ul. Wał Miedzeszyński 397, 03-942 WARSZAWA Uwagi do Projektu Rozporządzenia MSiT w sprawie uprawiania turystyki wodnej Projekt z dnia 16.10.2012 r. Przedstawiamy propozycje zmian w poszczególnych paragrafach wraz z uzasadnieniem Korekta 2. W ust. 1: skorygować definicję miejsca schronienia: - skreślając słowo obszar, wprowadzając akwen lub port. Słowo obszar jest zbyt mało precyzyjne i nie dotyczy tylko problematyki związanej z żeglowaniem. Termin miejsce schronienia określać powinien każdy naturalnie lub sztucznie osłonięty akwen, w tym port, przystań żeglarską, cieśninę, zatokę, które mogą być wykorzystane do przerwania żeglugi i przeczekania trudnych warunków pogodowych. Korekta 5. W ust. 1 zmienić i rozbudować dane osoby: - skreślić słowo zamieszkania wprowadzić w to miejsce korespondencyjny, numer telefonu, adres email, - skreślić słowo poziom, wprowadzając słowo rodzaj. Ułatwi to bardzo korespondencję wystawcy patentu, szczególnie w przypadku ewentualnych błędów w danych osobowych, a także wykluczy problemy z dostawą patentu. W dotychczasowej terminologii prawnej nie występuje sformułowanie poziom patentu. Korekta 6. W ust. 1. pkt 1.: zmienić 12 na 16 rok życia w sprawie uprawiania turystyki wodnej. str. 1
Stopień ten dotyczy pełnego zakresu uprawnień do prowadzenia rekreacyjnego jachtu żaglowego po wodach śródlądowych. Uzyskiwanie tak dużych uprawnień przez osoby poniżej 16 roku życia jest nie tylko niewskazane, ale wręcz niemożliwe do praktycznego wykorzystania przez właściciela takiego uprawnienia. Ukłon jaki wiele lat temu został wykonany, aby zachęcić młodszą młodzież do uprawiania żeglarstwa (wiek początkowo od 10 lat, następnie od 12 lat) na dużo mniejszych zresztą wtedy jachtach, jest teraz nie tylko niepotrzebny ale wręcz szkodliwy. Prowadzenie jachtu żaglowego o długości ponad 7,5 m wymaga nie tylko dobrych warunków fizycznych (wzrost, siła mięsni, ogólna sprawność fizyczna), szczególnie w trudniejszych warunkach atmosferycznych ( wiatr o sile od 3 0 B ), ale spełnienia warunków psychicznych (odporność na stres, umiejętność podejmowania decyzji, radzenia sobie w trudnych sytuacjach). Niebagatelną rolę odgrywa tu także umiejętność kierowania załogą takiego jachtu i odpowiadania za ich bezpieczeństwo. Osoby poniżej 16 roku życia nie ponoszą prawnej i cywilnej odpowiedzialności za tego typu działanie. Tak więc nie tylko w większości przypadków słabe warunki psychofizyczne, ale także brak osobistej odpowiedzialności, jednoznacznie wskazuje na proponowaną granicę wieku 16 lat. Po ukończeniu 16. roku życia, osoba fizyczna uzyskuje tzw. szczątkową odpowiedzialność prawną skutkującą odpowiedzialnością cywilną za swoje czyny, ukształtowane w tym wieku zdolności psychofizyczne gwarantują minimum bezpieczeństwa na pokładzie jachtu. W ust. 2.: Wykreślić z uprawnień zapis dotyczący wód morskich. W wymaganiach egzaminacyjnych nie występuje tematyka związana z żeglowaniem po wodach morskich. Żeglowanie przy brzegu morskim w przypadku szybko pogarszających się warunków pogodowych,, osoby niedoświadczonej w żeglowaniu po morzu, a taką jest osoba posiadająca tylko patent żeglarza jachtowego, jest bardzo niebezpieczne i może doprowadzić do zagrożenia życia załogi. Poza tym, w obecnych zapisach Ustawy o żegludze śródlądowej, osoby nie posiadające uprawnień żeglarskich mogą prowadzić jacht żaglowy o długości do 7.5 m bez ograniczeń rodzaju akwenów i ich obszarów. Występuje więc kuriozalny przypadek, że osoba bez uprawnień, a więc posiadająca dużo mniejsza wiedzę i umiejętności żeglarskie niż osoba posiadająca patent żeglarza jachtowego, może pływać jachtem przykładowo o długości 7.4 m po dowolnych wodach morskich i dowolnym ich zakresie, a osoba z patentem żeglarza jachtowego tylko do 2 Mm od brzegu w porze dziennej na jachcie tylko niewiele większym, bo o długości do 8.5m. Wykreślić ust. 3 i ust. 4. Definiowane w poprzednich rozporządzeniach pływanie pod nadzorem dla nieletnich (do 16 roku życia) posiadaczy państwowego stopnia żeglarskiego, jest zapisem martwym i praktycznie nierealizowanym. Zgodnie z tymi zapisami, nadzór musi prowadzić osoba pełnoletnia, posiadająca uprawnienie do prowadzenia takiego jachtu, i to ta osoba, ponosi pełną odpowiedzialność za wszystko co się dzieje z jachtem i jego załogą. Osoba ta powinna ponadto w sprawie uprawiania turystyki wodnej. str. 2
posiadać dodatkowe uprawnienia z tytułu opieki nad nieletnią osobą, mianowicie uprawnienie wychowawcy tzn. opiekuna dzieci i młodzieży (niestety brak tej informacji w dotychczasowych zapisach rozporządzeń). Nadzór taki można tylko realizować na akwenie pozwalającym prowadzić pełną obserwację i przeprowadzić natychmiastową akcję ratowniczą. Do realizacji takiej akcji ratowniczej musi być wykorzystany sprzęt ratowniczy (będący w stanie gotowości), a osoba prowadząca taką akcję musi posiadać niezbędne uprawnienia do użytkowania takiego sprzętu. (np. odpowiednie uprawnienia motorowodne). Nie posiadamy informacji, czy kiedykolwiek ktoś nawet w znikomym zakresie, organizował tego typu pływanie pod nadzorem dla młodocianych posiadaczy uprawnień. Nie należy mylić pływania pod nadzorem z nadzorem w procesie szkolenia żeglarskiego, którego organizacja i sposób realizacji wynika z innych zadań i potrzeb oraz obwarowany jest innego rodzaju wymaganiami i przepisami. Korekta 7. W ust. 2 pkt 2 pdkt 2. b): Zmienić 20 Mm na 50 Mm Sugerujemy zwiększyć proponowaną strefę z 20 Mm do 50 Mm od miejsca schronienia. Mniejsza strefa jest z oczywistych względów mniej bezpieczna dla uprawiania żeglugi rekreacyjnej (wzmożony ruch statków, promów, rybołówstwo, pływy, przeszkody nawigacyjne itp.), wskazane jest więc zwiększenie zasięgu żeglugi na wody bezpieczniejsze do 50 Mm, Korekta 8. W ust. 1 pkt 3: Wprowadzić dodatkowy podpunkt: 3) zdała egzamin z wymaganej wiedzy i umiejętności Pływanie na otwartych morzach, szczególnie w strefach o bardzo dużym natężeniu ruchu statków a także w strefach wysokiego skoku pływu, wymaga posiadanie dużo większej wiedzy i umiejętności, niż są wymagane do uzyskania stopnia sternika jachtowego. Może to być tylko poprawnie zweryfikowane egzaminem żeglarskim na ten stopień. Weryfikacja nabytych przez doświadczenie umiejętności (udział w rejsach, samodzielne prowadzenie jachtu) i wiedzy nautycznej jest niezbędne do przyznania uprawnień do nieograniczonej żeglugi (po wszystkich morzach i oceanach) na bardzo dużych jachtach (do 18 m długości kadłuba) - propozycja ta dotyczy również morskiego sternika motorowodnego w sprawie uprawiania turystyki wodnej. str. 3
Korekta 11. W ust. 1, pkt. 3) Skreślić słowa po wodach morskich. Stopień starszego sternika motorowodnego upoważnia m.in. do prowadzenia skuterów i łodzi motorowych po wodach śródlądowych. Jest bardzo duża grupa motorowodniaków, którą interesuje tylko ten rodzaj turystyki wodnej i kazanie im odbyć obowiązkowego stażu na wodach morskich, i jeszcze na jachtach motorowych jest przepisem, który w praktyce z powodu ogromnych kosztów uniemożliwi im spełnienie warunków określonych w projekcie rozporządzenia Korekta 15. Wprowadzić licencję na prowadzenie skutera wodnego. Szczególny przypadek uzyskiwania uprawnień do prowadzenia tak obecnie popularnych skuterów wodnych (o dużej mocy silnika) powinien być określony zupełnie innym zakresem wiedzy i skalą umiejętności niż obecnie. Nauczenia nawigacji i wielu innych przedmiotów i umiejętności wymaganych na szkoleniu na stopień starszego sterniku motorowodnego (gwarantujące m.in. stosowne uprawnienia na wspomniane skutery) jest tu całkowicie niepotrzebne. Musi być określony zakres wiedzy i umiejętności dający prawo prowadzenia skutera wodnego jako licencji (tylko na takie urządzenie). Korekta 16. Wykreślić ust. 1 i ust. 2. Całkowicie oddzielić uprawnienia żeglarskie od motorowodnych. Bez jakiejkolwiek wymienności. Wymagane umiejętności do prowadzenia jachtu żaglowego różnią się tak bardzo od umiejętności prowadzenia jachtu motorowego (szczególnie w przypadku manewrowania dużym jachtem pod żaglami) i odwrotnie, mając na uwadze wielkość i moc silników jachtów motorowych, że bezwzględnie należy odejść od dotychczasowej praktyki wymienialności tych uprawnień. Tym bardziej, że wymienialność dotyczy tych największych zakresów uprawnień. Oczywiście część wiedzy się uzupełnia, co może znacznie ułatwić zdanie wymaganego egzaminu i uzyskanie wymaganych staży rejsowych. w sprawie uprawiania turystyki wodnej. str. 4
Korekta 18. Skreślić słowo patenty, wprowadzić na to miejsce stopnie żeglarskie lub motorowodne Należy uporządkować nazewnictwo. Szkoli się lub egzaminuje na poszczególny stopień żeglarski lub motorowodny. Dokumentem potwierdzającym posiadanie uprawnień danego stopnia jest odpowiedni patent żeglarski lub motorowodny. Korekta 22. Podwyższyć proponowane opłaty za egzaminy: 1) na stopień żeglarza jachtowego.- 300 zł 2) na stopień sternika jachtowego 400 zł - (500 zł gdy osoba zdająca egzamin nie ma stopnia ż.j.) 3) na stopień jachtowego sternika morskiego 500 zł Opracowane w 2005 roku stawki opłat egzaminacyjnych, które pojawiły się obecnym jeszcze Rozporządzeniu z dnia 9 czerwca 2006 roku, już wtedy nie uwzględniały wprowadzonych zniżek dla młodzieży uczącej się do 26 roku życia. Mając na uwadze, że w zakresie procentowym na większości egzaminów żeglarskich ta właśnie grupa przeważa, jeżeli chodzi o ilość podchodzących do egzaminu, przez ostatnich kilka lat organizatorzy egzaminów borykali się z poważnymi trudnościami deficytowych egzaminów na stopnie żeglarskie. Po upływie ponad siedmiu lat te koszty jeszcze wzrosły. W oddzielnym punkcie dokonana została analiza obecnie występujących przychodów i kosztów w przykładowych egzaminach żeglarskich. Egzamin na stopień sternika jachtowego dla osoby, która nie posiada stopnia żeglarza jachtowego, wymaga dodatkowych nakładów czasowych i sprzętowych. Egzamin musi dodatkowo zawierać cały zakres wiedzy i umiejętności określony na stopień żeglarza jachtowego i musi być przeprowadzony na jachcie śródlądowym (na wodach śródlądowych). Koszty egzaminu dla tej osoby są dużo wyższe, więc opłaty za taki egzamin oczywiście muszą być większe. Przedstawione wcześniej przykładowe analizy przychodów i kosztów egzaminów żeglarskich, jednoznacznie uzasadnia podjęcie następujących działań: 1. Przy określeniu wysokości stawek musza być uwzględnione wszystkie składniki kosztów egzaminu. 2. Jeżeli mają być zachowane ulgi dla młodzieży uczącej się do 26 roku życia, należy jednoznacznie wskazać jaka instytucja państwowa będzie dofinansować ustawowe ulgi. 3. Należy rozpatrzeć zasadność i konstytucyjność tych ustawowych ulg, mając na uwadze, że w przykładowym analogicznym uprawnieniu państwowym, jakim jest prawo jazdy, one nie występują. w sprawie uprawiania turystyki wodnej. str. 5