Projekt z dnia 24 listopada 2011 r. Ustawa z dnia 2012 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Art. 1. W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm. 1) ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w art. 16 ust. 1b otrzymuje brzmienie: 1b. Składki na ubezpieczenia rentowe osób, o których mowa w ust. 1 i 1a, finansują z własnych środków, w wysokości 1,5 % podstawy wymiaru ubezpieczeni i w wysokości 6,5 % podstawy wymiaru płatnicy składek. ; 2) w art. 22 ust. 1 pkt 2 otrzymuje brzmienie: 2) 8,00 % podstawy wymiaru - na ubezpieczenia rentowe;. Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 marca 2012 r. 1) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2009 r. Nr 218, poz. 1690, z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474, Nr 254, poz. 1700 i Nr 257, poz. 1725 oraz z 2011 r. Nr 45, poz. 235, Nr 75, poz. 398, Nr 138, poz. 808, Nr 171, poz. 1016, Nr 197, poz. 1170, Nr 199, poz. 1175, Nr 232, poz. 1378 i Nr 237, poz. 1654.
Uzasadnienie W związku z istniejącym światowym kryzysem gospodarczym, którego skutki zaczęła odczuwać również gospodarka polska, Premier w swoim expose zwrócił uwagę na konieczność szukania oszczędności oraz zwiększenie dyscypliny finansowej. Jako jedno ze źródeł rosnącego zadłużenia państwa wskazał deficytowy fundusz rentowy. Źródłem powiększającego się deficytu w tym obszarze jest dokonane w 2007 r. zmniejszenie składki na ubezpieczenie rentowe z 13 % do 6 %, które spowodowało niedobór w systemie rentowym. Zgodnie z szacunkami wynikającymi z projektu ustawy budżetowej na 2012 r. kwota deficytu w tym funduszu, w przypadku pozostawienia składki na dotychczasowym poziomie, oscylowałaby w granicach 16 mld zł. To spowodowało, że w pierwszej kolejności rząd postanowił szukać możliwości zmniejszenia deficytu i oszczędności właśnie w tym obszarze. Realizując powyższe zamierzenie, przygotowano projekt zawierający propozycję podniesienia składki rentowej o 2 punkty procentowe po stronie pracodawców. Na skutek tej zmiany składka na ubezpieczenie rentowe wzrośnie z 6% do 8% i będzie kształtowała się na poziomie 1,5 % po stronie ubezpieczonego i 6,5 % po stronie płatnika składek. W przypadku pracodawców oznacza to powrót do wcześniejszych uregulowań. Ta zmiana pozwoli ograniczyć deficyt Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zakresie funduszu rentowego o około 6,5 mld w skali roku oraz zwiększyć pokrycie wydatków funduszu rentowego wpływami ze składek z niewiele ponad 60 % do blisko 80 % w 2012 r., a w perspektywie wieloletniej powinno doprowadzić do zbilansowania się wpływów i wydatków funduszu rentowego. W ocenie projektodawcy przedmiot projektowanej regulacji nie jest objęty zakresem prawa Unii Europejskiej i nie podlega procedurze notyfikacji w rozumieniu przepisów dotyczących notyfikacji norm i aktów prawnych. Zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.) projekt został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI 1. Podmioty, na które oddziałuje projektowana ustawa Rozwiązania przedstawione w ustawie będą miały wpływ na: - budżet państwa, - Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, - Zakład Ubezpieczeń Społecznych, - płatników składek - podmioty gospodarcze zatrudniające pracowników oraz na osoby prowadzące działalność gospodarczą. 2. Zakres konsultacji społecznych: Lista partnerów społecznych, którym projekt aktu prawnego został przesłany do zaopiniowania: Organizacje związkowe: 1) NSZZ Solidarność, ul. Wały Piastowskie 24, 80-855 Gdańsk; 2) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych, ul. Kopernika 36/40, 00-924 Warszawa; 3) Forum Związków Zawodowych, ul. Pl. Teatralny 4, 85-049 Bydgoszcz. Organizacje pracodawców: 1) Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej, ul. Brukselska 7, 03-973 Warszawa; 2) Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan, ul. Klonowa 6, 00-591 Warszawa; 3) Związek Rzemiosła Polskiego, ul. Miodowa 14, 00-246 Warszawa; 4) Krajowa Izba Gospodarcza, ul. Trębacka 4, 00-074 Warszawa; 5) BCC Związek Pracodawców, Plac Żelaznej Bramy 2, 00-136 Warszawa. 3. Wpływ na sektor finansów publicznych, w tym budżet państwa i budżety jednostek samorządu terytorialnego, rynek pracy, konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw: Zwiększeniu ulegną dochody funduszu rentowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Wpływy ze składek do funduszu rentowego wg projektu ustawy budżetowej na 2012 r.
wyniosą 26,18 mld zł, przy składce rentowej 6% (1,5 pracownik, 4,5% pracodawca). Podniesienie składki rentowej o 2 punkty procentowe od 1 marca 2012 r. oznacza wzrost dochodów ze składek o ok. 6,5 mld zł, a łączne dochody ze składek w 2012 r. ok. 32,7 mld zł, przy planowanych wydatkach funduszu rentowego 42,07 mld zł. Oznacza to wzrost pokrycia wydatków funduszu rentowego wpływami ze składek z 62% do ok. 78%. Kształtowanie się prognozowanych przychodów funduszu rentowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w następnych latach przedstawiają poniższe tablice: Fundusz rentowy wg prognozy ZUS przed podniesieniem składki rentowej o 2 punkty procentowe (w mln zł) 2013 2014 2015 2016 2017 Saldo roczne -16861-16634 -16165-15708 -15281 wpływy 28537 30594 32707 34836 36996 wydatki 45398 47228 48872 50544 52277 wydolność 63% 65% 67% 69% 71% Fundusz rentowy wg prognozy ZUS po podniesieniu składki rentowej o 2 punkty procentowe (w mln zł) 2013 2014 2015 2016 2017 Saldo roczne -7349-6436 -5263-4096 -2949 wpływy 38049 40792 43609 46448 49328 wydatki 45398 47228 48872 50544 52277 wydolność 84% 86% 89% 92% 94% Projektowane rozwiązania wpłyną na wzrost wydatków związanych z zatrudnieniem (z tytułu ubezpieczeń społecznych) w sektorze publicznym szacunkowo o ok. 0,44 mld zł w państwowych jednostkach budżetowych w 2012 r.
Brak wpływu projektowanej regulacji na sektor gospodarstw domowych, poza gospodarstwami domowymi prowadzących działalność gospodarczą. Podniesienie składki rentowej o 2 punkty procentowe dotyczyć będzie wszystkich podmiotów gospodarczych objętych ubezpieczeniem rentowym. Należy oczekiwać, że wpływ proponowanego rozwiązania nieznacznie zwiększy koszty pracy. Wydaje się, że wpływ podniesienia kosztów pracy będzie bardziej odczuwalny dla małych podmiotów gospodarczych, zatrudniających do kilku osób oraz pewnych grup osób prowadzących działalność gospodarczą. Ponadto możliwe jest zmniejszenie konkurencyjności podmiotów gospodarczych, szczególnie o niskiej rentowności. Brak bezpośredniego wpływu regulacji na rynek pracy, aczkolwiek możliwe jest nieznaczne ograniczenie popytu na pracę. Projektowane rozwiązania nie będą miały wpływu na sytuację i rozwój regionalny.