Dr hab. inż. Tadeusz Opara Rok urodzenia: 1952 forma zatrudnienia: mianowanie stanowisko: profesor nadzwyczajny zatrudnienie w PRad: 1 września 2002 r. 1) Dane podstawowe reprezentowana dziedzina naukowa: nauki techniczne dyscyplina naukowa: mechanika specjalności naukowe: mechanika płynów, termodynamika techniczna, ablacja, rozpylanie cieczy, fizyka ciekłych kryształów, optyka dyfrakcyjna, 2) Wykształcenie i kariera naukowa 1977 magister inżynier w zakresie: fizyka techniczna, specjalność: elektronika kwantowa i ciała stałego Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Chemii i Fizyki Technicznej 1982 doktor nauk technicznych w zakresie: fizyka ciekłych kryształów Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Chemii i Fizyki Technicznej Praca doktorska: Dyspersja współczynników załamania nematycznych ciekłych kruształów, promotor: prof. dr hab. inż. Józef Żmija recenzenci: prof. dr hab. inż. Antoni Adamczyk, prof. dr hab. inż. Roman Dąbrowski. 1996 doktor habilitowany nauk technicznych w dyscyplinie: mechanika, specjalność: mechanika płynów. Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Uzbrojenia i Lotnictwa Rozprawa habilitacyjna: Metrologiczne aspekty badania zjawisk zachodzących w stożku rozpylania wtryskiwaczy paliwa lotniczych silników turbinowych. 3) Przebieg pracy zawodowej 1977-1982 Wojskowa Akademia Techniczna, asystent (1977 1979), studia doktoranckie (1979 1982); 1982-2002 Wojskowa Akademia Techniczna: starszy asystent (1982-1983), adiunkt (1983-2001), profesor nadzwyczajny (1995 2002); 2002 - aktualnie Politechnika Radomska: profesor nadzwyczajny (2002 aktualnie). Zajmowane stanowiska: 1998-2002 Kierownik Zakładu Napędów Lotniczych i Termodynamiki w Instytucie Techniki Lotniczej Wydziału Uzbrojenia i Lotnictwa Wojskowej Akademii Technicznej. 165
4) Dorobek naukowy 4.1. Najważniejsze osiągnięcia naukowe: opracowanie interferencyjnej metody określania dyspersji współczynników załamania i dwójłomności uporządkowanych warstw ciekłokrystalicznych; opracowanie interferencyjnej metody określania kąta pochylenia molekuł w uporządkowanych warstwach ciekłokrystalicznych; wyznaczenie charakterystyki optycznej i molekularnej szeregu homologicznego niesymetrycznych dialkiloazoksybenzenów; modyfikacja impulsowej metody pomiaru współczynnika wyrównywania temperatury (dyfuzyjności cieplnej) ciał stałych; wyznaczenia temperaturowej charakterystyki dyfuzyjności cieplnej czterech podstawowych siluminów stosowanych do produkcji tłoków siników spalinowych; opracowanie dyfrakcyjnej metody określania przeciętnej średnicy kropel aerozolu; wyznaczenie charakterystyki przepływowej i przeciętnej średnicy widma kropel aerozolu paliwowego wytwarzanego przez wtryskiwacze turbinowych silników lotniczych; określenie właściwości mechanicznych i ablacyjnych żywic fenolowo formaldehydowych i epoksydowych; określenie charakterystyki przepływowej i przeciętnej średnicy widma kropel aerozolu wytwarzanego przez wtryskiwacze pneumatyczne; określenie charakterystyki przepływowej i widma rozpylenia kropel aerozolu wytwarzanego przez wtryskiwacze strumieniowo wirowe. badanie charakterystyki przepływowej agregatów ssących, badanie cech akustycznych pęcherzyków wytarzanych przez aparat oddechowy nurka. 4.2. Oryginalne opublikowane prace twórcze (autor lub współautor): monografie i podręczniki akademickie: 3 artykuły w czasopismach z listy filadelfijskiej: 4 artykuły w innych czasopismach recenzowanych: 40 referaty opublikowane w materiałach konferencji międzynarodowych: 24 referaty opublikowane w materiałach konferencji krajowych: 30 SUMA: 101 WYKAZ NAJWAŻNIEJSZYCH PUBLIKACJI (OD ROKU 2005) a) (wybrane) artykuły w innych czasopismach recenzowanych: 1. Kciński W., Opara T.: Cechy akustyczne pęcherzyków gazu wytwarzanych przez aparat oddechowy nurka, Zeszyty Naukowe AMW, XLVI, Nr 1 (160), (str. 37-55), 2005. 2. Molga A., T. Opara T.: Dobór napełniaczy proszkowych w aspekcie ablacyjnych zastosowa termoochronnych kompozytów polimerowych, XI Seminar Plastics in Machine Design, September 25-28, 2006, Cracow, Poland, Czasopismo Techniczne Mechanika, zeszyt nr 6 M/2006 (Rok 103) ISSN 0011 4561, str. 355 358. 3. Kucharczyk W., Opara T.: Kształtowanie ablacyjnych właściwości termoochronnych polimerowych kompozytów proszkowych, XI Seminar Plastics in Machine Design, September 25-28, 2006, Cracow, Poland, Czasopismo Techniczne Mechanika, zeszyt nr 6 M/2006 (Rok 103) ISSN 0011 4561, str. 293 296. 166
4. Opara T.: Historia i tendencje rozwojowe napędów lotniczych, History and future of turbine aircraft engine, (A) Silniki Spalinowe, Combustions Engines, nr 4 (127), (str. 3-18), 2006, (B) International Congress on Combustion Engines, PTNSS KONGRES 2007, The Development of Combustion Engines, May 20 th - 23 rd, Cracow, Poland, 2007, (C) Silniki Spalinowe, Combustions Engines, 2007 SC1 058 (P07 C058), Design, Operation & Powertain, pp. 10 26, 2007. 5. Glinka W., Litwin T., Opara T., Wdowiak S.: Przeciętna średnica kropel wtryskiwacza pneumatycznego, (A) International Congress on Combustion Engines, PTNSS KON- GRES 2007, The Development of Combustion Engines, May 20 th - 23 rd, Cracow, Poland, 2007, (B) Silniki Spalinowe, Combustions Engines, 2007 SC2 057 (P07 - C057), Mixture Formation, Ignition & Combustion, pp. 127 134, 2007. 6. Prywer J., Opara T., Opara K.: Drop size distribution in the spray cone of jet swirl atomizers, (A) International Congress on Combustion Engines, PTNSS KONGRES 2007, The Development of Combustion Engines, May 20 th - 23 rd, Cracow, Poland, 2007, (B) Silniki Spalinowe, Combustions Engines, 2007 SC2 059 (P07 - C059), Mixture Formation, Ignition & Combustion, pp. 135 141, 2007. 7. Prywer J., Opara T., Opara K.: Maximal droplets diameters in the spray cone of the jet - swirl atomizers, Journal of Aeronautica Integra, 1/2007 (2), pp. 59 65, 2007. 4.3. Inne publikacje (autor lub współautor): publikacje popularno-naukowe: 3 sprawozdania z prac zleconych, prac własnych, projektów badawczych: 13 4.4. Recenzje prac naukowych: rozprawy doktorskie: 1 rozprawy habilitacyjne (recenzje wydawnicze): 2 podręczniki, skrypty, monografie 4 artykuły w czasopismach naukowych: 10 projekty badawcze (KBN, MNiI, MNiSzW): 15 sprawozdania z prac badawczych: 3 4.5. Osiągnięcia w kształceniu kadry naukowej: Promotor trzech doktorów nauk technicznych, promotor jednej rozprawy w toku (przewidywany termin zakończenia przewódu: luty 2008 r.): Andrzej Szczepankowski (Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych): Diagnozowanie stanu technicznego turbinowego silnika odrzutowego metodą analizy portretu fazowego prędkości obrotowej. Obrona Instytut Techniczny Wojsk Lotniczych w Warszawie, 25 czerwca 1999 r. Agnieszka Molga (Katedra Edukacji Technicznej, Wydział Nauczycielski PRad): Wpływ rodzaju i udziału napełniacza na wybrane właściwości ablacyjne polimerowych kompozytów ablacyjnych. Obrona Wydział Mechaniczny Politechniki Radomskiej, 15 czerwca 2005 r. Wojciech Kucharczyk (Instytut Budowy Maszyn PRad) Kształtowanie ablacyjnych właściwości termoochronnych kompozytów polimerowych napełniaczami proszkowymi. Obrona - Wydział Mechaniczny Politechniki Radomskiej, 15 stycznia 2007. 167
Piotr Sadowski: Zagadnienie energetyczne utworzenia cząstki zużycia tribologicznego. Politechnika Radomska, Wydział Mechaniczny, otwarcie przewodu: 22.06.2006 r. 4.6. Najważniejsze opracowania naukowe: 1) Opara T.: Diffraction pattern conversion as a method to exhibit the average droplet diameter of fuel aerosol. Opto-Electronics Review, Vol. 3, No 2, 1995. 2) Opara T.: Liquid Crystal modulator as diffraction pattern converter used to exhibit the average droplet diameter of fuel aerosol. SPIE Vol. 2372, Liquid Crystals, 1995. 3) Opara T.: Average Droplet Diameter Measurement and Results for Fuel Aerosol Injected by Certain Types of the Turbojet Engines. Journal of Thermal Science International Journal of Thermal and Fluid Sciences (Science Press Beijing, New York), Vol. 6, No 4, (228-306), 1997. 4) Opara T.: Diffraction measurement methods of sizes of drops in quasi-monodispersive aerosol. Optica Applicata, Vol. XXX, No 4, (pp. 735-755) 2000. 5) Opara T.: Diffraction methods of drop size measurement in polydispersive media. Optica Applicata, Vol. XXXI, No 1, (pp. 115-141) 2001. 6) Opara T.: Test stands for measuring the average diameter of the fuel aerosol drops by diffraction method. Optica Applicata, Vol. XXXI, No 1, (pp. 143-164) 2001. 7) Glinka W., Litwin D., Opara T.: Diagnostics of swirl injector using diffraction method. Archivum Combustionis, Vol. 24, No 1-2, (pp. 93-100) 2004. 8) Prywer J., Opara T., Opara K.: Maximal droplets diameters in the spray cone of the jet - swirl atomizers, Journal of Aeronautica Integra, 1/2007 (2), pp. 59 65, 2007. 9) Opara T. (i inni): Turbinowe silniki lotnicze w ujęciu problemowym, Praca zbiorowa pod redakcją M.Orkisza, Polskie Naukowo - Techniczne Towarzystwo Eksploatacyjne, Lublin 2000. (302 str. ISBN 83-912861-2-6, Wydział Wydawniczy WSOSP w Dęblinie, zam. 55/V-2000) (T.O: pięć rozdziałów, str. 153 218). 10) Opara T. (i inni): Podstawy doboru turbinowych silników odrzutowych do płatowca. Praca zbiorowa pod redakcją M.Orkisza, Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa, Warszawa, 2002 (248 str + suplement 259 str.) ISBN 83-915995-4-X, (nakład 300 egz.) (T.O. str. 239-248 oraz suplement 259 stron). 4.7. Wykaz realizowanych projektów badawczych: a) jako wykonawca i główny wykonawca: 1) T.Opara, A.Szczepankowski Projekt KBN (promotorski) nr PB 1060/T00/97/12 (03.04.1997) Diagnozowanie stanu technicznego układu paliwowego silnika odrzutowego metodą precyzyjnego pomiaru prędkości obrotowej (rozliczony merytorycznie i finansowo w dniu 11.01.2000 BO/45/200) 2) M.Orkisz, P.Wygonik, T.Opara (kierownik i główni wykonawcy) Projekt KBN PB 0930-T00-99-16) Optymalizacja obiegu termodynamicznego turbinowych silników odrzutowych według kryterium zadania lotniczego, (rozliczony merytorycznie i finansowo w marcu 2002). 3) W.Kiciński, M.Gonera, T.Opara (kierownik i główni wykonawcy) Projekt MNiL 0T00A 016 23 Pomiar i badanie cech osobniczych sygnałów szumowych powodowanych przez płetwonurków (rozliczony merytorycznie i finansowo w 2004). 168
4.8. Realizacja innych prac badawczych: w latach 80-tych, udział w realizacji kilku prac zleconych w ramach CPBP i CPBR; w latach 80-tych, dział w realizacji dwu prac zleconych dla przemysłu; lata 1996-2007, realizacja ponad dziesięciu prac badawczych własnych i statutowych w Wojskowej Akademii Technicznej i w Politechnice Radomskiej. 5) Inne istotne informacje 5.1. Staże i wyjazdy zagraniczne: Czechy, konsultacje z prof. I. Komorska, Brno, 1995 (trzy dni); Francja, udział w Paryskim Salonie Lotniczym w 1999 r. (tydzień); Niemcy, udział w Salonie Lotniczym ILA 2000 w Berlinie (tydzień). Konferencje naukowe: Niemcy, Litwa, USA, Inne wyjazdy służbowe i dydaktyczne. 5.2. Współpraca z ośrodkami zagranicznymi: od roku 1997 z firmą General Electric napędy lotnicze; od roku 1998 z firmąpratt & Whittney; od roku 2000 z firmą Rolls-Royce. 5.3. Członkostwo w organizacjach naukowych (krajowych i zagranicznych): PTNSS - Polskie Towarzystwo Naukowe Silników Spalinowych; SPIE The International Society for Optical Engineering. 5.4. Redakcja czasopism naukowych: Journal of Aeronautica Intgra (2002 -) z-ca redaktora naczelnego. 5.5. Komitety Naukowe Konferencji Międzynarodowych i Krajowych: Prace w komitetach naukowych pięciu konferencji naukowych, m.in.: Członek International Editorial Advisory Bard International Scientific Committee of KONES 2004 30 th International Scientific Conference of Internal Combustion Engines; Chairman of Panel Session No 7B of 33rd International Scientific Congress on Powertrain and Transport Means EUROPEAN KONES 2007, Warsaw, 9 12 September 2007; 5.6. Nagrody i wyróżnienia: 1. Tytuł Zasłużonego Nauczyciela Akademickiego - za szczególne osiągnięcia w działalności dydaktyczno-wychowawczej, 14 października 1996. 2. Nagroda Rektorska II-go stopnia w Konkursie na najlepszą pracę habilitacyjną 1997 r. 169
3. Wyróżnienie Komendanta WUL Za aktywną i skuteczną działalność naukowodydaktyczną oraz za zajęcie czołowych miejsc we współzawodnictwie wydziałowym (R-z K-ta WUL Nr 95 z dn. 4.12.97) (ZNLiT drugie miejsce) 4. Wyróżnienie Komendanta WUL Za uzyskanie najwyższych wyników w działalności naukowej i dydaktycznej w roku akademickim 1997/98 (R-z K-ta WUL Nr 91 z dn. 15.12.98) (Zakład Napędów Lotniczych i Termodynamiki drugie miejsce) 5. Wyróżnienie Komendanta WUL Za aktywne i skuteczną działalność naukowo dydaktyczną i zajęcie I miejsca przez Zakłąd Napędów Lotniczych i Termodynamiki w roku akademickim 1998/99 (R-z K-ta WUL Nr 89 z dn. 8.12.99 r.) 5.7. Członkowstwo z wyboru w międzynarodowych i krajowych towarzystwach naukowych członek Senatu Politechniki Radomskiej (kadencja 2005 2008), członek Senatu Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych w Dęblinie (od 2005 r.), przewodniczący Komisji Wyborczej Senatu WSOSP (kadencja 2007 2010 r.), członek Rady Wydziału Mechanicznego PRad, członek Rady Wydziału Lotniczego WSOSP w Dęblinie, członek Rady Naukowej Sieci Naukowej Aeronautica Integra. członek (założyciel) Towarzystwa Astronomicznego From Astro. 170