektywności energetycznej i wykorzystywania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturach publicznych i sektorze mieszkaniowym. W ramach priorytetu inwestycyjnego wsparcie udzielane będzie w formie bezzwrotnych dotacji, jak i w formie zwrotnej, tj. z wykorzystaniem instrumentów finansowych. Przewiduje się, że wsparcie w ramach tego priorytetu będzie skierowane głównie na kompleksową modernizację energetyczną budynków wraz z wykorzystaniem instalacji OZE i wymianą źródła ciepła. Kluczowym aspektem realizacji takich projektów będzie uzyskanie założonego efektu ekologicznego w postaci ilości zaoszczędzonej energii w odniesieniu do planowanych nakładów finansowych. W związku z czym wstępnym warunkiem rozpoczęcia takich inwestycji powinno być przeprowadzenie audytu energetycznego, opracowanie programów energooszczędnościowych, analizy opłacalności działań a następnie dopiero kompleksowa termomodernizacja, obejmująca swoim zakresem m.in.: ocieplenie obiektu, wymianę okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie realizowane równolegle z termomodernizacją obiektu) przebudowę systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej i systemów zarządzania budynkiem budowę lub modernizację wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidację dotychczasowych źródeł ciepła instalację mikrogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne wykorzystanie technologii OZE w budynkach instalację systemów chłodzących, w tym również z OZE Szczegółowe zasady finansowania i ostateczny ich kształt zostaną opracowane w uszczegółowieniu programu, które na chwilę obecną (luty 2014) jeszcze nie są opublikowane 34

8) Monitoring i ewaluacja programu Produkty programu ETAP I liczba zmodernizowanych energetycznie budynków [sztuk]: 4 budynki, wartość bazowa 0 Wskaźniki realizacji celu programu: zmniejszenie zużycia energii pierwotnej w budynkach publicznych: 57,38%, 126,85 MWh/rok, 456,64 [GJ/rok]. Wartość bazowa 221,05 kwh/rok, 795,80 GJ/rok zmniejszenie emisji CO2: 59,75%, 40,95 Mg CO2/rok, wartość bazowa 68,53 Mg CO2/rok Pozostałe efekty realizacji Etapu I programu termomodernizacji: spełnienie standardów ochrony cieplnej przywrócenie obiektom właściwych standardów funkcjonalnych i energetycznych zapewnienie użytkownikom właściwego komfortu cieplnego poprawa stanu technicznego obiektów Ewaluacja ETAPU I programu termomodernizacji zaplanowana jest w następujących terminach: w zakresie produktów po zakończeniu wszystkich inwestycji w zakresie wskaźników realizacji celu w rok po zakończeniu inwestycji ETAPU I Raport z ewaluacji powinien zawierać dane dotyczące obiektów, w których zrealizowano przedsięwzięcia termomodernizacyjne, obejmujące co najmniej: ilość obiektów [sztuki] powierzchnia użytkowa obiektów [m2] powierzchnia docieplonych ścian i stropów [m2] roczne obliczeniowe zużycie energii na cele grzewcze - [kwh/rok], [GJ/rok] roczna obliczeniowa emisja CO2 [Mg CO2/rok] wartość łącznych nakładów inwestycyjnych [PLN] wartość środków z budżetu gminy [PLN] wartość uzyskanego dofinansowania [PLN] W przypadku realizacji kolejnych etapów programy proponuje się zastosowanie analogicznych wskaźników i sposobów monitorowania i ewaluacji. 35