RudpoI-OPA Sp. z o.o. 41-701 Ruda Śląska cel- O 32 34 47 100 NIP: 641-10-06-154 sekretariat@rudpol-opaxom.pl ul. Szyb Walenty 50 fex O 32 34 47 l OI REGON: 272611900 www.rudpos-opa.com.pl Kable i przewody Zasady łączenia oraz naprawy w podziemnych zakładach górniczych Zatwierdził Dyrektor Techniczny Rudpol-Opa Sp. z o.o. Ruda Śląska, 2012 Niniejsze opracowanie jest przeznaczone do wykorzystania przez zakłady górnicze, organy nadzoru górniczego oraz jednostki wprowadzające technologie wykonywania łączeń napraw kabli oraz przewodów w podziemnych zakładach górniczych. Zgodę na jej wykorzystanie przez inne jednostki wydaje Prezes Rudpol-OPA Sp. z o.o.
Spis treści WSTĘP 3 Podstawa prawna opracowania zasad 3 Część 1 - Dotyczy Zakładów Górniczych i OGÓLNE ZASADY OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC PRZYŁĄCZENIU ORAZ NAPRAWIE KABLI (PRZEWODÓW 5 1. Podstawy wydania i opracowania instrukcji 5 2. Organizacja prac 6 3. Kwalifikacje i upoważnienia pracowników 6 4. Środki organizacyjno - techniczne wykonania prac 7 5. Uwagi końcowe 7 II SZCZEGÓŁOWE ZASADY OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC PRZYŁĄCZENIU ORAZ NAPRAWIE KABLI l PRZEWODÓW 7 Część 2 - Dotyczy Producentów WYMAGANIA STAWIANE PRODUCENTOM ZESTAWÓW NAPRAWCZYCH/ŁĄCZENIOWYCH PRZY OPRACOWANIU SZCZEGÓŁOWYCH TECHNOLOGII NAPRAWY ORAZ ŁĄCZENIA KABLI l PRZEWODÓW W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH 8 1. Wymagania ogólne 8 1.1. Wymagania dla osób organizujących i wystawiających orzeczenia 8 1.2. Obowiązki osób wystawiających orzeczenia 8 2. Wytyczne dotyczące technologii 8 3. Wymagania w zakresie wykonania łączenia oraz naprawy kabli i przewodów w podziemnych zakładach górniczych 9 3.1. Łączenie żył 9 3.2. Odtwarzanie izolacji 9 3.3. Odtwarzanie ekranów indywidualnych i ogólnych 10 3.4. Odtwarzanie powłok 10 3.5. Odtwarzanie pancerza 10 3.6. Odtwarzanie zewnętrznej osłony ochronnej i opony zewnętrzej 11 3.7. Badania odbiorcze 11 Strona 2 z 11
WSTĘP Podstawa prawna opracowania zasad Zasady zostały opracowane zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dn. 28 czerwca 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, póz. 1169, z późniejszymi zmianami) gdzie w punkcie 7.4.1 załącznika nr 4 zapisano : Łączenie oraz naprawy kabli i przewodów wykonuje się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez Kierownika ruchu zakładu górniczego, opracowaną na podstawie zasad określonych przez rzeczoznawcę." Zgodnie z pismem Prezesa WUG z dn. 14 stycznia 2011 r. L.dz.GEM/480/0019/10/11/00443/KR, Rudpoi-OPA Sp. z o.o. uzyskała UPOWAŻNIENIE RZECZOZNAWCY DO SPRAW RUCHU ZAKŁADU GÓRNICZEGO NR 204/2011 do określania zasad łączenia oraz napraw kabli i przewodów przewidzianych w punkcie 7.4.1 załącznika nr 4. Rozporządzenia [3]. Opracowane zasady nie dotyczą połączenia kabli i przewodów za pomocą skrzynek łączeniowych. Na tej podstawie opracowano niniejsze zasady z uwzględnieniem wymagań zawartych w następujących dokumentach: [1]. [2]. [3]. [4]. [5]. [6]. [7]. Ustawa Kodeks Pracy z dnia 26 czerwca 1974 r. (Dz. U. z 1974 r. z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo Geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2011 r, Nr 163, póz. 981). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz. U. Nr 139, póz. 1169 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z dnia 7. października 2002 r. z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 12 grudnia 2003 r. o ogólnym bezpieczeństwie produktów (Dz. U. 2003 Nr 229, póz. 2275)-wdrażająca Dyrektywę 2001/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 grudnia 2001 r. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 sierpnia 2007 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla sprzętu elektrycznego (Dz. U. Nr 155, póz. 1089)-wdrażająca Dyrektywę 2006/95/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie dopuszczenia wyrobów do stosowania w zakładach górniczych (Dz. U. Nr 99, póz. 1003 z późniejszymi zmianami). [8]. Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. Nr 80, póz. 912). [9]. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. (Dz. U. Nr 191, póz. 1596 z późniejszymi zmianami). [10]. PN-E-90146:1992 Naprawiane i łączone przewody oponowe na napięcie znamionowe do 0,6/1 kv-wymagania i badania. [11]. PN-G-42020:1997 Elektroenergetyka kopalniana. Mufy przelotowe górnicze do kabli na napięcie znamionowe do 6/10 kv-wymagania i badania. [12]. PN-G-42010:1997 Elektroenergetyka kopalniana - rezystancja przejścia górniczych przewodów oponowych - Wymagania i badania. [13]. PN-G-42022:1998 Elektroenergetyka kopalniana. Osprzęt do zakończeń oraz połączeń kabli i przewodów oponowych na napięcie znamionowe do 6/10 kv - Wymagania i badania. [14]. PN-E-04700:1998 Urządzenia i układy elektryczne w obiektach elektroenergetycznychwytyczne przeprowadzania pomontażowych badań odbiorczych. Strona 3 z 11,
[15]. PN-EN 50393:2006 Metody badań i wymagania dotyczące osprzętu do kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe 0,6/1,0 (1,2) kv. [16]. PN-EN 61442:2005 Metody badań osprzętu przeznaczonego do kabli energetycznych na napięcie znamionowe od 6kV ( Um=7,2) do 36 kv (Um=42 kv). [17]. PN-HD 629.1 S2:2006/A1:2008 Badania osprzętu przeznaczonego do kabli na napięcie znamionowe od 3,6/6 (7,2) kv do 20,8/36 (42) kv- Część 1 : Kable o izolacji wytłaczanej. [18]. PN-HD 629.2 32:2006 Badania osprzętu przeznaczonego do kabli na napięcie znamionowe od 3,6/6 (7,2) kv do 20,8/36 (42) kv - Część 2 : Kable o izolacji papierowej przesyconej. [19]. PN-HD 631.1 32:2008 Kable elektryczne - Osprzęt - Właściwości materiałów - Część 1 : Wstępne sprawdzanie oraz badania typu mieszanek żywicznych. [20]. PN-HD 631.3 31:2008 Kable elektryczne - Osprzęt - Właściwości materiałów - Część 3 : Wstępne sprawdzanie termokurczliwych elementów stosowanych w układach średniego napięcia od 3,6/6(7,2) kv do 20,8/36(42) kv. [21]. PN-HD 631.4 31:2008 Kable elektryczne - Osprzęt - Właściwości materiałów - Część 4 : Wstępne sprawdzanie zimnokurczliwych elementów stosowanych w układach niskiego i średniego napięcia do 20,8/36(42) kv. [22]. Organizacja prac przy urządzeniach elektroenergetycznych w wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych w świetle obowiązujących przepisów prawnych - Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie nr 7(179)/2009 i nr 1(197)72011 Strona 4 z 11>
Część 1. l. OGÓLNE ZASADY OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC PRZY ŁĄCZENIU ORAZ NAPRAWIE KABLI l PRZEWODÓW 1. Podstawy wydania i opracowania instrukcji W wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych obowiązują przepisy wydane z delegacji ustawy - Prawo geologiczne i górnicze z dnia z dnia 9 czerwca 2011 r.[2]. Organizację i warunki bezpiecznego wykonywania prac związanych z eksploatacja maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych w wyrobiskach, reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. które: - w 612 określa, że: Instalowanie, eksploatacja oraz kontrola maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych w wyrobiskach powinny odpowiadać wymaganiom określonym w odrębnych przepisach i Polskich Normach. Wymagania dotyczące organizacji i warunków bezpiecznego wykonywania prac związanych z lokalizacją maszyn, urządzeń i instalacji elektrycznych określa załącznik nr 4 do rozporządzenia" [3]. - w pkt. 7.10.1 załącznika 4 do rozporządzenia[3] precyzuje: Metody i środki zapewniające bezpieczeństwo pracy przy urządzeniach elektrycznych i instalacjach elektroenergetycznych oraz organizację tych prac w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych określają przepisy rozporządzenia oraz odrębne przepisy". Te odrębne przepisy to: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych (Dz. U. nr 80, póz. 912). Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego mogą być wykonywane przez uprawnione i upoważnione osoby określone w instrukcjach zgodnie 64 w/w rozporządzenia. Ten szczegółowy przepis oraz pkt. 7.4.1 załącznika 4 do rozporządzenia [3] jest podstawą prawną do opracowania i wprowadzenia do obowiązkowego stosowania w zakładzie górniczym Instrukcji bezpiecznego wykonywania prac przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów oponowych. Każda instrukcja zgodnie 41 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp powinna w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Przy opracowywaniu instrukcji bezpiecznego wykonywania prac przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów oponowych należy uwzględnić wszystkie akty prawne oraz inne dokumenty (np. normy, dokumentacje techniczno-ruchowe producenta, rozporządzenia), a w szczególności: zasady określone w niniejszym opracowaniu, szczegółowe zasady określające sposoby i warunki wykonywania prac dla danego zakładu górniczego opracowane przez Rzeczoznawcę. Instrukcję opracowaną według ogólnych i szczegółowych zasad należy zatwierdzić przez Kierownika Ruchu Zakładu Górniczego, a następnie udostępnić pracownikom przewidzianym do wykonywania prac przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów. Pracownicy powinni potwierdzić zaznajomienie się z instrukcją własnoręcznym podpisem, zobowiązując się tym samym do przestrzegania ustaleń w niej zawartych. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów. Uwzględnienie w instrukcji poniżej opisanych zagadnień, jest konieczne w celu przekazania pracownikom niezbędnej wiedzy, odnośnie bezpiecznej organizacji pracy przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów. Strona 5 z 11/
2. Organizacja prac Instrukcja powinna zawierać szczegółowy opis metod i środków do bezpiecznego wykonania pracy. Powinna wymieniać wszystkie niezbędne informacje, które mają pojawić się w poleceniu dla wykonania danej pracy. W związku z powyższym, w myśl 67 rozporządzenia [8], gdzie opisane są wymagania w stosunku do polecenia wykonania pracy, instrukcje powinny zawierać między innymi, następujące punkty: a) Zakres, rodzaj, miejsce i termin, zakres prac - tj. precyzować jakich prac dotyczy, rodzaj prac - tj. wymienić rodzaj prac, miejsce i termin - tj. wskazywać np., że termin i miejsce każdorazowo doprecyzuje właściwa osoba dozoru. b) środki i warunki do bezpiecznego wykonania pracy - najistotniejszą sprawą dla bezpieczeństwa pracy jest określenie sposobu przygotowania miejsca pracy, c) liczba pracowników skierowanych do pracy - należy w tym miejscu pamiętać, że prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla życia i zdrowia powinny wykonywać co najmniej dwie osoby, d) osoby funkcyjne odpowiedzialne za organizację i wykonanie pracy. Przy wyborze osób funkcyjnych instrukcja winna wskazywać, które osoby mogą pełnić te funkcje oraz w jaki sposób mają do tych funkcji być wyznaczone. Rozpoczęcie prac prowadzonych w oparciu o instrukcję powinno mieć miejsce za wiedzą odpowiedniej osoby dozoru ruchu elektrycznego. 3. Kwalifikacje i upoważnienia pracowników Kable oraz przewody oponowe mogą być łączone i naprawiane wyłącznie przez pracowników spełniających następujące warunki: a) Pracownicy wykonujący prace przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów powinni posiadać : aktualne kwalifikacje i uprawnienia do pracy przy urządzeniach elektrycznych, upoważnienie wydane przez KRZG do wykonywania prac przy urządzeniach elektroenergetycznych, zaświadczenie wystawione przez Rzeczoznawcę, (który opracował ogólne i szczegółowe zasady) w uzgodnieniu z Producentem zestawów naprawczych/łączeniowych, potwierdzające odbycie szkolenia w zakresie znajomości szczegółowej technologii naprawy oraz łączenia kabli i przewodów. b) Pracownicy kontrolujący wykonywanie połączeń oraz napraw kabli i przewodów powinni posiadać : świadectwo wydane przez Dyrektora OUG do wykonywania czynności osoby ruchu elektrycznego, wykonywać czynności osoby dozoru ruchu elektrycznego w zakładzie górniczym. dozoru Strona 6 z 11
4. Środki organizacyjno - techniczne wykonywania prac Instrukcja powinna zawierać niezbędne informacje z zakresu środków organizacyjno - technicznych koniecznych do przedsięwzięcia w celu zapewnienia bezpieczeństwa w czasie przeprowadzenia prac naprawczych i łączeniowych. Sposoby i warunki wykonywania prac będą przedstawione indywidualnie dla każdego zakładu górniczego w szczegółowych zasadach opracowanych przez Rzeczoznawcę uwzględniając takie zagadnienia jak: zagrożenia występujące w zakładach górniczych takie jak: pyłowe, pożarowe, metanowe, wyrzutami gazów i skał, tąpaniami, określenie miejsc gdzie mogą być prowadzone prace łączeniowe i naprawcze, warunki stosowanych technologii, przygotowanie miejsca pracy, warunki bezpiecznego wykonywania prac, zakres badań, pomiarów i oględzin, odbiory wykonanych prac, wymagania w zakresie ewidencjonowania łączeń oraz napraw, 5. Uwagi końcowe a) Podstawą do sporządzenia instrukcji łączenia oraz naprawy kabli i przewodów są zasady opracowane przez Rzeczoznawcę. b) Zasady odnoszą się do prac wykonywanych w podziemnych zakładach górniczych. c) Każdy podziemny zakład górniczy w celu sporządzenia instrukcji łączenia oraz naprawy kabli i przewodów na podstawie zasad wydanych przez Rzeczoznawcę - Rudpol-Opa Sp. z o.o." powinien wystąpić o opracowanie szczegółowych zasad do wyżej wymienionego Rzeczoznawcy. d) Rudpol-OPA Sp. z o.o. nie odnosi się do instrukcji sporządzonych na podstawie innych zasad. e) Wcześniejsze zasady opracowane w oparciu o upoważnienie 204/2011 r. tracą ważność z dniem 29 luty 2012 r. f) Niniejsze zasady wchodzą w życie z dniem 1 marca 2012 r. II. SZCZEGÓŁOWE ZASADY OPRACOWANIA INSTRUKCJI BEZPIECZNEGO WYKONYWANIA PRAC PRZY ŁĄCZENIU ORAZ NAPRAWIE KABLI l PRZEWODÓW Szczegółowe zasady bezpiecznego wykonywania prac przy łączeniu oraz naprawie kabli i przewodów określa Rzeczoznawca dla każdego zakładu górniczego indywidualnie zgodnie z pkt. l.4. Strona 7 z 11
Część 2. WYMAGANIA STAWIANE PRODUCENTOM ZASTAWÓW NAPRAWCZYCH/ŁĄCZENIOWYCH PRZY OPRACOWANIU SZCZEGÓŁOWYCH TECHNOLOGII NAPRAWY ORAZ ŁĄCZENIA KABLI l PRZEWODÓW W PODZIEMNYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH W wyrobiskach podziemnych zakładów górniczych mogą być stosowane wyłącznie takie technologie napraw i łączeń kabli i przewodów, które uzyskały zatwierdzenie Rzeczoznawcy. Niniejsze zasady określają ramowy oraz szczegółowy zakres dokonywania oceny technologii łączenia oraz naprawy kabli i przewodów stosowanych w podziemnych zakładach górniczych. Celem przeprowadzania oceny jest wydawanie orzeczenia (opinii) przez Rzeczoznawcę o możliwości zastosowania technologii łączenia oraz naprawy kabli i przewodów do podziemnych zakładów górniczych. Firma Rudpol-OPA Spółka z o.o. współpracuje przy badaniach połączeń kabli i przewodów z Laboratorium Wielkoprądowym Instytutu Energetyki w Warszawie. 1. Wymagania ogólne Przedsiębiorstwo Rudpol-OPA Spółka z o.o. wykonuje badania określającego zakres prac. na podstawie zlecenia 1.1 Wymagania dla osób organizujących i wystawiających orzeczenia Zgodnie z decyzją Prezesa WUG z dnia 14 stycznia 2011 r. przedsiębiorstwo Rudol-OPA Sp. z o.o. w Rudzie Śląskiej jest upoważnione do określania zasad łączenia oraz naprawy kabli i przewodów, przewidzianych w punkcie 7.4.1. załącznika nr 4 do Rozporządzenia[3]. Orzeczenia mogą wystawiać tylko osoby upoważnione przez przedsiębiorstwo Rudpol-OPA Sp. z o.o. i zgłoszonych do Departamentu Energomechanicznego Wyższego Urzędu Górniczego. 1.2 Obowiązki osób wystawiających orzeczenia: przyjęcie zlecenia i omówienie zakresu prac ze zleceniodawcą, określenie zakresu prac wykonywanych w laboratoriach współpracujących z Rudpol-OPA Spółka z o.o. przestrzegania ustaleń zawartych w niniejszych zasadach, znajomość i przestrzeganie Prawa Geologicznego i Górniczego oraz innych przepisów w zakresie odpowiednim do wykonywanego orzeczenia, w szczególności wymienionych we wstępie niniejszego opracowania, znajomość zapisów zawartych w Polskich Normach w zakresie odpowiednim do wykonywanego badania, rzetelne badanie i wydanie orzeczenia pozytywnego lub negatywnego badanej technologii. 2. Wytyczne dotyczące technologii Szczegółowy opis technologii łączenia oraz naprawy kabli i przewodów w podziemnych zakładach górniczych powinien zawierać informacje o rodzajach oraz typach kabli i przewodów, dla których jest ona przewidziana. Ponadto należy w niej szczegółowo określić wymagania w zakresie kwalifikacji personelu oraz wymagania w zakresie dopuszczalnych warunków środowiskowych, w których mogą odbywać się naprawy i łączenia. Technologia powinna zawierać zestawienie materiałów niezbędnych do wykonania połączenia oraz naprawy kabli i przewodów. W szczegółowym opisie technologii należy dodatkowo wyszczególnić wszystkie czynności, które mają być podjęte w czasie prac, z określeniem sposobu, warunków i kolejności ich wykonywania, w tym informacje dotyczące sposobu przygotowania końców kabla do łączenia. Informacje te należy przedstawić odpowiednimi rysunkami i szkicami. Strona 8 z 11
Technologia powinna określać także sposób przeprowadzania końcowych badań odbiorczych. Sposób wykonania połączenia oraz naprawy kabli i przewodów powinien umożliwiać odtworzenie wszystkich elementów budowy kabla lub przewodu a szczególnie powinien zapewnić : ciągłość żyły, ekranów, pancerzy, odtworzenie izolacji żył o parametrach nie gorszych niż fabryczne, odpowiednią osłonę mechaniczną i uszczelnienie łączonego lub naprawianego miejsca. Wszystkie powyższe informacje należy przedstawić w sposób jasny i zrozumiały, aby personel wykonujący prace mógł w sposób możliwie wierny odtworzyć budowę i konstrukcję łączonych oraz naprawianych kabli i przewodów. Łączone oraz naprawiane kable i przewody winny spełniać wszystkie wymagania określone w normach [11] i [13] w przypadku kabli oraz [10], [12] i [13] w przypadku przewodów. 3. Wymagania w zakresie wykonania łączenia oraz i przewodów w podziemnych zakładach górniczych naprawy kabli Technologie łączeń oraz napraw kabli i przewodów muszą być zgodne z obowiązującymi normami i przepisami. 3.1. Łączenie żył Połączenie żył kabla należy wykonać w sposób zapewniający ich ciągłość z zachowaniem przekroju poprzecznego. Żyły kabli powinny być łączone złączkami kablowymi, a żyły przewodów złączkami przewodowymi. a) sposób połączenia żył, niezbędne materiały powinny być szczegółowo opisane w instrukcji, b) w przypadku łączenia żył kabli lub przewodów o różnej konstrukcji instrukcja powinna przewidywać także sposób połączenia np. łączenie żył kablowych w konstrukcji niezagęszczonej i zagęszczonej lub łączenie żył kabli z żyłami przewodów oponowych. c) miejsca łączenia żył w przewodzie powinny być przesunięte względem siebie tak, aby odtworzona izolacja jednej żyły nie stykała się z odtworzoną izolacją żył sąsiadujących. 3.2. Odtwarzanie izolacji W szczegółowym opisie technologii należy określić sposób przeprowadzenia czynności przygotowawczych, tzn. czyszczenia i usuwania w miejscu łączonym lub naprawianym brudu i cząstek przewodzących z zewnętrznej powierzchni izolacji oraz odtłuszczania żył i izolacji łączonych lub naprawianych kabli i przewodów. Odtworzona izolacja powinna być wykonana w sposób zapewniający parametry elektroizolacyjne równe co najmniej parametrom oryginalnej izolacji kabla lub przewodu. Do odtworzenia izolacji wykorzystane mogą być następujące materiały: a) taśmy elektroizolacyjne samoprzylepne lub samowulkanizujące, b) taśmy termoplastyczne (np. z polichlorku winylu lub poliestru) powlekane klejem w procesie łączenia, c) rury lub taśmy termokurczliwe - dotyczy warsztatów naprawczych, d) rury zapewniające ścisłe obkurczenie po usunięciu specjalnych elementów rozpierających (tzw. materiały zimnokurczliwe), e) prefabrykowane elementy nasuwne, f) żywice elektroizolacyjne uzupełnione dystansowymi wkładkami elektroizolacyjnymi, g) wulkanizacja termiczna metodą obwoju. W przypadku stosowania taśm, w opisach technologii należy podać liczbę nawiniętych warstw lub grubość nawiniętej izolacji oraz wielkość zakładki. Strona 9 z 11
3.3. Odtwarzanie ekranów indywidualnych i ogólnych W zakresie odtwarzania ekranów w opisie technologii należy przewidzieć stosowanie materiałów o budowie i parametrach możliwie zbliżonych do stosowanych w naprawianych lub łączonych kablach i przewodach. Łączenie ekranów kabli i przewodów należy wykonać w sposób zapewniający ich ciągłość oraz zachowanie przekroju poprzecznego, i w zależności od typu kabla lub przewodu i sposobu ekranowania dopuszcza się do tego następujące materiały: a) b) c) d) taśmy wykonane w postaci siatek (oplotów) miedzianych ocynowanych, plecionki miedziane ocynowane, taśmy miedziane, materiały z mieszanek półprzewodzących (np. taśmy z gumy półprzewodzącej) lub z półprzewodzących taśm tekstylnych, e) elementy nasuwne posiadające właściwości półprzewodzące. Przy odtwarzaniu ekranów w miejscu połączenia mogą być wykorzystane oryginalne taśmy miedziane i ewentualnie taśmy niemetaliczne półprzewodzące łączonych kabli. W przypadku, gdy technologia przewiduje stosowanie metody wulkanizacji termicznej przy użyciu surowej gumy półprzewodzącej, konieczne jest sprecyzowanie w szczegółowym opisie technologii wymagań w zakresie czasu i temperatury wulkanizacji. W szczegółowym opisie technologii należy dodatkowo podać informacje dotyczące liczby warstw nawiniętych taśm z mieszanek półprzewodzących, wielkości zakładki przy nawijaniu taśm lub plecionek oraz długości zachodzenia na ekran fabryczny w kablu. Szczegółowy opis technologii powinien uwzględniać również przypadki łączenia kabli o różnych rodzajach ekranowania. Niezależnie od zastosowanej metody odtwarzania, ekrany indywidualne łączonych kabli powinny zostać połączone metalicznie ze sobą w taki sposób, aby zapewnić 100% pokrycie izolacji łączonych żył. Ekrany ogólne łączonych kabli również powinny zostać połączone ze sobą metalicznie, a w przypadku metalowej osłony mufy, ekrany przewidziane do uziemienia powinny być połączone metalicznie ze sobą oraz z metalową osłoną. Do łączenia należy stosować plecionkę lub linkę miedzianą ocynowaną o przekroju znamionowym co najmniej 16 mm2. 3.4. Odtwarzanie powłok Szczegółowe opisy technologii wykonywania muf bezskorupowych powinny pokazać i opisać odtworzenie powłok łączonych kabli i przewodów. Powłoki mogą być odtwarzone przy zastosowaniu jednego z następujących materiałów: a) taśmy elektroizolacyjne samoprzylepne lub samowulkanizujące, b) taśmy termoplastyczne (np. z polichlorku winylu lub poliestru) powlekane klejem w procesie łączenia, c) rury zapewniające ścisłe obkurczanie po usunięciu specjalnych elementów rozpierających (tzw. materiały zimnokurczliwe), d) rury lub taśmy termokurczliwe - dotyczy warsztatów naprawczych, e) wulkanizacja termiczna metodą obwoju. W szczegółowym opisie technologii należy uwzględnić konieczność doprowadzenia kształtu ośrodka łączonych kabli do przekroju kołowego. W przypadku łączenia lub naprawy kabli z uszczelnieniem wzdłużnym technologia wykonania połączeń bezskorupowych musi uwzględniać odtworzenie uszczelnienia. 3.5. Odtwarzanie pancerza Połączenie pancerzy powinno zapewniać ciągłość i pewność elektryczną a w przypadku kabli ułożonych w wyrobiskach o nachyleniu powyżej 45 i szybowych także wytrzymałość mechaniczną co powinno być pokazane na rysunkach i opisane w instrukcji. W instrukcjach przewidzianych do łączenia kabli w izolacji i powłoce z termoplastów z kablami w izolacji papierowej należy przewidzieć, pokazać i opisać sposób łączenia pancerzy z powłoką ołowianą tak aby uwzględnić ich właściwości elektryczne. Pancerze łączonych kabli powinny zostać połączone ze sobą metalicznie. W przypadku metalowej osłony mufy, pancerze należy połączyć metalicznie ze sobą oraz metalową osłoną. Strona 10 z 11
Do łączenia należy stosować plecionkę lub linkę miedzianą ocynowaną o przekroju znamionowym co najmniej 16 mm2. W połączeniach bezskorupowych pancerz powinien być wykonany w sposób zapewniający: a) ciągłość elektryczną pancerza, traktowanego jako element składowy systemu uziemiających przewodów ochronnych, b) pełne pokrycie ośrodka kabla, c) zbliżony do kabli łączonych stopień ochrony mechanicznej (dla kabli opancerzonych drutami stalowymi płaskimi lub okrągłymi). Przy łączeniu kabli opancerzonych drutami stalowymi, ciągłość oraz pokrycie ośrodka powinno być zapewnione przez odpowiednio ukształtowane i połączone druty pancerzy łączonych kabli. W kablach opancerzonych taśmami oraz przy łączeniu kabli w mufach skorupowych (niezależnie od rodzaju pancerza), opisy technologii powinny przewidywać odtwarzanie pancerza i zapewnienie ciągłości przez zastosowanie odpowiednich plecionek miedzianych. 3.6. Odtwarzanie zewnętrznej osłony ochronnej i opony zewnętrznej W szczegółowym opis technologii należy określić sposób przeprowadzenia czynności przygotowawczych, tzn. czyszczenia i usuwania w miejscu łączonym lub naprawianym brudu z zewnętrznej powierzchni osłony oraz odtłuszczania osłony i ośrodka łączonych lub naprawianych kabli i przewodów. 1. Odtworzenie osłony i opony w postaci skorupowej. Osłony zewnętrzne kabli lub przewodów mogą być odtwarzane przy zastosowaniu jednego z następujących materiałów: a) b) c) d) rur osłonowych, osłon z taśm chemoutwardzalnych, konstrukcji i taśm powierzchniowych z wtłoczoną żywicą, osłony metalowe lub z tworzyw sztucznych. 2. Odtwarzanie osłony i opony w postaci bezskorupowej. a) taśmy elektroizolacyjne samoprzylepne lub samowulkanizujące, b) rury zapewniające ścisłe obkurczanie po usunięciu specjalnych elementów rozpierających (tzw. materiały zimnokurczliwe), c) mieszanek gumowych powlekanych klejem w procesie łączenia d) taśmy termoplastyczne (np. z polichlorku winylu lub poliestru) powlekane klejem w procesie łączenia, e) wielowarstwowych taśm nawierzchniowych samoprzylepnych, f) wulkanizacja termiczna metodą obwoju. Wszystkie typy osłon skorupowych muszą być zalane zalewą chemoutwardzalną, przy czym technologia musi określać przewidywany czas utwardzania zalewy. Dla odtworzenia osłony i powłoki w postaci bezskorupowej technologia powinna określać czas, po którym połączenie lub miejsce naprawy można poddać badaniom odbiorczym. Wszystkie rodzaje osłon i powłok zewnętrznych odtwarzanych powinny być wykonane jako trudnozapalne i samogasnące. 3.7. Badania odbiorcze W szczegółowym opisie technologii należy określić czas, po którym można załączyć naprawiony lub łączony kabel pod napięcie. Wymóg ten w szczególności dotyczy technologii, w których stosowane są żywice, pasty i kleje. Przewidziany w opisie technologii zakres badań odbiorczych powinien być zgodny z ustaleniami (pkt. 7.12, 7.13, 7.14 oraz 7.15 załącznika nr 4 do Rozporządzenia[3]) Jako kryteria oceny wyniku oględzin w szczegółowym opisie technologii należy podać stan powierzchni zewnętrznej miejsca łączonego lub naprawianego, szczególnie w zakresie szczelności oraz braku pęknięć i innych uszkodzeń widocznych nieuzbrojonym okiem. Strona 11 z 11