Małgorzata Dzienniak
Trzy fazy starości: Młodzi starzy 60/65-74 lata Starzy starzy 75-84 lata Najstarsi starzy - >85 lat Trzeci wiek Czwarty wiek
75,0 70,0 65,0 60,0 55,0 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 2013 2014 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 0-14 15-64 65+ 80+ Źródło: Opracowanie na podstawie : Prognoza ludności na lata 2014-2050(opracowana 2014r.). GUS, Warszawa 2014.
Potrzeba samorealizacji (potrzeba ekspresji) Potrzeba uznania (potrzeba szacunku) Potrzeba afiliacji (potrzeba przynależności) Potrzeba transcendencji
Marginalizacja- ograniczenie uczestniczenia ludzi starszych w niektórych sferach życia społecznego, poprzez to że: - nie zostali oni wyposażeni w kapitał życiowy pozwalający im na pełnienie społecznie i kulturowo cenionych ról, - doświadczają przejawów dyskryminacji poprzez funkcjonowanie kulturowych stereotypów i uprzedzeń, - posiadają cechy utrudniające im korzystanie z powszechnych zasobów społecznych, ze względu na istnienie określonych cech indywidualnych charakteryzujących starość jako fazę życia.
Obecnie należy przyznać, że edukacja i szkolenia odgrywają istotną rolę w pomaganiu osobom starszym w podejmowaniu decyzji i wyborów decydujących o jakości w ich późniejszym życiu, w angażowaniu się w pracę, w działalność wolontariatu, w kwestiach oszczędzania i inwestowania, lepszego zrozumienia rodzinnych relacji międzypokoleniowych, lub po prostu w rozwijaniu chęci do nauki i oceny doświadczeń życiowych na bieżąco. Istnieje coraz więcej dowodów na temat zdrowotnych i społecznych korzyści płynących z uczenia się przez całe życie. EuBia projekt Guide (2010)
1. Zdobywanie wiedzy i umiejętności służących utrzymywaniu podstaw ekonomicznych. 2. Nauka praktycznych umiejętności potrzebnych do dalszego życia 3. Nabywanie umiejętności działania na rzecz innych 4. Nauka, której celem jest osiągnięcie pełni człowieczeństwa, czyli ogólny rozwój.
Edukacja Formalna Edukacja nieformalna Nauka w codziennym życiu
placówki dydaktyczne dla osób w wieku poprodukcyjnym. Celem działania jest poprawa jakości życia osób starszych oraz aktywizacja, a także wykorzystanie potencjału osób starszych na rynku pracy wiedzy, umiejętności i doświadczenia życiowego, dla rozwoju gospodarczego i społecznego kraju
Pierwszy UTW- Francja 1973 r. Przyczyny powstania- coraz gwałtowniejszy proces starzenia się społeczeństwa Trzy główne cele: 1. intelektualny i administracyjny potencjał uniwersytetów powinien być użyty dla dalszego kształcenia ludzi starszych. 2. uniwersytet trzeciego wieku powinien być instytucją prowadzącą badania gerontologiczne w interesie ludzi starszych. 3. jego rolą społeczną powinno być umożliwianie wymiany kulturalnej między generacjami oraz udział w prewencji geriatrycznej.
Finansowanie: o składki członkowskie ustalane dla danej uczelni o dofinansowanie z budżetu miasta lub regionu o różne formy sponsoringu o granty o wypracowane przez uczelnię środki *Wyjątek uniwersytety finansowane przez państwo, np. w Hiszpanii
Model francuski współpraca z ośrodkami akademickimi, wysoki poziom Model brytyjski samokształcenie, samopomoc
Pierwszy UTW w Polsce- W wyniku współpracy i kontaktów naukowych profesor Haliny Szwarc z profesorem Pierre em Vellasem powstał pierwszy Uniwersytet Trzeciego Wieku pod nazwą Studium III wieku 12 listopada 1975 roku Polska jako trzeci kraj na świecie (za Francja i Belgią), w którym rozwinął się ruch UTW
Typy UTW w Polsce: Działające w strukturach, którym patronuje wyższa uczelnia, i kierowane najczęściej przez pełnomocnika rektora danej uczelni, Istniejące jako samodzielne stowarzyszenia współpracujące z wyższymi uczelniami, Powołane przez stowarzyszenie prowadzące działalność popularnonaukową Działające przy domach kultury, bibliotekach, domach dziennego pobytu, ośrodkach pomocy społecznej
Formy aktywizacji : Wykłady, Sekcje, seminaria, zespoły i koła zainteresowań, Sekcje, warsztaty, kursy komputerowe i lektoraty.
WUTW: Warunki przyjęcia w poczet słuchaczy WUTW: - dołączenie 1 fotografii do legitymacji. - wpłacenie składki członkowskiej w wysokości 155 zł rocznie, - wypełnienie i złożenie deklaracji członkowskiej, Podstawą przynależności do WUTW jest wpisanie się na listę słuchaczy w każdym roku akademickim, uiszczenie składki członkowskiej i posiadanie legitymacji z aktualnym wpisem. JUTW: Studentem Jagiellońskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku może zostać osoba posiadająca co najmniej średnie wykształcenie i ukończony 60. r.ż. W roku 2015/2016 czesne wynosi 140 zł za semestr. Studenci rozpoczynający nowy cykl kształcenia dodatkowo wpłacają opłatę rekrutacyjną w wysokości 20 zł jednorazowo.
Finanse Umiejętność zachowania zdrowia Technologie informacyjne i komunikacyjne Uczenie się aktywności obywatelskiej Opieka
Ograniczenia fizyczne Możliwości poznawcze Brak motywacji Brak środków finansowych Płeć
Na ile w Pani/Pana ocenie działania podejmowane na rzecz osób starszych przez instytucje i organizacje pozarządowe są adekwatne do potrzeb i zainteresowań seniorów? o Finanse: duży wybór zajęć, ale ich ceny nie są adekwatne do wysokości emerytury, brak bezpłatnej oferty, brak zniżek dla seniorów o Ilość dostępnych miejsc: zbyt mało miejsc, w których ludzie starsi mogliby spędzać czas, oferta zbyt uboga, za mało zajęć o Polityka państwa brak zainteresowania sprawami emerytów, rząd nie myśli o emerytach i rencistach, nie ma zatrudnienia dla osób w wieku emerytalnym i odpowiedniej pracy
Edukacja służy poprawie jakości życia! Adaptacja dostosowani e się do zmian Udział społeczny Uzyskanie i udzielanie wsparcia Działanie w grupach społecznych Kształcenie
J. Piotrowski, Miejsce człowieka starego w rodzinie i społeczeństwie, PWN, Warszawa, 1973, s..25 B. Ziębińska, Uniwersytety Trzeciego Wieku jako instytucje przeciwdziałające marginalizacji osób starszych, praca doktorska, Katowice, 2007 Stowarzyszenie Trenerów Organizacji Pozarządowych, Edukacja osób starszych- Uwarunkowania, Trendy, Metody, Warszawa, 2013 Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie, Edukacja a jakość życia seniorów, Częstochowa, 2014 A. Richert-Kaźmierska, M. Forkiewicz, Kształcenie osób starszych w koncepcji aktywnego starzenia się, Gdańsk