INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PROJEKT WYKONAWCZY TOM XII.

INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO PROJEKT WYKONAWCZY TOM XII. Wielobranżowa Dokumentacja Projektowa Budynku Centrum Leczenia Oparzeń zlokalizowanego na terenie Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku przy ul. Dębinki 7 Działka Nr 1/18 i 1/17, Obręb 0066, ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk Inwestor: Adres budowy: Biuro Projektów: Gdański Uniwersytet Medyczny 80-210 GDAŃSK, UL. M. SKŁODOWSKIEJ -CURIE 3A ul. Dębinki 7, 80-952 Gdańsk Spółka Projektowania Architektonicznego Sadowski Sadowska Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa ul. Podlaska 13, 60-623 Poznań, Tel. 61 84 84 190, Fax 61 84 84 123, E-mail: spa@spa-sadowski.pl Opracowanie: mgr inż. Zbigniew Krygier nr upr. SGSP 1431/92 Data opracowania: styczeń 2015 r

Spis treści 1 Podstawy opracowania 4 2 Wstęp 5 3 Przeznaczenie instrukcji 6 4 Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem 7 4.1 Powierzchnia, wysokość i liczba kondygnacji 7 4.2 Odległość od obiektów sąsiadujących 8 4.3 Parametry pożarowe występujących substancji palnych 8 4.4 Przewidywana wielkość gęstości obciążenia ogniowego 8 4.5 Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób na każdej kondygnacji 9 4.6 Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych 9 4.7 Podział obiektu na strefy pożarowe 9 4.8 Klasa odporności pożarowej oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia 11 4.9 Warunki ewakuacji 12 4.10 Zabezpieczenie instalacji 13 4.11 Dobór urządzeń przeciwpożarowych 14 4.11.1 System sygnalizacji pożarowej 14 4.11.2 Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne 14 4.11.3 Dźwiękowy system ostrzegawczy 14 4.11.4 System usuwania dymu i ciepła 14 4.11.5 Wewnętrzna instalacja hydrantowa 14 4.12 Wyposażenie w gaśnice 15 4.13 Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru 16 4.14 Drogi pożarowe 16 5 Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym 17 5.1 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa 17 5.2 Instalacja awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego 17 5.3 System sygnalizacji pożaru 17 5.4 Instalacja odgromowa 17 5.5 Instalacje elektryczne 17 5.6 Podręczny sprzęt gaśniczy 18 5.7 Oznaczenia urządzeń i elementów związanych z ochroną przeciwpożarową 18 6 Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia 19 7 Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym 21 2

8 Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania 23 9 Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji 26 10 Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami 28 11 Osoby lub podmioty opracowujące instrukcję 31 12 Wnioski i zalecenia 31 13 Załączniki 32 Załącznik Nr 1 32 Oświadczenie o przestrzeganiu przepisów ppoż. w zakresie prowadzenia prac niebezpiecznych pożarowo 32 Załącznik Nr 2 33 Protokół zabezpieczenia ppoż. prac pożarowo niebezpiecznych 33 Załącznik Nr 3 34 Wzór zezwolenia na prowadzenie prac niebezpiecznych pożarowo 34 Załącznik Nr 4 35 Książka kontroli prac niebezpiecznych pożarowo 35 Załącznik Nr 5 36 Oświadczenie o zapoznaniu i przeszkoleniu w zakresie przepisów i wymogów ochrony przeciwpożarowej oraz o zapoznaniu z treścią instrukcji bezpieczeństwa pożarowego 36 Załącznik Nr 6 37 Wykaz personelu odpowiedzialnego za przeprowadzenie ewakuacji w obiekcie 37 14 Rysunki 38 14.1 Plan zagospodarowania terenu 38 14.2 Rzut piwnic 39 14.3 Rzut parteru 40 14.4 Rzut piętra I 41 14.5 Rzut nadbudówki 42 15 Uprawnienia osób sporządzających instrukcję 43 3

1 Podstawy opracowania 1.1. Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. 2009 r. Nr 178, poz.1380 z późniejszymi zmianami). 1.2. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. 2009 r. Nr 124, poz.1030). 1.3. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 07 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719). 1.4. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. 2002 r. Nr 75, poz.690 z późniejszymi zmianami). 1.5. PN-92/N-01256/01; PN-97/N-01256/02 - Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. PN-97/N-01256/04 - Ewakuacja. 1.6. PN-EN3-7+A1:2008; Gaśnice przenośne Część 7. Charakterystyki, wymagania eksploatacyjne i metody badań. 1.7. PN-B-02652. Ochrona przeciwpożarowa budynków. Obliczanie gęstości obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie względnego czasu trwania pożaru. 1.8. PN-86/E-05003/01; 02 i 03. Ochrona odgromowa obiektów budowlanych. Wymagania ogólne. Ochrona podstawowa. Ochrona obostrzona. 4

2 Wstęp W myśl postanowień ustawy z dnia 24.08.1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz.1380 z późniejszymi zmianami), osoba fizyczna, prawna, organizacja lub instytucja korzystająca ze środowiska przyrodniczego, budynku, obiektu lub terenu obowiązane są zabezpieczyć użytkowane środowisko, budynek, obiekt lub teren przed zagrożeniem pożarowym lub innym miejscowym zagrożeniem. Zapewnienie ochrony przeciwpożarowej polega w szczególności na: 1) przestrzeganiu przeciwpożarowych wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych, 2) wyposażeniu budynku, obiektu lub terenu w sprzęt pożarniczy i ratowniczy oraz środki gaśnicze zgodne z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, 3) zapewnienie osobom przebywającym w budynku, obiekcie lub na terenie bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji, 4) przygotowaniu budynku lub terenu do prowadzenia akcji ratowniczej, 5) ustaleniu sposobu postępowania na wypadek powstania pożaru. Wymagania ochrony przeciwpożarowej sprowadzają się do wyeliminowania możliwości powstania pożaru, a w przypadku jego zaistnienia do ograniczenia jego zasięgu, tym samym do ograniczenia strat materialnych. Zakres tematyczny instrukcji bezpieczeństwa pożarowego uwzględnia założenia ujęte w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 07.06.2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów (Dz. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719) i obejmuje następujące zagadnienia: budowlanych i terenów warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem, określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania ich przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym; sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia, sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym, jeżeli takie prace są przewidywane, warunki i organizację ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania, 5

sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji, zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami, plany obiektów, obejmujące także ich usytuowanie, oraz terenu przyległego, z uwzględnieniem graficznych danych dotyczących w szczególności: a) powierzchni, wysokości i liczby kondygnacji budynku, b) odległości od obiektów sąsiadujących, c) parametrów pożarowych występujących substancji palnych, d) występującej gęstości obciążenia ogniowego w strefie pożarowej lub w strefach pożarowych, e) kategorii zagrożenia ludzi, przewidywanej liczby osób na każdej kondygnacji i w poszczególnych pomieszczeniach, f) lokalizacji pomieszczeń i przestrzeni zewnętrznych zaklasyfikowanych jako strefy zagrożenia wybuchem, g) podziału obiektu na strefy pożarowe, h) warunków ewakuacji, ze wskazaniem kierunków i wyjść ewakuacyjnych, i) miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, kurków głównych instalacji gazowej, materiałów niebezpiecznych pożarowo, oraz miejsc usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi, j) wskazania dojść do dźwigów dla ekip ratowniczych, k) hydrantów zewnętrznych oraz innych źródeł wody do celów przeciwpożarowych, l) dróg pożarowych i innych dróg dojazdowych, z zaznaczeniem wjazdów na teren ogrodzony; wskazanie osób lub podmiotów opracowujących instrukcję. Instrukcja została opracowana na podstawie, wymienionych aktualnych aktów prawnych z zakresu ochrony przeciwpożarowej, a także rozwiązań organizacyjnych zastosowanych w budynku Centrum Leczenia Oparzeń Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Dębinki 7, Gdańsk-Wrzeszcz 3 Przeznaczenie instrukcji Instrukcja przeznaczona jest dla personelu zatrudnionego w w budynku Centrum Leczenia Oparzeń Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, ul. Dębinki 7, Gdańsk-Wrzeszcz, osób wykonujących konserwacje, a także naprawy urządzeń i instalacji. 6

Podstawowym zadaniem niniejszego opracowania jest ponadto ocena zagrożeń pożarowych, wybuchowych i innych zagrożeń miejscowych związanych z funkcjonowaniem obiektu. Instrukcja jest ważna i aktualna od dnia zatwierdzenia przez Właściciela obiektu/dyrektora i obowiązuje do czasu unieważnienia. Personel zatrudniony ma prawo wnosić o dokonanie zmian w opracowaniu przez złożenie pisemnego wniosku wraz z uzasadnieniem. Wyłącznie Właściciel obiektu/dyrektor ma prawo do zatwierdzenia wniosku oraz zmian w instrukcji. Instrukcja bezpieczeństwa pożarowego powinna być poddawana okresowej aktualizacji, co najmniej raz na dwa lata, a także po takich zmianach sposobu użytkowania obiektu, które wpływają na zmianę warunków ochrony przeciwpożarowej. 4 Warunki ochrony przeciwpożarowej, wynikające z przeznaczenia, sposobu użytkowania, prowadzonego procesu technologicznego, magazynowania (składowania) i warunków technicznych obiektu, w tym zagrożenia wybuchem 4.1 Powierzchnia, wysokość i liczba kondygnacji Liczba kondygnacji budynku: - liczba kondygnacji podziemnych: l - liczba kondygnacji nadziemnych: 2 + nadbudówka techniczna na dachu jako kondygnacja Wysokość budynku (od poziomu terenu przy najniżej usytuowanym wejściu do budynku do górnej powierzchni najwyżej położonego stropu nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, łącznie z grubością izolacji cieplnej i warstwy ją osłaniającej) : 9,15 m. Budynek zaliczono do grupy budynków niskich (N). Powierzchnia zabudowy: 893,7 m 2 Kubatura 9677.18 m 3 Max. długość budynku: Max. szerokość budynku: 36,0 m 30,9 m Powierzchnia netto: 1739,34 m 2 Powierzchnia netto piwnicy: 281,71 m 2 Powierzchnia netto parteru: 641,32m 2 Powierzchnia netto piętra: 766,47 m 2 Powierzchnia netto nadbudówki technicznej nad dachem: 49,84 m 2 7

Powierzchnia całkowita: 2248,4 m 2 Powierzchnia całkowita piwnicy: 345,6 m 2 Powierzchnia całkowita parteru: 893,7 m 2 Powierzchnia całkowita piętra: 943,0 m 2 Powierzchnia całkowita nadbudówki technicznej nad dachem 66,1 m 2 4.2 Odległość od obiektów sąsiadujących Odległość budynku Centrum od sąsiadujących budynków: od wschodu nr 15-15,8 m, od południa nr 48 - banku tkanek - 8,4 m, od zachodu od pawilonu diagnostycznego PET - 8,4 m, Od północy budynek graniczy z drogą wewnętrzną kompleksu szpitalnego ( będącą jednocześnie istniejącą drogą pożarową) prowadzącą od portierni i wjazdu nr l od strony ul. Dębinki do budynku CMI z wjazdem od ul. Smoluchowskiego. Budynek ma kształt odwróconej litery L" a ściany zewnętrzne w jednym narożniku tworzą między sobą kąt 90 i został on zabezpieczony ścianami o klasie odporności ogniowej REI 120 z zamknięciami El 60 w pasie 6 m na piętrze i w pasie 4 m na parterze zapewniając wymagane odległości określone w przepisach techniczno-budowlanych. Pozostałe budynki znajdują się w odległości ponad 20 m od projektowanego budynku. 4.3 Parametry pożarowe występujących substancji palnych W budynku będą występować materiały i substancje typowe dla budynków służby zdrowia: wyposażenie szpitalne, biurowe, hotelowe, meble, aparatura i sprzęt medyczny, sprzęt AGD i RTV, artykuły spożywcze, biurowe, wyroby z tworzyw sztucznych, tkanin itp., a także niewielkie ilości cieczy palnych, które mogą znajdować się w pomieszczeniach zabiegowych budynku służby zdrowia, typu benzyna rektyfikacyjna, spirytus. 4.4 Przewidywana wielkość gęstości obciążenia ogniowego Dla części zakwalifikowanej do kategorii ZL gęstości obciążenia ogniowego nie oblicza się. W części budynku stanowiących odrębne strefy pożarowe, określanych jako PM (np. rozdzielnia elektryczna, pomieszczenie rozdzielaczy c.o., pomieszczenie przyłączy wody, serwerownia) - nie przekroczy 500 MJ/m 2. 8

4.5 Kategoria zagrożenia ludzi, przewidywana liczba osób na każdej kondygnacji W budynku występują pomieszczenia zakwalifikowane do następujących kategorii zagrożenia ludzi: - ZL III - część kondygnacji piwnicy (szatnie i pomieszczenia higieniczno - sanitarne personelu, magazyny powiązane funkcjonalnie); - ZL II - kondygnacja parteru i piętra przeznaczona także dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się (gabinet lekarski, sale zabiegowe i diagnostyczne, OIOM, sale operacyjne, pokoje łóżkowe, sanitariaty pacjentów). Przewidywana maksymalna liczba osób w budynku: Personel: 50 osób Przewidywana liczba pacjentów (dziennie): OIOM, oddział operacyjny i łóżkowy ambulatorium Razem (pacjenci): 20 osób (15 łóżek) 10 osób 30 osób dziennie 4.6 Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych Nie przewiduje się w budynku przechowywania substancji palnych w większych ilościach niż dopuszczają przepisy. Ilości stosowanych substancji nie wytwarza stężeń wybuchowych w objętości przekraczającej 0,01 m 3 w zwartej przestrzeni, wobec czego nie występują strefy zagrożenia wybuchem. 4.7 Podział obiektu na strefy pożarowe W budynku wyodrębniono następujące strefy pożarowe: Strefa pożarowa nr l - zaliczona do kategorii zagrożenia ludzi ZL II, przeznaczona również dla ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się (ruch pacjentów na wózkach i łóżkach szpitalnych) obejmująca kondygnację parteru i częściowo piętra (wyłączając wydzielone pożarowe klatki schodowe) - o łącznej powierzchni wewnętrznej 1314,50 m 2 (parter - 675,75 m 2 i piętro - 638,75 m 2 ). Strefa pożarowa nr 2 - zaliczona do kategorii zagrożenia ludzi ZL II, obejmująca część kondygnacji piętra budynku - wydzielenie ścianą oddzielenia pożarowego od reszty kondygnacji o łącznej powierzchni wewnętrznej 192,75 m 2. Strefa pożarowa nr 3, zaliczona do kategorii zagrożenia ludzi ZL III, obejmująca kondygnację piwnicy budynku (z wyłączeniem pomieszczeń technicznych stanowiących 9

odrębne strefy pożarowe i klatki schodowej o łącznej powierzchni wewnętrznej 64,7 m 2 ) - o powierzchni wewnętrznej 252,90 m 2. Strefa pożarowa nr 4, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie rozdzielaczy c.o. o powierzchni wewnętrznej 12,4 m 2 na kondygnacji piwnicy. Strefa pożarowa nr 5, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie rozdzielni elektrycznej o powierzchni wewnętrznej 8,2 m 2 na kondygnacji piwnicy. Strefa pożarowa nr 6, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie serwerowni o powierzchni wewnętrznej 14,6 m 2 na kondygnacji piwnicy. Strefa pożarowa nr 7, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie przyłącza wody o powierzchni wewnętrznej 8,02 m 2 na kondygnacji piwnicy. Strefa pożarowa nr 8, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie techniczne o powierzchni wewnętrznej 27,0 m 2 na kondygnacji piwnicy. Strefa pożarowa nr 9, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m 2, obejmująca pomieszczenie techniczne o powierzchni wewnętrznej 19,10 m 2 na kondygnacji nadbudówki nad stropodachem. Strefa pożarowa nr 10, określona jako PM o gęstości obciążenia ogniowego poniżej 500 MJ/m2, obejmująca pomieszczenie rozprężalni niepalnych gazów medycznych (o powierzchni wewnętrznej 4,3 m 2 na kondygnacji piętra. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej dla niskiego budynku kategorii zagrożenia ludzi ZL II - 5000 m 2. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej dla niskiego budynku kategorii zagrożenia ludzi ZL III - 8000 m 2. Dopuszczalna powierzchnia strefy pożarowej ZL, obejmującej podziemną część budynku, nie powinna przekraczać 50% dopuszczalnej powierzchni strefy pożarowej tej samej kategorii zagrożenia ludzi, określonej dla pierwszej nadziemnej kondygnacji tego budynku, a więc 50 % z dopuszczalnej dla kategorii ZL III powierzchni pożarowej wynoszącej 8000 m 2 ). 10

4.8 Klasa odporności pożarowej oraz klasa odporności ogniowej i stopień rozprzestrzeniania ognia Budynek został zaprojektowany: - w części obejmującej strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL II w klasie B odporności pożarowej - w części obejmującej strefę pożarową zakwalifikowaną do kategorii zagrożenia ludzi ZL III w klasie C odporności pożarowej, - w części podziemnej obejmującej strefę pożarową określoną jako PM i ZL w klasie B odporności pożarowej Dla poszczególnych elementów budynku stawia się następujące wymagania: Element konstrukcyjny Klasa odporności ogniowej główna konstrukcja nośna R 120 R 60 konstrukcja dachu R 30 R 15 strop REI 60 REI 60 ściany zewnętrzne EI 60 ( o i ) EI 30 ( o i ) ściany wewnętrzne EI 30 EI 15 przekrycie dachu RE 30 RE 15 B C R- nośność ogniowa w minutach, E szczelność ogniowa w minutach, I izolacyjność ogniowa w minutach. Dla elementów oddzielenia przeciwpożarowego przewidziano następujące klasy odporności ogniowej: Klasa odporności pożarowej budynku Klasa odporności ogniowej elementów oddzielenia przeciwpożarowego stropów w ZL ścian i stropów, z wyjątkiem stropów w ZL drzwi przeciwpożarowych lub innych zamknięć "B" i "C" R E I 120 R E I 60 E I 60 Elementy budynku określone w tabeli powinny być nierozprzestrzeniające ognia zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DZ. U. 2002 r. Nr 75, poz.690 z późniejszymi zmianami). 11

4.9 Warunki ewakuacji Warunki ewakuacji Z pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi jest zapewniona możliwość ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewnątrz budynku, bezpośrednio albo drogami komunikacji ogólnej, zwanymi dalej drogami ewakuacyjnymi. Wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne zamykane drzwiami. Na piętrze dokonano podziału na strefy pożarowe ze względu na przekroczenie powierzchni kondygnacji powyżej 750m 2. Przejścia ewakuacyjne Długość przejść ewakuacyjnych nie przekracza dopuszczalnych 40m (pomieszczenia ZL). Przejście ewakuacyjne prowadzi maksymalnie przez trzy pomieszczenia. Ścianki działowe oddzielające od siebie pomieszczenia, dla których określa się łącznie długość przejścia ewakuacyjnego nie muszą spełniać wymagań w zakresie klasy odporności ogniowej. Szerokość przejścia obliczono proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji ono służy przyjmując co najmniej 0,6m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9m (a w przypadku przejścia służącego do ewakuacji do trzech osób - nie mniej niż 0,8m). Wyjścia, drzwi Szerokość wyjść ewakuacyjnych z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne zaprojektowano o szerokości nie mniejszej niż 0,9m w świetle ościeżnicy. Skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, po ich całkowitym otwarciu, nie zmniejszają wymaganej szerokości tej drogi. Szerokość drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z budynku lub do innej strefy pożarowej, jest nie mniejsza niż szerokość biegu klatki schodowej, wymaganej przepisami (szerokość użytkowa w budynkach opieki zdrowotnej - l,4m). Szerokość min. nieblokowanego skrzydła drzwi w świetle wynosi co najmniej 0,9m. Poziome drogi ewakuacyjne Obudowa poziomych dróg ewakuacyjnych posiada klasę odporności ogniowej wymaganą dla ścian wewnętrznych, tj. EI 30 (w strefach pożarowych ZL II i ZL III). Szerokość poziomych dróg ewakuacyjnych uwzględnia współczynnik 0,6m na 100 osób mogących przebywać na danej kondygnacji, nie mniej niż l,4m w świetle. Dojścia ewakuacyjne Kategoria zagrożenia ludzi ZL II: Maksymalna dopuszczalna długość dojścia ewakuacyjnego przy jednym kierunku dojścia wynosi 10m, 12

natomiast przy co najmniej dwóch dojściach: - 40 m dla dojścia najkrótszego, - 80 m dla dojścia drugiego. Dojścia te nie pokrywają się i nie krzyżują Kategoria zagrożenia ludzi Zl III: Maksymalna dopuszczalna długość dojścia ewakuacyjnego przy jednym kierunku dojścia wynosi 30m (w tym nie więcej niż 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej), natomiast przy co najmniej dwóch dojściach : - 60 m dla dojścia najkrótszego, -120 m dla dojścia drugiego. Dojścia te nie pokrywają się i nie krzyżują. Dojścia ewakuacyjne obudowane w klasie EI 30 i REI 60 w holach. Aby nie przekroczyć długości dojść ewakuacyjnych (od wyjść z pomieszczeń na drogę ewakuacyjną na zewnątrz budynku) zastosowano klatki schodowe obudowane (ścianami w klasie odporności ogniowej REI 60 lub REI 120 w miejscach stanowiących granicę oddzielenia przeciwpożarowego), zamykane drzwiami o klasie odporności ogniowej EI 30 i wyposażono je w urządzenia służące do usuwania dymu. Rejestracja zlokalizowana na poziomie parteru ma całe wyposażenie i wystrój wykonany z materiałów co najmniej trudno zapalnych. W razie pożaru szafa do przechowywania akt pacjentów zostanie wygrodzona roletami w klasie odporności ogniowej EI 15 (sterowanie poprzez SSP). 4.10 Zabezpieczenie instalacji Budynek jest wyposażony w instalację odgromową, oraz w przeciwpożarowy wyłącznik prądu zapewniający odcięcie dopływu energii w razie pożaru do wszystkich urządzeń z wyjątkiem urządzeń, których działanie jest konieczne w razie pożaru. Przejścia instalacyjne przez przegrody oddzieleń przeciwpożarowych (ściany, stropy), oraz przez ściany pomieszczeń technicznych należy uszczelniono technologią zapewniającą klasę odporności ogniowej wymaganej dla danej przegrody (np. HILT1, PROMAT). Przepusty instalacyjne o średnicy większej niż 0,04m w ścianach i stropach pomieszczenia zamkniętego, dla których wymagana klasa odporności ogniowej jest nie niższa niż EI60 lub REI 60, a niebędących elementami oddzielenia przeciwpożarowego, powinny mieć klasę odporności ogniowej (El) ścian i stropów tego pomieszczenia. 13

4.11 Dobór urządzeń przeciwpożarowych 4.11.1 System sygnalizacji pożarowej Dla niniejszego budynku nie jest wymagany system sygnalizacji pożarowej, jednak zgodnie z wymogami inwestora zaprojektowano system sygnalizacji pożaru 4.11.2 Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne W budynku zastosowano awaryjne oświetlenie ewakuacyjne na drogach ewakuacyjnych. Awaryjne oświetlenie ewakuacyjne działa przez co najmniej 1 h od zaniku oświetlenia podstawowego. Oświetlenie awaryjne zasilane z własnych punktowych baterii akumulatorowych. Załącza się samoczynnie w przypadku zaniku napięcia podstawowego. Oświetlenie awaryjne znajduje się na wszystkich klatkach schodowych oraz drogach ewakuacyjnych. 4.11.3 Dźwiękowy system ostrzegawczy W budynku dźwiękowy system ostrzegawczy nie jest wymagany. 4.11.4 System usuwania dymu i ciepła Klatki schodowe są obudowane ścianami o klasie odporności przeciwpożarowej REI 60, R 120 (w przypadku gdy ściana klatki schodowej stanowi konstrukcję nośną budynku) i zamykane drzwiami w klasie odporności ogniowej EI30. Zastosowano oddymianie klatek schodowych za pomocą klap dymowych, uruchamianych samoczynnie przy sterowaniu lokalnymi czujkami dymu. 4.11.5 Wewnętrzna instalacja hydrantowa Wszystkie kondygnacje są wyposażone w hydranty wewnętrzne Ø 25mm z wężem półsztywnym usytuowane na korytarzu w pobliżu klatek schodowych i obejmują swym zasięgiem całą powierzchnię obszaru chronionego. Minimalna wydajność poboru wody mierzona na wylocie prądownicy wynosi 1,0 dm 3 /s, a ciśnienie na zaworze hydrantu (0,2 MPa) zapewnia ww. wydajność. Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa zapewnia możliwość jednoczesnego poboru wody na jednej kondygnacji lub w jednej strefie pożarowej z dwóch sąsiednich hydrantów wewnętrznych przez czas minimum l godziny. Przewody zasilające, na których instalowane będą hydranty wykonane z materiałów niepalnych, a ich średnice powinny wynoszą co najmniej DN 25 (w milimetrach). 14

Zapewniono możliwość odłączenia zasuwami lub zaworami tych części przewodów zasilających instalację wodociągową przeciwpożarową, które znajdują się pomiędzy ww. doprowadzeniami. Możliwość poboru wody do celów przeciwpożarowych o wymaganych parametrach ciśnienia i wydajności w budynku zapewniona niezależnie od stanu pracy innych systemów bądź urządzeń. Zawory odcinające hydrantów wewnętrznych umieszczone na wysokości 1,35 ± 0,1 m od poziomu podłogi. 4.12 Wyposażenie w gaśnice Przy doborze i rozmieszczeniu podręcznego sprzętu gaśniczego należy się kierować zasadami ogólnymi, określonymi w rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 24 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DZ. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719), a w szczególności: a) w obiekcie, co najmniej jedna jednostka sprzętu o masie środka gaśniczego 2 kg lub 3 dm 3 powinna przypadać na każde 100 m 2 powierzchni strefy pożarowej budynku, b) występowanie w obiekcie wewnętrznej instalacji hydrantowej nie zwalnia z obowiązku wyposażenia w podręczny sprzęt gaśniczy, c) sprzęt gaśniczy powinien być umieszczany w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń, d) odległość do gaśnic z dowolnego miejsca w obiekcie nie powinna być większa niż 30 m, e) do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m, f) miejsca, w których umieszczono sprzęt gaśniczy, powinny być oznakowane pożarniczymi tablicami informacyjnymi - Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa PN-92/N-01256/01. Dla budynku wymagana ilość podręcznego sprzętu gaśniczego wynosi 325 kg. Każdą kondygnację użytkową budynku ( z wyjątkiem piwnicy - 3 szt.) wyposażono w 7 gaśnic proszkowych ABC 6kg W miejscach występowania urządzeń technicznych (komputery, odbiorniki energii elektrycznej, silniki itp.) przewidziano gaśnice śniegowe (C0 2 ) 5kg z dyszą rozprężną. Gaśnice zlokalizowano we wnękach z hydrantami wewnętrznymi oraz w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, a w szczególności przy wejściach do budynku, na klatkach 15

schodowych, na korytarzach, przy wyjściach z pomieszczeń na zewnątrz, tych samych miejscach na każdej kondygnacji. Dopuszcza się inną lokalizację podręcznego sprzętu gaśniczego niż zostało to przedstawione w części graficznej z zachowaniem zasad i przepisów określonych w niniejszej instrukcji. Można również zastosować inne co do wielkości gaśnice z zachowaniem właściwej ilości ładunku gaśniczego. 4.13 Zaopatrzenie w wodę do zewnętrznego gaszenia pożaru Wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych wynosi 20 dm 3 /s. Do zewnętrznego gaszenia pożaru zostaną wykorzystane istniejące hydranty przeciwpożarowe gruntowe DN 80. Pierwszy hydrant przeciwpożarowy zewnętrzny znajduje się w odległości mniejszej niż 75m od chronionego obiektu kliniki (tj. 14,6 m), natomiast drugi hydrant przeciwpożarowy zewnętrzny znajduje się w odległości mniejszej niż 150m od chronionego budynku kliniki (tj. 29,4 m). 4.14 Drogi pożarowe Wszystkie drogi wewnętrzne na terenie zespołu GUM są drogami pożarowymi. Do przedmiotowego budynku ewakuacja na drogę pożarową doprowadzona została w sposób określony w 12 ust. 7 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2009 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, póz. 1030) t.j. zapewniono utwardzone dojście o szerokości nie mniejszej niż 1,5 m i długości nie większej niż 30 m, łączące drogę pożarową z wejściem do budynku, umożliwiającym dotarcie do każdej strefy pożarowej. Droga pożarowa jako uzupełnienie istniejącej posiada utwardzoną nawierzchnię, umożliwiającą dojazd o każdej porze roku pojazdów straży pożarnej oraz umożliwiać dojazd do obiektu budowlanego, a potem powrót pojazdu poprzez wycofanie pojazdu na odcinku nieprzekraczającym 15 m. Minimalna szerokość drogi pożarowej wynosi 4 m, a jej dopuszczalny nacisk na oś będzie wynosił co najmniej 100 kn. Nachylenie podłużne nie przekracza 5%. Najmniejszy promień zewnętrznego łuku drogi pożarowej nie mniejszy niż 11 m. 16

5 Określenie wyposażenia w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice oraz sposoby poddawania przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym 5.1 Instalacja wodociągowa przeciwpożarowa Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DZ. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719) pomiary wydajności i ciśnienia należy dokonywać nie rzadziej niż raz w roku. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polską Normą dotyczącą konserwacji hydrantów wewnętrznych. Jeżeli konieczne są poważniejsze naprawy, hydrant powinien być oznakowany napisem Uszkodzony i kompetentna osoba powinna powiadomić o tym użytkownika (Właściciela/Dyrektora). 5.2 Instalacja awaryjnego oświetlenia ewakuacyjnego Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej niż raz w roku. 5.3 System sygnalizacji pożaru Zgodnie z obowiązującymi przepisami instalację sygnalizacji pożaru należy poddawać przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym w okresach i w sposób zgodny z instrukcją ustaloną przez producenta, jednak nie rzadziej niż raz w roku. 5.4 Instalacja odgromowa Zgodnie z obowiązującą Ustawą Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994r. (Dz. U. Nr 207, poz. 2016 z późniejszymi zmianami) pomiary oporności uziemienia należy wykonywać nie rzadziej niż co 5 lat. 5.5 Instalacje elektryczne Zgodnie z obowiązującą Ustawą Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994r. (Dz. U. Nr 207, poz. 2016 z późniejszymi zmianami) pomiary oporności izolacji przewodów elektrycznych powinny być wykonywane nie rzadziej niż co 5 lat. 17

5.6 Podręczny sprzęt gaśniczy Ilość i rodzaj podręcznego sprzętu gaśniczego określa 32 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DZ. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719). Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów ( DZ. U. 2010 r. Nr 109, poz. 719 ) przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku. 5.7 Oznaczenia urządzeń i elementów związanych z ochroną przeciwpożarową PN 92/ N 01256-01 Znaki bezpieczeństwa. Ochrona przeciwpożarowa. Znaczenie Znak Nr (nazwa) znaku Znaczenie ewakuacyjny ewakuacyjnego 1 Uruchamianie ręczne Stosowany do wskazania przycisku pożarowego lub ręcznego sterowania urządzeń gaśniczych. 2 Alarmowy sygnalizator akustyczny 3 Telefon do użycia w stanie zagrożenia 4 Zestaw sprzętu pożarniczego Może być stosowany samodzielnie lub łącznie ze znakiem nr 1, Znak wskazujący usytuowanie dostępnego telefonu przeznaczonego dla ostrzeżenia w przypadku zagrożenia pożarowego. Znak ten jest stosowany dla podawania zestawu indywidualnych znaków określających sprzęt pożarniczy. 5 Gaśnica Znak ten jest stosowany do oznaczenia gaśnic. 6 Hydrant wewnętrzny Znak ten jest stosowany na drzwiach szafki hydrantowej. 7 Drabina pożarowa Znak ten jest stosowany do oznaczenia drabiny trwale związanej z obiektem. 8 Zakaz gaszenia wodą Do stosowania we wszystkich przypadkach, kiedy użycie wody do gaszenia pożaru jest zabronione. 9 Palenie tytoniu zabronione 10 Zakaz używania otwartego ognia Palenie tytoniu zabronione Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu może być przyczyną zagrożenia pożarowego. Do stosowania w miejscach, gdzie palenie tytoniu lub otwarty ogień mogą być przyczyną zagrożenia pożarem lub wybuchem. 18

11 Kierunek do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego Do stosowania tylko łącznie ze znakami nr 1 do 3 i nr 10 do 13, dla wskazania kierunku do miejsca rozmieszczenia sprzętu pożarniczego lub urządzenia ostrzegającego. 12 Nie zastawiać Znak do stosowania w przypadkach, gdy ewentualna przeszkoda stanowiłaby szczególne niebezpieczeństwo (na drodze ewakuacyjnej/, 6 Sposoby postępowania na wypadek pożaru i innego zagrożenia Wszyscy pracownicy oraz użytkownicy w wypadku zaistnienia pożaru na terenie budynku zobowiązani są do czynnego włączenia się do akcji zmierzającej do likwidacji pożaru. Osoba powiadamiająca straż pożarną powinna wyjść naprzeciw jednostkom, by właściwie pokierować je do miejsca zdarzenia. Każdy pracownik zobowiązany jest do natychmiastowego powiadomienia kierownictwa. W widocznych miejscach, wcześniej ustalonych np. recepcja, należy umieścić wykazy telefonów służbowych i domowych, oraz adresy domowe kadry kierowniczej. PLAN POSTĘPOWANIA DLA DOMU PIELGRZYMA ARKA NA WYPADEK WYSTĄPIENIA ZAGROŻENIA DLA ZRDOWIA LUB ŻYCIA LUDZKIEGO W przypadku wystąpienia zagrożenia zdrowia lub życia osób przebywających w obiekcie należy przeprowadzić ewakuację. Decyzję o przeprowadzeniu ewakuacji podejmuje Właściciel budynku/dyrektor lub osoba przez niego wyznaczona. Najważniejszym elementem ewakuacji jest zawsze życie i zdrowie ludzkie, dlatego też w pierwszej kolejności należy ewakuować ludzi, a w drugiej mienie. W budynku sygnałem do ewakuacji jest wykrycie pożaru przez system sygnalizacji pożarowej oraz uruchomienie sygnalizatorów akustycznych przez ten system. Zadaniem Właściciela budynku/dyrektora lub osoby przez niego wyznaczonej jest powiadomienie gości hotelowych o charakterze zagrożenia i konieczności ewakuacji (dotyczy to przede wszystkim godzin nocnych w czasie snu). Należy apelować o zachowanie spokoju. Ogłoszenie ewakuacji może odbywać się również głosem ludzkim: uwaga, uwaga ogłaszam ewakuację. Głównym celem ewakuacji jest wyprowadzenie gości hotelowych i personelu na zewnątrz budynku. W momencie ogłoszenia alarmu o powstaniu pożaru lub innego zagrożenia portier/recepcjonista, otwiera wszystkie drzwi ewakuacyjne. Ewakuację 19

należy przeprowadzić trasami oznaczonymi znakami ewakuacyjnymi znajdującymi się na korytarzach i klatkach schodowych. Kolejność ewakuacji osób znajdujących się w budynku uzależniona jest od miejsca wystąpienia pożaru lub innego zagrożenia. W pierwszej kolejności ewakuujemy osoby znajdujące się najbliżej miejsca zagrożenia oraz osoby znajdujące się na kondygnacji objętej pożarem. Następnie należy ewakuować osoby znajdujące się na kondygnacjach sąsiednich w odniesieniu do kondygnacji objętej pożarem. Po ewakuacji sprawdzić zgodnie z książką hotelową obecność gości hotelowych i o ile jest to możliwe sprawdzić pomieszczenia, czy wszyscy je opuścili. Ludzi odciętych od dróg ewakuacyjnych, a znajdujących się w strefie zagrożenia zebrać w pomieszczeniu najbardziej oddalonym od źródła pożaru. Po zakończeniu ewakuacji osób przystąpić do ewakuacji mienia, począwszy od urządzeń i dokumentów o największej wartości. Osoba kierująca ewakuacją czuwa nad zapewnieniem porządku w czasie ewakuacji: uniemożliwia wejście do budynku osobom postronnym, nie biorącym udziału w akcji ratunkowej, udziela służbom ratowniczym żądanych informacji, czuwa nad zabezpieczeniem mienia przed kradzieżą. Sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru ilustruje tabela: L.P. 1. Etapy ewakuacji Wezwanie jednostek straży pożarnej Tel. 998; 112 Wezwanie Pogotowia Ratunkowego Tel. 999 Wezwanie Policji Tel. 997 2. Ogłoszenie rozpoczęcia ewakuacji Kolejność wykonywania czynności Zawiadomić telefonicznie straż pożarną o zaistniałym pożarze podając: gdzie się pali (nazwa obiektu), co się pali (rodzaj pomieszczenia), czy jest zagrożenie życia ludzkiego, nazwisko zgłaszającego i nr telefonu, z którego jest wezwanie. Zawiadomić w przypadku osób rannych lub poszkodowanych Zawiadomić w celu zapewnienia porządku ogłoszenie ewakuacji, przekazanie informacji w sposób spokojny i zrozumiały o konieczności opuszczenia pomieszczenia Osoby odpowiedzialne Pracownicy obiektu Dyrektor, Kierownik, lub osoba upoważniona 20

3. Przebieg ewakuacji otwarcie wyjść na zewnątrz obiektu i skierowanie ewakuowanych do wyjścia na zewnątrz budynku ustalenie kolejności ewakuacji i kierunków w zależności od występującego zagrożenia, ustalenie dodatkowych warunków w sytuacji niekorzystnego rozwoju pożaru (zadymienie, wysoka temperatura, itp.) sprawdzenie czy wszystkie osoby opuściły obiekt zebranie ewakuowanych w wyznaczonych miejscach zbiórki 4. Oczekiwanie na przybicie jednostek straży pożarnej, pogotowia, policji 5. Gaszenie pożaru do chwili przybycia jednostek straży wyjście na zewnątrz i oczekiwanie na przyjazd straży pożarnej, udzielenie informacji o zaistniałej sytuacji i podjętych działaniach, wskazanie miejsca pożaru kierującemu akcją. Natychmiastowe podjęcie akcji gaśniczej przy użyciu podręcznego sprzętu gaśniczego. 6. Ewakuacja mienia ewakuację mienia rozpocząć po zakończeniu ewakuacji ludzi w przypadku gdy jest ono zagrożone, a sytuacja pożarowa pozwala na podjęcie takiego działania, kolejność ewakuacji określić w zależności od występującego zagrożenia, miejscem składowania powinny być place na zewnątrz budynku. Dyrektor, Kierownik, lub osoba upoważniona Osoba kierująca akcją do chwili przybycia jednostek straży pożarnej Przeszkolony personel Dyrektor, Kierownik, lub osoby upoważnione 7 Sposoby zabezpieczenia prac niebezpiecznych pod względem pożarowym Prace pożarowo - niebezpieczne najprościej można scharakteryzować jako takie, podczas których w normalnym ich przebiegu występuje duże prawdopodobieństwo pojawienia się pożaru lub wybuchu. Przyczyny tych zjawisk mogą być następujące: podczas prac występuje substancja łatwopalna oraz potencjalny zapłon; podczas prac występuje tylko substancja łatwopalna; podczas prac występuje tylko zapłon. Do prac pożarowo niebezpiecznych zalicza się wszystkie czynności z użyciem następujących materiałów: 21

a) gazy palne, b) ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 55 C, c) materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne, d) materiały zapalające się samorzutnie w powietrzu, e) materiały wybuchowe i pirotechniczne, f) materiały ulegające samorzutnie rozkładowi lub polimeryzacji, g) materiały mające skłonności do samozapalenia. Do prac pożarowo niebezpiecznych nie zalicza się natomiast czynności z użyciem w/w materiałów w miejscach przewidzianych do ich stałego stosowania i przygotowanych na stosowanie tych substancji. Do prac pożarowo niebezpiecznych zalicza się m.in.: spawanie, lutowanie, zgrzewanie. Prace niebezpieczne pożarowo związane z użyciem ognia, prowadzone wewnątrz obiektów, na przyległych do nich terenach, należy prowadzić w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu. Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo Właściciel obiektu/dyrektor lub osoba przez niego upoważniona oraz wykonawca jest zobowiązany: ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane, ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzeniania się pożaru lub wybuchu, wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg prac oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy. Ocena zagrożenia pożarowego, ustalenie przedsięwzięć i wskazanie osób odpowiedzialnych winno być udokumentowane (wzorcową dokumentację zamieszczono w załącznikach do opracowania). Przy wykonywaniu prac niebezpiecznych pożarowo należy przestrzegać następujących zasad: wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych należy zabezpieczyć przed zapaleniem, prace niebezpieczne pożarowo w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace z użyciem łatwopalnych cieczy lub palnych gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu przewidywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości, 22

INSTRUKCJA BEZPIECZEŃSTWA POŻAROWEGO - BUDYNEK CLO GDAŃSKIEGO w miejscu wykonywania prac powinien znajdować się sprzęt umożliwiający likwidację pożaru oraz wszelkich jego źródeł (gaśnica proszkowa lub śniegowa 6 kg), w czasie prowadzenia prac nie wolno zdejmować, usuwać lub przenosić tablic informacyjnych i ostrzegawczych, prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje, sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością spowodowania pożaru, upoważniona osoba zobowiązana jest przed rozpoczęciem prac zapoznać wykonawców z zagrożeniami występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu, po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsce, w którym były wykonywane prace oraz rejony przyległe. W szczegółowej instrukcji, o której mowa powyżej, można zastosować wzorcową dokumentację stanowiącą załączniki do niniejszej instrukcji. 8 Warunki i organizacja ewakuacji ludzi oraz praktyczne sposoby ich sprawdzania Z każdego miejsca przeznaczonego na pobyt ludzi w budynku powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji, zapewniające możliwość szybkiego i bezpiecznego opuszczenia strefy zagrożonej lub objętej pożarem, dostosowane do liczby i stanu sprawności osób przebywających w obiekcie oraz jego funkcji, konstrukcji i wymiarów. Należy zastosowane techniczne środki zabezpieczenia przeciwpożarowego, polegające na: zapewnieniu dostatecznej ilości i szerokości wyjść ewakuacyjnych, zachowaniu dopuszczalnej długości, szerokości i wysokości przejść i dojść ewakuacyjnych, zapewnieniu bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, zabezpieczeniu przed zadymieniem wymienionych w przepisach techniczno - budowlanych dróg ewakuacyjnych, w tym na stosowaniu urządzeń zapobiegających zadymieniu lub zapewniających usuwanie dymu. 23

Ewakuacja ludzi Podstawowym warunkiem ewakuacji ludzi jest zapewnienie możliwości bezpiecznego opuszczania miejsca zagrożonego pożarem. Podjęcie decyzji o ewakuacji ludzi nie powinno być opóźnione, aby nie zaistniały trudności z wyprowadzaniem osób zagrożonych na skutek dużego zadymienia lub objęcia ogniem dróg ewakuacyjnych. Ewakuacja osób z poszczególnych pomieszczeń i stanowisk zewnętrznych powinna odbywać się drogami komunikacji ogólnej według znaków ewakuacyjnych i kierunkach zaznaczonych w części rysunkowej. Kierunki prowadzenia ewakuacji i wyjścia ewakuacyjne zostały przedstawione w części graficznej stanowiącej załącznik do niniejszej instrukcji. Po podjęciu decyzji o ewakuacji należy: niezwłocznie powiadomić wszystkie osoby przebywające w obiekcie o powstaniu i charakterze zagrożenia oraz konieczności przeprowadzania ewakuacji, w pierwszej kolejności należy ewakuować osoby które znajdują się na drodze rozprzestrzeniania się ognia, osoby, które nie mogą się poruszać o własnych siłach należy wynosić, osoby ewakuowane należy umieszczać na otwartej przestrzeni w bezpiecznej odległości, po zakończeniu ewakuacji należy sprawdzić czy wszyscy ludzie opuścili poszczególne pomieszczenia. W celu zapewnienia właściwych warunków ewakuacji zabrania się: składowania materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służącym celom ewakuacji, ustawiania w przejściach jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację, zamykania drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe otwarcie, ograniczania dostępu do wyjść ewakuacyjnych, stosowania materiałów i wyrobów budowlanych łatwo zapalnych na drogach komunikacji ogólnej, służących celom ewakuacji. W celu zapewnienia bezpiecznej ewakuacji zapewniono: drożność poziomych dróg ewakuacyjnych, 24

oznakowanie zgodnie z Polskimi Normami dróg, wyjść i kierunków ewakuacji wg PN-92/ N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja. Znaki, za wyjątkiem znaku "Wyjście ewakuacyjne" powinny być umieszczone na wysokości ok. 150 cm, w miejscach oświetlonych w godzinach funkcjonowania obiektu. PN-92/ N-01256-02 Znaki bezpieczeństwa. Ewakuacja Nr 1. Znak ewakuacyjny Znaczenie (nazwa) znaku ewakuacyjnego Kierunek drogi ewakuacyjnej Znaczenie Znak wskazuje kierunek do wyjścia, które może być wykorzystane w przypadku zagrożenia. Strzałki krótkie do stosowania z innymi znakami. Strzałka długa do samodzielnego stosowania. 2. Wyjście ewakuacyjne Znak stosowany do oznakowania wyjść używanych w przypadku zagrożenia. 3. Drzwi ewakuacyjne Znak stosowany nad drzwiami skrzydłowymi, które są wyjściami ewakuacyjnymi (drzwi lewe lub prawe). 4. Przesunąć w celu otwarcia 5. Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej Znak stosowany łącznie ze znakiem nr 3 na przesuwnych drzwiach wyjścia ewakuacyjnego, jeśli są one dozwolone. Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej do wyjścia; może kierować w lewo lub w prawo. 6. 7. 8. Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w dół Kierunek do wyjścia drogi ewakuacyjnej schodami w górę Pchać, aby otworzyć Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej schodami w dół na lewo lub prawo. Znak wskazuje kierunek drogi ewakuacyjnej schodami w górę na lewo lub prawo. Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania. 9. Ciągnąć, aby otworzyć 10. Stłuc, aby uzyskać dostęp Znak jest umieszczany na drzwiach dla wskazania kierunku otwierania. Znak ten może być stosowany: a) w miejscu, gdzie jest niezbędne stłuczenie szyby dla uzyskania dostępu do klucza lub systemu otwarcia, b) gdy jest niezbędne rozbicie przegrody dla uzyskania wyjścia. 25

W trakcie prowadzonych działań gaśniczych w przypadku stwierdzenia braku możliwości ugaszenia pożaru należy: bezzwłocznie opuścić zagrożone pomieszczenie, zamknąć wszelkie otwory okienne i drzwiowe, przy wykorzystaniu jak największej ilości pracowników zorganizować działania ewakuacyjne powodujące usunięcie wszelkich materiałów palnych z sąsiednich pomieszczeń w celu wykonania przerwy ogniowej na drodze rozprzestrzeniania się pożaru, odłączyć prąd i gaz od budynku w którym powstał pożar, podporządkować się decyzjom kierownika akcji ratowniczej. Praktyczne sposoby sprawdzania warunków ewakuacji Właściciel lub zarządca obiektu przeznaczonego dla ponad 50 osób będących jego stałymi użytkownikami, powinien co najmniej raz na 2 lata przeprowadzać praktyczne sprawdzenie organizacji oraz warunków ewakuacji z całego obiektu. Dla budynku nie wymaga się praktycznego sprawdzenia ewakuacji. 9 Sposoby zapoznania użytkowników obiektu, w tym zatrudnionych pracowników, z przepisami przeciwpożarowymi oraz treścią przedmiotowej instrukcji Pracownicy podlegają następującym rodzajom szkoleń w zakresie ochrony przeciwpożarowej: wstępnemu, okresowemu. Szkolenie wstępne w zakresie ochrony przeciwpożarowej ze względu na zajmowane stanowisko i wykonywaną funkcję należy przeprowadzać przed przystąpieniem do wykonywania pracy. Należy w trakcie szkolenia pouczyć o występujących zagrożeniach pożarowych oraz obowiązujących w zakładzie przepisach przeciwpożarowych, zwłaszcza dotyczących zajmowanego stanowiska. Szkolenie okresowe winni odbywać wszyscy pracownicy bez względu na zajmowane stanowisko i funkcję. Pierwsze szkolenie okresowe: pracodawcy i osoby kierujące pracownikami w ciągu pół roku od zatrudnienia pozostali pracownicy w ciągu roku od zatrudnienia. 26

Kolejne szkolenia okresowe: pracodawcy i osoby kierujące pracownikami nie rzadziej niż co 5 lat pracodawcy inżynieryjno - techniczni nie rzadziej niż co 5 lat pracownicy administracyjni nie rzadziej niż co 6 lat, pracownicy na stanowiskach robotniczych nie rzadziej niż co 3 lata pozostali pracownicy nie rzadziej niż co 5 lat Pracownicy przechodzą kolejne szkolenia każdorazowo przy zmianie procesu technologicznego w zakładzie. Dokumentacja szkolenia z zakresu ochrony przeciwpożarowej powinna zawierać: listę obecności ze szkoleń, program szkolenia, oświadczenia podpisane przez pracowników, które należy przechowywać w aktach osobowych pracowników ze szkoleń specjalistycznych - zaświadczenia o ich ukończeniu. Wzór oświadczenia ppoż. umieszczono w załącznikach. Organizacja szkoleń spoczywa na Dyrekcji budynku. Szkolenia powinny być przeprowadzane przez osobę posiadającą odpowiednie kwalifikacje, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 25 października 2005 r. w sprawie wymagań kwalifikacyjnych oraz szkoleń dla strażaków jednostek ochrony przeciwpożarowej i osób wykonujących czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej. (Dz. U. Nr 215, poz. 1823.) Wzorcowy program szkolenia ppoż. Lp. Temat szkolenia Ilość godz. 1. Zagrożenie pożarowe w obiekcie. Możliwości rozprzestrzeniania się pożaru, dymów pożarowych. Zagrożenie dla osób przebywających w poszczególnych pomieszczeniach. 2. Sposób oznakowania dróg i wyjść ewakuacyjnych oraz kierunków ewakuacji. Rozmieszczenie podręcznego sprzętu gaśniczego oraz sposoby jego użycia. Rozmieszczenie głównych wyłączników prądu. 3. Organizacja akcji ewakuacyjnej oraz sposoby ewakuowania osób. Sposób alarmowania straży pożarnej. Zasady gaszenia pożarów w początkowej fazie, oraz organizacja akcji do czasu przybycia jednostek straży pożarnej. Zasady udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej. RAZEM 0,5 0,5 0,5 1,5 godz. 27

Pracownicy pełniący obowiązki na poszczególnych stanowiskach i ich przełożeni, a także użytkownicy pamiętać muszą, że nie działania pojedynczych osób lecz precyzyjna i systematyczna realizacja zadań określonych dla wszystkich stanowisk pracy daje gwarancję maksymalnego zabezpieczenia całego obiektu. W takich sytuacjach powstanie pożaru będzie traktowane jako zdarzenie losowe, a nie zaniedbanie pracownicze. Zadania i obowiązki wynikające z niniejszej instrukcji są dla pracowników obowiązujące. Nie respektowanie ich podczas wykonywania obowiązków służbowych stanowi naruszenie regulaminu pracy i może być podstawą stosowania sankcji dyscyplinarnych, ze zwolnieniem włącznie. Spowodowanie zagrożenia pożarowego, pożaru lub innego miejscowego zagrożenia w wyniku naruszenia postanowień niniejszego planu może być dla organów ścigania podstawą wszczęcia postępowania karnego. 10 Zadania i obowiązki w zakresie ochrony przeciwpożarowej dla osób będących ich stałymi użytkownikami Zadania i obowiązki wszystkich użytkowników obiektu: W obiektach oraz na terenach przyległych do nich jest zabronione wykonywanie następujących czynności, które mogą spowodować pożar, jego rozprzestrzenianie się, utrudnienie prowadzenia działania ratowniczego lub ewakuacji: 1) używanie otwartego ognia, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować zapłon materiałów występujących w miejscach występowania materiałów niebezpiecznych pożarowo, 2) użytkowanie instalacji, urządzeń i narzędzi niesprawnych technicznie lub w sposób niezgodny z przeznaczeniem albo warunkami określonymi przez producenta bądź niepoddawanych okresowym kontrolom, o zakresie i częstotliwości wynikających z przepisów prawa budowlanego, jeżeli może się to przyczynić do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, 3) rozgrzewanie za pomocą otwartego ognia smoły i innych materiałów w odległości mniejszej niż 5 m od obiektu, przyległego do niego składowiska lub placu składowego z materiałami palnymi, przy czym jest dopuszczalne wykonywanie tych czynności na dachach o konstrukcji i pokryciu niepalnym w budowanych obiektach, a w pozostałych, jeżeli zostaną zastosowane odpowiednie, przeznaczone do tego celu podgrzewacze, 28