Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Strona Przegląd -2 Wyzwalacze wzrostowe -4 Wyzwalacze zanikowe -5 Diagramy styków pomocniczych -6 Schematy wewnętrzne -8 Zdalne wyłączanie wyzwalaczem napięciowym -11 Zastosowanie wyzwalaczy zanikowych -13 Odłączanie wyzwalacza zanikowego -14 Sygnalizacja pozycji łączenia -15 Wyłączniki krótkozwłoczne schematy wewnętrzne -16 Moduł kondensatorów -1 Łączenie zdalne napędem silnikowym -18 Wyłączniki mocy jako wyłączniki transforamatorowe -19 Wyłączniki mocy z członem różnicowoprądowym -20 Wyłączniki mocy ZM -26-1
Przegląd Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyłączniki mocy ZM Chronią one urządzenia elektryczne przed przeciążeniem i przed zwarciem. Obejmują zakres prądów znamionowych od 20 do 1600 A. W zależności od wykonania ZM posiadają dodatkowe funkcje zabezpieczające, jak zabezpieczenie od prądów różnicowych, zabezpieczenie ziemnozwarciowe lub możliwość zarządzania energią przez rozpoznanie progów obciążenia i zamierzone zrzuty obciążenia. Wyłączniki mocy ZM odznaczają się zwartą budową i zdolnością ograniczania prądów. W takich samych wielkościach konstrukcyjnych jak wyłączniki mocy występują rozłączniki (bez bloków zabezpieczeń), które odpowiednio do wersji mogą być dodatkowo uzupełnione o wyzwalacze wzrostowe lub wyzwalacze zanikowe. Wyłączniki i rozłączniki mocy ZM są budowane i sprawdzane zgodnie z normą EC/E 6094. Posiadają właściwości rozłączników. Wyposażone w zamek nadają się do zastosowania jako wyłącznik główny zgodnie z EC/E 60204/VDE 0113 część 1. Wyzwalacze elektroniczne aparatów ZM2, ZM3 i ZM4 posiadają funkcje komunikacyjne. Za pomocą modułu DM Data Management nterface aktualne stany wyłączników mocy mogą być lokalnie wizualizowane lub zamieniane na wyjściowe sygnały cyfrowe. Dalej mogą być wyłączniki włączane w sieć komunikacyjną, np. PROFBUS-DP. ZM1 ZM2 ZM3 ZM4 Uwaga Wyłączniki ZM, ZM10 i ZM14 nie są już oferowane przez firmę Moeller. nformacje o tych aparatach znajdują się w tym rozdziale. Są one zastępowane przez nową generację urządzeń. -2
Przegląd Wyłączniki mocy ZM Chronią one urządzenia elektryczne w zakresie prądów znamionowych od 630 do 6300 A. Posiadają elektroniczne wyzwalacze, oferowane w czterech różnych wariantach. Jednostki wyzwalające oferują rozmaite funkcje zabezpieczające i sygnalizacyjne, począwszy od standardowej ochrony przeciążeniowej i zwarciowej, aż po zarządzanie energią ze zdalną transmisją danych. Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyłączniki mocy ZM są budowane i badane według przepisów EC/E 6094. Posiadają one własności rozłączników. W połączeniu z urządzeniem zamykającym mogą być stosowane jako włączniki główne zgodnie z EC/E 60204/VDE 0113 część 1. Łączniki szeregu konstrukcyjnego ZM występują również jako rozłączniki bez bloków zabezpieczeń. ZM1 ZM2 ZM3-3
Wyzwalacze wzrostowe Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyzwalacz wzrostowy A (Q1) Q1 E1 C1 C2 (L) -S11 0 C1 C2 Elektromagnes, który po podaniu napięcia uruchamia mechanikę wyłącznika. Przy braku prądu system znajduje się w stanie spoczynku. Wysterowanie następuje za pomocą styku zwiernego. Jeśli wyzwalacz wzrostowy jest dobrany do pracy krótkotrwałej (przewzbudzony wyzwalacz wzrostowy z 5 % ED), to praca krótkotrwała musi być zapewniona przez szeregowe włączenie odpowiedniego styku pomocniczego (należy do zakresu dostawy) wyłącznika. Te środki są zbędne przy zastosowaniu wyzwalacza wzrostowego do pracy ciągłej 100 % ED. Wyzwalacze wzrostowe stosowane są do wyzwalania zdalnego, jeśli przerwa w napięciu ma nie prowadzić do automatycznego wyłączenia. Wyzwolenie nie działa przy przerwanym przewodzie, obluzowanym styku lub obniżeniu się napięcia. -4
Wyzwalacze podnapięciowe Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyzwalacz zanikowy U (Q1) Q1 U< E1 (L) -S11 0 U< Zastosowany jest tutaj elektromagnes, który po zaniku napięcia powoduje wyzwalanie. W stanie zasilania cewki elektromagnesu system znajduje się w spoczynku. Wysterowanie następuje za pomocą styku rozwiernego. Wyzwalacze zanikowe (podnapięciowe) są zawsze przeznaczone do pracy ciągłej. Są to idealne elementy wyzwalające dla absolutnie pewnych blokad (np. wyłączniki awaryjne). Wyzwalacze podnapięciowe wyłączają łącznik przy zaniku napięcia, aby uniknąć późniejszego ponownego rozruchu silników po powrocie napięcia zasilającego. adają się oprócz tego do blokowania i zdalnego wyłączania z największą pewnością, ponieważ przy zakłóceniu (np. przerwanie przewodu w obwodzie sterowania) zawsze spowodują wyłączenie. W stanie beznapięciowym wyzwalaczy podnapięciowych wyłącznik nie pozwala się załączyć. Wyzwalacze zanikowe z opóźnionym odpadaniem UV (Q1) Q1 U< E1 (L) -S11 0 U< Wyzwalacz zanikowy z opóźnionym odpadaniem jest połączeniem oddzielnego modułu opóźniającego (UVU) i odpowiedniego wyzwalacza. Zapobiega on otwarciu wyłącznika mocy w czasie krótkich przerw napięcia. Czas opóźnienia nastawiany jest pomiędzy 0,06 a 16 s. -5
Diagramy styków pomocniczych Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Styki pomocnicze normalne H L2L3 H L2L3 H L2L3 H Służą do przekazywania rozkazów i informacji, wynikających z położenia styków głównych. Mogą być używane do blokad z innymi łącznikami i do zdalnej sygnalizacji stanu łącznika. ormalne styki pomocnicze zachowują się tak samo, jak styki wyłącznika głównego Wskaźnik położenia styków Blokada Odłączanie wyzwalacza prądowego Styki pomocnicze względne RH, nowe oznaczenie: styki pomocnicze wyzwolenia HA L2L3 HA L2L3 HA L2L3 HA 0 r Załączenie 0 R Wyłączenie R Wyzwolenie Q Styki zamknięte q Styki otwarte Służą do przekazywania rozkazów i informacji przy wyzwoleniu wyłącznika (położenie trip ), jakie są konieczne np. przy wyłącznikach z zabezpieczeniem kierunkowym. Przy załączaniu i wyłączaniu ręcznym lub przez napęd silnikowy nie ma żadnych impulsów. Sygnalizacja wyzwolenia łącznika Wskazanie pozycji łączenia tylko wtedy, gdy wyłącznik zostaje wyzwolony przez przeciążenie prądowe, zwarcie, wyzwalacz napięciowy lub wyzwalacz testowy. Brak zestyku impulsowego przy załączaniu/wyłączaniu ręcznym i przy wyłączaniu silnikiem (wyjątek: ręczne wyłączenie przy napędzie silnikowym ZM2, 3, 4). -6
Diagramy styków pomocniczych Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Styki pomocnicze wyprzedzające ZM1, 1, 2, 2, 3, 3 L2L3 L2L3 L2L3 ZM 10 L2L3 Służą do przekazywania rozkazów i informacji, wywoływanych zamykaniem lub otwieraniem styków głównych. Dzięki swoim własnościom wyprzedzania umożliwiają one blokowanie innych łączników. Poza tym pozwalają na wskazywanie położenia styków. Styk w pozycji wyzwolenia wyłącznika mocy posiada takie samo położenie jak przy wyłączeniu. Dzięki własnościom wyprzedzania może być stosowany do podawania napięcia na wyzwalacz zanikowy (a Podrozdział Wyzwalacze podnapięciowe, strona -5, a Podrozdział Zdalne wyłączanie wyzwalaczem napięciowym, strona -11, a Podrozdział Zastosowanie wyzwalaczy podnapięciowych, strona -13). L2L3 L2L3 0 r Załączenie 0 R Wyłączenie R Wyzwolenie Q Styki zamknięte q Styki otwarte ZM 4 L2L3 L2L3 L2L3 -
Schematy wewnętrzne Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 ZM1 L2 L3 1.13 1.11 4.13 4.11 Do styków pomocniczych stosowane są elementy stykowe M22-K10 (K01) z serii RMQ-Titan firmy Moeller. Dodatkowo są do dyspozycji dwa styki pomocnicze z wyprzedzaniem (2 Z). T1 T2 T3 3.13 3.23 > > > H HA 1.14 1.12 4.14 4.12 3.14 3.24 Maksymalne wyposażenie: ZM 1 2 3 4 H, 1 Z lub 1 R 1 2 3 3 HA, 1 Z lub 1 R 1 1 1 2, 2 Z 1 1 1 1 ZM2 L2 L3 1.13 1.23 1.11 1.21 4.13 4.11 3.13 Dane dotyczące styków pomocniczych: a Podrozdział Maksymalne wyposażenie:, strona -8 T1 T2 T3 3.23 > > > H HA 1.14 4.14 4.12 3.14 3.24 1.24 1.12 1.22-8
Schematy wewnętrzne Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 ZM3 L2 L3 > > > H 1.13 1.23 1.33 1.11 1.21 1.31 HA 4.13 4.11 3.13 3.23 Dane dotyczące styków pomocniczych: a Podrozdział Maksymalne wyposażenie:, strona -8 T1 T2 T3 1.14 1.24 1.34 1.12 1.22 1.32 4.14 4.12 3.14 3.24 ZM4 L2 L3 > > > H 1.13 1.23 1.33 1.11 1.21 1.31 HA 4.13 4.23 4.11 4.21 3.13 3.23 Dane dotyczące styków pomocniczych: a Podrozdział Maksymalne wyposażenie:, strona -8 T1 T2 T3 1.14 1.24 1.34 1.12 1.22 1.32 4.14 4.24 4.12 4.22 3.14 3.24-9
otatki Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0-10
Zdalne wyłączanie wyzwalaczem napięciowym Zdalne wyłączanie wyzwalaczem zanikowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 (L) -S. (L) -S. U< Zdalne wyłączanie wyzwalaczem wzrostowym C1 C2 1.13 1.14 (L) -S. (L) H -S. 1.13 1.14 C1 C2 Oznaczenie zacisków ZM14 Aby przy zastosowaniu wyzwalacza wzrostowego odłączyć obwód sterowania od napięcia, trzeba napięcie sterujące "brać" zza zacisków wyłącznika. -11
Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyłączniki mocy Zdalne wyłączanie wyzwalaczem napięciowym Zastosowanie wyłączników głównych w maszynach i obrabiarkach z funkcją wyłączania awaryjnego zgodnie z normą EC/E 60204-1, VDE 0113 część 1 -S. U< L2 L3 W pozycji wył. wyłącznika głównego wszystkie elementy sterownicze i przewody sterownicze, które opuszczają szafę rozdzielczą, są pozbawione napięcia. apięcie przewodzą jedynie odprowadzenia napięcia sterowniczego z przewodami sterowniczymi, prowadzącymi do łączników pomocniczych z wyprzedzeniem. ZM E1 -S. L2 L3 3.13 3.14 U< ZM E1-12
Zastosowanie wyzwalaczy podnapięciowych Odłączanie wyzwalacza zanikowego Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 (L) (L) 3.13 3.14 Wyprzedzający styk pomocniczy (Q1) może jak wyżej przedstawiono odłączyć napięcie sterujące wyzwalacza zanikowego w położeniu WYŁ wyłącznika. Jeśli wyzwalacz zanikowy należy odłączyć dwustronnie, trzeba między zaciskami - umieścić jeszcze jeden styk zwierny od Q1. Wyprzedzający styk pomocniczy (Q1) podaje napięcie na wyzwalacz zanikowy zawsze na tyle wcześnie, że załączenie jest możliwe. 3.13 3.14 U< Blokowanie rozruchu wyzwalaczem zanikowym 1.13 1.14 (L) -S6 -S5 (L) -S5 1.13 -S6 H 1.14 U< Wyłączniki z wyzwalaczem zanikowym powodują wymuszenie położenia zerowego razem ze stykiem pomocniczym blokady rozrusznika (S5), urządzeń dodatkowych silnika (np. aparatu do podnoszenia szczotek, S6) lub wszystkich wyłączników układu wielosilnikowego. Wyłącznik mocy pozwala się załączyć tylko w pozycji zerowej lub w pozycji WYŁ rozrusznika lub łącznika -13
Odłączanie wyzwalacza zanikowego Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wzajemne blokowanie wielu łączników z wyzwalaczem zanikowym (L) (L) -Q2 H 1.21 1.22 H 1.21 1.22 1.21 1.22 1.21 -Q2 1.22 H U< -Q2 U< Przy blokowaniu trzech i więcej wyłączników każdy łącznik blokowany jest szeregowo włączonymi pomocniczymi stykami rozwiernymi innych łączników (przy zastosowaniu styczników pomocniczych dla powielenia styków). Jeśli jeden wyłącznik jest załączony, to nie można włączyć innych łączników. -14
Sygnalizacja pozycji łączenia Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Sygnalizacja załączenia i wyłączenia za pomocą styków pomocniczych normalnych H (Q1) -F0 (L) (L) -F0 1.21 1.22 1.13 1.14 P1: ZAŁ P2: WYŁ X1 -P2 -P1 X2 X1 X2 H 1.13 1.14 X1 -P1 -P2 X2 (L-, L) 1.21 1.22 X1 X2 Sygnalizacja wyzwolenia ze stykiem pomocniczym wyzwolenia HA (Q1) Sygnalizator wyzwolenia dla wyłączników z zabezpieczeniem kierunkowym -F0 4.13 4.14 (L) -P1 X1 X2 -F0 (L) HA -P1 (L-, L) 4.13 4.14 X1 X2 P1: Wyzwolony -15
Wyłączniki krótkozwłoczne schematy wewnętrzne Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Budowa sieci z selektywnością czasową Wyłączniki mocy z członem krótkozwłocznym ZM2(3)(4)/VE umożliwiają budowę sieci z selektywnością czasową z nastawianym stopniowaniem czasów. Przy bardzo dużych prądach zwarciowych można uzyskać dodatkowe zabezpieczenie urządzeń przez zastosowanie wyzwalaczy bezzwłocznych w wyłącznikach z małą zwłoką. ZM2(3)(4)...-VE... Blok wyzwalający VE astawiane opóźnienie krótkozwłoczne: 0, 20, 60, 100, 200, 300, 500, 50, 1000 ms L2 L3 > > -16
Moduł kondensatorów ZM1, ZM2, ZM3, ZM4 Obwód z kondensatorem i wyzwalaczem wzrostowym 230 V, 50 Hz. Moduł kondensatora, który dostarcza energię potrzebną do uruchomienia wyzwalacza Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 wzrostowego wyłącznika z zabezpieczeniem kierunkowym (sieci zamkniętej), jest umieszczany niezależnie od wyłącznika. ZM-XCM podłączyć po stronie zasilania! 18 24 19 20 23 21 22 19 18 24 USt 24 V H b 19 18 24 20 230 V 50/60 Hz ZM-XCM 23 a H-ZM... 51 (C1) 20 230 V 50/60 Hz ZM-XCM 23 H-ZM... 51 (C1) 53 (C2) 21 22 53 (C2) 21 22 a Przekaźnik w sieci wewnętrznej b Przekaźnik w sieci wewnętrznej ze stykiem o niskiej obciążalności -1
Łączenie zdalne z napędem silnikowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Sterowanie sygnałem ciągłym ZM2, 3, 4 (L) Sterowanie sygnałem impulsowym (L) Zestyk impulsowy z automatycznym powrotem do pozycji zerowej po wyzwoleniu (L) 0 P1 0 P1 HA 0 P1 0 1 2 ZM-XR 5 4 0 1 2 ZM-XR 5 4 0 1 2 ZM-XR 5 4-18
jako wyłączniki transformatorowe Uszkodzenia przed wyłącznikiem niskiego napięcia, np. w samym transformatorze są odłączane za pomocą odpowiednich urządzeń zabezpieczających (np. przekaźnik Buchholz'a) po stronie wysokiego napięcia. Łącznik pomocniczy S wyłącznika wysokiego napięcia wyłącza wyłącznik transformatorowy ZM po stronie niskiego napięcia, aby zapobiec zasilaniu wstecznemu do sieci wysokiego napięcia. Łącznik S oddziela obustronnie transformator od sieci. Przy transformatorach pracujących Wyłącznik mocy z wyzwalaczem wzrostowym Q1 Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 równolegle należy zawsze przewidzieć taką blokadę w stosunku do wyłącznika wysokiego napięcia. Jeżeli jako łącznik pomocniczy mamy do dyspozycji tylko zestyk zwierny, to zamiast wyzwalacza wzrostowego trzeba zastosować wyzwalacz zanikowy. W ten sposób uzyskuje się jednocześnie zabezpieczenie podnapięciowe. Wyłącznik mocy z wyzwalaczem zanikowym Q1 (L) -S (L) -S (L) -S (L) -S C1 C2 Q1 C1 C2 Q1 U< -19
z członem różnicowoprądowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Do ochrony przed działaniem prądów różnicowych stosowane są wyzwalacze różnicowe, dołączane do wyłączników mocy. Takie kombinacje oferują następujące funkcje zabezpieczeń: zabezpieczenie przeciążeniowe, zabezpieczenie zwarciowe, zabezpieczenie przed prądami różnicowymi. Wyzwalacze różnicowe chronią w zależności od wersji: osoby przed bezpośrednim dotykiem (ochrona podstawowa), osoby przy pośrednim dotyku (ochrona różnicowa), przed niebezpieczeństwem stałego zwarcia doziemnego (pożar itd.). Typ Zakresy prądów znamiono wych Do wyłączników ZM1 i ZM2 można takie wyzwalacze dobudować. ie jest potrzebne żadne zewnętrzne napięcie pomocnicze. W przypadku błędu wyłącznik mocy jest wyzwalany przez wyzwalacz różnicowy, tzn. styki główne są otwierane. Przed ponownym zamknięciem wyłącznik i wyzwalacz muszą zostać przywrócone do stanu pierwotnego ("skasowane"). Podstawowe funkcje i właściwe wartości zostały zestawione w następującej tabeli. U e Dn t v Czułość A V A ms ZM1(-4)-XF30(R)(U) 15 125 200 415 0,03 Prąd pulsujący ZM1(-4)-XF300(R)(U) 15 125 200 415 0,3 ZM1(-4)-XF(R)(U) 15 125 200 415 0,03; 0,1; 0,3 0,5; 1; 3 10; 60; 150; 300; 450 ZM2-4-XF30 1) 15 250 280 690 0,03 ZM2-4-XF 1) 15 250 280 690 0,1; 0,3; 1; 3 60; 150; 300; 450 ZM2-4-XF30A 1) 15 250 50 400 0,03 Wszystkie ZM2-4-XFA 1) 15 250 50 400 0,1; 0,3; 1 60; 150; 300; 450 prądy 1) Aparaty niezależne od napięcia sieci. -20
z członem różnicowoprądowym Zastosowane mogą być w sieciach trójfazowych i jednofazowych. Przy pracy 2-biegunowej należy zwrócić uwagę, aby oba zaciski, służące do pomiarów, podłączyć do napięcia. 0 L2 L3 Q1 Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Do sygnalizacji wyzwolenia służą styki pomocnicze. ZM2-4-XF posiada styki wbudowane na stałe. Do ZM1(-4)-XF można dołączyć dwa elementy stykowe M22-K z serii RMQ-Titan firmy Moeller. Ułożenie styków w stanie niewyzwolony. ZM1(-4)-XF b M22-K10 ZM2-4-XF M22-K02 > > > > 6.13 6.14 6.21 6.22 n t v a c a d a Przycisk kontrolny (T) b ZM1-(4)..., ZM2-4... c ZM2-4-XF d ZM1-(4)-XF -21
z członem różnicowoprądowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Przekaźnik różnicowopr¹dowy PFR z przetwornikiem przepustowym Zakres zastosowań kombinacji przekaźnik/przetwornik obejmuje w zależności od przepisów ochronę ludzi poprzez zabezpieczenie ogniowe aż po ogólną ochronę instalacji w sieciach od 1- do 4-biegunowych. Do dyspozycji są trzy typy przekaźników i siedem typów przetworników. Obejmują zakres prądów roboczych od 1 do 1800 A. Trzy typy przekaźników to: Znamionowy prąd różnicowy 30 ma, ustawiony na stałe, Znamionowy prąd różnicowy 300 ma, ustawiony na stałe, Znamionowy prąd różnicowy od 30 ma do 5 A i czas opóźnienia od 20 ms do 5 s nastawiane krokowo. 230 V AC g 20 % 50/60 Hz 3 V A L Po przekroczeniu określonego prądu różnicowego, przekaźnik różnicowoprądowy reaguje za pomocą styku przełącznego. Ten sygnał może posłużyć zarówno jako komunikat do dalszej obróbki przez sterownik swobodnie programowalny lub jako polecenie zadziałania wyzwalacza wzrostowego lub zanikowego wyłącznika/rozłącznika. Przetwornik przepustowy nie zajmie dużo miejsca na przewodzie zasilającym. 1S1 1S2 L2 L3 5 6 8 > 3 m 50 m LOAD 1 2 3 4 O C C 50/60 Hz 250 V AC 6 A -22
z członem różnicowoprądowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyzwolenie wyłącznika mocy za pomocą wyzwalacza wzrostowego - możliwy zewnętrzny Reset przekaźnika przyciskiem (styk rozwierny) L2 L3 -S. 6 A 5 6 8 ZM.-XA... C2 C1 1 2 3 4 1S1 1S2 PFR-W LOAD -23
z członem różnicowoprądowym Poradnik układów elektrycznych Moeller 02/0 Wyzwolenie wyłącznika mocy za pomocą wyzwalacza zanikowego - możliwy zewnętrzny Reset przekaźnika przyciskiem (styk rozwierny) L2 L3 -S. 6 A 5 6 8 ZM.-XU... U < 1 2 3 4 1S1 1S2 PFR-W LOAD -24