UCHWAŁA NR XV/134/07 RADY MIEJSKIEJ W SKAWINIE z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008. Na podstawie art. 10 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179 poz. 1485 późn. zm.) Rada Miejska w Skawinie, u c h w a l a, co następuje: 1 Uchwala się Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008 stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. 2 Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Skawina. Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. 3 Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej dr inŝ. Witold MAZGAJ
Załącznik do uchwały Nr XV/134/07 Rady Miejskiej w Skawinie z dnia 27 grudnia 2007 r. G M I N N Y P R O G R A M P R Z E C I W D Z I A Ł A N I A N A R K O M A N I I N A R O K 2 0 0 8 D L A M I A S T A I G M I N Y S K A W I N A ROZDZIAŁ I WSTĘP Narkomania jest jednym z najpowaŝniejszych problemów społecznych w Polsce. Stanowi wyzwanie cywilizacyjne o zasięgu globalnym. Niesie ze sobą powaŝne ryzyko dla zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście chorób infekcyjnych (HIV, Ŝółtaczka, choroby weneryczne, gruźlica). Ryzyko zgonów wśród narkomanów jest kilkakrotnie wyŝsze niŝ w porównywalnej wiekowo populacji generalnej. Powszechnie znana jest skala trudności w leczeniu, rehabilitacji i readaptacji osób uzaleŝnionych, w przywracaniu ich do normalnego Ŝycia. Ponadto narkomania jest ściśle związana z wieloma innymi problemami społecznymi, takimi jak ubóstwo, bezrobocie, prostytucja, przestępczość, bezdomność. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008 (zwany dalej Gminnym Programem ) określa lokalne działania w zakresie profilaktyki oraz minimalizacji szkód społecznych wynikających z naduŝywania narkotyków w oparciu o zadania własne gminy wynikające z ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. nr 179 poz. 1485 z późn. zm). Program jest kontynuacją zadań realizowanych juŝ w latach wcześniejszych. Stanowi spis działań będących zadaniami własnymi Gminy w obszarze tych zagadnień społecznych, które były realizowane w latach 2006 i 2007. Wiele zadań wymienionych w ustawie dla Gminnego Programu realizowanych jest spójnie z Gminnym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Zadania te między innymi obejmują: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od narkotyków i osób zagroŝonych uzaleŝnieniem; 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej prawnej; 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieŝy, w tym prowadzenie zajęć sportoworekreacyjnych dla uczniów, a takŝe działań na rzecz doŝywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo - wychowawczych i socjoterapeutycznych; 4. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, słuŝących rozwiązywaniu problemów narkomanii. ROZDZIAŁ II
DIAGNOZA PROBLEMÓW NARKOMANII 1. Miasto i Gmina Skawina liczy 41.286 mieszkańców, z czego gmina liczy 17.532 osób, miasto 23.754 osoby (stan na dzień 31 grudnia 2006r.- dane z Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta i Gminy w Skawinie). Diagnoza problemu uzaleŝnienia od narkotyków została dokonana w oparciu o: - dane Komisariatu Policji w Skawinie - dane placówek słuŝby zdrowia - dane Punktu Konsultacyjnego dla Rodzin w Kryzysie - dane Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii - informacje Zarządu Województwa Małopolskiego - badanie ankietowe Młodzi Polacy o zachowaniach ryzykownych przeprowadzonego w Gminie Skawina w 2007r. 2. Komisariat Policji w Skawinie w okresie od 1 stycznia do 5 listopada 2007r. zanotował: - ilość przestępstw popełnionych z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii: 28 w tym udział 2 nieletnich; - liczba czynów naruszających przepisy o przeciwdziałaniu narkomanii 28 w tym udział 2 nieletnich. 3. SłuŜba Zdrowia między innymi udziela pomocy osobom, których stan zdrowia wymaga interwencji lekarza na skutek powikłań związanych z uzaleŝnieniem od narkotyków i innych środków psychoaktywnych czy teŝ z zatruciem środkami narkotycznymi. I tak: w okresie od 1 stycznia do 20 października 2007r. ZLO - Pogotowie Ratunkowe w Skawinie przy ul. Niepodległości 12, udzieliło pomocy 2 osobom, u których wystąpiło podejrzenie zatrucia środkami narkotycznymi; w okresie od 1 stycznia do 2 listopada 2007r. w NZOZ Przychodni Zdrowia Skawina przy ul. Ks.J. Popiełuszki 2 a, udzielono pomocy medycznej 12 osobom będącym pod wpływem narkotyków i innych środków psychoaktywnych; w N.Z.O.Z SKAW-MED Sp. z o.o w Skawinie nie było przypadków udzielania pomocy medycznej osobom będącym pod wpływem środków psychoaktywnych; do N.Z.O.Z s.c Radziszów s.c. zgłosiła się jedna osoba z podejrzeniem uŝycia substancji psychotropowych; w N.Z.O.Z Zakład Specjalistyczny TERAPIA w roku 2006 leczyło się ogółem 494 osoby, w tym z terenu Miasta i Gminy Skawina 386 (stan na dzień 10 listopada 2006r.). W tej liczbie są osoby uzaleŝnione od alkoholu 316, uzaleŝnieni krzyŝowo 33 (alkohol + leki lub narkotyki) oraz współuzaleŝnienia 37. Za rok 2007 nie podano danych. 4. W Punkcie Konsultacyjnym dla Rodzin w Kryzysie w Skawinie przy ul. świrki i Wigury 23, pełniony jest dyŝur specjalisty terapii uzaleŝnień, który udziela porad i pomocy w zakresie narkomanii. Dane za okres od stycznia do października br. przedstawiają się następująco: - Terapia indywidualna uzaleŝnienia: Pacjenci stanowili grupę osób uzaleŝnionych głównie od marihuany oraz krzyŝowo z amfetaminą i alkoholem. Spośród pacjentów troje pozostaje w stałym kontakcie indywidualnym, dwie osoby objęto pomocą postrehabilitacyjną, z czego jedna z wieloletnim okresem abstynencji, druga natomiast z krótkim okresem abstynencji po ukończonym leczeniu w Ośrodku Terapii w Toruniu powróciła do kontaktu, troje ukończyło terapię, dwoje pozostaje pacjentów poradnictwie; - W ramach pracy z rodzinami (współuzaleŝnienia) pomocą objęto trzy rodziny; w ostatnim czasie dwie rodziny nawiązały kontakt telefoniczny, rozwaŝając udział w spotkaniach; - Podczas dyŝurów prowadzone było poradnictwo z zakresu zaburzeń w zachowaniu spowodowanym uŝywaniem środków psychoaktywnych. Dotyczyło najczęściej pedagogów, kuratorów oraz rodziców, którzy zaniepokojeni obserwowanymi zmianami w zachowaniu małoletnich dzieci dopytywali o informacje związane z rozpoznaniem najczęściej pojawiających się objawów wywołanych działaniem środków odurzających, charakterystyka poszczególnych narkotyków, sposobami postępowania z dzieckiem, które uŝywa lub podejmuje próby uŝywania środków odurzających, budowaniem kontaktu motywowanie dziecka do zmiany zachowania. Przeprowadzono jedną interwencję z udziałem całej rodziny, wraz z osobami towarzyszącymi oraz przy współudziale kuratora. Ponadto z pomocy psychologów dyŝurujących w Punkcie Konsultacyjnym, w okresie od stycznia do listopada 2007r. skorzystały 42 osoby, w tym 31 kobiet, 11 męŝczyzn. Osoby korzystające z pomocy to: Osoby uzaleŝnione od alkoholu lub zagroŝone uzaleŝnieniem: 8
Osoby współuzaleŝnione: 28 Ofiary przemocy: 9 Osoby zgłaszające inne problemy (choroba psychiczna, trudności wychowawcze, zaburzenia depresyjne, problemy w relacjach z partnerem, separacja, rozwód itd): 15 5. Podczas dyŝurów prawnika udzielono ok. 65 porad prawnych, z zakresu: prawa cywilnego, prawa rodzinnego, pomocy społecznej, prawa karnego, prawa ubezpieczeń społecznych oraz innych dziedzin prawa, włączając w to równieŝ pomoc przy pisaniu pism procesowych. 6. Z danych dostarczonych przez Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Skawinie, wynika, Ŝe w I półroczu 2007r. 630 rodzin korzystało z pomocy społecznej. W 63 rodzinach występował problem alkoholowy. Pomocą objęto równieŝ jedno środowisko (1 osobę) z problemem narkotykowym. 7. Badanie Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii przeprowadzone w 2006 roku na próbie losowej mieszkańców Polski w wieku 15-64 lat wykazało, Ŝe: - Narkotyki obecne są w świecie dorosłych w sposób widoczny na poziomie całego kraju. Porównanie wyników z wynikami z roku 2002 wskazuje na stabilizację rozpowszechnienia problemu okazjonalnego uŝywania narkotyków; - Spośród substancji nielegalnych przetwory konopi są relatywnie najpowszechniej uŝywane, i to zarówno na poziomie eksperymentowania, jak i uŝywania okazjonalnego; - Wśród środków uŝywanych przez Polaków względnie często pojawiają się teŝ amfetamina i ecstasy pozostałe środki są znacznie mniej popularne; - UŜywanie poszczególnych substancji nielegalnych występuje najczęściej w kategorii wiekowej 16-24 lata. Zdarza się bardzo rzadko po 34 roku Ŝycia, niemal nie występuje wśród osób w wieku 45 lat i więcej; - Okazjonalnemu uŝywaniu narkotyków sprzyjają w sensie statystycznym takie cechy, jak: stan cywilny (kawaler, panna), bezdzietność, zamieszkiwanie w mieście powyŝej 50 tys. mieszkańców oraz status ucznia lub studenta; - Badania wskazują, Ŝe w 2006 roku zwiększył się odsetek osób sięgających po narkotyki w miastach liczących 50 tys. do 200 tys. mieszkańców. W 2002 roku był to 1,6%, cztery lata później 5,2%. 8. W 2005 roku, na zlecenie Zarządu Województwa Małopolskiego przeprowadzono badanie dotyczące opinii dorosłych mieszkańców, młodzieŝy a takŝe osób uzaleŝnionych. NajwaŜniejsze informacje wynikające z badań to: Uczniowie częściej od dorosłych mieszkańców Małopolski deklarowali jednorazowy kontakt z narkotykami; Najpopularniejszy narkotyk tak wśród dorosłych jak i młodzieŝy to marihuana i haszysz; Stosowanie, choć jednorazowe marihuany lub haszyszu deklaruje 15,5% dorosłych oraz 14% uczniów; Szacunkowa liczba osób uzaleŝnionych od narkotyków w Województwie Małopolskim wynosi 3500-5000 osób. 9. Wyniki badania ankietowego Młodzi Polacy o zachowaniach ryzykownych przeprowadzonego w Gminie Skawina w 2007r. W ramach kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł przeprowadzono ankietę adresowaną do uczniów klas V szkół podstawowych i klas II gimnazjów. SłuŜyła ona określeniu stosunku dzieci i młodzieŝy do zachowań ryzykownych, poznaniu ich opinii na temat środków uzaleŝniających oraz przemocy. Ankietę przeprowadzono w wybranych placówkach oświatowych z terenu Miasta i Gminy Skawina, biorących udział w kampanii. Wyniki ankiety przedstawiają się następująco: - Zdecydowana większość ankietowanych (74,57%) uczniów II klas szkół gimnazjalnych ma świadomość, Ŝe osoby z ich grupy wiekowej stosują środki odurzające lub uzaleŝniające. Są to osoby znane im z kontaktów koleŝeńskich. Mniejsza część (23,08%) badanych osobiście nie zna osób stosujących środki uzaleŝniające lub odurzające;
- Ankietowani mają świadomość, Ŝe najpopularniejszymi uŝywkami w ich środowisku są papierosy (86,72%) i alkohol (83,59%). Około 82,84% ankietowanych ma świadomość tego, Ŝe ich koledzy spoŝywają alkohol (naleŝy zaznaczyć, Ŝe odpowiedź twierdzącą podał zarówno uczeń znający tylko dwóch rówieśników spoŝywających alkohol jak i ten, który zna dwudziestu takich kolegów). NiŜszy poziom świadomości dotyczy stosowania narkotyków. MoŜe to być związane z występowaniem tego problemu w mniejszej skali. Uczniowie wiedzą, iŝ problem istnieje i dotyka bezpośrednio ich rówieśników; - Spośród wszystkich badanych uczniów bezpośredni kontakt ze środkami odurzającymi miała mniejszość respondentów ok. 42%. 57,4% uczniów nie próbowała Ŝadnych środków zmieniających nastrój; - Ci uczniowie, którzy przyznali się do próbowania środków uzaleŝniających, przede wszystkim pili alkohol (77,46%) i palili papierosy (47,89%). W porównaniu z alkoholem i papierosami, niewielka część młodzieŝy klas II gimnazjum miała bezpośredni kontakt z narkotykami (15,49%). Wyniki badań ankietowych nie uwzględniają trwania zjawiska w czasie. Nie jest wiadome czy bezpośredni kontakt był sporadyczny, jednorazowy, czy teŝ trwał przez dłuŝszy czas lub trwa nadal; - Co dziesiąta osoba ankietowana uwaŝa, Ŝe moŝna bezpiecznie dla organizmu palić marihuanę. Występuje znaczna róŝnica w wypowiedziach dziewcząt i chłopców. O szkodliwości palenia marihuany jest przekonanych mniej chłopców niŝ dziewcząt. Wyniki badań dotyczące poziomu świadomości dzieci o szkodliwości palenia marihuany przeprowadzonych wśród uczniów klas V szkół podstawowych, pokazują, Ŝe 31,82 % jest przekonanych, Ŝe paląc marihuanę nie moŝna uzaleŝnić się od narkotyków. Istnieje niebezpieczeństwo ulegania namowom na spróbowanie marihuany, a być moŝe niektóre dzieci juŝ mają doświadczenia z tym związane. Społeczność Miasta i Gminy Skawina ponosi nie tylko materialne koszty występowania wymienionych wyŝej zjawisk, ale i te związane rozwojem jej członków szczególnie dzieci i młodzieŝy, które będą stanowić o przyszłości gminy. Dlatego teŝ naleŝy w dalszym ciągu integrować wszystkie środowiska w działaniach zapobiegających negatywnym zjawiskom. Troską samorządu jest przyszłość Gminy Skawina. ROZDZIAŁ III CELE PROGRAMU CEL GŁÓWNY PROGRAMU Ograniczanie uŝywania narkotyków i związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych. CELE STRATEGICZNE PROGRAMU 1. Zwiększanie zaangaŝowania społeczności lokalnych w zapobieganiu uŝywania środków psychoaktywnych poprzez organizowanie i prowadzenie na terenie placówek oświatowych i opiekuńczo-wychowawczych programów profilaktycznych; 2. Podniesienie poziomu wiedzy społeczeństwa na temat problemów związanych z uŝywaniem środków psychoaktywnych i moŝliwości zapobiegania zjawisku; 3. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkotyczne pomocy psychologicznej, oraz prowadzenie działalności informacyjnej; 4. Zwiększenie dostępności świadczeń w zakresie leczenia, rehabilitacji i ograniczania szkód zdrowotnych.
ROZDZIAŁ IV ZADANIA PROGRAMU Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzaleŝnionych od narkotyków i osób zagroŝonych uzaleŝnieniem 1. Działalność Punktu Konsultacyjnego dla Rodzin w Kryzysie, a w szczególności dyŝur specjalisty terapii uzaleŝnień w zakresie: - Udzielania porad i prowadzenia konsultacji, dla osób uzaleŝnionych i eksperymentujących z narkotykami oraz substancjami odurzającymi; - Udzielania informacji dot. moŝliwości uzyskania specjalistycznej pomocy osobom uzaleŝnionym i ich rodzinom; - Motywowania do leczenia osób uzaleŝnionych od narkotyków. 2. Rozpowszechnianie na terenie Miasta i Gminy Skawina informacji dotyczących moŝliwości uzyskania specjalistycznej pomocy osobom uzaleŝnionym od narkotyków i ich rodzinom oraz terapii i rehabilitacji. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy narkomanii, pomocy psychospołecznej i prawnej 1. Prowadzenie poradnictwa psychologicznego, prawnego i terapeutycznego w Punkcie Konsultacyjnym dla Rodzin w Kryzysie w Skawinie przy ul. świrki i Wigury 23. 2. Prowadzenie porad dla rodzin, w których występują problemy narkomanii w zakresie rozpoznawania objawów zaŝywania narkotyków oraz edukacji w zakresie ponoszenia szkód zdrowotnych i społecznych. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej, edukacyjnej oraz szkoleniowej w zakresie rozwiązywania problemów narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieŝy 1. WdraŜanie na teranie placówek oświatowych programów profilaktycznych i wychowawczych, prezentacje spektakli teatralnych, łączących w swej treści zapobieganie narkomanii, HIV i AIDS. Organizowanie koncertów i spotkań z osobami mogącymi dać świadectwo swoich własnych traumatycznych przeŝyć związanych z uzaleŝnieniem narkotykowym. 2. Przeprowadzanie na terenie placówek oświatowych warsztatów, treningów mających na celu uczenie umiejętności słuŝących zdrowemu Ŝyciu oraz uczenie zasad radzenia sobie z trudnymi sytuacjami Ŝyciowymi. 3. Organizacja konkursów profilaktycznych wśród dzieci i młodzieŝy na terenie placówek oświatowych - zakup nagród i materiałów do przeprowadzenia konkursów. 4. Edukacja społeczna w zakresie problematyki narkomanii. 5. Udział i podejmowanie działań profilaktycznych w ramach kampanii edukacyjno-profilaktycznych. Przystąpienie do Ogólnopolskich Kampanii Przygotowanych przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii: BliŜej siebie dalej od narkotyków oraz do Akcji PILNUJ DRINKA, która ma na celu modelować postawę bezpiecznej zabawy wśród młodych ludzi oraz dostarczyć informacje nt. substancji pod ogólną nazwą dziennikarską tabletka gwałtu. a) Zakup, opracowywanie, rozpowszechnianie materiałów informacyjno-edukacyjnych (broszury, plakaty, ulotki, informatory, czasopisma itd.) dotyczących problematyki narkotykowej oraz miejsc niesienia pomocy osobom uzaleŝnionym. Zakup materiałów do prowadzenia zajęć profilaktycznych i terapeutycznych. 6. Realizowanie informacyjnych programów profilaktycznych dla rodziców na terenie placówek oświatowych. 7. Diagnoza problemów narkomanii wśród młodzieŝy. 8. Organizowanie i finansowanie specjalistycznych szkoleń z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów o podłoŝu narkotykowym, dla pedagogów szkolnych, nauczycieli, wychowawców i psychologów niezbędnych do prowadzenia pracy profilaktycznej i terapeutycznej z dziećmi i młodzieŝą. 9. Objęcie szkoleniami z zakresu przeciwdziałania narkomanii przedstawicieli roŝnych grup zawodowych m. innymi: Policjantów, pracowników Miejsko - Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Pełnomocnika Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii, pracowników oświaty, organizacji pozarządowych i innych.
10. DąŜenie do zintegrowania działań róŝnych instytucji zajmujących się przeciwdziałaniem narkomanii na terenie Miasta i Gminy Skawina. Współpraca w tym zakresie ze szkołami, Policją, StraŜą Miejską, Punktem Konsultacyjnym dla Rodzin w Kryzysie, oraz innymi instytucjami i organizacjami. 11. Promowanie zdrowego stylu Ŝycia wolnego od narkotyków i innych uŝywek oraz róŝnych form aktywnego spędzania wolnego czasu poprzez: a) inicjowanie i organizowanie imprez profilaktycznych, sportowych dla dzieci, młodzieŝy i dorosłych, b) Realizowanie elementów profilaktyki podczas festynów, pikników, imprez organizowanych z okazji Dnia Dziecka, Międzynarodowych Dni Zapobiegania Narkomanii i tym podobnych spotkań, c) współpraca w tym zakresie ze szkołami, parafiami, ZHP, Radami Sołeckimi, Zarządami Osiedli oraz innymi osobami cieszącymi się wysokim autorytetem wśród dzieci i młodzieŝy, mających na celu podkreślenie waŝności postaw: Ŝycie bez narkotyków i środków odurzających. 12. Prowadzenie medialnego systemu informacji o działaniach podejmowanych na terenie gminy w zakresie przeciwdziałania narkomanii informacje w biuletynie informacyjnym UMiG, w lokalnych mediach, na stronie internetowej UMIG. Wspomaganie działań instytucji, organizacji pozarządowych i osób fizycznych, słuŝących rozwiązywaniu problemów narkomanii 1. Współpraca StraŜy Miejskiej w Skawinie z Policją oraz placówkami oświatowymi w celu prowadzenia działań prewencyjnych zmierzających do rozpoznawania i eliminowania ze szkół i ich okolic narkotyków a takŝe dilerów narkotykowych. Zadanie realizowane z wykorzystaniem psa do wykrywania narkotyków. Charakter i zakres współpracy zostanie opracowany po konsultacjach z dyrekcją szkół, pedagogami, rodzicami. 2. Współpraca StraŜy Miejskiej w Skawinie z Policją w celu prowadzenia działań prewencyjnych zmierzających do rozpoznawania i eliminowania narkotyków a takŝe dilerów narkotykowych na terenie Miasta i Gminy Skawina. Kontrola między innymi: klatek schodowych, piwnic, parku miejskiego, dworca PKP, miejsc grupowania się młodzieŝy w szczególności podczas koncertów i imprez plenerowych, w czasie, których moŝe pojawić się podaŝ narkotyków. Zadnie realizowane z wykorzystaniem psa do wykrywania narkotyków. 3. Współpraca ze stowarzyszeniami, z organizacjami pozarządowymi, kościołami, instytucjami i jednostkami oświatowymi, kulturalnymi i sportowymi w celu propagowania zdrowego stylu Ŝycia oraz Ŝycia bez narkotyków i środków odurzających. 4. Współpraca z Krajowym Biurem do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, Pełnomocnikiem Zarządu Województwa Małopolskiego do Spraw Profilaktyki i Przeciwdziałania UzaleŜnieniom i innymi instytucjami, zajmującymi się rozwiązywaniem problemów narkomanii. ROZDZIAŁ V POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Źródłem finansowania Gminnego Programu jest dochód z opłat za zezwolenia na sprzedaŝ napojów alkoholowych. Środki te w budŝecie Gminy gromadzone są w dziale 851 Ochrona Zdrowia w rozdziale 85153 zwalczanie narkomanii. Środki finansowe zebrane z opłat za zezwolenia na sprzedaŝ napojów alkoholowych niewykonane w danym roku budŝetowym przechodzą jako nadwyŝka na rok następny i są przeznaczone na realizację Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii i Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w roku następnym.
2. W miarę pozyskiwania środków mogą być realizowane inne przedsięwzięcia profilaktyczne proponowane przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Pełnomocnika Zarządu Województwa Małopolskiego do Spraw Profilaktyki i Przeciwdziałania UzaleŜnieniom itd. 3. Gminny Program koordynuje Pełnomocnik Burmistrza ds. Przeciwdziałania Alkoholizmowi i Zapobiegania Narkomanii. dr inŝ. Witold MAZGAJ Wiceprzewodniczący Rady Miejskiej