Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. 213
Ciepło systemowe dla miasta Suwałki Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Sp. z o.o. zapewnia mieszkańcom Suwałk moŝliwość korzystania z dostaw ciepła sieciowego do komfortowego ogrzewania pomieszczeń oraz dostaw ciepłej wody zawsze gdy jej potrzebujemy w sposób ciągły i niezawodny. Nasze ciepło jest dla uŝytkownika bezobsługowe, dostępne przez cały rok i konkurencyjne cenowo. Podstawowym źródłem ciepła w mieście Suwałki jest Ciepłownia Główna, która wytwarza energię cieplną w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej. PEC w Suwałkach ogrzewa obecnie ponad 1 2 budynków w mieście i zaopatruje w ciepło około 7% mieszkań i instytucji. Zintegrowany System Zarządzania W Przedsiębiorstwie funkcjonuje Zintegrowany System Zarządzania Jakością zgodnie z wymogami normy PN-EN ISO 91, Zarządzania Środowiskiem zgodnie z normą PN-EN ISO 141 i Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy zgodnie z normą PN-N-181/OHSAS 181. Polityka Zintegrowanego Systemu Zarządzania zapewnia realizację usług dostawy ciepła i sprzedaŝy energii elektrycznej na najwyŝszym poziomie, z dbałością o Klienta, środowisko naturalne oraz pracowników. 1 ISO 91 ISO 141 OHSAS 181 Realizacja procesem wytwarzania, przesyłania i dystrybucji ciepła oraz produkcji i sprzedaŝy energii elektrycznej w systemie ciepłowniczym objęta jest bieŝącym nadzorem i sterowaniem w oparciu o opracowane i wdroŝone procedury i instrukcje określające sposoby prowadzenia tych procesów.
Odziaływanie Spółki na środowisko Przedsiębiorstwo posiada wydane przez Urząd Regulacji Energetyki koncesje na prowadzenie działalności w zakresie wytwarzania, przesyłu i dystrybucji ciepła oraz koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej. Kluczowym obiektem zapewniającym bezpieczeństwo energetyczne dla miasta Suwałki dotyczące ciągłości i niezawodności dostaw energii cieplnej jest instalacja Ciepłowni Głównej, która jest zlokalizowana w dzielnicy przemysłowej, we wschodniej części miasta Suwałki. Dominującą formą krajobrazu otaczającym instalację jest zabudowa o charakterze przemysłowym. W odległości około 3,7 km od instalacji znajduje się granica Wigierskiego Parku Narodowego. W promieniu 6, km od emitora instalacji w kierunku wschodnim połoŝone jest około 1 km 2 powierzchni Wigierskiego Parku Narodowego, tj. około 7% jego powierzchni całkowitej. Na terenie tym znajdują się obszary ochrony ścisłej: Rezerwaty Wądołek i Kamionka. Eksploatacja instalacji związana z wytwarzaniem energii cieplnej w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej w kotle parowym OR-35 oraz 3 kotłach wodnych rusztowych WR -25 wpływa na środowisko naturalne poprzez: emisje zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego podczas spalania węgla kamiennego w kotłach, wytwarzanie odpadów, zuŝycie wody, wytwarzanie ścieków, emisje hałasu, zuŝycie energii elektrycznej Przedsiębiorstwo podejmuje odpowiednie działania w celu zmniejszenia negatywnego oddziaływania na środowisko naturalne poprzez prowadzenie inwestycji w źródle ciepła oraz modernizacji infrastruktury ciepłowniczej w celu: zmniejszenia ilości zuŝycia opału uŝywanego do spalania w kotłach, zmniejszania emisji zanieczyszczeń pyłowo gazowych, zmniejszanie ilości wytwarzanych odpadów, prowadzenie selektywnej zbiórki wytwarzanych odpadów, ograniczania ilości zuŝycia wody, ograniczania ilości wytwarzanych ścieków, 2
ograniczania ilości zuŝycia energii elektrycznej, ograniczania zuŝycia strat ciepła na przesyle energii cieplnej. Działalność przedsiębiorstwa w zakresie oddziaływania na środowisko uregulowane jest poprzez odpowiednie decyzje administracyjne w zakresie emisji do powietrza, gospodarowania odpadami i gospodarki wodno ściekowej. Jednym z najwaŝniejszych dokumentów jest decyzja Prezydenta Miasta Suwałk z dnia 22 września 26 r. o udzieleniu Pozwolenia zintegrowanego na prowadzenie instalacji energetycznego spalania paliw o nominalnej mocy ponad 5 MW zlokalizowanej na terenie Ciepłowni Głównej w Suwałkach oraz decyzja Prezydenta Miasta Suwałk z dnia 23 marca 26 r. na uczestnictwo we wspólnotowym systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla) dla tej instalacji. ZuŜycie opału Ciepłownia Główna w 213 roku zuŝyła na potrzeby produkcji ciepła i energii elektrycznej ogółem 63 91 Mg węgla kamiennego w postaci miału węglowego. Na produkcję ciepła zuŝyto 54 95 Mg węgla, natomiast na produkcję energii elektrycznej zuŝyto 8 996 Mg tego paliwa. Do wytworzenia 1 GJ energii cieplnej zuŝyto 53,16 kg węgla, a sprawność wytwarzania energii cieplnej wynosiła 86%. Żużycie paliwa w 213r. Zużycie paliwa [Mg] 8 6 4 2 213r. Całkowite Produkcja ciepła Produkcja energii elektrycznej Spalany węgiel posiadał następujące średnie parametry*: - wartość opałowa - 21 866 kj/kg, - zawartość popiołu - 9,64%, - zawartość siarki -,32% * badania opału wykonane są comiesięcznie w akredytowanym laboratorium Głównego Instytutu Górnictwa w Katowicach 3
Dostawy opału na teren instalacji Ciepłowni Głównej realizowane są transportem kolejowym na bocznicę własną lub transportem samochodowym. Emisje zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego Podstawowym źródłem emisji z instalacji Ciepłowni Głównej o mocy nominalnej 12,8 MW są procesy energetycznego spalania węgla kamiennego w 3 kotłach wodnych WR-25 w celu wytwarzania energii cieplnej oraz proces wytwarzania ciepła w skojarzeniu z produkcją energii elektrycznej w kotle parowym OR-35. Podczas spalania węgla w kotłach emitowane są do powietrza atmosferycznego tlenki azotu i tlenki siarki, tlenek i dwutlenek węgla oraz pył. Pyły ze spalin powstających ze spalania węgla oczyszczane są w urządzeniach odpylających dwustopniowych zamontowanych za kotłami wodnymi WR-25 w postaci baterii multicyklonów I i cyklonów II oraz elektrofiltru za kotłem parowym OR-35. W kotle parowym moŝe być spalana równieŝ biomasa lub współspalana mieszanka biomasy z węglem. Ograniczanie emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego następuje w wyniku prowadzonych inwestycji, zakupów opału o odpowiednich parametrach jakościowych, poprzez monitorowanie i automatyzację oraz optymalizację procesów spalania węgla w kotłach oraz innych procesów technologicznych przy wytwarzaniu energii cieplnej i produkcji energii elektrycznej. Instalacja posiada zgodnie z przepisami prawa ciągły monitoring emisji zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego. W 213 roku emisje wszystkich zanieczyszczeń wyemitowanych z komina Ciepłowni były niŝsze od wartości dopuszczalnych, określonych w pozwoleniu zintegrowanym. Ciepłownia wyemitowała w 213 roku na podstawie wskazań monitoringu ciągłego pomiaru wielkości emisji, zamontowanego na emitorze Ciepłowni 338,94 Mg dwutlenku siarki przy wartości dopuszczalnej 631,4 Mg oraz 161,55 Mg dwutlenku azotu przy wartości dopuszczalnej 214,94 Mg i 28,183 Mg pyłu przy wartości dopuszczalnej 69,12 Mg. Roczna emisja a emisja dopuszczalna określona w pozwoleniu zintegrowanym 7 6 5 [Mg] 4 3 2 1 pyl nox so2 Emisja rzeczywista Emisja dopuszczalna 4
Średnie stęŝenie dwutlenku siarki w tym okresie wyniosło 692,83 mg/m 3 przy dopuszczalnym standardzie średniorocznym 1375 mg/m 3 natomiast średnie stęŝenie dwutlenku azotu wyniosło 33,23 mg/m 3 przy dopuszczalnym standardzie średniorocznym 4 mg/m 3 oraz stęŝenie pyłu wyniosło 57,61 mg/m 3 przy dopuszczalnym standardzie średniorocznym 213 mg/m 3. Średnioroczne stęŝenia zanieczyszczeń względem stęŝeń dopuszczalnych określonych w pozwoleniu zintegrowanym [mg/m3u] 16 14 12 1 8 6 4 2 pyl nox so2 StęŜenia rzeczywiste StęŜenia dopuszczalne W 213 r. rozpoczął się nowy okres rozliczeniowy w systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych w oparciu o rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 marca 214 roku, w którym określone zostały dla instalacji Ciepłowni Głównej przydziały bezpłatnych uprawnień dwutlenku węgla do emisji do roku 22. Zaostrzające się przepisy unijne spowodowały, Ŝe limity przyznanych bezpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla będą się bardzo zmniejszały do końca tego okresu rozliczeniowego. Ilość przyznanych bezpłatnych uprawnień dwutlenku węgla dla instalacji Ciepłowni na 213 rok wyniosła 68 175 Mg, natomiast emisja rzeczywista według przeprowadzonego auditu wyniosła 13 655 Mg. Wytwarzanie odpadów Na terenie całego przedsiębiorstwa prowadzona jest selektywna zbiórka wytwarzanych odpadów. Wytwarzane odpady są zbierane selektywnie i przekazywane do dalszego zagospodarowania upowaŝnionym podmiotom posiadającym stosowne pozwolenia administracyjne lub osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami do wykorzystania na ich potrzeby. Największa ilość odpadów powstaje w wyniku eksploatacji 5
instalacji Ciepłowni podczas spalania miału węglowego w kotłach - są to odpady mieszanki popioło-ŝuŝlowej z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych kod 1 1 8. W 213 roku wytworzono 12 174 Mg odpadów mieszanki popioło- ŜuŜlowej przy dopuszczalnej ilości 2 Mg/rok, określonej w pozwoleniu zintegrowanym. Odpady te zostały przekazane osobom fizycznym i jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami do utwardzania powierzchni, utwardzania dróg i placów. W wyniku prowadzonych prac inwestycyjnych związanych z modernizacją sieci cieplnych oraz w trakcie wykonywania prac konserwacyjnych oraz prowadzenia prac remontowych na terenie instalacji Ciepłowni powstają odpady materiałów izolacyjnych, Ŝelaza i stali, gleby i ziem oraz niewielkie ilości odpadów niebezpiecznych. W wyniku prowadzenia tych prac wytworzono 28,6 Mg odpadów Ŝelaza i stali przy dopuszczalnej ilości 5, Mg, oraz 1,5 Mg odpadów materiałów izolacyjnych przy dopuszczalnej ilości 2, Mg i poniŝej 1 Mg odpadów niebezpiecznych (oleje odpadowe, odpady zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych, zuŝyte czyściwo, filtry olejowe, zuŝyte chemikalia laboratoryjne oraz baterie i akumulatory). Odpady wytworzone w 213r. 8 6 4 2 Mieszanki popiołowo-żużlowe 1 1 8 [Gg] Żelazo i stal 17 4 5 [Mg] Materiały izolacyjne 17 6 4 [Mg] Odpady niebezpieczne Dopuszczalne Wytworzone Wytwarzane odpady niebezpieczne są oddzielnie magazynowane w magazynie odpadów niebezpiecznych i okresowo przekazywane podmiotom posiadającym wymagane prawem pozwolenia. Prowadzona jest równieŝ selektywna zbiórka odpadów komunalnych oraz oddzielnie makulatury i opakowań plastikowych z tworzyw sztucznych po napojach. Taki sposób gospodarowania odpadami ogranicza ich uciąŝliwość dla środowiska oraz pozwala na wtórne wykorzystanie oraz zmniejszenie ilości przekazywanych odpadów do składowania. 6
ZuŜycie wody i odprowadzanie ścieków Woda zuŝywana jest na terenie przedsiębiorstwa z sieci wodociągu miejskiego oraz z ujęcia własnego. Na potrzeby socjalno-bytowe pracowników woda pobierana jest z sieci wodociągu miejskiego. Podstawowym źródłem zasilania instalacji Ciepłowni w wodę jest ujęcie własne studnia głębinowa posiadająca pozwolenie wodnoprawne, z której woda pobierana jest na cele technologiczne, utrzymania czystości oraz cele przeciwpoŝarowe. Pobór wody ze studni głębinowej usankcjonowany jest prawnie poprzez wydane przez Prezydenta Miasta Suwałk pozwolenie wodnoprawne. W przypadku awarii studni głębinowej woda moŝe być pobierana z sieci wodociągu miejskiego na podstawie umowy z Dostawcą. Instalacja Ciepłowni posiada 2 niezaleŝne linie technologiczne uzdatniania wody surowej na potrzeby pracy kotłów i sieci ciepłowniczej: - na potrzeby kotłów wodnych oraz sieci ciepłowniczej stosuje się uzdatnianie wody na wymiennikach jonitowych pracujących w cyklu sodowym, - na potrzeby obiegu wodno - parowego stosuje się zmiękczanie, odwróconą osmozę i elektrodejonizację wody. Maksymalny roczny pobór wody na potrzeby instalacji określony w pozwoleniu zintegrowanym wynosi 33 m 3 z czego na potrzeby technologiczne 31 m 3 i 2 m 3 na potrzeby socjalno - bytowe. W 213 roku pobrano z ujęcia własnego 28 295 m 3 wody na potrzeby technologiczne przede wszystkim na potrzeby Stacji Uzdatniania Wody w ilości 17 222 m 3 : do regeneracji filtrów węglowych i Ŝwirowych, do produkcji nośnika ciepła na potrzeby uzupełniania wody w miejskiej sieci ciepłowniczej i 86 m 3 z sieci wodociągu miejskiego na potrzeby socjalno - bytowe. Pobór wody ze studni głebinowej i wodociągu miejskiego w 213r. Pobór wody [m3] 3 2 1 Ujęcie własne Sieć miejska Całkowite Produkcja Socjalno-bytowe 7
Przedsiębiorstwo posiada uregulowane prawem sprawy związane z wprowadzaniem ścieków przemysłowych i bytowych do urządzeń kanalizacyjnych i do gruntu. Na terenie instalacji funkcjonuje rozdzielczy system kanalizacji. Roczna ilość ścieków przemysłowych z instalacji Ciepłowni określona w pozwoleniu zintegrowanym wynosi 21 5 m 3 natomiast warunki wprowadzania wód opadowych do gruntu określona została w pozwoleniu wodnoprawnym wydanym przez Prezydenta Miasta Suwałk i na podstawie umowy z odbiorcą ścieków Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w Suwałkach. Ścieki przemysłowe i socjalno- bytowe są monitorowane w zakresie ilości i jakości oraz przed wprowadzeniem do kanalizacji są podczyszczane w separatorach substancji ropopochodnych. W 213 roku wprowadzono z instalacji do urządzeń kanalizacyjnych 9 799 m 3 ścieków przemysłowych oraz 86 m 3 ścieków socjalno bytowych. Ścieki odprowadzone do kanalizacji sanitarnej w 213r. [m3] 12 1 8 6 4 2 ścieki Przemysłowe Socjalno-bytowe Odrzut wody ze Stacji Uzdatniania Wody jest powtórnie wykorzystywany w innych procesach technologicznych instalacji. Przeprowadzone kontrolne badania odprowadzanych ścieków przez akredytowane laboratorium wykazały, Ŝe gospodarka ściekowa przedsiębiorstwa nie oddziałuje negatywnie na środowisko oraz chronione przyrodniczo obszary. Ścieki spełniają wymogi określone w przepisach ustawy Prawa wodnego i ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków. ZuŜycie energii elektrycznej W 213 roku wyprodukowano przez kocioł parowy OR-35 ogółem 47 139 MWh energii elektrycznej z czego na potrzeby instalacji zuŝyto 4135 MWh. Wskaźnik zuŝycia energii elektrycznej na produkcję 1 GJ energii cieplnej wynosi 2,57 kwh/gj. W celu zmniejszania energochłonności stosuje się przetwornice częstotliwości przy maszynach i urządzeniach technicznych, oświetlenie energooszczędne oraz wyłączanie zasilania urządzeń w przypadku ich postoju. 8
Straty ciepła i nośnika ciepła System ciepłowniczy miasta Suwałki w 213 roku obejmował sieć cieplną o łącznej długości 8.8 km, w tym 46,5 km w nowoczesnej technologii rur preizolowanych oraz 34,3 km sieci kanałowych. Rozbudowa sieci ciepłowniczych oraz wymiany istniejących kanałowych sieci cieplnych są prowadzone tylko w oparciu o tą nowoczesną technologię, co zwiększa efektywność energetyczną i znacznie lepiej zabezpiecza system ciepłowniczy przed stratami ciepła oraz umoŝliwia prowadzenie ciągłego monitoringu pracy sieci. Prowadzona wymiana armatury w komorach cieplnych i węzłach ciepłowniczych zmniejsza ilość wycieków nośnika energii cieplnej w postaci gorącej wody co wpływa na zmniejszenie strat ciepła. W 213 roku sprawność przesyłu energii cieplnej wynosił 9,9%. W 213 roku ubytki nośnika ciepła w postaci gorącej wody wyniosły 5 93 m 3, w ilości tej zawarty jest równieŝ nośnik ciepła jako czynnik grzewczy uzupełniający instalacje wewnętrzne. Straty ciepła jako róŝnica pomiędzy produkcją i sprzedaŝą energii cieplnej wyniosły w tym roku 15641 GJ. Sieć ciepłownicza preizolowana kanałowa Podsumowanie 1. Eksploatacja instalacji Ciepłowni Głównej w mieście Suwałki związana z wytwarzaniem energii cieplnej oraz produkcją energii elektrycznej spełnia wymagane prawem standardy ochrony środowiska w odniesieniu do posiadanych decyzjach administracyjnych. 2. W 213 roku produkcja ciepła i energii elektrycznej charakteryzowała się dobrymi wskaźnikami sprawności, zuŝyciem opału oraz innych surowców energetycznych.. 3. Z powodu zaostrzających się przepisów unijnych związanych z pakietem klimatycznym zmniejszane będą coroczne przydziały bezpłatnych uprawnień do emisji dwutlenku węgla dla instalacji Ciepłowni Głównej 9
co wiąŝe się z dodatkowymi wydatkami na zakup brakujących uprawnień na rynku zewnętrznym. 4. Prowadzone w 213 roku prace modernizacyjne i inwestycyjne na terenie instalacji Ciepłowni Głównej oraz sieciach cieplnych wpłynęły na poprawę stanu technicznego infrastruktury ciepłowniczej. Autorzy opracowania: 1. Jerzy Blady 2. Wojciech Chmielewski Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Suwałkach Spółka z o.o. 16-4 Suwałki ul. Przemysłowa 6A 1