Analiza statystyczna

Departament Strategii i Funduszy Europejskich Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej Analiza statystyczna działalności sądów powszechnych rok 2015 na tle lat 2011-2014 wybrane zagadnienia Warszawa, 25 stycznia 2016 roku

Opracowanie wykonano w oparciu o dane statystyczne pozyskane z sądów powszechnych składających sprawozdania statystyczne na podstawie Programu Badań Statystycznych Statystyki Publicznej Rozporządzenia Rady Ministrów corocznie wydawanego jako akt wykonawczy do Ustawy o statystyce publicznej. Należy dodać, że sprawozdania w systemie AS SAP administrowanym przez Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej składane są w cyklach kwartalnych. Niniejszą analizę statystyczną opracował: kierowany przez dr Adama Niedzielskiego Dyrektora Departamentu Wydział Statystycznej Informacji Zarządczej w szczególności: Robert Bieługa główny specjalista i Agnieszka Proczek starszy specjalista pod kierownictwem Naczelnika Wydziału Justyny Kowalczyk Szczegółowe dane statystyczne oraz opracowania na temat działalności sądów powszechnych, sądów wojskowych, notariuszy i komorników dostępne są na portalach informacyjnych: Informator Statystyczny Wymiaru Sprawiedliwości (http://www.isws.ms.gov.pl/) powszechny dostęp Portal Sap NetWeaver (http://sapwwpl01.zsrk.ms.gov.pl:8133/irj/portal) dostęp dla wybranych pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości oraz sądów Intranet http://intranet//statystyki dostęp dla wszystkich pracowników Ministerstwa Sprawiedliwości oraz bezpośrednio w siedzibie Wydziału Statystycznej Informacji Zarządczej. 2

Spis treści 1. Ewidencja spraw w latach 2011-2015... 4 1.1. Ewidencja spraw ogółem... 4 1.2. Wpływ spraw w głównych kategoriach... 7 1.3. Podstawowe wskaźniki charakteryzujące załatwialność spraw w sądach powszechnych... 8 2. Zmiany w prawie karnym w 2015 roku... 11 2.1. Akty oskarżenia oraz zwroty aktów oskarżenia... 11 2.2. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego w pierwszej instancji w sądach okręgowych i rejonowych w okresie II półrocze 2014 - II półrocze 2015... 13 2.3. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego i prywatnego w pierwszej instancji w latach 2011 2015. Stosowanie kary mieszanej w II półroczu 2015 roku.... 14 3

w mln spraw 1. Ewidencja spraw w latach 2011-2015 1.1. Ewidencja spraw ogółem W roku 2015 wpływ spraw do sądów powszechnych wyniósł 15,2 mln i był większy o 3,5% niż w roku poprzednim, a w porównaniu z rokiem 2011 o 11,6%. W okresie 2011-2015 największy wpływ odnotowano w roku 2013 15 169 808 spraw. Liczba spraw załatwionych w sądach powszechnych regularnie rośnie od roku 2011. W roku 2015 wyniosła ona 15,1 mln i była większa o 12,8% w porównaniu z bazowym rokiem 2011. Pozostałość spraw niezałatwionych w badanym okresie nie wykazuje stałej tendencji. Największą wartość osiągnęła w roku 2013 2,4 mln spraw, a najmniejszą w roku 2012 1,8 mln spraw. Wskaźnik opanowania wpływu czyli stosunek liczby spraw załatwionych do liczby wszystkich spraw, które wpłynęły do sądów wyniósł w roku 2015 99,6. Tabl. 1. Ewidencja spraw ogółem w latach 2011-2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 w liczbach bezwzględnych Wpływ 13 584 064 14 040 616 15 169 808 14 649 495 15 156 076 Załatwienie 13 385 551 14 105 063 14 575 830 14 848 936 15 101 482 Pozostałość 1 899 729 1 835 894 2 429 936 2 244 765 2 299 497 wskaźniki dynamiki (2011 = 100) Wpływ 100,0 103,4 111,7 107,8 111,6 Załatwienie 100,0 105,4 108,9 110,9 112,8 Pozostałość 100,0 96,6 127,9 118,2 121,0 Wykres 1. Ewidencja spraw ogółem w latach 2011-2015 16,0 14,0 12,0 10,0 8,0 6,0 Wpływ Załatwienie Pozostałość 4,0 2,0 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 Analizując ewidencję spraw ogółem bezwzględnie pamiętać należy o wielu czynnikach, które wpływają zarówno na sam wolumen spraw, dynamikę wzrostów i spadków poszczególnych wartości, a także relacje pomiędzy wpływem, załatwieniem i pozostałością. 4

W sposób szczególny należy zwrócić uwagę na to, że: w liczbach ogółem zawarte są zarówno skomplikowane, czasochłonne, wielotomowe sprawy procesowe, jak również sprawy wymagające mniejszego zaangażowania kadry orzeczniczej (np. sprawy z repertoriów Ko, Co czy Nc), wliczone są też m.in. sprawy rejestrowe KRS, Rejestru Zastawów czy też sprawy Ksiąg wieczystych, ewidencjonowane są sprawy pierwszej i drugiej instancji, ponowne wpisy wynikające z różnych przesłanek (m.in. znoszenia i powoływania sądów) również uwzględnione są w ogólnej liczbie spraw. Przykładowo, wspomniane wyżej sprawy z rep. Ko, tj. sprawy dotyczące czynności podejmowanych przez sąd z urzędu, pisma i wnioski w sprawach karnych i o wykroczenia takie jak: o odtworzenie akt, prośby o ułaskawienie, o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, ukaranie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, o wyłączenie sędziego stanowiły w 2015 roku 45,6% wszystkich spraw karnych w sądach rejonowych (tabl. poniżej). Tabl. 2. Wpływ spraw karnych w sądach rejonowych w latach 2011-2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 razem 2 202 624 2 229 590 2 376 500 2 377 923 2 343 615 w tym rep. Ko w liczbach bezwzględnych 949 126 1 023 002 1 117 363 1 079 365 1 067 812 w stosunku do wszystkich spraw karnych 43,1% 45,9% 47,0% 45,4% 45,6% We wpływie spraw ogółem do sądów powszechnych znajdują się także sprawy nakazowe i upominawcze (rep. Nc), które - gdy między innymi stwierdzono brak podstaw do wydania nakazu zapłaty albo uchylono nakaz zapłaty albo wniesiono zarzuty bądź sprzeciw wobec nakazu zapłaty albo sprzeciw wobec europejskiego nakazu zapłaty - po zakreśleniu w repertorium Nc rejestruje się w repertorium C. Udział spraw nakazowych i upominawczych w ogólnej liczbie spraw cywilnych w sądach rejonowych wyniósł w 2015 roku aż 64,2%. Istotne jest, że w rep. Nc rejestruje się także sprawy z Elektronicznego Postępowania Upominawczego (e-sąd) co obrazuje poniższa tabela. Tabl. 3. Wpływ spraw cywilnych w sądach rejonowych w latach 2011-2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 razem 4 563 544 4 736 317 5 435 330 4 844 268 5 231 979 w tym rep. Nc w liczbach bezwzględnych 2 578 016 2 849 929 3 470 476 2 994 720 3 360 389 w stosunku do wszystkich spraw cywilnych 56,5% 60,2% 63,9% 61,8% 64,2% w tym EPU 1 614 435 1 898 519 2 423 362 1 646 506 2 126 922 Szczegółowe dane z przedstawionych powyżej zagadnień zamieszczone są w Załączniku nr 1 do niniejszego opracowania - Ewidencja spraw wg działów prawa i instancyjności w sądach powszechnych (tzw. Tablice rzymskie) (Tabl. II). 5

w mln spraw w mln spraw Wolumen spraw wpływających do sądów w znacznym stopniu zwiększany jest poprzez sprawy ponownie wpisane tzw. sztuczny wpływ. Przesłanek do zakreślenia sprawy, a następnie ponownego jej zarejestrowania jest wiele. Jedną z nich, istotną w ostatnich latach ze względu na reorganizację sądów jest konieczność zakreślenia sprawy w sądzie znoszonym i zarejestrowanie jej ponownie w systemie ewidencyjnym w nowym sądzie. W 2015 roku na ogólną liczbę 15,2 mln spraw ponad milion były to sprawy ponownie wpisane. Stanowi to 6,9% ogółu spraw. (Załącznik nr 1, Tablica Ia). Tabl. 4. Wpływ spraw oraz ponowne wpisy (ogółem) w latach 2011-2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 w liczbach bezwzględnych Wpływ 13 584 064 14 040 616 15 169 808 14 649 495 15 156 076 Ponowne wpisy 499 979 692 023 961 107 885 165 1 038 213 Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 13 084 085 13 348 593 14 208 701 13 764 330 14 117 863 wskaźniki dynamiki (2011 = 100) Wpływ 100,0 103,4 111,7 107,8 111,6 Ponowne wpisy 100,0 138,4 192,2 177,0 207,7 Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 100,0 102,0 108,6 105,2 107,9 Analizując ponowne wpisy w kontekście wpływu spraw ogółem do sądów powszechnych istotne jest, że liczba spraw zarejestrowanych ponownie w ostatnich 5 latach wzrosła ponad dwukrotnie z 500 tys. do 1 038 tys. czyli o 107,7,%. Wykres 2. Wpływ spraw (w tym po odjęciu ponownych wpisów) (ogółem) w latach 2011-2015 15,5 Wykres 3. Ponowne wpisy (ogółem) w latach 2011-2015 1,2 15,0 1,0 14,5 0,8 14,0 13,5 13,0 0,6 0,4 12,5 0,2 12,0 2011 2012 2013 2014 2015 Wpływ Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 6

w mln spraw w mln spraw 1.2. Wpływ spraw w głównych kategoriach Badając działalność sądownictwa powszechnego w Polsce przy uwzględnieniu ogólnych liczb spraw, należy mieć zawsze na uwadze mankamenty jakie wynikają ze stosowania tych wartości. W związku z występowaniem zaprezentowanych wyżej czynników, które mogą zniekształcić rzeczywisty obraz sądownictwa, często analizie poddaje się jedynie główne, najważniejsze kategorie spraw rozpatrywane w pierwszej instancji w sądach rejonowych i okręgowych *). Wpływ tych spraw można jeszcze oczyścić z ponownych wpisów. Z ogólnego wpływu 15,2 mln spraw w 2015 roku jedynie 13,4% (2 034 tys.) stanowią sprawy z głównych kategorii (bez ponownego wpływu). Tabl. 3. Wpływ spraw oraz ponowne wpisy (w gł. kategoriach I instancji SO i SR*)) w latach 2011-2015 Wyszczególnienie 2011 2012 2013 2014 2015 w liczbach bezwzględnych Wpływ 2 228 160 2 474 460 2 732 224 2 786 310 2 721 418 Ponowne wpisy 175 605 483 438 641 006 598 165 687 513 Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 2 052 555 1 991 022 2 091 218 2 188 145 2 033 905 wskaźniki dynamiki (2011 = 100) Wpływ 100,0 111,1 122,6 125,0 122,1 Ponowne wpisy 100,0 275,3 365,0 340,6 391,5 Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 100,0 97,0 101,9 106,6 99,1 Natomiast liczba spraw ponownie wpisanych w ewidencji spraw w głównych repertoriach wzrosła niemalże o 300 %. W roku 2011 ponownych wpisów było 176 tys. spraw, a w roku 2015-688 tys. Niewątpliwie w dużej mierze jest to pokłosie reorganizacji sądownictwa powszechnego. Należy podkreślić, że wpływ po odjęciu ponownych wpisów w badanych latach jest zdecydowanie stabilny i wynosi - z niewielkimi wahaniami - niewiele ponad 2 mln spraw. Wykres 4. Wpływ spraw (w tym po odjęciu ponownych wpisów) (w głównych kategoriach I instancji SO i SR*)) w latach 2011-2015 3,0 2,5 2,0 1,5 Wykres 5. Ponowne wpisy (w głównych kategoriach I instancji SO i SR*)) w latach 2011-2015 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 1,0 0,3 0,5 0,2 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 Wpływ Wpływ po odjęciu ponownych wpisów 0,1 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 *) sprawy I instancji - w sądach okręgowych repertoria: C, K, U, P, GC; w sądach rejonowych repertoria: C, K, W, U, P, RC, RNs, Nsm, GC, GUp. 7

1.3. Podstawowe wskaźniki charakteryzujące załatwialność spraw w sądach powszechnych Działalność sądownictwa w Polsce monitorowana jest za pomocą różnorodnych wskaźników. Poniżej zaprezentowane zostały najważniejsze mierniki za lata 2011-2015, natomiast w załączeniu Załącznik nr 1 - Ewidencja spraw wg działów prawa i instancyjności w sądach powszechnych (tzw. Tablice rzymskie) (Tabl. III) i Załącznik nr 2 Kluczowe mierniki Ministerstwa Sprawiedliwości przedstawione zostały mierniki stosowane w ocenie kontroli zarządczej i budżetu zadaniowego obliczane przez tutejszy Wydział. Wskaźnik opanowania wpływu głównych kategorii spraw *) rozpatrywanych przez sądy I instancji - stosunek liczby spraw w głównych kategoriach załatwionych w danym okresie sprawozdawczym do liczby spraw wpływających; Wskaźnik obliczany dla głównych repertoriów po odjęciu ponownego wpływu i załatwienia spraw związanego z likwidacją/utworzeniem sądu/wydziału lub zmianami przepisów o Biurowości. W 2015 roku wskaźnik ten osiągnął najwyższą wartość w całym badanym okresie 101,0. Najniższa wartość zarejestrowana została w roku 2013. Wykres 6. Wskaźnik opanowania wpływu głównych kategorii spraw rozpatrywanych przez sądy I instancji w latach 2011-2015 102,0 101,0 100,0 98,8 98,0 96,0 94,0 95,4 93,7 96,5 92,0 90,0 2011 2012 2013 2014 2015 Średni czas trwania postępowań sądowych według głównych kategorii spraw w I instancji - średni czas trwania postępowania sądowego od dnia pierwszej rejestracji do dnia uprawomocnienia się sprawy w I instancji. Średnia ważona obliczona jako iloraz sumy iloczynów środków przedziałów czasowych i liczby spraw z tych przedziałów do ogólnej liczby wszystkich badanych spraw. Wykres 7. Średni czas trwania postępowań sądowych według głównych kategorii spraw w I instancji w latach 2011-2015 4,8 4,6 4,60 4,4 4,2 4,10 4,20 4,10 4,20 4,0 3,8 2011 2012 2013 2014 2015 *) Wskaźnik obliczany dla głównych repertoriów: Sądy okręgowe: C, K, U, P, GC; Sądy rejonowe: C, K, W, U, P, RC, RNs, Nsm, GC, GUp. 8

Odsetek spraw rozpatrywanych przez sądy I instancji, w których czas trwania postępowania przekracza 12 miesięcy (w głównych kategoriach spraw *) ) - stosunek spraw, które uprawomocniły się w pierwszej instancji po upływie powyżej 12 miesięcy od dnia pierwszej rejestracji w sądzie i wszystkich spraw, które uprawomocniły się w pierwszej instancji. W badanym okresie czasu wskaźnik ten systematycznie rośnie. W 2015 roku odnotowano wartość 12,7, co oznacza że prawie 13 procent spraw z głównych kategorii załatwianych było powyżej 12 miesięcy od dnia pierwotnego wpływu sprawy do sądu. Wykres 8. Odsetek spraw rozpatrywanych przez sądy I instancji, w których czas trwania postępowania przekracza 12 miesięcy (w głównych kategoriach) w latach 2011-2015 14,0 12,0 10,0 8,0 8,0 8,6 9,9 11,3 12,7 6,0 4,0 2,0 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 Odsetek spraw rozpatrywanych przez sądy I instancji, w których czas trwania postępowania przekracza 3 lata (w głównych kategoriach spraw) - stosunek spraw, które uprawomocniły się w pierwszej instancji po upływie powyżej 3 lat od dnia pierwszej rejestracji w sądzie i wszystkich spraw, które uprawomocniły się w pierwszej instancji. Jest to kolejny wskaźnik, który swoją największa wartość zanotował w roku 2015 1,0. W roku tym 1% spraw z głównych kategorii załatwianych było powyżej 3 lat. Najniższy odsetek tych spraw zarejestrowano w roku 2012 0,7. Wykres 9. Odsetek spraw rozpatrywanych przez sądy I instancji, w których czas trwania postępowania przekracza 3 lata (w głównych kategoriach spraw) w latach 2011-2015 1,2 1,0 0,8 0,6 0,8 0,7 0,8 0,8 1,0 0,4 0,2 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 *) Wskaźnik obliczany dla głównych repertoriów: Sądy okręgowe: C, K, U, P, GC; Sądy rejonowe: C, K, W, U, P, RC, RNs, Nsm, GC, GUp. 9

Średni czas trwania spraw niezałatwionych - w miesiącach (w wybranych repertoriach I instancji) - średnia ważona dla liczby spraw niezałatwionych w danym okresie sprawozdawczym. Należy podkreślić, że wskaźnik ten obliczony został dla wybranych repertoriów I instancji *). W roku 2015 wskaźnik wyniósł 9,2 co oznacza, że sprawy które wpłynęły a nie zostały załatwione w roku 2015 pozostawały bez rozstrzygnięcia średnio 9,2 miesiąca. Wykres 10. Średni czas trwania spraw niezałatwionych - w miesiącach (w wybranych rep. I instancji*)) w latach 2011-2015 10,0 8,0 6,6 7,6 7,2 8,2 9,2 6,0 4,0 2,0 0,0 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba etatów asystenckich na etat sędziego - stosunek liczby etatów asystenckich do liczby etatów sędziowskich - według liczby etatów (limit) na ostatni dzień okresu statystycznego z uwzględnieniem wszystkich sędziów, w tym sędziów delegowanych z danego sądu. Stosunek liczby etatów asystenckich do liczby etatów sędziowskich w 2015 roku wyniósł 0,34, co było największą wartością w latach 2011-2015. Istotne jest, że liczba asystentów w stosunku do liczby sędziów wzrasta. Wykres 11. Liczba etatów asystenckich na etat sędziego w latach 2011-2015 0,35 0,34 0,33 0,33 0,33 0,34 0,32 0,31 0,30 0,29 0,30 0,31 0,28 2011 2012 2013 2014 2015 *) Wybrane repertoria I instancji: Sądy okręgowe: C, CG-G, Ns (z wył. rej.), Nc, Co, K, U, P, GC, GNs, GNc; Sądy rejonowe: C, CG-G, Ns, Nc, K, Kp, W, U, P, Np, RC, RNs, Nsm, GC, GNs, GNc, GU, GUp, GN, GZd, U. 10

2. Zmiany w prawie karnym w 2015 roku 1 lipca 2015 roku weszła w życie reforma zmieniająca filozofię prowadzenia procesu karnego poprzez przemodelowanie postępowania sądowego w kierunku większej kontradyktoryjności. Po półrocznym okresie od wdrożenia reformy możemy zauważyć dzięki sprawozdawczości statystycznej następujące zjawiska. 2.1. Akty oskarżenia oraz zwroty aktów oskarżenia Analizie zostały poddane dane statystyczne pozyskane z wydziałów karnych sądów rejonowych i okręgowych pierwszej instancji za 3 (porównywalne) okresy sprawozdawcze: II półrocze 2014 roku, a także I i II półrocze 2015 roku. W II półroczu 2015 roku liczba aktów oskarżenia zmniejszyła się w stosunku do II półrocza 2014 o 41,3% w Sądach Okręgowych i o 64,5% w Sądach Rejonowych. Tabl. 4. Wpływ spraw karnych z aktem oskarżenia oraz zwroty aktów oskarżenia w sądach okręgowych i rejonowych w okresie II półrocze 2014 - II półrocze 2015 Wyszczególnienie w liczbach bezwzględnych Sądy okręgowe II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 Akty oskarżenia - sprawy z rep. K (oskarżenie publiczne) 2 496 2 926 1 464*) Zwrot aktów oskarżenia w trybie: 337 kpk, 345 kpk, 343 7 zd. 1 kpk 33 40 42 Sądy rejonowe Akty oskarżenia - sprawy z rep. K (oskarżenie publiczne) 163 917 164 634 58 258**) Zwrot aktów oskarżenia w trybie: 337 kpk, 345 kpk, 343 7 zd. 1 kpk 1 799 1 563 4 542 wskaźniki dynamiki ( II półrocze 2014 = 100) Sądy okręgowe Akty oskarżenia - sprawy z rep. K (oskarżenie publiczne) 100,0 117,2 58,7 Zwrot aktów oskarżenia w trybie: 337 kpk, 345 kpk, 343 7 zd. 1 kpk 100,0 121,2 127,3 Sądy rejonowe Akty oskarżenia - sprawy z rep. K (oskarżenie publiczne) 100,0 100,4 35,5 Zwrot aktów oskarżenia w trybie: 337 kpk, 345 kpk, 343 7 zd. 1 kpk 100,0 86,9 252,5 *) ponadto, 655 spraw w trybie art. 335 1 kpk **) ponadto, 73 639 spraw w trybie art. 335 1 kpk Należy podkreślić, że w celu uzyskania pełnego obrazu w II półroczu 2015 roku wpływ spraw karnych zarejestrowanych w repertorium K z oskarżenia publicznego został pomniejszony o liczbę spraw, w których prokurator zamiast z aktem oskarżenia, wystąpił do sądu z wnioskiem o wydanie na posiedzeniu wyroku skazującego (art. 335 1 kpk). W II półroczu 2015 roku w sądach rejonowych przedmiotowych wystąpień było 73 639, natomiast w sądach okręgowych 655. 11

Wykres 12. Wpływ spraw z aktem oskarżenia do sądów okręgowych w okresie II p. 2014 - II p. 2015 3 000 2 500 2 000 1 500 1 000 500 Wykres 13. Zwroty aktów oskarżenia z sądów okręgowych w okresie II p. 2014 - II p. 2015 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 Wykres 14. Wpływ spraw z aktem oskarżenia do sądów rejonowych w okresie II p. 2014 - II p. 2015 200 000 Wykres 15. Zwroty aktów oskarżenia z sądów rejonowych w okresie II p. 2014 - II p. 2015 5 000 4 500 4 000 160 000 120 000 80 000 3 500 3 000 2 500 2 000 1 500 40 000 1 000 500 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 Istotne jest, ze w badanym okresie II półrocze 2014, I półrocze 2015 r. i II półrocze 2015 r. - liczba zwrotów aktów oskarżenia wzrosła o 27,3% w Sądach Okręgowych i o 152,5% w Sądach Rejonowych. 12

2.2. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego w pierwszej instancji w sądach okręgowych i rejonowych w okresie II półrocze 2014 - II półrocze 2015 Wykres 16. Osoby osądzone w pierwszej instancji w sądach okręgowych z oskarżenia publicznego w okresie II p. 2014 - II p. 2015 Wykres 17. Osoby osądzone w pierwszej instancji w sądach rejonowych z oskarżenia publicznego w okresie II p. 2014 - II p. 2015 6000 180000 170 895 168 994 5000 5 027 4 547 160000 140000 151 519 4000 3 993 120000 100000 3000 80000 2000 60000 40000 1000 20000 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 0 II półrocze 2014 I półrocze 2015 II półrocze 2015 W II półroczu 2015 roku liczba osób osądzonych w pierwszej instancji z oskarżenia publicznego w sądach okręgowych zmniejszyła się o 9,5% (480 osób) w stosunku do II półrocza 2014 roku. W sądach rejonowych w analogicznym okresie spadek ten wyniósł 10,3% (17 475 osób). Należy sądzić, że z uwagi na mniejszą liczbę aktów oskarżenia w II półroczu 2015 roku liczba osób osądzonych i skazanych z oskarżenia publicznego w roku następnym będzie sukcesywnie maleć. 13

2.3. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego i prywatnego w pierwszej instancji w latach 2011 2015. Stosowanie kary mieszanej w II półroczu 2015 roku. Tabl. 5. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego w I instancji w sądach okręgowych w latach 2011-2015 OSĄDZENI w tym w tym na Lata OGÓŁEM skazani ogółem pozbawienie wolności ogółem w tym z warunk. zawiesz. ogółem kara mieszana pozbawienie wolności ogółem w tym w tym z warunk. zawiesz. ograniczenie wolności inne skazania warunkowo umorzono postępowanie umorzono postępowanie Uniewin -niono 2011 9 396 8 359 8 080 3 920 x x x x 252 52 283 689 2012 9 216 8 042 7 803 3 803 x x x x 202 70 328 776 2013 8 997 7 898 7 645 3 531 x x x x 220 53 375 645 2014 8 455 7 423 7 210 3 623 x x x x 196 60 341 613 2015 9 574 8 398 8 060 4 034 6 6 6 313 66 472 626 Wykres 18. Osoby osądzone w I instancji w sądach okręgowych w latach 2011-2015 12 000 10 000 8 000 6 000 4 000 2 000 0 2011 2012 2013 2014 2015 Liczba osób osądzonych z oskarżenia publicznego w I instancji w sądach okręgowych spadała w latach 2011 2014, by w roku 2015 osiągnąć wartość najwyższa w badanym okresie 9574 osób. W porównaniu z rokiem 2014 w roku 2015 nastąpił wzrost o 13,2%. 96% wszystkich skazań w 2015 roku stanowiły skazania na karę pozbawienia wolności. Na karę mieszaną, wprowadzoną do kodeksu karnego z dniem 1 lipca 2015 r., skazano 6 osób. 14

Tabl. 6. Osoby osądzone z oskarżenia publicznego i prywatnego w I instancji w sądach rejonowych w latach 2011-2015 OSĄDZENI w tym w tym na Lata OGÓŁEM skazani ogółem pozbawienie wolności ogółem w tym z warunk. zawieszen. ogranicz. wolności ogółem kara mieszana pozbawienie wolności w tym w tym z warunk. zawieszen. ogranicze nie wolności grzywna samoistna środki poprawczowychowawcze warunkowo umorzono postępowanie umorzono postępowanie uniewinniono 2011 460 088 416 637 277 318 237 318 50 330 x x x x 88 907 13 28 127 13 600 10 120 2012 451 970 397 822 259 677 219 716 51 097 x x x x 86 270 44 30 411 13 914 9 823 2013 403 203 349 920 227 821 190 128 47 014 x x x x 74 971 32 29 814 13 478 9 379 2014 348 676 299 984 206 285 169 808 34 087 x x x x 59 345 52 27 358 12 275 8 533 2015 320 513 271 630 172 299 135 984 36 781 729 729 17 727 61 683 40 26 893 12 974 8 349 Wykres 19. Osoby osądzone w I instancji w sądach rejonowych w latach 2011-2015 Wykres 20. Struktura skazań w sądach rejonowych w 2015 roku 500 000 0,0% 400 000 300 000 200 000 0,3% 22,7% 13,5% 63,4% 100 000 0 2011 2012 2013 2014 2015 pozbawienie wolnosci ogranicz. wolności kara mieszana grzywna samoistna środki poprawczo-wychowawcze Nieprzerwanie od roku 2011 spada liczba osób osądzonych i skazanych z oskarżenia publicznego i prywatnego w I instancji w sądach rejonowych. W 2015 roku osądzono 320 513 osób, co stanowiło 91,9% liczby osób osądzonych w roku 2014. Liczba osób skazanych spadła o 9,5%. Najczęściej orzekaną karą w 2015 roku była kara pozbawienia wolności, stanowiąca 63,4% wszystkich orzeczonych kar. Pamiętać jednak należy że 78,9% kar pozbawienia wolności orzekaznych było z warunkowym zawieszeniem ich wykonania. Ograniczenie wolności zastosowano do 13,5% osób, a karę mieszaną do 729 osób (0,3% skazań). 15

Mapa 1. Osoby skazane w I instancji na karę mieszaną w sądach rejonowych w 2015 r. Wprowadzoną z dniem 1 lipca 2015 r. karę mieszaną orzeczono wobec 729 osób, z czego najwięcej w sądach rejonowych z okręgu SO Poznań 53 skazania, SO Płock 51 i SO Katowice oraz SO Warszawa po 48 skazań. Najrzadziej karę to stosowano w okręgach SO Łomża i SO Białystok 1 skazanie oraz SO Gorzów Wielkopolski 2 skazania. Reasumując : 1. Na stały wzrost spraw w sądach powszechnych ogółem mają zdecydowany wpływ sprawy: karne ogólne (rep. Ko) w sądach rejonowych; nakazowe i upominawcze (rep. Nc) rejestrowane w wydziałach cywilnych sądów rejonowych ponownie wpisane sprawy ponownie wpisane to między innymi sprzeciwy i sprawy przekazane do rozpoznania w innym trybie generowane w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU), a także sprawy zakreślane i ponownie wpisywane z uwagi na zmiany organizacyjne sądownictwa. 2. Sprawy ewidencjonowane w głównych repertoriach po odjęciu ponownych wpływów i załatwień pozostają w badanym pięcioleciu na zbliżonym poziomie, charakteryzują się stabilnością; 3. Zwiększył się odsetek spraw, które nie zostały rozstrzygnięte w ciągu 12 miesięcy od wpływu do systemu sądownictwa, a także w ciągu 3 lat; 4. W II półrocze 2015 roku liczba aktów oskarżenia drastycznie zmniejszyła się w stosunku II półrocza 2014 roku. Natomiast wzrosła liczba zwrotów aktów oskarżenia do prokuratury. 16

Załącznik 1 Ewidencja spraw wg działów prawa i instancyjności w sądach powszechnych w latach 2014-2015

TABL. I. RODZAJE SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I RODZAJÓW SĄDÓW EWIDENCJA SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA W SĄDACH POWSZECHNYCH WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 2014=100 2014=100 2014=100 OGÓŁEM 14 649 495 15 156 076 103,5 14 848 936 15 101 482 101,7 2 244 765 2 299 497 102,4 SPRAWY KARNE a) 2 793 577 2 749 558 98,4 2 804 232 2 748 222 98,0 440 706 441 929 100,3 W sądach: - apelacyjnych 34 741 33 965 97,8 34 473 34 100 98,9 2 814 2 677 95,1 - okręgowych 380 913 371 978 97,7 382 723 375 441 98,1 39 786 36 323 91,3 - rejonowych 2 377 923 2 343 615 98,6 2 387 036 2 338 681 98,0 398 106 402 929 101,2 SPRAWY CYWILNE 8 460 422 8 971 895 106,0 8 621 742 8 925 403 103,5 1 230 446 1 276 896 103,8 W sądach: - apelacyjnych b) 41 183 43 681 106,1 38 971 41 287 105,9 9 395 11 787 125,5 - okręgowych b) 329 009 331 320 100,7 322 668 333 658 103,4 130 747 128 349 98,2 - rejonowych c) 8 090 230 8 596 894 106,3 8 260 103 8 550 458 103,5 1 090 304 1 136 760 104,3 SPRAWY RODZINNE 1 396 338 1 406 330 100,7 1 408 501 1 396 365 99,1 178 017 187 982 105,6 W sądach: - okręgowych d) 93 820 90 517 96,5 92 645 92 955 100,3 50 844 48 371 95,1 - rejonowych 1 396 338 1 406 330 100,7 1 408 501 1 396 365 99,1 178 017 187 982 105,6 SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY 156 572 105 728 67,5 141 000 124 368 88,2 59 061 40 422 68,4 W sądach: - apelacyjnych 1 076 1 000 92,9 1 009 997 98,8 297 300 101,0 - okręgowych 16 247 15 026 92,5 16 085 15 241 94,8 4 151 3 936 94,8 - rejonowych c) 139 249 89 702 64,4 123 906 108 130 87,3 54 613 36 186 66,3 SPRAWY Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 213 015 192 612 90,4 203 886 202 698 99,4 123 865 113 781 91,9 W sądach: - apelacyjnych 24 982 25 938 103,8 29 070 24 806 85,3 15 205 16 337 107,4 - okręgowych 149 867 124 636 83,2 138 505 141 140 101,9 87 145 70 642 81,1 - rejonowych 38 166 42 038 110,1 36 311 36 752 101,2 21 515 26 802 124,6 1

TABL. I. RODZAJE SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I RODZAJÓW SĄDÓW EWIDENCJA SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA W SĄDACH POWSZECHNYCH WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 2014=100 2014=100 2014=100 SPRAWY GOSPODARCZE 1 629 571 1 729 953 106,2 1 669 575 1 704 426 102,1 212 670 238 487 112,1 W sądach: - apelacyjnych 14 150 10 751 76,0 11 508 11 636 101,1 5 539 4 654 84,0 - okręgowych 59 868 59 405 99,2 57 406 58 185 101,4 21 541 22 761 105,7 - rejonowych c) 1 551 754 1 657 179 106,8 1 569 103 1 631 374 104,0 182 504 208 599 114,3 - w Sądzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3 617 2 409 66,6 31 388 3 045 9,7 3 031 2 395 79,0 - w Sądzie Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych 182 209 114,8 170 186 109,4 55 78 141,8 a) W sądach rejonowych łącznie ze sprawami wykroczeniowymi. b) W liczbie spraw cywilnych zawarte są informacje o sprawach rodzinnych. c) W liczbie spraw cywilnych, z zakresu prawa pracy oraz gospodarczych w sądach rejonowych zawarte są dane statystyczne o ewidencji spraw z zakresu Elektronicznego Postępowania Upominawczego EPU. WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ Wyszczególnienie 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 ELEKTRONICZNE POSTĘPOWANIE UPOMINAWCZE (EPU) - RAZEM 1 918 407 2 448 120 127,6 2 160 348 2 522 848 116,8 95 822 21 093 22,0 SPRAWY CYWILNE 1 646 506 2 126 922 129,2 1 850 207 2 196 996 118,7 88 725 18 649 21,0 SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY 222 388 174,8 291 381 130,9 3 10 333,3 SPRAWY GOSPODARCZE 271 679 320 810 118,1 309 850 325 471 105,0 7 094 2 434 34,3 d) W sądach okręgowych w sprawozdaniach wykazywane są tylko sprawy o rozwód i separację. Opracowanie: /-/ Agnieszka Proczek Starszy Specjalista Naczelnik Wydziału Statystycznej Informacji Zarządczej /-/ Justyna Kowalczyk 2

RODZAJE SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I RODZAJÓW SĄDÓW TABL. IA. WPŁYW SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA - PONOWNE WPISY WPŁYW SPRAW PONOWNIE WPŁYW SPRAW PO ODJĘCIU SPRAW ODSETEK WPŁYWU SPRAW WPŁYW SPRAW OGÓŁEM WPISANYCH a) PONOWNIE WPISANYCH PONOWNIE WPISANYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych odsetek 2014=100 2014=100 2014=100 2014=100 e) OGÓŁEM 14 649 495 15 156 076 103,5 885 165 1 038 213 117,3 13 764 330 14 117 863 102,6 6,0 6,9 113,4 SPRAWY KARNE b) 2 793 577 2 749 558 98,4 36 939 76 347 206,7 2 756 638 2 673 211 97,0 1,3 2,8 210,0 W sądach: - apelacyjnych 34 741 33 965 97,8 15 15 100,0 34 726 33 950 97,8 0,0 0,0 102,3 - okręgowych 380 913 371 978 97,7 6 118 5 120 83,7 374 795 366 858 97,9 1,6 1,4 85,7 - rejonowych 2 377 923 2 343 615 98,6 30 806 71 212 231,2 2 347 117 2 272 403 96,8 1,3 3,0 234,5 SPRAWY CYWILNE 8 460 422 8 971 895 106,0 662 260 737 597 111,4 7 798 162 8 234 298 105,6 7,8 8,2 105,0 W sądach: - apelacyjnych c) 41 183 43 681 106,1 386 433 112,2 40 797 43 248 106,0 0,9 1,0 105,8 - okręgowych c) 329 009 331 320 100,7 26 833 27 312 101,8 302 176 304 008 100,6 8,2 8,2 101,1 - rejonowych 8 090 230 8 596 894 106,3 635 041 709 852 111,8 7 455 189 7 887 042 105,8 7,8 8,3 105,2 SPRAWY RODZINNE d) 1 396 338 1 406 330 100,7 23 565 38 522 163,5 1 372 773 1 367 808 99,6 1,7 2,7 162,3 SPRAWY Z ZAKRESU PRAWA PRACY 156 572 105 728 67,5 14 386 17 679 122,9 142 186 88 049 61,9 9,2 16,7 182,0 W sądach: - apelacyjnych 1 076 1 000 92,9 27 27 100,0 1 049 973 92,8 2,5 2,7 107,6 - okręgowych 16 247 15 026 92,5 1 051 1 138 108,3 15 196 13 888 91,4 6,5 7,6 117,1 - rejonowych 139 249 89 702 64,4 13 308 16 514 124,1 125 941 73 188 58,1 9,6 18,4 192,6 SPRAWY Z ZAKRESU UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH 213 015 192 612 90,4 9 033 18 146 200,9 203 982 174 466 85,5 4,2 9,4 222,2 W sądach: - apelacyjnych 24 982 25 938 103,8 195 217 111,3 24 787 25 721 103,8 0,8 0,8 107,2 - okręgowych 149 867 124 636 83,2 7 446 14 349 192,7 142 421 110 287 77,4 5,0 11,5 231,7 - rejonowych 38 166 42 038 110,1 1 392 3 580 257,2 36 774 38 458 104,6 3,6 8,5 233,5 3

RODZAJE SPRAW WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I RODZAJÓW SĄDÓW TABL. IA. WPŁYW SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA - PONOWNE WPISY WPŁYW SPRAW PONOWNIE WPŁYW SPRAW PO ODJĘCIU SPRAW ODSETEK WPŁYWU SPRAW WPŁYW SPRAW OGÓŁEM WPISANYCH a) PONOWNIE WPISANYCH PONOWNIE WPISANYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych odsetek 2014=100 2014=100 2014=100 2014=100 e) SPRAWY GOSPODARCZE 1 629 571 1 729 953 106,2 138 982 149 922 107,9 1 490 589 1 580 031 106,0 8,5 8,7 101,6 W sądach: - apelacyjnych 14 150 10 751 76,0 145 167 115,2 14 005 10 584 75,6 1,0 1,6 151,6 - okręgowych 59 868 59 405 99,2 12 882 12 972 100,7 46 986 46 433 98,8 21,5 21,8 101,5 - rejonowych 1 551 754 1 657 179 106,8 125 015 136 594 109,3 1 426 739 1 520 585 106,6 8,1 8,2 102,3 - w Sądzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów - w Sądzie Wspólnotowych Znaków 3 617 2 409 66,6 925 155 16,8 2 692 2 254 83,7 25,6 6,4 25,2 Towarowych i Wzorów Przemysłowych 182 209 114,8 15 34 226,7 167 175 104,8 8,2 16,3 197,4 a) W szczególności wpływ spraw przekazanych z innych wydziałów/sądów według właściwości, w związku ze zmianami organizacyjnymi, tj. utworzeniem lub likwidacją wydziałów/sądów oraz wyłączonych do odrębnego rozpoznania. W kolumnie nie uwzględniono ponownych wpisów spraw Krajowego Rejestru Sądowego, natomiast w sprawach nieletnich uwzględniono tylko ponowne wpisy z innych sądów. b) W sądach rejonowych łącznie ze sprawami wykroczeniowymi. c) W liczbie spraw cywilnych zawarte są informacje o sprawach rodzinnych. d) Sprawy rodzinne w sądach rejonowych. e) Wskaźnik wyliczany na podstawie danych przed zaokrągleniem do jednego miejsca po przecinku. 4

TABL. II. RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 2014=100 2014=100 2014=100 OGÓŁEM SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH 14 649 495 15 156 076 103,5 14 848 936 15 101 482 101,7 2 244 765 2 299 497 102,4 W SĄDACH APELACYJNYCH - OGÓŁEM 116 132 115 335 99,3 115 031 112 826 98,1 33 250 35 755 107,5 Sprawy karne - razem 34 741 33 965 97,8 34 473 34 100 98,9 2 814 2 677 95,1 II instancji - apelacje (A Ka) 3 778 3 466 91,7 3 696 3 476 94,0 502 492 98,0 w tym: o odszkodowanie (A Ka) 389 349 89,7 377 347 92,0 37 39 105,4 w tym: -z ust. z dn. 23.02.1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz.U. Nr 34, poz. 149) 94 89 94,7 89 92 103,4 11 8 72,7 - w trybie a.552 kpk 295 260 88,1 288 255 88,5 26 31 119,2 - zażalenia (A Kz) 6 806 6 493 95,4 6 737 6 536 97,0 287 244 85,0 ogólne (A Ko) 2 036 2 159 106,0 2 022 2 134 105,5 237 261 110,1 w tym: sprawy w trybie art.11a pwkpk - 12 X 1 12 1 200,0 - - X nadzór sądowy nad postępowaniem przygotowawczym (A Kp) 503 440 87,5 499 443 88,8 11 8 72,7 zażalenia na postanowienia w postępowaniu wykonawczym (A Kzw) 20 547 20 279 98,7 20 481 20 369 99,5 1 596 1 505 94,3 kasacje (WKK) 600 688 114,7 569 691 121,4 143 140 97,9 skargi na postępowanie sądowe i prokuratorskie (S) 471 440 93,4 469 451 96,2 38 27 71,1 5

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH APELACYJNYCH (c.d.) Sprawy cywilne - razem 41 183 43 681 106,1 38 971 41 287 105,9 9 395 11 787 125,5 II instancji - apelacje (A Ca) a) 15 598 16 764 107,5 13 793 14 861 107,7 6 878 8 781 127,7 - zażalenia (A Cz) a) 19 853 20 463 103,1 19 500 19 963 102,4 1 929 2 429 125,9 ogólne (A Co) 870 861 99,0 864 875 101,3 76 62 81,6 skarga kasacyjna (WSC) 1 788 1 643 91,9 1 787 1 658 92,8 240 223 92,9 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC) b) 37 68 183,8 36 67 186,1 7 8 114,3 skargi na postępowanie sądowe (S) 3 037 3 882 127,8 2 991 3 863 129,2 265 284 107,2 Sprawy z zakresu prawa pracy - razem 1 076 1 000 92,9 1 009 997 98,8 297 300 101,0 II instancji - apelacje (A Pa) 397 356 89,7 357 329 92,2 181 208 114,9 - zażalenia (A Pz) 417 407 97,6 398 421 105,8 64 50 78,1 - ogólne (A Po) 116 107 92,2 102 115 112,7 32 24 75,0 skarga kasacyjna (WSC-pracy) 87 84 96,6 92 86 93,5 17 15 88,2 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSCpracy) 1 1 100,0-2 X 1-0,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 58 45 77,6 60 44 73,3 2 3 150,0 Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych - razem 24 982 25 938 103,8 29 070 24 806 85,3 15 205 16 337 107,4 II instancji - apelacje (A Ua) 20 404 21 093 103,4 24 593 20 063 81,6 14 674 15 704 107,0 - zażalenia (A Uz) 3 015 3 102 102,9 2 922 3 072 105,1 330 360 109,1 ogólne (A Uo) 26 18 69,2 25 20 80,0 3 1 33,3 skarga kasacyjna (WSC-ubezp.) 1 382 1 566 113,3 1 371 1 497 109,2 187 256 136,9 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSCubezp.) 12 10 83,3 15 10 66,7 1 1 100,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 143 149 104,2 144 144 100,0 10 15 150,0 6

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH APELACYJNYCH (dok.) Sprawy gospodarcze - razem 14 150 10 751 76,0 11 508 11 636 101,1 5 539 4 654 84,0 II instancji - apelacje (A Ca-gosp.) 3 335 3 649 109,4 2 955 3 069 103,9 1 700 2 280 134,1 - zażalenia (A Cz-gosp.) 9 489 5 948 62,7 7 233 7 441 102,9 3 678 2 185 59,4 ogólne (A Co-gosp.) 52 89 171,2 49 96 195,9 9 2 22,2 skarga kasacyjna (WSC-gosp.) 972 637 65,5 954 680 71,3 117 74 63,2 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC-gosp.) 5 8 160,0 5 8 160,0 2 2 100,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 297 420 141,4 312 342 109,6 33 111 336,4 W SĄDACH OKRĘGOWYCH - OGÓŁEM 939 703 904 983 96,3 948 945 926 896 97,7 286 456 264 484 92,3 Sprawy karne i wykroczeniowe - razem 380 913 371 978 97,7 382 723 375 441 98,1 39 786 36 323 91,3 I instancji (K) 9 061 10 149 112,0 9 322 10 196 109,4 5 687 5 640 99,2 w tym odpowiedzialność podmiotów zbiorowych penitencjarne: - - X - - X - - X - sprawy dotyczące wkonywania kary pozbawienia wolności; np.: przerw, odwołania warunkowego zwolnienia, zmiany określonego wyroku i typu zakładu karnego (Kow) - sprawy dotyczące wykonywania nadzoru sędziego 135 591 126 489 93,3 136 843 129 244 94,4 13 361 10 606 79,4 penitencjarnego nad tymczasowym aresztowaniem lub karą pozbawienia wolności (Pen) 30 547 29 343 96,1 30 734 29 385 95,6 905 863 95,4 nadzór sądowy nad postępowaniem przygotowawczym (Kp) 41 421 47 986 115,8 41 390 47 995 116,0 1 080 1 071 99,2 Kop 4 953 4 409 89,0 4 858 4 469 92,0 461 401 87,0 II instancji - apelacje w sprawach karnych (Ka) 49 175 49 597 100,9 49 042 50 110 102,2 9 080 8 567 94,4 - zażalenia w sprawach karnych (Kz) 34 654 28 589 82,5 34 780 28 399 81,7 1 999 2 189 109,5 zażalenia na postanowienia w postępowaniu wykonawczym (Kzw) 34 155 30 571 89,5 34 197 30 849 90,2 3 689 3 411 92,5 ogólne (Ko) 37 573 41 640 110,8 37 797 41 599 110,1 3 054 3 095 101,3 kasacje (WKK) 1 178 1 172 99,5 1 157 1 154 99,7 301 319 106,0 skargi na postępowanie sądowe i prokuratorskie (S) 2 605 2 033 78,0 2 603 2 041 78,4 169 161 95,3 7

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH OKRĘGOWYCH (c.d.) Sprawy cywilne - razem 329 009 331 320 100,7 322 668 333 658 103,4 130 747 128 349 98,2 I instancji - procesowe (C i RC) a) 138 084 133 252 96,5 135 540 136 027 100,4 93 338 90 505 97,0 - szkody geologiczne i górnicze (CG-G) 179 141 78,8 139 166 119,4 273 248 90,8 - nieprocesowe (Ns) a) (z wył. rej.) 18 605 16 360 87,9 17 294 16 663 96,4 7 219 6 916 95,8 - rejestrowe 8 957 8 957 100,0 8 813 9 141 103,7 662 478 72,2 w z tym: zakresu rejestru dzienników i czasopism (Ns.Rej.Pr) 4 845 5 166 106,6 4 760 5 275 110,8 424 315 74,3 Partie 93 107 115,1 76 121 159,2 30 16 53,3 Fundusze emerytalne 91 33 36,3 96 33 34,4 4 4 100,0 Fundusze inwestycyjne 3 928 3 651 92,9 3 881 3 712 95,6 204 143 70,1 - nakazowe i upominawcze (Nc) 14 522 15 340 105,6 14 300 15 239 106,6 1 448 1 549 107,0 ogólne (Co I inst.) 12 502 12 793 102,3 12 527 13 021 103,9 1 770 1 540 87,0 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC) 50 21 42,0 54 22 40,7 3 2 66,7 II instancji - apelacje (Ca) a) 56 374 60 136 106,7 54 662 60 232 110,2 17 834 17 738 99,5 - zażalenia (Cz) a) 68 329 71 166 104,2 67 844 70 158 103,4 7 234 8 242 113,9 ogólne (Co II inst.) 495 666 134,5 467 675 144,5 50 41 82,0 skarga kasacyjna (WSC) 1 582 1 691 106,9 1 616 1 614 99,9 280 358 127,9 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC II inst.) 258 273 105,8 260 253 97,3 40 59 147,5 skargi na postępowanie sądowe (S) 9 072 10 524 116,0 9 152 10 447 114,1 596 673 112,9 8

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH OKRĘGOWYCH (c.d.) Sprawy z zakresu prawa pracy - razem 16 247 15 026 92,5 16 085 15 241 94,8 4 151 3 936 94,8 I instancji - ze stosunku pracy (P) 1 596 1 714 107,4 1 625 1 601 98,5 1 441 1 554 107,8 - nakazowe (Np) 72 141 195,8 67 142 211,9 12 11 91,7 ogólne (Po) 1 321 459 34,7 1 293 489 37,8 62 32 51,6 wykaz Kas-z 5 4 80,0 4 4 100,0 2 2 100,0 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC I inst.) - - X - - X - - X II instancji - apelacje (Pa) 8 982 8 102 90,2 8 805 8 509 96,6 2 315 1 908 82,4 - zażalenia (Pz) 3 034 3 601 118,7 3 025 3 528 116,6 214 287 134,1 ogólne (Po II inst.) 298 18 6,0 298 17 5,7 2 3 150,0 skarga kasacyjna (WSC-pracy) 780 847 108,6 804 811 100,9 88 124 140,9 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC II inst.) 25 25 100,0 27 25 92,6 3 3 100,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 134 115 85,8 137 115 83,9 12 12 100,0 Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych - razem 149 867 124 636 83,2 138 505 141 140 101,9 87 145 70 642 81,1 I instancji (U) 139 743 113 250 81,0 128 908 130 135 101,0 84 795 67 911 80,1 ogólne (Uo I inst.) 6 888 8 061 117,0 6 490 7 742 119,3 1 667 1 986 119,1 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC I inst.) 3 3 100,0 3 3 100,0 - - X II instancji - apelacje (Ua) 2 692 2 701 100,3 2 568 2 642 102,9 641 700 109,2 - zażalenia (Uz) 396 440 111,1 394 435 110,4 20 25 125,0 ogólne (Uo II inst.) 36 35 97,2 34 37 108,8 8 6 75,0 skarga kasacyjna (WSC-ubezp.) 74 108 145,9 78 104 133,3 7 11 157,1 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC II inst.) 1 6 600,0-6 X 1 1 100,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 34 32 94,1 30 36 120,0 6 2 33,3 9

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH OKRĘGOWYCH (dok.) Sprawy gospodarcze - razem 59 868 59 405 99,2 57 406 58 185 101,4 21 541 22 761 105,7 I instancji - procesowe (GC ) 15 621 15 367 98,4 13 514 14 981 110,9 15 455 15 841 102,5 - nieprocesowe (GNs) 70 16 22,9 60 30 50,0 18 4 22,2 - nakazowe i upominawcze (GNc) 17 165 15 518 90,4 17 305 15 693 90,7 1 506 1 331 88,4 - upadłościowe (U) 1 1 100,0 4 1 25,0 1 1 100,0 ogólne (GCo I inst.) 4 479 4 274 95,4 4 442 4 372 98,4 485 387 79,8 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC I inst.) - 2 X 1 2 200,0 - - X II instancji - apelacje (Ga) 11 382 12 535 110,1 10 955 11 790 107,6 3 084 3 829 124,2 - zażalenia (Gz) 10 396 10 899 104,8 10 388 10 506 101,1 901 1 294 143,6 ogólne (GCo II inst.) 135 174 128,9 141 171 121,3 11 14 127,3 skarga kasacyjna (WSC-gosp.) 139 113 81,3 128 124 96,9 26 15 57,7 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC II inst.) 45 41 91,1 48 43 89,6 8 6 75,0 skargi na postępowanie sądowe (S) 435 465 106,9 420 472 112,4 46 39 84,8 Sprawy w Sądzie Ochrony Konkurencji i Konsumentów b) - razem 3 617 2 409 66,6 31 388 3 045 9,7 3 031 2 395 79,0 AmC 3 109 1 968 63,3 30 657 2 516 8,2 2 521 1 973 78,3 AmE 150 193 128,7 220 176 80,0 144 161 111,8 AmK 24 15 62,5 27 24 88,9 28 19 67,9 AmA 170 73 42,9 222 161 72,5 218 130 59,6 AmT 62 62 100,0 130 76 58,5 69 55 79,7 Amz 65 64 98,5 95 58 61,1 50 56 112,0 Amo 37 34 91,9 37 34 91,9 1 1 100,0 kasacje (WCK-Am) - - X - - X - - X Sprawy w Sądzie Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych - razem 182 209 114,8 170 186 109,4 55 78 141,8 10

TABL. II. RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych w liczbach bezwzględnych 2014=100 2014=100 2014=100 W SĄDACH REJONOWYCH - OGÓŁEM 13 593 660 14 135 758 104,0 13 784 960 14 061 760 102,0 1 925 059 1 999 258 103,9 Sprawy karne i wykroczeniowe - razem 2 377 923 2 343 615 98,6 2 387 036 2 338 681 98,0 398 106 402 929 101,2 podlegające rozpoznaniu wg przepisów o procesie (K) 378 557 362 923 95,9 396 647 364 394 91,9 150 535 149 061 99,0 w tym odpowiedzialność podmiotów zbiorowych 31 14 45,2 25 24 96,0 16 6 37,5 kodeks karny skarbowy (Ks) przestępstwa 18 897 19 385 102,6 18 343 18 457 100,6 7 074 8 002 113,1 nadzór sądowy nad postępowaniem przygotowawczym (Kp) 215 581 206 026 95,6 215 599 205 329 95,2 18 179 18 873 103,8 ogólne (Ko) 1 079 365 1 067 812 98,9 1 087 927 1 064 652 97,9 88 810 91 851 103,4 w tym karne 638 128 589 085 92,3 652 057 589 248 90,4 56 695 56 422 99,5 wykroczeniowe 441 237 478 727 108,5 435 870 475 404 109,1 32 115 35 429 110,3 sprawy o wykroczenia (W) 701 532 703 930 100,3 684 115 701 466 102,5 140 049 142 527 101,8 w tym kodeks karny skarbowy (Ks) wykroczenia 80 211 91 266 113,8 71 898 91 599 127,4 22 335 22 004 98,5 postępowanie międzypaństwowe (Kop) 2 888 2 924 101,2 2 748 2 840 103,3 533 617 115,8 Sprawy cywilne - razem 8 090 230 8 596 894 106,3 8 260 103 8 550 458 103,5 1 090 304 1 136 760 104,3 procesowe (C ) 632 544 618 491 97,8 615 919 599 395 97,3 320 737 339 845 106,0 szkody geologiczne i górnicze (CG-G) 121 108 89,3 92 98 106,5 200 210 105,0 nieprocesowe (Ns) 474 775 512 135 107,9 472 229 496 981 105,2 152 017 167 174 110,0 nakazowe i upominawcze (Nc) 2 994 720 3 360 389 112,2 3 176 284 3 447 650 108,5 226 010 138 747 61,4 w tym Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU) 1 646 506 2 126 922 129,2 1 850 207 2 196 996 118,7 88 725 18 649 21,0 ogólne (Co) 718 102 715 010 99,6 723 605 713 342 98,6 184 348 186 023 100,9 pomoc sądowa (Cps) 23 962 25 785 107,6 23 583 25 243 107,0 5 701 6 243 109,5 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC) 44 61 138,6 48 58 120,8 10 13 130,0 ksiąg wieczystych (KW) 3 244 280 3 363 422 103,7 3 246 650 3 266 246 100,6 201 206 298 382 148,3 zbiorów dokumentów (Zd) 1 682 1 493 88,8 1 693 1 445 85,4 75 123 164,0 11

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH REJONOWYCH (c.d.) Sprawy rodzinne - razem 1 396 338 1 406 330 100,7 1 408 501 1 396 365 99,1 178 017 187 982 105,6 procesowe (RC) 156 584 149 338 95,4 162 260 146 880 90,5 58 390 60 848 104,2 nieprocesowe (RNs) 145 130 149 243 102,8 147 585 147 084 99,7 27 955 30 114 107,7 opiekuńcze (Nsm) 219 392 231 469 105,5 217 018 225 978 104,1 60 537 66 028 109,1 nieletnich w postępowaniu: - wyjaśniającym (Npw) 116 17 695 - z tego: - demoralizacja 47 7 540 - - czyny karalne 69 10 155 - - opiekuńczo - wychowawczym (Now) 6 703 14 137 - z tego: - demoralizacja 2 925 6 528 - - czyny karalne 3 778 7 609 - - poprawczym (Nk) - sprawy, w których zachodzi podejrzenie 148 399 - popełnienia demoralizacji lub czynu karalnego (Nkd) 90 721 78 867 86,9 70 985 79 249 111,6 19 736 19 354 98,1 z tego: - demoralizacja 45 157 42 313 93,7 35 876 41 817 116,6 9 281 9 774 105,3 - czyny karalne 45 564 36 554 80,2 35 109 37 432 106,6 10 455 9 580 91,6 RNc 3 0 0,0 3 0 0,0 0 0 X ogólne (RCo) 8 551 8 148 95,3 9 458 8 231 87,0 1 874 1 791 95,6 opiekuńcze ogólne (Nmo) 73 614 73 400 99,7 73 618 73 107 99,3 5 497 5 790 105,3 pomoc sądowa (R Cps) 45 189 46 678 103,3 45 156 46 648 103,3 4 024 4 054 100,7 załatwiane na posiedzeniach wykonawczych 650 177 669 183 102,9 650 177 669 183 102,9 w tym wydano orzeczenie wykonawcze (merytoryczne) 92 738 94 415 101,8 92 738 94 415 101,8 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC-rodz.) 10 4 40,0 10 5 50,0 4 3 75,0 12

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH REJONOWYCH (c.d.) Sprawy z zakresu prawa pracy - razem 139 249 89 702 64,4 123 906 108 130 87,3 54 613 36 186 66,3 ze stosunku pracy (P) 101 140 61 057 60,4 90 185 73 897 81,9 46 842 34 003 72,6 nakazowe i upominawcze (Np) w tym 21 337 19 399 90,9 16 388 24 363 148,7 5 862 898 15,3 Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU) 222 388 174,8 291 381 130,9 3 10 333,3 ogólne (Po) 16 770 9 246 55,1 17 331 9 870 56,9 1 909 1 285 67,3 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC pracy) 2 0 0,0 2 0 0,0 0 0 X Sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych - razem 38 166 42 038 110,1 36 311 36 752 101,2 21 515 26 802 124,6 I instancji (U) 35 555 39 128 110,0 33 800 33 887 100,3 20 925 26 167 125,1 ogólne (Uo) 2 609 2 904 111,3 2 510 2 858 113,9 589 635 107,8 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC ubezp.) 2 6 300,0 1 7 700,0 1 0 0,0 Sprawy gospodarcze - razem 1 551 754 1 657 179 106,8 1 569 103 1 631 374 104,0 182 504 208 599 114,3 procesowe (GC) 110 865 129 011 116,4 99 756 111 048 111,3 72 047 90 007 124,9 nieprocesowe (GNs) 382 400 104,7 293 327 111,6 248 321 129,4 nakazowe i upominawcze (GNc) 558 360 583 908 104,6 598 661 593 209 99,1 32 266 22 966 71,2 w tym Elektroniczne Postępowanie Upominawcze (EPU) 271 679 320 810 118,1 309 850 325 471 105,0 7 094 2 434 34,3 ogólne (GCo) 44 372 43 335 97,7 44 910 43 270 96,3 5 806 5 871 101,1 pomoc sądowa (G Cps) 5 086 4 741 93,2 4 851 4 836 99,7 1 586 1 491 94,0 z zakresu postępowania upadłościowego i naprawczego 10 887 18 781 172,5 11 199 13 932 124,4 5 871 10 720 182,6 w tym: z zakresu postępowania upadłościowego (GU) 4 469 10 147 227,1 4 546 8 069 177,5 1 089 3 167 290,8 po ogłoszeniu upadłości (GUp) 906 3 096 341,7 762 734 96,3 2 781 5 143 184,9 z zakresu postępowania naprawczego (GN) 12 20 166,7 13 17 130,8 1 4 400,0 o zakaz prowadzenia dział. gospodarczej (GZd) wszczęte przed sądem upadłościowym sprawy 1 842 1 916 104,0 1 706 1 733 101,6 921 1 104 119,9 rozpoznawane wg przepisów o procesie (GUo) o zmianę i uchylenie układu zawartego w 629 666 105,9 654 607 92,8 49 108 220,4 postępowaniu upadłościowym i naprawczym (GUu) 137 133 97,1 133 122 91,7 34 45 132,4 13

TABL. II. EWIDENCJA SPRAW W SĄDACH POWSZECHNYCH WEDŁUG DZIAŁÓW PRAWA I INSTANCYJNOŚCI WPŁYW ZAŁATWIENIA POZOSTAŁOŚĆ RODZAJE SPRAW WEDŁUG KSIĄG EWIDENCYJNYCH 2014 2015 2014 2015 2014 2015 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 w liczbach bezwzględnych 2014=100 W SĄDACH REJONOWYCH (dok.) zażalenia rozpoznawanie przez sąd upadłościowy (GUz) 1 145 849 74,1 1 443 827 57,3 287 309 107,7 środki odwoławcze rozpoznawane przez sędziego komisarza (GUk) 1 741 1 948 111,9 1 915 1 790 93,5 629 787 125,1 z poprzednich wykazów (U+Ukł) 4 3 75,0 24 32 133,3 80 51 63,8 skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC-up) 2 3 150,0 3 1 33,3-2 X skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem (WSC-gosp.) 3 7 233,3 2 8 400,0 2 1 50,0 rejestrowe - razem 821 799 876 996 106,7 809 431 864 744 106,8 64 678 77 222 119,4 z tego - Rejestr Zastawów 93 495 92 062 98,5 92 722 92 287 99,5 5 042 4 817 95,5 - Krajowy Rejestr Sądowy 728 304 784 934 107,8 716 709 772 457 107,8 59 636 72 405 121,4 a) Sprawy rodzinne wykazywane są łącznie ze sprawami cywilnymi. b) Objaśnienia repertoriów: AmC - dla spraw o uznanie postępowania wzorca umowy za niedozwolen; AmE - dla spraw z zakresu prawa energetycznego przedstawionych z odwołaniami od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki; AmK - dla spraw z zakresu przepisów o transporcie kolejowym przedstawionych z odwołaniami od decyzji Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego; AmA - dla spraw z zakresu ochrony konkurencji przedstawionych z odwołaniami od decyzji Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów; AmT - dla spraw z zakresu prawa telekomunikacyjnego przedstawionych z odwołaniami od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty; Amz - dla spraw przedstawionych z zażaleniami na postanowienia wydawane przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów o uznanie wzorca umowy za niedozwolone, a także na postanowienia wydane przez: Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty; Amo - dla innych spraw rozpoznawanych wedug przepisów o procesie. Opracowanie: /-/ Agnieszka Proczek Starszy Specjalista Naczelnik Wydziału Statystycznej Informacji Zarządczej /-/ Justyna Kowalczyk 14