Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami. Chmielno, 25-26 stycznia 2016 r. Legalność obrotu małych, prefabrykowanych oczyszczalni ścieków konsekwencje wyboru dla przyszłych użytkowników Monika Lipska Instytut Techniki Budowlanej
Legalność obrotu małych, prefabrykowanych oczyszczalni ścieków konsekwencje wyboru dla przyszłych uŝytkowników Szkolenie pt. Optymalizacja rozwiązań gospodarki ściekowej dla obszarów poza aglomeracjami 25 stycznia 2016 r, Chmielno Monika Lipska LEGALNOŚĆ WPROWADZENIA DO OBROTU MAŁYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lun do ziemi oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Radu (UE) nr 305/2011 Normy serii EN 12566 Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców(olm) 2
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R W SPRAWIE WARUNKÓW, JAKIE NALEŻY SPEŁNIĆ PRZY WPROWADZANIU ŚCIEKÓW DO WÓD LUB DO ZIEMI ORAZ W SPRAWIE SUBSTANCJI SZCZEGÓLNIE SZKODLIWYCH DLA ŚRODOWISKA WODNEGO (poz. 1800) 3 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R &4.8. Ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego zlokalizowanego poza aglomeracją, wprowadzane do wód, nie powinny przekraczać najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń, określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia, właściwych dla RLM poniżej 2000. 4
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R &13.5. Ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego, zlokalizowanego poza aglomeracją, mogą być wprowadzane do ziemi, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) ichilośćnieprzekracza5m3 nadobę 2) BZT5 ścieków dopływających do indywidualnego systemu oczyszczania ścieków jest redukowane co najmniej o 20%, a zawartość zawiesin ogólnych co najmniej o 50% 3) miejsce wprowadzania ścieków do ziemi jest oddzielone warstwą gruntu 5 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R &13.7. Ścieki pochodzące z własnego gospodarstwa domowego lub rolnego, zlokalizowanego poza aglomeracją, mogą być wprowadzane do urządzenia wodnego, w granicach gruntu stanowiącego własność wprowadzającego, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki: 1) ich ilość nie przekracza 5,0 m3 na dobę 2) nie przekraczają najwyższych dopuszczalnych wartości wskaźników zanieczyszczeń dla oczyszczalni o RLM od 2000 do 9999 określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia 3) najwyższy użytkowy poziom wodonośny wód podziemnych znajduje się co najmniej 1,5 m pod dnem tego urządzenia 6
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R Załącznik nr 2 Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń albo minimalny procent redukcji zanieczyszczeń dla ścieków bytowych lub komunalnych wprowadzanych do wód lub ziemi 7 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA Z DNIA 18 LISTOPADA 2014 R ZAŁĄCZNIK NR 2 Najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń albo minimalny procent redukcji zanieczyszczeń dla ścieków bytowych lub komunalnych wprowadzanych do wód lub ziemi W czasie rozruchu oczyszczalni nowo wybudowanych, rozbudowanych lub przebudowanych oraz w przypadku awarii urządzeń istotnych dla realizacji pozwolenia wodnoprawnego najwyższe dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń podwyższa się maksymalnie do 50%, a wymaganą redukcję zanieczyszczeń obniża się nie więcej niż do 50% w stosunku do wartości podanych w załączniku. 8
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 305/2011 Z 9 MARCA 2011 R 9 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 305/2011 Z 9 MARCA 2011 R Ustanawia zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych na podstawie wydanej deklaracji właściwości użytkowych W art. 6 określa, że deklaracja właściwości użytkowych wyraża właściwości użytkowe wyrobów budowlanych w odniesieniu do zasadniczych charakterystyk tych wyrobów zgodnie z zharmonizowanymi specyfikacjami technicznymi 10
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO IRADY (UE) nr 305/2011 WYMAGANIA DOTYCZĄCE JEDNOSTEK NOTYFIKOWANYCH Bezstronność i niezależność Jednostka notyfikowana jest stroną trzecią i niezależną od organizacji lub wyrobu budowlanego, które ocenia Jednostka notyfikowana dysponuje odpowiednimi Pracownikami, którzy są zobowiązani dochować tajemnicy służbowej w odniesieniu do wszystkich informacji, które uzyskają w trakcie wykonywania zadań Wyposażeniem Procedurami Posiada środki konieczne do prawidłowej realizacji zadań 11 ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (UE) nr 305/2011 WYMAGANIA PODSTAWOWE ZAŁĄCZNIK I 1 - Nośność i stateczność 2 - Bezpieczeństwo pożarowe 3 - Higiena, zdrowie, środowisko 4 - Bezpieczeństwo użytkowania 5 - Ochrona przed hałasem 6 - Oszczędność energii i ochrona cieplna 7 -Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych Wszystkie badania dotyczące jednego, określonego wymagania podstawowego muszą być przeprowadzone przez to samo laboratorium
OCENA I WERYFIKACJA STAŁOŚCI WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWYCH system 3, obowiązujący dla małych oczyszczalni ścieków deklaracja właściwości użytkowych zasadniczych charakterystyk wyrobu budowlanego, wydawana jest przez producenta do którego zadań należy zakładowa kontrola produkcji notyfikowane laboratorium badawcze dokonuje ustalenia typu wyrobu Zgodnie z Rozporządzeniem, notyfikacja (art. 46) zawiera pełne szczegółowe dane dotyczące funkcji, które ma pełnić dana jednostka, odniesienie do odpowiedniej zharmonizowanej specyfikacji technicznej 13 WSTĘPNE BADANIA TYPU Producent/Importer może zwrócić się do jednego lub więcej laboratoriów notyfikowanych w sprawie badań, które powinny być przeprowadzone przez stronę trzecią Wszystkie badania dotyczące jednego, określonego wymagania podstawowego muszą być przeprowadzone przez to samo laboratorium Producent/Importer powinien informować każde z wykorzystywanych laboratoriów notyfikowanych o danych pozostałych laboratoriów i przechowywać odpowiednie dokumenty
WSTĘPNE BADANIA TYPU Wszystkie prowadzone badania należy wykonać zgodnie z zapisami normy, a raporty sporządzić zgodnie ze specyfikacjami technicznymi Raporty z badań powinny być prowadzone ma zidentyfikowanych próbkach Każde z laboratoriów uczestniczące we wstępnym badaniu typu może zażądać sprawdzenia kompletnego raportu ze wstępnego badania typu, aby przekonać się, że identyfikacja wszystkich próbek odpowiada tej, którą dostarczono mu do badań NORMA ZHARMONIZOWANA Została opublikowana w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zgodnie z kryteriami określonymi na podstawie dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w zakresie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (pkt. 18orazart.1) 16
Części normy EN 12566 MAŁE OCZYSZCZALNIE ŚCIEKÓW DLA OBLICZENIOWEJ LICZBY MIESZKAŃCÓW (OLM) do 50 17 CZĘŚCI NORMY EN 12566 Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców (OLM) do 50 PN-EN 12566-1:2004 PN-EN 12566-1:2004+A1:2006 PN-EN 12566-3+A2:2013 PN-EN 12566-4:2009 PN-EN 12566-6:2013 PN-EN 12566-7:2013 Część 1: Prefabrykowane osadniki gnilne Część 3:Kontenerowe i/lub montowane na miejscu przydomowe oczyszczalnie ścieków Część 4: Osadniki gnilne montowane na miejscu z zestawów prefabrykowanych Część 6: Prefabrykowane urządzenia do oczyszczania odpływu z osadników gnilnych Część 7: Prefabrykowane urządzenia do oczyszczania trzeciego stopnia 18
NORMA PN-EN 12566-3+A2:2013-10E Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców (OLM) do 50 Część 3: Kontenerowe i/lub montowane na miejscu przydomowe oczyszczalnie ścieków 19 NORMA PN-EN 12566-3+A2:2013 Małe oczyszczalnie ścieków dla obliczeniowej liczby mieszkańców (OLM) do 50 Część 3: Kontenerowe i/lub montowane na miejscu przydomowe oczyszczalnie ścieków 20
ZADANIA PRODUCENTA I JEDNOSTKI wg PN-EN 12566-3+A2:2013 Zadania Treść zadania PRODUCENT Zakładowa kontrola wszystkie właściwości wg Tablicy ZA.1 produkcji (Istotne właściwości) Wstępne badania typu NOTYFIKOWANE LABORATORIUM BADAWCZE Wstępne badania typu wytrzymałości konstrukcji skuteczność oczyszczania wodoszczelność trwałość badania przeciwpożarowe 21 WYMAGANIA NORMY ZHARMONIZOWANEJ EN 12566-3+A2:2013 22
WSTĘPNE BADANIE TYPU WODOSZCZELNOŚĆ - Załącznik A* Badanie wodoszczelności Beton GRP, PE, PP, PVC-U, PDCPD, Stal, EPDM wodą X X w warunkach podciśnienia - X ciśnieniowe powietrzem - X *PN-EN 12566-3+A2:2013 23 WSTĘPNE BADANIE TYPU WYTRZYMAŁOŚĆ KONSTRUKCJI- pkt. 6.2.1* Wyroby powinny przenosić maksymalne obciążenia i naprężenia wynikające z warunków: transportu, instalowania, użytkowania (np. usuwanie osadu, obsługa techniczna). Współczynnik pewności (przyjmowany na podstawie krajowych uregulowań i norm stosowanych w praktyce w danym kraju) powinien być wyznaczony na podstawie obliczeń z uwzględnieniem obciążeń projektowych. *PN-EN 12566-3+A2:2013
WŁAŚCIWOŚCI UŻYTKOWE SERIA NORM EN 12566-3 Reakcja na ogień Właściwości uŝytkowe* Skuteczność oczyszczania Wodoszczelność Wydajność oczyszczania Odporność na zgniatanie (dla sztywnych instalacji podziemnych) Maksymalne odkształcenie pod obciążeniem (giętkie instalacje podziemne) *Mandat 118 Trwałość TAK ze względu na korozję, chemikalia, działanie mrozu itp. LEGALNOŚĆ WPROWADZENIA DO OBROTU MAŁYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW Czy można wykorzystać zamiennie badania szczelności wg norm EN 12566-1, -4 i wodoszczelności wg normy EN 12566-3? Nie można, ponieważ kompletne wyroby budowlane osadniki gnilne i oczyszczalnie ścieków różnią się od siebie wyposażeniem. 26
LEGALNOŚĆ WPROWADZENIA DO OBROTU MAŁYCH OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW Czy można wykorzystać zamiennie badania wytrzymałości wg norm EN 12566-1 i EN 12566-3? Przeniesienie w sposób bezpośredni cech wytrzymałościowych zbiorników określonych na podstawie wymagań normy EN 12566-1 na cechy wyznaczone na podstawie EN 12566-3 jest niemożliwe. Zasadnicza różnica wynika z podejścia do właściwości materiałowych wykorzystywanych w obliczeniach w tym przypadku modułu sprężystości i granicy wytrzymałości. EN 12566-3 Dla tworzyw sztucznych wymagane jest określenie cech materiału przy oddziaływaniu czynników starzeniowych, które w istotny sposób obniżają parametry wytrzymałościowe materiału. Skutkuje to w obliczeniach zmianą zakresu stosowania wyrobu (np. zmniejszona głębokość posadowienia zbiornika). EN 12566-1 Nie obejmuje zagadnień starzeniowych i zmiany właściwości materiału w czasie, stąd wyniki obliczeń tego samego zbiornika na podstawie obydwu norm przy tych samych parametrach obciążeniowych mogą się od siebie różnić. 27 Odpracował: dr inŝ. A.Piekarczuk POLSKA PODSUMOWANIE Brak egzekwowania istniejących przepisów Brak polityki w zakresie usuwania barier społecznych dotyczących i popularyzowania innych rozwiązań wśród przyszłych inwestorów, od których zależy finansowanie inwestycji 28
POLSKA PODSUMOWANIE projekty konkursowe zorientowane na dofinansowanie proekologicznych rozwiązań wpływających na zagospodarowanie ścieków bytowych dofinansowanie działań proekologicznych wpływające na szybszy transfer wiedzy i doświadczeń z innych krajów UE istniejące instalacje do oczyszczania ścieków bytowych utwierdzają nas w stwierdzeniu, że jest to słuszny kierunek działania, co jest istotne z punktu widzenia każdego z nas pod względem ekonomicznym jak i ekologicznym 29 Bibliografia 1. RozporządzenieMinistra Środowiska z dnia 18 listopada 2014 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego, poz. 180, Warszawa, dnia 16 grudnia 2014. 30