Załącznik nr 8 do Instrukcji Wytyczne do opracowania instrukcji stanowiskowych i instrukcji eksploatacji urządzeń w części dotyczącej kwestii związanych z ochroną środowiska. I. Wymagania w zakresie ochrony środowiska w instrukcjach stanowiskowych. Zgodnie z procedurą ZSZ 3-05.00.00 Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych zidentyfikowano niżej wymienione znaczące aspekty środowiskowe związane z pracą na stanowisku... : (Należy wybrać zidentyfikowane aspekty z wymienionych poniżej i umieścić w instrukcji zapisy dot. danego aspektu) 1) emisja zanieczyszczeń do powietrza atmosferycznego Zabrania się prowadzenia prac powodujących niezorganizowaną emisję zanieczyszczeń do powietrza (np. rozpalanie ognisk, wykonywania prac bez należytego zabezpieczenia przed pyleniem itp.) Jeśli na stanowisku występuje proces związany z emisją zorganizowaną (np. operator kotła) należy określić wielkości dopuszczalne określone w aktualnej decyzji ustalającej rodzaje i ilości substancji wprowadzanych do powietrza atmosferycznego. W instrukcji należy zobowiązać pracownika do powiadamiania przełożonego o każdym przypadku wystąpienia przekroczenia w/w wielkości dopuszczalnych. 2) emisja hałasu, wibracje i emisja pola elektromagnetycznego do środowiska Wszystkie eksploatowane w ZEC Bydgoszcz S.A. urządzenia (wraz z oprzyrządowaniem) muszą posiadać deklaracje zgodności ( ustawa z dnia 30.08.2002r. o systemie oceny zgodności - Dz. U. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.) i być oznakowane symbolem CE. Zabrania się eksploatacji urządzeń nie posiadających w/w deklaracji ze względu na możliwość emisji nadmiernego hałasu, wibracji oraz pola elektromagnetycznego poza granice terenu będącego własnością Spółki. Jeśli na stanowisku mogą zdarzać się sytuacje, w czasie których eksploatowane urządzenia mogą powodować nadmierną emisję energii (ciepło, hałas, wibracje lub pole elektromagnetyczne) do środowiska należy szczegółowo takie przypadki opisać wraz ze sposobem postępowania w celu minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko. 3) emisja promieniowania jonizującego Eksploatacja urządzeń zawierających substancje emitujące promieniowanie jonizujące musi być uzgodniona z inspektorem ochrony radiologicznej w Dziale Badań Technicznych (RMT) ZEC Bydgoszcz S.A. Zabrania się eksploatacji urządzeń zawierających substancje emitujące promieniowanie jonizujące bez uzgodnień z właściwymi organami (Państwową Inspekcją Sanitarną, Państwową Agencją Atomistyki oraz Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej). Jeśli na stanowisku jest eksploatowane urządzenie zawierające substancje emitujące promieniowanie jonizujące należy szczegółowo takie urządzenie opisać wraz ze sposobem postępowania w celu minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko. 1
4) substancje zubażające warstwę ozonową Zabrania się eksploatacji urządzeń nie posiadających deklaracji zgodności (ustawa z dnia 30.08.2002r. o systemie oceny zgodności - Dz. U. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.) ze względu na możliwość zastosowania w nich substancji zubażających warstwę ozonową. Należy wyszczególnić urządzenia znajdujące się na danym stanowisku, mogące zawierać takie substancje (np. klimatyzatory) z określeniem zastosowanej substancji. W przypadku rozszczelnienia urządzenia i uwolnienia się do środowiska substancji zubażającej warstwę ozonową należy natychmiast powiadomić przełożonego w celu wezwania firmy serwisowej. 5) pobór wody z sieci wodociągowej Zabrania się korzystania z wody pitnej dla celów innych, niż sanitarno-bytowych. Każdy pracownik zobowiązany jest do oszczędnego i racjonalnego korzystania z wody pitnej. 6) pobór wody surowej (np. pompownia wody surowej) Zabrania się poboru i korzystania wody surowej (przemysłowej) dla celów niezgodnych z pozwoleniem wodno-prawnym np. mycie samochodów. Należy wyszczególnić w jakiej ilości i do jakiego celu w ramach pozwolenia - pobiera się i stosuje w/w wodę na danym stanowisku. Należy bezwzględnie powiadomić przełożonego o każdej sytuacji, w której nastąpiło przekroczenie dopuszczalnej ilości pobieranej wody. 7) odprowadzanie ścieków Zobowiązuje się pracowników ZEC Bydgoszcz S.A. do korzystania z kanalizacji sanitarnej zgodnie z jej przeznaczeniem. Zabrania się wprowadzania do sanitarno-bytowych urządzeń kanalizacyjnych: a) odpadów stałych, które mogą powodować zmniejszenie przepustowości przewodów kanalizacyjnych, a w szczególności żwiru, piasku, popiołu, szkła, opakowań po środkach spożywczych itp. - nawet jeżeli znajdują się one w stanie rozdrobnionym, b) odpadów płynnych niemieszających się z wodą, a w szczególności sztucznych żywic, lakierów, mas bitumicznych, smół i ich emulsji, mieszanin cementowych, c) substancji ropopochodnych (np.: benzyna, nafta, olej napędowy, opałowy), d) chemikaliów stosowanych w procesie technologicznym i w laboratoriach, e) odpadów z leczenia i profilaktyki medycznej z przychodni zakładowej. Korzystanie z kanalizacji deszczowo-przemysłowej może odbywać się w sposób zgodny z aktualnym pozwoleniem wodno-prawnym. Należy w instrukcji wyszczególnić ilości i rodzaj ścieków, jakie mogą być wprowadzane na danym stanowisku do kanalizacji deszczowo-przemysłowej oraz miejsce, w którym wprowadza się te ścieki do kanalizacji. W przypadku stwierdzenia wystąpienia awarii (np. wyciek oleju do kanalizacji) należy natychmiast zastosować dostępne środki neutralizujące (np. apteczka I pomocy ekologicznej) oraz niezwłocznie powiadomić przełożonego o zaistniałej sytuacji. 2
8) postępowanie z odpadami Zobowiązuje się pracowników ZEC Bydgoszcz S.A do postępowania z odpadami zgodnie z zarządzeniem wewnętrznym w sprawie gospodarki odpadami, ze zwróceniem szczególnej uwagi na kierunki działania dotyczące zapobiegania lub ograniczania powstawania odpadów. Należy wypisać ilości i rodzaje wytwarzanych odpadów na danym stanowisku pracy, uwzględniając odpady gromadzone selektywnie (w danej komórce organizacyjnej) oraz wskazać miejsca zbiórki odpadów w komórce organizacyjnej lub miejsca magazynowania odpadów na terenie EC przyporządkowane danej komórce organizacyjnej. W przypadku wytwarzania odpadów niebezpiecznych zamieścić krótki opis sposobu przeciwdziałania na wypadek wystąpienia awarii (np. wyciek oleju na posadzkę użycie apteczki I pomocy ekologicznej). Należy niezwłocznie zgłosić do kierownika komórki organizacyjnej przypadek wytwarzania odpadu przez komórkę organizacyjną bez zezwolenia (limitu). Zabrania się zbierania w wystawionych pojemnikach do selektywnej zbiórki odpadów innych, niż: a) szkło opakowaniowe takie jak : butelki, słoiki po artykułach spożywczych; b) plastik plastikowe opakowania po zimnych napojach tzw. pety np. po wodzie, mirindzie, fancie, pepsi itp.; c) makulatura gazety, brudnopisy, ścinki papierowe (także po zniszczarkach), papier opakowaniowy itp.; d) niesegregowane odpady komunalne. 9) inne aspekty przyporządkowane danej komórce a przypisane danemu stanowisku (np. ochrona gruntu) Zabrania się prowadzenia prac powodujących niszczenie trawników, zieleni służącej wiązaniu gleby (obwałowań, miejsc magazynowania odpadów, składowisk odpadów paleniskowych itp.) lub zanieczyszczenia gleby i powierzchni ziemi szkodliwymi substancjami. Zabrania się prowadzenie działań ingerujących w środowisko, a nie przewidzianych przez ZEC Bydgoszcz S.A. pozwoleniami i decyzjami właściwych organów. Instrukcja powinna zawierać zobowiązanie pracownika (pracowników) zatrudnionego na stanowisku... i wykonującego zadania, które mogą powodować znaczący wpływ na środowisko do postępowania w sposób pozwalający na minimalizację ich negatywnego oddziaływania oraz przestrzegania przepisów prawnych i unormowań wewnętrznych z zakresu ochrony środowiska. W opracowywanej instrukcji należy także opisać związane z danym stanowiskiem aspekty nieistotne, jak np. zużycie energii elektrycznej, ciepła itp. (minimalizacja potrzeb własnych np. skręcanie grzejników, wyłączenie zasilania w dni wolne i poza godzinami pracy, z dystrybutora wody Eden) itp. II. Wymagania w zakresie ochrony środowiska w instrukcjach eksploatacji urządzeń. W w/w punkcie należy określić wpływ eksploatacji danego urządzenia lub instalacji na: 1) rodzaj i wielkość emitowanego zanieczyszczenia do powietrza - w zakresie posiadanych przez Spółkę decyzji ustalających rodzaje i ilości substancji zanieczyszczających dopuszczonych do wprowadzania do powietrza atmosferycznego. 3
Należy określić wielkości dopuszczalne określone w aktualnej w/w decyzji związane z eksploatacją danego urządzenia. W instrukcji należy zobowiązać pracownika nadzorującego dane urządzenie do powiadamiania przełożonego o każdym przypadku wystąpienia przekroczenia w/w wielkości dopuszczalnych. W instrukcji powinna być również określona procedura sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zakłóceń (awarii) w pracy urządzeń ochronnych, ograniczających wprowadzanie do powietrza (elektrofiltry, odpylacze) substancji powodujących przekroczenia wartości dopuszczalnych, wynikająca z 13 ust.1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 4.08.2003r. w sprawie standardów emisyjnych z instalacji (Dz.U. nr 163, poz.1584), tj.: dla EC I informację o każdej awarii urządzeń ochronnych należy przekazać niezwłocznie przełożonemu, który powiadamia o powyższym fakcie Biuro Ochrony Środowiska; dla EC II w przypadku przekroczenia standardu emisyjnego dla danego źródła (kotła) należy sprawdzić, czy występuje przekroczenie wielkości stężenia na emitorze z raportów pomiarów ciągłych oraz powiadomić przełożonego i monitorować wielkość emitowanych zanieczyszczeń przez cały czas trwania awarii. W przypadku przekroczenia wartości dopuszczalnej, stwierdzonej na emitorze, osoba wyznaczona w instrukcji powiadamia również o powyższym kierownika Biura Ochrony Środowiska wraz z podaniem wielkości przekroczenia. Zgodnie z w/w rozporządzeniem Biuro Ochrony Środowiska w przypadku przekroczenia standardu emisyjnego (średniej dobowej) o więcej niż 30 % oraz braku możliwości przywrócenia normalnych warunków użytkowania źródła (kotła) w ciągu 24 godzin informuje możliwie jak najszybciej, lecz nie później niż w ciągu 48 godzin Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska oraz właściwy organ ochrony środowiska. W takim przypadku upoważniona osoba (należy wymienić nazwisko) ogranicza lub wstrzymuje pracę źródła powodującego przekroczenie. Zabrania się eksploatacji urządzeń wprowadzających do powietrza atmosferycznego substancje zanieczyszczające nie objęte posiadanymi przez ZEC Bydgoszcz S.A. pozwoleniami. 2) emisję hałasu i pola elektromagnetycznego lub wibracji Wszystkie eksploatowane w Spółce urządzenia (wraz z oprzyrządowaniem) muszą posiadać deklaracje zgodności (ustawa z dnia 30.08.2002r. o systemie oceny zgodności - Dz. U. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.) i być oznakowane symbolem CE. Zabrania się stosowania urządzeń nie posiadających w/w deklaracji powodujących ze względu na możliwość emisji nadmiernego hałasu, wibracji oraz pola elektromagnetycznego poza granice terenu będącego własnością Spółki. O konieczności ponadnormatywnej emisji hałasu spowodowanej potrzebami technologicznymi np. upusty pary itp. należy powiadomić z kilkudniowym wyprzedzeniem Biuro Ochrony Środowiska w celu powiadomienia o uciążliwościach społeczności lokalnej w środkach masowego przekazu oraz Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska i właściwych organów ochrony środowiska. 4
Zdarzenia, o których mowa wyżej powinny być wymienione i szczegółowo opisane z uwzględnieniem jakiej emisji energii ponadnormatywnej do środowiska dotyczy (ciepło, hałas, wibracje lub pole elektromagnetyczne) wraz ze sposobem postępowania w celu minimalizacji negatywnego oddziaływania na środowisko. 3) emisję promieniowania jonizującego Eksploatowanie urządzeń zawierających substancje emitujące promieniowanie jonizujące musi być uzgodnione z inspektorem ochrony radiologicznej w Dziale Badań Technicznych (RMT) ZEC Bydgoszcz S.A. Zabrania się eksploatacji urządzeń zawierających substancje emitujące promieniowanie jonizujące bez uzgodnień z właściwymi organami (Państwową Inspekcją Sanitarną, Państwową Agencją Atomistyki oraz Centralnym Laboratorium Ochrony Radiologicznej). W instrukcji należy zamieścić szczegółowy opis urządzenia zawierającego substancje emitujące promieniowanie jonizujące wraz z określeniem rodzaju i mocy źródła oraz opisać sposób postępowania w przypadku ich awarii zgodnie z Planem postępowania awaryjnego w przypadku zdarzeń radiacyjnych w Zespole Elektrociepłowni Bydgoszcz Spółka Akcyjna, który zostanie wprowadzony odrębnie. 4) emisję substancji zubażających warstwę ozonową Zabrania się eksploatacji urządzeń nie posiadających deklaracji zgodności (ustawa z dnia 30.08.2002r. o systemie oceny zgodności - Dz. U. Nr 166, poz. 1360 z późn. zm.) i nie oznakowanych symbolem CE ze względu na możliwość zastosowania w nich substancji zubażających warstwę ozonową. Instrukcja winna zawierać opis urządzenia wraz z określeniem zastosowanej substancji. W przypadku rozszczelnienia urządzenia i uwolnienia się do środowiska substancji zubażającej warstwę ozonową należy natychmiast powiadomić przełożonego w celu wezwania firmy serwisowej. 5) ilość i rodzaj pobieranej wody Ilość i rodzaj pobieranej wody przez urządzenie, którego dotyczy instrukcja, powinny być zgodne z posiadanymi przez Spółkę pozwoleniami i zawartymi umowami. Zabrania się poboru i korzystania z wody surowej (przemysłowej) bez pozwolenia wodnoprawnego, do celów nieobjętych tym pozwoleniem oraz w ilościach przekraczających dozwolone wielkości. W instrukcji eksploatacji urządzenia należy wyszczególnić, w jakiej ilości i do jakiego celu w ramach posiadanego pozwolenia - pobiera się i stosuje wodę powierzchniową. Należy bezwzględnie powiadomić przełożonego o każdej sytuacji, w której nastąpiło przekroczenie dopuszczalnej ilości pobieranej wody. Zabrania się używania wody pitnej do celów technologicznych! 6) ilość i miejsce odprowadzania ścieków Ilość, rodzaj i miejsce odprowadzanych ścieków powinny być zgodne z posiadanymi przez Spółkę pozwoleniami i zawartymi umowami. Zabrania się wprowadzania ścieków bytowych do kanalizacji deszczowo-przemysłowej, a także wprowadzania wód opadowych i drenażowych do kanalizacji sanitarnej Spółki. 5
Zabrania się wprowadzania do sanitarno-bytowych urządzeń kanalizacyjnych: a) odpadów stałych, które mogą powodować zmniejszenie przepustowości przewodów kanalizacyjnych, a w szczególności żwiru, piasku, popiołu, szkła, opakowań po środkach spożywczych itp. nawet jeżeli znajdują się one w stanie rozdrobnionym, b) odpadów płynnych niemieszających się z wodą, a w szczególności sztucznych żywic, lakierów, mas bitumicznych, smół i ich emulsji, mieszanin cementowych, c) substancji ropopochodnych (np.: benzyna, nafta, olej napędowy, opałowy), d) chemikaliów stosowanych w procesie technologicznym i w laboratoriach, e) odpadów z leczenia i profilaktyki medycznej z przychodni zakładowej. Korzystanie z kanalizacji deszczowo-przemysłowej może odbywać się w sposób zgodny z aktualnym pozwoleniem wodno-prawnym. Należy w instrukcji wyszczególnić ilości i rodzaje ścieków, jakie mogą być wprowadzane do kanalizacji deszczowo-przemysłowej w związku z eksploatacją danego urządzenia oraz miejsce, w którym wprowadza się te ścieki do kanalizacji. W przypadku stwierdzenia wystąpienia awarii (np. wyciek oleju do kanalizacji) należy natychmiast zastosować dostępne środki neutralizujące (np. apteczka ekologiczna) oraz niezwłocznie powiadomić przełożonego o zaistniałej sytuacji. 7) ilość i rodzaj wytwarzanych odpadów, spowodowane eksploatacją urządzenia lub instalacji - w porównaniu do limitów posiadanych przez komórki organizacyjne Spółki Postępowanie z odpadami zgodne z zarządzeniem wewnętrznym w sprawie gospodarki odpadami, ze zwróceniem szczególnej uwagi na kierunki działania dotyczące zapobiegania lub ograniczania powstawania odpadów. Należy wypisać ilości i rodzaje wytwarzanych odpadów, uwzględniając odpady zbierane selektywnie (wytworzone przez dane urządzenie lub instalacje) oraz wskazać miejsca zbiórki odpadów w komórce organizacyjnej lub miejsca magazynowania odpadów na terenie EC przyporządkowane danej komórce organizacyjnej. Konieczność wytwarzania odpadów bez zezwolenia (limitu) należy niezwłocznie zgłosić kierownikowi komórki organizacyjnej. Należy wpisać ilości wytwarzanych odpadów substancji kontrolowanych, tj. azbestu, PCB itp. Zabrania się zbierania w wystawionych pojemnikach odpadów innych niż: a) szkło opakowaniowe takie jak : butelki, słoiki po artykułach spożywczych; b) plastik plastikowe opakowania po zimnych napojach tzw. pety np. po wodzie, mirindzie, fancie, pepsi itp.; c) makulatura gazety, brudnopisy, ścinki papierowe (także po zniszczarkach), papier opakowaniowy itp.; Instrukcja powinna zawierać wymóg prowadzenia eksploatacji urządzenia lub instalacji w sposób zapewniający spełnienie warunków określonych w posiadanych przez Spółkę decyzjach, pozwoleniach zezwalających na eksploatację tych urządzeń lub instalacji, a także w zawartych przez Spółkę umowach. Uwaga! Identyfikacja i ocena aspektów środowiskowych dla poszczególnych komórek organizacyjnych oraz obowiązujące w Spółce wymagania prawne z zakresu ochrony środowiska są dostępne w programie Elektroniczne Zarządzanie Dokumentacją (EZD). 6