ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BOCHNIA

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr... Rady Gminy Bochnia z dnia... etap: wyłożenie do publicznego wglądu ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY BOCHNIA

Nazwa opracowania: Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bochnia Zleceniodawca: Gmina Bochnia Umowa: Nr 51/2015 z dnia 20 kwietnia 2015 r. Wykonawca: Zespól Autorski: Przedsiębiorstwo Zagospodarowania Miast i Osiedli TEREN Sp. z o.o. 90-448 Łódź ul. Żwirki 1C lok.3 mgr Kazimierz Bald - uprawnienia urbanistyczne nr 263/88 mgr inż. arch. Ewa Krakowska - uprawnienia urbanistyczne nr 1099/90 mgr Wioletta Izdebska - upr. z art. 5 pkt 4 uopizp inż. Patryk Ochendalski - upr. z art. 5 pkt 4 uopizp techn. Mariusz Nowicki - 2020-1

SPIS TREŚCI WPROWADZENIE... 4 UWARUNKOWANI A ROZ W OJ U... 6 I. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA TERENU- INFORMACJE PODSTAWOWE O GMINIE... 6 II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO, WYMOGÓW JEGO OCHRONY, ZAPISÓW W DOKUMENTACH WYŻSZEGO RZĘDU ORAZ POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY... 10 III. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z PROCESÓW DEMOGRAFICZNYCH I STANU ZATRUDNIENIA... 16 III.1. Procesy demograficzne... 16 III.2. Zatrudnienie... 19 III.3. Bezrobocie, rynek pracy... 20 IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA, ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA... 22 IV.1. Warunki mieszkaniowe... 22 IV.2. Zagrożenie bezpieczeństwa, zarządzanie kryzysowe... 26 V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW... 28 VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGÓW OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH... 29 VI.1. Położenie fizyczno-geograficzne... 29 VI.2. Budowa geologiczna... 31 VI.3. Złoża surowców... 32 VI.4. Rzeźba terenu... 34 VI.5. Warunki klimatyczne... 37 VI.6. Wody powierzchniowe i podziemne... 38 VI.7. Rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna... 41 VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO, ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ... 49 VII.1. Zarys historii rozwoju osadnictwa, najciekawsze układy przestrzenne... 49 VII.2. Obiekty i obszary zabytkowe... 59 VII.3. Obiekty proponowane do objęcia ochroną w gminnej ewidencji zabytków zabytkowe wpisane do ewidencji... 66 VII.4. Zabytki archeologiczne... 69 VII.5. Walory krajobrazowo- turystyczne... 69 VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH... 73 IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW GÓRNICZYCH ORAZ UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN... 77 IX.1. Surowce naturalne... 77 X. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW ZMELIOROWANYCH I OBSZARÓW ZALEWOWYCH, WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ORAZ OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGROŻEŃ GEOLOGICZNYCH... 80 X.1. Melioracje... 80 X.2. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią... 81 X.3. Zagrożenia geologiczne... 82 XI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMU KOMUNIKACJI... 84 XI.1. Układ drogowy... 84 XI.2.Układ kolejowy... 88 XI.3.Komunikacja zbiorowa... 88 XII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ... 88 XII.1. Zaopatrzenie w wodę... 88 XII.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków... 90 XII.3. Gazownictwo... 93 XII.4. Ciepłownictwo... 94 XII.5. Gospodarka odpadami... 94 XII.6. Telekomunikacja... 95 XII.7. Elektroenergetyka... 95 XIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA I ZAGOSPODAROWANIA... 96 XIV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY... 96 2

XIV.1. Podstawa prawna analiz dotyczących uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju gminy... 96 XIV.2. Analizy ekonomiczne i społeczne... 97 XIV.3. Analizy środowiskowe... 101 XIV.4. Prognozy demograficzne i analizy społeczne... 104 XIV.5. Możliwości finansowania infrastruktury technicznej oraz potrzeby inwestycyjne wynikające z zadań własnych gminy dotyczące lokalizacji nowej zabudowy... 109 XIV.6. Bilans terenów... 112 KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA... 121 XV. KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEJ... 121 XV.1. Kierunki polityki przestrzennej wynikające ze Strategii jej rozwoju... 121 XV.2. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym... 122 XV.3. Wpływ uwarunkowań na ustalenie kierunków i zasad zagospodarowania... 124 XV.4. Zasady zagospodarowania terenów... 125 XV.5. Struktura funkcjonalna- przeznaczenie terenów, standardy urbanistyczne... 127 XV.6. Tereny wyłączone spod zabudowy... 133 XV.7. Obszary przestrzeni publicznej... 134 XVI. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKAI JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO... 134 XVII. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ... 138 XVII.1. Ochrona obejmująca obszary i obiekty zabytkowe... 138 XVII.2. Ochrona konserwatorska zabytków archeologicznych... 140 XVIII. KIERUNKI ROZWOJU OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ... 140 XVIII.1. Cele rozwoju systemu komunikacyjnego... 140 XVIII.2. Kierunki rozbudowy układu drogowego... 141 XIX. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ... 144 XIX.1. Zaopatrzenie w wodę... 144 XIX.2. Odprowadzanie ścieków... 145 XIX.3. Gospodarka odpadami... 145 XIX.4. Zaopatrzenie w ciepło... 146 XIX.5. Zaopatrzenie w gaz... 146 XIX.6. Zaopatrzenie w energię elektryczną... 147 XIX.7. Telekomunikacja... 148 XIX.8. Melioracje... 148 XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ... 148 XXI. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGROŻENIA POWODZIĄ, OBSZARY OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH ORAZ OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SIĘ W ZŁOŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY... 150 XXII. OBSZARY WYMAGAJĄCE REKULTYWACJI, PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, REKULTYWACJI LUB REMEDIACJI ORAZ OBSZARY ZDEGRADOWANE... 152 XXIII.GRANICE TERENÓW ZAMKNIĘTYCH I ICH STREF OCHRONNYCH... 154 XXIV. OBSZARY, NA KTÓRYCH ROZMIESZCZONE BĘDĄ INWESTYCJE CELU PUBLICZNEGO... 154 XXIV.1. Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym... 154 XXIV.2. Obszary rozmieszczenia inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym... 156 XXV. ZABEZPIECZENIE WARUNKÓW OBRONNOŚCI I OBRONY CYWILNEJ... 157 XXVI. OBSZARY POMNIKÓW ZAGŁADY I ICH STREF OCHRONNYCH ORAZ INNE OBSZARY PROBLEMOWE... 158 XXVII. OBSZARY, DLA KTÓRYCH OBOWIĄZKOWE JEST SPORZĄDZENIE MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH, W TYM OBSZARY WYMAGAJĄCE SCALEŃ I PODZIAŁU NIERUCHOMOŚCI WYMAGAJĄCE ZMIANY PRZEZNACZENIA GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH NA CELE NIEROLNICZE I NIELEŚNE... 158 XXVIII. ZAKRES OBOWIĄZYWANIA USTALEŃ ZMIANY STUDIUM... 160 XXIX. UZASADNIENIE I SYNTEZA USTALEŃ... 161 BIBLIOGRAFIA... 163 WYKAZY Tabela Nr 1 Obiekty i obszary proponowane do objęcia ochroną w gminnej ewidencji zabytków Tabela Nr 2 Wykaz stanowisk archeologicznych CZĘŚĆ GRAFICZNA Rysunek w skali 1:10000- UWARUNKOWANIA ROZWOJU-Załącznik Nr 2 do Uchwały Rysunek w skali 1:10000- KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA -Załącznik Nr 3 do Uchwały 3

WPROWADZENIE 1. Rada Gminy Bochnia podjęła Uchwałę Nr XXVII/240/14 z dnia 24 stycznia 2014 r. w sprawie przystąpienia do Zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bochnia. 2. Zmiana dotyczy Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bochnia uchwalonego w 2002 roku, Uchwała Nr XXVI/199/02 Rady Gminy Bochnia z dnia 28 września 2002 r. 3. Za podjęciem uchwały dotyczącej zmiany Studium przemawiają głównie następujące powody: zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z dnia 28 marca 2013, poz. 405), nowe opracowania o charakterze problemowym i specjalistycznym pogłębiające rozpoznanie stanu gminy, określające perspektywy jej rozwoju, oceniające jej walory przyrodnicze i historyczne oraz opracowania dotyczące regulacji gospodarki przestrzennej w gminie wymagają uwzględnienia ich przy tworzeniu zmiany studium, ze strony instytucji głównie o charakterze ponadlokalnym, a w tym szczebla wojewódzkiego, a także mieszkańców gminy wpłynęły wnioski potwierdzające potrzebę dostosowania zapisu Studium do aktualnych potrzeb i zarysowanych nowych przesłanek rozwoju perspektywicznego, konieczność uwzględnienia w dokumentach planistycznych przepisów nowelizowanych ustaw powiązanych z zagospodarowaniem przestrzennym, a w szczególności przepisów dotyczących ochrony środowiska, w tym ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, wnioski właścicieli zgłaszających potrzeby inwestycyjne, głównie w zakresie realizacji zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowousługowej lub przemysłowej. Do najistotniejszych dokumentów i opracowań z powyższej grupy zaliczono: Uchwalony przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XV/174/03 z dnia 22 grudnia 2003 r. w Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, zmieniony Uchwałą z dnia 26 marca 2018 r. Nr XLVII/732/18 w sprawie zmiany Uchwały Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 roku w sprawie uchwalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, który wszedł w życie 3 maja 2018 r.; 4

Uchwaloną Przez Sejmik Województwa Uchwałą Nr XII/183/11 z dnia 26 września 2011 r. Strategię Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 ; Uchwalony przez Zarząd Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr 1590/11 z dnia 22 grudnia 2011 r. Plan zarządzania strategią rozwoju województwa małopolskiego ; Strategia Rozwoju Powiatu Bocheńskiego na lata 2014 2020. Dokonane zmiany w stosunku do Studium... 2000 roku dotyczą głównie: rozszerzenia problematyki Studium zgodnie z nowymi regulacjami prawnymi, Uwzględniono przede wszystkim: standardy, wskaźniki i kierunki zagospodarowania przestrzennego, zaktualizowano bazę informacyjną, zastosowano nowe oznaczenia graficzne. nowych terenów rozwojowych stwarzających ułatwienia lokalizacyjne. 4. Podstawowymi zadaniami Studium są: rozpoznanie aktualnej sytuacji gminy, istniejących uwarunkowań oraz problemów związanych z jej rozwojem, sformułowanie kierunków zagospodarowania przestrzennego i zasad polityki przestrzennej gminy, stworzenie podstawy prawnej do koordynacji miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, promocja rozwoju gminy. 5. W ramach prac nad zmianą Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy poddano wszechstronnej analizie: środowisko przyrodnicze i kulturowe, zagadnienia demograficzne i społeczno-gospodarcze, dotychczasowe przeznaczenie i zagospodarowanie terenu, uwarunkowania wynikające z prawa własności gruntów i turystycznego zagospodarowania, a także uwarunkowania związane ze stanem komunikacji oraz sieci i urządzeń infrastruktury technicznej. 5

UWARUNKOWANIA ROZWOJU I. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA TERENU- INFORMACJE PODSTAWOWE O GMINIE Gmina Bochnia jest gminą wiejską, położoną w południowym obszarze Polski i wchodzi obecnie w skład powiatu bocheńskiego, województwa małopolskiego. Położenie gminy na obszarze województwa małopolskiego Źródło: Opracowanie własne 6

Gmina graniczy od strony: zachodniej: z gminą Gdów i Kłaj (powiat wielicki); północnej: z gminą Drwinia, z gminą Szczurowa (powiat brzesko); wschodniej: z gminami Rzezawa, Brzesko (powiat brzesko); południowej: z gminami Łapanów, Trzciana i Nowy Wiśnicz. Położenie gminy Bochnia na tle powiatu bocheńskiego Źródło: Opracowanie własne 7

Gmina położona jest w bezpośrednim otoczeniu Miasta Bochnia, które zakwalifikowano do ośrodków ponadlokalnych o funkcji siedziby powiatu, natomiast jednostki osadnicze gminy Bochnia funkcjonują w układzie jako wsie. Gmina Bochnia w stanie istniejącym charakteryzuje się zróżnicowanym zagospodarowaniem funkcji: rolniczej - część północna gminy, zurbanizowanej - przemysłowej - środkowa część gminy, rolniczej i rekreacyjnej - południowa część gminy. Gmina charakteryzuje się dobrym skomunikowaniem - Gmina Bochnia położona jest wzdłuż ważnych traktów komunikacyjnych. Zasadniczą osią komunikacyjną gminy Bochnia jest autostrada A4 oraz droga krajowa DK 94, łącząca Zgorzelec Wrocław Katowice Kraków Tarnów Rzeszów Korczowa. Droga krajowa biegnie w gminie przez Chełm, Siedlec, Moszczenicę, Łapczycę oraz Gorzków, a autostrada przebiega przez: Stanisławice, Cikowice, Damienice i Proszówki. Atutem gminy Bochnia jest położenie w bezpośredniej bliskości miasta Bochnia, tworząc tranzytowy charakter dróg. Najbliższe lotniska obsługujące również loty międzynarodowe znajdują się w odległości 55 km od Bochni - w Balicach k/krakowa i 130 km w Jasionce k./rzeszowa. 8

Podział gminy na sołectwa W skład gminy wchodzi 31 wsi: Baczków, Bessów, Bogucice, Brzeźnica, Buczyna, Chełm, Cerekiew, Cikowice, Damienice, Dąbrowica, Gawłów, Gierczyce, Gorzków, Grabina, Krzyżanowice, Majkowice, Moszczenica, Łapczyca, Nieprześnia, Nieszkowice Małe, Nieszkowice Wielkie, Ostrów Szlachecki, Pogwizdów, Proszówki, Siedlec, Słomka, Stradomka, Stanisławice, Wola Nieszkowska, Zatoka, Zawada. 9

II. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŁADU PRZESTRZENNEGO, WYMOGÓW JEGO OCHRONY, ZAPISÓW W DOKUMENTACH WYŻSZEGO RZĘDU ORAZ POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY Pod pojęciem ładu przestrzennego należy rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społeczno - gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjne i estetyczne. Ład przestrzenny jest jednym z pojęć o kluczowym znaczeniu dla planowania przestrzennego. Powinien być obok zrównoważonego rozwoju traktowany jako podstawa wszelkich działań planistycznych, w szczególności określenia zasad kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego. Współczesna struktura osadnictwa w Gminie kształtowała się poprzez kontynuację historycznego układu zabudowy. Dla większości wsi w Gminie jako charakterystyczny można uznać stan rzeczy, w którym historyczna zabudowa wsi lokalizowana jest wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych, a nowe budynki powstawały jako kolejne linie zabudowy, obsługiwane na ogół prostopadłym do drogi publicznej dojazdem wewnętrznym. Zgodnie z Ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art.9. ust.2) wójt sporządza Studium, uwzględniając zasady określone w planie zagospodarowania przestrzennego województwa, strategii rozwoju województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego został uchwalony przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XLVII/732/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 marca 2018 r. w sprawie zmiany Uchwały Nr XV/174/03 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2003 roku w sprawie uchwalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego. Zasady hierarchizacji sieci osiedleńczej Plan ustala hierarchię ośrodków osadniczych, uwzględniającą możliwości ich rozwoju oraz zwiększenie zasięgu oddziaływania. Miasto Bochnia zostało zakwalifikowane do sieci ośrodków usługowych tworzących ośrodki powiatowe (ośrodki drugiego rzędu). Powiązania gminy z miastem Bochnia są szczególnie silne ze względu na położenie miasta pomiędzy dwoma częściami gminy i z powodu lokalizacji siedziby Urzędu Gminy w mieście Bochnia. Wsie położone najbliżej miasta Bochnia przekształcają się stopniowo 10

w jego przedmieścia, co stwarza i generuje rozwój zasadniczych powiązań gminy z miastem Bochnia. Ośrodek miejski, jakim jest miasto Bochnia wywiera na otoczenie wpływ, który wyraża się dyfuzją procesów urbanizacyjnych oraz umacnianiem związków funkcjonalnych, które stymulują ruch budowlany, rozwój przedsiębiorczości i procesów osiedleńczych. Jako wiodące funkcje w gminie Bochnia występują: rolnictwo, obsługa ludności w zakresie administracji samorządowej, usług, przemysłu, drobnej wytwórczości i rzemiosła produkcyjnego oraz mieszkalnictwa. Główny ośrodek obsługi ponadpodstawowej zlokalizowany jest w mieście Bochnia. Rolę ośrodków podstawowych pełnią ośrodki usługowo-handlowe w Proszówkach, Łapczycy, Bogucicach. Wsie Pogwizdów, Siedlec, Cikowice i Brzeźnica są ośrodkami o niepełnym wyposażeniu w usługi podstawowe. Pozostałe wsie posiadają usługi elementarne lub pozbawione są w ogóle placówek usługowych. Obsługę wyższego rzędu w zakresie administracji, oświaty ponadpodstawowej, lecznictwa specjalistycznego, doraźnej pomocy medycznej, a także wyższych usług komercyjnych zapewnia ośrodek administracyjno-usługowy w Bochni, natomiast obsługę wojewódzką pełni Kraków wraz z Tarnowem. Zgodnie ze strukturą funkcjonalno-przestrzenną Małopolski, Gmina Bochnia została zakwalifikowana do obszarów funkcjonalnych przyspieszonej urbanizacji i industrializacji. Przez gminę przebiega główna oś rozwojowa w kierunku wschód-zachód (oznaczająca rozwój na linii Trzebinia Kraków Bochnia Brzesko Tarnów). Natomiast w kierunku północ-południe przebiega uzupełniająca oś rozwojowa. Charakter istniejącego zainwestowania, odmienność funkcjonalna, rodzaj i nasilenie procesów społeczno-gospodarczych o określonej specyfice oraz potencjalne możliwości występowania lokalnych i ponadlokalnych konfliktów, charakterystycznych dla dominujących na poszczególnych terenach funkcji ekonomicznych stanowią podstawy do wyznaczenia obszarów funkcjonalnych. Strukturalizację przestrzeni województwa można przeprowadzić na wiele sposobów. Z punktu widzenia zagospodarowania przestrzennego ważne są dwa systemy podziałów: na obszary funkcjonalne według typologii przyjętej w KPZK (podejście od góry ) na terytoria obszary wynikające z koncepcji zagospodarowania przestrzeni Małopolski (podejście od dołu ). W drugim systemie podziału Gmina Bochnia została zaliczona do obszaru Klina pasa miast na południe od Krakowa od Kęt po Bochnię oznaczonego symbolem K2. 11

Obszary funkcjonalne terytoria Źródło: Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego Obszar funkcjonalny o nazwie Klin przebiega południkowo przez całą Małopolskę, ale ma wyraźnie inny charakter na zachód, a inny na wschód od Krakowa. W zachodniej, szerszej części, szczególną rolę odgrywa zespół miast: Brzeszcze Oświęcim Libiąż Chrzanów Trzebinia Olkusz, tworzących jeden obszar zurbanizowany na granicy Małopolski i Śląska. Węższa część wschodnia to pasmo rozwojowe wzdłuż korytarza transportowego autostrady A4 i linii kolejowej E30. Znajdują się na tej osi takie ośrodki jak: Bochnia, Brzesko, Wojnicz i Tarnów jako kulminacja. "Klin" dysponuje najlepszą w regionie i konkurencyjną w skali kraju infrastrukturą transportową i energetyczną, bogatymi tradycjami, wykwalifikowanymi zasobami ludzkimi oraz nowoczesną bazą przemysłową. Jest to także obszar występowania ważnych gospodarczo surowców naturalnych, takich jak: węgiel kamienny, rudy cynku i ołowiu, soli kamiennej (Bochnia), gazu ziemnego oraz kamieni budowlanych i kruszyw budowlanych. Podstawowym wyzwaniem, przed jakim stoi ten obszar funkcjonalny jest przyciągnięcie nowych inwestycji, zwłaszcza w zakresie przemysłu, transportu, logistyki, a tym samym zwiększenie liczby i podniesienie jakości miejsc pracy. Specyfiką tego obszaru jest występowanie licznych kolizji układu przyrodniczego regionalnych i ponadregionalnych korytarzy ekologicznych o przebiegu południkowym, z wielką infrastrukturą techniczną z reguły o przebiegu równoleżnikowym. Minimalizowanie tych konfliktów, zwłaszcza w obszarze węzłowym Puszczy Niepołomickiej i Lasów Radłowskich oraz na 12

obszarze Jurajskim i Beskidu Małego, stanowi wyjątkowo złożone wyzwanie planistyczne i administracyjne. Głównym zadaniem tego obszaru funkcjonalnego jest stwarzanie warunków dla procesów reindustrializacji i przyciągania nowych miejsc pracy, zwłaszcza w przemyśle i logistyce, a tą drogą pobudzenie procesów migracyjnych do mniejszych miast. Oznacza to organizację i budowę nowych parków przemysłowych, technologicznych, stref aktywności gospodarczej oraz generalnie poprawę infrastruktury istniejących stref aktywności, zwłaszcza położonych bezpośrednio przy autostradzie i drogach ekspresowych. W opisywanym obszarze funkcjonalnym ważne są kierunki działań transportowych związane są z autostradą A4. Wymaga ona zwiększenia przepustowości poprzez budowę trzeciego pasa ruchu na odcinku Chrzanów Opatkowice oraz w okresie kierunkowym na odcinku Bieżanów Brzesko. Konieczne są inwestycje drogowe ułatwiające dostęp do węzłów autostradowych, zwłaszcza w rejonie Bochni, Wierzchosławic i samego Tarnowa. Obszar Klina stanowi idealną lokalizację dla centrów logistycznych i intermodalnych węzłów transportowych, dlatego rekomenduje się również dostosowanie sieci dróg lokalnych do potrzeb transportu kolejowego, czy też wytyczenie terenów pod zorganizowane/wspierane ze środków publicznych budownictwo mieszkaniowe. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego Uchwała Nr XII/183/11 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 26 września 2011 r. w sprawie przyjęcia Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020. Strategia jest podstawowym dokumentem strategicznym wytyczającym kierunki rozwoju województwa małopolskiego aż do roku 2020. W obecnie uchwalonym dokumencie znajdują się zapisy celów i kierunków działań uwzględniające zmiany zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju regionu, a także determinanty unijnej i krajowej polityki regionalnej. Strategia określa politykę władz na obszarze obejmującym również teren gminy Bochnia. Celem głównym strategii jest: Efektywne wykorzystanie potencjałów regionalnej szansy dla rozwoju gospodarczego oraz wzrost spójności społecznej i przestrzennej Małopolski w wymiarze regionalnym, krajowym i europejskim. Realizacji celu głównego będą służyć polityki publiczne oparte na siedmiu zasadniczych obszarach aktywności samorządu województwa tj. w 7 obszarach polityki rozwoju: Gospodarka wiedzy i aktywności, Dziedzictwo i przemysły czasu wolnego, Infrastruktura dla dostępności komunikacyjnej, 13

Krakowski Obszar Metropolitalny i inne subregiony, Rozwój miast i terenów wiejskich, Bezpieczeństwo ekologiczne, zdrowotne i społeczne, Zarządzanie rozwojem województwa. W poszczególnych obszarach polityki rozwoju przedstawionych w strategii istotny czynnik stanowi ład przestrzenny, którego najważniejszym celem jest uporządkowanie gospodarki przestrzennej wpływającej na ułatwienie życia mieszkańcom i prowadzenia działalności gospodarczej oraz zachowanie cennych wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych regionu. Obszar III kładzie nacisk na wysoką zewnętrzną i wewnętrzną dostępność komunikacyjną regionu dla konkurencyjności gospodarczej i spójności przestrzennej. W wymiarze europejskim, interwencje objęte Obszarem III. wspierać będą realizację Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Europa 2020, w zakresie: Priorytetu 1. Inteligentny rozwój gospodarka oparta na wiedzy i innowacji, Priorytetu 2. Zrównoważony rozwój wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej, Priorytetu 3. Rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu wspieranie gospodarki na wysokim poziomie zatrudnienia, zapewniającej spójność społeczną i terytorialną. W wymiarze krajowym, cel strategiczny Obszaru 3. zachowuje spójność z Krajową Strategią Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie, w zakresie: Celu 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów, Celu 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych. Obszar V koncentruje się na aktywnych ośrodkach usług publicznych i gospodarczych zapewniających szanse na rozwój mieszkańców małych i średnich miast oraz terenów wiejskich. Integracja przestrzenna na poziomie lokalnym poza zurbanizowanymi strefami funkcjonalnymi dużych miast zapewniona zostanie poprzez powiązania lokalne w obrębie obszarów wiejskich. Centrami tych obszarów są małe i średnie miasta, które powinny zapewniać jednolity standard dostępności podstawowych usług i dóbr publicznych. Podkreśla się, iż planowanie przestrzenne musi być prowadzone z uwzględnieniem realizacji koncepcji osadnictwa zwartego, zakładające komplementarność, koncentrację funkcji oraz uporządkowany rozwój zabudowy w strefach podmiejskich i na obszarach wiejskich, w oparciu o miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. 14

Obszar VII Podkreśla istotność motywowania samorządów lokalnych w kierunku zachowania spójności strategii, programów i planów lokalnych ze strategicznymi dokumentami na poziomie regionalnym. Plan Zarządzania Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 Uchwała nr 1590/11 Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia 22 grudnia 2011 r. w sprawie przyjęcia Planu zarządzania Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020. Plan został powołany w celu wdrożenia systemu zarządzania Strategią Rozwoju Województwa Małopolskiego w oparciu o programy strategiczne bazujące na konsolidacji i uporządkowaniu dotychczasowych strategii, programów i planów wojewódzkich, które będą powiązane ze zmianą Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego, wpierając zintegrowane i kompleksowe podejście terytorialne. Strategia Rozwoju powiatu bocheńskiego na lata 2014-2020 Strategia ta jest dokumentem perspektywicznym wskazującym następujące pola strategiczne obejmujące również gminę Bochnia: Pole strategiczne 1. Przestrzeń, infrastruktura i środowisko obejmuje pola operacyjne, takie jak: Gospodarka niskoemisyjna oraz produkcja i dystrybucja energii odnawialnej, Rozwinięta infrastruktura komunikacyjna, Nowoczesna i konkurencyjna baza edukacji, Ogólnodostępne zasoby ochrony zdrowia i pomocy społecznej, Atrakcyjna infrastruktura turystyczno-rekreacyjna, Wysoki poziom bezpieczeństwa publicznego. Pole strategiczne 2. Kapitał ludzki obejmuje pola operacyjne, takie jak: Poprawa i dostosowanie ochrony zdrowia i pomocy społecznej do trendów demograficzno-epidemiologicznych, Uelastycznienie zasobów rynku pracy, Budowanie nowoczesnej edukacji dostosowanej do zmieniającej się rzeczywistości, Rozwój kultury oraz zagospodarowanie czasu wolnego. Pole strategiczne 3. Przedsiębiorczość i kooperacja, obejmuje pola operacyjne, takie jak: Kreatywna przedsiębiorczość i współpraca międzysektorowa, Profesjonalne kadry administracji publicznej. 15

Najważniejszym polem strategicznym dla planowania przestrzennego jest pierwsze pole strategiczne: Przestrzeń, infrastruktura i środowisko, którego głównym celem jest ciągłe podnoszenie jakości bazy infrastrukturalnej oraz wdrażanie nowych technologii w infrastrukturze dla zwiększenia spójności terytorialnej, konkurencyjności regionu, bezpieczeństwa, wykorzystania potencjału endogenicznego powiatu, poprzez: Wdrażanie niskoemisyjnych i energooszczędnych technologii w obiektach użyteczności publicznej, Produkcję i dystrybucję energii odnawialnej dla obiektów użyteczności publicznej, Promocję gospodarki niskoemisyjnej oraz produkcję i dystrybucję energii odnawialnej na terenie powiatu bocheńskiego, Podejmowanie działań zwiększających świadomość społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska i ekologii, Realizację zadań wynikających z założeń Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego, Wzmocnienie spójności i dostępności układu komunikacyjnego powiatu bocheńskiego, zarówno wewnętrznego, jak i zewnętrznego, Wsparcie dla dostępu do infrastruktury społeczeństwa informacyjnego, w tym: internetu szerokopasmowego oraz sieci telekomunikacyjnej, Realizację zadań wynikających z założeń Programu Strategicznego Transport i Komunikacja, Opracowanie spójnej oferty turystyczno-rekreacyjnej terenu powiatu bocheńskiego, Wykorzystanie walorów turystyczno-rekreacyjnych terenu powiatu bocheńskiego, Zwiększenie dostępności i poprawa jakości infrastruktury turystycznorekreacyjnej na terenie powiatu bocheńskiego. * * * Powyższe treści, zawarte w rozdziale II stanowią wyciągi z przyjętych dokumentów określających zasady zagospodarowania i strategii rozwoju, w ujęciu województwa i powiatu. III. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z PROCESÓW DEMOGRAFICZNYCH I STANU ZATRUDNIENIA III.1. Procesy demograficzne Według danych GUS na koniec 2014 roku liczba ludności w Gminie Bochnia wyniosła 19410 osób. 16

Statystyka mieszkańców gminy wg grup wiekowych LUDNOŚĆ WG GRUP WIEKU DO 18 LAT DOROŚLI Baczków 212 749 Bessów 58 231 Bogucice 185 605 Brzeźnica 258 973 Buczyna 99 349 Cerekiew 63 270 Chełm 25 135 Cikowice 165 702 Damienice 169 721 Dąbrowica 60 224 Gawłów 127 496 Gierczyce 120 500 Gorzków 121 371 Grabina 38 117 Krzyżanowice 14 95 Łapczyca 415 1665 Majkowice 92 388 Moszczenica 65 277 Nieprześnia 68 213 Nieszkowice Małe 108 397 Nieszkowice Wielkie 98 394 Ostrów Szlachecki 82 363 Pogwizdów 191 653 Proszówki 430 1437 Siedlec 201 676 Słomka 26 130 Stanisławice 292 1131 Stradomka 63 250 Wola Nieszkowska 113 412 Zatoka 46 140 Zawada 79 263 RAZEM 4083 15327 Źródło: Dane Urzędu Gminy, 2015 r. Ruch naturalny Urodzenia żywe Ogółem 279 Zgony ogółem Ogółem 165 Przyrost naturalny na 1000 ludności Ogółem 5,9 Wskaźnik obciążenia demograficznego ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym 57,6 74,8 ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym 24,6 Udział ludności wg w wieku przedprodukcyjnym 20,9 ekonomicznych grup wieku w % ludności w wieku produkcyjnym 63,5 ogółem w wieku poprodukcyjnym 15,6 Źródło: GUS, Bank Danych Lokalnych 17

Obecnie na 100 osób w wieku produkcyjnym przypada ok. 25 osób w wieku poprodukcyjnym. Według prognoz na 2035 r. dla powiatu bocheńskiego - na 100 osób w wieku produkcyjnym będą przypadały 43 osoby w wieku poprodukcyjnym, czyli wskaźnik ten może zwiększyć się prawie dwukrotnie. Lp. Miejscowość Kobiety Mężczyźni Ogółem 1 Baczków 484 477 961 2 Bessów 154 135 289 3 Bogucice 407 383 790 4 Brzeźnica 594 637 1231 5 Buczyna 213 235 448 6 Cerekiew 170 163 333 7 Chełm 86 74 160 8 Cikowice 447 420 867 9 Damienice 468 422 890 10 Dąbrowica 147 137 284 11 Gawłów 318 305 623 12 Gierczyce 328 292 620 13 Gorzków 237 255 492 14 Grabina 73 82 155 15 Krzyżanowice 56 53 109 16 Łapczyca 1071 1009 2080 17 Majkowice 237 243 480 18 Moszczenica 167 175 342 19 Nieprześnia 133 148 281 Nieszkowice 20 Małe 246 259 505 Nieszkowice 21 Wielkie 251 241 492 Ostrów 22 Szlachecki 222 223 445 23 Pogwizdów 421 423 844 24 Proszówki 949 918 1867 25 Siedlec 439 438 877 26 Słomka 78 78 156 27 Stanisławice 736 687 1423 28 Stradomka 155 158 313 Wola 261 264 525 29 Nieszkowska 30 Zatoka 93 93 186 31 Zawada 176 166 342 Razem 9817 9593 19410 Źródło: Dane Urzędu Gminy, 2015 r. 18

III.2. Zatrudnienie Na terenie gminy Bochnia, podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do Rejestru Regon (w 2014 r.) było ogółem 1398 jednostek gospodarczych. W sektorze publicznym są to 54 jednostki, sektor prywatny występujący w ogromnej przewadze 1344 jednostek gospodarczych. PODMIOTY WG SEKCJI I DZIAŁÓW PKD 2007 ORAZ SEKTORÓW WŁASNOŚCIOWYCH OGÓŁEM SEKTOR PUBLICZNY SEKTOR PRYWATNY Sekcja A 34 Sekcja B 1 Sekcja C 142 Sekcja D 0 Sekcja E 3 Sekcja F 332 Sekcja G 353 Sekcja H 74 Sekcja I 30 Sekcja J 22 Sekcja K 32 Sekcja L 7 Sekcja M 78 Sekcja N 33 Sekcja O 19 Sekcja P 72 Sekcja Q 58 Sekcja R 31 Sekcje S i T 77 Sekcja U 0 OGÓŁEM 1398 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Sekcja A 0 Sekcja B 0 Sekcja C 0 Sekcja D 0 Sekcja E 0 Sekcja F 0 Sekcja G 0 Sekcja H 1 Sekcja I 0 Sekcja J 0 Sekcja K 0 Sekcja L 0 Sekcja M 1 Sekcja N 0 Sekcja O 0 Sekcja P 49 Sekcja Q 1 Sekcja R 2 Sekcje S i T 0 Sekcja U 0 OGÓŁEM 54 Sekcja A 34 Sekcja B 1 Sekcja C 142 Sekcja D 0 Sekcja E 3 Sekcja F 332 Sekcja G 353 Sekcja H 73 Sekcja I 30 Sekcja J 22 Sekcja K 32 Sekcja L 7 Sekcja M 77 Sekcja N 33 Sekcja O 19 Sekcja P 23 Sekcja Q 57 Sekcja R 29 Sekcje S i T 77 Sekcja U 0 OGÓŁEM 1344 19

Objaśnienia: Podział gospodarki wg PKD 2007 Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Sekcja B - Górnictwo i wydobywanie Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe Sekcja D -Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F - Budownictwo Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa Sekcja I - Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Sekcja J - Informacja i komunikacja Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości Sekcja M - Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Sekcja P - Edukacja Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Sekcja R - Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Sekcja S - Pozostała działalność usługowa Sekcja T- Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby Sekcja U - Organizacje i zespoły eksterytorialne PODMIOTY WG KLAS WIELKOŚCI ogółem 0-9 10-49 50-249 250-999 1000 i więcej pracowników 1398 1346 48 4 0 0 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Poziom rozwoju działalności gospodarczej na określonym obszarze można scharakteryzować za pomocą kilku ogólnych wskaźników, między innymi takich, jak ilość podmiotów gospodarki narodowej na 10 tyś. ludności. W gminie Bochnia jest to 1134,3 podmiotów gospodarczych. W 2014 roku na terenie gminy Bochnia określono następujące wskaźniki: 75 jednostek nowo zarejestrowanych w rejestrze REGON na 10 tys. ludności, 50 jednostek wykreślonych z rejestru REGON na 10 tys. ludności, 72 podmioty wpisane do rejestru na 1000 ludności. III.3. Bezrobocie, rynek pracy Według danych GUS na koniec 2014 r. było zarejestrowanych 638 bezrobotnych, w tym 371 kobiet czyli 58,2 % ogółu bezrobotnych. Liczba bezrobotnych w powiecie bocheńskim wynosiła 3698 osób. Stopa bezrobocia w powiecie na koniec 2014 r. wynosiła 9,5%. 20

Struktura bezrobotnych wg wieku Liczba bezrobotnych % ogółu bezrobotnych w gminie 18-24 lat 177 27,7 25-34 lat 194 30,4 35-44 lat 107 16,8 45-54 lat 90 14,1 55-59 lat 55 8,6 60-64 lat 15 2,4 RAZEM 638 100 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Powody bezrobocia na terenie gminy Bochnia są zróżnicowane, a do najczęstszych zaliczyć można: zbyt wysokie koszty utrzymania pracowników, likwidacja firmy, ciężkie warunki pracy i wysokie wymagania pracowników lub pracodawcy, niedostateczne wykształcenie, W ramach przeciwdziałania bezrobociu, bezrobotni zarejestrowani w Powiatowym Urzędzie Pracy skierowani mogą być: do robót publicznych, na prace interwencyjne, na staż, umowy absolwenckie, szkolenia. Pilnym problemem do rozwiązania jest problem osób długotrwale bezrobotnych, czyli pozostających bez pracy powyżej 24 miesięcy. Osoby nie pracujące przez tak długi okres wymagają ponownego przeszkolenia przez potencjalnego pracodawcę, a tym samym zwiększenia nakładów na niego, przez co praca przez nich wykonywana jest mniej efektywna. Bezrobocie wywołuje negatywne skutki społeczne - w sferze ekonomicznej i psychospołecznej, które nasilają się w miarę wydłużania się okresu pozostawania bez pracy. W przypadku trwale bezrobotnych osób prowadzi to, m.in. do: pogorszenia standardu i jakości życia, obniżenia własnej samooceny, narastania problemu związanego z zagospodarowaniem czasu wolnego, pojawienia się poczucia krzywdy, frustracji i izolacji społecznej, powstania stresu i utraty stabilizacji prowadzące do niemożności podejmowania racjonalnych decyzji, utraty kwalifikacji zawodowych, pogorszenia stanu zdrowia osób bezrobotnych, 21

rozszerzenia sfery ubóstwa, obniżenia poczucia własnej wartości, utraty autorytetu w rodzinie, powstania dyskomfortu psychicznego i poczucia bezsilności, apatii, zniechęcenia; wzrostu konfliktów społecznych oraz zjawisk niepożądanych (zachowań patologicznych), takich jak: alkoholizm, narkomania, przestępczość, samobójstwa; ograniczenia lub zaniechania uczestnictwa w życiu społecznym i kulturalnym. Równowaga lokalnego rynku pracy to jeden z najważniejszych celów polityki rozwoju społeczno-gospodarczego każdej gminy, tak w wymiarze czasu bieżącego jak i wymiarze wielu lat, bliższej i dalszej przyszłości. IV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM OCHRONY ICH ZDROWIA, ZAGROŻENIA BEZPIECZEŃSTWA LUDNOŚCI I JEJ MIENIA IV.1. Warunki mieszkaniowe Warunki mieszkaniowe gminy Bochnia określić można m.in.: stopniem zaspokojenia potrzeb poprzez ilość mieszkań w odniesieniu do ilości mieszkańców. Według stanu z 2014 r. zasoby w wyróżnionych miejscowościach przedstawiają się następująco: Mieszkania MIEJSCOWOŚCI w budownictwie jednorodzinnym Baczków 251 Bessów 87 Bogucice 194 Brzeźnica 349 Buczyna 138 Cerekiew 57 Chełm 75 Cikowice 227 Damienice 272 Dąbrowica 91 Gawłów 191 Gierczyce 205 Gorzków 131 Grabina 56 Krzyżanowice 114 Łapczyca 599 Majkowice 148 Moszczenica 94 Nieprześnia 78 22

Nieszkowice Małe 149 Nieszkowice Wielkie 162 Ostrów Szlachecki 92 Pogwizdów 249 Proszówki 449 Siedlec 248 Słomka 64 Stanisławice 426 Stradomka 88 Wola Nieszkowska 137 Zatoka 47 Zawada 93 RAZEM 5561 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) Dynamika ruchu budowlanego Dynamika ruchu budowlanego prezentowana jest poprzez liczbę pozwoleń na budowę w poszczególnych miejscowościach: Lp. Miejscowość Ilość pozwoleń w 2014 r. 1 Baczków 1 2 Bessów 1 3 Bogucice 2 4 Brzeźnica 6 5 Buczyna 2 6 Chełm 3 7 Cerekiew 0 8 Cikowice 5 9 Damienice 2 10 Dąbrowica 5 11 Gawłów 1 12 Gierczyce 2 13 Gorzków 3 14 Grabina 0 15 Krzyżanowice 3 16 Majkowice 5 17 Moszczenica 2 18 Łapczyca 1 19 Nieprześnia 1 20 Nieszkowice Małe 4 21 Nieszkowice Wielkie 4 22 Ostrów Szlachecki 4 23 Pogwizdów 7 24 Proszówki 5 23

Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) 25 Siedlec 5 26 Słomka 1 27 Stradomka 7 28 Stanisławice 2 29 Wola Nieszkowska 2 30 Zatoka 0 31 Zawada 2 Razem 84 Najwięcej pozwoleń na budowę w 2014 r. odnotowano w miejscowościach: Pogwizdów i Stanisławice - po 7 pozwoleń oraz w miejscowościach: Brzeźnica - 6 pozwoleń, Cikowice, Damienice, Łapczyca - po 5 pozwoleń. Ogółem wydano 84 pozwolenia. Dla istniejących na terenie Gminy cmentarzy, pokazanych na rysunkach uwarunkowań i kierunków, zachowuje się ustalone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Gminy Bochnia (Uchwała Nr XXVII/319/06 z dnia 26 października 2006 r.) strefy wolne od zabudowy o szerokości 50 m od granic cmentarza w terenach wyposażonych w sieć wodociągową i 150 m przy braku sieci lub przyłączeń budynków. Powyższe ustalenia warunkują wyznaczenie nowych terenów do zabudowy mieszkaniowej, tj. trwale wyłączają teren w strefie 50 m i czasowo w strefie 150 m, tj. do czasu wyposażenia terenu w sieć wodociągową. IV.2. Infrastruktura społeczna Na terenie gminy Bochnia działa 13 zespołów szkół gminnych w: Baczkowie, Bogucicach, Brzeźnicy, Damienicach, Dąbrowicy, Gawłowie, Łapczycy, Nieszkowicach Małych, Nieszkowicach Wielkich, Pogwizdowie, Proszówkach, Siedlcu, Stanisławicach. Gminne przedszkola znajdują się w miejscowościach: Baczków, Bogucice, Brzeźnica, Cikowice, Gawłów, Łapczyca, Nieszkowicach Wielkich, Proszówkach, Siedlcu, Stanisławicach. Zasoby oddziałów 0 w miejscowościach: Wyszczególnienie liczba uczniów w klasach ZSG Damienice ZSG Dąbrowica ZSG Nieszkowice Małe ZSG Pogwizdów ZSG Proszówki 24 RAZEM 13 10 15 10 25 73 liczba oddziałów 1 1 1 1 1 5 średnia liczba uczniów na jeden oddział 13,00 10,00 15,00 10,00 25,00 14,60

liczba etatów 1 1 1 1 1 5 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) Zasoby placówek przedszkolnych w poszczególnych miejscowościach: Placówka 2013/2014 Liczba dzieci Liczba oddziałów 6 lat 5 lat 3-4 lata RAZEM Liczba uczniów na jeden oddział GP Baczków 2 14 29 45 2 22,50 GP Bogucice 12 9 38 59 3 18,33 GP Brzeźnica 13 18 28 59 3 19,66 GP Cikowice 6 12 32 50 2 25,00 GP Gawłów 18 24 39 81 4 20,25 GP Łapczyca 25 27 77 129 6 21,50 GP Nieszkowice Wielkie 23 24 35 82 3 27,33 GP Proszówki 0 19 46 65 3 21,67 GP Siedlec 8 8 32 48 2 24,00 GP Stanisławice 8 18 23 49 2 24,50 RAZEM 115 173 379 667 30 22,23 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) W tym oddziały zamiejscowe: Placówka Liczba dzieci Liczba 6 lat 5 lat 3-4 lata RAZEM oddziałów Liczba uczniów na jeden oddział O/Cerekiew 7 2 15 24 1 24,00 O/Gierczyce 2 4 14 20 1 20,00 O/Gorzków 4 6 8 18 1 18,00 O/Majkowice 5 8 11 24 1 24,00 O/Moszczenica 2 4 7 13 1 13,00 O/Nieszkowice Małe 0 0 22 22 1 22,00 O/Ostrów Szlachecki 4 6 5 15 1 15,00 RAZEM 24 30 82 136 7 19,43 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) Zasoby szkolnictwa podstawowego i gimnazjów w poszczególnych miejscowościach: Nazwa szkoły Liczba dzieci Liczba oddziałów I II III IV V VI Ig IIg IIIg RAZEM Liczba uczniów na jeden oddział GP Baczków 19 12 7 9 3 9 0 0 0 59 3 19,67 GP Bogucice 18 13 16 16 16 18 11 22 20 150 9 16,67 GP Brzeźnica 15 0 13 9 0 13 0 11 15 76 5 15,20 GP Damienice 9 6 8 3 11 0 15 0 11 63 8 7,88 GP Dąbrowica 9 11 5 10 6 5 0 0 0 46 4 11,50 25

GP Gawłów 19 17 20 15 16 13 35 27 20 182 10 18,20 GP Łapczyca 38 27 25 17 33 23 28 30 34 255 10 25,50 GP Nieszkowice Małe GP Nieszkowice Wielkie 17 19 12 0 11 14 0 11 21 105 8 13,13 19 23 21 13 19 22 27 18 18 180 9 20,0 GP Pogwizdów 17 7 6 14 7 11 13 13 0 88 9 9,78 GP Proszówki 27 25 22 18 28 22 40 34 26 242 11 22,00 GP Siedlec 14 13 0 16 0 16 14 16 22 111 7 15,86 GP Stanisławice 49 27 26 17 22 22 19 23 13 218 10 21,80 RAZEM 270 200 181 157 172 188 202 205 200 1775 103 17,23 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) Opieka przedszkolna i szkolna jest w gminie na wysokim poziomie. Placówki biblioteczne biblioteki i filie 7 pracownicy bibliotek 7 księgozbiór 59451 Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS Służba zdrowia Świadczenia związane ze służbą zdrowia i opieką społeczną są realizowane na terenie gminy i miasta Bochnia (przychodnie, szpital, ośrodek pomocy społecznej). Na terenie gminy Bochnia funkcjonują następujące ośrodki zdrowia: Wiejski Ośrodek Zdrowia Bogucice; Wiejski Ośrodek Zdrowia Cikowice; Wiejski Ośrodek Zdrowia Łapczyca; Wiejski Ośrodek Zdrowia Pogwizdów; Wiejski Ośrodek Zdrowia Proszówki; Wiejski Ośrodek Zdrowia Siedlec; Wiejski Ośrodek Zdrowia Stradomka. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej świadczący pomoc społeczną rodzinom znajdującym się w trudnej sytuacji rodzinnej znajduje się w mieście Bochnia. IV.2. Zagrożenie bezpieczeństwa, zarządzanie kryzysowe Zagrożenie bezpieczeństwa ludności i jej mienia wynika z szeregu przyczyn, a w tym między innymi: powodziowych, osuwiskowych, pożarowych, komunikacyjnych, energetycznych, chemicznych, itd. Stan bezpieczeństwa publicznego w gminie nadzoruje Komenda Powiatowa Policji w Bochni. 26

Działa 18 jednostek Ochotniczych Straży Pożarnych: OSP Baczków, OSP Dąbrowica, OSP Moszczenica, OSP Bessów, OSP Nieszkowice M., OSP Bogucice, OSP Gierczyce, OSP Proszówki, OSP Brzeźnica, OSP Gorzków, OSP Pogwizdów, OSP Cerekiew, OSP Łapczyca, OSP Wola Nieszkowska, OSP Damienice, OSP Majkowice, OSP Siedlec, OSP Stanisławice. Ochotnicze Straże Pożarne to także lokalne ośrodki kultury, rozrywki, sportu. Sieć placówek Ochotniczej Straży Pożarnej zabezpiecza ochronę w razie pożaru, a służba patrolowa Policji odpowiada za bezpieczeństwo ludności i mienia. Zagrożenie bezpieczeństwa zdrowia wynika także z występującego bezrobocia powodującego szereg patologii społecznych, (a głównie alkoholizmu i depresji) związanych z brakiem umiejętności dostosowania się do nowej rzeczywistości gospodarczej. Na terenie Gminy występują obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Są to niezainwestowane fragmenty miejscowości znajdujące się głównie w rejonie rzek: Raby, Gróbki, potoku Zatockiego, potoku Krzeczowskiego. Zagrożenia energetyczne mogą wynikać z przebiegu linii energetycznych o różnym napięciu. Wymagane jest przeznaczenie stref ograniczonego użytkowania od linii energetycznych, zgodnie z przepisami odrębnymi. Zagrożeniem jest również przebieg przez gminę tras komunikacyjnych, zarówno drogowych, jak i kolejowych. Drogi wymagają dostosowania do parametrów technicznych określonych w przepisach odrębnych, o drogach publicznych. Zagrożenia mogą występować głównie ze względu na transport materiałów niebezpiecznych. Na obszarze objętym zmianą studium znajduje się zakład o zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej - Mała Baza Gazu Płynnego w Gierczycach (dz. Nr ewid. 153/3 ). Kierowanie, monitorowanie, planowanie i usuwanie skutków zagrożeń na terenie powiatu bocheńskiego wykonuje Powiatowy Zespół Zarządzania Kryzysowego w Bochni. Do głównych zadań należy: nadzór nad systemem wczesnego ostrzegania ludności, pełnienie całodobowych dyżurów w celu zapewnienia przepływu informacji na potrzeby zarządzania kryzysowego, współdziałanie z podmiotami prowadzącymi akcje ratunkowe, przeprowadzanie ćwiczeń obronnych i obrony cywilnej. 27

V. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU PRAWNEGO GRUNTÓW WYSZCZEGÓLNIENIE GRUNTÓW WCHODZĄCYCH W SKŁAD GRUPY LUB PODGRUPY REJESTROWEJ POW. [ha] Grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa 105 Grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe 2127 Grunty w trwałym zarządzie państ. jedn. organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL 139 Gr. wchodzące w skład zas. nier. Skarbu Państwa z wył. gr. przekaz. w trwały zarząd 431 Pozostałe grunty SP spośród gruntów zaliczanych do 1 grupy 40 Grunty SP z wyłącz. gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste 2842 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym osób fizycznych 14 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym państwowych os. prawnych 9 Grunty SP w użytkowaniu wieczystym pozostałych osób 62 Grunty SP przekazane w użytkowanie wieczyste 85 Gr. wchodzące w skład gm. zas. nier. z wyłączeniem gr. przekaz. w trwały zarząd 404 Grunty gmin i związków międzygm. przekaz. w trwały zarząd gminnym jedn. organ. 1 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 4 grupy 17 Grunty gmin i zw. międzygm. z wyłączeniem gruntów przekaz. w użytkowanie 422 Grunty osób fizycznych 9238 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 8 grupy 1 Grunty spółdzielni 1 Grunty kościołów i związków wyznaniowych 97 Wspólnoty gruntowe 114 Gr. wchodzące w skład pow. zas. nier. z wyłączeniem gr. przek. w trwały zarząd 75 Grunty powiatów z wyłączeniem gruntów przekaz. w użytkowanie 75 Gr. wchodzące w skład woj. zas. nier. z wyłączeniem gr. przekaz. w trwały zarząd 3 Grunty wojew. Przekazane w trwały zarząd oraz grunty, których wł. nie są znani 2 Grunty województw z wyłączeniem gruntów przekaz. w użytkowanie 5 Grunty spółek prawa handlowego 128 Grunty partii politycznych i stowarzyszeń 89 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 15 grupy 2 Grunty będące przedmiotem własności i władania osób niewymienionych w pkt.1-14 219 Powierzchnia ewidencyjna Gminy 13098 Powierzchnia wyrównawcza -11 Powierzchnia geodezyjna 13087 Źródło: Dane z Urzędu Gminy(2015 r.) Własność prywatna to grunty osób fizycznych i prawnych. Grunty przeznaczone są w większości na uprawy polowe, ogrodnicze, użytki zielone, zabudowę mieszkaniową. Grunty osób fizycznych wchodzące w skład gospodarstw rolnych zajmują 6344 ha, natomiast grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład gospodarstw rolnych 2894 ha. 28

Obszary kompleksów gruntów komunalnych stanowią mienie komunalne gminy. Głównymi użytkownikami gruntów komunalnych są: spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady budżetowe i inne jednostki organizacyjne. W skład tych terenów wchodzą: ulice, obiekty sportowe, parki. Obszary kompleksów gruntów Skarbu Państwa stanowią własność Skarbu Państwa, których głównymi użytkownikami są: kolej PKP, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa (105 ha), składy i bazy przemysłowe, Wojsko, Policja. Do tych terenów należy zaliczyć również rzeki i obszary dolin rzek. Grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe zajmują 2127 ha. Na gospodarkę przestrzenną mają wpływ: położenie gruntów, wyposażenie terenów w urządzenia infrastruktury technicznej, dostępność komunikacyjna, przeznaczenie terenów w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, klasy bonitacyjne gleb. Aktywna gospodarka nieruchomościami komunalnymi podporządkowana jest celom o charakterze m.in. przestrzennym - wspieraniu wszystkich inwestycji kreujących rozwój gminy, tworzących nowe miejsca pracy, pozyskiwaniu inwestorów. W celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych wskazuje się grunty o możliwie niższych klasach bonitacyjnych gleb. VI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU ŚRODOWISKA, W TYM ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ, WIELKOŚCI I JAKOŚCI ZASOBÓW WODNYCH ORAZ WYMOGÓW OCHRONY ŚRODOWISKA, ZASOBÓW PRZYRODY I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO ORAZ ZASOBÓW WÓD PODZIEMNYCH Podstawą społecznego i gospodarczego rozwoju gminy jest zachowanie przyrodniczych podstaw rozwoju. Przyrodnicze uwarunkowania zawsze odgrywały istotną rolę w kształtowaniu układów przestrzennych gminy. Gospodarowanie zasobami naturalnymi, ich ochrona, powinny zapewnić zaspokojenie potrzeb ludzkich obecnych i przyszłych pokoleń bez stwarzania konfliktów ekologicznych i społecznych. VI.1. Położenie fizyczno-geograficzne Obszar opracowania wg regionalizacji fizyczno-geograficznej Polski, J. Kondrackiego pozostaje w obrębach dwóch podprowincji Północne Podkarpacie i Zewnętrze Karpaty Zachodnie oraz ich makroregionów (odpowiednio): Kotlina Sandomierska (północna część gminy), w skład której wchodzi m.in. Nizina Nadwiślańska (512,41) oraz Pogórze Bocheńskie (512,42). 29

Pogórze Zachodniobeskidzkie: częścią Pogórza Zachodniobeskidzkiego jest Pogórze Wiśnickie(513,34), które występuje w południowej części gminy. Granicę między Kotliną Sandomierską a Karpatami stanowi wyraźny próg morfologiczny o przebiegu równoleżnikowym, nawiązujący do głównego nasunięcia karpackiego, który jest północną granicą obszaru, na którym występują zagrożenia osuwiskowe. Na obszar gminy składa się północno-zachodnia część Pogórza Wiśnickiego oraz pas ciągnący się wzdłuż doliny Raby, niemal do jej ujścia do Wisły (po zachodniej stronie miasta Bochni i gminy Rzezawa) oraz enklawa sołectw Brzeźnica i Gorzków na pogórzu Wiśnickim, po wschodniej stronie Bochni. W głównej części gminy wyróżnia się trzy części: południowa część gminy obejmująca sołectwa: Buczyna, Chełm, Dąbrowica, Gierczyce, Grabina, Kopaliny, Łapczyca, Moszczenica, Nieprześnia, Nieszkowice Małe, Nieszkowice Wielkie, Pogwizdów, Siedlec, Stradomka, Wola Nieszkowska, Zawada, położona jest na terenie Pogórza Wiśnickiego i wąskim pasie w dolinie Raby; północno-zachodnia, w Kotlinie Sandomierskiej, ciągnąca się pasem szerokości ok. 2km na lewym brzegu Raby między rzeką, a południowowschodnim skrajem Puszczy Niepołomickiej, obejmująca 4 sołectwa: Baczków, Cikowice, Damienice i Proszówki; północno-wschodnia, w Kotlinie Sandomierskiej, na prawym brzegu Raby, ciągnąca się pasem, obejmująca 8 sołectw: Bessów, Bogucice, Cerekiew, Gawłów, Krzyżanowice, Majkowice, Słomka i Zatoka; oddzielna enklawa wschodnia na północnym skraju Pogórza Wiśnickiego z sołectwami Brzeźnica i Gorzków. Pogórze Wiśnickie to region o charakterze rzeźby gór niskich, wznosi się do wysokości około 350 m n.p.m. i jest zbudowane z utworów fliszowych, głównie piaskowców i łupków jednostki śląskiej, które w części północnej przykryte są pylastymi utworami lessopodobnymi. Środkową część mezoregionu przecina dolina Uszwicy o przebiegu zachodnio - wschodnim w części południowej obszaru, zmieniającym się na południowo - północny na północ od Gnojnika i południowo - zachodni na północny - wschód poniżej Brzeska, już na obszarze Przedgórza Bocheńskiego. Wypełniona jest ona utworami aluwialnymi. Garby Pogórza Wiśnickiego osiągają wysokości 320-450 m, ale lokalnie przekraczają 500 m. W obrębie Pogórza, na obszarze gminy wyróżnia się dwie jednostki regionalne niższego rzędu o przebiegu równoleżnikowym - Pogórze Beskidzkie od Północy oraz Garb Okocimski na południu. Nizina Nadwiślańska to płaski obszar dna doliny Wisły z jej korytem. Dolina ta występuje na długości ok. 175 km oraz 8-12 km szerokości. Dolinę wypełniają czwartorzędowe osady rzeczne o miąższości kilkunastu metrów. 30

Wyróżnia się obok tarasu zalewowego wyższy taras piaszczysty (częściowo z wydmami) i taras przykryty lessem. Od południa łączą się z Niziną Nadwiślańską odcinki ujściowe i stożki napływowe rzek karpackich: Raby, Dunajca i Wisłoki. Pod piaskami i madami osadzonymi przez rzeki zalegają osady morskie miocenu. Mezoregion ten występuje jedynie na niewielkim obszarze w północnej części gminy. Pogórze Bocheńskie znajduje się na wysokości od około 200 m n.p.m. (dolina Uszwicy w północnej części obszaru) do około 220 m n.p.m. na granicy z Pogórzem Wiśnickim, które oddzielone jest wyraźnym progiem morfologicznym wysokości 100-150 m. Pogórze Bocheńskie budują sfałdowane utwory mioceńskie przykryte płaszczem utworów lessopodobnych. Dolina Raby dzieli region na dwa człony: Wielicko Gdowski i Wojnicki. Mezoregion ten obejmuje środkową część gminy na północ od linii Bochnia - Chełm po nizinę Nadwiślańską. VI.2. Budowa geologiczna Podłoże części gminy w Kotlinie Sandomierskiej zbudowane jest z zalegających poziomo utworów mioceńskich pochodzenia morskiego. Najstarsze - warstwy chodenickie to iły łupkowe, często smugowane mułkami. Na nich spoczywają warstwy grabowieckie o bardzo zróżnicowanej litologii utwory piaszczyste, ilasto-piaszczyste i ilaste. Na nich, w wyniku kolejnej transgresji morskiej, osadziły się iły krakowieckie z wkładkami mułowców i piaskowce. Starsze podłoże przykrywają utwory czwartorzędowe o miąższości nie przekraczającej kilkunastu metrów. Pod warstwą mad pylastych o przeciętnej grubości 2-5 m zalegają utwory piaszczysto żwirowe o miąższości nie przekraczającej kilkunastu metrów. Pod warstwą mad pylastych o przeciętnej grubości 2-5 m zalegają utwory piaszczysto - żwirowe o miąższości 7-8 m, stanowiące główną, czwartorzędową warstwę wodonośną. Podłoże pogórskiej części gminy budują silne, sfałdowane i złuskowane utwory fliszowe - najstarsze na tym obszarze ogniwo stratygraficzne. Wśród skał fliszowych dominują łupki i piaskowce kredy dolnej i górnej, z niewielkim udziałem tzw. warstw łąckich - piaskowców i łupków oraz margli trzeciorzędowych (eocen). Powierzchniowo dominują piaskowce i łupki warstw krośnieńskich. Brzeżna część Pogórza o szerokości około 2 km zbudowana jest ze sfałdowanych utworów mioceńskich, głównie serii warstw chodenickich - iłów łupkowych, często smugowanych mułkami. Wśród nich występują facje utworów solonośnych. Złoże solne o budowie wydłużonej w kierunku równoleżnikowym soczewki miąższości do kilkuset metrów, rozciąga się na całej długości pogórskiej strefy mioceńskiej. W miejscu kontaktu z formacją solonośną występują wody zmineralizowane - solanki jodowo-bromowe, których zaleganie udokumentowano w kategorii 31

B w środkowej części obszaru w okolicy styku strefy fliszowej z mioceńską. Skały fliszowe zawierają także pewne ilości gazu ziemnego. Podczwartorzędowe podłoże pokrywa płaszcz utworów czwartorzędowych - są to gliny i pyły lessowe i lessowate, deluwia gliniaste na stokach, mady w dnach dolin. VI.3. Złoża surowców Na terenie województwa Małopolskiego występują złoża kopalin, które zaliczyć można do pięciu zasadniczych grup. Są to: surowce energetyczne, surowce chemiczne wraz z solankami jodowo - bromowymi, rudy metali nieżelaznych, surowce skalne, wody lecznicze, mineralne i termalne. Surowce energetyczne obejmują: złoża węgla kamiennego, metanu w pokładach węgla, ropy naftowej, gazu ziemnego i torfu. Terytorialnie rozmieszczenie złóż ropy naftowej odpowiada powiatom gorlickiemu, limanowskiemu, bocheńskiemu, tarnowskiemu, proszowickiemu, dąbrowskiemu. Rozmieszczenie złóż gazu ziemnego odpowiada w zasadzie występowaniu złóż ropy naftowej. Największa koncentracja złóż występuje na obszarze Zapadliska Przedkarpackiego pomiędzy Wieliczką, a Dębicą. Złoża gazu ziemnego występują na głębokości 200-800 m w piaskowcach. Z uwagi na ich ochronę złoża te zaliczono do rzadko występujących w skali kraju. Z uwagi na konfliktowość ze środowiskiem zaliczono je do małokonfliktowych, możliwych do zagospodarowania bez większych ograniczeń. Surowce chemiczne obejmujące: sól kamienną, mineralizację siarkową oraz solanki jodowo bromowe obecnie nie posiadają znaczenia gospodarczego. Złoża soli kamiennej ciągnące się wzdłuż brzegu Karpat pomiędzy Wieliczką, a Wojniczem mają jedynie znaczenie historyczne. Mineralizacja siarkowa towarzysząca złożom cynku i ołowiu w zagłębiu olkuskim nie ma znaczenia gospodarczego. Złoża soli kamiennej w rejonie Bochni, Siedlca i Łężkowowic uległy wyczerpaniu lub ich wydobycie jest nieopłacalne. Złoża soli kamiennej i solanek uznaje się za unikatowe w skali kraju. Surowce skalne stanowią najliczniejszą grupę kopalin o różnorodnych zastosowaniach. Należą do nich: złoża piaskowce, wapienie, margle, dolomity, porfiry, melafiry, diabazy, tufy, kruszywa naturalne, surowce ilaste ceramiki budowlanej, piaski podsadzkowe, formierskie i dla przemysłu ceramicznego, surowce skaleniowe. Surowce ilaste ceramiki budowlanej 32

występują dosyć przypadkowo na obszarze całego województwa (w tym na obszarze opracowania). Wiążą się głównie z płytko leżącym kompleksem iłów neogeńskich, sporadycznie razem z przykrywającymi je plejstoceńskimi glinami zwałowymi. Złoża o miąższości średnio 15,9-45,8 m występują w większości pod nakładem nie większym niż 0,3m. Złoża te należą do powszechnych licznie występujących i łatwo dostępnych. Z powodu ochrony gleb zaliczane są do konfliktowych, eksploatowane po spełnieniu określonych wymagań. Kruszywa naturalne czyli złoża piasków i żwirów związane z terasami rzeki Raby i Stradomki charakteryzują się miąższością kopaliny od 3,3 m do 6,5 m przy grubości nadkładu średnio 0,2-2,5 m. Złoża te są licznie występujące, możliwe do eksploatacji po spełnieniu określonych wymagań. Wody lecznicze i termalne, które stanowią istotny element bazy surowcowej województwa związane są z regionem krakowskim (Krzeszowice, Mateczny i Swoszowice), Karpatami oraz Niecką Podhalańską, na terenie powiatów gorlickiego, nowosądeckiego, nowotarskiego, limanowskiego. Na terenie Gminy Bochnia zarejestrowano: - złoża soli kamiennej występujące w okolicach Siedlca, Moszczenicy i Łapczycy, - pozostałe drobne złoża surowców ilastych, - kruszywo naturalne (piaski i żwiry). Z zasobów naturalnych oprócz gorących źródeł wód zasolonych, wzbogaconych wartościowymi dodatkami jodu i bromu w Łapczycy, eksploatowane są kruszywa naturalne żwirownia zlokalizowana jest w sołectwie Siedlec oraz w Chełmie. Budowa geologiczna terenu determinuje lokalne bogactwa surowców mineralnych. Potencjalne zasoby naturalne, obok pokładów soli kamiennej, to żwiry i iły. Sól kamienna występuje w rejonie Bochni, Siedlca, Moszczenicy i Łapczycy, przy czym pokłady soli ocenia się na około 187 800 ton. Złoża bocheńskie soli były eksploatowane nieprzerwanie przez siedem i pół wieku, z powodu wyczerpania pokładu zaprzestano jej wydobycia. Od 1995 roku zabytkowe wyrobiska soli i urządzenia techniczne służą jako Uzdrowisko Kopalnia Soli Bochnia (lokalizacja na obszarze miasta Bochnia). W Bochni występują też, na głębokości około stu metrów pod powierzchnią terenu, wody geotermalne, które dotychczas nie były eksploatowane. W Łapczycy znajdują się gorące źródła wód zasolonych, wzbogaconych wartościowymi dodatkami jodu i bromu. 33

Do wód leczniczych zaliczyć należy solanki jodowo bromowe eksploatowane na niewielką skalę w Łapczycy. Solanka ze złoża Łapczyca jest 17,5% wodą chlorkowo-sodową, jodkowo, bromkową żelazistą, ze znaczną zawartością jonów wapniowych i magnezowych. Zawiera również szereg biopierwiastków. Przerabiane są one na czynne sole i jodowobromowe, które stanowią surowiec do produkcji soli bocheńskiej. Na terenie powiatu eksploatuje się także inne kopaliny, w tym kruszywa naturalne: piaski, żwiry, surowce ilaste, choć ich wydobycie jest ograniczone z uwagi na zaleganie pod glebami o wysokiej bonitacji lub na terenach objętych ochroną obszarową. Złoża, stan na dzień 24.07.2017 r. 1. Chełm 2. Damienice Zak. Raby 3. Gierczyce 4. Grabina Nieznanowice 5. Grabina Nieznanowice S 6. Łapczyca 7. Siedlec 8. Siedlec Moszczenica 9. Siedlec- Zarabie 10. Stanisławice-Zakole(Stanisławice dz. od nr 922 do nr 977, 980/1, 980/2, od nr 981 do nr 998, 999/1) 11. Stradomka II 12. Stradomka -Zapora 13. Chodenice VI.4. Rzeźba terenu Północna część gminy to równina terasy nadzalewowej Raby, spłaszczona w poziomie 181-200 m n.p.t. o powierzchni lekko wzniesionej w pobliżu koryta rzeki. Różnica wysokości sięga zaledwie 3 m na odcinku 2-3 km. Mimo tak małych różnic wysokości ta cecha rzeźby terenu znajduje odbicie w warunkach odwodnienia terenu. Koryto rzeki rozcina terasę zalewową na głębokość 5-7m, lokalnie do 10 m, przy czym głębokość rozcięcia maleje w dół rzeki. Nieco mniejszą głębokość mają liczne starorzecza Raby, wcięte w powierzchnię terasy w pobliżu współczesnego koryta rzeki. Powierzchnię terasy nadzalewowej odwadniają liczne drobne cieki i rowy melioracyjne. W pobliżu Puszczy Niepołomickiej, na lewym brzegu Raby ciągnie się pasmo niskich wydm piaszczystych. Próg Pogórza Wiśnickiego stromą krawędzią 60-100 m dominuje ponad płaszczyzną Kotliny Sandomierskiej oddzielając od niej południową pogórską część gminy (łącznie z enklawą Gorzkowa - Brzeźnicy). Próg podlega silnej denudacji - na jego skłonie są liczne powierzchnie osuwisk i 34

złazisk, zwłaszcza w części zachodniej, koło Chełmu i Moszczenicy, gdzie jego podstawę podcina Raba. W odległości 304 km na południe ciągnie się następny grzbiet Pogórza, równoległy do progu, od którego oddziela go ciąg obniżeń i niskich siodeł, którymi biegnie droga krajowa nr 4. Jego najwyższe punkty przekraczają 360 m n.p.m. Następnym elementem rzeźby Pogórza, ok. 1,5 km na południe jest równoleżnikowa płaskodenna dolina potoku Polanka i ujściowy odcinek doliny Stradomki. Kolejny równoleżnikowy grzbiet zamyka od południa obszar gminy w odległości ok. 2 km od osi doliny potoku Polanka. Znajduje się on 373 m n.p.m. (140 m powyżej doliny Polanki). Łagodne, silnie rozczłonkowane stoki grzbietów Pogórza są modelowane w wyniku rozwoju sieci dolinnej, ruchów masowych oraz gospodarki człowieka. Zjawiskom tym sprzyja duża podatność zalegających w podłożu pyłów i glin lessowych na erozję i predyspozycje do zsuwania się nawodnionych warstw po głębiej zalegających utworach ilastych i łupkowych. Ze względu na zróżnicowane formy rzeźby w jednostkach geomorfologicznych Kotliny Sandomierskiej i Pogórza Karpackiego wyróżnia się pięć typów: Dna dolin obejmujące współczesne równiny zalewowe lub nadzalewowe Raby, Gróbki, Stradomki, Polanki zbudowane z osadów żwirów -piaszczystych, przykrytych osadami gliniastymi i madami. Dolina Raby położona na wysokości 180-200m n.p.m. Równiny piaszczyste o wysokości do 30 m nad dno doliny, obejmujące terasy rzeczne, na których występują wały wydmowe (występują na lewym brzegu Raby, na zachód od Baczkowa i Mikluszowic). Wysoczyzny gliniasto-piaszczyste, o deniwelacjach 10-50 m i wysokości 20-60 m nad dnem doliny. Charakteryzują się rzeźbą pagórkowatą o nachyleniu stoków do 10 o lub płaską i nachyleniu nie przekraczającym 5 o. Pogórza niskie (Przedgórze Brzeskie) zbudowane na utworach fliszu płaszczowiny podśląskiej. Mają łagodne stoki o nachyleniu 2-15 o, o wysokości 40-60 m nad dnami dolin. Stoki zbudowane są z grubej pokrywy utworów lessopodobnych okrywających utwory fliszowo-mioceńskie jednostki bocheńskiej, natomiast w części południowej z utworów fliszowych okrytych pyłowymi utworami lessopodobnymi i zwietrzelinami nafliszowymi. W części północnej dominują stoki o nachyleniu 4-9 o, w części południowej udział stoków powyżej 9 o wzrasta. 35

Pogórza średnie (Garb Okocimski) rozwinięte na skałach różnej odporności. Nachylenie stoków od kilku do 20 0. Deniwelacje szacuje się od 100 do 150 m. Grzbiety o przebiegu zachód-wschód mają charakter wydłużonych i szerokich garbów, równoległych do siebie. Formy międzydolinne występują na dwóch poziomach: wyższy - na wysokości 300-360 m n. p. m. oraz niższy - wzniesiony 60 m ponad dna głównych dolin. Garby i działy oddzielone są asymetrycznymi dolinkami i kotlinkami erozyjno-denudacyjnymi. Mapa hipsometryczna obszaru Źródło: Opracowanie własne Do najbardziej charakterystycznych form rzeźby terenu gminy zaliczamy: formy pochodzenia rzecznego: koryta rzek, starorzecza, krawędzie terasów rzecznych i stożków napływowych, terasy erozyjnoakumulacyjne i akumulacyjne, stożki napływowe, ławice żwirów rzecznych, formy pochodzenia rzeczno-denudacyjnego: stożki i zbocza dolin, doliny wciosowe, doliny płaskodenne, formy pochodzenia denudacyjnego: fragmenty powierzchni zrównania, grzbiety i garby, niecki zboczowe, osuwiska, formy pochodzenia eolicznego: wydmy, formy antropogeniczne: wyrobiska piasku, żwirów, wcięcia i sztuczne nasypiska drogowe, groble, kanały melioracyjne, sterasowanie stoków, wysypiska. 36

VI.5. Warunki klimatyczne Według regionalizacji klimatycznej T. Niedźwiedzia i B. Obrębskiej - Starklowej (1992) sporządzonej dla dorzecza górnej Wisły, obszar objęty zmianą należy do regionu klimatu kotlin podgórskich (podregion Kotliny Sandomierskiej) oraz regionu klimatu Pogórza Karpackiego: Na terenie gminy panują niekorzystne warunki przewietrzania z uwagi na jej położenie w znacznej części w kotlinie. Z takim położeniem związane są: słabe, pionowe ruchy powietrza, małe prędkości wiatrów, znaczny procent okresów bezwietrznych (cisz), duża ilość mgieł (region Pogórza) oraz częste inwersje termiczne. Wywiera to istotny wpływ na lokalny stan zanieczyszczenia atmosfery. Na obszar Gminy Bochnia w ciągu roku napływają masy powietrza polarnomorskiego i polarnokontynentalnego, a także docierają tu masy powietrza zwrotnikowego i arktycznego. Powietrze polarnomorskie dominuje w okresie letnim i jesiennym. Charakteryzuje się dużym zachmurzeniem i dużą ilością opadów. W okresie zimowym powoduje odwilże adwekcyjne. Powietrze polarnokontynentalne powoduje stany wyżowe i wzrost temperatury w okresie letnim. Zmienność poszczególnych elementów klimatu w regionach klimatycznych została przedstawiona poniżej: Region Element Pogórza Karpackiego Kotlin Podgórskich Średnia roczna temperatura powietrza (w o C) 7-8 8 Czas trwania zimy (śr. dob. <0 o ) 75-100 80 Liczba dni mroźnych z prawdop. 10% 60-80 60 (liczba dni z temp. max. <0 o ) Średnie lato termiczne (śr. dob. >15 o C) 50-80 90 Liczba dni gorących o prawdop. 10% 35-50 40-50 (liczba dni z temp. max. >25 o C) Średnie roczne amplitudy temperatury powietrza 20-21 20,5 Daty wystąpienia pierwszych przymrozków jesiennych / wiosennych (p=10%) 20-30 IX 20-31 V 25 IX 20-31 IV Długość okresu bezprzymrozkowego (p=10%) 185-195 185-195 Liczba dni z pokrywą śnieżną (p=10%) 100-120 < 100 Liczba dni z opadem powyżej 10 mm (p=10%) 25-35 25 Sumy roczne opadów (p=10%) ok. 1000 900 Częstość wiatru z sektora N > 15 12-17 E 10-15 17-22 S 20 10-15 W > 30 > 30 Cisze i słabe wiatry <2 m/s 55-65 50-60 Dni z wiatrem silnym >10 m/s 20-30 10-20 Źródło: Atlas..., 1993. 37

Klimat kotlin podgórskich charakteryzuje się wysoką średnią roczną temperaturą powietrza (>8 o C) i roczną sumą opadów 650-700 mm, z przewagą opadów w półroczu letnim. Klimat Pogórza Karpackiego charakteryzuje się średnią roczną temperaturą powietrza 7-8 o C (piętro klimatu umiarkowanie ciepłego wg klasyfikacji M. Hessa, 1965) oraz średnią roczną sumą opadów 700-800 mm, z przewagą opadów w półroczu letnim. W dolinach charakterystyczne są zimowe inwersje temperatury powietrza. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi 70-80. Maksymalna grubość pokrywy śnieżnej w obrębie Kotliny Sandomierskiej nie przekracza 50-60 cm; w obrębie wzniesień pogórskich jest większa i wynosi 60 80 cm. Do osobliwości klimatu Karpat, oddziałujących na stosunki wodne zalicza się m.in.: wyższe temperatury powietrza w jesieni niż na wiosnę, okresy nagłych odwilży oraz okresy słonecznej i mroźnej pogody w sezonie jesienno - zimowym, obfite opady późną wiosną i wczesnym latem, wyrównane stosunki opadów letnich do zimowych, obfite opady szadzi w okresach mglistej i wietrznej pogody oraz silne gołoledzie. W obszarze pogórskim w związku z urozmaiconą rzeźbą terenu występuje znaczne zróżnicowanie topoklimatyczne między wierzchowinami i grzbietami, stokami o różnej ekspozycji, dnami dolin i terenami o różnej wilgotności podłoża. Najkorzystniejsze dla rolnictwa i mieszkalnictwa są wierzchowiny i górne partie stoków. Miejscami, zwłaszcza na progu pogórza występuje zwiększona częstotliwość silnych wiatrów. W dnach dolin skrócony w porównaniu do wierzchowin jest okres bezprzymrozkowy, częste są nocne i poranne mgły, duża wilgotność powietrza oraz zastoiska chłodu (mrozowiska). Dotyczy to szczególnie małych dolinek głęboko wciętych w powierzchnię Pogórską. Z punktu widzenia warunków życia mieszkańców północnej części gminy najbardziej niekorzystnym elementem klimatu miejscowego jest skłonność do powstawania inwersji temperatury powietrza oraz nadmierna wilgotność powietrza związana z wysokim poziomem wód gruntowych. Czynnikiem korzystnym jest dobre przewietrzanie terenu. Za wyjątkiem obszarów podmokłych, ogólnie można ocenić warunki klimatyczne terenu jako umiarkowanie korzystne dla osadnictwa. VI.6. Wody powierzchniowe i podziemne Wody powierzchniowe Obszar gminy Bochnia położony jest w całości w granicach regionu wodnego Górnej Wisły. Sieć rzeczna powiatu jest dość gęsta, a zasoby wód powierzchniowych znaczne z uwagi na przepływające przez teren powiatu duże rzeki, tj. Rabę i Wisłę. Według danych Inspektoratu Rejonowego w Tarnowie Rejon Nadzoru Urządzeń w Bochni głównymi rzekami i ciekami zaliczonymi do melioracji wodnych podstawowych gminy Bochnia są: 38

Potok Proszowski - 8,600 km, Potok CSK - 4,860 km, Potok Czyżyczka - 3,490 km, Rzeka Stradomka - 1,075 km, Potok Zatocki 4,720 km, Potok Młynówka 2,460 km, Potok Gróbka - 12,280 km, Potok Krzeczowski - 1,820 km, Potok Łapczycki - 6,400 km, Potok Polanka - 11,170 km. Do wałów przeciwpowodziowych zaliczamy: Wał prawy rzeki Raba - 13,670 km, Wał lewy rzeki Raba - 1,670 km, Wał lewy potoku Gróbka - 12,570 km, Wał prawy potoku Gróbka - 8,070 km, Wał prawy i lewy potoku Zatockiego 3,350 km, Wał prawy i lewy potoku Krzeczowskiego - 2,110 km. oraz cieki pozostałe: Potok Trzonia -1,300 km, Potok Gierczyński - 1,800 km, Potok Siedlecki - 3,500 km, Potok Kiebło - 2,000 km, Potok Pogwizdowianka - 1,200 km, Potok Zawadka 1,300 km, Potok k/kościoła w Pogwizdowie - 0,450 km. Raba, główny ciek obszaru, na odcinku biegnącym przez południową część gminy wcina się w powierzchnię teras nadzalewowych na głębokość ok. 7 m. Przy korycie rzeki występują rozległe płaty terasy zalewowej, a skarpa oddzielająca je od terasy nadzalewowej jest w wielu miejscach niewidoczna. Poniżej zakrętu w kierunku wschodnim Raba dość intensywnie podcina stok progu Pogórza, a terasa zalewowa to jedynie niecki starorzeczy i wąskie listwy wzdłuż koryta. Równie dobrze wykształcone koryta mają rzeka Stradomka wraz z dopływem Polanka. Dno doliny potoku Polanka na odcinku od granicy z gminą Nowy Wiśnicz po most drogi prowadzącej do wsi Buczyna, należy kwalifikować jako teren szczególnego zagrożenia powodzią ze względu na płytkie wcięcie koryta. Prawie cała część gminy położona w Kotlinie Sandomierskiej nie jest odwadniana przez Rabę, lecz równolegle do niej płynący dopływ Wisły - Gróbkę, co wiąże się z omawianym nachyleniem powierzchni stożka napływowego. Obszar lewobrzeżny odwadniany jest w kierunku Raby. Koryto Raby od Gawłowa do północnej granicy gminy jest całkowicie obwałowane. Obwałowane jest także koryto Gróbki. 39

Powyżej Gawłowa wały przeciwpowodziowe odcinają starorzecza i niektóre niższe fragmenty terasy nadzalewowej na odcinku do mostu drogowego w Proszówkach. Powyżej Proszówek nie ma żadnych budowli ochronnych - obszar szczególnego zagrożenia powodzią obejmuje całą terasę zalewową, łącznie z odciętym zakolem w Damienicach. Oprócz wylewów Raby w okresach obfitych opadów oraz w czasie roztopów podtopieniu mogą ulegać niższe partie terasy nadzalewowej, gdy sieć rowów melioracyjnych nie jest w stanie odprowadzić nadmiaru wody. Dorzecza prawobrzeżnych dopływów Wisły: Raby i Gróbki oddzielone są działami wodnymi II rzędu. Działy wodne III rzędu wyznaczają zlewnie prawobrzeżnych i lewobrzeżnych dopływów Stradomki. Przebieg działów wodnych w obrębie Pogórza Wiśnickiego jest wyraźny, nawiązujący do rzeźby terenu. Do celów gospodarczych woda czerpana jest z ujęć wód powierzchniowych i podziemnych. Największe ujęcie mieści się w Bochni, na rzece Rabie. Ujęcie to zaopatruje w wodę miasto Bochnię oraz kilka miejscowości w gminach Bochnia i Rzezawa. Planowana jest dalsza rozbudowa sieci wodociągowej zasilanej z tego ujęcia w kierunku Nowego Wiśnicza i Drwini. Drugie ujęcie wód powierzchniowych znajduje się na rzece Stradomce w sołectwie Chrostowa w gminie Łapanów. Zasila ono w wodę miejscowości położone w gminie Łapanów oraz Wolę Nieszkowską w gminie Bochnia. Ujęcie wód podziemnych ze studni głębinowych występuje w gminie Bochnia w miejscowości Siedlec. Wody podziemne Wody podziemne, podobnie jak wody powierzchniowe, wpływają na podstawowe kierunki działalności człowieka. Są one podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę pitną, gospodarczą i przemysłową. Niewątpliwie ten element środowiska przyrodniczego wpływa na przestrzenne zróżnicowanie użytkowania terenu. W podgórskiej części gminy występują trzy rodzaje zbiorników wodonośnych: 1. Zbiornik fliszowy w skałach kredy i trzeciorzędu. 2. Zbiornik wód mioceńskich. 3. Zbiornik wód czwartorzędowych. Ad.1) Zbiornik fliszowy występuje w głębszym podłożu, w utworach o różnym udziale piaskowców i łupków. Wody podziemne gromadzące się w tych skałach mają charakter szczelinowy i szczelinowo-porowy, a ich obecność związana jest głównie z kompleksami skalnymi o przewadze piaskowców. Wody tego poziomu posiadają na ogół dobrą jakość i nadają się do celów pitnych bez uzdatniania. Wykorzystywane są w licznych 40

studniach, również często we wsiach wyposażonych w wodociągi. Ad.2) Zbiornik mioceński występuje w głębszym podłożu w Kotlinie Sandomierskiej w postaci różnej miąższości przewarstwień i wkładek mułków, piasków, piaskowców, lokalnie margli, wapieni i gipsów w obrębie serii bezwodnych iłów i iłołupków. Głębokości występowania są od kilku do kilkudziesięciu metrów. Wody te często są silnie zmineralizowane i trudne do uzdatnienia. Wśród warstw grabowieckich występuje seria piasków i piaskowców zwanych bogucickimi, tworząca zasobny zbiornik wodonośny o znaczeniu regionalnym, oznaczony jako GZWP nr 451 - zapadlisko przedkarpackie - subzbiornik Bogucice - graniczy z miejscowością Chełm. Seria chodenicka oceniana jest jako najmniej perspektywiczna dla uzyskania większej ilości wody pitnej. Znaczenie użytkowe tych wód zmalało z chwilą budowy wodociągów zasilanych z ujęcia powierzchniowego. Ad.3.) Zbiornik wodonośny w utworach czwartorzędowych przykrywających starsze podłoże skalne, charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem warunków występowania wód podziemnych i zasobności warstw wodonośnych. W utworach czwartorzędowych przykrywających podłoże mioceńskie Kotliny Sandomierskiej jest duże zróżnicowanie zasobności i jakości wód podziemnych. Przeważa niska jakość wód. Poziom wód podziemnych waha się od 0,5 do 2,5 m p.p.t. Najwyższy jest w obniżeniach położonych w odległości 2-3 km od Raby. Jedynie blisko rzeki i w pobliżu głębszych starorzeczy poziom wody gruntowej jest silniej drenowany i obniża się miejscami do 10 m p.p.t. W stropowej części czwartorzędu madach gliniasto-pylastych występują miejscami zawieszone wody śródglinowe, najczęściej na głębokości 0,5-1,5 m p.p.t. W granicach administracyjnych gminy występuje Lokalny Zbiornik Wód Podziemnych Stradomka zatwierdzony decyzją Ministra Środowiska z dnia 02.02.2016 r, znak: DGK-II.4731.67.2015.MJe. Jest to zbiornik porowy, czwartorzędowy, związany z doliną rzeczną ( utwory holoceńskie). VI.7. Rolnicza i leśna przestrzeń produkcyjna Rolnictwo jest główną dziedziną gospodarki na terenie gminy Bochnia. Z ogólnej powierzchni gminy, która wynosi 13 087 ha, na użytki rolne przypada 9125 ha, czyli ok. 70 % powierzchni. Głównym czynnikiem warunkującym rozwój rolnictwa są wysokiej klasy gleby, które wpływają na kształt oraz kierunki produkcji roślinnej i zwierzęcej. 41

Bilans struktury użytkowania i zagospodarowania UŻYTKOWANIE TERENU POW.(ha) UŻYTKI ROLNE 9125 GRUNTY LEŚNE ORAZ ZADRZEWIONE I ZAKRZEWIONE 3114 GRUNTY ZABUDOWANE I ZURBANIZOWANE 581 GRUNTY POD WODAMI 117 NIEUŻYTKI 76 TERENY RÓŻNE 74 SUMA 13087 Źródło: Dane: Urząd Gminy Bochnia Źródło: Opracowanie własne Struktura użytków rolnych UŻYTKI ROLNE POW. (ha) GRUNTY ORNE 5424 SADY 358 ŁĄKI TRWAŁE 1973 PASTWISKA TRWAŁE 843 GRUNTY ROLNE ZABUDOWANE 478 GRUNTY POD STAWAMI 3 GRUNTY POD ROWAMI 46 SUMA 9125 Źródło: Dane: Urząd Gminy Bochnia 42

Źródło: Opracowanie własne GRUNTY LEŚNE ORAZ ZADRZEWIENIA I ZAKRZEWIENIA POW. (ha) UDZIAŁ LASY 2811 90,3 % GRUNTY ZADRZEWIONE I ZAKRZEWIONE 303 9,7 % Źródło: Dane: Urząd Gminy Bochnia Bilans terenów zainwestowanych GRUNTY ZABUDOWANE I ZURBANIZOWANE POW. (ha) TERENY MIESZKANIOWE 77 TERENY PRZEMYSŁOWE 13 INNE TERENY ZABUDOWY 43 ZURBANIZOWANE TERENY NIEZABUDOWANE 5 TERENY REKREACYJNO-WYPOCZYNKOWE 8 DROGI 412 TERENY KOLEJOWE 22 INNE TERENY ZABUDOWY 1 UŻYTKI KOPALNE 0 SUMA 581 Źródło: Dane: Urząd Gminy Bochnia 43

Źródło: Opracowanie własne Na terenie Gminy funkcjonuje 9381 gospodarstw rolnych. Przeważają gospodarstwa do 1 ha - 7 004 szt. Przeciętna powierzchnia gospodarstwa wynosi 1,70 ha (bez działek stanowiących własność gminy). Liczba indywidualnych gospodarstw rolnych wynosi 4262. Struktura gospodarstw rolnych w sołectwach Gminy Bochnia MIEJSCOWOŚCI do 1 ha 1-3 3-5 5-7 7-10 10-15 15-20 20-30 30-50 SUMA W MIEJSC. Baczków 328 65 10 1 1 0 0 0 0 405 Bessów 140 29 8 1 0 0 0 1 0 179 Bogucice 229 110 29 4 0 0 0 0 0 372 Brzeźnica 358 162 17 5 1 1 0 0 0 544 Buczyna 157 65 22 11 3 1 0 0 0 259 Cerekiew 24 57 13 1 2 1 1 0 1 100 Chełm 87 14 1 2 0 0 0 0 0 104 Cikowice 314 52 5 2 2 2 0 0 0 377 Damienice 417 37 6 1 0 0 0 0 0 461 Dąbrowica 127 36 5 0 1 0 0 0 0 169 Gawłów 244 77 11 4 1 1 1 0 0 339 Gierczyce 248 80 13 7 2 2 0 0 0 352 Gorzków 209 47 4 0 0 0 0 0 0 260 Grabina 43 26 10 0 1 1 0 0 0 81 Krzyżanowice 55 11 0 0 0 0 0 0 0 66 Łapczyca 636 174 35 5 3 1 1 0 0 855 44

Majkowice 183 51 11 21 0 0 1 0 0 267 Moszczenica 118 41 10 5 0 0 0 0 0 174 Nieprześnia 75 36 11 3 1 0 0 0 0 126 Nieszkowice Małe 221 69 21 2 1 0 0 0 0 314 Nieszkowice Wielkie 215 96 13 5 0 0 0 0 0 329 Ostrów Szlachecki 94 39 14 1 0 0 0 0 0 148 Pogwizdów 289 103 11 0 0 0 0 2 0 405 Proszówki 750 81 8 1 0 0 0 0 0 840 Siedlec 320 75 6 3 1 0 0 0 0 405 Słomka 88 21 0 0 0 0 0 0 109 Stanisławice 609 72 4 2 0 0 0 0 0 687 Stradomka 114 41 3 1 0 0 0 0 0 159 Wola Nieszkowska 141 62 15 0 0 0 0 0 0 218 Zatoka 82 44 6 2 1 1 0 1 0 137 Zawada 89 39 7 3 0 0 0 0 2 0 RAZEM 7004 1912 329 93 21 11 4 4 3 9381 Źródło: Dane Urzędu Gminy, 2015 r. Mimo, iż na terenie gminy występuje wysoki poziom zasobów glebowoklimatycznych (gleby o wysokich klasach bonitacji) to jednak warunki ekonomiczne rozdrobnienie indywidualnych gospodarstw rolnych (ponad 7000 gospodarstw poniżej 1 ha) - wpływa niekorzystnie i prowadzi do obniżenia ogólnej oceny przestrzeni rolniczej. Gmina Bochnia położona jest w dolinie rzeki Raby i jej dopływów oraz przy trasach umożliwiających łatwy dojazd do Krakowa i Tarnowa. Te dwa czynniki: czynnik środowiskowy oraz czynnik komunikacyjny w sposób istotny wpływają na rozwój sieci osiedleńczej niekoniecznie wiążący się z rozwojem rolnictwa. Powiązania gminy z miastem Bochnia są szczególnie silne ze względu na położenie miasta pomiędzy dwoma częściami gminy oraz z powodu lokalizacji siedziby Urzędu Gminy w mieście Bochnia. Wsie położone najbliżej miasta Bochnia przekształcają się stopniowo w jego przedmieścia, co stwarza i generuje rozwój zasadniczych powiązań gminy z miastem Bochnia. W związku z rozwojem pozarolniczych źródeł utrzymania, napływem ludności z obszarów zewnętrznych (często z miast), wzrostem mobilności ludności, następuje osłabienie kryterium przydatności rolniczej gruntów jako decydującego o możliwości inwestowania. Występuje natomiast tendencja do inwestowania na terenach położonych najdogodniej pod względem komunikacyjnym oraz atrakcyjnych krajobrazowo. 45

Rolnicza przydatność gleb Południowa część gminy odznacza się na ogół korzystnymi warunkami dla rolnictwa. Dominują gleby płowe i brunatne przeważnie III klasy bonitacyjnej. Gleby tych typów zajmują większość powierzchni gruntów rolnych, we wsiach środkowej i zachodniej części gminy. Mniej korzystne warunki dla gospodarki rolnej prezentują na ogół powierzchnie na stokach o większym nachyleniu. Występują tu gleby brunatne wyługowane, brunatne kwaśne niecałkowite, sporadycznie brunatne deluwialne IV oraz lokalnie III klasy. Płaskie dna dolin zajmują na ogół mady gliniaste, miejscami gleby brunatne glejowe, a w bardziej podmokłych dnach dolin gleby murszowo-bagienne. Te gleby, zajęte pod średnie lub słabe użytki zielone IV lub V klasy mają na ogół niekorzystne warunki wodne. Gleby są w wielu miejscach zagrożone erozją, bo skład mechaniczny i właściwości fizyczne lessów i gleb pyłowych sprzyjają erozji. Często wadliwa agrotechnika lub nieutwardzone drogi polne biegnące w linii spadku stoku przyspieszają spłukiwanie i erozję liniową. Przykładem jest gęsta sieć form antropogenicznych w wielu miejscach (np. liczne wąwozy drogowe w południowej części Łapczycy). W dolinie Raby występują wyłącznie gleby wytworzone z utworów aluwialnych - mad oraz piasków i mułów - najpowszechniej występującym typem gleby jest mada gliniasto-pylasta. Są to gleby najlepsze na obszarze gminy, występujące w dobrym kompleksie przydatności rolniczej, niekiedy I lub II, głównie jednak III klasy bonitacyjnej. W ich otoczeniu częste są gleby przeważnie klasy IVa, na mniej przepuszczalnych glinach, iłach i gruntach organicznych, okresowo nadmiernie uwilgotnione. Najsłabsze gleby występują na lewym brzegu Raby, na małych powierzchniach wydm i terenach wyścielonych przez piaski wodno-lodowcowe. Istotnym czynnikiem obniżającym walory gleb jest płytkie położenie wód gruntowych, co ma decydujący wpływ na ograniczenie wachlarza upraw na znacznych przestrzeniach gruntów ornych i podmokłych użytków zielonych. Czynnikiem obniżającym walory gleb jest także woda gruntowa znajdująca się płytko pod powierzchnią terenu. Zróżnicowanie przestrzenne typów gleb na obszarze gminy jest mozaikowe, związane z położeniem gminy w rejonach Pogórza Bocheńskiego i Pogórza Wiśnickiego. Część północna gminy to gleby wytworzone na: iłach, mułach i piaskach akumulacji rzecznej oraz glin zwałowych. Część środkowa gminy to utwory akumulacji rzecznej, lessy spiaszczone oraz pyłki lessowate, natomiast część południowa to gleby wytworzone na utworach lessopodobnych, glinach zwietrzelinowych. Od wsi Cerekiew do Stanisławic i dalej na południe dolinami rzeki Raby, Stradomki i Polanki występują mady rzeczne. Od Siedlca przez Łapczycę do Brzeźnicy występują gleby płowe, przeważnie na wierzchowinach. 46

Mozaikowo, w części środkowej i południowej rozmieszczone są gleby płowe (podtyp zbrunatniały - wtórne gleby brunatne), głównie na stokach. Duże płaty gleb gruntowo-glejowych (podtyp - mady glejowe) występują w rejonie Stanisławic i Baczkowa, przeważnie w dolinach. W starorzeczach natomiast występują mozaikowo gleby brunatne właściwe bielicowe, deluwialne, glejowe. Klasy bonitacyjne Na terenie Gminy Bochnia przeważają gleby klas III (51%) i IV (37 %), ale pojawiają się też gleby klasy II. Gleby klasy I występują jedynie w sołectwach: Bessów, Cerekiew, Chełm, Krzyżanowice, Nieszkowice Małe, Stradomka. Gleby klas najlepszych zdecydowanie przeważają w części północnej i zachodniej Gminy Bochnia (wsie: Bessów, Cerekiew, Chełm, Cikowice, Moszczenica, Siedlec ). Gleby klas słabszych (V i VI klasy) dominują głównie w części południowej gminy (sołectwa: Dąbrowica, Grabina, Nieprześnia, Nieszkowice Wielkie, Pogwizdów, Zawada, Wola Nieszkowska), ale tam stanowią duże zwarte, zmeliorowane kompleksy rolne. Wartość gleb w Gminie Bochnia ocenia się na poziomie wysokim. Zestawienie klas gruntów na terenie gminy MIEJSCOWOŚĆ GRUNTY ORNE II III IV V VI RAZEM Baczków 19,5849 93,0932 59,0334 29,3446 1,5712 202,6273 Bessów 20,4688 88,9812 14,4300 0 0 123,88 Bogucice 7,7500 115,8158 117,0238 1,8812 0 242,4708 Brzeźnica 13,7603 216,6683 131,5545 5,1800 0 367,1631 Buczyna 1,2700 164,1998 101,9199 2,9900 0 270,3797 Cerekiew 36,6221 93,5679 28,1840 0 0 158,374 Chełm 9,3500 23,7030 1,9400 0 0 34,993 Cikowice 30,8532 122,9033 18,8368 1,5800 0,0700 174,2433 Damienice 23,5403 57,4637 44,3549 6,0050 0 131,3639 Dąbrowica 0,8500 20,8809 63,4231 0,3200 0 85,474 Gawłów 21,5518 94,5024 55,9021 0,4560 0 172,4123 Gierczyce 33,9684 126,7210 60,6549 2,9700 0 224,3143 Gorzków 2,6936 84,3439 13,5858 1,2800 0 101,9033 Grabina 0 13,0566 55,3971 2,7600 0 71,2137 Krzyżanowice 6,0691 11,5397 6,7600 0,3900 0 24,7588 Łapczyca 68,3624 345,4267 163,3119 10,5143 2,3500 589,9653 Majkowice 7,7854 103,0082 39,3025 0 0 150,0961 Moszczenica 22,3845 77,5902 22,8797 1,7500 0 124,6044 Nieprześnia 0 16,8043 86,4042 5,0200 0 108,2285 Nieszkowice Małe 37,6162 99,3225 28,1365 3,5900 0 168,6652 Nieszkowice 0,1200 30,2561 140,9226 8,5400 0,2700 Wielkie 180,1087 Ostrów Szlachecki 0,8300 53,0361 113,0872 3,3000 0 170,2533 Pogwizdów 0,1500 40,9655 170,1714 4,9800 0 216,2669 47

Proszówki 75,0639 130,9954 50,0458 9,4812 0 265,5863 Siedlec 47,8320 85,0520 24,8114 1,3300 0 159,0254 Słomka 5,7802 38,1871 11,9700 0 0 55,9373 Stanisławice 34,2216 139,8012 49,0510 6,7868 0 229,8606 Stradomka 8,7500 33,0731 36,2701 2,3300 0 80,4232 Wola Nieszkowska 0 65,6412 92,6915 0,8205 0,3900 159,5432 Zatoka 9,5600 61,7700 52,5870 1,9800 0 125,897 Zawada 0,8800 16,3058 68,3567 2,4600 0,5200 88,5225 RAZEM 547,6687 2664,676 1923 118,0396 5,1712 5258,555 UDZIAŁ W (%) 10,41 50,67 36,57 2,24 0,10 100 Źródło: Dane Urzędu Gminy, 2015 r. Szata roślinna Pod względem geobotanicznym gmina znajduje się na pograniczu dwóch prowincji obszaru Euro-Syberyjskiego: Niżowo-Wyżynnej Środkowoeuropejskiej i Górskiej - Środkowoeuropejskiej. Do pierwszej należy okręg Puszczy Niepołomickiej w krainie Kotliny Sandomierskiej, do drugiej podokrąg Pogórza Lessowego okręgu Beskidów (południowo-zachodnia część gminy). Obecnie obszar północnej części gminy jest zupełnie pozbawiony lasów, co częściowo rekompensuje bliskość Puszczy Niepołomickiej. Wśród zbiorowisk nieleśnych największe wartości przyrodnicze reprezentują wilgotne łąki położone pomiędzy Cikowicami i Damienicami a Puszczą Niepołomicką, gdzie zachowały się dobrze wykształcone półnaturalne zespoły roślinności łąkowej, jak też liczne mniejsze kompleksy łąkowe w obniżeniach terenu i dnach starorzeczy, gdzie niższa jest skuteczność systemu odwodnienia. Nieliczne pozostałości zbiorowisk łęgów nadrzecznych zachowały się w pobliżu koryta Raby w formie rozluźnionych zadrzewień wierzbowo-topolowych i zarośli wiklinowych na odcinku od Cikowic do Proszówek. Pozostałe niezabudowane obszary zajmują pola uprawne i zmeliorowane, intensywnie użytkowane łąki oraz słabe na ogół pastwiska. Wzrasta udział powierzchniowy odłogów. Zaznacza się również niedobór zadrzewień śródpolnych i przydrożnych. Większość naturalnych gatunków roślin i zwierząt bytuje w południowej części gminy na terenach lasów, zadrzewień, nie zmeliorowanych łąk i trwałych użytków zielonych, w korytach rzek i potoków, w zaroślach nadrzecznych. Żyzność i zróżnicowanie siedlisk jest źródłem dość dużego bogactwa florystycznego. Dominują mezofilne gatunki leśne i łąkowe, liczne są także rośliny acidofilne oraz typowe dla siedlisk wilgotnych i podmokłych. Występują tu także liczne gatunki górskie. Szczególnie wartościową cechą flory jest występowanie wielu gatunków rzadkich, zagrożonych wyginięciem, podlegających ochronie prawnej. Ich występowanie świadczy o dość dobrym stanie środowiska. Najbogatszym rejonem występowania roślin prawnie chronionych jest kompleks leśny Kopaliny, w którym stwierdzono 20 48

gatunków chronionych. Lasy zajmują ok 20% powierzchni górskiego obszaru gminy. Dominującym typem siedliskowym jest las świeży wyżynny i las mieszany wyżynny. Są to siedliska żyzne, umożliwiające rozwój wartościowych drzewostanów z przewagą gatunków liściastych. W składzie drzewostanów dominują: dąb szypułkowy, grab, lipa, sosna i jodła. Większość powierzchni leśnej w zwartych kompleksach zajmują lasy państwowe. Są one stosunkowo zasobne i niezbyt intensywnie eksploatowane. Dzięki temu stanowią atrakcyjne obiekty dla wypoczynku i spacerów, a ich runo jest dość odporne na wydeptywanie. Cechą obszaru zwiększającą jego wartość jako siedliska naturalnych gatunków flory i fauny jest mozaikowatość pokrycia terenu, wytwarzająca liczne strefy przejściowe między różnymi rodzajami zbiorowisk przyrodniczych typu ekotonalnego, będące niszami ekologicznymi licznych gatunków. Dla zachowania różnorodności i samoregulującego wpływu zbiorowisk przyrody ożywionej na stan środowiska u podstaw działalności planistycznej na tym terenie powinno stać się dążenie do zachowania tej mozaikowatości pokrycia terenu. VII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU DZIEDZICTWA KULTUROWEGO, ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ VII.1. Zarys historii rozwoju osadnictwa, najciekawsze układy przestrzenne Na rozwój osadnictwa wpłynęły warunki środowiska geograficznego: urodzajne gleby, łagodne wzniesienia w dolinie rzeki Raby. Istotną rolę w osiedlaniu się odegrały ponadto szlaki komunikacyjne oraz złoża soli. Początki osadnictwa na tym terenie przypadają na młodszą epokę kamienia - neolit (poł. V tyś p.n.e.- XIX/XVII w p/n.e.). Najwcześniejsze skupisko osad powstało w rejonie Łapczycy i w Chełmie. Pierwsza wzmianka o Chełmie ukazała się w 1198 r. w dokumencie zwanym "Album patriarchale" czyli przywileju konfirmacyjnym patriarchy Monachusa. Najstarsze ślady osadnictwa sięgające czasów neolitu odnaleziono na grodzisku o naturalnych walorach obronnych, z którego roztaczają się widoki na dolinę Raby i Pogórza. W XII wieku osada chełmska prawdopodobnie była już dobrze zagospodarowana, bowiem komes Mikora oddał ją zakonowi Bożogrobców z Miechowa. Gród i kościół położone były przy prastarym trakcie handlowym biegnącym z Krakowa na Ruś i Węgry. Przed rokiem 1170 istniał w Chełmie kościół, zagrody i karczma, a więc kwitło już życie religijne i gospodarcze. Chełm jest położony na górze. Otoczony z trzech stron wodami Raby. Przez setki lat podróżni i karawany kupieckie ciągnęli drogą, nazwaną dziś Starym Gościńcem lub drogą królewską - 49

przewożąc bursztyn, sól, sukna, węgierską miedź i wina, wschodnie tkaniny i egzotyczne przyprawy. Część z nich wystawiała swoje towary na targu nad Rabą, stąd obecna nazwa wsi Targowisko. Łapczyca (jako Labscicia et cum sale Łapczyca z solą) wymieniona jest w bulli kardynała Idziego z 1105 roku jako część własności klasztoru Benedyktynów z Tyńca. Jest to wieś o najstarszej na Bocheńszczyźnie zapisanej historii, jedna z najstarszych miejscowości w Polsce południowej i głównych centrów osadniczych regionu bocheńskiego. W 1229 r. osada była już dobrze zorganizowana znajdował się tu targ i karczma. W 1288 r. książę Leszek Czarny nadał wsi prawo niemieckie, co oznaczało m.in. powstanie lokalnego samorządu na czele z sołtysem i ławą wiejską. Czasy panowania króla Kazimierza Wielkiego zaznaczyły się w Łapczycy wzniesieniem murowanego kościoła gotyckiego pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny oraz zwiększeniem ruchu handlowego na trakcie węgierskim. W XII i XIII wieku powstaje osada przedlokacyjna na terenie Bochni. Ślady osadnictwa z tego okresu potwierdzają istnienie osad w Krzyżanowicach, Słomce, Baczkowie, Gawłowie i Majkowicach. Rozwój osadnictwa w czasach średniowiecza przebiegał etapami. Najpierw wsie posiadały układ okolnic, owalnic i ulicówek, następnie w latach 1250 1400 kolonizowano się na prawie niemieckim. Pojawiły się wsie o układzie łańcuchówek. W dokumentach z końca XIII i początku XIV w. pojawiają się nazwy Bogucic, Gorzkowa, Krzyżanowic, Chełma, Łapczycy, Mniszkowic (Nieszkowic Wielkich) i Nieszkowic (Nieszkowice Małe). W XIV i XV wieku pojawiają się wzmianki o miejscowościach Cerekiew, Cikowice, Damienice, Giedyczyce (Gierczyce), Majkowice, Pogwizdów, Moszczenica, Siedlec. Z Końca XIV wieku pochodzą Giedyczna Wola (Wola Nieszkowska), Bessów, Buczyna, Słona (Słomka), Grabina i Dąbrowica. W XIV w. Łapczyca posiadała duże znaczenie na tle okolicznych miejscowości. Od 1356 r. jej sołtysi zasiadali w sądzie najwyższym prawa niemieckiego na zamku krakowskim. W roku 1379 opat tyniecki Wojciech odsprzedał część wsi (przy granicy z Kolanowem) szlacheckiej rodzinie Goździów pochodzących z Chronowa. Przedstawiciele tego rodu w XV w. toczyli burzliwe spory o ziemię i świadczenia z opatem tynieckim i plebanem łapczyckim. Z kolei sołtysi Łapczycy wywodzili się z rodu Gierczyckich, właścicieli pobliskich Gierczyc. Wiele informacji o średniowiecznej Łapczycy zapisał Jan Długosz w swoim dziele Liber beneficiorum z lat 1470-1480. Mieszkańcy wsi składali klasztorowi tynieckiemu daninę oraz pracowali na polach klasztornych. W XVI w. do Łapczycy na krótko zawitał arianizm. Wiadomo, że ok. 1570 r. nauki różnowiercze wygłaszano w domu sołtysa Maciejowskiego, który propagował arianizm wśród ludności wiejskiej, korzystając z pomocy księdza 50

Jana Tobiasza, miejscowego wikarego. W II poł. wieku, w Łapczycy działała szkoła parafialna, którą prowadził w 1597 r. Jan Drozd. W czasach zaborów Austriacy odebrali Łapczycę klasztorowi tynieckiemu i przyłączyli ją, podobnie jak i inne okoliczne wsie, do dóbr kameralnego urzędu gospodarczego w Niepołomicach. W II połowie XVIII w. zaborcy wytyczyli też nową drogę, tzw. "trakt cesarski do Wiednia". W wielu sołectwach odnaleźć można ślady pamięci historycznych wydarzeń mających miejsce na terenie gminy Bochnia. Postać Józefa Chwałkowskiego, który zginął w Powstaniu Styczniowym w 1863 r. upamiętnia obelisk w centrum Łapczycy. Wieś Gawłów, zamieszkiwana była do 1945 roku przez dawnych kolonistów niemieckich i ich potomków, osiadłych w czasach kolonizacji józefińskiej po I rozbiorze Polski. Do II wojny światowej w sąsiednich Majkowicach działała niemiecka szkoła. W czasie II wojny światowej ziemia bocheńska doświadczyła wielu tragicznych wydarzeń. 10 września 1939 roku w Stanisławicach na skraju Puszczy Niepołomickiej miała miejsce największa potyczka zbrojna na Bocheńszczyźnie. Zginęło w niej ponad 50 żołnierzy Armii Kraków. Na skraju puszczy Niepołomickiej znajdują się pomniki pamięci wydarzenia, jakim było rozstrzelanie przez Niemców ponad 500 Żydów w Baczkowie w ramach likwidacji bocheńskiego getta 25 sierpnia 1942 roku. Opracowanie pt. Ewidencja zabytkowa miast województwa tarnowskiego sporządzonej przez Ryszarda Bajera zawiera dokumentację opisującą rozwój osadnictwa w miejscowości Krzyżanowice Wielkie i Małe. Sylweta osady - Krzyżanowice Wielkie Miejscowość położona na wzniesieniu pomiędzy starorzeczami Raby, opadającym stromo ku zachodowi oraz częściowo ku północy i południowi. Sylweta zwarta stanowi akcent krajobrazowy w płaskim na ogół terenie. Lokalną dominantą jest kościół w otoczeniu starodrzewia. Wieś w 1392 r. przeniesiona z prawa polskiego na niemieckie przez Władysława Jagiełłę i od tego roku stanowiła własność miasta Bochni. Była ona niewielką osadą o układzie prostym, usytuowaną na ciasnym półwyspie ograniczonym z trzech stron skarpami opadającymi ku rzece. Konstrukcja urbanistyczna osady oparta jest na przebiegu dwóch krzyżujących się dróg: północ-południe(biegnąca z Bochni) oraz wschód zachód (biegnąca ze wsi Słomka do wsi Proszówki). Centrum układu stanowi rozszerzenie dróg, na skrzyżowaniu których znajduje się zespół zabudowy kościelnej (kościół parafialny i plebania). Zabudowa wiejska rozciąga się wzdłuż drogi północ-południe. Cmentarz usytuowany jest w północno-wschodniej części wsi przy drodze. Od południa Krzyżanowice 51

Wielkie graniczą z dawną kolonią niemiecką zwaną wówczas Karolinenhof, obecnie Smyków. Krzyżanowice Wielkie - plan historyczny Źródło: Ewidencja zabytkowa miast województwa tarnowskiego Najważniejsze obiekty kulturowe w centrum miejscowości Źródło: Ewidencja zabytkowa miast województwa tarnowskiego 52

Krzyżanowice Małe - wieś w XIX w. stanowiąca przysiółek do wsi Proszówki. Stanowi niewielką osadę o układzie ulicowym, z zabudową usytuowaną po obu stronach drogi wiodącej do Uścia Solnego. Autor przedstawia hipotezę, iż w okresie wczesnego średniowiecza obie osady: Krzyżanowice Wielkie i Małe mogły tworzyć jeden zespół przestrzenny ze względu na inny przebieg koryta Raby, co w świetle analizy podkładów geodezyjnych teoretycznie jest możliwe. Według opracowania pt. Ewidencja zabytkowa miast województwa tarnowskiego sporządzonej przez Zdzisława Tłłoczko miejscowość Brzeźnica skupiona była przy szlaku komunikacyjnym. Rozwinęła się ona jako osada targowa usytuowana wzdłuż traktu ruskiego na wschód od Krakowa i Bochni, przy bocznej drodze z Bochni do Brzeska. W rozplanowaniu układu przestrzennego wykazuje cechy, które można określić jako wydłużenie owalnicy o osi wschód-zachód. Centrum założenia stanowi owalny plac z kościołem pośrodku, częściowo zabudowany. Część wschodnia placu zdeformowana, z odgałęziającą się ku północy drogą. Zakreślone owalnicą wzgórze określa się nazwą Gródek, którego plac owalnicowy rozciąga się na długości ok. 150 m i szerokości 40 m. Główna ulica założona po linii wschódzachód przy placu rozdwaja się obiegając go dwoma odnogami łączącymi się przy moście na Kurowskim Potoku. Ulice boczne umieszczane prostopadle do placu. Z nich wyróżniają się: ulica wybiegająca ze środka placu w kierunku Wiśnicza (ku południu) oraz ulica biegnąca do Rzezawy ze wschodniego końca placu (ku północy). Granice starego układu wyznacza od wschodu i częściowo od południa skarpa Kurowskiego Potoku, od północy podmokła dolinka. Od zachodu i częściowo południa granica czytelna jest w układzie pól. Należy przypuszczać, że opisany wyżej układ zachował układ z okresu lokacji, a więc połowy XIII w, kiedy to Brzeźnica wymieniana jest w dokumencie z roku 1242 jako osada posiadająca targ. Krótkotrwały okres istnienia Brzeźnicy jako miasta i jej większego znaczenia przerwany został wzrostem rozwijającej się obok Bochni. Następstwem tego procesu była utrata praw miejskich, które spowodowały długotrwałą stagnację zarówno w rozwoju organizmu miejskiego jak również pod względem ekonomicznym. Miejscowość położona na pochylonym ku wschodowi grzbiecie wzniesienia tworzącego cypel z dwóch stron otoczony korytem Kurowskiego Potoku, z trzeciej podmokłą dolinką. Dominantą układu urbanistycznego jest bryła kościoła parafialnego z oddzielnie usytuowaną dzwonnicą stanowiącą element plastyczny miejscowości. Zabudowa wtopiona jest w zieleń Potoku Kurowskiego nie tworząc wyraźniej tektoniki sylwety układu. 53

Brzeźnica - plan historyczny - układ owalnicowy miejscowości Brzeźnica Zgodnie z opracowaniem pt. Ewidencja założenia dworsko-parkowego w Nieprześni, gm. Bochnia, woj. Tarnowskie, którego autorem jest Dorota Pape przedstawiono poniższe informacje dotyczące zagospodarowania miejscowości Nieprześnia oraz samego parku. Wieś Nieprześnia istniała już w XIII w. W oparciu o mapę katastralną z 1847 r. można stwierdzić, że zasadniczy układ przestrzenny założenia praktycznie nie uległ wielkim zmianom. Wzdłuż południowej granicy parku prowadzi droga łącząca Zawadę z Sobolewem, natomiast wzdłuż zachodniej granicy, Sobolów z peryferyjnymi zabudowaniami wsi Nieprześnia. Główny wjazd na teren majątku prowadził od zachodu, drogą obecnie istniejącą, lecz funkcjonującą jedynie jako lokalny polny skrót. Droga ta wiodła na główny podwórzec, który posiadał połączenie z podwórzcem gospodarczym na folwarku. Założenie dworsko-parkowe miało bardzo wyraźny podział funkcjonalny. Część północna to folwark, południowa dwór, park, sad i staw. 54

Hipotetyczny plan założenia dworsko-parkowego z lat 1939-1940 wykonany przez p. Dorotę Pape na podstawie przekazów ustnych Park ze względu na swoje położenie na południowym stoku posiada powiązania widokowe z otaczającym go krajobrazem. Strefa ochrony widokowej powinna obejmować tereny widokowe powiązane z założeniem. Od południa swoim zasięgiem powinna obejmować przeciwległe wzgórze aż do jego korony. Od północy zaś powinna przebiegać na granicy lasu oddzielonego od parku łąkami i polami ornymi. Położenie obiektu na stoku wzgórza korzystne jest ze względu na małe prawdopodobieństwo zanieczyszczeń wód gruntowych. Granica ochrony ekologicznej powinna obejmować teren parku w granicach historycznego założenia oraz dolinę cieku zasilającego staw. 55

Granice ochrony dla założenia dworsko-parkowego Źródło: Ewidencja założenia dworsko-parkowego w Nieprześni, gm. Bochnia, woj. Tarnowskie Zgodnie z opracowaniem pt. Ewidencja założenia dworsko-parkowego w Zawadzie, gm. Bochnia, woj. Tarnowskie, którego autorem jest Dorota Pape przedstawiono informacje dotyczące zagospodarowania miejscowości Zawada oraz samego parku. Centralne miejsce w sylwecie miejscowości Zawada zajmuje założenie parkowe, opisane poniżej. 56

Zawada - plan historyczny Źródło: Ewidencja założenia dworsko-parkowego w Zawadzie, gm. Bochnia, woj. Tarnowskie Założenie w Zawadzie zajmuje ok. 2 hektarów. Zlokalizowane jest na południe od drogi Sobolów-Pogwizdów, na stoku wzgórza, co sprawia, że rozciąga się z niego widok na otaczający krajobraz. Dwór położony jest na osi założenia stosunkowo blisko północnej granicy parku. Od wschodu i zachodu otacza go drzewostan parkowy. Granicę wyznaczają liniowe zadrzewienia oraz żywopłot grabowo-leszczynowy. Od północy granicę wyznacza żywopłot grabowo-głogowo-leszczynowy, posadzony wzdłuż drogi. Od południa granicą jest trzydziestocentymetrowy uskok terenu. Od północnozachodniego narożnika w kierunku dworu, a potem aż do wschodniej granicy założenia prowadzi droga, która przy wschodniej części zakręca pod kątem 90 o i łączy się z drogą Sobolów-Pogwizdów. Od dworu prowadzi także droga w kierunku południowym. Przebiega wzdłuż zabudowań gospodarczych i wychodzi na pola. 57

Hipotetyczny plan założenia w1939 r. wykonany przez Dorotę Pape na podstawie przekazów ustnych Usytuowanie założenia na południowym stoku powoduje, że z obiektu rozciąga się rozległy widok na wzniesienia i lasy, zlokalizowane na południe od Zawady. Należy więc dążyć do ograniczania rozwoju zabudowy powodującego zamknięcie widoków z założenia. Położenie obiektu na stoku wzgórza powoduje zagrożenie spływu zanieczyszczeń chemicznych i naturalnych z pól i zabudowań zlokalizowanych powyżej. Granice ochrony dla założenia dworsko-parkowego Źródło: Ewidencja założenia dworsko-parkowego w Zawadzie, gm. Bochnia, woj. Tarnowskie 58

VII.2. Obiekty i obszary zabytkowe Środowisko kulturowe Gminy Bochnia tworzą występujące na tym terenie obiekty i zespoły zabytkowe, zachowane tradycyjne formy budownictwa zagrodowego, kapliczki, krzyże przydrożne, pomniki i inne elementy małej architektury, stanowiska archeologiczne oraz inne charakterystyczne obszary tworzące środowisko kulturowe gminy. Zasoby kulturowe gminy, jak wszystkie inne zasoby dziedzictwa narodowego, podlegają ochronie. Forma ochrony jest zróżnicowana i zależy od historycznej wartości zasobów oraz od ich stanu zachowania. Na terenie gminy brak jest dóbr kultury współczesnej i miejsc pamięci narodowej. Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków: Spis obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków (stan: kwiecień 2016 r.) 1. Bogucice gm. Bochnia - cmentarz wojenny nr 317, A-99/M28.06.2007. Cmentarz znajduje się 200 m od drogi Bogucice Cerekiew. Zbudowany jest na planie prostokąta i otoczony ogrodzeniem z zakończonych półkoliście słupów połączonych stalowymi poręczami. Zamknięte łańcuchem wejście znajduje się od strony południowo-wschodniej. Głównym elementem cmentarza jest umieszczony na prostopadłościennym postumencie betonowy krzyż o szerokich ramionach i zaokrąglonych narożach. Na jego frontowej części znajduje się żeliwny, ażurowy krzyż łaciński z motywem miecza na osiach ramion. Na rozmieszczonych symetrycznie względem pomnika słupach ogrodzenia znajdują się stele z żeliwnym krzyżem maltańskim na licu. Występują tu nagrobki w formie krzyży łacińskich i lotaryńskich z żelaznych prętów umieszczonych w betonowych podstawach. Na terenie nekropolii pochowano 52 żołnierzy, którzy zginęli podczas I wojny światowej. Wojskowi ci pochowani są w siedmiu grobach zbiorowych i jednym pojedynczym. 2. Brzeźnica, gm. Bochnia, dzwonnica drewniana z gotyckimi dzwonami, A-63 z 9.04.1960 (Tar). 3. Brzeźnica, gm. Bochnia - kościół par. p.w. św. Stanisława Bpa, A-62 z 23.11.1968 (Tar) Kościół św. Stanisława Biskupa w Brzeźnicy pochodzi z 1632 r. W 1892 r. rozbudowany poprzez przedłużenie nawy, dobudowę kruchty bocznej. Kościół o konstrukcji zrębowej, jednonawowy, orientowany. Prezbiterium zamknięte trójbocznie z zachrystiami na osi i boku. Dach dwukalenicowy, kryty blachą z wieżyczką na sygnaturkę, zwieńczoną smukłym, blaszanym hełmem stożkowym z latarnią. Wewnątrz XVII-wieczne organy, polichromia figuralna i ornamentalna z 1899 r. Ołtarz główny z 1776 r., trzy ołtarze boczne i 59

ambona z 1777 r., późnobarokowe. Chrzcielnica kamienna gotyckorenesansowa z XVI w. Obok kościoła dzwonnica o konstrukcji słupowej z XVIII w. 4. Cerekiew gm. Bochnia - kościół par. p.w. św. Wawrzyńca wraz z dzwonnicą A-145 z dn.18.08.1968 r. Obiekt został przeniesiony do skansenu w mieście Nowy Sącz. 5. Chełm gm. Bochnia zespół kościoła par. p.w. św. Jana Chrzciciela, dzwonnica, otoczenie, A-147 z 18.08.1969. Kościół obecnie p.w. Narodzenia św. Jana Chrzciciela wzniesiony w stylu barokowym w latach 1738-1749 na miejscu dwóch poprzednich kościołów drewnianych. Wraz z dzwonnicą, w której mieści się część Muzeum Parafialnego, tworzy ciekawy zespół świadczący o potędze miejscowej parafii istniejącej już ponad osiemset lat. W zachrystii znajdują się malowidła ścienne z XVIII wieku przedstawiające zakonników z Chełmu. Muzeum, w którym prezentowane są cenne archiwalia parafialne (XVI XX w.), kolekcja zabytkowych ornatów z XVII-XIX w., szaty liturgiczne, zabytki dawnej sztuki złotniczej, stare księgi liturgiczne, unikatowe kroniki parafialne sięgające XVI w., księgi parafialne prowadzone od XVII stulecia, inwentarze, plany, mapy, mszały i wiele innych. Pochodząca z 1751 roku drewniana figura Jana Nepomucena oraz współczesna płaskorzeźba obrazująca początki parafii to główne ozdoby ekspozycji w dzwonnicy. 6. Chełm gm. Bochnia grodzisko wczesnośredniowieczne, A-93 (Tar), st. rej. nr 823 z 29.12.1967. Grodzisko w Chełmie to grodzisko wczesnośredniowieczne ze śladami osadnictwa neolitycznego i kultury łużyckiej. Grodzisko datowane jest na IX/XX wiek. Było to grodzisko wielodziałowe z zabudową mieszkalną dookolną, którą tworzyły chaty półziemiankowe o nieregularnym zarysie. 7. Cikowice gm. Bochnia kościół par. p.w. św. Antoniego Padewskiego, A- 316 z 26.09.1988. Ustanowienie nowej parafii i budowę kościoła w Cikowicach zainicjował biskup tarnowski Leon Wałęga w czasie swej wizytacji w 1906 roku. Autorem projektu kościoła był Adolf Julian Stapha. Kościół został wybudowany w latach 1913-1918. Jest to jednonawowa świątynia z cegły w stylu neogotyckim na planie krzyża. Ściany zewnętrzne przyparte są szkarpami, całość nakryta dachami siodłowymi z krzyżującymi się kalenicami, zwieńczona strzelistą sygnaturką. 1 grudnia 1919 roku biskup Leon Wałęga wyłączył z parafii Łapczyca trzy wioski i uznał farę w Cikowicach za okręg filialny. W dniu 5 września 1923 roku dokonał on konsekracji kościoła, a 10 maja 1925 roku erygował parafię, której pierwszym proboszczem został ks. Jan Dymurski. 60

We wnętrzu kościoła w Cikowicach zachowało się w całości oryginalne wyposażenie w stylu neogotyckim. Twórcą ołtarzy oraz ławek rzeźbionych był Franciszek Adamek z Bochni w latach 1918-1923. Witraże wykonane zostały w firmie Żeleński w Krakowie. Obraz św. Antoniego Padewskiego w ołtarzu głównym malowała Maria Richter z Nowego Sącza, a św. Anny w ołtarzu bocznym - artysta malarz Walerian Kasprzyk z Bochni. Obrazy Serca Pana Jezusa i Pana Jezusa Miłosiernego malował Dylewicz z Damienic. Autorem polichromii figuralnej był Stanisław Skwarczyński z Krakowa w latach 1955-56. 8. Gawłów gm. Bochnia kościół par. p.w. św. Andrzeja Boboli z otoczeniem, A-68 z 9.04.1960 (Tar) oraz A-202 z 5.12.1979 (Tar). Kościół św. Andrzeja Boboli w Gawłowie z 1806 r. został zbudowany jako zbór ewangelicki. Jest to świątynia drewniana, o konstrukcji zrębowej, oszalowana. Dwukondygnacyjna wieża ma konstrukcję słupową i nakryta jest dachem namiotowym. Jednonawowe wnętrze świątyni kryte jest stropem płaskim. Barokowe wyposażenie powstało w prowincjonalnych warsztatach snycerskich. Ołtarze pochodzą z XIX w. W głównym ołtarzu widnieje XX-wieczny wizerunek patrona świątyni, a w bocznym obraz Serca Jezusowego z XX w. i rzeźby czterech Ewangelistów z przełomu XVIII i XIX w. w typie ludowego baroku. Chrzcielnica pochodzi z początku XIX w. 9. Gierczyce, gm. Bochnia - cmentarz wojenny nr 336,A-100/M z dnia 28.06.2007 z I wojny światowej. Cmentarz położony jest na szczycie wzgórza, które określane jest na aktualnej mapie jako Góra Patria, w pobliżu drogi prowadzącej z Gierczyc do Dąbrowicy. Wzgórze miało duże znaczenie taktyczne, gdyż jest najwyższym punktem w okolicy i rozpościera się z niego rozległy widok na dolinę Raby i Pogórze Bocheńskie. Było też celem wielokrotnych ataków obu armii. Żołnierze z austriackich pułków tyrolskich nazywali je Śnieżną Kopą. Cmentarz powstał obok punktu triangulacyjnego założonego jeszcze przez Austriaków (w 1898 r.). Element centralny stanowi duży drewniany krzyż na betonowej podstawie. Na cmentarzu znajduje się 6 grobów pojedynczych i 4 zbiorowe. Jedna duża mogiła ziemna położona jest w centrum cmentarza a pozostałe ułożone są w dwóch rzędach równolegle do wschodniego i zachodniego skrzydła ogrodzenia. Na mogiłach znajduje się łącznie 10 krzyży wykonanych z metalowych prętów, ustawionych na niskich betonowych postumentach. Pierwotnie cmentarz otoczony był drewnianym ogrodzeniem, na co wskazuje zdjęcie wykonane w 1917 roku. Obecnie ogrodzenie jest metalowe. Obok znajduje się pojedynczy grób, który powstał po budowie cmentarza. Brak jakichkolwiek informacji na jego temat. Brak tabliczek imiennych. Na cmentarzu pochowano 32 żołnierzy armii rosyjskiej i 54 austrowęgierskiej, nie ustalono tożsamości żadnego z nich. 61

10. Krzyżanowice gm. Bochnia kościół par. p.w. św. Joachima, A-191 z 27.11.1979 (Tar). Kościół p.w. św. Joachima to świątynia drewniana, konstrukcji zrębowej, szalowana, jednonawowa, z prostokątnym prezbiterium. Nawa nakryta jest stropem płaskim, prezbiterium pozornym sklepieniem krzyżowym. Chór muzyczny wsparty na drewnianych kolumnach. W kościele znajdują się trzy ołtarze. W ołtarzu głównym znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca postać św. Joachima, wykonana przez Franciszka Adamka w pocz. XX w. Lewy ołtarz boczny klasycystyczny, z końca XIX wieku, z płaskorzeźbą Najświętszego Serca Pana Jezusa. Prawy boczny ołtarz, także klasycystyczny, mieści obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, pochodzący z przełomu XVIII i XIX w. W stylu klasycystycznym wykonana jest także ambona. Najstarszym zabytkiem jest kamienna gotycka chrzcielnica z I połowy XVI w. Być może pochodzi ona jeszcze z pierwotnego kościoła krzyżanowickiego, podobnie jak tablica epitafijna z początków XVIII w. towarzysza husarskiego Wojciecha Paszyca, właściciela Proszówek. Przy kościele znajduje się wolnostojąca drewniana dzwonnica, konstrukcji słupowej, która wzniesiona została w 1601 r. i przeniesiona wraz z kościołem w 1794 r. W dzwonnicy tej, jeszcze na początku XX w. znajdować się miał dzwon o wydłużonym kształcie, który wykonał w 1541 r. Maciej, konwisarz bocheński. 11. Łapczyca gm. Bochnia kościół par. p.w. św. Anny A-317 z 26.09.1988 r. (Tar). Kościół św. Anny wzniesiono w 1933 r. według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego. Jego konsekracji dokonał bp tarnowski Franciszek Lisowski. Neogotycki o bogatym detalu architektonicznym, neogotyckim i eklektycznym. Murowany z cegły z użyciem kamienia. Jednonawowy z dwiema kaplicami o charakterze transeptu. Wnętrze nakryte stropem. Na zewnątrz kościół opięty przyporami i obwiedziony fryzem krenelażowym. Fasada zachodnia ujęta w dwie wieżyczki czworoboczne, nakryte ostrosłupowymi hełmami. Między nimi duży portal uskokowy, zamknięty półkoliście. W górnej części trójkątny szczyt zwieńczony krzyżem. Elewacja wschodnia zwieńczona trójkątnym szczytem z lancetowatymi wnękami okiennymi. Nad nawą i prezbiterium dachy dwuspadowe, przedzielone schodkowym szczytem, kryte dachówką. Nad nawą ostrosłupowa wieżyczka na sygnaturkę z latarnią. Polichromia figuralna malowana przez Waleriana Kasprzyka i Zbigniewa Wójcickiego w 1956 r. Kościół wyposażony jest w: - ołtarze neogotyckie z czasu budowy kościoła. W ołtarzu głównym obraz św. Anny Samotrzeć, barokowy z XVII w., pochodzący z kaplicy św. Anny. Dwa ołtarze boczne, w lewym obraz Matki Boskiej Częstochowskiej, w prawym rzeźba św. Józefa. - ambonę neogotycką z płaskorzeźbami czterech ewangelistów na korpusie, nakrytą baldachimem, zwieńczonym pinaklem. 62

- Krucyfiks w tęczy barokowy z XVIII w. - organy 10-głosowe, po 1945 r. przeniesione z Dolnego Śląska. Dwa dzwony: Maria z 1948 r. i św. Józef z 1962 r. odlany we Wrocławiu. 12. Łapczyca gm. Bochnia kościół fil. p.w. Narodzenia NMP (d. paraf.), dzwonnica, z otoczeniem i starodrzewiem, A-4 z 3.04.1968 (Tar). Kościół z 1340 r. ufundowany przez Króla Kazimierza Wielkiego jako dar pokutny, położony przy szlaku Via Regia Antiqua. Gotycki kościół zbudowano w całości z ciosów kamiennych, pierwotnie był budowlą dwunawową z gwiaździstymi sklepieniami, podpartymi dwoma filarami. W wejściach znajdują się ostrołukowe portale kamienne z XV wieku. Cennym zabytkiem jest też ostrołukowa tęcza, nad nią późnogotycki krucyfiks oraz średniowieczne okucia drzwi. Ołtarz główny, wykonany przez Franciszka Samka w 1902 r., nawiązuje swą neogotycką formą do architektury kościoła. Ma on postać gotyckiego tryptyku z rzeźbą Najświętszej Marii Panny pośrodku oraz figurami świętych Stanisława i Wojciecha po bokach. Pola skrzydeł pokrywają płaskorzeźbione sceny biblijne. Oba barokowe ołtarze boczne pochodzą z przełomu XVII i XVIII w. Przy kościele znajduje się drewniana dzwonnica z XIV-wiecznym dzwonem. Kościół znajduje się na wzniesieniu, które wraz z przylegającym do świątyni cmentarzem otaczają stare drzewa lipowe. 13. Łapczyca gm. Bochnia - grodzisko, A-1243/291 z dn. 26.09.1988 r. 25.06.1970 r. Grodzisko w Łapczycy - jest to grodzisko wczesnośredniowieczne, o kształcie nieregularnym (120x50m) - nerkowaty owal. Na powierzchni stanowiska wyraźnie widoczne południowo-zachodnie fragmenty wału. W IX-X w. funkcjonowała tu otwarta osada, następnie w XI-XII w. gród. Gród składał się z grodu właściwego i podgrodzia, otoczony wałami obronnymi o konstrukcji drewniano-kamienno-ziemnej. Wał okrężny zbudowany był na obrzeżach głównego terasu. Szerokość podstawy wynosiła 4 m, wysokość 4,5 m. Konstrukcję wału umacniały znajdujące się w jego wnętrzu słupy drewniane. Lico wewnętrzne i zewnętrzne wylepione były gliną. W środku grodziska znajdował się majdan (plac), a wokół niego przy wale - prowadził chodnik o szerokości 1 m z otoczaków rzecznych. Przylegały do niego dwie półziemianki. Na podgrodziu zbudowano jedną chatę (ziemiankę). Od północy bezpieczeństwo grodowi zapewniała rzeka. Gród w Łapczycy uległ pożarowi w XIII wieku i nie został później odbudowany. Wiązało się to z upadkiem gospodarczym Łapczycy, zaprzestaniem górnictwa solankowego i przeniesieniem solnictwa do Bochni. Grodzisko stanowi obecnie obiekt badań archeologicznych. 63

14. Łapczyca gm. Bochnia spichlerz w zagrodzie nr 81, A-200 z 04.01.1980. 15. Nieprześnia, gm. Bochnia - cmentarz wojenny nr 338,A-124/M, 15.11.2007. Cmentarz nr 338 znajduje się na południe od wsi Nieprześnia, na skraju leśnego zbocza. Zbudowany jest na planie nieregularnego wieloboku i otoczony murem kamiennym. Do cmentarza prowadzi drewniana furtka znajdująca się od strony wschodniej. Głównym elementem cmentarza jest pomnik w kształcie kapliczki zwieńczonej krzyżem łacińskim. We wnęce na przedniej ścianie pomnika umieszczony jest żeliwny, ażurowy krzyż łaciński. Groby mają układ rzędowy, nieregularny. Występują tu nagrobki, umieszczone na betonowych postumentach, w kształcie: - żeliwnych, ażurowych krzyży łacińskich i lotaryńskich, - krzyży łacińskich i lotaryńskich z płaskownika (płaskich prętów). W 21 grobach zbiorowych i 2 pojedynczych pochowano 123 żołnierzy armii austro-węgierskiej i 51 rosyjskiej. Nie zidentyfikowano 172. 16. Nieprześnia gm. Bochnia park, A-209 z 05.01.1980 (Tar). Dwór wraz z kompleksem parkowym wzniesiony został w 1941 r. przez architekta Wacława Nowakowskiego dla swego kuzyna Stefana Sękowskiego. W czasie okupacji hitlerowskiej dwór stał się ośrodkiem życia patriotycznego, znalazło w nim schronienie wielu poszkodowanych i poszukiwanych przez Gestapo. Założenie parkowe w Nieprześni Źródło: Opracowanie mapowe Dorota Pape-Śliwończuk, 1994 r. 64

17. Pogwizdów gm. Bochnia kościół par. p.w. św. Szymona i Judy, otoczenie, drzewostan, A-294 z 31.08.1971. Kościół parafialny pw. św. Szymona i Judy Tadeusza w Pogwizdowie pochodzi z końca XV w. W latach 1896 1913 został on przebudowany - zburzono wówczas wieżę i przedłużono nawę. Strzelista, gotycka bryła kościoła składa się z nawy i prezbiterium. Portal do zakrystii wycięty jest w tzw. ośli grzbiet. Zdobiące ściany i stropy polichromie wykonane zostały w 1959 r. Barokowe ołtarze pochodzą z XVII w., w jednym z ołtarzy bocznych znajduje się obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z XVII w. Krucyfiks i rzeźba św. Marii Magdaleny na belce tęczowej pochodzą z XVIII w. W kościele znajdują się również organy pochodzące z XVIII w. oraz dzwon z 1552 roku. 18. Wola Nieszkowska, gm. Bochnia - cmentarz wojenny nr 340, A-101/M, 28.06.2007. Cmentarz nr 340 w Woli Nieszkowskiej (przysiółek Wichras). Cmentarz znajduje się na skraju lasu, na wschód od wsi Zonia. Zbudowany jest na planie nieregularnego wieloboku. Od strony północno-wschodniej ogrodzony jest murem kamiennym, w pozostałych częściach kamiennymi słupami połączonymi drewnianymi sztachetami. Wejście do cmentarza stanowi drewniana furtka. Głównym elementem jest wysoki, drewniany krzyż. Groby rozmieszczone są regularnie w rozdzielonych aleją główną rzędach. Występują tu nagrobki w kształcie ażurowych krzyży łacińskich i lotaryńskich, które osadzone są na betonowych podstawach. Na cmentarzu znajdują się również krzyże łacińskie i lotaryńskie wykonane z żelaznych prętów. W 30 grobach zbiorowych i 17 pojedynczych pochowano 227 żołnierzy z armii austro-węgierskiej i 270 z armii rosyjskiej, którzy polegli w grudniu 1914 r. 19. Zawada gm. Bochnia dwór z otoczeniem parkowym, A-297 z 31.08.1971 (Tar). Budynek murowany z wieku XVIII. Parterowy, prostokątny, z dachem łamanym, polskim i gankiem na dwóch kolumnach od zajazdu. Został starannie odtworzony w 1999 r. Zrujnowany po 1945 r. obiekt, należał w XIX w. do Teodora Niwickiego, ze szlachty mazowieckiej. Przy dworze znakomicie utrzymany park z kilkudziesięcioma zabytkowymi drzewami - pomnikami przyrody. Otwarta została ptaszarnia ptaków egzotycznych. W dawnych zabudowaniach podworskich znajdują się apartamenty hotelowo wypoczynkowe. 65

Założenie parkowe w Zawadzie Źródło: Opracowanie mapowe Dorota Pape-Śliwończuk, 1994 r. VII.3. Obiekty proponowane do objęcia ochroną w gminnej ewidencji zabytków zabytkowe wpisane do ewidencji W krajobrazie kulturowym gminy Bochnia istotną rolę, decydującą o jej charakterze, a także ciągłości kulturowej i tradycji obszaru odgrywają historyczne układy przestrzenne postulowane do objęcia ochroną w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i obiekty takie jak: budownictwo rezydencjonalne, budynki użyteczności publicznej, folwarki i założenia parkowe, kapliczki, krzyże przydrożne, obiekty sakralne, miejsca pamięci narodowej, budynki gospodarcze i mieszkalne, które zamieszczono w spisie obiektów proponowanych do objęcia ochroną w gminnej ewidencji zabytków zabytkowych wpisanych do ewidencji zabytków. W studium wykazano obszary historycznych układów przestrzennych wskazane do ochrony ustaleniami miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w formie stref ochrony historycznych układów ruralistycznych w następujących miejscowości: Bessów, Bogucice, Brzeźnica, Buczyna, Cerekiew, Chełm, Cikowice, Damienice, Dąbrowica, Gawłów, Gierczyce, Grabina, Krzyżanowice, Łapczyca z Górnym Gościńcem stanowiącym integralną część miejscowości, Majkowice, Moszczenica, Nieprześnia, Nieszkowice Małe, Ostrów Szlachecki, Pogwizdów, Proszówki, Siedlec, Słomka, Stanisławice, Stradomka. W spisie obiektów zabytkowych wpisanych do proponowanych do objęcia w ewidencji zabytków zamieszczono następujące obiekty w poszczególnych miejscowościach. W miejscowości Baczków w ewidencji znajdują się: chałupy, chlew oraz zbiorowa mogiła Żydów. 66

W miejscowości Bessów w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, piwnice, stajnia, obora, Kapliczka Jezusa oraz Krzyż Matki Boskiej Różańcowej. W miejscowości Bogucice w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, piwnice, stajnia, obora, szopy, budynek przedszkola, budynek, GS, budynek mieszkalno-inwentarski, kuźnia, cmentarz wojenny, Kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem, Krzyż - naprzeciwko nr 144, Krzyż Matki Boskiej Różańcowej. W miejscowości Brzeźnica w ewidencji znajdują: domy, stodoły, stajnia, obora, spichlerze, przedszkole, kościół, dzwonnica, kaplica, cmentarz parafialny. W miejscowości Buczyna w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, piwnice, stajnia, obora, szopy, spichlerze, biblioteka, ruiny młyna-siłownia, ruiny młyna-śluza. W miejscowości Cerekiew w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, obora, spichlerze, kościoły, dzwonnica, kaplica cmentarna, budynek przedszkola, Figura Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia, nagrobki, krzyż kamienny, Figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W miejscowości Chełm w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, obora, spichlerze, piwnica, kościół parafialny, dzwonnica, grodzisko, krzyże, miejsce pocmentarne, cmentarz parafialny z kwaterą wojenną, budynek sklepu, Figura Serce Jezusa, grobowiec rodziny Rzepków, kapliczki, W miejscowości Cikowice w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, obora, stajnie, kościół parafialny, dzwonnica, plebania, kapliczki, wiadukt kolejowy, most na Rabie, strażnica wojskowa, szkoła, szopa, cmentarze, figura Matki Bożej. W miejscowości Damienice w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, stajnie, obora, spichlerze, piwnica, gajówki, kuźnia, leśniczówka, most, Dom Ludowy, krzyż, Kapliczka Ukrzyżowania i Matki Bożej. W miejscowości Dąbrowica w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, stajnie, obory, piwnice, szkoła, warsztat. W miejscowości Gawłów w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, obora, spichlerze, szopy, kościół parafialny, plebania, kapliczki, kaplica, cmentarz ewangelicki z kwaterą wojenną, cmentarz parafialny, cmentarz choleryczny, dzwonnice, krzyż drewniany, Figura Serca Jezusa, kapliczki Matki Boskiej, cmentarz wojskowy. W miejscowości Gierczyce w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, obora, spichlerze, piwnica, młyn, szkoła, dom OSP, cegielnia, kaplica, austeria pożydowska, cmentarz epidemiologiczny, wozownia, dawna olejarnia, wędzarnia, cmentarz wojenny. W miejscowości Grabina w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, stajnie, obora, piwnica, cmentarz wojenny. 67

W miejscowości Krzyżanowice w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, stodoły, stajnie, obora, cmentarz parafialny, kościół parafialny, plebania, dzwonnica, kapliczka, kaplica, miejsce pocmentarne. W miejscowości Łapczyca w ewidencji znajdują się: Kościół filialny, dzwonnica, kościół, kapliczki, dawna poczta, plebania, cmentarz epidemiologiczny, cmentarz gminny, cmentarz parafialny, kostnica, szopa, grodzisko, leśniczówka, ruiny obok leśniczówki, spichlerze, stodoły, stajnie, domy, chałupy, piwnice, obory, budynek gospodarczy, pomnik Józefa, Kapliczka Matki Boskiej z Dzieciątkiem. W miejscowości Majkowice w ewidencji znajdują się: domy, chałupy, stajnie, obory, spichlerze, chata, kapliczki. W miejscowości Moszczenica w ewidencji znajdują się: domy, szopy, obory, chałupy, stodoły, budynki gospodarcze, piwnice, kapliczka z figurą Matki Bożej oraz kapliczka z Matką Bożą Różańcową. W miejscowości Nieprześnia w ewidencji znajdują się: park, dwór, cmentarz wojenny oraz cmentarz epidemiologiczny. W miejscowości Nieszkowice Małe w ewidencji znajdują się: domy, stodoły, mostek, budynek sklepu, piwnice, studnia, stajnia, obory. W miejscowości Ostrów Szlachecki w ewidencji znajdują się: budynki, domy, chałupy, stajnie, oficyna, park, stajnia, kaplica, kapliczka, figura, cmentarze epidemiologiczne, W miejscowości Pogwizdów w ewidencji znajdują się: kościół, dzwonnica, kapliczki, cmentarz parafialny, domy, stodoły, piwnica, miejsce pocmentarne. W miejscowości Proszówki w ewidencji znajdują się: dwór, stajnie, budynki, piwnice, stodoły, most, kapliczki, słup drogowy, szopy, somy, chałupy, obory, warsztat, spichlerze. W miejscowości Siedlec w ewidencji znajdują się: kapliczki, budynki, chałupy, szopy, domy, stodoły, spichlerze, lamus, piwnice, kuźnia. W miejscowości Słomka w ewidencji znajdują się: chałupy, domy, spichlerze, stodoły, obory, krzyż. W miejscowości Stradomka w ewidencji znajdują się: widok na wyrobisku żwiru, most, cegielnia, warsztat, suszarnie, magazynowania, domy, stodoły, obory, stajnie, chałupy, piwnice. W miejscowości Stanisławice w ewidencji znajdują się: zagrody drewniane, domy, chałupy, kapliczka murowana, kuźnia drewniana w zagrodzie, stodoły drewniane. W miejscowości Wola Nieszkowska w ewidencji znajdują się: 2 domy, 2 kapliczki oraz cmentarz wojenny. 68

W miejscowości Zatoka w ewidencji znajdują się: budynki, domy, chałupy, stodoły, obory oraz stajnie. W miejscowości Zawada w ewidencji znajdują się: dwór wraz z budynkami gospodarczymi przy dworze, spichlerz, park oraz dom. Wykaz obiektów w wyżej wymienionych sołectwach gminy Bochnia znajduje się w Tabeli Nr 1 na końcu opracowania. Gmina Bochnia przystąpiła do realizacji gminnej ewidencji zabytków. W opracowywanej Gminnej ewidencji powinny zostać zamieszczone historyczne układy przestrzenne, pominięte w obecnym spisie obiektów zabytkowych. Stan zachowania wielu zabytków eliminuje obiekty z możliwości zamieszczenia w Gminnej ewidencji, a niektóre z nich bezpowrotnie zanikają w krajobrazie kulturowym gminy. Dlatego wykaz ponad 1800 obiektów zamieszczonych w ewidencji powinien zostać skorygowany po uprzednim wykonaniu kart Gminnej ewidencji zabytków. Wykonana Gminna ewidencja zabytków powinna zostać przyjęta Zarządzeniem Wójta Gminy Bochnia. VII.4. Zabytki archeologiczne Zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego traktuje kwestię umiejscowienia ochrony zabytków archeologicznych w sposób szczegółowy. Zabytki te świadczą o przeszłości tych ziem, rozwoju osadnictwa, wytwórczości, kulturze i obyczaju. Lokalizację wraz z numerami stanowisk w miejscowościach (numeracje wg kolumny nr 3 w tabeli) przedstawiono na mapie Kierunki zagospodarowania, zgodnie z ewidencją stanowisk na obszarach AZP(Archeologiczne Zdjęcie Polski). Wykaz stanowisk może ulegać zmianie, gdyż podlega sukcesywnym uzupełnieniom i weryfikacji. Wykaz stanowisk w poszczególnych miejscowościach znajduje się w Tabeli Nr 2 na końcu opracowania. Korekta stanowisk archeologicznych po przyjęciu Gminnej Ewidencji Zabytków nie wymaga zmiany niniejszego studium. VII.5. Walory krajobrazowo- turystyczne Do działań znaczących w rozwoju gminy należy rozwój sektora turystyki. Jednym ze sposobów na zwiększenie atrakcyjności turystycznej gminy, jest 69

rozbudowa infrastruktury turystycznej, na którą składają się między innymi szlaki rowerowe, konne, samochodowe, obszary wypoczynku i rekreacji. Ich przygotowanie i realizacja uzależniona będzie jednak od działań samorządu lokalnego. Przez teren gminy Bochnia przebiegają następujące szlaki rowerowe: 1. Rowerowy Pierścień Solny(85,8 km), 2. Rowerowy Łącznik Via Regia Anitqua (6,8 km), 3. Rowerowy Łącznik Nowowiśnicki(8,15 km), 4. Rowerowy Łącznik Rzezawski (25,4 km), 5. Szlak rowerowy Sal de Bochegna (20,7). Ad.1. Rowerowy Pierścień Solny Na terenie Gminy występuje w dwóch odcinkach: odcinek pierwszy o przebiegu: kładka na rzece Rabie (granica gminy) Damienice-Podlas- Gajówka Damienice (granica gminy). Natomiast odcinek drugi przebiega przez most na rzece Stradomce (granica gminy)- Nieszkowice Małe-Buczyna- Grabina- Bukowina- Czyżyczka-Dąbrowica- Las Kolanówka (granica gminy). W sumie długość obu odcinków wynosi 15, 3km. Ad.2. Rowerowy Łącznik Via Regia Anitqua Na terenie Gminy występuje w relacji Łapczyca (granica gminy na Via Regia Antiqua)- Moszczenica- Chełm (centrum miejscowości) o długości 6,05km. Trasa nazywana szlakiem łącznikowym, zaczyna się na skrzyżowaniu ze szlakiem niebieskim, a kończy w Chełmie. Prowadzi śladami solnego traktu kupieckiego. Droga jest wyłączona z ruchu za wyjątkiem mieszkańców miejscowości oraz rowerzystów. Jest to najciekawsza trasa turystyczna w gminie. Szlak ten stanowi część Szlaku Bursztynowego. W XII wieku pełnił on funkcję traktu komunikacyjnohandlowego łączącego Europę z Rusią i Węgrami. Jeździły tędy karawany kupieckie z wozami wyładowanymi bocheńską solą, suknem flandryjskim, bałtyckim bursztynem, miedzią i winem z Węgier. Szlak biegnie z Bochni przez dwie prastare miejscowości: Łapczycę i Chełm oraz dziką w swoim krajobrazie Moszczenicę. Rozciągały się tu kiedyś winnice, co upamiętnia zachowana do dziś nazwa Wzgórza Winnica. Ten niezwykły szlak pozwala równocześnie podziwiać panoramę przełomu rzeki Raby i Puszczy Niepołomickiej, a także krajobraz Beskidu Wyspowego i Tatr. Na trasie znajduje się wiele interesujących obiektów: Kościół gotycki z 1340 r. w Łapczycy, figura Chrystusa koło kościoła kazimierzowskiego, dzwonnica i cmentarz przy górnym kościółku w Łapczycy, Kościół Bożogrobców w Chełmie, Muzeum Zakonu Stróżów Bożego Grobu w Chełmie, grodzisko w Chełmie, grodzisko w Łapczycy, kurhan w Moszczenicy, Galeria Chełm. 70

Ad.3. Rowerowy Łącznik Nowowiśnicki Na terenie Gminy występuje w relacji Łapczyca Kopaliny (skrzyżowanie z Rowerowym Pierścieniem Solnym) - Pogwizdów - Pogwizdów Kopaliny (granica gminy). Odcinek ten ma długość 2,8 km. Droga prowadzi wysokim działem, na wysokości średnio ok. 340 m n.p.m. Droga kluczy po grzbiecie, omijając wyższe wzniesienia. Po ok. 600 m droga zatacza szeroki łuk w lewo i zmienia kierunek na północno-wschodni. Z grzbietu otwierają się widoki na Las Kolanowski po północnej stronie i centrum Pogwizdowa po prawej, w dole widoczny kościół p.w. św. Andrzeja Boboli z XV wieku. Ad.4. Rowerowy Łącznik Rzezawski Na terenie Gminy występuje w dwóch odcinkach: Odcinek pierwszy o długości 2,8 km, relacji Bogucice (skrzyżowanie centrum, na wysokości 178 m n.p.m.) - Bogucice Zaolszynie (granica gminy). Odcinek drugi o długości 2,45 km, relacji Łazy (granica gminy) Podgródek (granica gminy). Droga powiatowa numer 43120 prowadzi w kierunku SE, w stronę Okulic. Trasę charakteryzuje równinny teren, gdzie znajdują się kolejno: most na strumieniu Gróbka, kościół, szkoła i remiza. Po ok. 1, 5km na rozdrożu szlak skręca w lewo i zatacza szeroki łuk w lewo kierując się do przysiółka Zaolszynie. Po minięciu ostatnich zabudowań (przydrożny krzyż), szlak prowadzi przez płytką meandrującą dolinę. Ad.5. Szlak rowerowy Sal de Bochegna Na terenie Gminy występuje na odcinku o długości 11,8km, relacji Słomka (granica gminy)- Gawłów-Bogucice-Cerekiew (granica gminy). Szlak rowerowy (SAL DE BOCHEGNA) rozpoczyna się na terenie gminy Bochnia w miejscowości Słomka (na granicy gminy) na wysokości 1950 m n.p.m. Cały przebieg szlaku Sal de Bochegna na terenie gminy Bochnia prowadzi drogą powiatową nr 1424K. Szosa jest średnio ruchliwa i biegnie całkowicie równinnym terenem doliny Raby. Po drodze kilka atrakcji: zabytkowy kościół z 1806 roku i zabudowa wiejska w Gawłowie oraz kilka cmentarzy wojennych (nr 316 w Gawłowie, nr 317 w Bogucicach). W miejscowości Majkowice dociera do trasy Szlak Bursztynowy, z którym łączy się i biegnie do Bogucic - ok. 1,4km. W centrum Bogucic znajduje się węzeł szlaków rowerowych: Bursztynowy i Łącznik Rzezawski Salina Cracoviensis. Przez teren gminy Bochnia przebiegają następujące szlaki samochodowe, piesze i narciarskie: 1)Trasa Szlaku Architektury Drewnianej 2)Trasy w regionie: pogórze bocheńskie i nizina nadwiślańska: Szlaki piesze nizinne: Szlak oznakowany kolorem zielonym 3) Trasy w regionie: pogórze bocheńskie 71

Szlaki narciarskie nizinne: Szlak zielony Os. Dołuszyce Pogwizdów, 2, 5 km długości; Szlak czerwony Bochnia (Park Salinarny) Las Kolanowski, 6 km długości; Szlak niebieski - Bochnia (Uzbornia) Las Kolanowski Las Kopaliński Dąbrowica - Łapczyca - Las Kolanowski Bochnia, 22 km długości. 1) Trasy w regionie: pogórze wiśnickie Szlaki piesze górskie: Szlak niebieski, przecina trzy mezoregiony, początek szlaku znajduje się w Bochni (stacja PKP), po czym biegnie na południe przecinając całe Pogórze Wiśnickie i od Rajbrotu wchodzi w obszar Beskidu Wyspowego kończąc swój bieg w Tymbarku w powiecie Limanowskim. Odcinek leżący w obszarze powiatu bocheńskiego liczy 24 km długości, czas przejścia około 8 godz. Przebieg szlaku: Bochnia (PKP) Kopaliny Nowy Wiśnicz Leksandrowa Bukowiec 420 m (rezerwat Kamień Grzyb ) Lipnica Górna Paprotna 436 m (pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego ) Rajbrot. Dalszy ciąg szlaku na terenie Beskidu Wyspowego. Szlak zielony, biegnie z Rajbrotu w kierunku wschodnim poprzez Dominiczna Górę 468 m do doliny Potoku Piekarskiego, skąd grzbietem Śpilówki 516 m stanowiącym południową granicę powiatu (gmina Lipnica Murowana), po Bukowiec 494 m na wschodnich granicach powiatu. Długość szlaku na tym odcinku wynosi 10,5 km, czas przejścia 3 godz. 15 min. Szlak biegnie dalej w kierunku wschodnim poprzez Czchów w dolinie Dunajca, do Gromnika w dolinie Białej. Szlak czarny, wytyczony został stosunkowo niedawno, bo w roku 1991, prowadzi z Lipnicy Murowanej (Rynek) do Rajbrotu (Tartak). Szlak prowadzi doliną Potoku Piekarskiego, później wschodnimi stokami Rogozowej 536 m. Punktem pośrednim jest bacówka Biały Jeleń na zachodnich krańcach Iwkowej w powiecie brzeskim. Długość szlaku 9,5 km, czas przejścia 2 godz. 15 min. 2) Szlaki tematyczne: Szlak Papieski, trasa szlaku nawiązuje do wędrówek Ojca Świętego Jana Pawła II, wówczas katechety Wojtyły z Niegowici do Łapanowa. Przebieg szlaku: Niegowić Marszowice Klęczana Kobylec Łapanów, długość 14 km. Szlak oznakowany jest w kształcie chorągiewki w kolorach: biało-żółtoniebieski. 72

VIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA OBIEKTÓW I TERENÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH Cele ochrony przyrody to utrzymanie procesów ekologicznych i stabilności ekosystemów, zachowanie różnorodności biologicznej, zachowanie dziedzictwa geologicznego i paleontologicznego, zapewnienie ciągłości istnienia gatunków roślin i zwierząt wraz z ich siedliskami, przez ich utrzymanie lub przywracanie do właściwego stanu ochrony. Na obszarze gminy Bochnia ustanowiono następujące tereny i obiekty przyrodnicze objęte szczególnymi formami ochrony przyrody: Dolina rzeki Gróbki-PLH120067- specjalny obszar ochrony siedlisk Obszar został ustanowiony ze względu na ważne dla Europy typy siedlisk przyrodniczych (z Zał. I Dyr. Siedliskowej): siedliska priorytetowe niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (Arrhenatherion elatioris) oraz gatunki motyli (z Zał. II Dyr. Siedliskowej i z Zał. I Dyr. Ptasiej): modraszek telejus bezkręgowiec, modraszek nausitous - bezkręgowiec. Zachowanie siedlisk tych gatunków w obszarze jest istotne dla zachowania ciągłości siedlisk tych motyli Polski południowej. Powierzchnia całego obszaru wynosi 999,8 ha. Natomiast na terenie gminy Bochnia występuje na obszarze ok. 249 ha, co stanowi ok 25% obszaru Natura 2000, w rejonie sołectw Cerekiew i Bessów. Puszcza Niepołomicka - PLB120002- obszar specjalnej ochrony ptaków Obszar stanowi duży kompleks leśny w widłach Wisły i Raby. Składa się on z dwóch części oddzielonych od siebie doliną rzeki Drwinki z dużym obszarem łąk. Większa, południowa część Puszczy jest zdominowana przez lasy sosnowe. Sąsiadujący z Wisłą mniejszy północny fragment ostoi jest mozaiką lasów liściastych i nadrzecznych, poprzecinany starorzeczami. Dominują tu młodniki, ale występują również dobrze zachowane połacie starodrzewu. Zachowane lasy starorzecza i łąki są ostoją lęgową wielu rzadkich gatunków zwierząt: orlik krzykliwy, brodziec samotny, sowa błotna, puszczyk uralski, włochatka, remiz, kozioróg dębosz, strumieniówka, muchołówka białoszyja, bielik, sóweczka (syczek), sokół wędrowny, kulik wielki. Powierzchnia całego obszaru wynosi 11762,3 ha. Natomiast w terenie objętym zmianą Studium występuje na terenie sołectwa Stanisławice na powierzchni ok. 314,6 ha, co stanowi ok 2,5 % obszaru Natura 2000. Rezerwat przyrody Dębina jest leśnym rezerwatem przyrody, umiejscowionym w gminie Drwinia, w powiecie bocheńskim, w województwie małopolskim. Położony jest w południowo-wschodniej części głównego kompleksu Puszczy Niepołomickiej, w oddziale 255 leśnictwa Baczków. Jego 73

powierzchnia wynosi 12,66 ha. Został powołany Zarządzeniem Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z 24 grudnia 1957 roku. Podlega ochronie ścisłej. Według aktu powołującego, rezerwat przyrody Dębina utworzono w celu zachowania ze względów naukowych fragmentu lasu dębowego, będącego pozostałością Puszczy Niepołomickiej. Najcenniejszą wartością rezerwatu Dębina jest drzewostan - starodrzew dębowy z udziałem lipy i sosny, którego wiek oszacowano na 120-210 lat. Tworzy on górne piętro. Drugie piętro tworzone jest przez lipę, grab, i dąb w wieku 30-60 lat. Ze względu na unikalny charakter drzewostanu rezerwat ma duże znaczenie dla ochrony pozostałości niżowych puszcz leśnych w skali kraju (obszar ten graniczy z gminą Bochnia). Rezerwat przyrody Długosz Królewski znajduje się w kompleksie Puszczy Niepołomickiej około 1 km na północ od stacji kolejowej w Stanisławicach. Utworzony w 1963 r. w celu ochrony rzadkiej w Polsce paproci długosza królewskiego. Oprócz subatlantyckiego gatunku paproci znajduje się w nim także bór sosnowy w runie, w którym rośnie - borówka bagienna, żurawina błotna, modrzewnica zwyczajna, sit, wełnianka i torfowce. Zwierzęta to sarny, jelenie oraz lisy. Rezerwat zajmuje powierzchnię - 24,2 ha. Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy - Powierzchnia obszaru to 14 230,79 ha (uchwała nr XXXV/536/17 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 24 kwietnia 2017 r. w sprawie Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego 2017 r. poz.3206)). Park krajobrazowy utworzony ze względu na szczególne wartości przyrodnicze, krajobrazowe i kulturowe obejmuje głównie fragmenty Pogórza Wiśnickiego, zwanego również Wielickim. Rozciąga się na południe od Bochni. Na terenie obszaru stwierdzono ok. 900 gatunków roślin naczyniowych, w tym wielu gatunków chronionych, np. bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko, żywiec bulwkowaty, goryczuszka (goryczka) orzęsiona, lilia złotogłów, rozmaite, liczne storczyki. Faunę reprezentują m.in. gniewosz plamisty, spośród ptaków - raniuszek, bocian czarny, spośród ssaków - gronostaj i wydra oraz ryjówka aksamitna i rzęsorek mniejszy. Jedynie w dolinie Gróbki w Brzeźnicy na długość kilkuset metrów W-LPK graniczy bezpośrednio z gminą Bochnia. Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu - Chroniony na mocy uchwały nr XLIX/767/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie Bratucickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego 2018 r., poz. 4247). W krajobrazie wyróżnia się kompleksy leśne w rejonie Bratucic i Przyborowa tworzone głównie przez zespół sosnowodębowego boru mieszanego, a także łąki i pastwiska związane z Niziną Nadwiślańską. We florze na uwagę zasługuje występowanie szafranu spiskiego i długosza królewskiego. Występują takie gatunki jak: wawrzynek wilczełyko, bluszcz pospolity, borówka czarna, zawilec gajowy, konwalia majowa, paprocie: orlica pospolita oraz mech płonnik pospolity. Wartości 74

kulturowe obszaru to przede wszystkim zabytkowy układ architektoniczny wsi Mokrzyska oraz zabytkowe kościoły i cmentarze z I wojny światowej. Powierzchnia całego obszaru to 16 955,13 ha. Natomiast w terenie objętym zmianą Studium występuje na terenie sołectw: Dąbrowica, Pogwizdów, Grabina, Buczyna, Stradomka, Nieprześnia, Zawada, Nieszkowice Wielkie, Wola Nieszkowska, na powierzchni ok. 771 ha, co stanowi ok 4,5 % obszaru chronionego krajobrazu. Obszar Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego - utworzony 28 sierpnia 1996 r. Rozp. Nr 23/96 Woj. Tarnowskiego z 28.08.1996 r. (Dz. Urz. Woj. Tarn. z 1996 r. Nr 10 poz. 60). Chroniony na mocy uchwały nr XVIII/302/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego (Dz. Urz. Woj. Małop. z dnia 20 marca 2012 r. Nr 2012, poz. 1197). Cechuje go znaczne zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych - od żyznych i kwaśnych buczyn oraz jedlin poprzez grądy, sosnowo-dębowe bory, bory mieszane, po bory świeże i acidofilne mszyste jedlin i różnego rodzaju zbiorowiska łęgowe. Północne obrzeże Obszaru stanowiące Próg Karpacki oraz zbocze Doliny Dunajca w części pd.-wsch. bogate są w zbiorowiska kserotermiczne oraz ciepłolubne zespoły grądowe i zaroślowe. Flora chroniona obszaru liczy 35 gatunków, w tym 25 podlegających ochronie całkowitej i 10 częściowej. Na osobliwości przyrody nieożywionej składają się liczne wychodnie i odsłonięcia skalne odpornych piaskowców. Obszar wyróżnia się również nagromadzeniem zabytków kultury materialnej (zamki, kościoły). Powierzchnia całego obszaru wynosi 14 242,0 ha. Natomiast w terenie objętym zmianą Studium występuje na terenie sołectw: Dąbrowica, Pogwizdów, Grabina, Buczyna, Stradomka, Nieprześnia, Zawada, Nieszkowice Wielkie, Wola Nieszkowska, na powierzchni ok. 2839,4 ha, co stanowi ok. 20 % obszaru chronionego krajobrazu. Obszar Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wiśnickiego - utworzony 28 sierpnia 1996 r. Rozp. Nr 23/96 Woj. Tarnowskiego z 28.08.1996 r. (Dz. Urz. Woj. Tarn. z 1996 r. Nr 10 poz. 60). Chroniony na mocy uchwały nr XLV/693/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wiśnickiego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego 2018 r., poz. 1166). Cechuje go znaczne zróżnicowanie zbiorowisk roślinnych - od żyznych i kwaśnych buczyn oraz jedlin poprzez grądy, sosnowo-dębowe bory, bory mieszane, po bory świeże i acidofilne mszyste jedliny i różnego rodzaju zbiorowiska łęgowe. Północne obrzeża Obszaru stanowiące Próg Karpacki bogate są w zbiorowiska kserotermiczne oraz ciepłolubne zespoły grądowe i zaroślowe. Flora chroniona obszaru liczy 35 gatunków, w tym 25 podlegających ochronie całkowitej i 10 częściowej. Na osobliwości przyrody nieożywionej składają się liczne wychodnie i odsłonięcia skalne odpornych 75

piaskowców. Obszar wyróżnia się również nagromadzeniem zabytków kultury materialnej (zamki, kościoły). Powierzchnia obszaru to 29 942,23 ha. Natomiast w terenie objętym zmianą Studium występuje na terenie sołectwa Brzeźnica, na powierzchni ok. 611,5 ha, co stanowi ok. 2 % obszaru chronionego krajobrazu. Pomniki przyrody Na terenie gminy Bochnia występuje 21 pomników przyrody(w tym również grupy drzew). LP. GATUNEK/NAZWA DATA UTWORZENIA LOKALIZACJA OBWÓD dąb szypułkowy 1969-06-06 0016 (Łapczyca),dz. nr 1446, Leśnictwo 458, 353, 1 (3 szt.) Kopaliny, oddz. 36d 363 lipa drobnolistna 1968-05-10 0007 (Chełm), dz. nr 61, przy 395, 670 2 (2 szt.) zabytkowym kościele 3 topola biała 1972-02-12 0002 (Bessów), dz. nr 99, Bessów 74 705 lipa drobnolistna 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 437 4 podworski dąb szypułkowy 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 383 5 podworski dąb szypułkowy 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 390 6 podworski dąb szypułkowy 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 400 7 podworski dąb szypułkowy 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 350 8 podworski sosna wejmutka 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 190 9 podworski żywotnik zachodni 1997-10-07 0030 (Zawada), dz. nr 84, park 123 10 podworski sosna Banksa) 1997-10-07 0019 (Nieprześnia), dz. nr 134, park 122 11 podworski dęby szypułkowe 1997-10-07 0019 (Nieprześnia), dz. nr 134, park 330, 410, 12 (4 szt.) podworski 570,630 lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 510 13 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 314 14 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 238 15 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 243 16 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 335 17 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 200 18 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 331 19 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 242 20 zabytkowego kościoła lipa drobnolistna 2004-04-13 0016 (Łapczyca), dz. nr 187, wokół 330 21 zabytkowego kościoła Pomniki przyrody w gminie Bochnia - stan na 01.05.2015 r. Rejestr Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Krakowie 76

IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW GÓRNICZYCH ORAZ UDOKUMENTOWANYCH ZŁÓŻ KOPALIN IX.1. Surowce naturalne Gmina Bochnia posiada zasoby w postaci kruszyw naturalnych, surowców ilastych ceramiki budowlanej, gazów ziemnych, solanek, soli kamiennej. Złoża stan na dzień 24.07.2017 r. Lp. NAZWA KOPALI NA NR SYSTEM- OWY POW (HA) RODZAJ 1 Chełm KN 9062 1.99 kruszywa naturalne Damienice PP 5955 1.04 piaski posadzkowe 2 Damienice Zak. KN 5933 5.81 kruszywa Raby naturalne STAN ZAGOSPODA- ROWANIA Złoże zagospodarowan e Złoże skreślone z bil zas Ekspl złoża zaniechana ROZP- ZAKONCZENIE LUB WAŻNOŚĆ KONCESJI 01-04-2003- b.d. b.d. 01-01-1992- bd KONCESJA 3 Gierczyce IB 2509 4,5(2.68) surowce ilaste ceramiki budowlanej 4 Grabina Nieznanowice 5 Grabina Nieznanowice S 6 Łapczyca SO 6357 1792,62 Ekspl złoża zaniechana GZ 4600 270(527,16) gazy ziemne Złoże zagospodarowan e GZ 4747 9999999.99(195.55) gazy ziemne Złoże zagospodarowan e gazy ziemne Złoże zagospodarowan e b.d- 31-12- 1993 1994-08-26 do 2019-08- 26 1994-08-26 do 2019-08- 26 do 2042-12- 31 nr koncesji: 191/94 nr koncesji: 191/94 nr koncesji: 182/93 solanka 1794 7 Siedlec KN 6530 kruszywa 1,22ha naturalne 8 Siedlec SK 289 900ha sole Moszczenica kamienne Ekspl złoża zaniechana Ekspl złoża zaniechana 16-05-1995- b.d. 02.01.1989-31.12.1994 9 Stanisławice-Zakole (Stanisławice dz. od nr 922 do nr 977, 980/1, 980/2, od nr 981 do nr 998, 999/1) KN 16906 41,10ha kruszywa naturalne Złoże rozpoznane szczegółowo b.d. Zasięg złoża zmieniony Decyzją Marszałka Województwa Małopolskiego (znak: SR- IX.7427.23.2017.RŁ z dnia 13 czerwca 2017 r.) Stradomka IB 3244 - surowce ilaste ceramiki budowlanej Złoże skreślone z bilansu zasobów b.d. 10 Stradomka II IB 2529 surowce 8,9ha ilaste ceramiki budowlanej 11 Stradomka -Zapora KN 6053 b.d kruszywa naturalne Złoże rozpoznane wstępnie Ekspl złoża zaniechana 77 b.d b.d.

12 Chodenice IB 21 ha surowce ilaste ceramiki budowlanej 13 Siedlec - Zarabie KN 18714 7,83 ha kruszywo naturalne złoże rozpoznane szczegółowo, częściowo znajduje się w mieście Bochnia złoże znajduje się częściowo w gminie Gdów 1900-01-01 b.d. IX. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW GÓRNICZYCH WYZNACZONYCH NA PODSTAWIE PRZEPISÓW ODRĘBNYCH Na terenie gminy Bochnia występują tereny i obszary górnicze, ustanowione w decyzjach zezwalających na wydobywanie kopalin. W granicach gminy Bochnia położone są następujące tereny i obszary górnicze: Obszar i teren górniczy Grabina - Nieznanowice utworzony decyzją MOŚZNiL Nr DGe/EZ/487/1226/99 i DGe/EZ/487/1227/99 z dnia 08.03.1999r. Granice obszaru i terenu górniczego pokrywają się. Ich powierzchnia wynosi 8 509 588m 2. Na terenie górniczym znajduje się odwiert oraz gazociągi wysokoprężne. Poza terenem górniczym przebiega gazociąg biegnący od środka zbioru gazu do miasta Bochni oraz odwierty zlikwidowane. Złoża posiadają koncesje: Koncesja Nr 191/94 - Grabina Nieznanowice oraz Koncesja Nr 217/94 - Grabina Nieznanowice Południe. Obszar i teren górniczy Łapczyca utworzony w celu eksploatacji ze złoża solanek jodowo-bromowych na podstawie koncesji nr 182/93 wydanej przez Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28.03.1994 r. Koncesja została zmieniona decyzją z dnia 05.11.1996 r znak: BKk/MZ/1797/96. Obszar i teren górniczy rozpościera się na powierzchni 17926241 m 2. Złoże udostępnione jest odwiertami: - Siedlec-5 (dz. 241/1) o pow. 0,04 ha. Odwiert gazowo-solankowy został zakwalifikowany do klasy B zagrożenia erupcyjnego. Wyznaczona została strefa ochronna wynosząca 50 m od osi czynnego otworu gazowego. - Gierczyce-2 (dz. nr 337) o pow. 0,045 ha. Wokół obu odwiertów wyznaczono strefy zagrożenia wybuchem w poziomie 3 m od osi otworu i 5 m w górę. Wyeksploatowana solanka jest transportowana z odwiertów do stanowiska separacji i buforowania gazu znajdującego się przy zakładzie Przeróbki Solanek Jodowo- Bromowych SALCO. Dla stanowiska separacji i buforowania gazu wyznaczono strefę ochronną wynoszącą 20 m oraz strefy zagrożenia wybuchem w poziomie 3 m od zewnętrznej powierzchni separatorów i 5 m w górę. Wzdłuż rurociągów solankowych wyznacza się strefę ochronną wolną od zabudowy po 10 m z każdej strony rurociągu. 78

Koncesja na eksploatację złoża solanek jodowo bromowych upoważnia przedsiębiorcę do wykonywania uprawnień z niej wynikających w obrębie całego obszaru i terenu górniczego Łapczyca. Ze względu na rodzaj kopaliny i sposób prowadzonej eksploatacji, w granicach OG i TG Łapczyca nie ma obiektów lub obszarów, dla których należy wyznaczyć w złożu filary ochronne, w granicach których wydobywanie kopaliny nie może być prowadzone, albo może być prowadzone tylko w sposób zapewniający ochronę tych obiektów i obszarów. W granicach OG i TG Łapczyca nie ma również obszarów wymagających przekształceń lub rekultywacji po zakończeniu prowadzonej eksploatacji złoża solanek jodowo-bromowych. Obszar i teren górniczy Chełm ustanowiony decyzją Z1:OŚ.D.7510/1/19/2002 z dnia 16.08.2002 r. zmieniany decyzjami: Z1:OŚ.B.751/2/1/2010 z dnia 07.12.2010 r i Z1:GLP.6522.1.2013 z dnia 20.12.2013 r. Granice obszaru i terenu górniczego pokrywają się, ich powierzchnia wynosi 19 859 m 2. Położony jest na działce nr 2/1 w miejscowości Chełm. Eksploatacja surowców i rekultywacja wyrobisk powinna być zgodna z wydanymi koncesjami i zmierzać do: zintegrowania działań zapewniających wykonanie uprawnień określonych w ww. koncesjach, zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego, ochrony środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony wód podziemnych oraz obiektów budowlanych. Dlatego dla terenów eksploatacji kopalin ustala się: wyznaczenie pasów ochronnych dla terenów sąsiednich nieobjętych eksploatacją zgodnie z przepisami odrębnymi; zakaz zabudowy, za wyjątkiem realizacji obiektów budowlanych, urządzeń infrastrukturalnych, komunikacyjnych oraz związanych z eksploatacją, przetwarzaniem i produkcją kopalin, przy czym obiekty te po zakończeniu eksploatacji powinny zostać usunięte; zagospodarowanie terenu nie powodujące zagrożenia bezpieczeństwa na terenach sąsiednich; wykonanie rekultywacji terenu po wyeksploatowaniu kruszyw w oparciu o ustalony kierunek i warunki przeprowadzenia rekultywacji. Ochrona złóż surowców będzie polegać na: prowadzeniu eksploatacji złóż w sposób gospodarczo uzasadniony oraz przy zastosowaniu środków ograniczających szkody w środowisku i maksymalnej ochronie walorów krajobrazowych, racjonalnym gospodarowaniu, rekultywacji terenów poeksploatacyjnych. 79

X. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z WYSTĘPOWANIA TERENÓW ZMELIOROWANYCH I OBSZARÓW ZALEWOWYCH, WYMAGAŃ DOTYCZĄCYCH OCHRONY PRZECIWPOWODZIOWEJ ORAZ OBSZARÓW NATURALNYCH ZAGROŻEŃ GEOLOGICZNYCH X.1. Melioracje Grunty zmeliorowane gminy powinny być użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem. W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urządzeń melioracji szczegółowych i właściwych warunków odbioru wód powierzchniowych, należy dążyć do zachowania istniejącej sieci rowów. Według danych Inspektoratu Rejonowego w Tarnowie Rejon Nadzoru Urządzeń w Bochni, głównymi rzekami i ciekami zaliczonymi do melioracji wodnych podstawowych gminy Bochnia są: Potok Proszowski - 8,600 km, Potok CSK - 4,860 km, Potok Czyżyczka - 3,490 km, Rzeka Stradomka - 1,075 km, Potok Zatocki 4,720 km, Potok Młynówka 2,460 km, Potok Gróbka - 12,280 km, Potok Krzeczowski - 1,820 km, Potok Łapczycki - 6,400 km, Potok Polanka - 11,170 km. Do wałów przeciwpowodziowych zaliczamy: Wał prawy rzeki Raba - 13,670 km, Wał lewy rzeki Raba - 1,670 km, Wał lewy potoku Gróbka - 12,570 km, Wał prawy potoku Gróbka - 8,070 km, Wał prawy i lewy potoku Zatocki 3,350 km, Wał prawy i lewy potoku Krzeczowskiego - 2,110 km. oraz cieki pozostałe: Potok Trzonia -1,300 km, Potok Gierczyński - 1,800 km, Potok Siedlecki - 3,500 km, Potok Kiebło - 2,000 km, Potok Pogwizdowianka - 1,200 km, Potok Zawadka 1,300 km, Potok k/kościoła w Pogwizdowie - 0,450 km. Dla gruntów zmeliorowanych należy przestrzegać następujących zasad: 1) Zgodnie z przepisami odrębnymi zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości mniejszej 80

niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar. 2) Nowe zainwestowanie może być realizowane po regulacji stosunków wodnych na danym obszarze, w oparciu o przepisy odrębne w tym zakresie. Na obszarze gminy występują rzeki, cieki naturalne, rowy melioracyjne oraz sieć drenarska na terenach upraw polowych i użytków zielonych. Urządzenia infrastruktury technicznej obszarów wiejskich obejmują między innymi elementy gospodarki wodnej, w tym różne typy melioracji gruntów i zbiorniki wodne. Urządzenia te mają podstawowe znaczenie dla rozwoju terenów wiejskich, modernizacji i wzrostu produkcji rolnej, kształtowania się wielofunkcyjnego charakteru wsi i cywilizacyjno-bytowych warunków życia jej mieszkańców. Istotnym czynnikiem gwarantującym sprawne działanie systemów melioracji nawadniająco-odwadniających jest prawidłowa eksploatacja i utrzymanie obiektów. X.2. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią Zapisy dotyczące ochrony przed powodzią, tj. zakazy, jakie obowiązują na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią powinny być zgodne z Ustawą Prawo wodne. Zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 11 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy określa się obszary szczególnego zagrożenia powodzią. Według ustawy Prawo wodne, do obszarów szczególnego zagrożenia powodzią, należą: obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat, obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat, obszary, między linią brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska. Zgodnie z art. 77. ust. 1. pkt 3 ustawy Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zmianami) na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią zakazuje się: gromadzenia ścieków, odchodów zwierzęcych, środków chemicznych, a także innych substancji lub materiałów, które mogą zanieczyścić wody, prowadzenia odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w szczególności ich składowania, lokalizowania nowych cmentarzy. 81

Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 1 i 3, nie obejmują wykorzystywania gruzu, mas ziemnych oraz skalnych przy wykonywaniu robót związanych z utrzymywaniem lub regulacją wód, ochroną brzegu morskiego i morskich wód wewnętrznych oraz pogłębianiem morskich dróg wodnych. W celu zapewnienia szczelności i stabilności wałów przeciwpowodziowych zabrania się wykonywania czynności zgodnie z art. 176 ustawy Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zmianami). Gminy Bochnia znajduje się w zasięgu obszaru szczególnego zagrożenia powodzią. Obszar szczególnego zagrożenia powodzią przedstawiono na mapie Kierunki zagospodarowania stanowiącej załącznik graficzny do Studium. Zgodnie z ustawą z dnia 20 lipca 2017 r. - Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zmianami) na terenach znajdujących się w obszarach szczególnego zagrożenia powodzią, pokazanych na rysunku Kierunki zagospodarowania, wprowadza się następujące ustalenia: dla nowej zabudowy należy dostosować zabezpieczenia minimalizujące negatywne skutki zagrożenia powodziowego polegające na braku podpiwniczenia, w tym również garaży podziemnych; wyniesienie poziomu parteru powyżej rzędnej wody Q1%; zaizolowanie przeciwwodne fundamentów oraz zabezpieczenie przed rozmyciem podłoża wokół budynku; wznoszenie elewacji (na poziomie parteru budynku) z materiałów budowlanych odpornych na działanie wody (materiały ceramiczne, betony, materiały pochodzenia mineralnego, z dodatkami uszczelniającymi itp.), dostosowanie konstrukcji budynku do wyporu w czasie zalania oraz naporu wody; zastosowanie zabezpieczeń przed przepływem zwrotnym ścieków z sieci kanalizacyjnej, dla lokalizacji nowych obiektów budowlanych wymagane jest uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego, zabrania się gromadzenia ścieków, odchodów zwierzęcych i odpadów czy środków chemicznych, zabrania się wykonywania robót lub czynności, które mogą wpłynąć na szczelność lub stabilność wałów przeciwpowodziowych. X.3. Zagrożenia geologiczne Na obszarze gminy Bochnia występują obszary zagrożeń geologicznych, w szczególności są nimi osuwiska oraz tereny zagrożone ruchami masowymi. W zależności od wielkości osuwisk zaobserwowano w nich charakterystyczne formy rzeźby osuwiskowej. W dużych osuwiskach są to: skarpy wtórne, progi akumulacyjne, nabrzmienia koluwialne, zagłębienia bezodpływowe, natomiast w obrębie małych osuwisk zazwyczaj brak tego typu form. Niektóre osuwiska, zwłaszcza nieaktywne słabo zaznaczają się w terenie. Granice osuwisk są często zatarte w wyniku uprawy roli, tarasowania pól, plantowania 82

terenu pod zabudowę oraz erozję powierzchniową, szczególnie przez spływ wód pochodzących z opadów atmosferycznych. Ze względu na kierunek przemieszczania materiału skalnego, w stosunku do położenia warstw podłoża na badanym terenie występują wszystkie typy osuwisk: konsekwentne, insekwentne, subsekwentne. W wielu przypadkach ze względu na brak możliwości obserwacji utworów podłoża, nie można określić ich typu. Istnieje wyraźny związek między rozmieszczeniem osuwisk a głównymi jednostkami geomorfologicznymi i zróżnicowaniem litologicznym podłoża skalnego. W obrębie południowej części gminy można wyróżnić cztery strefy, w których występowanie osuwisk jest szczególnie duże. Strefa nasunięcia jednostki zgłobnickiej na autochtoniczne osady miocenu - największa koncentracja osuwisk występuje na progu morfologicznym, w strefie nasunięcia jednostki zgłobnickiej na utwory miocenu autochtonicznego, ciągnącej się od Chełmu przez Moszczenicę po Łapczycę. Północne stoki schodzące w kierunku Raby są intensywnie niszczone przez duże aktywne osuwiska frontalne. Najbardziej niebezpieczny dla gospodarki człowieka jest zespół osuwisk na południowo - zachodnim stoku góry Chełm w miejscowości Chełm. Strefa nasunięcia jednostki śląskiej na skały jednostki podśląskiej - rozciąga się od Stradomki przez Dąbrowicę po Łapczycę. W porównaniu z pierwszą strefą występują osuwiska o zróżnicowanej aktywności oraz mniejszych rozmiarach, zwykle nie przekraczających 7ha. Wyjątek stanowi osuwisko zlokalizowane na północno-zachodnim zboczu góry Borek w miejscowości Stradomka. Strefa nasunięcia jednostki śląskiej na utwory zapadliska przedkarpackiego - znajduje się w rejonie Brzeźnicy. Rozpoznano tam osuwiska o rozmiarach od kilkudziesięciu do 25 ha. Większość z nich wykazuje okresową aktywność. Strefa występowania paleoceńsko-eoceńskich łupków pstrych i łupków dolnych warstw istebniańskich górnych - w rejonie Pogwizdowa ruchy masowe związane są z występowaniem w podłożu wychodni utworów łupkowych. Są to osuwiska do 5 ha, mające niskie lecz wyraźne skarpy główne. Ze względu na brak lasów dobrze zaznaczają się w terenie. Osuwiska stanowią zagrożenia dla zabudowy, infrastruktury drogowej. Na terenach leśnych i rolnych w strefie jednostki zgłobnickiej w dużym stopniu uniemożliwiają uprawę roli, a także prowadzenie upraw leśnych. 83

Gmina Bochnia podjęła dwie uchwały w celu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia: Uchwała Nr XXXVI/282/10 Rady Gminy Bochnia z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie wyznaczenia obszarów, na których w związku z osunięciem się ziemi obowiązuje zakaz budowy nowych budynków oraz odbudowy istniejących budynków. Do obszarów tych zaliczone zostały następujące działki: 1) Chełm działki oznaczone nr ewid.: 38/8,42, 44/9, 59,149, 2) Nieprześnia - działka oznaczona nr ewid. 258, 3) Stradomka działki oznaczone nr ewid.: 221/1, 144/3, 212/2, 4) Siedlec - działka oznaczona nr ewid. 164/2, 5) Zawada - działka oznaczona nr ewid. 197. Uchwała Nr XXXVI/283/10 Rady Gminy Bochnia z dnia 10 listopada 2010 r. w sprawie wyznaczenia obszarów, na których w związku z osunięciem się ziemi i na których dopuszcza się możliwość odbudowy budynków. Do obszarów tych zaliczone zostały następujące działki: 1) Brzeźnica- działka oznaczona nr ewid. 108, 2) Pogwizdów- działka oznaczona nr ewid. 532/9, 3) Siedlec- działka oznaczona nr ewid. 223. Dla wyżej wymienionych osuwisk stworzono specjalne karty informacyjne, wraz z opisem zagrożeń i zaleceniami dla zagrożonych obszarów i zabudowy. XI. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMU KOMUNIKACJI System komunikacyjny gminy składa się przede wszystkim z układu drogowego (i ulicznego) oraz komunikacji zbiorowej, w tym głównie komunikacji autobusowej oraz linii kolejowej (w zasadzie o ruchu towarowym). XI.1. Układ drogowy Sieć dróg publicznych tworzą: 1) autostrada A4 łącząca poszczególne rejony Polski z relacją do gminy Bochnia węzłami Targowisko i Bochnia. 2) droga krajowa: Nr 94 (w śladzie drogi krajowej nr 75) relacji Jędrzychowicegr. państwa- Bolesławiec Wrocław -Katowice-Kraków Rzeszów- Korczowagr. Państwa, na odcinku przebiegającym na terenie gminy Bochnia, istotnie odciążona ruchowo po oddaniu do użytkowania fragmentu autostrady A4 do Tarnowa. 84

2)drogi wojewódzkie: a) Droga wojewódzka nr 967 (DW967) - droga wojewódzka łącząca drogę DK7 w Myślenicach z drogą DK 94 w Łapczycy. Na obszarze gminy droga przebiega przez wsie Siedlec i Gierczyce. Klasa techniczna wg ewidencji: G -droga główna. b) Droga wojewódzka nr 965 (DW965) - droga wojewódzka łącząca DK28 w Limanowej, przez most w Bochni do DW 964 w m. Świniary. Na obszarze gminy droga przebiega przez Baczków, Proszówki. Klasa techniczna wg ewidencji: G -droga główna. 3) drogi powiatowe: spełniają bardzo istotną rolę łącząc szereg sołectw oraz gminę z regionalnym układem zewnętrznym. Wykaz dróg powiatowych: Numer drogi Klasa drogi Nazwa drogi 1424K Z Bochnia-Uście Solne-Barczków 1425K Z Cerekiew- Strzelce Małe 1435K Z Cerekiew- Brzesko(ul. Leśna) 1443K Z Poręba Spytkowska- Bochnia (ul. Brzeźnicka, ul. Floris) 1444K Z Uszew-Nowy Wiśnicz(ul. Podzamcze, ul. Zamkowa, ul. Olchawska)- Nieznanowice 2006K Z Szarów-Kłaj-Proszówki 2021K Z Siedlec-Stradomka-Nieznanowice 2084K Z Sobolów-Zawada 2085K L Chełm-Zawada 2086K Z Bochnia (ul. Strzelecka)- Zawada 2087K Z Rzezawa-Brzeźnica 2092K L Bogucice-Gawłów 2093K Z Bogucice-Okulice 4) drogi gminne: drogi służące głównie mieszkańcom gminy, poszczególnym wsiom oraz podobnie jak drogi powiatowe w znacznym stopniu łączą gminę z systemem drogowym zewnętrznym. L.p. Nazwa drogi Numer 1 Dębina Ostrów Szlachecki droga na działkach: Zatoka nr 162/3, 162/4, 162/5, 162/7, 162/8, 162/9 oraz Ostrów Szlachecki nr 263 2 Bogucice Zatoka droga na działkach: Zatoka nr 428, 413 580791 K 580792 K 3 Majkowice Ostrów Szlachecki droga na działkach: Ostrów Szlachecki nr 194/1, 125/1 oraz Majkowice nr 189 580793 K 4 Damienice Cikowice,droga na działkach: Damienice nr 604/1, 604/2 oraz Cikowice nr 238, 278 580794 K 5 Cikowice Bochnia /granica Gminy/ droga na działkach: Cikowice nr 262, 514/1 cz. 580795 K 6 /granica b. woj. krakowskiego/ Stanisławice Cikowice, droga na działce: 85

7 8 9 Cikowice nr 514/1 cz. Rz. Raba Chełm, droga na działce: Chełm nr 3/2, 3/3, 3/4 Rz. Raba Moszczenica droga na działkach: Moszczenica nr 33/2, 33/3, 33/6 Pogwizdów Berdyczów, droga na działkach: Pogwizdów nr 67, 71 580796 K 580797 K 580798 K 580799 K 10 Gierczyce Czyżyczka Pogwizdów, droga na działkach: Pogwizdów nr 40, Dąbrowica nr 46, Gierczyce nr 542 580800 K 11 Gierczyce Nieszkowice Małe, droga na działkach: Gierczyce nr 175, Nieszkowice Małe147 12 Nieszkowice Małe Buczyna /Sobolów / droga na działkach: Nieszkowice Małe nr 486/2, Buczyna nr42/1cz., 281/1, Grabina 109, 18cz., 206 580801 K 580802 K 13 Grabina Zalesie, droga na działce: Grabina nr 18cz. 580803 K Stradomka Buczyna / Sobolów / droga na działkach: Stradomka nr 175cz., 580804 K 14 219/1, 219/3, 219/4, 219/5, Buczyna nr 633 15 Buczyna Sobolów droga na działkach: Buczyna nr 42/1cz., 528/1, 483/2 580805 K 16 Zawada Wola Nieszkowska / Zonia / droga na działkach: Zawada nr 132, 96 580806 K 17 Wola Nieszkowska Leszczyna / granica Gminy / droga na działce: Wola Nieszkowska nr 295 580807 K 18 Nieszkowice Wielkie Królówka / granica Gminy / droga na działkach: Nieszkowice Wielkie nr 315, 681 580808 K 19 Gorzków Kolonia Górnicza / Bochnia / granica Gminy /droga na działkach: Gorzków 131/2, 286, 217, 167, 279, 220/3 580809 K 20 Brzeźnica Stary Wiśnicz / granica Gminy / droga na działkach : Brzeźnica nr 549, 580/1, 580/2, 580/3, 580/4, 580/5, 580/6, 580/7 580810 K 21 / granica Gminy / Łazy Brzeźnica / Kiebło / droga na działce: Brzeźnica nr 900 580811 K 22 Rz. Raba Nieszkowice Małe droga na działkach: Nieszkowice Małe nr 104cz., 62 580812 K 23 Rz. Raba Gawłów droga na działce: Gawłów nr 553 580813 K 24 Wola Nieszkowska Królówka / granica Gminy / droga na działce: Wola Nieszkowska nr 241 25 Stanisławice Cikowice /droga nr 155 /na działkach: Stanisławice nr 560, 508cz. 580814 K 580815 K 26 Stanisławice Kłaj Cikowice/ droga nr 392/ na działkach: Stanisławice nr 1000, 472/2cz, 659 580816 K 27 Stanisławice Raba /droga nr 393/ na działce: Stanisławice 472/2 580817 K 28 Grabina droga na działce nr 20 580818 K 29 Nieprześnia - droga na działkach nr 256 i 221 580819 K 30 Krzyżanowice - droga na działce nr 142 580820 K 31 Proszówki - droga na działkach nr 475 i 552 580821 K 32 Łapczyca Moszczenica droga: Łapczyca na działce nr 390 oraz Moszczenica na działkach nr 381/1, 381/2, 334, 404/1 580822 K 33 Zawada - droga na działkach nr 100 i 148 580823 K 34 Ostrów Szlachecki - droga na działce nr 217 580824 K 35 Baczków - droga na działce nr 535 580825 K 36 Stanisławice - droga na działce nr 709/1 580826 K 37 Proszówki droga na działce nr 768 580827 K 86

38 Baczków droga na działce nr 301 580828 K 39 Baczków droga na działce nr 499 580829 K 40 Bogucice droga na działce nr 377 580830 K 41 Bogucice droga na działce nr 472 580831 K 42 Bogucice droga na działce nr 497 oraz Zatoka droga na działce nr 8 580832 K 43 Brzeźnica droga na działkach nr 411, 415 580833 K 44 Cerekiew droga na działkach nr 76/1, 76/2 i 76/3 580834 K 45 Chełm droga na działce nr 171 oraz Siedlec na działce nr 276/2 580835 K 46 Damienice droga na działce nr 308/2 580836 K 47 Dąbrowica droga na działce nr 71 580837 K 48 Dąbrowica droga na działce nr 112 580838 K 49 Gawłów droga na działce nr 324 580839 K 50 Gawłów droga na działkach nr 352, 787/5 i 787/6 580840 K 51 Gorzków droga na działkach nr 245 i 279 580841 K 52 Łapczyca droga na działce nr 390 580842 K 53 Łapczyca droga na działce nr 666 580843 K 54 Łapczyca droga na działkach nr 899, 905, 915 i 1068 580844 K 55 Majkowice droga na działkach nr 65/1 i 65/2 580845 K 56 Moszczenica droga na działce nr 370 580846 K 57 Nieszkowice Małe droga na działce nr 382 580847 K 58 Pogwizdów droga na działkach nr 87/10, 437 i 838 580848 K 59 Proszówki droga na działkach nr 34, 43/5, 43/7, 119,339/6, 351/4 oraz Baczków droga na działce nr 535 580849 K 60 Proszówki droga na działce nr 316 580850 K 61 Proszówki droga na działce nr 466/2 581101 K 62 Proszówki droga na działce nr 873 581102 K 63 Proszówki droga na działkach nr 29, 305/15 i 305/16 581103 K 64 Siedlec droga na działce nr 444 581104 K 65 Siedlec droga na działkach nr 511/1, 511/2 i 563/1 581105 K 66 Siedlec droga na działkach nr 578/1 i 578/2 581106 K 67 Proszówki droga na działce nr 662/1 581107 K 68 Bogucice droga na działkach nr 39/3, 40/3 i 60 581108 K 69 Baczków droga na działkach nr 222 i 238 581109 K 70 Słomka droga na działce nr 73/2 581110 K 71 Gawłów droga na działce nr 658 581111K 72 Cikowice droga na działce nr 428 581112 K 73 Proszówki droga na działce nr 361/2 581113 K 74 Nieszkowice Małe droga na działce nr 574 581114 K 75 Proszówki droga na działkach nr 272/2 i 301/49 581115 K 76 Bogucice droga na działce nr 438 581116 K 77 Bogucice - droga na działce nr 440 581117 K 78 Damienice droga na działce nr 131/4 581118K 79 Zawada droga na działce nr 180 i Wola Nieszkowska droga na działkach 581119K nr 138 i 55/4 80 Nieszkowice Wielkie droga na działce nr 226 581120K 81 Proszówki droga na działce nr 6 581121K 82 Baczków droga na działce nr 443/25 581122K 87

XI.2.Układ kolejowy Przez obszar gminy Bochnia przebiega linia kolejowa nr 91 Kraków Główny Osobowy- Medyka w km ok. 34,74-40,64, w trakcie modernizacji, w ramach modernizacji transeuropejskiej sieci transportowej E-30/CE-30, projekt pt.: Modernizacja linii kolejowej E30/C-E30, odcinek Kraków-Rzeszów, etap III. Planowana data zakończenia modernizacji linii kolejowej nr 91 Kraków Główny Osobowy Medyka na tym odcinku to pierwszy kwartał 2016 r. Linia kolejowa nr 91 Kraków Medyka obejmuje na terenie gminy Bochnia następujące działki: nr 327/2,329/2,239-obr. Cikowice, nr 361/2, 356/2, 357/2, 358/2, 354/2-obr. Stanisławice oraz działki stanowiące równocześnie tereny zamknięte: nr 250-obr. Cikowice, nr 23-obr. Gorzków, nr 1-obr. Stanisławice. XI.3.Komunikacja zbiorowa Największym przewoźnikiem mieszkańców gminy jest komunikacja autobusowa, prowadzona przez Regionalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. w Bochni. Obsługuje ona następujące miejscowości: Pogwizdów, Zawadę, Wolę Nieszkowską, Nieprześnię, Dąbrowicę (linia nr 2 i 13), Majkowice, Ostrów Szlachecki, Cerekiew, Bessów, Bogucice (linia nr 4), Brzeźnica, Gorzków (linia nr 3 i 6), Proszówki, Damienice, Cikowice, Stanisławice i Baczków (linia nr 10 i 7), Siedlec, Gierczyce, Buczyna (linia nr 15). Teren gminy, a w szczególności miejscowości położone przy drogach przelotowych (Łapczyca, Moszczenica, Siedlec) obsługiwane są przez kilka niezależnych firm transportowych. W obsłudze pasażerskiej bierze również udział Komunikacja Kolejowa za pośrednictwem dworca osobowego w Bochni i okresowych przystanków osobowych Cikowice i Stanisławice. XII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE ZE STANU SYSTEMÓW INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ XII.1. Zaopatrzenie w wodę Uchwałą Rady Gminy Nr XXVI/133/97 z dnia 25.03.1997 r. utworzony został Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Bochni, którego przedmiotem działalności jest świadczenie usług w zakresie zaopatrzenia mieszkańców w wodę oraz odbiór i oczyszczanie ścieków. Północna część gminy Bochnia zaopatrywana jest w wodę z MPWiK Bochnia, natomiast południowa z ujęcia wody w Siedlcu. W gminie znajduje się Stacja Uzdatniania wody w Siedlcu- 4 studnie kopane. 88

Parametry: Qmaxh= 25,1 m 3 /h, Qśrdobowe= 432 m 3 /dobę, Qmax= 204 984,0 m 3 /rok. Głównym źródłem zaopatrzenia w wodę są zbiorcze systemy, zapewniające mieszkańcom jak i pozostałym odbiorcom wymaganą ilość wody, niezawodność dostawy i odpowiednią jakość wody. Na terenie gminy Bochnia występują następujące systemy zaopatrzenia w wodę: 1) wodociąg grupowy "Siedlec", obejmujący zasięgiem obsługi sołectwa: Chełm, Siedlec, Gierczyce, Buczyna, Dąbrowica, Moszczenica, Nieszkowice Małe, Stradomka, Nieprześnia, Zawada; 2) wodociągi oparte o zakup wody z wodociągu "Bochnia": wodociąg "Pogwizdów" zasilany ze zbiorników "Kolanów" i obejmujący zasięgiem obsługi: Pogwizdów i część sołectwa Nieszkowice Wielkie, wodociąg "Gawłów - Ostrów Szlachecki", oparty o zakup wody z magistrali 315 mm "Bochnia-Majkowice", wodociąg "Majkowice-Bogucice" obejmujący zasięgiem obsługi sołectwa: Zatoka, Cerekiew oraz Bessów i zasilany również z magistrali "Bochnia-Majkowice", wodociąg "Cikowice" obejmujący zasięgiem obsługi Stanisławice i zasilany z rurociągu 150 mm wodociągu "Bochnia", wodociąg "Damienice" zaopatrywany w wodę z rurociągu 200 mm wodociągu "Bochnia", wodociąg "Proszówki - Krzyżanowice - Baczków" zasilany z wodociągu "Bochnia" i połączony z wodociągiem "Damienice", wodociąg dla sołectwa Słomka zasilany z rurociągu 100 mm wodociągu "Bochnia" biegnącego w ul. Krzyżanowickiej, wodociąg "Brzeźnica" oparty również o zakup wody z wodociągu "Bochnia", wodociąg "Gorzków" zasilany z rurociągu 225 mm wodociągu "Bochnia" w rejonie ul. Brzeskiej, wodociąg "Łapczyca" zaopatrywany z rurociągu doprowadzającego wodę do zbiorników "Kolanów" wodociągu "Bochnia"; 3) wodociąg "Wola Nieszkowska" oparty o zakup wody z wodociągu "Łapanów". Ponadto występuje zaopatrzenie w wodę Gminy Rzezawa z wodociągu "Bochnia" poprzez miejscowości Brzeźnica i Gorzków, a także gminy Drwina przez magistralę wodociągową Bochnia Majkowice. Na terenie gminy funkcjonuje system zaopatrzenia w wodę, zasilany z wód wgłębnych. Sieci wodociągowe wyposażone są w hydranty przeciwpożarowe. Długość czynnej sieci rozdzielczej (bez przyłączy)w poszczególnych 89

miejscowościach przedstawia się następująco: Lp. Miejscowość Długość czynnej sieci rozdzielczej [km] 1 Baczków 6,5 2 Bessów 4,7 3 Bogucice 10,7 4 Brzeźnica 7,7 5 Buczyna 6,7 6 Chełm 2,0 7 Cerekiew 3,8 8 Cikowice 9,7 9 Damienice 7,7 10 Dąbrowica 2,9 11 Gawłów 6,82 12 Gierczyce 17,2 13 Gorzków 5,5 14 Grabina 5,6 15 Krzyżanowice 2,8 16 Majkowice 7,5 17 Moszczenica 3,2 18 Łapczyca 14,79 19 Nieprześnia 3,0 20 Nieszkowice Małe 6,5 21 Nieszkowice Wielkie 2,3 22 Ostrów Szlachecki 5,12 23 Pogwizdów 12 24 Proszówki 16,5 25 Siedlec 11,5 26 Słomka 2,5 27 Stradomka 8,6 28 Stanisławice 12,2 29 Wola Nieszkowska 2,5 30 Zatoka 3,2 31 Zawada 5,7 Źródło: Dane Urzędu Gminy Bochnia XII.2. Odprowadzanie i oczyszczanie ścieków Podstawowym systemem odprowadzania ścieków są grupowe bądź lokalne systemy kanalizacji sanitarnej zakończone wysokoefektywnymi oczyszczalniami ścieków. W ramach aglomeracji Gminy Bochnia przyjmuje się oczyszczalnie ścieków zlokalizowane w miejscowościach: Siedlec, Damienice, Proszówki, Moszczenica, Stanisławice, Chełm, Brzeźnica, Bogucice i Nieszkowice Wielkie. 90

W poszczególnych sołectwach istnieją następujące systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków sanitarnych: 1) system kanalizacji sanitarnej w sołectwach Siedlec i Gierczyce z oczyszczalnią ścieków "Siedlec", 2) system kanalizacji sanitarnej wsi Łapczyca z oczyszczalnią ścieków w Moszczenicy, 3) system kanalizacji sanitarnej w sołectwach Damienice i Cikowice obejmujący zasięgiem obsługi również wschodnią część Stanisławic z oczyszczalnią ścieków "Damienice", 4) system kanalizacji sanitarnej wsi Stanisławice (z wyjątkiem części wschodniej) z oczyszczalnią ścieków "Stanisławice", 5) kanalizację sanitarną w sołectwie Chełm i dwa niezależne systemy lokalne: kanalizację obejmującą zasięgiem obsługi centrum i wschodnią część wsi z oczyszczalnią ścieków, kanalizację zachodniej części wsi z oczyszczalnią ścieków, oraz kanalizację, którą odprowadzane są ścieki z południowej części Chełma do systemu kanalizacji "Siedlec", 6) system kanalizacji sanitarnej w sołectwie Proszówki z oczyszczalnią ścieków "Proszówki". Kierunki oczyszczania ścieków z poszczególnych miejscowości kształtują się następująco. Ścieki oczyszczane są z miejscowości: Cikowice i Damienice w oczyszczalni biologicznej w Damienicach, Chełm w dwóch oczyszczalniach biologicznych w Chełmie, Łapczyca i Moszczenica w oczyszczalni biologicznej w Łapczycy, Siedlec, Nieszkowice Małe i Stradomka w oczyszczalni biologicznej w Siedlcu, Gierczyce w oczyszczalniach biologicznych w Siedlcu i Łapczycy, Stanisławice w oczyszczalni biologicznej w Stanisławicach i Damienicach, Proszówki i Baczków w oczyszczalni biologicznej w Proszówkach, Słomka, Gawłów, Krzyżanowice w oczyszczalni MPWiK w Bochni, Gorzków w oczyszczalni MPWiK za pośrednictwem sieci kanalizacyjnej Gminy Rzezawa, Brzeźnica w oczyszczalni mechaniczno biologicznej w Brzeźnicy, Bogucice w oczyszczalni mechaniczno-biologicznej w Bogucicach. Ponadto w Siedlcu znajduje się ujęcie wody wraz ze stacją uzdatniania, w Gierczycach występuje przepompownia wody i zbiornik retencyjny. Przepompownie ścieków komunalno-bytowych znajdują się w miejscowościach: Cikowice, Damienice, Stanisławice, Proszówki, Siedlec, Nieszkowice Małe, Stradomka, Gierczyce, Gorzków, Słomka, Krzyżanowice, Moszczenica, Brzeźnica, Baczków, Gawłów, Bogucice. Stopień obecnego skanalizowania gminy jest nieproporcjonalny, występuje 91

dysproporcja między rozwojem systemu wodociągowego a systemem odprowadzania ścieków. Długość czynnej sieci sanitarnej w kilometrach przedstawiono poniżej: Lp. 1 Miejscowość Długość czynnej sieci sanitarnej [km] Baczków 9,6 2 Bessów - 3 Bogucice 17,6 4 Brzeźnica 13,8 5 Buczyna 4,5 6 Chełm 1,7 7 Cerekiew - 8 Cikowice 7,5 9 Damienice 6,5 10 Dąbrowica - 11 Gawłów 6,4 12 Gierczyce 11,6 13 Gorzków 7,0 14 Grabina - 15 Krzyżanowice 3,0 16 Majkowice - 17 Moszczenica 2,4 18 Łapczyca 9,6 19 Nieprześnia 20 Nieszkowice Wielkie 21 Zawada 22 Ostrów Szlachecki - 23 Pogwizdów - 7,1 24 Proszówki 12,3 25 Siedlec 10,8 26 Słomka - 27 Stradomka 28 Nieszkowice Małe 19,8 29 Stanisławice 10,3 30 Wola Nieszkowska 2,5 31 Zatoka - Źródło: Dane Urzędu Gminy Bochnia Jako najkorzystniejsze dla Gminy uznaje się systemy zbiorczej kanalizacji sanitarnej umożliwiające odprowadzenie jak największej ilości ścieków, przystosowane do realizacji etapami przynoszącymi wymierne efekty ekologiczne i funkcjonalne korzyści dla lokalnej społeczności i uzasadnione ekonomicznie ze względu na intensywność zabudowy. Podstawową formą odprowadzenia ścieków deszczowych jest spływ powierzchniowy. 92

Gminny Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Bochni obsługuje gminę w zakresie odbioru i oczyszczania ścieków. W gminie Bochnia występują następujące oczyszczalnie: w Proszówkach (dla Proszówek i Brzeźnicy), w Brzeźnicy (dla Brzeźnicy), w Damienicach (dla Cikowic, Damienic i Stanisławic), w Bogucicach (dla Bogucic), w Nieszkowicach Wielkich (dla Nieszkowic Wielkich i Woli Nieszkowskiej), w Stanisławicach (dla Stanisławic), w Siedlcu (dla Siedlca, Gierczyc, Nieszkowic Małych i Stradomki), w Łapczycy (dla Łapczycy, Moszczenicy i Gierczyc), w Chełmie I (dla Chełmu), w Chełmie II (dla Chełmu). XII.3. Gazownictwo Przez teren gminy Bochnia przechodzą gazociągi wysokiego ciśnienia: DN500PN63 relacji Łukanowice-Śledziejowice-Zederman, DN500 PN63 relacji Łukanowice-Śledziejowice, DN250 PN40 relacji Łukanowice-Śledziejowice, DN500 PN63 relacji Łukanowice-Skawina-Zelczyna, DN50 odgałęzienie do stacji gazowej Cikowice, DN65 odgałęzienie do stacji gazowej Gorzków, oraz stacje gazowe w Cikowicach i Gorzkowie. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w gaz jest istniejąca sieć gazociągów niskiego i średniego ciśnienia wyprowadzana ze stacji redukcyjnych zlokalizowanych poza obszarem gminy. Długość sieci gazowej w podziale na materiały, z jakich zostały zbudowane w poszczególnych miejscowościach: MIEJSCOWOŚĆ Razem sieć +dop [m] (STAL) Razem sieć +dop [m] (POLIETYLEN) SUMA [m] Baczków 7007 11723 18730 Bessów 415 5976 6391 Bogucice 1073 20613 21686 Brzeźnica 1473 13680 15153 Buczyna 332 13537 13869 Cerekiew 416 5598 6014 Chełm 0 3336 3336 Cikowice 0 Damienice 0 Dąbrowica 244 6915 7159 Gawłów 443 9688 10131 Gierczyce 423 14249 14672 93

Gorzków 1168 7697 8865 Grabina 128 4485 4613 Krzyżanowice 0 Łapczyca 931 12105 13036 Majkowice 411 9658 10069 Moszczenica 497 5169 5666 Nieprześnia 176 8148 8324 Nieszkowice Małe 258 12901 13159 Nieszkowice Wielkie 601 11486 12087 Ostrów Szlachecki 3874 592 4466 Pogwizdów 696 18365 19061 Proszówki 2672 24657 27329 Siedlec 11150 4098 15248 Słomka 512 10722 11234 Stanisławice 0 Stradomka 324 8703 9027 Wola Nieszkowska 424 13891 14315 Zatoka 156 6744 6900 Zawada 244 6016 6260 RAZEM 36048 270752 306800 Źródło: Dane Urzędu Gminy Bochnia XII.4. Ciepłownictwo Na terenie gminy nie występują scentralizowane źródła ciepła. Podstawową formą ogrzewania pomieszczeń są źródła lokalne, paleniska opalane w większości paliwami tradycyjnymi. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej na terenie gminy Bochnia są ogrzewane przez kotłownie na paliwo gazowe. XII.5. Gospodarka odpadami Gromadzenie odpadów odbywa się na podstawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Bochnia. Nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi sprawuje gmina. Szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku określa Regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy Bochnia. Według niego właściciele nieruchomości zobowiązani są do systematycznego usuwania zanieczyszczeń z powierzchni nieruchomości, a także z położonych wzdłuż nieruchomości przyległych chodników. Odpady zmieszane, zielone i bioodpady oraz pozostałości z sortowania i pozostałości po mechanicznobiologicznym przetwarzaniu odpadów zmieszanych przeznaczone do składowania, są kierowane w pierwszej kolejności do instalacji posiadających statut Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK). 94

Odpady selektywnie zebrane, powinny trafiać zgodnie z zasadą bliskości do instalacji regionalnych, które mają możliwość ich właściwego zagospodarowania lub w przypadku braku takiej możliwości, mogą one być kierowane do innych instalacji przetwarzających poszczególne frakcje odpadów selektywnie zebranych zgodnie z wykazem instalacji. XII.6. Telekomunikacja Zaopatrzenie w łącza telefoniczne następuje z istniejącej (i projektowanej sieci kablowej i światłowodowej) oraz poprzez telefonię komórkową. Na terenie gminy występują następujące stacje radiokomunikacyjne: Nazwa instalacji: 58112 E40 CHEŁM, Lokalizacja: działki ewidencyjne: 256/21, 32-700 Siedlec, Liczba anten: 8. Nazwa instalacji:boc2005_f, Adres instalacji: działka nr 256/21, 32-744 Siedlec, Liczba anten: 4. Nazwa instalacji:5512 SIEDLEC, Adres instalacji: działka ewidencyjna: 419/1, Moszczenica, 32-744 Moszczenica, Liczba anten: 13. XII.7. Elektroenergetyka Przez teren gminy Bochnia przechodzi napowietrzna linia elektroenergetyczna 400 kv relacji Tarnów-Tucznawa. W gminie Bochnia przebiegają również linie 110 kv: relacji Niepołomice-Kurów- linia jednotorowa, w sołectwach Cikowice, Stanisławice- linia jednotorowa, w sołectwach Łapczyca, Gierczyce, Siedlec- linia jednotorowa, w sołectwach Gorzków, Brzeźnica. Na terenie gminy w miejscowości Gierczyce znajduje się elektrownia fotowoltaiczna o mocy 1,4 MW odprowadzająca energię elektryczną do sieci przesyłowej. Podstawowym źródłem zaopatrzenia w energię elektryczną jest sieć średniego napięcia, wyprowadzona ze stacji energetycznych zlokalizowana poza obszarem gminy. 95

XIII. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z DOTYCHCZASOWEGO PRZEZNACZENIA I ZAGOSPODAROWANIA Istniejące przeznaczenie i zagospodarowanie terenów wynika z historycznych uwarunkowań procesów szczegółowych, które w ostatnich latach uległy przemianom związanym z: położeniem gminy w bezpośrednim sąsiedztwie miasta o funkcji powiatowej, położeniem w bliskim sąsiedztwie centrum regionu, a w komunikacji zaliczana do krakowskiego obszaru metropolitalnego, zrealizowaniem drogi autostradowej A4 wraz z węzłami Targowisko i Bochnia, co czyni tereny gminy atrakcyjne dla działalności gospodarczej i osadnictwa, rozwojem urbanizacji z uwagi zarówno na położenie gminy jak i niekorzystną strukturą gospodarstw rolnych (znaczna przewaga gospodarstw rolnych do 1 ha) mimo dobrych warunków glebowych, atrakcyjnego środowiska przyrodniczego związanego z Puszczą Niepołomicką, doliną Raby i Pogórzem Wiśnickim, co sprzyja procesom osiedlania się, dość dobrego wyposażenia komunalnego i powiązań komunikacyjnych, uporządkowaną gospodarką przestrzenną w oparciu o całościowy plan zagospodarowania przestrzennego. W konsekwencji w/w kwestii zarysowana jest tendencja dalszej intensywnej urbanizacji, co znalazło swoje odbicie w zgłoszonych do zmiany Studium wnioskach osób i instytucji. XIV. UWARUNKOWANIA WYNIKAJĄCE Z POTRZEB I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU GMINY XIV.1. Podstawa prawna analiz dotyczących uwarunkowań wynikających z potrzeb i możliwości rozwoju gminy Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dn. 27 marca 2003 r. zwana dalej upzp wprowadzona m.in. ustawą z dnia 9 października 2015 r. o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz.1777) poszerzyła m.in. zakres analiz dotyczących uwarunkowania rozwoju wprowadzające zasadę bilansowania terenów przeznaczonych pod zabudowę w zestawieniu z potrzebami i możliwościami rozwoju gminy. Art. 10 ust. 1 upzp określający zakres uwarunkowań uzupełniony został o nowe brzmienie punktu 7, a mianowicie: 7) potrzeb i możliwości rozwoju gminy, uwzględniających w szczególności: 96

a) analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne, b) prognozy demograficzne, w tym uwzględniające, tam gdzie to uzasadnione, migracje w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych ośrodka wojewódzkiego, c) możliwości finansowania przez gminę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a także infrastruktury społecznej, służących realizacji zadań własnych gminy, d) bilans terenów przeznaczonych pod zabudowę. Przedmiotem niniejszego rozdziału jest zarówno rozwinięcie przedstawionych uprzednio uwarunkowań, jak i ich dodatkowe ujęcie mające pozwolić na ocenę prawidłowości i skalę przyjętych kierunków rozwoju przestrzennego gminy przy uwzględnieniu: ˉ analiz środowiskowych określających preferencje rozwojowe, jakie tworzą środowisko naturalne i kulturowe, ˉ analiz społeczno-ekonomicznych obejmujących funkcje gminy, jej strukturę przestrzenną oraz standardy określające poziom życia, ˉ prognozy demograficznej określającej potencjalny stan zaludnienia w okresie kierunkowym, ˉ programów rozwoju wiodących elementów infrastruktury technicznej i drogowej, rzutujących na dynamikę procesów inwestycyjnych, ˉ bilansu terenów wg form przeznaczenia oraz bilansu potrzeb mieszkaniowych i ich możliwości lokalizacyjnych. XIV.2. Analizy ekonomiczne i społeczne W zakresie zagadnień ekonomicznych szczególną rolę odgrywają problemy osadnicze, determinowane zarówno istniejącym zagospodarowaniem terenów, strukturą przestrzenną gminy, jej relacjami zewnętrznymi, tak z bezpośrednim sąsiedztwem jak i w skali regionalnej oraz przyjętą strategią rozwoju społeczno-gospodarczego i przestrzennego. Najważniejszym krajowym dokumentem strategicznym dotyczącym zagospodarowania przestrzennego jest Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 przyjęta Uchwałą Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 roku. Stanowi on między innymi, iż strategicznym celem polityki przestrzennej kraju jest efektywne wykorzystanie terytorialnie zróżnicowanych potencjałów rozwojowych w długim okresie. Wśród sześciu głównych celów polityki przestrzennego zagospodarowania kraju są między innymi takie cele, jak: równoważenie rozwoju kraju drogą tworzenia warunków dla małych miast i obszarów wiejskich, jak również przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego. Niezależnie od rozwoju społeczno-gospodarczego odniesionego do społeczności lokalnej, istniejącą szansą dla przyszłych procesów i ich konsekwencji terytorialnych jest położenie gminy w strukturze przestrzennej województwa małopolskiego. Wysoka dostępność komunikacyjna z relacją 97

autostradową, drogą krajową i wojewódzką oraz szlakiem kolejowym - tworzą atrakcyjne warunki dla rozwoju aktywności gospodarczej, zaś unikatowe zasoby naturalne solanek i wód geotermalnych, w powiązaniu z uwarunkowaniami przyrodniczymi, zapleczem przetwórczym i bogatą tradycją, tworzą warunki dla funkcji usługowo-przemysłowych. Analiza uwarunkowań, dotycząca struktury osadniczej, wskazuje, że na procesy rozwojowe Gminy szczególną rolę odgrywać będzie jej położenie w korytarzu transportowym Polski południowej, jak również w obszarze funkcjonalnym ośrodka wojewódzkiego, w zwartej jego części, wyznaczonej jako Krakowski Obszar Metropolitalny. W ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określono, że studium sporządza się uwzględniając zasady określone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, strategii rozwoju i planie zagospodarowania przestrzennego województwa, jak również strategii rozwoju gminy. Celem polityki przestrzennej zagospodarowania kraju, zapisanej w Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju przyjętej uchwałą Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011 roku, jest dążenie do efektywnego wykorzystania potencjałów i różnorodności przestrzeni, w tym między innymi wspieranie rozwoju funkcji metropolitalnych głównych ośrodków miejskich oraz integracja ich obszarów funkcjonalnych. Obszary te charakteryzować się mają zwiększeniem bezpośredniego oddziaływania dużego miasta na jego bezpośrednie zaplecze, w szczególności w funkcjach osadniczych, rekreacyjnych i transportowych. Gmina Bochnia, włączona w skład Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, cele rozwoju ogólnokrajowego powinna uwzględniać w swojej lokalnej polityce przestrzennej. Polityka krajowa przenoszona jest na poziom lokalny przez planowanie wojewódzkie odnoszące się do skali regionalnej. W tym zakresie obowiązują ustalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjętego przez Sejmik Województwa Małopolskiego Uchwałą Nr XV/174/03 z dnia 22 grudnia 2003 roku, a od 3 maja 2018 r. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego przyjęty Uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego Nr XLII/732/18 z dnia 26 marca 2018 r. oraz Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego przyjętej Uchwałą Nr XII/183/11 z dnia 26 września 2011 roku. Prace studialne dotyczące Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, który obszarowo obejmuje gminę Bochnia, uściślają politykę przestrzenną poziomu krajowego i regionalnego na poziom lokalny. Obowiązująca od 1 stycznia 2016 roku ustawa z dnia 9 października 2015 roku o związkach metropolitalnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 1890) wprowadza nowy poziom planowania przestrzennego, a mianowicie planowanie przestrzenne 98

na obszarze metropolitalnym w postaci ramowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego związku metropolitalnego, zwane studium metropolitalnym. Ponieważ w zakresie działania związku metropolitalnego znalazły się między innymi zadania publiczne w zakresie ładu przestrzennego oraz rozwoju obszaru związku, rozwiązania przyjęte w zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bochnia powinny uwzględniać zadania, jakie wynikają z funkcji obszaru metropolitalnego. Oznaczać to powinno położenie nacisku na rozwój innowacyjny, poszukujący wyróżniających się funkcji w ramach obszaru metropolitalnego, a powiązanych z dostępnością komunikacyjną, walorami środowiska przyrodniczego, czy walorami i zasobami naturalnymi. Uzupełniającą rolę odgrywa również fakt, iż gmina okala miasto Bochnia, które pełni funkcję ośrodka powiatowego. Powoduje to między innymi, że gmina Bochnia stanowi atrakcyjną alternatywę dla lokalizacji zabudowy mieszkaniowej mieszkańców miasta. Przedsiębiorczość w gminie WSKAŹNIK 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 podmioty wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności 654 664 675 698 720 718 729 Tabela Wskaźników zmiany ilości przedsiębiorstw w latach 2010-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS Powyższa tabela ukazuje, iż w gminie następuje wzrost wartości wskaźnika udziału podmiotów gospodarczych na 10 tys. ludności. Dlatego stwierdza się zasadność wprowadzania nowych terenów produkcyjno-usługowych. W sferze gospodarczej istotnym czynnikiem wpływającym na decyzje lokalizacyjne i osiedleńcze jest liczba i atrakcyjność miejsc pracy. Liczba bezrobotnych w 2016 r. w powiecie bocheńskim wynosiła 2484 osób. Stopa bezrobocia w powiecie na koniec 2015 r. wynosiła 7 %, a w 2016r. 6,1%. Liczba osób zarejestrowanych jako bezrobotne w całej gminie uległa zmniejszeniu z 498 osób w 2015, do 443 w roku 2016. Nowe tereny inwestycyjne to więcej miejsc pracy. Dlatego zwiększenie terenów usługowych i przemysłowych może prowadzić do zwiększenia zróżnicowania ofert pracy, co za tym idzie zmniejszenia bezrobocia w gminie. Usługi rekreacji i turystyki Do najbardziej interesujących turystycznie obszarów gminy należy Puszcza Niepołomicka oraz okolice rzeki Raby i Stradomki. Kolejną atrakcją jest szlak Via Regia Antiqua, który prowadzi grzbietem wzniesienia utworzonego przez dawny lodowiec. Przy szlaku znajdują się interesujące obiekty historyczne i turystyczne (tj. Kościół gotycki z 1340 r. w Łapczycy, Kościół Zakonu Bożogrobców z XVII wieku w Chełmie, Muzeum Zakonu Stróżów Bożego Grobu w Chełmie, Grodzisko w Chełmie, Grodzisko w Łapczycy, Kurhan w Moszczenicy). 99

Dochody i wydatki W ostatnich latach zanotowano wzrost dochodów gminy, które w 2016 r wyniosły powyżej 95 mln zł. dochody ogółem dochody własne dotacje subwencja ogólna 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 56657682,44 48446221,02 49507674,64 50603742,36 50591270,02 52545897,98 66115153,61 12497759,19 16596347,21 15980093,31 17718636,84 20260782,25 24881398,83 25745557,82 21475515,25 10257920,81 10962052,33 10150187,52 8503844,77 9632430,15 21234814,79 22684408 21591953 22565529 22734918 21826643 18032069 19134781 Dochody własne w dochodach ogółem wahały się od 22% do 47%. Wśród dochodów własnych największą wartość mają udziały w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa - podatek dochodowy, podatek od nieruchomości i rolny. 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 wydatki majątkowe ogółem 8748160,95 4939224,4 3569068,2 5728828,83 5691754,45 5640432,71 8298634,45 udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem 14,34431 9,8574 7,79427 11,74251 11,18075 10,22968 9,6937 Wraz ze wzrostem dochodów wydatki również ulegają systematycznemu wzrostowi. Stwierdza się, iż struktura budżetu gminy Wydatki inwestycyjne wynosiły w 2016 r. ok. 9,7% ogólnych wydatków ogółem. Największe wydatki zostały poniesione na działy: Oświata i wychowanie, Pomoc społeczna, Gospodarka komunalna i ochrona środowiska, Transport i łączność(6,2%). W zakresie analiz ekonomicznych związanych z potencjalnym rozwojem gminy istotnym jest, iż Rady Gminy Bochnia Uchwałą Nr XII/120/15 z dnia 30 listopada 2015 r. przyjęła Strategię Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Bochnia na lata 2015-2025, której integralną częścią jest program rewitalizacji. Zgodnie z zapisem art. 9 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym studium uwzględnia zasady zawarte w strategii rozwoju, a tym samym opracowania wzajemnie się uzupełniają. 100

XIV.3. Analizy środowiskowe Walory przyrodniczo-kulturowe Gmina Bochnia charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem krajobrazu. Tereny gminy obejmują obszary nizinnych łąk nadwiślańskich od północy, a także rejony pofalowych wzniesień pogórskich przedgórza Beskidów, na progu karpackim w części południowej gminy. W północnej części gminy dominującą formą jest nizinny, w większości naturalny krajobraz otwarty, związany z rozległymi przestrzeniami terenów pokrytych roślinnością łąkową, pastwiskową i pól uprawnych, wykształconą w zróżnicowanych warunkach uwilgotnienia siedlisk. Niezbyt liczne zgrupowania zadrzewień śródpolnych stanowią cenne przyrodniczo dominanty w krajobrazie tej części gminy. Po stronie wschodniej ograniczeniem tego krajobrazu jest linia zasięgu zbiorowisk leśnych w rejonie Bratucic, w kompleksie usytuowanym w Strzelcach Wielkich. Po stronie zachodniej otwarty krajobraz nizinny sięga poprzez dolinę Raby aż do linii wyznaczającej granicę kompleksu leśnego Puszczy Niepołomickiej. W rejonie Stanisławic wykształcił się bardzo cenny naturalny krajobraz leśny Puszczy Niepołomickiej, odznaczający się licznymi starodrzewami, bogatą florą i fauną z charakterystycznymi terenami mokradeł i torfowisk, tworzącymi osobne wnętrza krajobrazowe o znacznym zróżnicowaniu elementów środowiskowych. Bardzo cenny jest krajobraz doliny Raby - częściowo naturalny - z licznymi zakolami rzeki, lokalnym występowaniu starorzeczy, zarówno już zarośniętych jak i nadal utrzymujących wodę i własny ekosystem, z cennymi gatunkami flory i fauny. Sztucznym elementem hydrotechnicznym w tym krajobrazie są wały przeciwpowodziowe w dolinie Raby i obwałowania rzeki Gróbki. Wraz z roślinnością rozwiniętą między wałami (Dolina Raby) tworzy się rodzaj osobnego wnętrza krajobrazowego o cennych walorach przyrodniczych i znacznych wartościach krajobrazowych. Krajobraz kulturowy w znacznym stopniu sztuczny, wynikający przede wszystkim z postępującej urbanizacji blisko granic miasta Bochnia, zwłaszcza w środkowej części obszaru gminy, obejmuje tereny zabudowy mieszkaniowej, przemysłowej i rejony infrastruktury komunikacyjnej. Dotyczy to całej przestrzeni, od Chełma po stronie zachodniej, poprzez Bochnię aż po Gorzków i Brzeźnicę, w części wschodniej gminy. Wykształciły się tu liczne typy krajobrazu kulturowego o zróżnicowanym poziomie naturalności, związane z różnymi formami i intensywnością zabudowy, obejmujące coraz szersze tereny wraz z rejonami rozwoju osadnictwa i rozbudowy sieci drogowej. W części południowej obszaru gminy rozwinął się krajobraz naturalny związany ze sposobem i formami ukształtowania terenu, pokrycia powierzchni 101

mozaiką lasów, zadrzewień, łąk i pól oraz krajobraz o licznych cechach przekształcenia poprzez użytkowanie rolnicze oraz względną dostępność tych terenów dla rozwoju osadnictwa. Wytworzyły się liczne wnętrza krajobrazowe obejmujące np. doliny cieków dorzecza, głównie Polanki i Stradomki. Rozmaicie nachylone zbocza wzniesień sprzyjają albo drzewostanom leśnym albo uprawom rolnym o różnym stopniu intensywności, co znajduje swój wyraz w urozmaiconej mozaice krajobrazów o wysokim stopniu naturalności. Ekspozycje wzniesień umożliwiają lokalnie daleki wgląd w rozległe panoramy, szczególnie ku północy, w nizinne tereny gminy, w przedpole Puszczy Niepołomickiej, w zabudowę miejsko-przemysłową Bochni. Ogólnie można ocenić, że walory krajobrazowe gminy są silnie zróżnicowane i oparte są na wysoce stabilnych i bardzo cennych wartościach przyrodniczych terenu. Jednocześnie uwidacznia się w krajobrazie tendencja rozwoju urbanizacyjnego gminy, powodująca stopniowe przekształcenia w krajobrazie w kierunku powstawania - zwłaszcza lokalnie - nowych wnętrz krajobrazowych o znaczniejszym udziale elementów i czynników o charakterze sztucznym, technicznym. Na atrakcyjność gminy wpływa sieć hydrograficzna. Obszar gminy odwadniany jest przez prawobrzeżne dopływy Wisły: Rabę i Gróbkę. Ich dorzecza oddzielone są działami wodnymi II rzędu. Działy wodne III rzędu wyznaczają zlewnie prawobrzeżnych i lewobrzeżnych dopływów Stradomki. Przebieg działów wodnych w obrębie Pogórza Wiśnickiego jest wyraźny, nawiązujący do rzeźby terenu. Na sieć rzeczną gminy składają się rzeki Raba i Stradomka oraz Gróbka i Polanka. Na atrakcyjność przyrodniczą obszaru gminy wpływają m.in. obszary Natura 2000: Dolina rzeki Gróbki, Puszcza Niepołomicka, rezerwaty przyrody: Dębina, Długosz Królewski, park krajobrazowy: Wiśnicko-Lipnicki, obszary chronionego krajobrazu: Bratucicki, Zachodniego Pogórza Wiśnickiego, Wschodniego Pogórza Wiśnickiego. Na obszarze gminy występują korytarze ekologiczne o znaczeniu lokalnym, dolina rzeki Gróbki. Łączy ona rozległy kompleks Lasu Kolanowskiego z lasem Gródek, położonym na wchód od Dołuszyc. Bogate walory przyrodnicze świadczą o dobrym stanie środowiska, są wielkim walorem gminy, przyciągają potencjalnych mieszkańców, ze względu na możliwość wypoczynku w pięknych okolicznościach natury. Obszary są szansą dla rozwoju poszczególnych miejscowości przyciągając potencjalnych mieszkańców jak również zapewniając np. miejsce pracy w sektorze związanym z turystyką. Rozwój ten powinien podlegać stałej kontroli pod kątem wymogów związanych z ochroną przyrody. 102

W gminach, gdzie występują cenne formy ochrony przyrody rośnie zapotrzebowanie na bazę noclegową oraz wykwalifikowanych przewodników. Walory środowiskowe wpływają na powstawanie ścieżek dydaktycznych, z których chętnie korzystają nie tylko turyści, ale również mieszkańcy. Gmina posiada doskonałe warunki przyrodnicze, krajoznawcze i kulturowe dla uprawiania różnych form turystyki. Atrakcyjne walory zgrupowania stawów, łąk, jak również liczne zespoły i obiekty zabytkowe, sprzyjają rozwojowi turystyki. Taka mnogość zabytków kulturowych w połączeniu z walorami przyrodniczymi stanowi podstawę do wielorakich działań promocyjnych gminy. Walory te w połączeniu z naturalnym ukształtowaniem terenu stwarzają możliwość wytyczenia bardzo urozmaiconych tras rowerowych, gdyż gmina ma wyjątkowe predyspozycje do rozwoju funkcji rekreacyjnej i turystycznej. Czynniki przyrodnicze i kulturowe mogą wpływać na zwiększenie zainteresowania na tereny budowlane w gminie. Wyżej wymienione elementy pozwalają tworzyć bardziej urozmaicony program rekreacyjno wypoczynkowy z zakresu rekreacji codziennej, towarzyszący mieszkalnictwu, tak, aby podnieść jakość życia. W strukturze użytkowania terenu około 9125 ha w Gminie Bochnia stanowią użytki rolne. Pozostała część zajęta jest głównie przez lasy (3114 ha),tereny pod wodami (117 ha), nieużytki (76 ha) i tereny pozostałe (74 ha). Przedmiotowe Studium..., które reguluje możliwość wprowadzania nowej zabudowy, prowadzenia działalności gospodarczej, przy jednoczesnym uwzględnieniu uwarunkowań wynikających z przepisów związanych z ochroną środowiska, umożliwia bezkonfliktową koegzystencję terenów o różnych funkcjach i sposobach zagospodarowania. Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy oraz zróżnicowane cele rozwoju poszczególnych terenów pozwalają na wyodrębnienie obszarów funkcjonalnych o znaczeniu lokalnym a mianowicie: 1. Obszar północny o strukturze pasmowej położonej wzdłuż rzeki Raby i rzeki Gróbki oraz drogi wojewódzkiej nr 965 i drogą powiatową Gawłów-Bogucice-Cerekiew. 2. Obszar wschodni- bez styków z pozostałymi obszarami gminy, położony wzdłuż drogi krajowej Nr 94 pełniący funkcję oraz w rejonie drogi krajowej funkcje gospodarcze i mieszkaniowe. 3. Obszar położony między rzeką Rabą, a autostradą A4 wraz z fragmentem Puszczy Niepołomickiej. Obszar pełniący funkcję korytarza ekologicznego, krajobrazowego i turystycznego. 103

4. Obszar położony na południe od doliny rzeki Raby do Pogórza Wiśnickiego stanowi obszar centralny gminy z głównymi centrami osadniczymi, usługowymi i produkcyjno-logistycznymi. 5. Obszar południowy, położony na terenie Pogórza Wiśnickiego o wysokich walorach krajobrazowych o wiodących funkcjach rezydencjonalnej i turystycznej oraz w zakresie gospodarki rolnej i leśnej. Możliwości rozwojowe, jakie dają zasoby przyrodniczo-kulturowe gminy należy wykorzystywać pamiętając o zachowaniu i poszanowaniu tych poszczególnych komponentów. Na charakter zagospodarowania przestrzennego ma istotny wpływ położenie gminy w północno-zachodniej części Pogórza Wiśnickiego oraz w pasie ciągnącym się wzdłuż doliny Raby, niemal do jej ujścia do Wisły, w którym wyróżnia się: - południową część gminy położoną na terenie Pogórza Wiśnickiego i wąskim pasie w dolinie Raby; - północno-zachodnią, w Kotlinie Sandomierskiej, ciągnącą się pasem szerokości ok. 2 km na lewym brzegu Raby między rzeką, a południowo-wschodnim skrajem Puszczy Niepołomickiej; - północno-wschodnią, w Kotlinie Sandomierskiej, na prawym brzegu Raby, charakteryzującą się układem pasmowym; - oddzielną enklawą wschodnią na północnym skraju Pogórza Wiśnickiego z sołectwami Brzeźnica i Gorzków. Zróżnicowane środowisko przyrodnicze tworzyło i tworzy odmienne warunki dla osadnictwa, co nie daje ujednoliconych możliwości bilansowania potrzeb dla nowych terenów rozwojowych. XIV.4. Prognozy demograficzne i analizy społeczne Długoterminowa prognoza demograficzna dla jednostki szczebla gminnego wymaga przyjęcia ogólnych założeń i uproszczeń z uwagi na dużą losowość wydarzeń i trendów determinujących strukturę społeczeństwa. Ludność gminy Bochnia jest stosunkowo niewielką zbiorowością, której zmienne mogą kształtować się w sposób przypadkowy. Opracowaniem bazowym do sporządzenia prognozy demograficznej dla gminy Bochnia jest Prognoza Ludności Gmin na lata 2017 2030, GUS Głównego Urzędu Statystycznego. Publikacja ta zawiera prognozy liczby ludności opracowane na podstawie zmian ruchu naturalnego, migracji. Prognoza ludności w szczegółowym zakresie określa przyjęte założenia społeczno-ekonomiczne i kulturowe, w tym: ˉ założenia dzietności (zmiany liczby urodzeń, zmiany w strukturze wieku kobiet, zmiany liczby zawieranych małżeństw), ˉ założenia umieralności (przewidywana umieralność i trwanie życia), ˉ założenia do prognozy migracji. 104

Ruch naturalny 1995-2016 Ruch naturalny rozumiany jako przekształcenia w strukturze populacji na skutek zdarzeń naturalnych. Podstawowym wskaźnikiem opisującym ruch naturalny jest przyrost naturalny, będący różnicą pomiędzy urodzeniami i zgonami. Liczba urodzeń i zgonów w latach 1995-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS Przyrost naturalny na przełomie lat 1995-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS W gminie Bochnia należy zauważyć iż przyrost naturalny był przez większość badanego okresu dodatni, co stanowi odstępstwo od tendencji ogólnopolskich. Brak danych dla roku 2015. 105

Saldo migracji Migracje wewnętrzne w Prognozie GUS rozumiane są jako przemieszczanie się ludności na pobyt stały w granicach kraju. W latach 1995-2016 wartości salda migracji ludności przedstawiały się następująco: 1995 38 1996 14 1997 54 1998-19 1999 26 2000 50 2001 39 2002 62 2003 69 2004 21 2005 74 2006 87 2007 46 2008 58 2009 45 2010 2 2011 106 2012 64 2013 145 2014 21 2015 b.d. 2016 67 Zmiany wielkości salda migracji w latach 1995-2016 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS Saldo migracji przez większość okresu badanego miało dodatnią wartość, Brak danych dla roku 2015. Liczba ludności gminy w latach 1995-2017 jest wypadkową wynikającą m.in. z ruchu naturalnego oraz migracji, omówionych wyżej. Na przełomie 22 lat można zauważyć ciągły wzrost liczby ludności, począwszy od 1995 r. Liczba ludności w tym okresie zwiększyła się o 3390 osób. Rok Liczba ludności Rok Liczba ludności 1995 16 354 2006 18 458 1996 16 414 2007 18 567 1997 16 494 2008 18 624 1998 16 564 2009 18 694 1999 16 475 2010 18 784 2000 16 533 2011 18 960 2001 16 622 2012 19 091 2002 16 787 2013 19 305 2003 16 845 2014 19 421 2004 18 207 2015 19 530 2005 18 293 2016 19 606 2017 19 744 106

Zmiany liczby ludności w latach 1995-2017 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych, GUS Prognoza liczby ludności gminy Bochnia Poniższą prognozę przedstawiono na podstawie: danych Głównego Urzędu Statystycznego w dokumencie pt. Prognoza Ludności Gmin na lata 2017 2030, opracowanego w oparciu o długoterminowe założenia Prognozy ludności Polski na lata 2014-2050 oraz prognozy dla powiatów i miast na prawie powiatów na lata 2020 2050, tendencji wzrostowej liczby ludności (z 15354 w 2013 do 19744 w 2017 r.), dodatniego salda migracji od 1999 r., wyjątkową specyfikę obszaru gminy na tle powiatu, Prognozuje się następujące zmiany liczby ludności do 2030 r. Rok Liczba ludności Rok Liczba ludności 2017 19 744 2024 20 433 2018 19 832 2025 20 523 2019 19 943 2026 20 605 2020 20 052 2027 20 687 2021 20 152 2028 20 761 2022 20 249 2029 20 826 2023 20 344 2030 20 893 Źródło: Opracowanie własne 107

Zgodnie z ustawą opizp przedstawiając prognozy powinno się brać pod uwagę perspektywę nie dłuższą niż 30 lat. W tym przypadku będzie to rok 2048. Na podstawie wcześniej zaobserwowanych tendencji należy założyć, że wzrost liczby ludności w gminie nie będzie jedynie wynikiem przyrostu naturalnego, ale również salda migracji, zwiększeniem liczby ludności w wyniku programu 500+, rozwojem atrakcyjności powiatu jako miejsca pracy, a tym samym wzrostu zapotrzebowania na mieszkania. Mimo szybkich zmian społecznych, ekonomicznych i przestrzennych wiejski sposób organizacji przestrzeni oraz organizacji społecznej pozostaje atrakcyjny. Świadczą o tym nie tylko presja urbanizacyjna, lecz także zainteresowanie agroturystyką, popularność migracji na wieś. W przypadku gminy Bochnia i jej uwarunkowań zewnętrznych, komunikacyjnych, społecznych zwraca uwagę dynamika wzrostu ludności. Prognozy do roku 2048 są obarczone większą ogólnością szacunków. Prognoza liczby ludności do 2048 r. Rok Liczba ludności Rok Liczba ludności 2031 21541 2040 28106 2032 22187 2041 28949 2033 22853 2042 29817 2034 23538 2043 30712 2035 24244 2044 31633 2036 24972 2045 32582 2037 25721 2046 33560 2038 26492 2047 34566 2039 27287 2048 35603 Źródło: Opracowanie własne Ze względu na wcześniej opisywane tendencje można przyjąć, że liczba ludności w gminie z roku na rok w długim okresie będzie przyrastać. Występujące trendy pokazują, że stabilna krzywa wzrostu wielkości zaludnienia gminy ok. 2048 roku osiągnie ok. 35,6 tys. osób. Dynamika wzrostu liczby ludności może ulec zwiększeniu ze względu na lokalizację gminy i jej walory przyrodniczo-kulturowe, które są istotnym elementem uwarunkowań zewnętrznych gminy. Dynamika wzrostu liczby ludności może ulec zwiększeniu jako efekt oddania do eksploatacji autostrady A4 i planowanej modernizacji linii kolejowej, co wpływa na skróconą w czasie osiągalność centrum metropolii. Również lokalizacja gminy i jej walory przyrodniczo-kulturowe wpływają korzystnie na wzrost liczby ludności. 108

Analiza uwarunkowań, dotycząca struktury osadniczej, wskazuje, że na procesy rozwojowe Gminy szczególną rolę odgrywać będzie jej położenie i walory przyrodnicze. To spowoduje, iż gmina stanie się miejscem atrakcyjnym. Dlatego uważa się, iż przyrost ludności w porównaniu do okolicznych miejscowości będzie wyższy. XIV.5. Możliwości finansowania infrastruktury technicznej oraz potrzeby inwestycyjne wynikające z zadań własnych gminy dotyczące lokalizacji nowej zabudowy Realność wyznaczonych kierunków zagospodarowania przestrzennego może być oceniana w oparciu o stan wyposażenia terenów w urządzenia infrastrukturalne i drogowe oraz łatwość ich rozbudowy. Według danych Urzędu Statystycznego w 2016 roku 94,9 % mieszkańców gminy korzysta z instalacji wodociągowej, przy 76,1% w powiecie bocheńskim. Uznaje się, że dalsza rozbudowa systemu wodociągowego następować będzie punktowo w nawiązaniu do nowych potrzeb, nie stwarzając strukturalnej bariery rozwoju. Budowa zbiorowego systemu odprowadzania ścieków powiązana jest z rozbudową sieci wodociągowej, wg danych statystycznych, systemem tym obsługiwanych było 70,6 % mieszkańców gminy, przy 56,5 % na obszarze powiatu bocheńskiego. System drogowy w gminie jest konsekwencją jej położenia, stąd ważną rolę odgrywają autostrada, droga krajowa i drogi wojewódzkie. Drogi te dają łatwość komunikowania się zarówno z centrami regionalnymi, krajowymi i położonymi poza granicą kraju, jak również z terenami o najwyższych walorach rekreacyjnych. Stawarza to uzasadniony napór na wyznaczanie nowych terenów budowlanych jako nowych miejsc dla stałego osadnictwa. Nie przewiduje się przebudowy czy budowy nowych odcinków dróg krajowych, wojewódzkich z jednoczesną możliwością przebudowy odcinkowej mającej na celu poprawę parametrów technicznych. Ewentualna budowa nowych odcinków dróg gminnych będzie nawiązywała do istniejącego systemu i kierunków rozwoju terenów przeznaczonych do zabudowy. Istniejąca sieć dróg była podstawą do lokalizacji nowych terenów budowlanych, a zagęszczanie sieci dróg będzie w większości powiązane z działalnością inwestorską. * * * Przyjęte kierunki zagospodarowania przestrzennego, tak w zakresie wielkości programu jak i jego lokalizacji, stwarzają istotne konsekwencje dla zakresu 109

zadań własnych gminy, w szczególności w zakresie infrastruktury technicznej, komunikacji jak również niektórych urządzeń infrastruktury społecznej. Ponoszenie nakładów na poszczególne obiekty i urządzenia w zakresie infrastruktury technicznej, społecznej i komunikacyjnej charakteryzuje się między innymi następującymi determinantami: potrzeba realizacji zadań w ww. zakresie powodująca obciążenie budżetowe ma charakter stały bez względu na wzrost terenów budowlanych i wynika z potrzeby poprawy standardów zagospodarowania terenów już zabudowanych z uwagi na zmieniające się wymogi jakości życia w konkretnej przestrzeni, realizacja zadań wynikających z przyjętych kierunków rozwoju podejmowana jest w powiązaniu z narastającymi potrzebami, stąd uruchamianie zabudowy na nowych terenach związane powinno być w znacznym stopniu z wyczerpywaniem się rezerw terenowych i przy powiązaniu potrzeb z dostępnymi środkami, rozmieszczenie programu nowych terenów, w tym w szczególności mieszkaniowych jest uwarunkowana społeczną strukturą osadniczą, gdzie istotną rolę odgrywają potrzeby pojedynczych miejscowości, zawyżające niekiedy wielkość potrzeb bilansowych w skali gminy. prognoza skutków finansowych projektowanych zamierzeń i to zarówno w części dochodów jak i wydatków z budżetu gminy odbywa się na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Finansowanie przedsięwzięć, które należą do zadań własnych gminy, może odbywać się w oparciu o następujące źródła: ˉ środki własne, ˉ dotacje z budżetu państwa, ˉ środków z funduszy krajowych, ˉ środków pomocowych z Unii Europejskiej, ˉ środków pomocowych pozaunijnych, ˉ kredytów bankowych. Wieloletnia prognoza finansowa Gminy Bochnia do 2031 roku jest corocznie aktualizowana kolejnymi uchwałami Rady Gminy. Aktualnie obowiązuje Uchwała Nr XXXIV/303/17 z dnia 31 października 2017 roku, zgodnie z którą poziom dochodów ogółem wynosi między innymi: 2017 rok - 75.167.253,75 zł 2018 rok - 78.054.667,99 zł co oznacza roczny wzrost o około 3,8 %. Wzrost ten można uznać za stabilny dla dalszych okresów, szczególnie iż w istotny sposób powinny rosnąć podatki od nieruchomości, biorąc pod uwagę zwiększenie terenów budowlanych w kierunkach zagospodarowania terenów. I tak, występuję ok. 3-krotny wzrost terenów mieszkaniowych, około 110

2,5-krotny wzrost terenów przemysłowych i około 2-krotny wzrost terenów usługowych. Szczególnie istotny jest spodziewany wzrost dochodów z podatków i budynków o funkcji przemysłowej i usługowej, gdzie wg aktualnych stawek podatki te wynoszą: - od gruntów o funkcji mieszkaniowej 0,30 zł/1 m 2 powierzchni, - od gruntów o funkcji związanej z działalnością gospodarczą 0,80 zł/1 m 2 powierzchni, - od budynków mieszkalnych 0,65 zł/1 m 2 p.u., - od budynków związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej 14 zł/1 m 2 p.u. Zakładany wzrost dochodów ogółem zabezpiecza możliwość realizacji zadań związanych z przygotowaniem terenów pod zabudowę minimum w zakresie udziałów własnych przy pozyskiwaniu środków pomocowych, nie licząc zewnętrznych programów celowych, np. związanych z ochroną środowiska, a przeznaczonych na rozbudowę systemów kanalizacyjnych, czy z programem rozwoju dróg lokalnych. Szacowany wzrost dochodów zabezpiecza również możliwość rozwoju i utrzymania infrastruktury społecznej w części nawiązującej do zadań własnych gminy. Przyjęta koncepcja Kierunków zagospodarowania przestrzennego uwzględnia stan, jak i możliwość rozbudowy systemu komunikacyjnego i infrastruktury technicznej. Istniejący system drogowy w zakresie powiązań zewnętrznych jest układem docelowym, opartym na autostradzie A4 z dostępem przez dwa węzły obsługujące między innymi gminę oraz drogę krajową nr 94, w stosunku do której w projekcie zmiany studium rezygnuje się z jej odcinkowej zmiany przebiegu. Układ krajowy uzupełniają dwie drogi wojewódzkie nr 965 i 967, jak również dwanaście dróg powiatowych. Bezpośrednią obsługę terenów pełnią drogi gminne klasy lokalnej i dojazdowej oraz drogi wewnętrzne. Rozwój układu ogranicza się do zadań lokalnych przewidzianych do realizacji równolegle z zabudową poszczególnych obszarów. W zakresie infrastruktury technicznej, stan wyposażenia gminy pozwala na realizację programu rozwojowego, tak w zakresie zaopatrzenia w wodę poprzez istniejące systemy grupowe oraz wodociągi poszczególnych miejscowości za pośrednictwem sieci rozdzielczej o długości ponad 206 mb. Gmina również posiada rozbudowany system odprowadzania i oczyszczania ścieków, na który składają się oczyszczalnie ścieków zlokalizowane w 10 miejscowościach oraz wyodrębnionych 6 systemów kanalizacji sanitarnej wraz z siecią kanalizacji sanitarnej o łącznej długości 164 km. Łatwość rozbudowy systemu wodociągowego i kanalizacyjnego pozwala uznać kierunki zagospodarowania, zawarte w zmianie studium, za realne, mogące mieć pokrycie w kolejnych budżetach gminy przy uwzględnieniu programów pomocowych. 111

XIV.6. Bilans terenów Gmina Bochnia w przyjętej polityce przestrzennej kieruje się zasadą kontynuacji wraz z zapewnieniem zaspokojenia potrzeb rozwojowych w oparciu o programy o charakterze strategicznym jak również zgłoszenia indywidualnych zamierzeń inwestycyjnych. Zasada kontynuacji opiera się na poszanowaniu rozwiązań przyjętych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Aktualne, znajdujące się w obrocie prawnym plany miejscowe obejmują praktycznie obszar całej gminy i sporządzane były oddzielnie dla poszczególnych sołectw oraz z nielicznymi zmianami cząstkowymi. Zapotrzebowanie na tereny mieszkaniowe dotyczy zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wynika z prognozy zmian w zaludnieniu na obszarze gminy oraz z przyjętych standardów. W oparciu o analizy demograficzne oraz prognozy rozwojowe przyjęto dla wydłużonego do 30 lat horyzontu czasowego osiągnięcie następujących standardów: wielkość zaludnienia gminy w perspektywie roku 2048: 35 600 mieszkańców, standard mieszkaniowy: 50 m 2 powierzchni użytkowej na mieszkańca, współczynnik dla udziału przestrzeni publicznych: 1,4, bilansowa wielkość działki dla zabudowy jednorodzinnej brutto: 1700 m 2, średnia bilansowa powierzchnia budynku jednorodzinnego 150 m 2 p.u. Uwzględniając powyższe założenia, maksymalne zapotrzebowanie na tereny dla zabudowy jednorodzinnej wyniesie: 35 600 mieszkańców x 50 m 2 p.u. = 1 780 000 m 2 powierzchni użytkowej co odpowiada powierzchni terenu dla zabudowy jednorodzinnej brutto: 1 780 000 m 2 p.u. 150 m 2 p.u. x 1 700 m 2 pow. terenu x 1,4=28 242 667 m 2,tj. 2 824 ha Uwzględniając zawartą w ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 10 ust. 7) regulacją określającą, że z uwagi na niepewność procesów rozwojowych wyróżniającą się możliwością zwiększenia zapotrzebowania w stosunku do wyników analiz nie więcej niż o 30 %, łączne zapotrzebowanie na tereny mieszkaniowe wynosi: 2 824 ha x 1,3 = 3 671ha 112

Powyższe wielkości zawierają łącznie wielkości kierunkowe. Zapotrzebowanie na nowe tereny jest wynikiem potrzeb ogólnych po odjęciu stanu istniejącego, który charakteryzuje się następującymi wielkościami: wielkość zaludnienia w 2016 r. 19606 mieszkańców, przeciętna powierzchnia użytkowa na jednego mieszkańca w 2016 r. 30,1 m 2. Powyższe oznacza, że łączna powierzchnia użytkowa stanu istniejącego wynosi: 19 606 osób x 30,1 m 2 /osobę = 590 140 m 2 p.u. Biorąc pod uwagę przyjęte na wstępie założenia, zapotrzebowanie na nową powierzchnię użytkową mieszkań wyniesie około 1 059 860 tys. m 2 p.u. W przypadku zabudowy jednorodzinnej określenie zapotrzebowania na teren stanowi niezbędne uzupełnienie wielkości wyrażonych w m 2 powierzchni użytkowej. Przy ustalaniu potrzeb w zakresie nowych terenów mieszkaniowych uwzględnia się : szacunek potrzeb w wysokości 3 671 ha, wielkość terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową w mpzp 2 406 ha, potrzeba nowych terenów 1 265 ha. Przeznaczenie terenów w planach miejscowych o funkcjach związanych z zabudową mieszkaniową, usługową i przemysłową w podziale na poszczególne sołectwa przedstawia się następująco: Powierzchnia Tereny zainwestowane w planach miejscowych [ha] Sołectwo sołectwa ogółem [ha] MN U P Cerekiew 311,2 40,7 2,4 13,3 Baczków 274,5 87,2 0,8 0,0 Bessów 567,0 48,5 0,2 0,0 Bogucice 935,8 98,0 19,6 4,9 Brzeźnica 550,8 126,5 3,3 0,0 Buczyna 493,7 114,7 0,3 0,0 Chełm 140,6 9,4 0,6 0,0 Cikowice 310,0 64,7 2,7 67,1 Damienice 240,9 113,6 0,7 8,7 Dąbrowica 355,0 52,3 0,6 0,0 Gawłów 458,7 79,7 2,0 0,0 Gierczyce 462,3 80,5 1,7 16,9 Gorzków 331,7 61,7 8,6 0,0 Grabina 139,0 41,6 0,4 0,0 113

Krzyżanowice 74,2 10,0 1,4 0,0 Łapczyca 1150,0 181,2 3,2 0,1 Majkowice 269,3 78,1 2,2 0,6 Moszczenica 241,1 34,2 0,3 5,6 Nieprześnia 282,4 57,6 0,0 0,0 Nieszkowice Małe 371,1 122,5 2,4 0,0 Nieszkowice Wielkie 417,6 82,8 0,6 0,0 Ostrów Szlachecki 331,8 44,6 2,4 0,0 Pogwizdów 532,9 97,1 2,0 0,0 Proszówki 527,9 220,4 10,4 0,0 Siedlec 339,5 90,4 7,8 5,6 Słomka 95,3 16,2 0,0 0,0 Stanisławice 1776,2 148,8 6,3 5,5 Stradomka 157,2 30,1 0,4 0,0 Wola Nieszkowska 392,2 92,1 0,0 0,0 Zatoka 297,5 27,8 0,0 0,0 Zawada 231,0 53,7 0,0 0,0 SUMA 13058,3 2406,5 83,1 128,2 Źródło: Opracowanie własne Ogólna wielkość terenów przeznaczonych pod zainwestowanie zabudową mieszkaniową jednorodzinną wyznaczonych w obowiązujących aktualnie miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wynosi 2 406 ha, co stanowi 18 % powierzchni ogólnej gminy. W pierwszej fazie prac nad zmianą Studium, po uwzględnieniu wniosków zarówno instytucji, podmiotów gospodarczych oraz właścicieli terenów zostały wyznaczone nowe tereny rozwojowe. Wielkości terenów ujęte w projekcie zmiany Studium w podziale na poszczególne miejscowości przedstawia się następująco: Powierzchnia terenów planowanych do zainwestowania w projekcie zmiany Studium Sołectwo Powierzchnia sołectwa ogółem [ha] Tereny planowane do zainwestowania w Kierunkach zagospodarowania projektu studium MN U P Baczków 311,2 112,9 1,1 0,0 Bessów 274,5 55,1 0,4 0,0 Bogucice 567,0 157,5 5,6 0,0 Brzeźnica 935,8 272,0 15,9 0,0 Buczyna 550,8 150,5 5,0 0,0 Cerekiew 493,7 80,3 13,3 13,3 Chełm 140,6 12,6 6,8 0,0 Cikowice 310,0 88,9 7,2 106,8 Damienice 240,9 134,4 1,4 17,3 Dąbrowica 355,0 76,7 1,5 0,0 Gawłów 458,7 110,2 7,2 0,0 114

Gierczyce 462,3 166,2 15,1 34,5 Gorzków 331,7 111,1 18,7 41,0 Grabina 139,0 58,0 0,1 0,0 Krzyżanowice 74,2 20,1 1,4 0,0 Łapczyca 1150,0 276,5 13,5 2,4 Majkowice 269,3 99,6 5,2 0,7 Moszczenica 241,1 62,0 7,1 4,8 Nieprześnia 282,4 71,0 0,5 0,0 Nieszkowice Małe 371,1 189,5 9,5 9,7 Nieszkowice Wielkie 417,6 120,8 6,1 0,0 Ostrów Szlachecki 331,8 64,6 18,9 0,7 Pogwizdów 532,9 140,7 5,6 0,0 Proszówki 527,9 241,2 25,5 0,0 Siedlec 339,5 155,1 21,0 18,5 Słomka 95,3 30,3 0,7 0,0 Stanisławice 1776,2 195,1 5,2 33,5 Stradomka 157,2 42,7 0,3 0,0 Wola Nieszkowska 392,2 137,5 1,8 0,0 Zatoka 297,5 65,5 0,2 0,0 Zawada 231,0 77,8 3,7 0,0 SUMA 13058,3 3576,2 225,4 283,2 Źródło: Opracowanie własne Porównanie terenów o przeznaczeniu pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, usługową i przemysłową zawartych w planach miejscowych z kierunkami zagospodarowania przestrzennego w studium przedstawia poniższa tabela. Sołectwo Powierzchnia sołectwa ogółem [ha] Różnica terenów w Kierunkach Studium a mpzp MN U P Baczków 311,16 25,7 0,4 0,0 Bessów 274,45 6,6 0,1 0,0 Bogucice 567,01 59,4-14,0-4,9 Brzeźnica 935,80 145,5 12,6 0,0 Buczyna 550,79 35,8 4,7 0,0 Cerekiew 493,67 39,5 10,9 0,0 Chełm 140,61 3,2 6,3 0,0 Cikowice 309,96 24,1 4,5 39,7 Damienice 240,91 20,8 0,7 8,7 Dąbrowica 355,03 24,4 0,9 0,0 Gawłów 458,73 30,5 5,2 0,0 Gierczyce 462,34 85,7 13,5 17,6 Gorzków 331,73 49,5 10,1 41,0 Grabina 139,01 16,4-0,3 0,0 Krzyżanowice 74,20 10,1 0,0 0,0 Łapczyca 1149,98 95,2 10,3 2,3 Majkowice 269,33 21,5 3,0 0,1 Moszczenica 241,10 27,8 6,8-0,8 Nieprześnia 282,41 13,5 0,5 0,0 115

Nieszkowice Małe 371,08 67,1 7,1 9,7 Nieszkowice Wielkie 417,64 37,9 5,5 0,0 Ostrów Szlachecki 331,80 19,9 16,5 0,7 Pogwizdów 532,91 43,7 3,6 0,0 Proszowki 527,85 20,8 15,1 0,0 Siedlec 339,46 64,8 13,2 13,0 Słomka 95,28 14,1 0,7 0,0 Stanisławice 1776,17 46,3-1,2 28,0 Stradomka 157,17 12,6-0,1 0,0 Wola Nieszkowska 392,20 45,4 1,8 0,0 Zatoka 297,49 37,7 0,2 0,0 Zawada 231,04 24,1 3,7 0,0 Suma 13058,34 1169,7 142,3 155,1 W odniesieniu do terenów mieszkaniowych zabudowy jednorodzinnej (zabudowa wielorodzinna obejmuje wyłącznie incydentalne tereny), podsumowanie bilansowe przedstawia się następująco: - kierunkowe potrzeby terenów MN 3 671 ha - tereny MN wyznaczone w planach miejscowych 2 406 ha - zapotrzebowanie na dodatkowe tereny 1 265 ha - tereny MN wyznaczone w projekcie Studium 3 576 ha - zmniejszenie w stosunku do prognozowanego zapotrzebowania 95 ha Analiza porównawcza odniesiona do poszczególnych miejscowości - sołectw uzasadnia zwiększoną wielkość nowych terenów w stosunku do wielkości wyznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Wszystkie miejscowości wykazały potrzeby dodatkowych terenów z uwagi na swój wewnętrzny rozwój, głównie rodzinny, co potwierdzają zarówno wnioski jak i ich rozstrzygnięcie podjęte w trybie rozszerzonej partycypacji społecznej. Rozwój gminy jako całości odbywa się w poszczególnych miejscowościach i obszarach przy uwzględnieniu ich położenia w wyznaczonych obszarach funkcjonalnych, w szczególności w zbliżeniu do miasta Bochnia. Stąd wysoki stopień wykorzystania tzw. rezerwy rozwojowej wynikającej z niepewności procesów inwestycyjnych. Zapotrzebowanie na tereny usługowe wynika z prognozy zmian w zaludnieniu na obszarze gminy oraz przyjętych standardów. Przyjęto, że tereny przeznaczone na funkcję usługową w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego zapewniają zaspokojenie potrzeb przy zaludnieniu na osiągniętym już poziomie, tj. ok. 19830 mieszkańców. 116

W związku z powyższym, wskaźnikowa wielkość tych terenów wynosi: 83,1 ha 19 830 M = 41,9 m 2 terenu usługowego na mieszkańca. Dla kierunkowej wielkości zaludnienia prognozowanej na poziomie około 35600 mieszkańców w roku 2048 przyjęto jako stałą wielkość zgodną z mpzp i dodatkowo przyjęto wzrost standardu wyrażony 30 % wzrostem powierzchni terenu na mieszkańca - stąd zapotrzebowanie na tereny usługowe wynosi: 35.600 mieszkańców x 41,9 m 2 /M x 1,3 = 1939132 m 2, tj. ok. 194 ha W zmianie Studium wyznaczono ok. 225 ha terenów, co należy uznać za zgodne z kierunkowym zapotrzebowaniem. Niezależnie od terenów usługowych (oznaczonych U) w ramach przeznaczenia terenu pod urządzenia sportu i rekreacji (oznaczonych US) przewidziano możliwość lokalizacji wielkopowierzchniowych terenów rekreacyjno-sportowych. Uwzględniając cechy terenów, wyznaczone obszary wzbogacają ofertę rekreacyjną zarówno dla mieszkańców gminy jak i w skali regionalnej. Tereny wyznaczone dla funkcji usługowej w kierunkach zagospodarowania przestrzennego, wyrażone w m 2 powierzchni użytkowej kształtują się następująco: (a) - powierzchnia terenu dla zabudowy usługowej (b) - współczynnik dla udziału przestrzeni publicznych (c) - powierzchnia terenu usługowego brutto (d) - wskaźnik intensywności brutto (e) - powierzchnia użytkowa usług na terenach usługowych ogółem 2.254.000 m 2 (a) x 0,55 (b) = 1.239.700 m 2 (c) 1.239.700 m 2 (c) x 0,40 (d) = 495.880 m 2 p.u. (e) Zapotrzebowanie na tereny przemysłowe Zmiany w systemie prowadzenia działalności gospodarczej, a w szczególności w zakresie składowania, magazynowa i logistyki powodują znaczący wzrost zapotrzebowania terenu. Jest on wynikiem zmian w zatrudnianiu, organizacji produkcji, czy transportochłonności. Dotychczas wyznaczone tereny w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dotyczyły w głównej mierze struktur rozdrobnionych, uwzględniając potrzeby poszczególnych miejscowości czy rejonów gminy. Zmiany, o których wyżej mowa oraz rzeczywiste a nie planowane węzły autostradowe w połączeniu z drogą krajową oraz drogami niższych kategorii spowodowały bardzo 117

znaczące zainteresowanie wraz z konkretnymi ofertami na podjęcie działalności inwestycyjnej na znacznie większą skalę niż to było dotychczas przewidziane. W konsekwencji tereny dla funkcji przemysłowej, magazynowej i logistycznej obejmują 283,2 ha w kierunkach zagospodarowania przestrzennego w porównaniu do 128,2 ha w mpzp. Powyższe wynika z położenia gminy i jej dostępności do krajowego systemu transportowego. Tereny wyznaczone dla funkcji przemysłowej, magazynowej i logistyki, wyrażone w m 2 powierzchni użytkowej kształtują się następująco: (a) - powierzchnia terenu dla nowej zabudowy (b) - współczynnik dla udziału przestrzeni publicznych (c) - powierzchnia terenu brutto (d) - wskaźnik intensywności brutto (e) - powierzchnia użytkowa zabudowy przemysłowo-magazynowej i logistyki 2.832.000 m 2 (a) x 0,55 (b) = 1.557.600 m 2 (c) 1.557.600 m 2 (c) x 0,40 (d) = 629.040 m 2 p.u. (e) Wnioski do zmiany Studium * * * Po podjęciu przez Radę Gminy uchwały o przystąpieniu do zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego złożone zostały wnioski, które rozpatrywane były z podziałem na: zgłoszone w terminie, które rodzą skutki proceduralne, ale również zgłoszone przed i po terminie. W ujęciu zbiorczym oraz z zapisem indywidualnym w rozbiciu na poszczególne miejscowości zarejestrowano i rozpatrzono, jak w załączonych tabelach. 118

Zestawienie zbiorcze wg miejscowości. LP. Miejscowość przed terminem w terminie po terminie ilość pow. [m²] ilość pow. [m²] ilość pow. [m²] 1 Baczków 3 7444 2 Bessów 3 101673 3 Bogucice 3 25675 2 14247 4 Brzeźnica 4 25448 48 381154 8 465704 5 Buczyna 1 33077 8 98358 6 Cerekiew 3 391977 1 3011 7 Chełm 5 45917 2 13551 1 6025 8 Cikowice 4 17371 9 Damienice 1 1942 11 67749 2 467621 10 Dąbrowica 1 4929 13 99704 1 17520 11 Gawłów 11 91496 4 15686 12 Gierczyce 27 277533 3 47042 13 Gorzków 22 208909 9 39429 1 9912 14 Grabina 2 11806 15 Krzyżanowice 1 1165 3 35612 16 Łapczyca 10 42668 35 325779 9 18849 17 Majkowice 2 7299 18 Moszczenica 8 43443 3 6035 19 Nieprześnia 16 212288 20 Nieszkowice Małe 28 284942 1 4800 21 Nieszkowice Wielkie 15 257289 2 15700 22 Ostrów Szlachecki 6 28083 23 Pogwizdów 36 367555 1 3089 24 Proszówki 9 62578 2 13148 25 Siedlec 6 89841 21 357521 3 16101 26 Słomka 1 8688 3 21647 2 6139 27 Stanisławice 1 417186 24 116109 28 Stradomka 4 49963 1 11200 29 Wola Nieszkowska 11 107861 3 47423 30 Zatoka 3 51021 1 20900 31 Zawada 1 6950 12 136985 RAZEM 54 886720 383 4090895 51 1210152 OGÓŁEM 488 6187767 119

Zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym gminy wynikają również z procesów inwestycyjnych, które zobrazować można ilością i rodzajem pozwoleń na budowę, jakie zostały wydane w latach 2010 2015, wg wiodących funkcji: zabudowa mieszkaniowa i towarzysząca 527 pozwoleń zabudowa usługowa, produkcyjna i gospodarcza 130 pozwoleń infrastruktura techniczna i komunikacja 110 pozwoleń pozostałe 166 pozwoleń razem 933 pozwolenia 120 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA XV. KIERUNKI POLITYKI PRZESTRZENNEJ XV.1. Kierunki polityki przestrzennej wynikające ze Strategii jej rozwoju Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się uwzględniając m.in. zasady określone w strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem, mające na względzie potrzebę spójności dokumentów uwzględniających jej politykę przestrzenną z polityką rozwoju. Rada Gminy Bochnia Uchwałą Nr XII/120/15 z dnia 30 listopada 2015 przyjęła Strategię Rozwoju Społeczno- Gospodarczego na lata 2015-2025. W przyjętej Strategii określono zarówno Wizję jak i Misję gminy Bochnia, a mianowicie: Wizja Gminy Bochnia Gmina Bochnia to gmina wielu alternatyw i szans rozwojowych stwarzająca możliwości do wykorzystania potencjału intelektualnego, kulturowego i społecznego swoich mieszkańców. To miejsce do realizacji marzeń i pasji osobistych oraz zawodowych przez młodych mieszkańców gminy, a także atrakcyjne miejsce do inwestowania dla Inwestorów, a dla turystów oaza bezpiecznego i atrakcyjnego pobytu. Rozwój gospodarczy jest wielotorowy, od kupiectwa i rzemiosła poczynając, na tworzeniu miejsc przy pracy w przemyśle związanym z innowacjami społecznymi i OZE kończąc. Kultura ludowa i dziedzictwo kulturowe integruje społeczność lokalną i buduje nową jakość aktywności publicznej i społecznej. Misja Gminy Bochnia Stworzenie długookresowej perspektywy dla bezpiecznej i atrakcyjnej aktywności rodzinnej, zawodowej i społecznej mieszkańców, poprzez rozwój infrastruktury, tworzenie klimatu dla przedsiębiorców i inwestorów, dbałość o środowisko naturalne, kulturę oraz wszechstronny transparentny rozwój intelektualny i społeczny mieszkańców. Niezależnie od Misji i Wizji rozwoju gminy określone zostały cele strategiczne jej rozwoju w następującym brzmieniu: 1. Modernizacja infrastruktury technicznej oraz podniesienie standardów życia mieszańców przy zachowaniu walorów przyrodniczych krajobrazowych i cywilizacyjnych. 2. Wsparcie rozwoju sektora rolniczego, handlu i turystyki. 3. Podniesienie konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej poprzez tworzenie nowych miejsc pracy oraz wsparcie przedsiębiorczości. 121 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

4. Wspieranie innowacyjnego myślenia oraz potencjału ludzkiego. 5. Rewitalizacja sfery przestrzennej, gospodarczej i społecznej na terenie Gminy. 6. Wykorzystanie kultury regionalnej oraz dziedzictwa kulturowego jako potencjału do rozwoju nowoczesnej gminy z bogatymi tradycjami. 7. Kreowanie Gminy Bochnia jako gminy turystyczno-rekreacyjnej otwartej na przedsiębiorców i inwestorów. Uściślając cele strategiczne dla grupy Rewitalizacja strefy przestrzennej, gospodarczej i społecznej na terenie gminy sformułowano cele operacyjne rozwoju a mianowicie: Poprawa warunków życia mieszkańców Gminy Bochnia w sferze przestrzennej, gospodarczej oraz społecznej; Poprawa warunków nauki oraz wychowania przedszkolnego; Rozwiązanie problemów komunikacyjnych; Podniesienie walorów estetycznych i funkcjonalnych przestrzeni publicznej; Rozwój infrastruktury przestrzeni publicznej; Zrównoważenie problemów ekologicznych na rewitalizowanym obszarze; Powstanie nowych miejsc pracy; Powstanie silnego produktu turystycznego i odpoczynku weekendowego. Uwzględniając strategiczne cele rozwoju celem studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest określenie polityki przestrzennej Gminy. Politykę przestrzenną zawartą w zmianie Studium oparto na kierunkowych celach i funkcjach rozwoju gminy, przyjętej jako: gmina metropolitalna - gmina Krakowskiego Obszaru Metropolitalnego, położona 30 km od centrum metropolii, uzupełniająca ośrodek powiatowyatrakcyjna dla rozwoju osadnictwa i kreacyjnych usług; gmina aktywna - wysoka dostępność komunikacyjna z relacją autostradową, drogą krajową i wojewódzką oraz na szlaku kolejowymtworzy atrakcyjne warunki dla rozwoju aktywności gospodarczej; gmina innowacyjna - unikatowe zasoby naturalne solanek i wód geotermalnych, w powiązaniu z uwarunkowaniami przyrodniczymi, zapleczem przetwórczym i bogatą tradycją, tworzą warunki dla funkcji innowacyjnej; gmina otwarta - warunki środowiska podkreślone Puszczą Niepołomicką, doliną rzeki Raby, zróżnicowanym ukształtowaniem terenu, panoramami bliskiego i dalekiego planu, tworzą atrakcyjne warunki dla rozwoju funkcji turystycznej i rekreacyjnej, specjalistycznej jak i masowej, jak również funkcji mieszkaniowej w skali potrzeb obszaru metropolitalnego. XV.2. Obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa, że za obszar funkcjonalny uznaje się obszar szczególnego zjawiska z zakresu gospodarki przestrzennej lub występowania konfliktów przestrzennych, stanowiący zwarty układ przestrzenny składający się z funkcjonalnie powiązanych terenów, 122 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

charakteryzujących się wspólnymi uwarunkowaniami i przewidywanymi jednolitymi celami rozwoju. Struktura funkcjonalno-przestrzenna gminy oraz zróżnicowane cele rozwoju poszczególnych terenów pozwalają na wyodrębnienie obszarów funkcjonalnych o znaczeniu lokalnym a mianowicie: 1. Obszar północny o strukturze pasmowej położony wzdłuż rzeki Raby i rzeki Gróbki oraz drogi wojewódzkiej nr 965 i drogi powiatowej Gawłów- Bogucice-Cerekiew. Podstawowa funkcja to korytarz ekologiczny oraz rolnictwo wraz z zapleczem technicznym oraz funkcja mieszkaniowa o charakterze ekstensywnym wzdłuż dróg i w centrach sołeckich. Niniejszy obszar funkcjonalny obejmuje następujące miejscowości: Cerekiew, Bessów, Bogucice, Zatoka, Majkowice, Ostrów Szlachecki, Baczków, Gawłów Polski, Słomka i Krzyżanowice. 2. Obszar wschodni- bez styków z pozostałymi obszarami gminy - położony wzdłuż drogi krajowej Nr 94 pełniący funkcję osadniczą zarówno dla potrzeb lokalnych i miasta Bochnia oraz w rejonie drogi krajowej funkcje gospodarcze i mieszkaniowe. Funkcja uzupełniająca związana z gospodarką leśną i rolną. Niniejszy obszar funkcjonalny obejmuje miejscowości Gorzków i Brzeźnica. 3. Obszar położony między rzeką Rabą, a autostradą A4 wraz z fragmentem Puszczy Niepołomickiej. Obszar pełniący funkcję korytarza ekologicznego, krajobrazowego i turystycznego na osi wschód zachód. Podstawowe formy użytkowania to tereny mieszkaniowe i produkcyjno-magazynowe. Niniejszy obszar funkcjonalny obejmuje następujące miejscowości: Stanisławice, Cikowice, Damienice i Proszówki. 4. Obszar położony na południe od doliny rzeki Raby do Pogórza Wiśnickiego stanowi obszar centralny gminy z głównymi centrami osadniczymi, usługowymi i produkcyjno-logistycznymi. Funkcje uzupełniające: gospodarcza, rolna i leśna. Usytuowanie drogi krajowej (w powiązaniu z autostradą), wojewódzkiej wraz z projektowaną rozbudową systemu komunikacyjnego zapewnią dogodne powiązania z centrum powiatowym i metropolitalnym. Niniejszy obszar funkcjonalny obejmuje następujące miejscowości: Chełm, Moszczenica, Łapczyca, Siedlec i Gierczyce. 5. Obszar południowy, położony na terenie Pogórza Wiśnickiego o wysokich walorach krajobrazowych o wiodących funkcjach rezydencjonalnej i turystycznej oraz gospodarki rolnej i leśnej. Niniejszy obszar funkcjonalny obejmuje następujące miejscowości: Nieszkowice Małe, Stradomka, Buczyna, Grabina, Dąbrowica, Pogwizdów, Nieprześnia, Zawada, Nieszkowice Wielkie i Wola Nieszkowska. 123 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

XV.3. Wpływ uwarunkowań na ustalenie kierunków i zasad zagospodarowania Polityka przestrzenna, uwzględniając uwarunkowania i tendencje zmian w zagospodarowaniu, winna tworzyć warunki dla rozwoju zrównoważonego. W celu ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony dziedzictwa kulturowego oraz krajobrazu kulturowego do głównych zadań zaliczono: zachowanie ciągłości historycznej w kształtowaniu struktur przestrzennych, utrzymanie skali przestrzennej zespołów i obiektów oraz czytelnych granic w strukturze krajobrazu kulturowego, zachowanie charakterystycznych form tradycyjnej zabudowy, zachowanie historycznej struktury ruralistycznej, eksponowanie zabytków oraz walorów krajobrazu kulturowego, podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych, tworzenie warunków współpracy z właścicielami zabytków dla zapewniania ich opieki, prowadzenie działań informacyjnych, popularyzacyjnych i edukacyjnych związanych z promocją zabytków, aktualizację i uzupełnianie istniejącej bazy danych, w tym: przeprowadzanie przeglądu w terenie, kwalifikacja obiektów pod kątem stanu zachowania, uzupełnianie dokumentacji fotograficznej, założenie nowych kart ewidencyjnych w przypadku rozszerzenia ewidencji o nowe obiekty, po przyjęciu gminnej ewidencji zabytków, stałe uzupełnienie istniejących kart ewidencyjnych o uzyskane dane, przestrzeganie problematyki ochrony zabytków do bieżących zadań, wynikających z zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w gminie, uwzględnianie uwarunkowań prawnych opieki nad zabytkami, rozpoznawanie potrzeb dotyczących podejmowania działań zmierzających do zahamowania procesów degradacji zabytków w polityce remontowej i podatkowej Gminy. Obszary oraz zasady ochrony środowiska, przyrody, wynikające z potrzeb ochrony środowiska, to: ochrona i ekspozycja charakterystycznych elementów naturalnej rzeźby terenu; ochrona kompleksów glebowych korzystnych dla rolnictwa o wysokich klasach bonitacyjnych; ochronę uznanych za charakterystyczne formy krajobrazu naturalnego, w tym: zachowania ciągów ekologicznych; wymóg pozostawienia wzdłuż rzek terenów otwartych, którymi są tereny trwałych użytków zielonych z możliwością małej retencji wodnej i polderów zalewowych służących w okresach wezbrań wód jako naturalna ochrona przed zagrożeniem powodziowym; 124 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

wymóg zachowania kompleksów leśnych, z zakazem zabudowy nie związanej z obsługą gospodarki leśnej oraz infrastrukturą techniczną; zakaz odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do rowów i gruntu; na terenach rolnych otwartych - wymóg zachowania istniejących rowów i urządzeń melioracyjnych pełniących funkcję odbiorników wód opadowych, z możliwością ich konserwacji i modernizacji; sukcesywne eliminowanie nieekologicznych źródeł ciepła w celu dążenia do zachowania stanu jakości powietrza. XV.4. Zasady zagospodarowania terenów W celu wzbogacenia atrakcyjności gminy, ustala się konieczność przestrzegania uwarunkowań przedstawionych w zapisie zmiany Studium oraz wymagań funkcjonalnych, społeczno-gospodarczych, środowiskowych, kulturowych, kompozycyjno-estetycznych dla takiego kształtowania przestrzeni, by w rezultacie uzyskiwać trwałe ukształtowanie przestrzeni, które tworzyłoby harmonijną całość. Cały proces kolejnych działań, tj. od ogólnych założeń, zmierza do umożliwienia zrealizowania polityki przestrzennej gminy zawartej w zmianie Studium poprzez ustalenia przepisów prawa miejscowego w formie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Ogólne zasady kształtowania zabudowy: nowe działki budowlane na terenach podlegających podziałowi powinny mieć powierzchnię i kształt umożliwiający ich prawidłowe zagospodarowanie, zapewnioną dostępność komunikacyjną do każdej działki, możliwość sukcesywnego wyposażania terenów i obiektów w infrastrukturę techniczną (w sytuacji jej braku); obiekty budowlane należy rozbudowywać i projektować w taki sposób, by forma architektoniczna była dostosowywana do krajobrazu i otaczającej zabudowy historycznej; w ramach przebudowy i rozbudowy istniejących zespołów zabudowy obowiązuje porządkowanie nieruchomości w odniesieniu do obiektów funkcji podstawowej i uzupełniającej, budynków gospodarczych i garażowych oraz zagospodarowania terenu w zakresie dojazdów, miejsc parkingowych, zieleni i wyposażenia prowizorycznego, szpecącego krajobraz, a rodzaj ich użytkowania nie może naruszać warunków zamieszkania; dopuszcza się w ramach zabudowy podstawowej lokalizację zabudowy gospodarczej i garażowej, zgodnej z przepisami odrębnym; w zabudowie mieszkaniowej (różnego typu), zarówno istniejącej jak i planowanej, za zgodne ze studium uznaje się wprowadzenie usług pod warunkiem, że ich oddziaływanie nie będzie wykraczać poza granice terenu, do którego podmiot gospodarczy posiada tytuł prawny, ponadto dopuszcza się lokalizacje funkcji sportu, turystyki i rekreacji; 125 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

w terenach niezainwestowanych obecnie oraz wskazywanych do zabudowy, możliwe jest prowadzenie rozpoznania wód geotermalnych i ewentualnego udokumentowania ich, przy zachowaniu przepisów odrębnych. Ubieganie się o uzyskanie koncesji na wydobywanie możliwe za wyjątkiem obszarów podlegających ochronie, przy zachowaniu przepisów odrębnych; utrzymanie istniejących obiektów zlokalizowanych w terenach objętych prawnymi formami ochrony przyrody, z możliwością remontu i przebudowy; zakaz odprowadzania zanieczyszczonych wód i ścieków do wód powierzchniowych i gruntu, z wyłączeniem zrzutów w oparciu o uzyskane pozwolenia wodno-prawne; z uwagi na potrzebę ochrony środowiska przyrodniczego przyjmuje się zasadę równoczesnej lub wyprzedzającej realizacji elementów infrastruktury technicznej, zapewniającej ochronę wód i gruntu przed zanieczyszczeniem w stosunku do realizacji obiektów i urządzeń dla ustalonych funkcji; na terenach i obiektach objętych prawnymi formami ochrony przyrody, obowiązuje zachowanie ustaleń zawartych w przepisach odrębnych dotyczących tych terenów; zabrania się grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchni wód publicznych w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu, a także zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten obszar dla potrzeb robót konserwacyjnych, a także dla ochrony otuliny biologicznej. Na tych terenach wyklucza się realizację zabudowy; dla obiektów o wysokości 50 m n.p.t. i większej (wieże, kominy, maszty, słupy, urządzenia technologiczne, itp.) należy zgłaszać ich lokalizację do służb ruchu lotniczego, celem ustalenia sposobu oznakowania przeszkodowego tych obiektów; na terenach upraw polowych za zgodną ze studium uznaje się lokalizację stawów (hodowlanych i rekreacyjnych) oraz zalesienia w oparciu o przepisy odrębne; w obrębie zwartej zabudowy zakazuje się lokalizacji funkcji stwarzających zagrożenia wystąpienia poważnych awarii (zakładów o dużym i zwiększonym ryzyku); przy sytuowaniu zabudowy mieszkaniowej względem dróg klasy głównej G i wyższych klas, dla zapewnienia ograniczenia uciążliwości komunikacyjnej, obowiązuje wycofanie linii zabudowy na odległość 20 m od linii rozgraniczającej drogę, a w przypadku dróg klasy zbiorczej Z odpowiednio 10 m. Ww. odległości mogą być zmniejszone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w przypadku celowości nawiązania do istniejącej linii zabudowy lub przy ograniczeniach terenowych, pod warunkiem uwzględnienia wymogów wynikających z przepisów odrębnych. 126 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

XV.5. Struktura funkcjonalna- przeznaczenie terenów, standardy urbanistyczne Uwzględniając zarówno stan użytkowania poszczególnych terenów, podjęte decyzje administracyjne, ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgłoszone wraz z ich rozpatrzeniem wnioski właścicieli i potencjalnych inwestorów, określono przeznaczenie terenów w strukturze funkcjonalnej gminy. Przyjęto następujące wiodące funkcje dla poszczególnych terenów przy uwzględnieniu ustaleń zawartych w Rozdz. XXVIII - zakres obowiązywania ustaleń zmiany Studium. MN tereny o przewadze zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej obejmują tereny zabudowy jednorodzinnej w różnych formach i intensywnościach, zarówno jak obiekty wolnostojące, bliźniacze, szeregowe, z dopuszczeniem drobnych form zabudowy wielorodzinnej na terenach pokazanych na rysunku Studium. Tereny te, w zależności od wielkości, obejmują również program usług nie kolidujących z funkcją mieszkaniową oraz sieć dróg dojazdowych i wewnętrznych. Dopuszcza się utrzymanie i rozwój zabudowy zagrodowej oraz usługowo-produkcyjnej związanej z rolnictwem. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, drogowej pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. lokalizacja nowej i utrzymanie istniejącej zabudowy z możliwością rozbudowy i modernizacji obiektów mieszkaniowych; 2. minimalna powierzchnia biologicznie czynna - 30 % powierzchni działki. 3. Maksymalna powierzchnia zabudowy 50% powierzchni działki. 4. wysokość budynków - do 12,0 m, z dopuszczeniem użytkowego poddasza; podpiwniczenia w zależności od warunków gruntowo-wodnych i spełnieniu przepisów odrębnych; 5. dla zabudowy mieszkaniowej dachy dwu- lub wielospadowe, o kącie nachylenia do 45 o, dopuszcza się dachy płaskie jeżeli wynika to z uwarunkowań lokalnych; 6. utrzymanie istniejących i możliwość lokalizacji usług i rzemiosła zarówno wbudowanych w obiekty mieszkaniowe jak i wolnostojących z zastrzeżeniem, że prowadzona działalność nie może powodować negatywnego oddziaływania na środowisko. 7. udział zabudowy zagrodowej winien być określony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego w zależności od istniejących uwarunkowań. U tereny usług publicznych i komercyjnych na wydzielonych działkach obejmują obiekty, jak i zespoły obiektów usługowych z dopuszczeniem funkcji mieszkaniowej. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, drogowej, pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. 127 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. lokalizacja nowych i utrzymanie istniejących obiektów, z możliwością rozbudowy bądź uzupełnienia i wymiany zabudowy o wysokości do 20 m; 2. utrzymanie istniejącej funkcji, z możliwością zmiany profilu, przy zastrzeżeniu, że zmiana nie będzie powodować negatywnego oddziaływania na środowisko; 3. możliwość zmiany funkcji usług na zabudowę mieszkaniową, bądź możliwość realizacji nowej zabudowy mieszkaniowej jako funkcji uzupełniającej; 4. możliwość lokalizacji obiektów parkingowych - zarówno terenowych jak i wbudowanych; 5. możliwa lokalizacja obiektów towarzyszących, w tym gospodarczych i garaży wolnostojących jako budynków parterowych, o kształcie i formie odpowiadającej otoczeniu; 6. możliwość uzupełnienia o obiekty i urządzenia związane z funkcją dydaktyczną i wychowaniem fizycznym; 7. dopuszcza się zmianę dotychczasowej funkcji podstawowej na inne cele publiczne, bądź usługowe; 8. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 15% powierzchni działki, z dopuszczeniem pełnego zabudowania działek przy istniejących uwarunkowaniach; 9. możliwość lokalizacji przestrzeni publicznych w powiązaniu z obiektami usługowymi; UT - tereny usług turystycznych, rekreacyjnych i sportowych obejmują obiekty, zespoły obiektów i tereny urządzone lub zabudowane urządzeniami dla funkcji rekreacji i sportu oraz obsługi ruchu turystycznego. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, drogowej, pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. obowiązek całościowego zagospodarowania terenu z dopuszczeniem etapowej realizacji programu docelowego; 1. lokalizacja nowych i utrzymanie istniejących obiektów, z możliwością rozbudowy bądź uzupełnienia i wymiany zabudowy o wysokości do 15 m; 2. utrzymanie istniejącej funkcji, z możliwością zmiany profilu, przy zastrzeżeniu, że zmiana nie będzie powodować negatywnego oddziaływania na środowisko; 3. możliwa lokalizacja obiektów towarzyszących, w tym gospodarczych i garaży wolnostojących jako budynków parterowych, o kształcie i formie odpowiadającej otoczeniu; 4. możliwość lokalizacji obiektów parkingowych - zarówno terenowych jak i wbudowanych; 5. możliwość wprowadzenia funkcji uzupełniających; 128 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

6. możliwość wprowadzenia funkcji mieszkaniowej jako uzupełniającej, jeżeli wynika to z charakteru prowadzonej działalności lub z potrzeb dozoru i nadzoru; 7. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 30% powierzchni działki. P tereny zabudowy przemysłowej, składowej i logistycznej obejmują pojedyncze obiekty produkcyjne, jak i zgrupowania tworzące zespoły oraz tereny przenikających się funkcji produkcyjnych, magazynowych lub wydzielonych terenów usługowych. Obejmują one również tereny obsługi produkcji rolnej i hodowli, tereny przekształceń i rewitalizacji, przechodząc w części z funkcji przemysłowych w usługowe. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, drogowej pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. lokalizacja nowych i utrzymanie istniejącej zabudowy z możliwością rozbudowy, przebudowy i modernizacji, z zastrzeżeniem, że prowadzona działalność nie może powodować negatywnego oddziaływania na środowisko poza granice działki; 2. możliwość lokalizowania nowych budynków o wysokości do 20 m, za wyjątkiem urządzeń technicznych, których wysokość wynika bezpośrednio z wymogów technologicznych, takich jak: kominy, silosy, dźwigi; 3. dopuszcza się możliwość wydzielania nowych działek przy zapewnieniu wjazdu od drogi publicznej; 4. możliwość wprowadzenia funkcji uzupełniających; 5. możliwość wprowadzenia funkcji mieszkaniowej jako uzupełniającej, jeżeli wynika to z charakteru prowadzonej działalności lub z potrzeb dozoru i nadzoru; 6. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 5 % powierzchni działki, z dopuszczeniem pełnego zabudowania działek przy istniejących uwarunkowaniach. P/OZE - tereny zabudowy przemysłowej z udziałem urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kw Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. Obowiązują ustalenia jak dla terenu P- tereny zabudowy przemysłowej, składowej i logistycznej. 2. Dopuszcza się lokalizację urządzeń fotowoltaicznych - urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii (OZE) z zachowaniem strefy oddziaływania w ramach terenu oznaczonego na rysunku Kierunki Zagospodarowania symbolem P/OZE. PE - tereny eksploatacji powierzchniowej - obejmują tereny o udokumentowanych złożach surowców naturalnych z dopuszczeniem do eksploatacji. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. dopuszcza się eksploatację powierzchniową na warunkach określonych w przepisach odrębnych; 129 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

2. możliwości lokalizowania obiektów gospodarczych i urządzeń infrastruktury technicznej jako terenów tymczasowych na okres prowadzonych prac eksploatacyjnych; 3. obowiązuje rekultywacja terenu o profilu wodnym bądź leśnym. IW, IK tereny infrastruktury technicznej obejmują tereny obiektów i urządzeń na wydzielonych działkach, związane z zaopatrzeniem gminy w wodę, odprowadzaniem ścieków i wód deszczowych. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. utrzymanie istniejących obiektów i urządzeń; 2. realizacja nowych obiektów i urządzeń technicznych w oparciu o przepisy odrębne; 3. dopuszczenie budowy obiektów o charakterze administracyjno-biurowym, gospodarczym, technicznym, garażowym, związanych z prowadzoną działalnością w terenach; 4. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 5 % powierzchni działki, z wyłączeniem działek o powierzchni poniżej 1.000 m 2 ; 5. zachowanie stref ochronnych wolnych od zabudowy, w oparciu o przepisy odrębne. ZC tereny cmentarzy obejmują cmentarze komunalne i wyznaniowe, wraz z możliwością ich powiększenia oraz z dopuszczeniem programu obsługi. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu: 1. utrzymanie istniejących cmentarzy wraz z niezbędnymi obiektami towarzyszącymi; 2. możliwość lokalizowania obiektów i zaplecza - urządzeń sanitarnych, socjalnych; 3. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 70 % powierzchni działki; 4. utrzymuje się strefę wolną od zabudowy o szerokości 50 m od granic cmentarza - w terenach wyposażonych w sieć wodociągową oraz w terenach przylegających do cmentarzy ujętych w rejestrze zabytków i 150 m przy braku sieci lub przyłączeń budynków; powyższe nie dotyczy niegrzebalnych cmentarzy wojennych. ZP tereny zieleni urządzonej z programem usługowym oraz izolacyjnej i ochronnej obejmują tereny zieleni z dopuszczeniem elementów małej architektury oraz lokalizacji obiektów i urządzeń sportowych, rekreacyjnych, dydaktycznych. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. 130 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Ustala się następujące zasady zagospodarowania terenu: 1. utrzymanie istniejącej zieleni wysokiej i krzewów ozdobnych; 2. przy urządzaniu terenów zieleni stosowanie wyłącznie rodzimych, lokalnych gatunków flory; 3. możliwość urządzenia placów zabaw, lokalizowania obiektów małej architektury i sanitariatów; 4. możliwość lokalizowania funkcji usługowej (gastronomii, handlu) jako funkcji towarzyszącej na powierzchni nie większej niż 20% powierzchni działki w obiektach jednokondygnacyjnych o wysokości do 5m; 5. minimalna powierzchnia biologicznie czynna 80 % powierzchni działki. ZL tereny zieleni leśnej obejmują tereny lasów przewidzianych do trwałego zachowania zgodnie z zasadami gospodarki leśnej. Za funkcje uzupełniające uznaje się drobne obiekty służące gospodarce leśnej oraz rekreacji zgodnie z przepisami odrębnymi. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej oraz dróg publicznych i wewnętrznych, pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych oraz uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia terenów leśnych na cele nieleśne na etapie sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. ZLZ tereny zalesień obejmują tereny zieleni nieurządzonej oraz kompleksy terenów wyłączone z zabudowy i przeznaczone do zalesień. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, pod warunkiem zachowania norm środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych. ZN tereny zieleni niskiej obejmują obszary związane z obniżeniami dolinnymi, zwłaszcza den dolinnych, korytarzami ekologicznymi oraz terenami otwartymi, do zachowania zgodnie z istniejącym zagospodarowaniem. Obowiązuje zakaz nowej zabudowy (z wyłączeniem sieci, urządzeń i obiektów infrastruktury technicznej oraz dróg) wraz z dopuszczeniem rozbudowy i przebudowy obiektów istniejących, jednak nie więcej niż o 50 % w zakresie powierzchni użytkowej liczonej w stosunku do stanu istniejącego w dniu uchwalenia niniejszego studium; RŁ - tereny łąk - obejmują obszary łąk. Utrzymanie istniejących kompleksów łąk jako istotnego elementu przyrodniczego i krajobrazowego, jako terenów otwartych, z możliwością zadrzewień. Dopuszcza się lokalizowanie urządzeń związanych z infrastrukturą techniczną i drogową, przy zachowaniu przepisów odrębnych. Ustala się utrzymanie istniejących zadrzewień, rowów, oczek i cieków wodnych. R tereny rolne tereny upraw, z prawem do zabudowy zabudową siedliskową, w tym mieszkaniową i gospodarczą, hodowlaną i garażowania dla maszyn rolniczych. Możliwości rozbudowy istniejącej zabudowy mieszkaniowej i związanej z działalnością rolniczą. Obowiązują parametry zabudowy i zagospodarowania terenów: w zakresie zabudowy mieszkaniowej - jak dla terenów oznaczonych MN, a w zakresie zabudowy gospodarczej i inwentarskiej - jak dla terenów oznaczonych symbolem P. Za dopuszczalne uznaje się sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, drogowej pod warunkiem zachowania norm 131 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

środowiskowych wynikających z przepisów odrębnych oraz uzyskania zgody na zmianę przeznaczenia terenów rolnych na cele nierolnicze. W przypadku udokumentowania złóż kopalin na terenach rolnych, dopuszcza się prowadzenie rozpoznania złoża, udokumentowania i eksploatacji pod warunkiem sporządzenia planu miejscowego, w którym zostanie ustalony kierunek rekultywacji i sposób rozwiązania ewentualnych problemów i konfliktów przestrzennych. Na terenie udokumentowanego złoża Stanisławice Zakole oraz złoża Siedlec-Zarabie obowiązuje zakaz zabudowy. RU - tereny gospodarki rolno-spożywczej - jako wydzielone z terenów R, na których obowiązują ustalenia jak dla terenów o symbolu P. WS tereny wód śródlądowych obejmują rzeki prowadzące wodę w sposób ciągły oraz zbiorniki wodne zaliczane do systemu małej retencji oraz stawy hodowlane. Obowiązuje zakaz zabudowy, z wyłączeniem urządzeń obsługi tych terenów oraz linii i urządzeń infrastruktury technicznej. Ustala się następujące zagospodarowania terenu: 1. utrzymanie istniejących rzek i zbiorników wodnych z zakazem likwidacji rowów, zakoli, zbiorników i oczek wodnych, z jednoczesnym zakazem ich zanieczyszczania i ograniczania dostępu do nich; 2. zakaz przegradzania dolin rzecznych; 3. użytkowanie wód otwartych do celów rekreacyjnych i sportowych; 4. możliwość lokalizacji urządzeń służących regulacji rzeki oraz ochrony przeciwpowodziowej. * * * W stosunku do wszystkich terenów wyznaczanych w strukturze funkcjonalnej dopuszcza się lokalizację obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej oraz dróg i obiektów obsługi komunikacyjnej oraz terenów przestrzeni publicznej i zieleni. Tereny zabudowy mieszkaniowej, usługowej i produkcyjno-przemysłowej, położone na obszarach zagrożonych osuwaniem się mas ziemnych, a objęte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, zostały oznaczone na rysunku Kierunki Zagospodarowania, w stosunku do których ustala się: zakaz odprowadzania wód opadowych i ścieków do gruntu, nakaz wprowadzenia i utrzymania szaty roślinnej ograniczającej erozję stoku, nakaz projektowania zabudowy w sposób ograniczający obciążenie stoku oraz utratę jego stabilności. * * * Zawarte w zmianie Studium wiodące funkcje terenów odnoszą się do przyszłego, docelowego zagospodarowania. Obecna funkcja może być wskazywana do zachowania lub do ewentualnego przekształcenia. Dotyczy to enklaw zabudowy mieszkaniowej w terenach szeroko pojętych usług, jak i przemysłowych oraz 132 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

produkcyjno-usługowych oraz obiektów i zespołów usługowo-produkcyjnych na terenach zabudowy mieszkaniowej. Ostateczne uszczegółowienie ustaleń nastąpi w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego poprzez ocenę faktycznego stanu zainwestowania, aktualnych podziałów własnościowych, lokalnych warunków i możliwości kształtowania zabudowy, w tym doprecyzowania minimalnej powierzchni biologicznie czynnej oraz bezpośredniej obsługi komunikacyjnej i infrastrukturalnej. Użyte w zapisie ustaleń pojęcie działka oznacza jedną bądź kilka działek wyróżnionych w ewidencji gruntów, na których zlokalizowana jest dana inwestycja i do której inwestor posiada tytuł prawny. * * * Relacje pomiędzy zabudową mieszkaniową jednorodzinną a zabudową zagrodową i rekreacyjną zostaną jednoznacznie przesądzone i uściślone w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Zastosowanie szczegółowego podkładu mapowego w skali 1:1000 lub 1:2000 pozwoli na prawidłowe określenie i uszczegółowienie tych relacji, w oparciu o ewidencję gruntów i stan faktyczny. Wielkości nowoutworzonych działek ze względu na istniejące uwarunkowania, będą uszczegółowione w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. Dla zespołów o wiodącej funkcji mieszkaniowej, dla których będą sporządzane miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego należy przewidzieć i określić niezbędne funkcje uzupełniające (w zależności od występujących uwarunkowań i potrzeb), jak: tereny dróg publicznych, zieleni urządzonej, usług, sieci i urządzenia infrastruktury technicznej, itp. Zapis układu komunikacyjnego na rysunku Studium ma charakter schematyczny. Poszczególnym drogom odpowiadają schematyczne szerokości korytarzy. W związku z powyższym wrysowane linie nie są tożsame z liniami rozgraniczającymi, zarówno w odniesieniu do ulic, jak i terenów przylegających do tych ulic. XV.6. Tereny wyłączone spod zabudowy Na obszarze gminy Bochnia do terenów wyłączonych spod zabudowy zaliczono: tereny, które nie posiadają zgody na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne, tereny chronione przed zabudową przepisami odrębnymi, tereny wokół zabytków (zwłaszcza zabytkowych parków rejestrowych i ewidencjonowanych oraz cmentarzy). Warunkiem wystąpienia o zmianę przekształcenia na inne cele niż na rolne, bądź 133 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

leśne jest przystąpienie do sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. XV.7. Obszary przestrzeni publicznej Zgodnie z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku: ilekroć w ustawie jest mowa o obszarze przestrzeni publicznej należy przez to rozumieć obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno-przestrzenne, określony w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stwierdza się, że na terenie gminy brak obszaru o szczególnym znaczeniu dla ogółu mieszkańców gminy, w ramach którego koncentruje się w sposób wyróżniający życie publiczne. Związane jest to z faktem, że brak jest ośrodka gminnego w granicach administracyjnych gminy, skupiającego instytucje związane z zaspokojeniem różnorodnych potrzeb mieszkańców. Siedziba władz gminy i instytucji obsługi znajduje się bowiem w mieście Bochnia. Do obszaru o charakterze przestrzeni publicznej zalicza się przede wszystkim miejsca znajdujące się w większych sołectwach, związane z niewielkimi skupiskami sklepów, rejonach szkół i parafii, które mają znaczenie w codziennych kontaktach lokalnej społeczności gminy. XVI. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY ŚRODOWISKAI JEGO ZASOBÓW, OCHRONY PRZYRODY, KRAJOBRAZU KULTUROWEGO 1. W celu poprawy jakości środowiska naturalnego w gminie należy: dążyć do obniżenia poziomu zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego i natężenia hałasów komunikacyjnych, uporządkować gospodarkę wodno-ściekową Gminy, przewidzieć długofalowe i konsekwentne działania prowadzące do zwiększenia powierzchni biologicznie czynnej oraz usprawnienia funkcjonowania systemu zasilania i wymiany wartości ekologicznych, dążyć do zwiększenia różnorodności biologicznej istniejących zbiorowisk roślinnych, dążyć do stopniowego przywracania naturalnych warunków siedliskowych poprzez stałą pielęgnację siedlisk, na terenie wyznaczonych korytarzy ekologicznych (ze szczególnym uwzględnieniem korytarza biegnącego od Puszczy Niepołomickiej przez krajobrazowe przejście nad autostradą A4 w Damienicach, w stronę rzeki Raba), obowiązuje zachowanie ich drożności, umożliwiających migrację roślin, zwierząt i grzybów. ograniczyć lokalne przekształcenia rzeźby terenu i zmniejszanie powierzchni zadrzewionych, zapobiegać erozji, prowadzić zalesienia na gruntach słabych, zgodnie z przepisami odrębnymi, 134 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

dążyć do poprawy lesistości poprzez sukcesywne wprowadzanie zalesień tworzących spójny system obszarów chronionych lasów i na obszarach gruntów nieprzydatnych rolniczo i w obszarach dolinnych, w celu ochrony przeciwpożarowej lasu oraz ze względu na konieczność zapewnienia bezpieczeństwa na terenach przyległych do drzewostanów wprowadzić możliwość powstania zabudowy mieszkaniowej i mieszkaniowousługowej w odległości nie mniejszej niż 30 m od granicy lasu. Dopuszcza się zmniejszenie wyżej wymienionej odległości w przypadku, gdy nie ma innej możliwości lokalizacji budynku na działce budowlanej wynikającej z istniejących podziałów, jednakże nie mniej niż 15 m od granicy terenu leśnego, otoczyć maksymalną ochroną siedliska leśne odznaczające się znaczną bioróżnorodnością, z zakazem lokalizacji obiektów, w tym też obsługi turystyki bezpośrednio na terenach leśnych, dążyć do uporządkowania przestrzeni polno-leśnej oraz poprawy warunków środowiska przyrodniczego poprzez opracowanie programu przeznaczającego do zalesienia grunty orne najsłabsze (klas V, VI), oraz nieużytki przyległe do lasów, zakazać działań destabilizujących stosunki wodne, wprowadzić kompleksową (i konsekwentną) realizację programu ochrony środowiska, zapobiegać stałemu pogarszaniu się jakości drzewostanów i osłabieniu zdolności pochłaniania i rozpraszania zanieczyszczeń, zahamować stopniową degradację oraz zmniejszenie aktywności biologicznej gleb, nasilenie procesów erozji, ubożenie zespołów roślinnych, poprawić stan funkcjonowania sieci wodno kanalizacyjnej; dostosowanie jej do warunków i wymogów ochrony środowiska naturalnego, dążyć do likwidacji dzikich wysypisk śmieci, wspierać lokalne systemy przydomowych oczyszczalni ścieków, tam, gdzie ze względu na rozproszony charakter zabudowy nie jest opłacalne budowanie sieci kanalizacyjnej, konsekwentnie zwiększać świadomość ekologiczną mieszkańców, modernizować drogi i rowy przydrożne, objąć szczególną ochroną obszary dolinne, dążyć do ochrony żyznych gleb i obszarów rolnych o najwyższych wartościach gospodarczych przed degradacją i nierolniczym wykorzystaniem; z pożądanym kierunkiem gospodarki rolnej powinna być produkcja zdrowej żywności (rolnictwo ekologiczne), 2. W celu osiągnięcia wyższego rozwoju i poziomu rolnictwa na terenie gminy Bochnia należy: stworzyć preferencyjne warunki dla rozwoju rolnictwa ukierunkowanego na produkcję roślinno-hodowlaną w oparciu o istniejące zasoby przyrodnicze oraz lepsze wykorzystanie lokalnych produktów rolniczych. 135 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

kontynuować rozwój specjalizacji rolniczych oraz rozwijać nowe, dostosowane do potrzeb rynku, poprawić obsługę rolnictwa w zakresie zaopatrzenia i usług. 3. Gmina wykorzystując swoje zasoby przyrodnicze i krajobrazu kulturowego powinna dążyć do tego, aby: stać się atrakcyjnym miejscem dla mieszkańców oraz dla osób odwiedzających Gminę, dbać o zachowanie w należytym stanie i lepsze wykorzystanie cennych dla przeszłości historycznej i tradycji tych ziem obszarów i obiektów historycznych, wspierać rozwój rolnictwa i jego otoczenia, rozwój gospodarstw agroturystycznych, produktów ekologicznych i produktów lokalnych, wspierać rozwój przedsiębiorczości, rozwój marketingu Gminy, poszukiwanie nowych form promocji (promocja Gminy w celu pozyskania nowych inwestorów oraz rozwoju Gminy), przygotować i przeznaczać nowe tereny pod inwestycje, tworzyć dogodne warunki dla rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego, prowadzić politykę promocyjną, informacyjną i proekologiczną pokazującą piękno Gminy i regionu, dążyć do zachowania krajobrazu kulturowego Gminy jako przestrzeni historycznie ukształtowanej w wyniku działalności człowieka, zawierającą wytwory cywilizacji oraz elementy przyrodnicze, chronić tereny wokół lub przy zabytku w celu ochrony jego wartości widokowych oraz ochrony przed szkodliwym oddziaływaniem czynników zewnętrznych. Można stwierdzić, że dotychczasowy sposób użytkowania i zagospodarowania obszaru Gminy jest zgodny z cechami i uwarunkowaniami przyrodniczymi. W wyniku antropopresji nie została w sposób nieodwracalny naruszona powierzchnia ziemi na większych obszarach, czy też jakiekolwiek elementy środowiska przyrodniczego objęte ochroną lub wymagające ochrony. Ochrona walorów przyrodniczych Gminy to przede wszystkim: ochrona dolin rzecznych - otwartych ciągów o charakterze przyrodniczym, z zielenią wysoką bez zabudowy - w granicach wyznaczonych stref ochrony krajobrazu doliny, ochrona terenów leśnych, zieleni śródpolnej i dolinnej z zakazem wycinania i przeznaczenia terenów na inne cele, ochrona najcenniejszych areałów gleb wysokich klas bonitacyjnych, z przeznaczeniem wyłącznie na cele gospodarki rolnej, ochrona przed intensyfikowaniem zabudowy w obszarach źródliskowych cieków. Prowadzenie polityki proekologicznej w Gminie winno polegać na: realizacji systemów odprowadzania i oczyszczania ścieków w obszarach zwartej zabudowy, 136 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

promowaniu proekologicznych technologii zaopatrzenia w ciepło, ograniczaniu zabudowy mieszkaniowej wzdłuż dróg o znacznym natężeniu ruchu, zalesianiu gruntów rolnych nie dających pozytywnych efektów ekonomicznych gospodarowania (zgodnie z Krajowym Programem Zwiększania Lesistości - grunty klas V, VI są wskazane do zalesień), edukacji ekologicznej społeczeństwa. Dla prawnych form ochrony występujących na terenie Gminy obowiązują poniższe zasady zagospodarowania. Na obszarach Sieci NATURA 2000: Dolina Rzeki Gróbki oraz Puszcza Niepołomicka, obowiązują poniższe ustalenia: Ochrona obszaru w ramach sieci NATURA 2000 nie wyklucza jego gospodarczego wykorzystania. Każdy jednak plan lub przedsięwzięcie, które może w istotny sposób oddziaływać na obiekt wchodzący w skład sieci, musi podlegać ocenie oddziaływania jego skutków na ochronę obiektu. Zgoda na działania szkodzące obiektowi może być wyrażona wyłącznie w określonych przypadkach i pod warunkiem zrekompensowania szkód w innym miejscu (w celu zapewnienia spójności sieci). Według ustawy o ochronie przyrody w stosunku do pomnika przyrody, rezerwatu, parku krajobrazowego mogą być wprowadzone odpowiednie regulacje (nakazy i zakazy) zawarte w przepisach odrębnych. W stosunku do obszaru chronionego krajobrazu należy uwzględniać ustalenia i ograniczenia wynikające z Uchwały nr XLIV/767/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 28 maja 2018 r. w sprawie Bratucickiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego 2018 r. poz.4247), Uchwały nr XLV/693/18 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 29 stycznia 2018 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Wschodniego Pogórza Wiśnickiego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego 2018, poz.1166), Uchwały nr XVIII/302/12 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Zachodniego Pogórza Wiśnickiego (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego z dnia 20 marca 2012 r. Nr 2012, poz.1197). * * * Szczególnej ochronie podlegają też lasy w dolinach rzecznych, porośnięte lasami liściastymi, łęgami i grądami. Lasy te poprzecinane siecią wilgotnych łąk i pastwisk z kępami drzew i krzewów zapewniają ciągłość przyrodniczą tych drzewostanów, stanowiąc również ostoję dla ptaków i wchodzą w skład korytarza ekologicznego. Ochronie podlegają także tereny rolne, leśne, cieki i zbiorniki wodne. Zmiana sposobu przeznaczenie tych terenów na inne cele niż ich poprzednie przeznaczenie wymaga przeprowadzenia procedury określonej w przepisach odrębnych. 137 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

XVII. OBSZARY ORAZ ZASADY OCHRONY DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I ZABYTKÓW ORAZ DÓBR KULTURY WSPÓŁCZESNEJ W niniejszym rozdziale podaje się ustalenia dotyczące ochrony tych obiektów. Na obszarze gminy nie występują obiekty kultury współczesnej. Dla utrzymania ciągłości historycznej użytkowania obiektów najbardziej właściwe jest ustalenie dla nich funkcji nawiązujących do pierwotnego przeznaczenia. Dotyczy to obiektów znajdujących się w rejestrze i proponowanych do ujęcia w ewidencji zabytków, a wymienionych w pkt. VII.2. XVII.1. Ochrona obejmująca obszary i obiekty zabytkowe 1) Dla historycznych układów przestrzennych w miejscowościach: Bessów, Bogucice, Brzeźnica, Buczyna, Cerekiew, Chełm, Cikowice, Damienice, Dąbrowica, Gawłów, Gierczyce, Grabina, Krzyżanowice, Łapczyca z Górnym Gościńcem stanowiącym integralną część miejscowości, Majkowice, Moszczenica, Nieprześnia, Nieszkowice Małe, Ostrów Szlachecki, Pogwizdów, Proszówki, Siedlec, Słomka, Stanisławice, Stradomka należy zachować rozplanowane drogi, ulice, place, należy wprowadzać rewaloryzację kompozycji zieleni, 2) Szczególną ochronę i rewaloryzację należy wprowadzić dla historycznych układów przestrzennych w: -Brzeźnicy (wykazujący cechy, które można określić jako wydłużenie owalnicę o osi wschód-zachód), -Krzyżanowicach(ciekawy akcent krajobrazowy- położenie na wzniesieniu pomiędzy starorzeczami Raby, opadając stromo ku zachodowi oraz częściowo ku północy i południowi). Dla układów tych obowiązuje konserwowanie zachowanych elementów układu przestrzennego, a zwłaszcza: posadzki (nawierzchni ulic, placów i chodników; cieków i zbiorników wodnych, ścian, tj. zabudowy i zieleni oraz dążenie do usunięcia elementów zniekształcających założenie historyczne i do odtworzenia historycznych detali architektonicznych i elementów, które ulegają degradacji, 3) poszczególnym obiektom o wartościach zabytkowych należy przywrócić ich walory, poddać je modernizacji technicznej z dostosowaniem współczesnej funkcji do wartości obiektu, 4) dostosowanie nowej zabudowy do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie sytuacji, skali, bryły, oraz nawiązanie formami współczesnymi do lokalnej tradycji architektonicznej, 5) dążenie do usuwania obiektów dysharmonizujących, 6) podtrzymywanie funkcji historycznie utrwalonych oraz dostosowanie współczesnych funkcji do wartości zabytkowych zespołu i jego poszczególnych obiektów, a funkcje uciążliwe i degradujące należy wyeliminować. 138 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

7) stosownie do obowiązujących uwarunkowań prawnych, działania w obiektach i na obszarach wpisanych do rejestru zabytków w oparciu o przepisy odrębne. Parki zabytkowe powinny być użytkowane w sposób zapewniający wprowadzenie funkcji wykluczającej dewastację zabytków. Dla terenów przyległych do granic parków należy przyjąć zasadę zagospodarowania zapewniającego właściwą ich ekspozycję. Tereny cmentarzy do zachowania, porządkowania i rewaloryzacji. Dla ochrony cmentarzy należy przyjąć zasadę utrzymania czytelności ich usytuowania, także zasadę czytelności układów wewnętrznego rozplanowania wraz z ochroną istniejącego drzewostanu. Dla terenów przylegających do granic cmentarzy należy przyjąć zasadę zagospodarowania zapewniającego właściwą ich ekspozycję. Wyklucza się realizację zabudowy w strefach eksponowania parków i cmentarzy. Dla obiektów zabytkowych reprezentatywnych dla Gminy Bochnia w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego należy wyznaczyć następujące strefy ochrony konserwatorskiej: 1) strefę A ścisłej ochrony konserwatorskiej w granicach ustalonych w miejscowym planie, w granicach strefy powinny obowiązywać: - zasada działania w oparciu o przepisy odrębne dla prac inwestycyjnych, w tym również zmiany funkcji, 2) strefę B ochrony zachowanych elementów zabytkowych, służącą ochronie wartości przestrzennych i krajobrazowych, w granicach ustalonych w miejscowym planie, w granicach strefy winny obowiązywać: - zasada działania w oparciu o przepisy odrębne dla prac inwestycyjnych, w tym również zmiany funkcji, - dopuszczenie wprowadzania nowej zabudowy wyłącznie: w sposób uwzględniający jej dostosowanie do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie usytuowania budynków, ich skali i bryły do lokalnej tradycji architektonicznej, 3) strefę E ochrony ekspozycji zespołów zabytkowych w granicach ustalonych w miejscowym planie, w granicach stref winny obowiązywać: - zakaz nasadzania zieleni wysokiej, - dopuszczenie wprowadzania nowej zabudowy wyłącznie: w sposób uwzględniający jej dostosowanie do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie usytuowania budynków, ich skali i bryły do lokalnej tradycji architektonicznej, 139 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

4) strefę K ochrony krajobrazu w granicach określonych w miejscowym planie, w granicach strefy winny obowiązywać: - zachowanie wglądów i powiązań widokowych w krajobrazie, - dopuszczenie wprowadzania nowej zabudowy wyłącznie: w sposób uwzględniający jej dostosowanie do historycznej kompozycji przestrzennej w zakresie usytuowania budynków, ich skali i bryły do lokalnej tradycji architektonicznej. XVII.2. Ochrona konserwatorska zabytków archeologicznych Ochroną konserwatorską objęto wszystkie zabytki archeologiczne z terenu gminy Bochnia. Rozmieszczenie stanowisk archeologicznych przedstawiono na rysunku Studium. W odniesieniu do stanowisk archeologicznych obowiązują następujące wymogi konserwatorskie: 1. Realizacja inwestycji wymagająca prac ziemnych (w tym zalesienia) na obszarze stanowiska archeologicznego będzie możliwa po wykonaniu ratowniczych badań wykopaliskowych, które regulują przepisy odrębne. 2. Realizację inwestycji wymagających prac ziemnych (w tym zalesienia) w strefie ochrony stanowiska archeologicznego regulują przepisy odrębne. 3. Strefy stanowisk archeologicznych zostały wyznaczone na podstawie analizy naukowej (porównano zasięgi stanowisk na podstawie badań metodą: powierzchniową sondażową i wykopaliskową), która pozwoliła oszacować ich zasięgi na przedmiotowym obszarze w zależności od funkcji oraz przynależności kulturowo - chronologicznej. 4. Stosowanie do obowiązujących uwarunkowań prawnych, wszelkie działania w obiektach i na obszarach wpisanych do rejestru zabytków zgodnie z przepisami odrębnymi. 5. Wykaz stanowisk archeologicznych przedstawionych w Studium powinien zostać skorygowany po przyjęciu Gminnej Ewidencji Zabytków. XVIII. KIERUNKI ROZWOJU OBSŁUGI KOMUNIKACYJNEJ XVIII.1. Cele rozwoju systemu komunikacyjnego Wykształcony system obsługi komunikacyjnej oparty jest na istniejącej sieci dróg i linii kolejowej przewidziany został w Studium do uzupełnienia i przystosowania w nawiązaniu do przyjętych kierunków rozwoju osadnictwa oraz obsługi terenów przeznaczonych dla działalności gospodarczej oraz funkcji usługowych. 140 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Ogólne zasady w zakresie przekształceń i rozwoju systemów komunikacyjnych obejmują: 1. Konsekwencje wynikające z funkcjonowania autostrady A4 wraz z węzłami Targowisko i Bochnia obsługującymi m.in. gminę Bochnia. 2. Zachowanie istniejących przebiegów dróg o funkcji powiązań zewnętrznych, do których zalicza się drogę krajową DK 94, drogi wojewódzkie DW965 i DW 967 oraz drogi powiatowe wymienione w części dotyczącej uwarunkowań rozwoju. 3. Rozbudowę istniejącego systemu dróg zarówno przez lokalizację nowych odcinków, jak również przez podnoszenie parametrów technicznych dróg istniejących. 4. Zachowanie istniejącej linii kolejowej ze zwiększonym jej wykorzystaniem dla ruchu pasażerskiego w wyniku rozwoju kolejowego ruchu regionalnego. 5. Zachowanie z dostosowaniem do nowych odcinków dróg publicznej komunikacji autobusowej różnych przewoźników. XVIII.2. Kierunki rozbudowy układu drogowego Przyjmuje się następujące kierunki rozbudowy układu drogowego: 1. Zachowuje się przebieg autostrady A4 Kraków-Tarnów z podłączeniem układu drogowego gminy do węzłów Targowisko i Bochnia zlokalizowanych poza obszarem administracyjnym gminy. 2. Zachowuje się przebieg drogi krajowej DK94 relacji Kraków-Tarnów. Obsługa komunikacyjna terenów przyległych powinna się odbywać za pośrednictwem lokalnego układu wyznaczonego w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, przy uwzględnieniu wymogów wynikających z ochrony przed hałasem komunikacyjnym. 3. Zachowuje się przebieg i funkcje dróg wojewódzkich oznaczonych numerami DW967 oraz DW965. Z uwagi na prowadzone przez Województwo Małopolskie zadanie inwestycyjne obejmujące przełożenie drogi wojewódzkiej nr 967 stanowiącej łącznik drogowy pomiędzy miejscowościami Pierzchów- Książnice-Łężkowice drogą krajową nr 94 w m. Targowisko, na terenie gminy Bochnia dopuszcza się odcinkową zmianę przebiegu drogi wojewódzkiej nr 967, z jednoczesnym ograniczeniem bezpośredniej obsługi komunikacyjnej terenów przyległych i zagospodarowaniu zmniejszającym uciążliwości oddziaływania hałasu komunikacyjnego. 4. Planowane połączenie drogowe klasy głównej z drogi wojewódzkiej nr 965, w kierunku wschodnim z ulicą Krzyżanowicką (częściowo zlokalizowaną w granicy miasta Bochnia), którego orientacyjny przebieg pokazano w części graficznej studium. 141 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Możliwe jest wariantowanie tego przebiegu ze względu na istniejące uwarunkowania, zasięg obszaru zagrożenia powodzią, przeprawę mostową itp. Uszczegółowienie winno nastąpić na etapie procedury uwarunkowań środowiskowych oraz specjalistycznych opracowań komunikacyjnych. 5. Poprawa dostępności komunikacyjnej północnej części gminy z węzłem autostradowym poprzez rozbudowę drogi powiatowej nr 1424K Bochnia- Ujście Solne-Barczków na odcinku Bochnia-Bogucice oraz rozbudowę drogi powiatowej nr 2092K Bogucice-Gawłów na odcinku Ostrów Szlachecki- Gawłów. XVIII.3. Wskazania do kształtowania układu uliczno-drogowego Przyjmuje się następujące parametry dla poszczególnych klas i kategorii dróg publicznych: 1) Autostrada A4 zachowanie stanu istniejącego jako terenu wydzielonego o dwóch jezdniach i pasem rozdzielającym wraz z miejscem obsługi podróżnych (MOP) o podstawowej szerokości 60 m wraz z lokalnymi poszerzeniami. 2) Droga klasy głównej ruchu przyspieszonego KDGP w ciągu drogi krajowej DK 94, zachowanie stanu istniejącego o podstawowej szerokości 35 m. 3) Drogi wojewódzkie klasy głównej KDG jako jednojezdniowe o podstawowej szerokości 25 m z punktowym dopuszczeniem bezpośredniej obsługi terenu. Zachowanie istniejącego zagospodarowania z poprawą bezpieczeństwa, w szczególności dla ruchu pieszego i rowerowego. 4) Drogi powiatowe i gminne łączące się z drogami układu zewnętrznego klasy zbiorczej KDZ jako jednojezdniowe, o podstawowej szerokości 20 m, w liniach rozgraniczających pas drogowy, z dopuszczeniem bezpośredniej obsługi w obszarach zurbanizowanych wraz z budową chodników i ścieżek rowerowych na odcinkach nowych i przebudowywanych. 5) Drogi gminne klasy lokalnej KDL jako jednojezdniowe o szerokości na terenach zabudowanych - 12 m, a poza skupiskami zabudowy - 15 m, o podstawowej funkcji łączenia poszczególnych miejscowości oraz obsługi lokalnej obowiązuje budowa chodników i ścieżek rowerowych. 6) Drogi gminne klasy dojazdowej KDD jednojezdniowe o podstawowej szerokości 10 m o podstawowej funkcji bezpośredniej obsługi terenu. Obowiązuje budowa chodników oraz ścieżek rowerowych na wybranych odcinkach. 142 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

7) Drogi wewnętrzne będące własnością gminy Bochnia jak i prywatne w minimalnej szerokości 6 m budowane i przebudowywane w większości jednoprzestrzenne. 8) Dopuszcza się odstępstwo od parametrów wymienionych w pkt 1-7, przy zachowaniu regulacji zapisanych w przepisach odrębnych. Na rysunku Kierunki Zagospodarowania pokazano przebieg występujących dróg: autostrada A4, droga główna ruchu przyspieszonego KDGP drogi główne KDG, drogi zbiorcze KDZ, drogi lokalne KDL, ważniejsze drogi dojazdowe KDD. Dopuszcza się uzupełniającą lokalizację dróg dojazdowych oraz ustalenie przebiegu dróg wewnętrznych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. XVIII.4. Komunikacja zbiorowa Utrzymuje się komunikację autobusową różnych wielkości, za podstawowy środek obsługi komunikacji zbiorowej wraz z jej rozbudową na terenach koncentracji nowej zabudowy. XVIII.5. Komunikacja kolejowa Zachowuje się przebieg linii kolejowej w granicach terenów wymienionych w części Uwarunkowania rozwoju, w rozdziale XI.2. W związku z prowadzoną modernizacją linii kolejowej E30 (Nr 91) Kraków Medyka, w ramach projektu Modernizacja linii kolejowej E30/C-E30 Krajków-Rzeszów, Etap III, Wojewoda Małopolski wydał następującą decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej z nadaniem im rygoru natychmiastowej wykonalności ze względu na ważny interes społeczny: Decyzja nr 1/2011 z dn. 29.12.2011 r. Decyzja nr 4/2012 z dn. 24.08.2012 r. Decyzja nr 2/2013 z dn. 12.02.2013 r. Decyzja nr 3/2013 z dn. 22.02.2013 r. Decyzje dotyczą układu torowego, peronów wraz z odwodnieniem torowiska, obiektów inżynieryjnych, obiektów kubaturowych, dróg, sieci energetycznych, sieci trakcyjnej, sieci telekomunikacyjnych, sieci sanitarnych i odwodnienia terenu, urządzeń sterowania ruchem kolejowym (SRK), ekranów akustycznych oraz małej architektury. 143 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

W ramach wyżej wymienionego zamierzenia, zgodnie z załącznikami, wskazano: linie rozgraniczające terenu inwestycji, proponowany przebieg linii kolejowej, granice i numery działek, wykaz nieruchomości obejmujący niezbędny teren oraz nieruchomości uznane za możliwe do objęcia w ramach opracowania przedmiotowej inwestycji m.in. w powiecie bocheńskim. Komunikację kolejową uznaje się za uzupełniającą w komunikacji zbiorowej w oparciu o dworzec w mieście Bochnia oraz przystanki osobowe Cikowice i Stanisławice, które wraz z rozwojem zabudowy mieszkaniowej i zagospodarowaniem terenów przemysłowych powinny być uwarunkowane i powiązane z liniami autobusowymi. Na terenach przewidzianych pod zabudowę, a przyległych do linii kolejowej, usytuowanie budynków i budowli nie może być mniejsze niż 10 m od granicy obszaru kolejowego, z tym że odległość ta od osi skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20 m, przy zachowaniu norm dopuszczalnego hałasu w środowisku, określonych w przepisach odrębnych. XVIII.6. Trasy rowerowe Trasy turystyczne, które można pokonać ścieżkami rowerowymi opisane zostały w rozdziale VII.5. Ścieżki rowerowe powinny być powiązane z systemem ulic, powinny wynikać z lokalnych warunków, bazy istniejących dróg, uwzględniając także lokalne potrzeby. Wytyczanie i oznakowanie tras rowerowych oraz budowa i inne roboty budowlane w zakresie dróg (ścieżek) dla rowerów o utwardzonej nawierzchni, powinny być prowadzone w sposób który umożliwi bezpieczne przemieszczanie się turysty rowerowego oraz połączy miejsca kluczowe z punktu widzenia ruchu rowerowego: dworce kolejowe, autobusowe, parkingi oraz przede wszystkim atrakcje turystyczne. XIX. KIERUNKI ROZWOJU INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ XIX.1. Zaopatrzenie w wodę Mieszkańcy Gminy docelowo korzystać będą ze zorganizowanych systemów zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Studnie przyzagrodowe możliwe do realizacji dla posesji znacznie oddalonych od głównych koncentracji zabudowy pod warunkiem, że woda z tych studni odpowiadać będzie wymogom określonym dla wód do picia. Rozwój urbanizacji na obszarach nie objętych dotychczas siecią wodociągową uwarunkowany jest wcześniejszym wyposażeniem w tę infrastrukturę stosownie do potrzeb rozwojowych. Sieci lokalizować w liniach rozgraniczających dróg. Wszędzie tam, gdzie układ zabudowy na to pozwoli należy dążyć do realizowania nowych odcinków w układach pierścieniowych i przy wyposażeniu w odpowiedniej przepustowości hydranty przeciwpożarowe nadziemne. Gmina posiada dobrze rozwinięte systemy zbiorowego zaopatrzenia w wodę ok. 144 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

217,43 km. Planowany rozwój gminy pociąga za sobą potrzebę rozbudowy sieci wodociągowej dla obsłużenia terenów nowej zabudowy. Rozbudowany układ sieciowy winien zapewnić wymaganą ilość wody do gaszenia pożaru (poprzez hydranty nadziemne p.poż.) oraz wymaganą w warunkach specjalnych. XIX.2. Odprowadzanie ścieków Rozwój kanalizacji (ok. 164 km) w gminie jest nieproporcjonalny do stopnia zwodociągowania (ok. 217,43 km). Ścieki sanitarne odprowadzane poprzez sieć kanalizacji Gminnego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji w Bochni. Na terenach nowych zainwestowań sieć kanalizacyjna winna być budowana wyprzedzająco w stosunku do zabudowy kubaturowej. Ścieki odprowadzane do kanalizacji komunalnej spełniać muszą wymogi obowiązujących w tym zakresie przepisów. Ścieki o charakterze przemysłowym muszą być podczyszczane z zanieczyszczeń technologicznych w granicach zakładów je wytwarzających. W miejscowościach nie objętych kanalizacją zbiorczą możliwe jest realizowanie oczyszczalni przydomowych oraz szczelnych zbiorników bezodpływowych posiadających odpowiednie atesty. Wody opadowe i roztopowe odprowadzane jako spływ powierzchniowy i infiltrację do gruntu. Wyjątek stanowi zasada, że ścieki deszczowe z powierzchni szczelnej terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, warsztatów samochodowych, stacji paliw, dróg zaliczanych do kategorii krajowych i wojewódzkich, a także parkingów o powierzchni powyżej 0,1 ha powinny być odprowadzane w sposób zorganizowany poprzez szczelne zamknięte lub otwarte systemy kanalizacyjne i poddane oczyszczaniu stosownie do obowiązujących w tym zakresie przepisów, przed wprowadzeniem do wód powierzchniowych bądź do ziemi. XIX.3. Gospodarka odpadami Odpady komunalne zmieszane zebrane z terenu Gminy Bochnia przekazywane są do: Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów w Tarnowie, Instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych odpadów komunalnych w Krakowie, Sortowni zmieszanych odpadów komunalnych w Tarnowie-Klikowej, Regionalnej Stacji Segregacji Odpadów Komunalnych w Tarnowie, Jednostki Ratownictwa Chemicznego w Tarnowie. Jednym z głównych celów wdrażania systemu gospodarki odpadami komunalnymi jest zrealizowanie obowiązków wynikających z dyrektyw unijnych, czyli osiągnięcie we wskazanym terminie odpowiednich poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych na składowiska oraz zwiększenie poziomu recyklingu i odzysku odpadów zebranych selektywnie. Konieczne jest więc edukowanie w zakresie selektywnego zbierania odpadów. 145 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Utrzymuje się istniejący system gromadzenia odpadów komunalnych w pojemnikach lub workach foliowych i czasowego ich przetrzymywania w miejscach do tego wyznaczonych w obrębie każdej nieruchomości, następnie ich wywożenie przez wyspecjalizowane firmy do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych wyznaczanych w Planie Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego. Zaleca się dalsze wdrażanie selektywnej zbiórki odpadów z poszerzeniem zakresu ich segregacji. W przypadku wytworzenia odpadów z grupy niebezpiecznych, istnieje obowiązek ich składowania na terenie wytwórcy lub w miejscach do tego wyznaczonych, następnie ich utylizacji przez wyspecjalizowane firmy, z zachowaniem wymogów ochrony środowiska. XIX.4. Zaopatrzenie w ciepło Na obszarze gminy brak jest warunków do realizacji ciepłownictwa scentralizowanego (niska gęstość energetyczna terenu). Utrzymywane i realizowane będą: lokalne kotłownie przedsiębiorstw i instytucji, lokalne kotłownie budownictwa wielorodzinnego wspólnot mieszkaniowych (obsługujące jeden lub kilka obiektów), kotłownie i piece paleniskowe w domach jednorodzinnych. W nowej zabudowie oraz inwestycjach zaleca się stosowanie paliw ekologicznie czystych tzn. z zastosowaniem technologii zapewniających minimalne wskaźniki emisji gazów i pyłów (np. gaz, lekki olej opałowy, energia elektryczna, energia słoneczna). W zespołach zabudowy istniejącej zaleca się wdrażanie działań zmierzających do przywrócenia odpowiedniej jakości powietrza. Zaleca się przeprowadzenie termomodernizacji istniejących budynków i instalacji grzewczych. W dotychczas eksploatowanych kotłowniach opalanych węglem zaleca się zastosować współspalanie węgla z biomasą i sukcesywnie przebudowywać kotłownie, dostosowując do ekologicznych nośników energii (olej opałowy niskosiarkowy, wierzba energetyczna, słoma oraz gaz ziemny przewodowy po przeprowadzonej gazyfikacji). XIX.5. Zaopatrzenie w gaz Przez teren gminy przebiegają następujące gazociągi: DN500PN63 relacji Łukanowice-Śledziejowice-Zederman, DN500 PN63 relacji Łukanowice-Śledziejowice, DN250 PN40 relacji Łukanowice-Śledziejowice, DN500 PN63 relacji Łukanowice-Skawina-Zelczyna, DN50 odgałęzienie do stacji gazowej Cikowice, DN65 odgałęzienie do stacji gazowej Gorzków, 146 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

oraz zlokalizowane są stacje gazowe w Cikowicach oraz Gorzkowie. Od wyżej wymienionych gazociągów obowiązują ograniczenia w zagospodarowaniu zgodnie z przepisami odrębnymi. W części graficznej Studium pokazano granicę obszaru i terenu górniczego Grabina-Nieznanowice oraz odwierty gazowe czynne i zlikwidowane. Obowiązuje zachowanie stref wolnych od zabudowy od odwiertów gazowych czynnych o promieniu 50 m, zaś od odwiertów gazowych zlikwidowanych - stref wolnych od zabudowy 5 m. Na terenach wolnych od zabudowy dopuszcza się prowadzenie prac poszukiwawczych tj. badań geofizycznych i wierceń za gazem ziemnym i ropą naftową oraz budowę infrastruktury technicznej związanej z eksploatacją złóż ropy naftowej i gazu ziemnego. Dla odbiorców indywidualnych podstawowym źródłem zaopatrzenia w gaz pozostaje istniejąca sieć gazociągów niskiego i średniego ciśnienia z prawem do jej rozbudowy w nawiązaniu do zasięgów terenów przeznaczonych do zabudowy. XIX.6. Zaopatrzenie w energię elektryczną Podstawowym źródłem zaopatrzenia w energię elektryczną pozostaje istniejąca sieć średniego napięcia, wyprowadzona ze stacji elektroenergetycznych 110 kv/sn zlokalizowanych poza granicami gminy. Dopuszcza się możliwość budowy nowych linii wysokiego, średniego i niskiego napięcia, napowietrznych i wnętrzowych stacji transformatorowych SN/nN (w tym projektowanej linii wysokiego napięcia 110 kv- przechodzącej przez północną część Gminy, przewidzianej w Planie zagospodarowania przestrzennego województwa małopolskiego), a także rozbudowę, przebudowę modernizację i remont istniejących linii niezależnie od poziomu napięcia. Źródłem zaopatrzenia w energię elektryczną będzie również planowana stacja elektroenergetyczna 110/15 kv Targowisko przy zjeździe z autostrady A4 w miejscowości Targowisko wraz z linią zasilającą 110 kv od strony linii 110kV relacji Niepołomice- Kurów. Planuje się również budowę linii 110kV relacji GPZ Wygoda- GPZ Muchówka oraz przebudowę linii 110 kv relacji GPZ Wygoda-GPZ Brzesko. Przebudowa istniejącego odcinka linii 110 kv z linii jednotorowej na dwutorową związana jest z odcinkowym poprowadzeniem linii Wygoda Muchówka po trasie istniejącej linii 110 kv relacji Wygoda-Dobczyce. Dopuszcza się również budowę napowietrznych i kablowych linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia, których lokalizacja wynikać powinna z bilansu potrzeb nowo projektowanych obiektów. W zakresie pasów technologicznych i zagospodarowania istniejących i projektowanych linii energetycznych obowiązują przepisy odrębne. 147 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

XIX.7. Telekomunikacja Zaopatrzenie w łącza telefoniczne będzie realizowane z istniejącej i projektowanej sieci kablowej i światłowodowej, działających na terenie gminy operatorów. Rozwój systemów łączności będzie polegać na: rozbudowie sieci, zwiększeniu liczby abonentów, unowocześnieniu urządzeń (central) i rozszerzeniu asortymentu świadczonych usług; rozwoju telefonii komórkowej; rozwoju łączności radiowej. XIX.8. Melioracje Dla zapewnienia warunków odpływu wód opadowych i roztopowych oraz przewidywanego funkcjonowania urządzeń melioracyjnych należy zachować i konserwować istniejącą sieć rowów i cieków naturalnych. Studium ustala obowiązek ochrony istniejących urządzeń melioracji wodnych, które powinny być użytkowane zgodnie z ich przeznaczeniem. Ewentualna zmiana przeznaczenia zmeliorowanych użytków rolnych może nastąpić tylko przy braku możliwości innych rozwiązań, na podstawie regulacji zawartych w przepisach odrębnych. Zajmując część terenów objętych melioracją szczegółową należy zapewnić sprawne działanie systemu na terenach przyległych. Obowiązuje zakaz wznoszenia trwałych naniesień na terenach zalewowych oraz zakaz grodzenia nieruchomości przyległych do powierzchniowych wód publicznych w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od linii brzegu. XX. KIERUNKI I ZASADY KSZTAŁTOWANIA ROLNICZEJ I LEŚNEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ Przestrzeń rolnicza omawianego obszaru, charakteryzuje się dużą zwartością. Ciągłość tej przestrzeni, jako cecha korzystna z produkcyjnego punktu widzenia, powinna być maksymalnie zachowana także w dalszym rozwoju przestrzennym Gminy. Mniej korzystną cechą terenów rolnych jest stosunkowo mały udział zadrzewień i zakrzewień śródpolnych, a zwłaszcza pasów o charakterze wiatrochronnym. Granica pomiędzy terenami leśnymi a rolniczo-osadniczymi jest niewyrównana. Zwartość kompleksów leśnych o wyrównanej granicy rolno-leśnej jest ekologicznie bardzo korzystną cechą, którą należy maksymalnie zachować. Nieużytki, tereny rolniczo nieprzydatne oraz grunty niskiej jakości są rejonami preferowanymi do zalesień. 148 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

W Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1992r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich gospodarki leśnej określono następujące nakazy i zakazy związane w prowadzeniem gospodarki leśnej jakim podlegają lasy ochronne: zakaz pełnego lub sezonowego pozyskiwania drewna, zakaz melioracji odwadniających, nakaz zmiany sposobu użytkowania zrębowego na przerębowy, nakaz wykonywania określonych zabiegów w zakresie zagospodarowania i ochrony lasów. Poza zwartymi kompleksami leśnymi występują również małe lasy śródpolne, które są istotne dla kształtowania warunków ekologicznych, w tym dla świata zwierzęcego. Zwiększanie udziału takich terenów w ogólnym bilansie powierzchni przyczynia się do kształtowania korzystnego bilansu wodnego, oddziałuje na warunki sanitarne i podnosi jakość przestrzeni rolniczej. Ochrona istniejących lasów polegać powinna w głównej mierze na przestrzeganiu zabezpieczenia zmiany przeznaczenia większych terenów leśnych na inne cele oraz egzekwowaniu obowiązków ciążących na właścicielach lasów, odpowiedniej pielęgnacji lasów. Z przeprowadzonej analizy wynika, że rolnicza przestrzeń produkcyjna w gminie nie w pełni jest wykorzystywana. Uwzględniając ten stan, w kształtowaniu rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Studium kierowano się następującymi zasadami: wskazane tereny nowej zabudowy, uszczuplające areał użytków rolnych, starano się lokalizować w enklawach i w sąsiedztwie istniejącej zabudowy, na gruntach nadających się pod zabudowę, posiadających odpowiednie uzbrojenie lub łatwość jego wykonania, o relatywnie najniższej przydatności do produkcji rolnej, w celu poprawy struktury agrarnej konieczne jest wdrażanie procesu scaleń i wymiany gruntów. Ponadto na terenach rolnych dopuszcza się: przebudowę i rozbudowę istniejących siedlisk zagrodowych, realizację zabudowy zagrodowej zgodnie z przepisami odrębnymi, lokalizację sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, eksploatację kruszywa na zasadach określonych w przepisach odrębnych, budowę dróg lokalnych i dojazdowych niezbędnych do funkcjonowania tych terenów oraz poszerzenie istniejących dróg, przeznaczenie gruntów rolnych pod zalesienie na wniosek właściciela, jeśli spełniają one warunki określone w przepisach odrębnych. 149 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

XXI. OBSZARY SZCZEGÓLNEGO ZAGROŻENIA POWODZIĄ, OBSZARY OSUWANIA SIĘ MAS ZIEMNYCH ORAZ OBSZARY, DLA KTÓRYCH WYZNACZA SIĘ W ZŁOŻU KOPALINY FILAR OCHRONNY Na terenie Gminy Bochnia występują: obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi wyznaczone na rzece Raba, objętej mapami zagrożenia powodziowego, tj.: obszary szczególnego zagrożenia powodzią, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat (Q1%), obszary szczególnego zagrożenia powodzią, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat (Q10%) obszary, na których prawdopodobieństwo wystąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat (Q 0,2%); obszary szczególnego zagrożenia powodzią, wyznaczone w oparciu o zalew wodami Q1% od Stradomki, objętej opracowaniem pn. Wyznaczenie obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią dla terenów nieobwałowanych w zlewni Raby, jako integralny element studium ochrony przeciwpowodziowej, stanowiącym I etap studium ochrony przeciwpowodziowej; obszary szczególnego zagrożenia powodzią obejmujące obszary pomiędzy brzegiem rzeki a wałami przeciwpowodziowymi lub naturalnie wysokim brzegiem, w który wbudowano trasę wału przeciwpowodziowego, które występują w międzywalu rzeki Raby, Gróbki, Potoku Zatockiego, potoku Krzeczkowskiego; obszary zagrożone zalaniem w przypadku wystąpienia scenariusza całkowitego zniszczenia obwałowań Raby i obszarze zagrożonym zalaniem w przypadku przerwania obwałowań Wisły. Obszary te występują na większości terenów sołectw: Cerekiew Bessów, Bogucice, Zatoka, Majkowice oraz północną część Ostrowa Szlacheckiego- schemat przedstawiono poniżej: 150 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl

Obszar zagrożenia zalaniem w przypadku wystąpienia scenariusza całkowitego zniszczenia obwałowań Raby i obszarze zagrożonym zalaniem w przypadku przerwania obwałowań Wisły. W obszarach szczególnego zagrożenia powodzią obowiązują nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia wynikające z przepisów odrębnych dotyczących ochrony przeciwpowodziowej. Ponadto wzdłuż cieków należy zachować pasy ochronne zgodnie z przepisami odrębnymi, w celu: umożliwienia dostępu do wody w ramach powszechnego korzystania z wód, umożliwienia administratorowi cieku prowadzenia robót związanych z utrzymaniem wód i ochroną przeciwpowodziową, zapewnienia przestrzeni dla swobodnego spływu wód powodziowych i lodów, utrzymania lub poprawy stanu ekosystemów wodnych i od wody zależnych, ochrony otuliny biologicznej cieków. Wprowadza się również zakaz wykonywania obiektów budowlanych, kopania studni, sadzawek, dołów oraz rowów w odległości mniejszej niż 50 mb od stopy wału od strony odpowietrznej (wały rzeki Raba, wały potoku Gróbka, potoku Zatocki, potoku Krzeczowskiego). Zgodnie z Planem zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru dorzecza Wisły (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18.10.2016 r. w sprawie przyjęcia Planu zarządzania ryzykiem powodziowym dla obszaru dorzecza Wisły; Dz. U. z 2016 r. poz. 1841) w granicach zmiany Studium wykazano konieczność budowy oraz 151 tel. (42) 632 02 83 633 56 58 e-mail: biuro@teren-urbanistyka.pl