Urografia Urografia jest to badanie polegające na wykonaniu specjalego prześwietlenia RTG całego układu moczowego tzn. nerek, moczowodów oraz pęcherza moczowego. W jakim celu jest wykonywane? Za pomocą tego badania lekarz może określić położenie, kszałt, zarys, ukrwienie i zdolności wydalnicze nerek, wykrycie złogów i kamieni, pęknięcia nerki, zwężenie moczowodów oraz zastoje moczu w pęcherzu moczowym. Można również stwierdzić istnienie torbieli i guzów nerek Otrzymujemy najczęściej dożylnie kontast - substancję cieniującą, zazwyczaj jest to jod, który premieszcza się z krwią do nerek i układu moczowego. Niektórzy pacjenci mogą poczuć uderzenie gorąca lub duszność po wstrzyknięciu kontrastu, ale zazwyczaj uczucie to szybko mija. 1 / 11
Następnie wykonywane są zdjęcia RTG w różnych przedziałach czasu po 10, 20, 30 i 60 minutach. Czasem technik może umieścić woreczek obciążający brzuch, aby pomóc nerkom szybciej się napełnić. Pod koniec badania będziesz poproszony o opróżnienie pęcherza, jeśli to możliwe samodzielnie lub przy pomocy cewnika. Następnie wykonywane jest jeszcze jedno zdjęcie. Przygotowanie do badania Wieczorem przed badaniem najlepiej jest się wypróżnić. Rano możesz zjeść bardzo delikatne śniadanie, choć lepiej być na czczo. Możesz pić wodę w dowolnych ilościach. Możliwe powikłania U niektórych osób może wystapić uczulenie na jod, który jest składnikiem kontrastu podawanego podczas badania. Należy o tym uprzedzić lekarza i technika wykonującego badanie. przekazywany jest pacjentowi w postaci opisu z dołaczonymi kliszami rentgena. Ultrasonografia Układu Moczowego (USG) 2 / 11
Jest to badanie pozwalające na zbadanie nerek, pęcherza moczowego oraz dróg moczowych za pomocą fal dźwiękowych. Nie jest to prześwietlenie RTG i nie podaje się przy tym badaniu żadnych środków kontrastowych. W jakim celu jest wykonywane? Ultradźwięki pozwalają na dostrzeżenie zmian w ścianach pęcherza moczowego lub też zmian w strukturze i wielkości nerek. Za pomocą USG można wykryć kamienie w układzie moczowym, bądź guzy czy torbiele w nerkach. Specjany żel jest aplikowany na twój brzuch i boki. Żel jest trochę zimny i to będzie jedyny dyskomfort jaki możesz poczuć. Następnie głowica aparatu jest umieszczana nad badanymi obszarami. Urządzenie przetwarza fale dźwiękowe odbijające się od twoich nerek, pęcherza moczowego oraz dróg moczowych i przekształca go na obraz. Przygotowanie do badania Musisz mieć pełen pęcherz aby móc dobrze wykonać badanie. Nie opróżniaj pęcherza ani nie cewnikuj się dopóki badanie się nie zakończy. Unikaj napoi gazowanych, aby zbierające sie gazy nie zmniejszyły wyrazistości obrazu. Jeśli często zdarza ci się odczuwać objawy autonomicznej dysrefleksji nie dopuść do przepełnienia pęcherza moczowego do momentu powstania symptomów, nawet jeśli oznacza to opróżnienie pęcherza przed wyjściem z domu. 3 / 11
Pacjent otzymuje wynik w postaci opisu z ewentualnie dołączonym zdjęciem USG. Klirens Kreatyniny Badanie polega na pobraniu próbki krwi i na zbiórce moczu przez 24 godziny. W jakim celu jest wykonywane? Kreatynina jest to produkt metabolizmu mięśni i jest wychwytywany i w całości wydalany przez nerki. Stężenie kreatyniny w krwi pozwala na ocenę funkcjonowania nerek. Masa mięśniowa zazwyczaj nie zmienia się raptownie, dlatego poziom kreatyniny pozostaje niezmieniony do czasu powstania zaburzeń funkcjonowania nerek. Mocz jest zbierany w pojemnik przez 24 godziny, następnie pobiera się z niego próbkę, bądź zabiera się cały pojemnik do laboratorium w celu wykonania badania. Należy zwrócić uwagę na dokładne zebranie wszystkich porcji moczu w ciągu doby, oraz na to żeby ilość przyjmowanych płynów nie różniła się od codziennego spożycia. W laboratorium pobierana jest również próbka krwi w celu oznaczenia poziomu kreatyniny. Krew należy pobrać do 8 godzin po zakończeniu 4 / 11
zbiórki moczu. przekazywany jest w formie opisu. Wziernikowanie Pęcherza Moczowego (Cystoskopia) Cystoskopia polega na bezpośrednim oglądaniu pęcherza moczowego i moczowodów przy pomocy specjalnego wziernika zwanego cystoskopem. Jest to rurka z układem optycznym i wiązką światłowodów oświetlających pole badania. Badanie trwa zazwyczaj około 10 minut. W jakim celu jest wykonywane? Cystoskopię wykonuje się z kilku powodów: - W celu wykrycia zmian wewnątrz pęcherza moczowego, co jest dość powszechne u osób używających cewnik założony na stałe. - W celu zlokalozowania źródła krwawienia lub infekcji 5 / 11
- W celu usunięcia kamieni z pęcherza moczowego. - W celu założenia lub usunięcia stentów (rurek prowadzących od nerek do pęcherza). W większości przypadków badanie to można wykonać z niewielkim tylko dyskomfortem dla badanego. Lokalne zastosowanie żelu znieczulającego pomoże wykonać badanie. Cystoskop wsuwany jest przez cewkę moczową do pęcherza moczowego, lekarz wykonujący badanie sprawdza pęcherz przez układ optyczny. Twój pęcherz zostanie napełniony sterylną wodą podczas badania, dlatego należy powiadomoć lekarza kiedy zaczniesz odczuwać przepełnienie pęcherza. Jeśli wystapią u ciebie objawy autonomicznej dysrefleksji należy o tym poinformować lekarza. Przygotowanie do badania Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Może istnieć potrzeba zastosowania znieczulenia ogólnego u osób z urazem rdzenia w okolicy szyjnej oraz piersiowej z powodu ryzyka wystapienia objawów autonomicznej dysrefleksji. Czasem wskazane jest podanie przez 1-2 dni przed badaniem środków zapobiegajcych zakażenie dróg moczowych. Cystoureterogafia Mikcyjna (CUM) 6 / 11
Jest to badanie pozwalające na dostarczenie informacji dotyczących nieprawidłowości zachodzących w dolnym odcinku dróg moczowych tzn cewce moczowej pęcherzu moczowym i ewentualnie moczowodach. Ułatwia określić przeszkody w odpływie moczu zwłaszcza w szyi pęcherza moczowego, stopień cofania się moczu z pęcherza do moczowodu(reflux ) oraz stopień jego zalegania w pęcherzu. Do pęcherza moczowego zakładany jest cewnik przez który podaje się środek cieniujący tzw kontrast. Podczas oddawania moczu robione są zdjęcia RTG. Jeśli masz możliwość samodzielnie opróżnić pęcherz, będziesz poproszony o współpracę i kontrolowane oddawnie moczu, zdjęcia są bowiem wykonywane po napełnieniu pęcherza, podczas mikcji (wydalanie moczu) i po opróżnieniu pęcherza. Przygotowanie do badania Na tydzień przed badaniem powinieś mieć zrobiony posiew moczu, żeby się upewnić, że podczas badania nie będziesz mieć infekcji pęcherza. Zażywanie antybiotyków nie jest przeciwskazaniem do badania. Najlepiej na wieczór przed badaniem należy się wypróżnić, żeby zdjęcia RTG wyszły bardziej wyraźnie. otrzymuje pacjent w postaci opisu z niekiedy dołączonymi zdjęciami RTG. 7 / 11
Badanie Urodynamiczne z Pomiarem Przepływu Moczu Urodynamika jest to badanie, które pomaga ocenić rodzaj zaburzeń prowadzących do nieprawidłowości w opróżnianiu pęcherza, czy twój pęcherz jest w stanie obkurczyć się bez twojej kontroli. Dzieki temu badaniu można okreslić również sprawność mięśni biorących udział w opróznianiu pęcherza moczowego, oraz czy wypieracz pęcherza i zwieracz współpracują ze sobą. Można także zmierzyć pojemność pęcherza. Jak jest wykonwane? Mały cewnik wprowadzany jest do pęcherza moczowego i podłączony do aparatu zapisującego czyności elektryczne badanych mięśni oraz do specjalnego manometru do pomiaru ciśnienia w pęcherzu. Poprzez drugi otwór w cewniku wprowadzana zostaje do pęcherza woda lub dwutlenek węgla. Zakładana jest również sonda do odbytu. Będziesz poproszony o zakomunikowanie pierwszego sygnału parcia w pęcherzu. Musisz również powiedzieć, w którym momencie ciśnienie będzie na tyle silne, że będziesz chciał opróżnić pęcherz i nie wytrzymasz dłużej. Pojemność twojego pęcherza i ciśnienie mięśni pęcherza moczowego zostaną zarejestrowane, po czym będziesz mógł opróżnić pęcherz. 8 / 11
Przygotowanie do badania Postaraj się przybyć na badanie z wypełnionym pęcherzem. Jeśli opróżnisz pęcherz tuż przed wejściem, może to przedłużyć badanie. Możesz zostać poroszony o opróżnienie pęcherza do specjanej toalety, która zmierzy strumień moczu oraz jego objętość i czas w jakim jest on oddawany. Następnie zakładane są cewnik i sonda i rozpoczyna się badanie. Jeżeli przyjmujesz leki pomagające rozluźnić mięśnie pęcherza moczowego skonsultuj się z lekarzem na tydzień przed badaniem, żeby się upewnić czy powinieneś nadal je przyjmować. Niektóre leki mogą zakłócić wyniki badania urodynamicznego. Nie zaprzestaj brania antybiotyków, zwłasza tych zastosowanych na infekcje dróg moczowych. Możliwe powikłania po badaniu Istnieje ryzyko infekcji dróg moczowych związane z cewikowaniem. Jeśli twój mocz po badaniu będzie brzydko pachniał lub zmieni kolor lub będziesz odczuwać pieczenie albo ból przy oddawaniu moczu skontaktuj sie ze swoim lekarzem prowadzącym. U niektórych osób z wysokim urazem rdzenia podczas badania mogą wystąpić symptomy autonomicznej dysrefleksji. Mogą one spowodować wzrost ciśnienia krwi, bóle głowy, pocenie się poniżej poziomu uszkodzenia. Jeśli zauważysz którekolwiek z tych objawów natychmiast poinformuj o nich osobę przeprowadzającą badanie. przekazywany jest w formie opisu, czasem z dołączonym wydrukiem zapisów mierzonych ciśnień i zmian elektromiograficznych. 9 / 11
Scyntygrafia Nerek (Renoscyntygrafia) Jest to badanie służące ocenie kształtu, wielkości, położeniu, ruchomości oraz czynności nerek. Można również określić wielkość przepływu i filtracji moczu dla każdej nerki z osobna oraz przyczyny zablokowania dróg moczowych uniemożliwiające przepływ moczu. Badanie pozwala ocenić wady nerek oraz zmiany w nich powstałe. Pacjent kładzie się na brzuchu. Lekarz podaje radioznacznik dożylnie i następnie specjalna gammakamera połączona z komputerem wykonuje pomiary i zdjęcia. Ważne jest aby podczas badania pozostawać w bezruchu. Czasem przeprowadza się także badanie z preparatami kaptopril lub furosemid. Jeśli podczas badania odczujesz symptomy autonomicznej dysrefleksji natychmiast musisz o tym poinformować lekarza. 10 / 11
przekazywany jest w postaci opisu, czasem z dołączonymi barwnymi wydrukami przedstawiającymi nerki oraz kliszami fotograficznymi (scyntygramami). Źródło: http://depts.washington.edu/rehab/sci/pamp_urolog_test.html Informacje pochodzą z Northwest Regional Spinal Cord Injury System University of Washington. 11 / 11