Lista tematów do ustnej część egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2013 roku. Literatura

Transkrypt

1 Lista tematów do ustnej część egzaminu maturalnego z języka polskiego w 2013 roku. Literatura L1. Biografia autora jako tworzywo literackie. Porównaj różne sposoby wykorzystywania faktów biograficznych w wybranych utworach L2. Bohater literacki jako świadek i komentator historii. Przedstaw przykłady wydarzeń historycznych ocenianych przez bohaterów wybranych L3. Bohaterowie literaccy zdeterminowani przez czasy, w których żyją. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach z różnych L4. Bohaterowie zagubieni w otaczającej ich rzeczywistości. Przedstaw ich na wybranych L5. Charakter i cele odwołań do tradycji antycznej w twórczości współczesnego poety. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych wierszy. L6. Człowiek poszukujący swego miejsca w świecie. Omów problem, odwołując się do tekstów literackich XIX i XX w. L7. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Omów na wybranych przykładach L8. Dramat odrzucenia przez otoczenie. Określ jego przyczyny i konsekwencje, analizując dzieje wybranych bohaterów L9. Dziecko w obliczu dorosłych problemów. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów L10. Hipokryzja, obłuda i podwójna moralność jako temat literacki. Rozważ problem, przywołując wybrane przykłady. L11. Idealiści i marzyciele w zderzeniu z rzeczywistością. Omów problem, analizując zachowania wybranych bohaterów L12. Kontrowersyjne decyzje literackich bohaterów. Omów problem na wybranych L13. Kostium historyczny jako sposób przedstawienia aktualnych wydarzeń. Omów zjawisko na wybranych L14. Kreacje bohaterów samotników w literaturze dawnej i współczesnej. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich. L15. Literacki obraz domu. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory. L16. Literacki obraz szatana. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach L17. Literackie podróże do piekieł. Omów przyczyny i skutki tych wypraw, przywołując wybrane teksty literackie. L18. Literackie portrety przyjaciół. Omów na wybranych L19. Literackie powroty do krainy dzieciństwa/młodości. Przywołaj i porównaj kilka utworów z różnych epok, wskaż funkcję powrotów. L20. Literackie ujęcia walki dobra ze złem w utworach różnych Omów na wybranych L21. Literatura akcji a literatura refleksji. Odwołując się do wybranych przykładów, skonfrontuj te dwa typy pisarstwa. L22. Literatura faktu - zjawisko charakterystyczne dla kultury XX wieku. Omów problem na wybranych L23. Metamorfozy bohaterów Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych L24. Miłość jako wyznacznik człowieczeństwa. Omów zagadnienie na wybranych przykładach L25. Motyw miłości i śmierci kochanków. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów

2 L26. Motyw poszukiwania mądrości. Omów różne sposoby jego funkcjonowania w wybranych utworach L27. Motyw powstań narodowych w literaturze XIX i XX wieku. Przedstaw na wybranych przykładach różne sposoby jego wykorzystania. L28. Motyw snu w literaturze Na wybranych przykładach zanalizuj jego różnorodne ujęcia. L29. Motyw śmierci w literaturze różnych Omów na wybranych L30. Motywy średniowieczne w literaturze fantasy. Omów problem na wybranych L31. Na wybranych przykładach omów sposoby ukazywania rewolucji w literaturze różnych L32. Niepokoje człowieka końca wieku i sposoby ich przezwyciężania w literaturze młodopolskiej i współczesnej. Przedstaw na wybranych L33. Nobliści polscy w dziedzinie literatury. Przedstaw ich zasługi, odwołując się do wybranych przykładów L34. Obecność romantycznej tradycji w polskiej poezji współczesnej. Zaprezentuj tę konwencję, odwołując się do wybranych tekstów L35. Odwołując się do wybranych utworów Henryka Sienkiewicza, omów wykorzystane przez pisarza sposoby pokrzepiania serc Polaków. L36. Od Rolanda do Kolumbów. W jakim stopniu ideał rycerza wpłynął na kreacje bohaterów walczących o wolność? Omów zagadnienie na wybranych L37. Odwieczne marzenia ludzi zawarte w utopiach. Zanalizuj wybrane przykłady utopii L38. Omów funkcjonowanie motywu podróży w twórczości Zbigniewa Herberta. L39. Omów sposoby funkcjonowania motywu zdrady w utworach literackich dwóch wybranych L40. Porównaj romantyczną i pozytywistyczną koncepcję patriotyzmu, odwołując się do wybranych utworów L41. Problem cierpienia i grzechu w Biblii i mitologii. Porównaj sytuacje archetypiczne, ilustrując wypowiedź wybranymi przykładami. L42. Przedstaw funkcje motywu rozstania w wybranych utworach L43. Przedstaw model polskiego heroizmu w wybranych utworach L44. Przedstaw motyw cierpiącej matki w literaturze polskiej. Odwołaj się do utworów różnych L45. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie tradycji antycznej w literaturze późniejszych L46. Przedstaw na wybranych przykładach z literatury polskiej motyw życia wiejskiego. Zwróć uwagę na różnice w ujęciu tematu. L47. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie tradycji biblijnej w literaturze późniejszych L48. Przedstaw obrazy literackich małżeństw, odwołując się do wybranych utworów różnych L49. Przedstaw psychologiczne aspekty zbrodni w wybranych tekstach L50. Przedstaw stosunek do przeszłości narodowej w wybranych utworach L51. Różne oblicza samotności w literaturze. Przedstaw temat na materiale literackim różnych L52. Różne postawy Polaków wobec zaborców przedstawione w literaturze XIX wieku. Omów je, analizując wybrane utwory. L53. Różne sposoby przedstawiania kobiety jako bohaterki literackiej. Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów dawnych i współczesnych. L54. Różne sposoby zachowań człowieka wobec Boga. Przedstaw je, odwołując się do literatury różnych L55. Różne typy bohaterów świata współczesnego. Omów temat na podstawie wybranych

3 L56. Satyryczny obraz Polaków w wybranych utworach Przedstaw zagadnienie, analizując sposoby tworzenia tego obrazu. L57. Scharakteryzuj przyczyny psychicznych zmagań człowieka z samym sobą w wybranych utworach L58. Topos wędrówki i doświadczeń wynikających z podróży w dziełach literatury polskiej i powszechnej. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów L59. Tradycje liryki religijnej. Scharakteryzuj różne ujęcia tematyki religijnej, przywołując wybrane utwory poetyckie z różnych L60. Tytuł, motto i ostatnia scena jako klucz do interpretacji dzieła literackiego. Omów na wybranych L61. U progu świątyni. Odwołując się do wybranych przykładów, opowiedz o poszukiwaniu Boga w Biblii i w literaturze XX wieku. L62. Uzasadnij opinię, że utwory J. R. Tolkiena zawierają ukrytą prawdę o świecie. Wykorzystaj wybrane przez siebie powieści autora. L63. Wpływ wojny na zachowanie i psychikę człowieka. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych L64. Wskaż, że literatura może być źródłem wartości dla współczesnego człowieka. Odwołaj się do wybranych L65. Wzorce osobowe i ich związek z czasami, w których powstały. Scharakteryzuj je na podstawie wybranych utworów z różnych L66. Zaprezentuj buntowników w utworach romantycznych i ich literackich spadkobierców na podstawie wybranych tekstów Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki Z1. Adaptacje filmowe dzieł Przedstaw i omów przykłady, oceń zasadność adaptowania literatury dla potrzeb filmu, porównaj literackie i filmowe środki wyrazu. Z2. Alegorie i symbole narodowe w sztuce oraz literaturze polskiej. Omów na wybranych Z3. Analizując wybrane przykłady, przedstaw symbolikę kolorów w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Z4. Człowiek wśród przedmiotów. Omów realne i metaforyczne funkcjonowanie przedmiotów w wybranych dziełach literackich oraz malarskich. Z5. Dialog z tradycją romantyczną w literaturze XX wieku i filmie. Omów na wybranych Z6. Fascynacja górami w sztuce. Omów zjawisko na przykładach z literatury, filmu i malarstwa. Z7. Femme fatale w literaturze i filmie. Omów temat na wybranych Z8. Fryzura i strój jako komunikat kulturowy. Omów zjawisko na wybranych przykładach z literatury, filmu i/lub innych dziedzin sztuki. Z9. Holocaust jako tragedia jednostki na tle zagłady całego narodu. Przedstaw problem, odwołując się do wybranych tekstów Z10. Impresjonistyczne postrzeganie świata. Przedstaw jego cechy na podstawie wybranych dzieł literackich i malarskich Młodej Polski. Z11. Inspiracje biblijne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła literackie i malarskie wybranych Z12. Inspiracje malarskie w tekstach kultury (np. w literaturze, filmie). Zaprezentuj, odwołując się do wybranych przykładów. Z13. Katastroficzne wizje i obrazy zagłady w dziełach literackich i filmowych. Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych przykładów. Z14. Komiks jako synteza sztuk. Omów to zjawisko kultury współczesnej na wybranych Z15. Kultura masowa a kultura elitarna. Przedstaw tę opozycję na podstawie wybranych

4 przykładów z literatury i innych dziedzin sztuki. Z16. Kulturotwórcza funkcja Internetu. Odwołując się do zebranego materiału oraz opinii znawców zagadnienia, zaprezentuj możliwości nowego medium. Z17. Literacka i filmowa wizja PRL-u. Omów zagadnienie, przywołując przykłady wybranych utworów literackich i filmowych. Z18. Matka Boska jako motyw rzeźbiarski, malarski, literacki. Zaprezentuj różne ujęcia motywu na wybranych Z19. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze i sztuce. Z20. Obrazy Jana Matejki w twórczości polskich pisarzy. Odwołując się do wybranych utworów, omów funkcje tych malarskich inspiracji. Z21. Odwołując się do wybranych tekstów kultury, omów wpływ muzyki rockowej lat osiemdziesiątych na społeczeństwo. Z22. Odwołując się do wybranych dzieł Stanisława Wyspiańskiego, udowodnij prawdziwość tezy, że artysta myśli obrazami. Z23. Orient jako inspiracja dla artystów. Omów temat, odwołując się do wybranych tekstów Z24. Piloci w literaturze i innych tekstach Omów funkcjonowanie motywu na wybranych Z25. Porównaj obraz powstania warszawskiego w literaturze i filmie na podstawie wybranych Z26. Porównaj różne realizacje motywu przyjaźni, odwołując się do dzieł literackich i filmowych. Z27. Przedstaw na wybranych przykładach funkcjonowanie motywu arkadyjskiego w literaturze i malarstwie. Z28. Przedstaw sposoby wizualizacji dobra i zła w literaturze i sztuce na wybranych Z29. Różne oblicza totalitaryzmu w tekstach Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych dzieł. Z30. Różne obrazy śmierci w malarstwie i literaturze. Omów sposób prezentacji i funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych tekstów Z31. Różne ujęcia anioła w literaturze, muzyce i malarstwie. Odwołaj się do wybranych tekstów Z32. Sposoby kreowania pejzażu w literaturze, malarstwie i/lub filmie. Omów temat na wybranych Z33. Symbol jako środek wyrazu w literaturze i malarstwie. Omów jego funkcje, odwołując się do przykładów. Z34. Synteza sztuk w utworach poetów młodopolskich. Omów temat, analizując wybrane utwory. Z35. Świat jako labirynt, teatr, sen... Przedstaw różne koncepcje mówienia o świecie w tekstach Z36. Topos ogrodu w literaturze i sztukach plastycznych. Zbadaj sposób jego przedstawienia, odwołując się do przykładów. Z37. Wizerunki świętych w utworach literackich, malarstwie i rzeźbie. Omów zagadnienie na wybranych Z38. Współczesne wersje motywu Madonny w literaturze i sztuce. Omów na wybranych Język J1. Analizując teksty współczesnych przemówień politycznych, scharakteryzuj język polityków oraz przedstaw zastosowane środki perswazji. J2. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji.

5 J3. Analizując zgromadzony materiał, scharakteryzuj styl wybranej epoki literackiej. J4. Błąd językowy jako źródło komizmu. Omów temat, analizując wybrany materiał językowy (przykłady z języka mówionego, humor z zeszytów szkolnych, teksty kabaretowe itp.). J5. Dokonując analizy języka wybranych przez siebie reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. J6. Ekspansja języków obcych we współczesnej polszczyźnie. Omów problem na podstawie analizy języka internautów. J7. Eksperymenty językowe w poezji XX wieku. Omów ich funkcje na przykładzie wybranych J8. Formuły magiczne i zaklęcia w języku polskim. Omów zjawisko na wybranych tekstach J9. Język i styl romansów a wizja świata kreowanego przez popularny gatunek kultury masowej. Omów temat na podstawie zebranego materiału. J10. Język instrukcji. Zanalizuj wybrane teksty, oceniając ich poprawność i komunikatywność. J11. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w utworach Omów na wybranych przykładach z różnych J12. Na podstawie listów z różnych epok przedstaw bogactwo środków językowych kształtujących wypowiedź epistolarną. J13. Na wybranych przykładach omów i oceń zjawisko archaizacji w literaturze. J14. Na wybranych przykładach omów zjawisko stylizacji gwarowej i jej funkcje w literaturze. J15. Neologizmy i ich funkcje w tekście literackim. Omów temat, odwołując się do twórczości wybranych pisarzy. J16. O elegancji, smaku i dobrej polszczyźnie... Przywołując wybrane przykłady wypowiedzi publicystycznych i komentarze językoznawców, zanalizuj estetyczne (i antyestetyczne) aspekty języka współczesnych mediów. J17. Omów frazeologizmy jako tworzywo poetyckie w wybranych utworach współczesnej liryki polskiej. J18. Omów język wybranych postaci literackich ze szczególnym uwzględnieniem cech ujawniających ich przynależność środowiskową i charakter. J19. Omów rodzaje błędów językowych i mechanizmy ich powstawania na podstawie fragmentów artykułów prasowych oraz wypowiedzi telewizyjnych i radiowych. J20. Porównaj żargon uczniowski w twórczości S. Żeromskiego i W. Gombrowicza z żargonem współczesnej młodzieży. J21. Prowokacja językowa w utworze literackim, jej cele i funkcje. Omów na wybranych J22. Przedstaw wpływ języka angielskiego na współczesną polszczyznę, odwołując się do wybranych przykładów (czasopisma, audycje radiowe, telewizyjne). J23. Różne rodzaje zapożyczeń językowych. Scharakteryzuj zjawisko z uwzględnieniem jego wpływu na rozwój języka polskiego. J24. Scharakteryzuj język prasy młodzieżowej. Dokonaj oceny jego poprawności. J25. Scharakteryzuj różne typy stylizacji językowej i ich funkcje na przykładzie literatury współczesnej. J26. Strategie narracyjne. Przywołując wybrane przykłady utworów epickich, przedstaw różnorodność literackich technik opowiadania. J27. Stylizacja biblijna i jej funkcje w utworach różnych Zaprezentuj na wybranych J28. Świat wartości i literackie inspiracje w tekstach muzyki rap. Omów na wybranych J29. Wpływ języka i kultury hip hopowej na kształtowanie się światopoglądu współczesnej młodzieży. Omów zagadnienie na wybranych J30. Zapożyczenia językowe na ulicach naszych miast. Wykorzystując zgromadzony materiał, oceń wpływ języków obcych na nazewnictwo handlowe, nazwy własne i reklamy.