Raport IBAR Identifying barriers in promoting the European Standards and Quality Assurance at institutional level".

Raport IBAR Identifying barriers in promoting the European Standards and Quality Assurance at institutional level". 1. Tabela odpowiedzi listopad 2011 Lp. Pytanie 1. Jaka jest polityka uczelni w zakresie oceniania studentów? Zespół ds. IBAR Przewodnicząca Kolegium ds. jakości dr Anita Labus Dziekan dr inż. Wojciech Legierski Prodziekan ds. kształcenia mgr inż. Wojciech Martyna Prodziekan ds. studenckich mgr inż. Agnieszka Pawlicka Audytor ds. jakości mgr inż. Beata Woszczyna Generalny Nadzorujący Egzaminy mgr Anna Bielecka Odpowiedzi Główne kierunki przyjętej w Uczelni polityki w zakresie oceniania studentów: 1) Jasność zasad i kryteriów osiągana m. in. poprzez: - wprowadzenie systemu oceniania i egzaminowania studentów - odniesienia w Regulaminie studiów BWS im. J. Tyszkiewicza 2) dostosowywanie wdrożonego w Uczelni systemu oceniania i egzaminowania studentów do zmieniających się krajowych i międzynarodowych standardów kształcenia; przykładem wdrożenie skali ocen (5,0; 4,5; 4,0; 3,5; 3,0; 2,5; 2,0) dostosowanej do skali ocen w systemie ECTS (A; B; C; D; E; FX; F) 3) zapewnienie rzetelności i obiektywności oceny (zasada bezpieczeństwa) w ramach poszczególnych przedmiotów i egzaminu dyplomowego; osiągane m. in. poprzez: stosowanie jednolitych progów w odniesieniu do przyjętej skali ocen Nauczyciel akademicki* dr Mirosława Malinowska (kierownik specjalności Reklama multimedialna) Egzaminy są przeprowadzane w sposób anonimowy. Przedmiot jest zaliczony w przypadku zgromadzenia minimum 40%punktów przez studenta Student* Przewodniczą cy Samorządu Studenckiego Dariusz Gajny po zaciągnięciu opinii pozostałych członków Samorządu 1

(przypisanie przedziałów punktacji do poszczególnych ocen) obowiązywanie jednego progu dla wymagań minimalnych (ocena dostateczna od 40%) kodowanie pisemnych prac egzaminacyjnych : - zasada anonimowości - zasada obiektywizmu 4) kształtowanie samodzielności studentów w uczeniu się i stałym podnoszeniu kwalifikacji (kształceniu); - osiągane m. in. poprzez różnorodność stosowanych metod sprawdzania wiedzy i nabytych umiejętności oraz jawność zasad i kryteriów oceniania. 5) stworzenie podstaw organizacyjnych oraz procedur gwarantujących prawidłową organizację i realizację procesu weryfikacji wiedzy i umiejętności studentów w ramach sesji egzaminacyjnych; - poprzez powołanie Generalnego Nadzorującego Egzaminy 6) wdrożenie rozwiązań organizacyjnych i technicznych przyjaznych dla studentów niepełnosprawnych; - m. in. poprzez wdrożenie procedur pozwalających na stworzenie specjalnych warunków podczas zdawania przez te osoby egzaminów i zaliczania przez nie poszczególnych przedmiotów oraz opiekę i pomoc oferowaną przez Pełnomocnika ds. studentów niepełnosprawnych i Generalnego Nadzorującego Egzaminy 7) ciągłe doskonalenie efektywności tego systemu czemu służą: rozbudowywany system monitorowania w obszarze: oceny zajęć, w tym zawartości merytorycznej i sposobu ich prowadzenia, oceny innych form kształcenia oferowanych studentom przez Uczelnię, wzrostu poziomu wiedzy studentów oraz oceny stopnia ich zadowolenia; monitorowanie zajęć dydaktycznych w ramach hospitacji tych zajęć, przeprowadzanych przez samodzielnych pracowników naukowych oraz kierowników poszczególnych specjalności, zakładów i pracowni; elektroniczny system wspierający monitoring procesu zdalnego uczenia metodą blendet-learning oraz pisemnego ankietowania studentów; bezpośrednie działania naprawcze podejmowane w oparciu o wyniki monitoringu; działania mające na celu dostosowanie programów kształcenia do europejskich i krajowych ram kwalifikacji oraz uwzględniające wyniki 2

monitoringu zajęć dydaktycznych; - w roku akademickim 2010/2011 prace zespołów ds. standardów dydaktycznych na poszczególnych kierunkach - w roku akademickim 2011/2012 prace Kolegium ds. jakości składającego się z Przewodniczących Komisji Programowych na poszczególnych kierunkach powołanie Pełnomocnika ds. studentów niepełnosprawnych w celu zapewnienia tym osobom niezbędnego wsparcia podczas realizacji procesu kształcenia; powołanie Pełnomocnika ds. języków obcych w celu określenia jasnych zasad dotyczących nauki tych języków (czytelnych dla studentów) oraz sprawowania nadzoru nad ich prawidłowym przestrzeganiem; powołanie Prodziekana ds. kształcenia m. in. w celu koordynacji działań w zakresie realizacji przedmiotów metodą blendet-learning oraz przedmiotów informatycznych. 1b Jak jest ta polityka komunikowana studentom? Jakie najważniejsze informacje i w jakiej postaci są im przekazywane? Podstawą polityki komunikowania studentom jest: - pełna informacja o systemie oceniania i egzaminowania oraz treściach programowych - dostępność informacji - ciągłość - terminowość - ochrona danych osobowych (ocena podawana do wiadomości danego studenta, w zestawieniach oceny ogłaszane są z podaniem wyłącznie numeru identyfikacyjnego studenta) Stosowane działania w zakresie komunikowania studentom: 1) Każdy nauczyciel akademicki jest obowiązany do przedstawienia sylabusa na pierwszych zajęciach i poinformowania studentów o kryteriach oceny i trybie zaliczenia przedmiotu - sylabusy dostosowane do wymogów Krajowych Ram kwalifikacji 2) Zapoznanie z zasadami oceniania i egzaminowania poprzez podanie do wiadomości wszystkim studentom poprzez: - udostępniane systemu oceniania i egzaminowania na tablicy ogłoszeń i na platformie uczelnianej - informacje udzielane przez nauczycieli akademickich - informacje udzielane na Wydziale (na bieżąco Dziekanat i - Przedstawienie przez każdego z nauczycieli akademickich sylabusu na każdych nowo rozpoczynanych przedmiotach i w każdym nowym roku akademickim. - Przesyłanie drogą mailową sylabusu studentom. - Omówienie przez wykładowcę terminów zaliczeń i egzaminów. - Informacja o terminach egzaminów na platformie uczelni. 3

2 Jak procedury oceniania są związane z celami: diagnostic ocena wstępna kompetencji studentów. Na Generalny Nadzorujący Egzaminy, w kwestiach wątpliwych Dziekan i Prodziekani) 3) Spotkania Generalnego Nadzorującego Egzaminy ze studentami pierwszych roczników w celu omówienia regulaminu studiów i systemu oceniania w zakresie sesji egzaminacyjnych i ich przebiegu. 4) Generalny Nadzorujący Egzaminy omawia zasady oceniania i egzaminowania studentów przed sesją egzaminacyjną (dla studentów pierwszego roku) oraz każdorazowo przed egzaminem (zasady związane bezpośrednio z egzaminem) 5) Opracowywanie i podawanie do wiadomości studentów na co najmniej miesiąc wcześniej harmonogramu podstawowej sesji egzaminacyjnej ( tylko przedmioty kończące się egzaminem), 6) Przygotowanie i podanie do wiadomości studentów harmonogramu poprawkowej sesji egzaminacyjnej z wszystkich przedmiotów objętych realizacją podczas danej sesji egzaminacyjnej. 7) Przygotowanie harmonogramu oraz fizyczne przeprowadzenie tzw. pisemnych egzaminów dodatkowych (zapis w Regulaminie studiów). Ustną część egzaminów dodatkowych przeprowadza wykładowca w obecności Dziekana Uczelni. 8) Podawanie odpowiednio wcześnie (według Zasad dyplomowanie na co najmniej 4 tygodnie wcześniej) terminów egzaminów dyplomowych 9) Podawanie do wiadomości studentów harmonogramów przebiegu poszczególnych egzaminów dyplomowych (czas, kolejność studentów, nazwisko promotora, recenzenta) 10) W roku akademickim 2011/2012 zostanie wprowadzona zasada podawania z wyprzedzeniem do wiadomości studentów zestawu pytań na egzamin dyplomowy z uwzględnieniem pytań dotyczących kierunkowych i specjalnościowych 11) Informowanie o wynikach egzaminów i zaliczeń na platformie Uczelnia XP (podgląd wyników końcowych) 1) diagnostic - W celu rozpoznania poziomu z języka angielskiego z jakim studenci rozpoczynają studia i dokonania przydziału do grup (różny poziom zaawansowania) przeprowadzany jest pisemny test (wcześniej kandydaci na studia pisali on-line test językowy Pre-testy w zakresie niektórych przedmiotów np. język angielski Język angielski test przypisujący do danego poziomu zaawansowania. 4

jakich zajęciach jest stosowana? formative ocena formująca, pozwalająca studentowi i nauczycielowi na sprawdzanie postępów w pracy i ich dalsze ukierunkowanie. 2) formative - przy wypełnianiu formularza rejestracyjnego) - W celu niwelowania niedostatecznego przygotowania w zakresie przedmiotów ścisłych kandydatów do podjęcia i kontynuowania studiów inżynierskich, Uczelnia w ostatnich latach organizowała zajęcia wyrównawcze z matematyki i fizyki, w których uczestniczyli studenci pierwszego roku, którzy uzyskali najsłabsze wyniki z tych przedmiotów w szkołach średnich. - W celu wyrównania poziomu wyjściowego w zakresie umiejętności z rysunku dla kandydatów i studentów przyjętych na pierwszy rok kierunku architektura wnętrz organizowane są warsztaty prowadzone przez nauczycieli akademickich - Pre-testy na niektórych przedmiotach inżynierskich np. Okablowanie strukturalne W trakcie trwania semestru ocenie tej sprzyja stosowanie w ramach poszczególnych przedmiotów różnorodnych form weryfikacji wiedzy i umiejętności studentów oraz przyjęty w Uczelni system oceniania wymagający od nauczycieli akademickich określenia szczegółowych kryteriów oceniania przyporządkowanych do tych form oceniania wraz podaniem punktacji i zdefiniowaniem wymagań minimalnych na ocenę pozytywną. Zgodnie z przyjętym systemem: nauczyciele akademiccy prowadzący poszczególne przedmioty i realizujący zajęcia są zobowiązani do systematycznego monitorowania postępów studentów oraz ich frekwencji na zajęciach; wybór zestawu metod sprawdzania wiadomości i nabytych umiejętności oraz balans między komponentami ich zestawu kształtowany jest odrębnie w odniesieniu do każdego przedmiotu i przedstawiony w sylabusie przedmiotu; stosowane metody muszą być dostosowane do specyfiki danego przedmiotu i zapewniać sprawdzenie stopnia opanowania przez studenta materiału przewidzianego w sylabusie przedmiotu. Przykładowe metody sprawdzania postępów w nauce kolokwia cząstkowe testy Przykłady: - warsztaty, - case studies, - eseje - prezentacje, - udział w dyskusjach Przykłady: Język angielski testy z rozdziałów, kartkówki z słownictwa, Projektowane krajobrazowe oceny z projektów (około 2 w semestrze), Budownictwo ogrodowe projekty, prezentacje, opracowania, Dendrologia kolokwia, opracowania, prezentacje. 5

summative ocena końcowa z zajęć. prace semestralne lub cząstkowe (pisane w trakcie semestru oraz omówienie tej pracy przez nauczyciela akademickiego): - eseje, - referaty - projekty - prezentacje metoda blendet-learning w przypadku przedmiotów przeprowadzanych metodą e-learningową wcześniej w związku z akredytacją Uniwersytetu Walijaskiego: - analizowanie postępów pojedynczego studenta oraz w odniesieniu do każdego przedmiotu odstąpiono z uwagi wzrost liczby studentów, brak możliwości czasowych i możliwości zaangażowania w tak dużym stopniu kadry dydaktycznej - weryfikacja ocen przez komisji nadzoru egzaminacyjnego - powołanie egzaminatorów zewnętrznych (ocena zasadności pytań egzaminacyjnych, kryteria) W odniesieniu do przedmiotów realizowanych przez kilka semestrów ocenie tej sprzyja szczegółowe określenie i omówienie wszystkich składowych oceny semestralnej. Dodatkowo uwzględniając specyfikę poszczególnych kierunków wprowadzane są inne rozwiązania służące tej ocenie, przykładem których są: na kierunku architektura wnętrz przeglądy komisyjne podczas których nauczyciele akademiccy w ramach przedmiotów kierunkowych oceniają postępy poszczególnych studentów w oparciu o ich prace z tych przedmiotów prezentowane w formie wystawy; na kierunku architektura krajobrazu omawianie projektów realizowanych przez studentów oraz prezentowanie najlepszych prac na terenie Uczelni; na kierunku architektura wnętrz i architektura krajobrazu - w ramach przedmiotów Rysunek i malarstwo oraz Rzeźba szczegółowe omawianie wszystkich prac podczas realizacji zajęć oraz oceny semestralnej oraz organizowanie wystawy najlepszych prac. praktyki terenowe (np. dendrologiczne na kierunku architektura krajobrazu) Przykłady: Elementy powyższe plus indywidualne prace pisemne, kolokwia, projekty Egzaminy są 6

3) summative ocena końcowa - W celu ujednolicenia zasad oceniania studentów w ramach danego przedmiotu realizowanego przez kilku nauczycieli akademickich, obowiązuje ich stosowanie jednakowych form i kryteriów oceniania, które w sylabusie danego przedmiotu określa nauczyciel prowadzący dany przedmiot (odpowiedzialny za dany przedmiot) do obowiązków którego należy również uzgadnianie i koordynowanie działań wszystkich nauczycieli akademickich realizujących ten przedmiot. - W odniesieniu do przedmiotów kończących się egzaminem pisemnym dodatkowym zabezpieczeniem obiektywności oceny każdego studenta jest przeprowadzanie egzaminu oraz kodowanie i rozkodowywanie prac egzaminacyjnych przez Generalnego Nadzorującego Egzaminy. - W ramach wdrożonego systemu każdy student w sytuacji uzasadnionych zastrzeżeń co do przebiegu zaliczenia lub egzaminu z określonego przedmiotu ma prawo złożyć do Dziekana pisemny wniosek, który jest rozpatrywany zgodnie z procedurą obowiązującą w Uczelni. Przyjęte rozwiązania sprzyjają zapewnieniu rzetelnej i sprawiedliwej oceny każdego studenta zaliczającego dany przedmiot. Ostateczną weryfikacją osiągniętych efektów kształcenia w odniesieniu do danego studenta i całego programu studiów jest przygotowanie przez niego pracy dyplomowej i złożenie egzaminu dyplomowego. Przykład (case study) procedury oceniania są związane z celami diagnostic, formative i summative w przypadku przedmiotu Okablowanie strukturalne (kierunek Informatyka) prowadzonego przez mgr inż. Wojciecha Martynę Na zajęciach projektowych (np. przedmiot Okablowanie strukturalne) jednym z celów jest przygotowanie przez studentów projektu okablowania. Sam projekt nie jest skomplikowany natomiast wymaga wiedzy informatycznej z poprzednich semestrów (sieci komputerowe, laboratorium sieci, etc). Ocena wstępna kompetencji (pierwszego elementu wiedzy teoretycznej) odbywa się za pomocą przygotowanego przeze prowadzącego Pre testu, który ma dwa zadania: 1. Pokazać stan wiedzy studenta na początku zajęć. 2. Przygotować i udostępnić dodatkowy materiał, który student musi sam przeprowadzane w sposób anonimowy. Przedmiot jest zaliczony w przypadku zgromadzenia minimum 40%punktów przez studenta. 7

Dobre praktyki jeśli są: strategia samo-oceny studentów. przestudiować (to oczywiście zależy od wyników pre testu). (Zajęcia kończą się post-testem. Na podstawie analizy pre i post testu można ocenić przyrost wiedzy studenta) Zajęcia projektowe są wspomagane platformą edukacyjną, która oprócz umieszczania materiałów dydaktycznych pełni rolę ważniejszą: jest narzędziem ciągłego kontaktu wykładowcy i grupy studentów. Tutaj za pomocą forum można rozwiązywać problemy napotkane przez studentów: jeden student pyta odpowiedzi trafiają do wszystkich. Tutaj można zamieszczać prace studentów (robią to sami, w określonym i nieprzekraczalnym terminie) i można prowadzić ich wspólną ocenę. Omawia się wyniki przykładowej pracy wspólnie z grupą studentów. To buduje zespół projektowy i daje możliwość udziału każdej osobie w współtworzeniu projektu. Tutaj można stosować ocenę formującą omówić postępy prac nad projektem z każdym studentem indywidualnie i ukierunkować studenta tak, aby uzyskać założone efekty nauczania ( Student umie przygotować projekt sieci przy użyciu narzędzia MS Visio, Posiada umiejętność przygotowania dokumentacji sieci ). Ocena końcowa (summative) jest składową powyższych. Jest omawiana wraz z grupą na ostatnich zajęciach, na których studenci prezentują projekt (umiejętność przekazu, komunikacji etc. również brana jest pod uwagę). Samoocena studenta oraz ocena wykładowcy w ankiecie ewaluacyjnej Dobre praktyki, w tym strategia samooceny: - Próbą zachęcenia studentów do dokonania przez nich samooceny w odniesieniu do ankietowanego przedmiotu przez wiele lat była ankieta ewaluacyjna, w której w części III studenci dokonywali w skali 1 do 5 samooceny w zakresie: zainteresowania przedmiotem; obecności na zajęciach; aktywności na zajęciach; stopnia opanowania wiedzy; nabytych umiejętności praktycznych; stopnia zaspokojenia indywidualnych oczekiwań. - Wspólna z wykładowcą analiza projektów z elementami samooceny Dobre praktyki związane z celami: - diagnostic: pre-testy z języka angielskiego i z niektórych przedmiotów inżynierskich, diagnoza oraz stworzenie możliwości poszerzenia umiejętności rysowania, diagnoza sprawiających zwykle trudności wiedzy z przedmiotów ścisłych matematyka i fizyka oraz stworzenie możliwości wyrównania 8

poziomu. - formative: stosowanie szerokiego wachlarza form sprawdzania postępów w nauce dostosowanych do potrzeb danego kierunku ( w trakcie semestru oraz w przeciągu kilku semestrów ) - summative: przejrzyste zasady oceniania i egzaminowania zawarte w dokumencie System oceniania i egzaminowania w BWS im. J. Tyszkiewicza, punktowy system oceniania, kodowanie prac egzaminacyjnych i przeprowadzanie egzaminów przez Generalnego Nadzorującego Egzaminy 3 W jaki sposób zaprojektowano procedury oceny studentów, aby mierzyły realizację założonych efektów kształcenia oraz inne cele programów kształcenia? Dobra praktyka: ocena efektów kształcenia do niej należy, nawet jeśli nie dzięki wdrożeniu QF EHEA. Wdrożenie Krajowych Ram Kwalifikacji (w roku akademickim 2010/2011): badanie stopnia osiągnięcia założonych efektów kształcenia w ujęciu indywidualnym (na bazie kryteriów oceny studenta zawartych w sylabusie) oraz w ujęciu zbiorowym (sprawdzanie czy efekty kształcenia zostały osiągnięte w odniesieniu do danego przedmiotu): stworzenie macierzy potwierdzenia efektów kształcenia (w roku akademickim 2010)/2011) - wersja wyjściowa, obecnie pracujemy nad systemem potwierdzania efektów kształcenia (Kolegium ds. jakości) zaplanowano rozpoczęcie prac nad wzorem sylabusa jasno określającym kryteria oceny w odniesieniu do poszczególnych efektów kształcenia (obecny zawiera oczekiwane efekty kształcenia w ramach danego przedmiotu, ale ustala kryteria oceny bez bezpośredniego przełożenia na poszczególne efekty kształcenia) Dobra praktyka: - Uzyskiwanie dodatkowych certyfikatów zewnętrznych (np. Cisco, kierunek informatyka) - Określenie zasad dyplomowania ogólnych i szczegółowych w odniesieniu do poszczególnych kierunków studiów - System punktowy ułatwia rzetelną ocenę efektów kształcenia - Różnorodność metod oceny efektów kształcenia np. projekty, W sylabusach prowadzący dostosowują metody oceny studentów do założonych efektów kształcenia, elementy składowe ostatecznej oceny są zróżnicowanie (casy, warsztaty, eseje, kolokwia, aktywność itp.) 9

programy, poprawność wykonania (zabiegi na kierunku kosmetologia), egzamin praktyczny - W związku z akredytacją uniwersytetu walijskiego: analizowanie postępów pojedynczego studenta oraz w odniesieniu do każdego przedmiotu odstąpiono od tej procedury z uwagi na wzrost liczby studentów, brak możliwości czasowych i większego zaangażowania kadry (podwójne etaty itp., dojazdy z Krakowa, Warszawy, Gdańska). Oceny podlegały weryfikacji komisji nadzoru egzaminacyjnego (egzaminatorów wewnętrznych i zewnętrznych). Egzaminatorzy zewnętrzni dokonywali m.in. oceny zasadności pytań egzaminacyjnych oraz ustalali kryteria oceny. 4a. Czy procedury oceny są tworzone w zgodzie z oficjalnie przyjętym regulaminem ocen i studiów przygotowanym przez wyspecjalizowaną komórkę?, 4b. W jakim stopniu te procedury zależą od osądu pojedynczego egzaminatora? 5. Czy procedury oceny studentów na zajęciach zawierają jasne i dostępne dla Tak. Procedury oceny są tworzone w zgodzie z oficjalnie przyjętym regulaminem studiów oraz systemem oceniania i egzaminowania przygotowanym przez wyspecjalizowaną komórkę Dział jakości (wcześniej Dział nauczania) przy wsparciu władz uczelni (Rektor, Kanclerz) i zatwierdzane przez Senat (obecnie postępują prace na zmianami w tych dokumentach w związku z wdrażaniem Krajowych Ram Kwalifikacji). Procedury są narzucone (praktyki, które muszą wszystkie kierunki stosować, a potem w ramach tych kierunków powstają rozwiązania uzupełniające dostosowane do potrzeb danego kierunku). Każdy egzaminator w sylabusie określa natomiast, stosując się jednocześnie do przyjętych zasad oceniania i egzaminowania, co będzie stanowiło części składowe oceny i w jaki sposób będą oceniane postępy w nauce (system punktowy). Przyjęte w Uczelni procedury oceny studentów na zajęciach zostały zamieszczone w odrębnym dokumencie pn. System oceniania i egzaminowania studentów w Bielskiej Wyższej Szkole im. Józefa Tyszkiewicza, który powstał w 2002 roku we współpracy z Uniwersytetem Walijskim w wyniku której absolwenci naszej Uczelni mogli do roku 2008 równolegle ubiegać się o dyplom tej uczelni zagranicznej. W tym okresie system Tak w bardzo dużym (kryteria oceny zawarte w sylabusie) TAK Każdy egzaminator stosuje oficjalnie przyjęty regulamin studiów i oceniania. TAK 10

studentów zasady dotyczące: skali ocen był systematycznie doskonalony i dostosowywany do zmian zachodzących w prawie o szkolnictwie wyższym. Celem wprowadzonego w Uczelni Systemu oceniania i egzaminowania studentów było i jest nadal: - ujednolicenie zasad i metod oceny studentów w ramach wszystkich przedmiotów realizowanych zgodnie z obowiązującymi planami studiów i programami nauczania, - uszczegółowienie zasad określonych w Regulaminie studiów, - stworzenie podstaw rzetelnej, obiektywnej i sprawiedliwej oceny każdego studenta, - zapewnienie poszanowania sumiennej pracy studenta w atmosferze wzajemnej życzliwości, - umożliwienie systematycznego, okresowego monitorowania postępów studenta w nauce, - umożliwienie studentom, poprzez jawność zasad i kryteriów oceny zewnętrznej, dokonywania własnej samooceny stanowiącej podstawę ich zaangażowania w proces dydaktyczny. Zasady dotyczące skali ocen Obowiązująca w Uczelni skala ocen została ujęta w Regulaminie studiów a w Systemie oceniania każdej ocenie zostały przyporządkowane punkty cząstkowe. Poniżej przedstawiono: skalę ocen, definicje wymagań na poszczególne stopnie, zasady oznaczania braku rezultatów studentów w dokumentacji wewnętrznej Uczelni. W Uczelni stosowana jest, zgodnie z Regulaminem studiów, następująca skala ocen, w ramach której każdej ocenie przyporządkowano procentowy zakres spełnienia wymagań w ramach danego przedmiotu: Skala ocen oraz definicje wymagań na poszczególne stopnie Skala ocen Obowiązujące Procent spełnienia wymagań (w ramach danego przedmiotu) Skala ocen w systemie ECTS w systemie polskim skróty zapisu: 5,0 bardzo dobry (bdb) od 77 do 100 A TAK TAK 11

4,5 plus dobry (plus od 67 do 76 B db) 4,0 dobry (db) od 58 do 66 C 3,5 plus dostateczny (plus od 49 do 57 D dst) 3,0 dostateczny (dst) od 40 do 48 E 2,5 plus niedostateczny (plus ndst) 2,0 niedostateczny (ndst) od 27 do 39 od 0 do 26 FX F Definicje wymagań na poszczególne stopnie: ocena 5,0 - ocena 4,5 - ocena 4,0 - ocena 3,5 - ocena 3,0 - ocena 2,5 - ocena 2,0 - jest przyznawana studentom za wybitne osiągnięcia (wyniki) z dopuszczeniem jedynie nielicznych drugorzędnych błędów; jest przyznawana studentom za osiągnięcia (wyniki) powyżej średniego z dopuszczeniem pewnych błędów; jest przyznawana studentom za generalnie solidną pracę z zauważalnych błędów; jest przyznawana studentom za wyniki na zadawalającym poziomie, znacznymi, istotnymi brakami; jest przyznawana studentom za pracę i wyniki spełniające minimalne wymagania; jest przyznawana studentom, gdy stwierdza się pewne braki w materiału, co wymaga ich uzupełnienia. jest przyznawana studentom, gdy stwierdza się istotne braki w materiału, co wymaga w znacznym stopniu ich uzupełnienia lub całości materiału. Zasady oznaczania braku rezultatów studentów w dokumentacji wewnętrznej Uczelni: NF niedopuszczony do sesji egzaminacyjnej z powodu niewyjaśnionej sytuacji finansowej, NR niedopuszczony do egzaminu z powodu braku wymaganej liczby punktów 12

stanowiącej 40% maksymalnej, możliwej do zdobycia w ramach zaliczenia, liczby punktów, A nieobecność nieusprawiedliwiona na egzaminie lub zaliczeniu, J nieobecność usprawiedliwiona na egzaminie lub zaliczeniu. W Uczelni przyjęto trzy formy oceniania wiedzy i umiejętności studentów: 1) zaliczenie na ocenę; 2) egzamin; 3) łącznie zaliczenie i egzamin (studentowi wystawiana jest jedna ocena, uwzględniająca wyniki osiągnięte w ramach zaliczenia i egzaminu). W sytuacji, gdy przedmiot kończy się zaliczeniem na ocenę jako zasadę przyjęto, że 100% oceny końcowej stanowi łączna, maksymalna liczba punktów, możliwa do uzyskania przez studenta w trakcie trwania całego semestru (w ramach wszystkich form sprawdzania wiedzy i/lub umiejętności studenta, określonych w sylabusie przedmiotu). W sytuacji, gdy przedmiot kończy się tylko egzaminem, jako zasadę przyjęto, że 100% oceny końcowej stanowi łączna, maksymalna liczba punktów możliwa do uzyskania przez studenta w ramach wszystkich form egzaminu określonych w sylabusie przedmiotu. W sytuacji, gdy przedmiot kończy się zaliczeniem i egzaminem, jako zasadę przyjęto, że 30% oceny końcowej stanowi możliwa do uzyskania przez studenta liczba punktów w ramach zaliczenia, a 70% w ramach egzaminu. Podczas oceniania jako zasadę przyjęto, że: 1) w przypadku przedmiotu kończącego się zaliczeniem i egzaminem, student uzyskuje ocenę pozytywną, gdy zgromadzi co najmniej 40% z możliwej do uzyskania maksymalnej liczby punktów, przypisanej do części zaliczeniowej oraz 40% maksymalnej liczby punktów, przypisanej do części egzaminacyjnej, oznacza to, że student, który nie zgromadzi co najmniej 40% max. liczby punktów przypisanej do zaliczenia nie może zostać dopuszczony do egzaminu, 2) w przypadku przedmiotu kończącego się zaliczeniem na ocenę student uzyskuje ocenę pozytywną, gdy zgromadzi co najmniej 40% z możliwej do uzyskania maksymalnej liczby punktów w ramach wszystkich form sprawdzania wiedzy i umiejętności określonych w sylabusie danego przedmiotu, 13

nieobecności studenta na zajęciach, zwolnień lekarskich i innych usprawiedliwi eń 3) w przypadku przedmiotu kończącego się egzaminem student uzyskuje ocenę pozytywną, gdy zgromadzi co najmniej 40% z możliwej do uzyskania maksymalnej liczby punktów w ramach wszystkich form egzaminu opisanych w sylabusie danego przedmiotu, 4) wszelkie opóźnienia w oddawaniu zadanych prac zaliczeniowych, w trakcie trwania semestru, mogą pociągnąć za sobą obniżenie przyznanej studentowi liczby punktów pod warunkiem, że zostanie to jednoznacznie określone w kryteriach oceniania zawartych w sylabusie przedmiotu oraz podane do wiadomości studentów na początku danego semestru. Zgodnie z Regulaminem studiów i Systemem oceniania i egzaminowania ocena pozytywna uzyskana przez studenta z danego przedmiotu może być poprawiona tylko na warunkach powtarzania przedmiotu, student, który uzyskał w terminie podstawowym ocenę negatywną, może uzyskać w terminach poprawkowych co najwyżej ocenę dostateczną (3,0), bez względu na uzyskaną łączną liczbę punktów powyżej 48%, do średniej ocen z przebiegu studiów, przy zachowaniu powyższej zasady, wliczane są tylko oceny pozytywne, w sytuacji, gdy przedmiot nie kończy się wystawieniem oceny (np. zajęcia z wychowania fizycznego, praktyki zawodowe) stosuje się zapis zal, gdy student spełni określone (w sylabusie) wymagania lub zapis brak zal., gdy student nie spełni określonych (w sylabusie) wymagań. TAK TAK Zasady dotyczące nieobecności na zajęciach, zwolnień lekarskich i innych usprawiedliwień Uczęszczanie na zajęcia dydaktyczne ujęte w planie studiów i programie nauczania jest obowiązkowe. Student zobowiązany jest do usprawiedliwienia swojej nieobecności na zajęciach z danego przedmiotu na pierwszych zajęciach, na których jest obecny., Przyjęto zasadę, że nauczyciel akademicki może usprawiedliwić nieobecność studenta na zajęciach i zaliczeniach cząstkowych w przypadku, gdy powodem nieobecności studenta jest: 1) choroba potwierdzona zaświadczeniem lekarskim, 2) udokumentowane zdarzenie losowe, 3) zaświadczenie z zakładu pracy, w którym zatrudniony jest student, 4) konieczność sprawowania opieki nad chorym dzieckiem lub innym 14

informowania studentów o metodach, rodzajach i kryteriach oceny bliskim członkiem rodziny, potwierdzone stosownym zaświadczeniem. W przypadku usprawiedliwienia nieobecności studenta, realizujący zajęcia może określić termin i warunki zaliczenia przez studenta danej partii materiału. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności studenta nauczyciel akademicki określa dodatkowe warunki zaliczenia danej partii materiału w wyznaczonym przez siebie terminie względnie może wystąpić do dziekana z wnioskiem o powtarzanie przez studenta danego przedmiotu. Nieobecność na zajęciach z WF spowodowana chorobą nie wymaga ich odrobienia wówczas, gdy student przedłoży zaświadczenie lekarskie. Nieobecność na egzaminach i zaliczeniach, objętych harmonogramem sesji egzaminacyjnej studenci usprawiedliwiają u dziekana. W tym celu, w ciągu 5 dni od daty nieobecności na zaliczeniu lub egzaminie, wypełniają formularz nieobecności studenta, dołączając do niego stosowne wyjaśnienie wraz z załącznikami je dokumentującymi. Zaświadczenie lekarskie może być respektowane bez dodatkowych wyjaśnień tylko w przypadkach, kiedy potwierdza chorobę studenta, trwającą dłużej niż 5 dni. TAK TAK uczestnictwa studentów w zajęciach dopuszczenia do egzaminu Zasady dotyczące informowania studentów o metodach, rodzajach i kryteriach oceny Przyjęte zasady i kryteria oceniania studentów, w ramach wszystkich form oceniania, muszą być: jednoznacznie określone w sylabusie każdego przedmiotu ( przez podanie przyjętej punktacji ), zgodne z obowiązującym w Uczelni systemem oceniania i egzaminowania studentów, podane do wiadomości studentów przez realizującego zajęcia na początku każdego semestru. Dodatkowo przed każdą sesją egzaminacyjną odbywają się spotkania informacyjne, podczas których Generalny Nadzorujący Egzaminy szczegółowo omawia zasady obowiązujące podczas przeprowadzania zaliczeń i egzaminów ujętych w harmonogramie sesji egzaminacyjnej. Studenci są informowani o uzyskanych wynikach z zaliczeń w terminach podstawowych przez nauczyciela akademickiego, realizującego dany przedmiot. Uczelnia informuje studentów o uzyskanych rezultatach z zaliczeń poprawkowych oraz z egzaminów, w terminie do dwóch tygodni od daty przeprowadzenia zaliczenia lub egzaminu. Student ma również prawo zapoznania się ze swoją pracą po jej poprawieniu. Prace studentów przechowywane są na Uczelni przez dwa semestry. TAK TAK 15

Zasady dopuszczenia do egzaminów Student może zostać niedopuszczony do zaliczenia i/lub egzaminu z danego przedmiotu w przypadku, gdy liczba jego nieobecności na zajęciach przekracza 50 % liczby godzin zajęć ujętych w planie studiów i programie nauczania. Decyzję w tej sprawie podejmuje Dziekan na wniosek nauczyciela akademickiego realizującego zajęcia z danego przedmiotu. Student zostaje niedopuszczony do egzaminu z przedmiotu kończącego się łącznie zaliczeniem i egzaminem w przypadku, gdy nie uzyska co najmniej 40% maksymalnej, możliwej do zdobycia w ramach zaliczenia liczby punktów. Dziekan może podjąć decyzję o niedopuszczeniu studenta do sesji egzaminacyjnej w sytuacji, gdy student nie spełnił wymogów formalnych, tj. nie dopełnił obowiązków finansowych wynikających z przepisów wewnętrznych. W takim przypadku studentowi przepadają wszystkie terminy zaliczeń i egzaminów do momentu wyjaśnienia jego sytuacji finansowej. 6. Czy procedury oceny studentów są weryfikowana przez administrację uczelni/jednostki uczelni? Procedury oceny studentów są weryfikowana przez administrację uczelni następujący sposób: - nadzór Dziekana (kontrola prawidłowości stosowania procedur oceny studentów, rozstrzyganie kwestii spornych) - Przegląd sylabusów pod kątem m.in. kryteriów oceny studenta, ze zwróceniem szczególnej uwagi na sylabusy nowych wykładowców (Dział Planowania) - Weryfikacja procedur oceny studentów podczas ewaluacji zajęć. Podczas przeprowadzania badań ankietowych studenci m. in.: 1) odpowiadają na pytanie czy prowadzący zajęcia omówił na początku semestru sylabus do przedmiotu?, 2) dokonują oceny w skali 1 do 5 w zakresie: przydatności sylabusu do zrozumienia celu i przebiegu zajęć, zgodności stosowanych przez wykładowcę kryteriów oceniania z sylabusem. Odpowiedzi na powyższe pytania pozwalają ustalić w jakim stopniu ujęte w sylabusie 16

wymagania oraz kryteria oceniania są dla studentów zrozumiałe i przez nich akceptowane. Wyniki badań ankietowych stanowią: dla nauczycieli akademickich podstawę doskonalenia własnych metod kształcenia, dla władz Uczelni podstawę oceny poszczególnych nauczycieli akademickich oraz doskonalenia przyjętego systemu jakości kształcenia. 6b. Jeżeli tak, jak jest prowadzona ta weryfikacja? Zgodnie z przyjętym systemem nauczyciele akademiccy są zobowiązani do niezwłocznego pisemnego informowania Dziekana o wszelkich stwierdzonych nieprawidłowościach, w tym dotyczących frekwencji studentów na zajęciach oraz braku postępów w nauce. Na podstawie tych informacji Dziekan wzywa studentów w celu wyjaśnienia zaistniałych sytuacji i podejmuje stosowne decyzje. W okresie ścisłej współpracy z Uniwersytetem Walijskim w Uczelni na każdym kierunku studiów działały dwie komisje: Wewnętrzna Komisja Nadzoru Egzaminacyjnego członkami której były władze Uczelni, wszyscy nauczyciele akademiccy prowadzący poszczególne przedmioty w ramach danego kierunku studiów oraz kierownicy komórek organizacyjnych wydziału; Zewnętrzna Komisja Nadzoru Egzaminacyjnego w której dodatkowo uczestniczyli przedstawiciel Uniwersytetu Walijskiego (w tym egzaminatorzy zewnętrzni). Do zadań pierwszej komisji należała analiza postępów studentów w ramach danego semestru studiów przeprowadzana w odniesieniu do każdego przedmiotu i każdego studenta ubiegającego się równolegle o dyplom walijski oraz rekomendowanie tych studentów na semestry wyższe lub do ubiegania się o dyplom walijski określonej klasy. Do zadań drugiej komisji należało: szczegółowa analiza stosowania kryteriów oceniania (wcześniej zatwierdzanych przez egzaminatorów zewnętrznych); ponowna analiza postępów studentów w ramach danego semestru studiów przeprowadzana w odniesieniu do każdego przedmiotu i każdego studenta ubiegającego się równolegle o dyplom walijski zatwierdzanie wyników uzyskanych przez poszczególnych studentów, zatwierdzanie oceny prac dyplomowych (wcześniej ocenionych przez polskich promotorów i recenzentów, a następnie recenzowanych przez egzaminatorów 17

zewnętrznych); zatwierdzanie określonej klasy dyplomu walijskiego w odniesieniu do każdego studenta, który z powodzeniem zakończył pełen cykl studiów. Obradom obu komisji towarzyszyły burzliwe dyskusje oraz wspólne warsztaty poświęcone stałemu doskonaleniu procesu dydaktycznego i przyjętego w Uczelni systemu oceniania. W chwili obecnej opisane powyżej dobre praktyki nie są realizowane w tak szerokim zakresie z uwagi na ogromną ich czasochłonność. Systematycznie dokonywana jest weryfikacja procedur oceny studentów podczas ewaluacji zajęć (opisana w wcześniej) 7. W jaki sposób procedury oceny studentów nawiązują do wiedzy i umiejętności zdobytych przez nich w szkole średniej? 8. Jaki wpływ na procedury oceny studentów mają zewnętrzne systemy oceny jakości, w tym PKA? Procedury oceny studentów nawiązują do wiedzy i umiejętności zdobytych przez nich w szkole średniej w zakresie przedmiotów: - język angielski (pre-test obejmujący wszystkich studentów mający na celu określenie poziomu zaawansowania i przydzielenie do odpowiednich grup) - rysunek (studenci kierunku architektura wnętrz, bez przygotowania w zakresie rysunku, kierowani są na kurs przygotowawczy organizowany przez Uczelnię przed rozpoczęciem studiów) - system zajęć wyrównawczych z matematyki i fizyki funkcjonował dotychczas 3 lata (wychwytujemy osoby z najsłabszymi ocenami z tych przedmiotów - ocena ze świadectwa maturalnego) Ogromny wpływ na kształtowanie w Uczelni systemu oceniania studentów miała współpraca z Uniwersytetem Walijskim w ramach procedury walidacyjnej, dzięki której w Uczelni pojawiły się w roku 2002 rozwiązania nowatorskie w skali kraju do których należy zaliczyć m. in.: opracowanie szczegółowych zasad w postaci jednolitego dokumentu pn. System oceniania i egzaminowania studentów; powołanie Generalnego nadzorującego Egzaminy w celu wdrożenia i nadzorowania zasad obowiązujących podczas przygotowywania zestawów egzaminacyjnych, organizacji sesji egzaminacyjnej i przeprowadzania egzaminów, w tym kodowania i rozkodowywania pisemnych prac egzaminacyjnych; 18

9. Czy ostatnio były dokonywane istotne zmiany w procedurach oceny studentów w celu podniesienia efektywności tych procedur? zapewnienie studentom niepełnosprawnym specjalnych warunków zdawania egzaminów i zaliczania przedmiotów (zgodnie z obowiązującymi procedurami); zatwierdzanie zestawów egzaminacyjnych oraz kryteriów oceniania w ramach zaliczeń przez niezależnych egzaminatorów zewnętrznych; powołanie Wewnętrznej i Zewnętrznej Komisji Egzaminacyjnej; szczegółowa analiza postępów studentów w nauce po każdym semestrze przeprowadzana w odniesieniu do każdego przedmiotu i każdego studenta ubiegającego się równolegle o dyplom Uniwersytetu Walijskiego; zatwierdzanie tematów i propozycji zakresu prac dyplomowych przez egzaminatorów zewnętrznych; dodatkowe recenzowanie przez egzaminatorów zewnętrznych prac dyplomowych studentów ubiegających się o dyplom walijski; organizowanie wspólnie z przedstawicielami Uniwersytetu Walijskiego warsztatów dla nauczycieli akademickich w celu stałego doskonalenia przyjętego systemu oceniania oraz upowszechniania dobrych praktyk. system instancji odwoławczych Przykładami wpływu zaleceń PKA na system oceny studentów jest redefiniowanie sylwetki absolwenta i zakładanych efektów kształcenia oraz opracowanie zasad dyplomowania (ogólnych i szczegółowych ujmujących specyfikę poszczególnych kierunków studiów). Bardzo znaczący wpływ miały zalecenia PKA na proces dyplomowania na kierunku Informatyka, który uległ przebudowie, jak również program studiów, pod katem spełnienia wymogów stawianych kształceniu inżynierów. Uczelnię audytowały również takie instytucje jak Stowarzyszenie FORUM i PTI przyczyniając się do sukcesywnej poprawy jakości systemu oceniania. Ostatnio były dokonywane następujące istotne zmiany w procedurach oceny studentów w celu podniesienia efektywności tych procedur: - Wdrażane od roku akademickiego 2011/2012 Krajowe Ramy Kwalifikacji wpłynęły również na procedury oceny studentów (m.in. zapisy w sylabusach, matryce potwierdzenia efektów kształcenia te procedury związane z oceną efektów kształcenia będą rozwijane w bieżącym roku akademickim) - Pewne zmiany w procedurach oceny studentów nastąpiły w trakcie wdrażania w Uczelni systemu informatycznego Uczelnia.XP ze względu na wymogi techniczne tego systemu. Dotyczą one między innymi procedur potwierdzania ocen Tak, zmiany te zachodzą w związku z wdrażaniem Krajowych Ram Kwalifikacji 19

studenta i archiwizacji wyników. - W chwili obecnej rozpoczęto prace nad dostosowaniem regulaminu studiów i systemu oceniania do nowelizacji ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz rozporządzeń Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. - Postępują prace związane z procedurą oceny prac dyplomowych i oceną studenta podczas egzaminu dyplomowego oraz podniesieniem jakości tej oceny. 9a. Czy jest Pan/i w stanie podać te procedury oceny, które w szczególności Pan/i ceni i stosuje? Procedury oceniania w BWS im. J. Tyszkiewicza są szczególnie cenione za: - jasne, czytelne zasady (system oceniania i egzaminowania) - punktowy system oceniania - sylabusy zawierające precyzyjnie określone kryteria oceny studenta z uwzględnieniem potwierdzenia efektów kształcenia w zakresie wiedzy, umiejętności i postaw System oceniania i egzaminowania Wspólna ocena z udziałem studentów, którym towarzyszy wyjaśnianie niejasności ocena postępów oraz porównanie do innych prac. - nauczyciele akademiccy nie muszą przychodzić na egzaminy (prowadzi je Generalny Nadzorujący Egzaminy) - prace są kodowane (anonimowość, obiektywizm - wszystkie prace egzaminacyjne wykładowca do poprawy i oceny otrzymuje w formie zakodowanej. Po poprawieniu prac uprawniony pracownik Uczelni odkodowuje je i wyniki w formie punktacji wprowadzane są do systemu, gdzie student ma możliwość zapoznać się z wynikami swojej pracy. - przesłanie do egzaminatorów zewnętrznych zestawów egzaminacyjnych w celu pozyskania opinii na temat poprawności sformułowania pytań i ich zgodności z sylabusami - zaliczenia poprawkowe z przedmiotów kończących się zaliczeniem są z części przedmiotów przeprowadzane przez 20

samych wykładowców w formie ustnej, pisemnej lub praktycznej, w zależności od specyfiki przedmiotu. Tam, gdzie wykładowca stosuje pisemną formę poprawek bardzo często zaliczenia poprawkowe przeprowadzane są przez Generalnego Nadzorującego Egzaminy na podstawie zestawów dostarczonych przez wykładowcę. - egzamin dodatkowy (w przypadku niezaliczenia terminu podstawowego oraz pierwszego i drugiego terminu poprawkowego) - po uzyskaniu zgody Dziekana (egzamin ma formę pisemną i ustną, w której uczestniczy Dziekan) * Odpowiedzi nauczyciela akademickiego oraz studenta stanowią uzupełnienie do opracowania zespołu ds. IBAR, mające w założeniu zobrazować odbicie przyjętych procedur oceniania w społeczności uczelnianej Opracowała na podstawie prac zespołu ds. IBAR : dr Anita Labus, Przewodnicząca Kolegium ds. Jakości 21