B/60205 Julian Kaczmarek Julian Skrzyp NATO /atla2 Wrocław 2003
Spis treści Wprowadzenie 9 1. GENEZA I ROZWÓJ SOJUSZU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO 11 1.1. Układ militarny podstawą istnienia Sojuszu Północnoatlantyckiego 11 1.2. Geneza powstania NATO 12 1.3. Nowe NATO 15 1.4. Sojusz w XXI wieku 19 2. CELE I ZASADY ORGANIZACYJNE SOJUSZU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO 24 2.1. Ogólne formy działania NATO 24 2.2. Podstawowe cele i zadania NATO 24 2.3. Podstawowe zasady działania NATO 25 2.4. Zasady konsensusu i jednomyślności 26 2.5. Zasady wspólnego finansowania w NATO 27 2.6. Priorytety NATO w dziedzinie bezpieczeństwa na przełomie stuleci 27 3. STRUKTURA ORGANIZACYJNA NATO 29 3.1. Cywilne zwierzchnictwo nad siłami zbrojnymi 29 3.2. Struktura cywilna i wojskowa NATO 30 3.2.1. Organizacja cywilna 30 3.2.1.1. Rada Północnoatlantycka 30 3.2.1.2. Komitet Planowania Obrony. 32 3.2.1.3. Grupa Planowania Nuklearnego 34 3.2.1.4. Niektóre komitety niższego rzędu 34 3.2.2. Sekretarz Generalny i podległe mu organy. 36 3.2.2.1. Sekretarz Generalny. 36 3.2.2.2. Sekretariat Międzynarodowy. 36 3.2.2.3. Organizacja wojskowa 38 3.2.3. Komitet Wojskowy 39 3.2.3.1. Przewodniczący Komitetu Wojskowego 39 3.2.3.2. Głównodowodzący NATO 41 3.2.3.3. Międzynarodowy Sztab Wojskowy. 41 3.3. Korpus szybkiego reagowania 43 3.4. Akademia Wojskowa 43 3.5. Kwatera Główna NATO : 44 3.6. Szkoła Kwatery Głównej Sojuszniczych Sił Zbrojnych w Europie (SHAPE) 44 3.7. Zgromadzenie Północnoatlantyckie 45 3.8. Instytucje pomocnicze i afiliowane w NATO 46 4. STRATEGIE NATO 48 4.1. Koncepcje strategiczne NATO w latach 1950-1990 48 4.2. Koncepcja strategiczna Sojuszu (1991) 48 4.3. Podstawy nowej Koncepcji strategicznej 54 4.4. Koncepcja strategiczna Sojuszu (1999) 54 4.5. Zalecenia NATO z okazji jubileuszowego Szczytu 61 5. SIŁY ZBROJNE NATO 65 5.1. Struktura sił zbrojnych NATO 65 5.2. Rodzaje wojsk w siłach lądowych 66
5.3. Siły powietrzne NATO... 67 5.4. Lotnictwo taktyczne-podstawowe wymagania 68 5.5. Zasilanie logistyczne 69 5.6. Żandarmeria wojskowa 72 5.7. Obrona cywilna 73 5.8. Rozwój techniczny broni bezpośredniego rażenia 73 5.9. Interoperacyjność w siłach zbrojnych NATO 75 5.10. Kompatybilność w siłach zbrojnych NATO 75 5.11. Standaryzacja w siłach zbrojnych NATO 76 5.12. Siły zbrojne w XXI wieku 76 6. DOWODZENIE W SIŁACH ZBROJNYCH NATO 82 6.1. Wojskowa struktura dowodzenia 82 6.2. Proces decyzyjny. 84 6.3. Proces dowodzenia w jednostkach sił zbrojnych NATO 84 6.4. Podstawowe pojęcia w zakresie planowania działań zbrojnych NATO 86 6.5. Planowanie i organizowanie walki w siłach zbrojnych NATO 87 6.6. System planowania obronnego w NATO 88 6.7. Systemy wczesnego ostrzegania w NATO 90 6.8. Zdolność do reagowania na kryzysy. 91 6.9. Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych 94 7. DZIAŁANIA BOJOWE SIŁ ZBROJNYCH NATO 95 7.1. Operacje połączone sił zbrojnych NATO 95 7.1.1. Pojęcie operacji połączonej 95 7.1.2. Rodzaje sił zbrojnych w połączonych operacjach lądowych.- 95 7.1.2.1. Wojska lądowe 95 7.1.2.2. SHy powietrzne 97 7.1.2.3. SHy specjalne 98 7.1.2.4. Wymiar powietrzno-lądowy w operacjach połączonych 101 7.1.2.5. Operacje w głębi 102 7.2. Poglądy na ogólne zasady walki wojsk lądowych 104 7.3. Rodzaje działań bojowych wojsk lądowych 105 7.3.1. Działania obronne 105 7.3.2. Działania zaczepne 106 7.3.3. Działania opóźniające 109 7.3.4. Działania powietrzno-lądowe (aeromobilne) 110 7.3.5. Działania powietrzno-desantowe 110 7.3.6. Działania desantowe 111 7.4. Działania bojowe lotnictwa taktycznego 112 7.5. Obrona przeciwlotnicza według poglądów NATO 114 7.6. Działania na morzu 116 7.7. Informacyjna preparacja pola walki 116 7.8. Zastosowanie mikrokomputerów w siłach zbrojnych NATO 117 7.9. Główne zasady szkolenia w wojskach NATO 118 8. DZIAŁALNOŚĆ NATO NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA I STABILIZACJI 121 8.1. Zapobieganie konfliktom 121 8.2. Reagowanie kryzysowe 122 8.3. Działania wojenne 123 8.4. Inicjatywa NATO w sprawie zdolności obronnych 125 8.5. Inicjatywa NATO w sprawie broni masowego rażenia 125 8.6. Traktat o całkowitym zakazie prób nuklearnych 126 8.7. Wszechstronna Koncepcja Kontroli Zbrojeń i Rozbrojenia 127 8.8. NATO a ekologia 129 9. MISJE POKOJOWE NATO 131 9.1. Operacja I FOR 131 9.2. Operacja SFOR 132 9.3. Operacja KFOR 133
9.4. Oświadczenie NATO w sprawie Kosowa 135 9.5. Macedonia 136 9.6.Walkazteroryzmem 138 10. EUROATLANTYCKIE FILARY NATO 141 10.1. Rola USA w europejskim systemie bezpieczeństwa 141 10.2. Stany Zjednoczone AP-podstawowy filar NATO 141 10.3. Unia Zachodnioeuropejska jako europejski filar NATO 144 10.4. Unia Europejska jako jedyny europejski filar NATO 149 10.5. Koncepcje europejskiej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa 152 10.5.1. Rozwój europejskiego bezpieczeństwa i obrony 153 10.5.2. Eurokorpus 153 10.5.3. Wielonarodowe siły zbrojne do zadań specjalnych (CJTF) 154 10.6. Transformacje europejskiej polityki zagranicznej bezpieczeństwa (EPZB) 155 11. ORGANIZACJE WSPÓŁPRACUJĄCE Z NATO 160 11.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych a NATO 160 11.2. OBWE- Szczyt w Stambule 166 11.3. Rada Europy 169 11.4. Północnoatlantycka Rada Współpracy 171 11.5. Euroatlantycka Rada Partnerstwa 171 11.6. Partnerstwo dla Pokoju (PdP) 172 11.7. Współpraca wojskowa z NATO w ramach PdP 174 11.8. Dialog Śródziemnomorski 175 11.9. Rosja a NATO 176 11.10. Akt Podstawowy o stosunkach Rosja-NATO 180 11.11. Partnerstwo NATO z Ukrainą 181 11.12. Porozumienie o Współpracy i Bezpieczeństwie między NATO i Ukrainą 181 11.13. Rada Państw Morza Bałtyckiego 182 11.14. Współpraca gospodarcza NATO 183 11.15. Współpraca parlamentarna 183 12. PAŃSTWA CZŁONKOWSKIE NATO 185 Belgia 185 Bułgaria 187 Czechy 189 Dania 191 Estonia 193 Francja 195 Grecja 198 Hiszpania 200 Holandia 203 Islandia 205 Kanada 207 Litwa 209 Luksemburg 211 Łotwa 212 Niemcy 214 Norwegia 217 Polska 220 Portugalia 223 Rumunia 225 Słowacja 226 Słowenia 228 Stany Zjednoczone 230 Turcja 234 Węgry 236 Wielka Brytania 238 Włochy 241
13. ROZSZERZENIE NATO 245 13.1. Członkostwo w NATO 245 13.2. Studium o rozszerzeniu NATO 246 13.3. Plan działań na rzecz członkostwa w NATO 249 13.4. Procedury ratyfikacyjne w państwach NATO 252 13.5. Argumenty przeciwników i zwolenników rozszerzania NATO 253 14. POLSKA CZŁONKIEM NATO 254 14.1. Integracja z NATO 254 14.2. Polska a NATO 255 14.2.1. Droga do sojuszu 255 14.2.2. Polityka bezpieczeństwa i obrony RP 259 14.2.3. Uwarunkowania polityczne 261 14.2.4. Uwarunkowania wojskowe 265 14.2.5. Uwarunkowania Trzeciego wymiaru integracji" 267 14.2.6. Obronność RP po wstąpieniu do NATO 269 14.2.7. Kalendarium wejścia Polski do NATO 271 14.3. Protokół w sprawie przystąpienia Polski do NATO 274 14.4. Polacy w misji pokojowej-ifor 274 14.5. Fragmenty wykładu prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego 275 15. PRZEDSTAWICIELE NAJWYŻSZYCH ORGANÓW NATO 277 15.1. Sekretarze Generalni NATO 277 15.2. Sekretarz Generalny NATO George Robertson 277 15.3. Przewodniczący Komitetu Wojskowego NATO Guido Venturioni 278 15.4. Sekretarz Generalny Rady i Wysoki Przedstawiciel do spraw WPZB Unii Europejskiej oraz Sekretarz Generalny Unii Zachodnioeuropejskiej 278 Bibliografia 280