. SZKOLNA LISTA TEMATÓW DO CZĘŚCI WEWNĘTRZNEJ EGZAMINU MATURALNEGO Z JĘZYKA POLSKIEGO W 2015 ROKU. EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 1
Literatura 1. Artysta jako bohater literacki. Omów problem na wybranych 2. Biografia pisarza jako klucz do odczytania jego twórczości. Omów temat na przykładzie wybranych twórców różnych epok. 3. Być ojcem trudne wyzwanie. Na wybranych przykładach z literatury, zaprezentuj sylwetki ojców rodzin. 4. Dekadentyzm i afirmacja jako postawy wobec życia. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady z literatury. 5. Dialog ze średniowieczem w literaturze późniejszych epok. Omów zagadnienie na wybranych 6. Dokumentaryzm jako sposób prezentacji świata w literaturze współczesnej. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory. 7. Dylematy moralne człowieka w świecie totalitaryzmów. Omów problem na przykładzie wybranych utworów z literatury współczesnej. 8. Etyczne zwycięstwa i klęski wybranych bohaterów literackich. Przedstaw temat, odwołując się do utworów z różnych epok. 9. Etykieta w kulturze różnych epok. Pokaż rolę obyczajów, tradycji, odwołując się do wybranych utworów literackich. 10. Kreacje zakochanego mężczyzny. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów literackich z różnych epok. 11. Fascynacja nowoczesnością w literaturze XIX i XX wieku. Omów temat, analizując wybrane utwory. 12. Ateizm w literaturze pięknej i filozofii. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów. 13. Kobiety adresatki wyznań lirycznych, bohaterki poezji, muzy poetów. Omów temat, odwołując się do literatury polskiej i obcej. 14. Literackie apele, przesłania, testamenty. Przedstaw te sposoby dialogu pisarza z czytelnikiem, odwołując się do wybranych tekstów z różnych epok. 15. Literackie dialogi przeciwników. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory. 16. Literackie rozrachunki z polskimi mitami narodowymi. Omów problem na wybranych 17. Literackie sposoby analizy ludzkiej psychiki. Przedstaw zagadnienie na przykładzie wybranych powieści psychologicznych. 18. Mieszkanie jako przestrzeń życiowa. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów, w których ukazane są relacje między człowiekiem a jego miejscem życia. 19. Miłość i zmysłowość w poezji. Przedstaw temat, analizując wybrane utwory. 20. Mistrzowie i uczniowie wśród twórców literatury. Przedstaw, ujawniające się w dziełach, związki między ich twórczością. 21. Motyw kresów wschodnich w literaturze polskiej XIX i XX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 22. Postawy chrześcijańskie w literaturze różnych epok. Przedstaw je, przywołując wybrane teksty literackie. 23. Na wybranych przykładach porównaj różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. 24. Na wybranych przykładach przedstaw ewolucję ballady jako gatunku literackiego. 25. Na wybranych przykładach utworów z różnych epok wskaż wpływy szekspirowskie w literaturze polskiej. EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 2
Literatura 26. Na wybranych przykładach z literatury zaprezentuj i oceń system wartości bohaterów prozy Stefana Żeromskiego. 27. Naturalistyczna koncepcja człowieka zawarta w utworach II połowy XIX wieku. Omów zagadnienie na wybranych 28. Nurt religijny we współczesnej poezji polskiej. Omów temat na podstawie wybranych utworów różnych autorów. 29. Obraz polskiego ziemiaństwa w literaturze. Przedstaw temat na podstawie analizy wybranych utworów. 30. Odwołując się do wybranych utworów literackich, scharakteryzuj groteskowy sposób kreacji świata przedstawionego. 31. Przyroda jako świadek i uczestnik życia bohaterów. Przedstaw różnorodność obrazów przyrody na podstawie wybranych tekstów z różnych epok. 32. Poezja Herberta jako komentarz do współczesności. Omów temat, analizując wybrane wiersze poety. 33. Porównaj sposoby charakteryzowania określonej warstwy społecznej w wybranych utworach literackich. 34. Portret mieszczanina. Sposoby jego kreacji i funkcje w literaturze. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów. 35. Portrety rycerzy, powstańców, żołnierzy. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych tekstów literatury. 36. Problematyka moralna w twórczości W. Szekspira. Omów zagadnienie na wybranych 37. Przedmioty jako obiekty i fascynacje poetów współczesnych. Zanalizuj temat, odwołując się do różnych utworów. 38. Przedstaw literackie kreacje ludzi szczęśliwych i oceń ich wymowę ideowo artystyczną. Odwołaj się do wybranych utworów. 39. Przedstaw różne obrazy miasta. Omów temat na wybranych przykładach z literatury. 40. Przedstaw wewnętrzny konflikt pomiędzy cielesnością i duchowością człowieka w wybranych utworach literackich. 41. Przedstaw wpływ kierunków artystycznych w twórczości poetów młodopolskich, analizując wybrane przykłady. 42. Przedstaw, odwołując się do wybranych utworów, tendencje do heroizacji i deheroizacji bohaterów literackich. Określ ich cel. 43. Realizm i kreacjonizm. Przedstaw sposoby prezentowania świata na wybranych przykładach utworów. 44. Rodzaje ironii i jej funkcje w dziele literackim. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory poetów współczesnych. 45. Rola tytułu i motta w utworze literackim. Przedstaw zagadnienie, interpretując wybrane przykłady. 46. Różne realizacje motywu sztuki kulinarnej w utworach literackich. Określ role tego tematu w wybranych dziełach. 47. Różne wizje przyszłości zawarte w literaturze fantastycznonaukowej. Przedstaw je, analizując wybrane powieści. EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 3
Literatura 48. Różnorodne funkcje tekstów kabaretowych XIX i XX wieku. Zanalizuj na wybranych 49. Społeczeństwo w krzywym zwierciadle. Omów temat na podstawie analizy wybranych utworów. 50. Starość młodość: dwa światy, opozycja, wzajemne dopełnianie się. Omów problem relacji pokoleń przedstawiony przez pisarzy różnych epok. 51. Szczególny rodzaj literatury faktu : biografie i autobiografie sławnych Polek. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów. 52. Szkoła i środowisko uczniowskie jako inspiracja twórców literatury. Zanalizuj temat, odwołując się do wybranych utworów. 53. Świat widziany oczyma mistrzów reportażu. Omów temat na wybranych 54. Tendencje klasycyzujące i awangardowe w literaturze XX wieku. Omów na wybranych 55. Tradycja wolnościowa w literaturze polskiej. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok. 56. Twórczość Jana Kochanowskiego w tradycji literackiej późniejszych epok. Omów temat na przykładzie wybranych utworów. 57. Ukaż rolę retrospekcji w wybranych utworach XIX i XX wieku. 58. Wartości humanistyczne w twórczości współczesnych poetów. Dokonaj analizy tematu na wybranych 59. Wizerunek adresata w listach barokowych i romantycznych. Zanalizuj temat na podstawie wybranych utworów epistolograficznych obu epok. 60. Zakończenie utworu jako klucz do jego interpretacji. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich. 61. Związki literatury z filozofią. Omów temat na wybranych przykładach z różnych epok. 62. Żywotność motywów biblijnych w literaturze. Omów zagadnienie, analizując wybrane utwory. 63. Żywotność tradycji romantycznej w literaturze następnych epok. Omów na wybranych EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 4
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki. 1. Alegoria i symbol jako środki wyrazu w literaturze i sztuce. Omów na wybranych 2. Analizując wybrane przykłady, przedstaw funkcje motywu drogi w dziele literackim, malarskim, filmowym. 3. Artystyczne interpretacje historii w literaturze i malarstwie. Dokonaj analizy porównawczej wybranych dzieł, podejmujących ten sam temat. 4. Dziecko w malarstwie, literaturze i filmie. Przedstaw różnorodne kreacje dziecka w wybranych tekstach kultury. 5. Artystyczne wizje rzeczywistości prowincjonalnych miasteczek. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych przykładów z prozy i malarstwa. 6. Brzydota jako kategoria estetyczna Omów temat na przykładzie wybranych dzieł literatury i sztuki różnych epok. 7. Deformacja rzeczywistości w literaturze i sztuce XX wieku. Dokonaj analizy tematu na wybranych 8. Duchowni jako bohaterowie literatury i sztuki. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury różnych epok. 9. Filmy J. Kawalerowicza i J. Hoffmana jako interpretacja dzieł literackich. Omów temat na wybranych przykładach utworów i ich filmowych adaptacji. 10. Klasycyzm w literaturze i sztuce. Omów temat na wybranych 11. Kraków - miasto wybitnych twórców kultury. Analizując wybrane dzieła, przedstaw inspirującą rolę miejsca twórczości. 12. Kultura antyczna źródłem inspiracji w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych 13. Literackie i fotograficzne świadectwa czasu wojny. Porównaj wartości poznawcze interpretowanych przykładów literatury faktu i zdjęć reportażowych. 14. Literatura i muzyka wzajemne inspiracje. Omów zagadnienie, analizując wybrane przykłady. 15. Malarstwo, rzeźba i architektura jako inspiracje dla literatury. Omów temat, analizując wybrane dzieła. 16. Motyw gloria victis w literaturze i sztuce. Przedstaw temat na wybranych przykładach dzieł różnych epok. 17. Motyw Fausta w literaturze, muzyce i malarstwie. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 18. Motyw stworzenia świata i człowieka w literaturze i malarstwie. Przedstaw funkcjonowanie tego motywu w wybranych tekstach kultury. 19. Motyw powitań i rozstań w literaturze, malarstwie i filmie. Przedstaw różne jego realizacje i znaczenia na przykładzie wybranych tekstów kultury. 20. Motyw ucztowania w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów zagadnienie na wybranych tekstach kultury. 21. Odwołując się do wybranych przykładów z literatury i malarstwa, przedstaw różnorodne sposoby przedstawiania motywu lęku w dziele sztuki. 22. Polscy bohaterowie narodowi w literaturze, filmie i malarstwie. Przedstaw temat na wybranych EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 5
Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki. 23. Porównaj sposoby kreowania portretów Sarmaty w literaturze i malarstwie na podstawie analizy wybranych przykładów. 24. Rola inspiracji biblijnych w literaturze i filmie. Przedstaw na wybranych 25. Różnice między kulturą europejską a dalekowschodnią. Omów temat na wybranych przykładach z literatury i innych dziedzin sztuki. 26. Strój jako element znaczący w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na wybranych 27. Symboliczne znaczenie gestów w utworze literackim i dziele malarskim. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 28. Symbolika sztuki średniowiecznej. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych dzieł literackich i plastycznych. 29. Synkretyzm sztuk w okresie romantyzmu i modernizmu w Polsce i Europie. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów. 30. Sztuka na usługach władzy. Scharakteryzuj zjawisko socrealizmu w literaturze i sztukach plastycznych. 31. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem w literaturze i sztuce współczesnej. Omów zagadnienie na wybranych 32. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia Omów temat, analizując wybrane dzieła. 33. Żywotność tradycji rycerskiej w literaturze i sztuce różnych epok. Omów na wybranych EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 6
J ęzyk 1. Archaizmy w pieśniach religijnych i modlitwach. Dokonaj analizy i klasyfikacji archaizmów w wybranych tekstach. 2. Eksperymenty językowe w poezji polskiej XX wieku. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane utwory. 3. Język mówiony jako tworzywo literatury. Dokonaj analizy językowej wybranych tekstów i określ zasadność użycia języka mówionego. 4. Język poezji B. Leśmiana i M. Białoszewskiego. Dokonaj analizy słowotwórczej wybranych konstrukcji słownych i określ ich funkcje. 5. Komizm słowny i sposoby jego realizacji. Omów temat na podstawie wybranych utworów różnych epok. 6. Mowa ezopowa. Zanalizuj środki stylistyczne języka ezopowego w wybranych utworach literackich. 7. Neologizmy poetyckie. Omów ich funkcje, analizując wybrane przykłady z poezji XX wieku. 8. Nowomowa we współczesnej prasie, telewizji i reklamie. Dokonaj analizy językowej wybranych tekstów. 9. Omów pochodzenie i dokonaj klasyfikacji językowej nazw osiedli, dzielnic i ulic. 10. Porównaj język pieśni ludowych z różnych regionów Polski. 11. Retoryka w tekstach Józefa Piłsudskiego lub prymasa Stefana Wyszyńskiego. Na wybranych przykładach omów funkcje doboru środków językowych. 12. Rola przysłów i sentencji w różnych utworach literackich. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 13. Scharakteryzuj język wybranych bohaterów literackich. Uwzględnij cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 14. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na wybranych przykładach literackich. 15. Sztuka przekładu. Dokonaj analizy dwóch różnych realizacji językowych wybranego obcojęzycznego tekstu literackiego. 16. Sztuka przemawiania. Omów temat, analizując wybrane teksty literackie różnych epok. 17. Zabawa słowem w poezji Wisławy Szymborskiej. Omów sposoby wykorzystania słowa i funkcje zabiegów językowych w poezji noblistki. EGZAMIN MATURALNY J. POLSKI 2015 STRONA 7