Instrukcja obsługi densytometru DRP7 Hm Gratulujemy Państwu wyboru naszego densytometru. Dzięki temu urządzeniu uzyskacie Państwo pełną kontrolę nad przygotowaniem do druku i drukiem. Głównym zadaniem densytometru jest utrzymanie parametrów druku tak, aby wydruki były możliwie najwyższej jakości oraz aby cały nakład był jednakowy w tonacji i kolorze. W tym celu za pomocą densytometru kontroluje się takie parametry jak: grubość kładzionej farby, rzeczywistą wielkość rastrów, jakości farb, płyt drukarskich (w tym CtP). Densytometr może wyświetlać pomiar w jednostkach D (Density) lub jednostkach % (procent). Pierwszy typ (D) umożliwia bezwzględny pomiar gęstości (grubości) farby w celu ogólnej kontroli. Tryb drugi (%) jest przeznaczony do pomiaru wielkości rzeczywistej rastru. W trybie tym można mierzyć przyrost punktu rastrowego (czyli rzeczywistą gęstość rastra) oraz kontrolować jakość rastra (niskie i wysokie wartości jak 5%, 10%, 85%, 95% itp.) 1
Ekran główny: Ekran główny składa się z pola informacji o wybranym lub wykrytym w trybie automatycznym kolorze, pola informacji trybu (tryb automatycznego rozpoznawania koloru lub tryb ręcznego wyboru koloru), pola wybranych jednostek (density D lub procent %), pola głównej zmierzonej wartości, oraz pól wartosci pozostałych kolorów. W innych funkcjach pomiarów jak trapping, kontrast itd. wygląd ekranu jest odpowiednio dostosowany. 2
Włączanie densytometru. Aby włączyć densytometr, należy nacisnąć przycisk OK. Wyłączanie densytometru odbywa się automatycznie jeżeli nie jest używany (nie naciskany żaden przycisk), następuje po ustawionym czasie. Wybór rodzaju jednostek (% lub D): Naciskając klawisz 'MENU' należy przejść do funkcji - Jednostki -. Następnie wybrać ją krótkim naciśnięciem klawisza Ok, dalej klawiszem 'MENU' wybrać odpowiednią jednostkę ( % Procent lub D Density) i zatwierdzić klawiszem Ok. Od tego momentu densytometr będzie mierzył w wybranych jednostkach. Celownik: Celownik typu lupka jest bardzo wygodny. W porównaniu z celownikami klapkowymi ma tą zaletę, że nie posiada elementów zużywających się. Celownik posiada zespół soczewek, dających powiększenie obrazu ok. 1,5x. Dzięki takiej konstrukcji celownika, nawet kostki wielkości otworu pomiarowego nie sprawiają kłopotu, pokrycie jest widoczne bardzo dobrze (dla prawidłowego pomiaru cały otwór pomiarowy musi być na mierzonej kostce). Nawet bardzo niewielka część białego papieru wchodzącego na otwór pomiarowy daje duże błędy pomiaru, co często się zdarza przy celownikach klapkowych i innych. Aby można było korzystać z tego typu celownika, podczas trzymania naciśniętego klawisza OK, włączone jest światło podświetlające. Trzymając ten klawisz wciśnięty można łatwo i precyzyjnie naprowadzić otwór pomiarowy na mierzoną kostkę. Procedura kalibracji w trybie (%): Przed pierwszym pomiarem rastrów, densytometr należy skalibrować na aktualnie drukowanych arkuszach. Kalibracja trybu pomiaru rastrów zależy od rodzaju użytych farb, papieru, rodzaju maszyny, dlatego nie jest przeprowadzana fabrycznie i trzeba ją wykonać samemu. Kalibrację należy także przeprowadzić na aktualnych, własnych wydrukach, po zmianie używanych farb, maszyny, rodzaju papieru lub gęstości optycznych (grubości) farb. 3
Densytometr powinien mieć włączony tryb (%). Jeżeli jest w trybie jednostek D, należy przełączyć jednostki na %. Najpierw należy densytometr wyzerować na biel papieru. Następnie lewym przyciskiem 'MENU' wybrać opcję Kalibracja, nacisnąć i przytrzymać przycisk OK ( powyżej 3 sekund ) do momentu aż na wyświetlaczu pojawi się pole <Cyan>, wtedy należy głowicę pomiarową umieścić na kostce 100% CYAN wydrukowanego arkusza i przycisnąć przycisk OK przez ok. 3 sek., aż wyświetlacz 'mrugnie' dwa razy, co oznacza poprawną kalibrację. Puścić przycisk OK. Urządzenie automatycznie przejdzie do procedury kalibracji następnego koloru <Magenta> - ponownie głowicę pomiarową umieścić na kostce 100% MAGENTA, przycisnąć i przytrzymać przycisk OK do mrugnięcia ekranu. Urządzenie automatycznie przejdzie do procedury kalibracji koloru <Yellow> - ponownie głowicę pomiarową umieścić na kostce 100% YELLOW i przycisnąć przycisk OK jak poprzednio, urządzenie przejdzie do kalibracji koloru black - <Black> - po kalibracji black urządzenie przełączy się w tryb AUTO. Jeżeli należy skalibrować tylko jeden kolor a inne pozostawić bez zmian, to kolory które nie mają być zmieniane można w trakcie kalibracji pominąć klawiszem 'MENU'. Uwaga: aby uniknąć zafałszowania pomiarów, należy unikać sytuacji w których silne zewnętrzne światło trafia do celownika (np. lampa bezpośrednio nad celownikiem), lub celownik optyczny densytometru zasłonić dłonią, jednocześnie dociskając przyrząd do podłoża. Od tej chwili urządzenie jest zaprogramowane i gotowe do pracy. Po właściwym zaprogramowaniu nie ma już potrzeby ponownej kalibracji jedynie należy zerować densytometr na biel papieru. 4
Procedura kalibracji w trybie (D): Po zakupie densytometru, tryb pomiaru gęstości optycznych jest skalibrowany fabrycznie. Co jakiś czas należy sprawdzać prawidłowość kalibracji na załączonym wzorniku. Jeżeli odchyłka któregokolwiek koloru przekracza 0.05D, należy densytometr skalibrować. Kalibracja w trybie D składa się z dwóch etapów. Pierwszy to ustawienie wartości D dla poszczególnych pól wzornika. Drugi etap to pomiar kolejnych kostek wzornika pole ZERO (biel wzornika) i kolejno pól C, M, Y, K. Densytometr powinien mieć włączony tryb (D). Jeżeli jest w trybie jednostek %, należy przełączyć jednostki na D. Przycisk MENU przyciskać tak długo, aż na wyświetlaczu pojawi się napis Kalibracja, nacisnąć przycisk Ok ( powyżej 3 sekund ) do momentu aż na wyświetlaczu pojawi się pole <Cyan> a pod nim liczba wartość gęstości optycznej koloru CYAN (wartość ta jest podana obok pola pomiarowego na wzorniku). Np. jeżeli pole CYAN wzornika ma gęstość 1.25 to na wyświetlaczu pod <Cyan> powinno być 1.25. Jeżeli jest inna wartość, należy ją skorygować klawiszem MENU. Każde krótkie naciśnięcie klawisza MENU powoduje zwiększenie wyświetlonej liczby, każde dłuższe naciśnięcie klawisza MENU (aż pojawi się krótki sygnał dźwiękowy), powoduje zmniejszenie wyświetlanej liczby. Jeżeli liczba jest prawidłowa, nacisnąć przycisk OK. Zostanie wyświetlone <Magenta>. Analogicznie jak w poprzednim przykładzie, należy ustawić prawidłową wartość gęstości optycznej pola MAGENTA. Po naciśnięciu OK, nastąpi wyświetlenie wartości YELLOW, potem BLACK. Po ustawieniu ostatniego koloru (BLACK) pojawi się napis <Papier>, jednocześnie zaświeci się światło pomiarowe w celowniku. To drugi etap kalibracji pomiar pól wzornika. Pole pomiarowe densytometru należy ustawić na kostce wzornika ZERO (biel), nacisnąć i przytrzymać klawisz OK. Na wyświetlaczu będą wyświetlane liczby bieli dla poszczególnych kolorów po krótkiej chwili (1 3 sek.) można klawisz puścić. Wyświetlacz znowu kilka razy mrugnie i zostanie wyświetlone <Cyan> oraz wartość która była ustawiona. Teraz należy przesunąć otwór pomiarowy densytometru na pole CYAN i przycisnąć przycisk OK na ok. 3sek. aż wyświetlacz 'mrugnie' dwa razy. Puścić przycisk. Dalej postępować tak samo dla pól MAGENTA, YELLOW, BLACK. Densytometr został skalibrowany. 5
UWAGA!!! Jeżeli zachodzi potrzeba przerwania kalibracji (została ona włączona przypadkowo czy też z innego powodu chcemy zrezygnować) należy po pomiarze papieru lub pierwszych kolorów nacisnąć przycisk MENU. Kalibracja wyłączy się nie zmieniając poprzednich wartości. Można także nie kończąc kalibracji, pozostawić urządzenie do wyłączenia. Kalibracja nie zostanie wtedy zmieniona. Procedura pomiaru gęstości optycznych i rastrów w trybie AUTO: 1. zerowanie papieru Densytometr położyć na czystym nie zadrukowanym papierze i wcisnąć przycisk OK (jak do pomiaru w trybie AUTO lub któregoś koloru), trzymając go wciśnięty wcisnąć także na chwilę 'MENU'. Pojawi się napis Papier. Teraz można puścić kl. 'MENU'. Trzymając nadal kl. OK cały czas dokonuje się pomiar bieli. Po jego puszczeniu następuje zapamiętanie wartości bieli papieru. Od tego momentu densytometr uwzględnia w pomiarze odcień bieli drukowanego papieru. Zerowanie można także przeprowadzić wybierając tę funkcję w menu głównym. 2. pomiar kolorów: Przytrzymując przycisk OK zapali się podświetlanie celownika, celownik optyczny ustawić dokładnie na kostce badanego koloru, densytometr automatycznie rozpozna badany kolor oraz wyświetli jego gęstość optyczną w skali D lub wartość rastru w skali procentowej (w zależności od wybranych aktualnie jednostek). Densytometr zawsze po uruchomieniu załącza się w trybie AUTO. Procedura pomiaru gęstości optycznych i rastrów. (Tryb ręczny): Przełączenie densytometru w tryb ręczny następuje poprzez naciśnięcie przycisku 'MENU' - na wyświetlaczu pojawi się nazwa wybranego kanału barwnego np. Magenta. Wyjście z trybu ręcznego następuje przez powrót do funkcji auto w menu głównym. W zależności od wybranych jednostek, densytometr wyświetla wyniki pomiaru w D lub w %. Przy pomiarze pola 100% densytometr powinien wyświetlić 100%, jeżeli farby będzie za mało lub za dużo, densytometr wyświetli odpowiednio więcej lub mniej niż 100% (np. 108%). Kalibrację dla danych warunków (np. papieru) wystarczy przeprowadzić raz, natomiast zerowanie na biel papieru podczas druku, zaleca się przeprowadzać częściej, np. co 3-4 godziny, szczególnie np. podczas zmian temperatury w drukarni (zima). 6
Pomiar wielopunktowy: Po wybraniu opcji Pomiar wielopunktowy, nacisnąć przycisk OK. W celowniku zapali się światło podglądu. Należy ustawić celownik na pierwszym polu pomiarowym i nacisnąć OK, następnie ustawić celownik na kolejnym polu pomiarowym i nacisnąć OK. Postępować tak nadal aż do zmierzenia wszystkich punktów (max 100). Po każdym pomiarze zostaje wyświetlona wartość średnia wszystkich dokonanych pomiarów (średnia arytmetyczna), oraz wartości maksymalna i minimalna tych pomiarów. Po zmierzeniu wszystkich wybranych pól, nacisnąć przycisk MENU, aby wyłączyć podświetlenie (podświetlenie rozładowuje akumulator). Wartości pomiarów pozostaną na wyświetlaczu. Aby wyjść z funkcji, nacisnąć przycisk MENU. Aby dokonać następnych pomiarów w tym trybie, nacisnąć OK. Pomiar rastrów płyt drukarskich: Przyciskiem 'MENU' znajdujemy funkcję Płyty. Pomiaru dokonuje się podobnie jak pomiaru kostek na wydrukach. Jedynie kalibrację płyt wybiera się inaczej. Dokonując precyzyjnych pomiarów np. pól 1 5% czy 95 100% należy cały czas trzymać przycisk OK wciśnięty, ustawiając celownik na odpowiednie pola i odczytując wartości (nie puszczać przycisku OK pomiędzy pomiarami). Jest to związane z pewnymi zjawiskami w elementach elektronicznych, które powodują że maksymalną dokładność i stabilność pomiarów uzyskuje się po kilku sek. ciągłego pomiaru. Są to niewielkie zmiany nie mające wpływu na inne pomiary poza precyzyjnym pomiarem płyt. Kalibracja płyt - celownik optyczny ustawić na czystym polu wywołanej płyty przytrzymując przycisk Ok (jak przy pomiarze), nie puszczając OK nacisnąć przycisk 'MENU'. Wyświetli się Pole 0%. Puszczamy oba przyciski. Ustawiamy na czystym polu 0% na płycie i naciskamy OK Następnie wyświetli się Pole 100%, po ustawieniu celownika w polu 100% krótko nacisnąć klawisz OK. Po wykonaniu tych czynności densytometr jest gotowy do pomiarów płyt. Pomiar rastru na odbitkach (w trybie %): Posiadanie właściwie przygotowanych płyt drukarskich nie jest jedynym warunkiem uzyskania prawidłowych wydruków przyrost punktu jest zmienny. Istotny wpływ na zmianę przyrostu punku rastrowego mają: rodzaj 7
papieru, farby, konstrukcji maszyny i jej stanu technicznego, warunków panujących w hali maszyn (wilgotność, przeciąg itp..), ustawień maszyny, stanu technicznego obciągu i stosowanych docisków. W każdej technice druku występuje zjawisko przyrostu punktu. Rozróżniamy dwie przyczyny przyrostu punktu: mechaniczny - przygotowanie płyt drukarskich oraz zmianom w maszynie ( farba poddawana jest naciskom panującym w maszynie), optyczny przyrost punktu spowodowany przez rozpraszanie i odbijanie światła od powierzchni papieru podczas oglądania odbitki (papier błyszczący silnie odbijając światło sprawia wrażenie zmniejszania punktu rastrowego). Na zmianę punktu rastrowego wpływa również liniatura rastra większe liniatury zwiększają przyrost punktu rastrowego. Całkowity wzrost przyrostu punktu rastra uwzględniający wyżej podane przyczyny może dochodzić do 20% a w obszarze tonów średnich do 30%. Każda maszyna ma swoją charakterystykę przyrostu punktu. Parametry drukowania takie jak przyjmowanie farb oraz grubość warstwy farby (gęstość optyczna) można dość łatwo kontrolować na maszynie. Dla pomiaru mechanicznego przyrostu punktu rastrowego służy formuła Yule-Nielsen, gdzie odpowiedni dla danego typu faktor eliminuje wartość przyrostu typu optycznego, pozostawiając tylko wartość przyrostu typu mechanicznego. Najlepszą metodą na ocenę charakterystyki przyrostu punktu jest wykonanie serii wydruków testowych. Jeżeli przyrosty punktów przedstawimy na wykresie, wtedy otrzymamy charakterystykę drukowania. Niech na przykład dla pięciu wartości mamy następujące wyniki pomiarów densytometrycznych: Gain30=15%, Gain50=20%, Gain70=15% oraz oczywiste dwie wartości Gain0=0% i Gain100=0%. Teraz sporządzimy charakterystykę drukowania, która na osiach współrzędnych ma odłożone odpowiednio wartości tonalne na materiale fotograficznym i wartości tonalne na wydruku. Jeżeli proces drukowania nie powoduje przyrostu punktu, wtedy charakterystyka drukowania jest linią prostą, nachyloną pod kątem 45. Taki przypadek jest praktycznie niewykonalny. Umieścimy więc nasze nowe wartości tonalne na wykresie, który utworzy wypukłą krzywą. Obszar pomiędzy idealną charakterystyką drukowania i charakterystyką drukowania 8
przykładowego wyznacza tzw. obszar przyrostu punktu. Właśnie z tej charakterystyki możliwe jest regulowanie wielkości tonalnych na materiale fotograficznym, odpowiednio je zmniejszając w programach graficznych przed wysłaniem pliku na naświetlarkę. Punktem odniesienia powinna być wartość dla tonów średnich 50%. Pomiar przyrostu punktu rastrowego optycznego: Przyrost punktu rastrowego można podzielić na optyczny i mechaniczny. Przyrost punktu rastrowego optycznego to zwiększenie gęstości obserwowanego rastru, wskutek takich czynników, jak zwiększenie punku mechaniczne, przyciemniona obwódka wokół punktu, wskutek nasycenia papieru czynnikiem nośnym farby itp. Przyrost punktu rastrowego typu mechanicznego, to efekt rzeczywistego zwiększenia punktu rastrowego wskutek zgniatania czy rozmazywania plamek farby. Ta funkcja służy do pomiaru optycznego przyrostu punktu rastrowego, więc bez względu na ustawiony faktor Yule-Nielsen, jest zawsze dokonywana dla formuły Murray-Davies (faktor = 1.0). Przyciskiem 'MENU' wybrać opcję 'Przyrost punktu' i zatwierdzić przyciskiem 'OK'. Do pomiaru przyrostu punktu na wydrukach powinny być przygotowane pola kontrolne o wartości 25%, 50% i 80%. Pierwszą mierzona wartością jest 25%. Nacisnąć przycisk 'OK' i trzymając go wciśnięty densytometr należy ustawić na kostce 25% wybranego koloru. Na wyświetlaczu obok wartości 25% pokaże się rzeczywista wartość rastru. Po puszczeniu przycisku zostanie obliczona wartość przyrostu punktu i wyświetlona w dolnej części ekranu. Następną wartością do pomiaru jest 50%. Naciskając i trzymając przycisk 'OK' ustawić densytometr do pomiaru kostki o wartości 50%. Po puszczeniu przycisku zostanie obliczony przyrost punktu dla 50% i wyświetlony w dolnej części ekranu. Analogicznie postąpić dla kostki 80%. Aby pominąć pomiar danej wartości, należy przycisnąć przycisk 'MENU'. Po prawidłowym pomiarze pól o odpowiednich wartościach jednego koloru (np. cyan 25%, 50% i 80%) zostanie wyświetlony wykres krzywych przyrostu punktu. Jeżeli pomiar nie był prawidłowo wykonany dla wszystkich pól danego koloru, wykres nie zostanie wyświetlony. Do pomiaru przyrostu punktu rastrowego, densytometr powinien być skalibrowany w trybie jednostek procent (%). 9
Pomiar różnicy gęstości: Densytometr powinien mieć włączone jednostki D (nie %). Pomiar różnicy gęstości można wykonać dla wybranego koloru (nie w trybie AUTO). W tym celu należy wybrać przyciskiem menu pomiar wybranego koloru (np. pomiar C cyan). Następnie na kostce pierwszej względem której chcemy zmierzyć różnicę, należy wyzerować densytometr (jak na biel papieru). Teraz mierząc drugą kostkę otrzymamy różnicę gęstości. Po zakończeniu pomiarów różnicy gęstości należy wyzerować densytometr na bieli papieru. Pomiar kontrastu: Kontrast druku jest miarą zdolności procesu reprodukcji do zachowywania detali z ciemnych partii oryginału. Kontrast druku silnie zależy od gęstości optycznej czyli grubości farby. Zarówno zbyt duża jak i zbyt mała gęstość optyczna obniża kontrast. Kontrast obliczany jest wg wzoru: Print Contrast = Ds Dt x 100 Ds Gdzie: Ds gęstość pola 100%, Dt gęstość pola 75% 10
W celu pomiaru kontrastu należy przyciskiem 'MENU' przejść do funkcji KONTRAST. Wydruki poza polami kontrolnymi 100% powinny posiadać także pola 75%. Na wyświetlaczu pojawi się napis 100% pomiar. Należy ustawić celownik densytometru na polu 100% danego koloru i dokonać pomiaru, puszczając przycisk OK. Densytometr pokaże przez chwilę rozpoznany kolor i jego wartość (w D) a następnie zostanie wyświetlone 75% pomiar. Należy ustawić celownik densytometru na polu 75% tego samego koloru i puścić przycisk OK. Densytometr przez chwilę wyświetli rozpoznany kolor i jego wartość, a następnie wynik pomiaru kontrastu (w %). Generalnie wartość powyżej 30% uważa się za prawidłową. Do pomiaru kontrastu można zamiast kostek 75% użyć kostek 70% lub 80%, przyjmując równocześnie za prawidłowe wartości pomiaru nieco niższe (dla 80%) lub wyższe (dla 70%). Wyjście z funkcji KONTRAST klawiszem 'MENU', powtórny pomiar kontrastu klawisz OK. Przyjmowanie farby przez farbę : Przyczepność papieru po nadruku pierwszej farby ulega zmianie. W zależności od rodzaju papieru, jakości farb, nacisku wałków maszyny przyczepność drugiej warstwy farb i następnych może okazać się niewystarczająca część farby nie przylgnie do papieru zostając na wałku maszyny. Funkcja TRAPPING służy do pomiaru jak dużo farby następnych warstw przylega do warstw poprzednich. Do obliczenia trappingu zastosowano wzór Franka Preucil a: Trap = D op D 1 x 100 Gdzie: Dop gęstość sumaryczna, D1 gęstość pierwszego koloru, D2 gęstość drugiego koloru. D2 W celu użycia tej funkcji, arkusze drukowanego papieru powinny na brzegach zawierać oprócz standardowych kostek CMYK 100% także kostki z dwiema farbami jedna na drugiej (po 100%). Np. jeżeli drukujemy w kolejności CYAN, MAGENTA, YELLOW, BLACK, należy poza polami 11
CMYK przygotować pola zielone (100% YELLOW na 100% CYAN), pola czerwone (100% YELLOW na 100% MAGENTA) i pola niebieskie (100% MAGENTA na 100% CYAN). Przykładowo chcemy zmierzyć trapping dla niebieskiego magenta na cyan. W densytometrze wybieramy klawiszem 'MENU' funkcje Trapping. Po zatwierdzeniu klawiszem Ok wyświetli się Pomiar 2go koloru. Należy otwór pomiarowy umieścić na kostce 100% drugiego, licząc w kolejności drukowania (wierzchniego) koloru i klawiszem OK. dokonać pomiaru. Densytometr automatycznie rozpozna kolor (w przykładzie Magenta), wyświetli jego gęstość optyczną i będzie wszystkie pomiary dokonywał filtrem odpowiednim dla koloru drugiego (w tym przypadku dla Magenta). Następnie densytometr wyświetli Pomiar 1go koloru. Celownik densytometru należy umieścić na kostce 100% koloru pierwszego (w tym przypadku CYAN) i dokonać pomiaru klawiszem Ok. Densytometr zmierzy pierwszy kolor filtrem drugiego (w przykładzie zmierzy Cyan filtrem Magenta) i wyświetli zmierzoną gęstość. Po tym pomiarze densytometr wyświetli Pomiar obu kolorów teraz trzeba zmierzyć kostkę z farbą 2 na farbie 1 (zielona). Densytometr po pomiarze obliczy stopień trappingu i wyświetli wynik (w %). Wyjście z funkcji TRAPPING klawiszem menu, powtórny pomiar trappingu klawisz Ok. Dla papieru kredowego, powlekanego ogólnie przyjmuje się za minimum wartości: 1. Czerwony (yellow na magenta) 70% 2. Zielony (yellow na cyan) 80% 3. Niebieski (magenta na cyan) 75% Należy także pamiętać, że trapping dzielimy na suchy i mokry. Z suchym mamy do czynienia np. w przypadku drukowania materiałów kolorowych na maszynach jednokolorowych, kiedy czas pomiędzy nakładaniem kolejnych farb jest długi i farby dobrze wyschnięte. Trapping mokry to trapping na maszynach wielokolorowych, kiedy kolejne warstwy farb nakładane są na poprzednie, jeszcze mokre. Trapping suchy ma zawsze nieco wyższe wartości (lepsze przyleganie kolejnych warstw). 12
Błąd odcienia koloru (Hue Error): Opcja ta umożliwia pomiar odcienia koloru, czyli odchyłki od idealnej farby Cyan, Magenta i Yellow (oczywiście dla farby czarnej nie dokonuje się tego pomiaru). Po wybraniu opcji HUE ERR klawiszem 'MENU', ustawić celownik na kostce 100% wybranego koloru i dokonać pomiaru (w czasie pomiaru wyświetlana jest gęstość optyczna). Po puszczeniu klawisza 'OK' zostanie obliczona i wyświetlona wartość odchyłki. Im ta wartość jest mniejsza, tym jakość farb lepsza. Farby z dużym błędem odcienia powodują zmianę odcienia drukowanych kolorów (obrazów, zdjęć itp.) względem kolorów założonych np. w programie graficznym. Do obliczenia błędu odcienia wykorzystano wzór: Hue err (%) = Dśr Dmin x 100 Dmax Dmin Gdzie: Dmax - gęstość największa (mierzonej farby) Dśr - gęstość jednego z pozostałych kolorów o wartości średniej Dmin - gęstość ostatniego z pozostałych kolorów o wartości najmniejszej Przykładowe wartości dla SWOP (Specification for Web Offset Printing): C (1.20) 22% M (1.30) 48% Y (1.00) 7% W nawiasach podano przykładową gęstość optyczną. 13
Stopień szarości farby (Grayness): Opcja ta umożliwia pomiar stopnia szarości koloru, czyli domieszki do danej barwy dwóch pozostałych barw (czarnej nie dokonuje się takiego pomiaru). Po wybraniu opcji GRAYN. klawiszem 'MENU' ustawić celownik na kostce 100% wybranego koloru i dokonać pomiaru (w czasie pomiaru wyświetlana jest gęstość optyczna). Po puszczeniu klawisza OK. zostanie obliczona i wyświetlona wartość odchyłki. Im ta wartość jest mniejsza, tym jakość farb lepsza. Farby z wysoką wartością grayness dają obrazy zabrudzone, o małym wysyceniu kolorów i małej rozpiętości barw. Do obliczenia stopnia szarości farby wykorzystano wzór: Grayness (%) = Dmin x 100 Dmax Przykładowe wartości dla SWOP: C (1.20) 9% M (1.30) 12% Y (1.00) 1% W nawiasach podano gęstości optyczne. 14
15
USTAWIENIA: Menu Ustawienia zawiera dwie opcje Konfiguracja i Ustawienia densytometru. Klawiszem OK potwierdzić wejście do ustawień. Zostanie podświetlona pierwsza opcja. Klawiszem Menu można zmienić wybór krótkie naciśnięcie kl. Menu powoduje przejście opcji niżej, dłuższe przytrzymanie klawisza Menu przejście opcji wyżej. Wybraną (podświetloną) opcję wybrać klawiszem OK. W Konfiguracji znajdują się takie ustawienia jak czas wyłączenia, czas sciemnienia ekranu, jasność ekranu, wyłączenie dźwięku, wybór języka. W ustawieniach densytometru są opcje związane z pomiarami densytometrycznymi, jak rodzaj wyświetlanych dodatkowych informacji, pomiar absolutny lub względem papieru, autozerowanie, rodzaj papieru faktor dla formuły Yue-Nielsen. KONFIGURACJA: Czas wyłączenia czas bezczynności (nie naciskany żaden klawisz) po którym nastąpi wyłączenie urządzenia. Zakres 30 600 sek. (10min). Czas można ustawić klawiszami 'Menu' i 'OK'. Zatwierdzenie wartości i wyjście z funkcji poprzez naciśnięcie obu klawiszy jednocześnie. Długi czas wyłączenia powoduje szybsze rozładowanie akumulatora. Czas wygaszenia czas bezczynności po którym nastąpi zmniejszenie jasności wyświetlacza. Zakres 5 180 sek. (3 min.) Czas można ustawić klawiszami 'Menu' i 'OK'. Zatwierdzenie wartości i wyjście z funkcji poprzez naciśnięcie obu klawiszy jednocześnie. Jasność wyświetlacza po wybraniu tej opcji, nastąpi wyświetlenie symbolu żarówki oraz wartość liczbowa jasności w zakresie 1-100. Przyciskami 'Menu' i 'OK' można zmniejszać lub zwiększać jasność wyświetlacza. Aby zatwierdzić daną wartość i wyjść z funkcji, należy jednocześnie przycisnąć oba klawisze. Duża jasność powoduje szybsze rozładowanie akumulatora. Sygnał dźwiękowy można włączyć lub wyłączyć sygnał dźwiękowy (beep). Wybór języka opcja pozwala wybrać język menu. Obecnie dostępne języki to Polski i Angielski. 16
USTAWIENIA DENSYTOMETRU: Tryb wyśw. koloru tryb wyświetlania koloru. Dotyczy wartości kolorów wyświetlanych w trzech małych polach na dole ekranu głównego. Można wybrać 'pamięć', 'składowe' lub 'konwersja RGB'. Po wyborze opcji 'pamięć' wyświetlane będą w tych polach ostatnie pomiary kolorów z pamięci. Aby pomiar danego koloru został zapamiętany w pamięci, pomiar musi trwać co najmniej 1sek., czyli mierząc dana kostkę, należy przytrzymać przycisk 'OK' co najmniej 1 sekundę. Na wyświetlaczu pojawi się czerwona literka M. Po wyborze 'składowe', w polach tych będzie wyświetlany wynik pomiaru wszystkich kanałów na mierzonym polu. Można tej funkcji używać do orientacyjnego porównywania dwóch obszarów zawierających mieszane kolory CMYK. Należy jednak sobie zdawać sprawę, że nie jest to rozbarwianie i wyświetlane wyniki nie są rzeczywistą zawartością np. procentową poszczególnych składowych CMYK w mierzonym polu. Po wybraniu 'konwersja RGB' w dolnych polach będą wyświetlane przybliżone wartości RGB mierzonego koloru. W dolnych polach z wartościami kolorów jest odpowiednio wyświetlane 'Mem' dla opcji 'pamięć', 'Con' dla opcji 'składowe' i rgbr, rgbg, rgbb dla konwersji do RGB. Autozerowanie włączenie autozerowania powoduje w trybie pomiaru gęstości (D) automatyczne zerowanie na papier, jeżeli pomiar wszystkich kanałów CMYK jest poniżej 0.15D. W trybie pomiaru rastrów (%), autozerowanie nie działa. Dla pomiarów małych wartości gęstości <0.20D należy autozerowanie wyłączyć. Absolutny/-papier wybór pomiaru gęstości optycznej (oraz związanych z nim innych pomiarów jak trapping, kontrast, hue error, grayness) metodą absolutną (względem bieli referencyjnej), lub pomiar względem papieru (składowe CMYK koloru papieru zostaną odjęte od pomiaru). Funkcje dodatkowe można włączyć lub wyłączyć obecność funkcji dodatkowych jak 'Trapping', 'Kontrast', 'Hue Error', 'Grayness', 'Płyty' w menu głównym urządzenia. Wyłączenie widoczności tych funkcji jest wygodne jeżeli funkcje dodatkowe są używane bardzo rzadko. 17
Yule-Nielsen faktor wybór faktora (współczynnika) dla formuły Yule- Nielsen przy obliczaniy wartości rastrów. Wybrać należy rodzaj papieru (powlekany, niepowlekany, offset, gazetowy), Murray-Davies, lub użytkownika. Odpowiednio dla wybranego papieru zostanie wybrany odpowiedni faktor: dla papieru powlekanego Y/Nf = 1.65 dla niepowlekanego Y/Nf = 2.70 dla offsetowego Y/Nf = 1.20 dla gazetowego Y/Nf = 2.50 dla Murray-Davies Y/Nf = 1.00 Po wybraniu faktora użytkownika i zatwierdzeniu go przyciskiem OK, wyświetlony zostanie ostatnio ustawiony faktor. Przyciskiem 'MENU' można go zwiększać. Trzymając wciśnięty przycisk MENU, początkowo wartość wzrasta powoli, następnie przyśpiesza. Należy zwolnić przycisk tuż przed żądaną wartością, a następnie pojedynczymi kliknięciami przycisku doprowadzić do żądanej wartości. Jeżeli wartość jest zbyt duża, należy trzymać wciśnięty przycisk MENU, aż do 'przekręcenia' się licznika (4.00). Wtedy ponownie wartość zacznie rosnąć od 0.80. Densytometr jest zasilany z akumulatorków niklowo-wodorkowych lub baterii alkalicznej typu 6F22. Pełne naładowanie akumulatorków następuje poniżej 8 godzin. Po podłączeniu ładowarki do sieci, należy wtyk ładowarki podłączyć do densytometru. Przy wtyku znajduje się małe pudełko automat ładujący, na którym powinna zaświecić się zielona kontrolka ładowania (w czasie 18
ładowania mruga). Po pełnym naładowaniu zielona kontrolka zgaśnie a ładowanie zostanie zakończone. Pełne naładowanie akumulatorków wystarcza na wykonanie co najmniej 8.000 pomiarów. Jeżeli w transporcie densytometr uległ wychłodzeniu, przed pierwszym załączeniem należy doprowadzić go do normalnej temperatury (ok..20 C) w przeciwnym wypadku skraplająca się para wodna może doprowadzić do zwarcia wewnętrznego. Wskaźnik naładowania akumulatora: Jeżeli ikona baterii jest przekreślona czerwonym krzyżykiem, oznacza to że akumulator jest rozładowany i wymaga natychmiastowego naładowania. W przeciwnym wypadku urządzenie wyłączy się, uniemożliwiając dalsze pomiary. W przypadku całkowitego rozładowania i braku możliwości naładowania (ładowarka nie startuje), należy zastosować poniższą procedurę: 1. Wyłączyć ładowarkę z sieci i z densytometru. 2. Włączyć NAJPIERW wtyczkę ładowarki do densytometru. 3. Następnie włączyć ładowarkę do sieci. 19
Jeżeli ładowarka nie zastartuje (po ok. 5 sek. zielona lampka zgaśnie i nie zacznie migać), należy nie wyłączając wtyczki densytometru wyłączyć ładowarkę z sieci i po ok. 5-10 sek. włączyć ponownie. Procedurę można powtórzyć 4-5 razy nie wyłączając wtyczki densytometru. Jeżeli akumulatorki nie zaczną się ładować, oznacza to ich uszkodzenie. Zniszczenie akumulatorków przez całkowite ich rozładowanie nie podlega gwarancji. UWAGA!!! Precyzja pomiarów w znacznym stopniu zależy od właściwego wycelowania na kostkę kalibracyjną, która nie może być porysowana, nie dodrukowana bądź mniejsza od pola pomiarowego, urządzenie powinno DOKŁADNIE przylegać do powierzchni badanej odbitki (należy je lekko docisnąć do mierzonego arkusza). Pomiary należy dokonywać na płaskiej powierzchni, wszelkie nierównomierności mogą powodować złe przyleganie otworu pomiarowego do mierzonej kostki i powodować błędy. UWAGA!!! Dołączony wzornik CMYK służy wyłącznie do sprawdzania i kalibracji densytometru (tylko dla trybu D), nie jest to wzornik wartości dla druku. Dopuszczalna odchyłka od wartości wzorca wynosi + - 0.05 D. W przypadku większej odchyłki należy densytometr wykalibrować. Przed pomiarem pól wzorca, należy densytometr wyzerować na polu białym wzorca (0,00 D). UWAGA!!! Nie dotykać pól pomiarowych palcami. Zatłuszczenie pola pomiarowego tłuszczem znajdującym się na powierzchni skóry może powodować zmianę gęstości optycznej tego pola. 20