Priorytet: Nowa jakość centrum miasta
Kolejny priorytet rozwoju zapisany w Planie Rozwoju Miasta Poznania na lata 2005-2010 odnosi się bezpośrednio do przestrzeni śródmiejskiej. Za jeden z najistotniejszych czynników warunkujących prawidłowy rozwój organizmu miejskiego uznaje się posiadanie atrakcyjnego i aktywnego gospodarczo centrum miasta. Powinno ono posiadać odpowiednią rangę i spełniać oczekiwania mieszkańców miasta co do prestiżu i wysokiej jakości przestrzeni tego fragmentu miasta. Jak pokazują przykłady wielu miast, bezpieczne i łatwo dostępne centrum, oferujące różnorodne i ciekawe sposoby spędzania wolnego czasu, jest potężnym magnesem, przyciągającym nie tylko liczne grupy mieszkańców, ale także turystów. Okazuje się bowiem, że tradycyjne formy handlu, usług i gastronomii, proponowane w atrakcyjnych, naturalnie ukształtowanych warunkach śródmiejskich, są w stanie skutecznie konkurować o klienta, ze sztucznie wykreowanymi, zunifikowanymi przestrzeniami, oferowanymi przez wielkie obiekty sieci handlowych. Poznań, jako miasto posiadające historycznie ukształtowane, zabytkowe i interesujące pod względem architektonicznym śródmieście, ma w tej dziedzinie duże, potencjalne możliwości rozwoju. Gospodarcze ożywienie centrum Poznania, z uwagi na kumulację na tym obszarze różnych problemów i zjawisk wynikających ze złożonej struktury funkcjonalno-przestrzennej (przestarzały układ komunikacyjny, skomplikowane stosunki własnościowe, nieustabilizowana struktura handlu i usług), wymaga kompleksowego i wielosektorowego zestawu działań. Przedsięwzięcia zawarte w tak sformułowanym priorytecie powinny zmierzać nie tylko do zachowania istniejącego dziedzictwa historycznego w jak najlepszym stanie, ale także do zapewnienia możliwości dalszego rozwoju przestrzennego śródmiejskich obszarów z zachowaniem spójności urbanistyczno-architektonicznej i ożywieniem lokalnej gospodarki. Pozytywnym przykładem działań podejmowanych w zakresie przywrócenia walorów gospodarczych i społecznych wybranym fragmentom miasta jest rewitalizacja ulicy Półwiejskiej, która stanowi zaczątek całego procesu kreowania nowej jakości centrum miasta. W ramach tak określonego priorytetu należy wyodrębnić dwojakiego rodzaju działania: związane z poprawą jakości obszarów, które obecnie faktycznie pełnią funkcje centrum miasta oraz działania związane z przywracaniem funkcji śródmiejskiej obszarom, które mimo centralnego położenia, utraciły swoje funkcje centrotwórcze. Proponuje się aby pierwsza grupa działań dotyczyła fragmentu miasta położonego na zachód i południe od Starego Rynku, tj. obszaru wyznaczonego ulicami: Półwiejską, Ogrodową, Św. Marcin, Gwarną, 27 Grudnia do placu Wolności i Alei Marcinkowskiego. Druga grupa działań związana będzie z nadawaniem nowych funkcji obszarom poprzemysłowym, w tym po byłej rzeźni przy ul. Garbary, czy dawnej gazowni, a także ożywieniem terenów nadwarciańskich. Elementem spajającym działania zmierzające do ożywienia śródmieścia Poznania jest Trakt Królewsko-Cesarski. Większość programów opracowanych w ramach priorytetu NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA zmierza do odtworzenia walorów historycznych i turystycznych wokół Traktu Królewsko-Cesarskiego, przebiegającego od Śródki do Zamku Przemysła i dalej aż do Rynku Jeżyckiego. Z uwagi na zakres działań zapisanych w Planie Rozwoju Miasta w ciągu najbliższych sześciu lat przewiduje się w stosunku do poszczególnych fragmentów wymienionego obszaru, podejmowanie działań bądź bezpośrednio realizacyjnych (o charakterze inwestycyjnym), bądź, o charakterze koncepcyjnym i projektowym. Wymienione przedsięwzięcia są zbieżne z zapisanym w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego na lata 2004-2006 działaniem 3.3. dotyczącym rozwoju nowych funkcji zdegradowanych obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowych oraz przywrócenia utraconych funkcji społeczno-gospodarczych zdegradowanych obiektów i obszarów.
Priorytet: NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA Nazwa programu: Ring Stübbena rewitalizacja obszarów poprzemysłowych nr programu: 21 Program służy realizacji celu strategicznego: Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego (2) Geneza, opis, planowane przedsięwzięcia: Realizacja projektów w ramach priorytetu NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA wynika z potrzeby zwrócenia uwagi na rozwój centralnej części miasta. Po latach ekspansji miasta na zewnątrz, centralna część miasta została pozostawiona sama sobie. W wyniku przeniesienia uciążliwych zakładów przemysłowych na zewnętrzne tereny miasta w centrum pozostawiono kilka obiektów bez pomysłu na ich zagospodarowanie. Na tereny postindustrialne w centrum nie można wprowadzić ponownie przemysłu. Głównym zadaniem jest znalezienie nowej funkcji dla tych miejsc. Odgórne narzucenie nowych funkcji może nie przynieść zamierzonych efektów. Zasadnym jest zaangażowanie społeczeństwa do prac nad zagospodarowaniem tych terenów (w sposób pośredni lub bezpośredni), które wypowie się, jakie nowe funkcje będą w stanie je zainteresować i przyciągnąć. W wyniku dynamicznego rozwoju miasta w XX wieku oraz zniszczeń wojennych nastąpiła również deformacja układu komunikacyjnego istniejącego pierwotnie na terenie centrum. Realizacja Ringu Stűbbena ożywi zewnętrzną część śródmieścia, poprawi jego dostępność komunikacyjną i przyciągnie inwestorów i mieszkańców. Ponadto rewitalizacja terenów Chwaliszewa, ze względu na jego położenie pomiędzy Starym Rynkiem a Ostrowem Tumskim zwiększy atrakcyjność Traktu Królewsko-Cesarskiego. Warunkiem koniecznym i niezbędnym jest szybka realizacja Ringu Stübbena. Zaistnienie ringu spowoduje intensywny ruch inwestycyjny, wzrost zabudowy tworzącej nową eksponowaną panoramę miasta. Wstępne analizy wskazują na możliwość samofinansowania się tego programu. Planowane przedsięwzięcia W ramach programu Ring Stübbena rewitalizacja obszarów poprzemysłowym w latach 2005-2010 planuje się realizację następujących przedsięwzięć: 1. Przed Cytadelą Przedsięwzięcie przewiduje rewitalizację terenów pomiędzy ul. Armii Poznań a ulicami Północną i Kutrzeby wraz z terenami Starej Rzeźni. Obrzeża centrum miasta charakteryzuje duża koncentracja terenów postindustrialnych, przemysłowych i kolejowych o bardzo zdewastowanej substancji. Atrakcyjność tych terenów jest ogromna. Wykorzystywanie terenów w bezpośrednim sąsiedztwie Cytadeli pod bazę kontenerową PKP jest niewybaczalnym marnotrawstwem terenu. Dlatego należy podjąć wszelkie starania w celu uaktywnienia tych terenów poprzez wprowadzenie nowych, adekwatnych do warunków funkcji, jak np. zabudowa apartamentowa. Wprowadzenie funkcji mieszkaniowej spowoduje ożywienie i uatrakcyjnienie tego terenu, a jednocześnie będzie nawiązaniem do już istniejącego po północnej stronie Cytadeli i przy ul. Szelągowskiej, osiedla willowego. Rewitalizacja opisanego powyżej terenu ma również szersze znaczenie. Ulica Północna wchodzi w skład Ringu Stübbena ramy komunikacyjnej miasta, której odtworzenie będzie miało znaczący wpływ na układ komunikacyjny całego centrum miasta. W celu usprawnienia komunikacji samochodowej konieczna jest przebudowa m.in. ulic Północnej i Garbary. W przyszłości można się zastanowić nad przebudową systemu kolejowego miasta i zlikwidowaniem torów kolejowych przed Cytadelą. Propozycja ta jest szerzej opisana w programie CITY. Usunięcie tej bariery rozwojowej umożliwi wykształcenie łagodnego przejścia pomiędzy zielonymi terenami Cytadeli a terenami mieszkaniowymi centrum. Grunty po Starej Rzeźni zostały już uaktywnione i mają szansę stać się akademickim centrum kultury z szerokim zapleczem usługowym. Nadal potrzebne jest jednak podjęcie kolejnych działań zmierzających do uaktywnienia tego miejsca. Stara Rzeźnia jest przykładem rewitalizacji rozpoczętej od zmiany funkcji, a nie substancji.
Główne zadania: opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta, wykup terenów, opracowanie programu rewitalizacji, opracowanie planu miejscowego, przeprowadzenie ewentualnych scaleń i podziałów oraz wykup terenu pod drogi i wypłata odszkodowań, budowa części Ringu Stübbena, sprzedaż gruntów, pobór opłaty adiacenckiej. 2. ul. Szyperska Tereny wokół ulic Szyperskiej i Garbary charakteryzuje zabudowa industrialna. Na części terenów nadal funkcjonują zakłady przemysłowe, jednak większość przestrzeni zajmują opuszczone budynki zakładów produkcyjnych. Teren ten jest bardzo atrakcyjnie położony względem centrum, układu komunikacyjnego zarówno samochodowego, kolejowego jak i rzecznego. Znaczenie estetyki tej przestrzeni jest nieocenione ze względu na jej udział w kreowaniu panoramy miasta. Opuszczone budynki hurtowni i hal produkcyjnych są negatywnym kontrastem dla reprezentacyjnego Ostrowa Tumskiego. Przy ul. Szyperskiej rozpoczęto już budowę domów wielorodzinnych która uatrakcyjni ten teren, przyciągnie usługi towarzyszące, następnych inwestorów i wpłynie w sposób znaczący na poprawę panoramy miasta. Główne zadania: opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta, wykup terenów, opracowanie programu rewitalizacji opracowanie planu miejscowego, przeprowadzenie ewentualnych scaleń i podziałów oraz wykup terenu pod drogi i wypłata odszkodowań, budowa części Ringu Stübbena, sprzedaż gruntów, pobór opłaty adiacenckiej. 3. Chwaliszewo Projekt dotyczy połączenia układu komunikacyjnego centrum miasta i Ringu Stübbena z I ramą komunikacyjną. Największą uwagę należy zwrócić na odcinek od ul. Kościuszki przez ul. Krakowską, Chwaliszewo do ul. Szyperskiej wraz z budową mostu Berdychowskiego. Projekt można podzielić na dwa etapy. Pierwszy to budowa ulic, drugi to ożywienie terenów tam położonych. Społeczeństwo przyzwyczajone przez dziesięciolecia, że tereny te są nieatrakcyjne należy skłonić do powtórnego odkrycia zapomnianych zakątków śródmieścia. Priorytetem jest przywrócenie cech centrotwórczych tego terenu. Może się to udać tylko poprzez podjęcie przez Miasto odpowiednich działań. Należy opracować plan rewitalizacji terenów wschodniego centrum, co jest zadaniem trudnym ze względu na brak odpowiednich unormowań prawnych. Następnie poprzez uchwalenie planu miejscowego należy zmienić funkcję terenów postindustrialnych i oddać je w ręce odpowiedzialnych inwestorów. Jednocześnie Miasto musi podjąć się realizacji wspomnianej budowy Ringu Stübbena. W celu zwiększenia funkcjonalności komunikacyjnej I ramy, należy połączyć ją z Ringiem poprzez wybudowanie kolejnego połączenia mostowego przez Wartę. Budowa mostu Berdychowskiego z jednoczesnym uchwaleniem planu dla terenu Politechniki Poznańskiej i wybudowaniem nowej ulicy po wschodniej stronie Warty usprawni ruch samochodowy w centrum i umożliwi realizację Traktu Królewsko-Cesarskiego jako strefy wyciszonego ruchu. Istnieje możliwość etapowania budowy mostu Berdychowskiego (I etap jedna jezdnia).
Miejscem skupiającym uwagę inwestorów na tym terenie powinny być grunty po dawnej gazowni. Celowym wydaje się zlokalizowanie tam działalności przyciągającej następnych inwestorów, czyli pełniącej funkcję tzw. inkubatora wzrostu. Niezwykle atrakcyjne pod zabudowę mieszkaniową okazać się mogą również grunty Chwaliszewa, tym bardziej, że stare koryto Warty po rewitalizacji zmieni swoje oblicze. Będzie ono najatrakcyjniejszym funkcjonalnie ciągiem bulwarów. Zadania: opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta, wykup terenów, opracowanie programu rewitalizacji, opracowanie koncepcji zagospodarowania starorzecza Warty, opracowanie planu miejscowego, przeprowadzenie ewentualnych scaleń i podziałów oraz wykup terenu pod drogi i wypłata odszkodowań, budowa części Ringu Stübbena, uzbrojenie terenów miasta i przygotowanie ich pod sprzedaż, sprzedaż gruntów, pobór opłat adiacenckich. Powiązanie z innymi Programami Planu Rozwoju: Poznań blisko Poznań bez korków Zielony Poznań przyjaznego środowiska Bezpieczny Poznań Mieszkajmy w Poznaniu Kultura bez granic Czynnie i atrakcyjnie wypoczywamy Konkurencyjne MSP Powiązanie z politykami branżowymi, strategiami szczegółowymi, programami rozwoju dotychczas opracowanymi (uchwalonymi) Rewitalizacja czyli kompleksowa renowacja budynków zasobów komunalnych miasta Poznania Potencjalne źródła finansowania w tym zewnętrznego: Fundusze europejskie Środki własne miasta, w tym: kredyty i obligacje Środki inwestorów prywatnych Szacunkowe koszty realizacji Programu: budowa Ringu Stübbena 150 mln zł z czego wykupy gruntów 50 mln zł budowa mostu Berdychowskiego 40 mln zł (I etap) Miernik realizacji Programu: wzrost cen gruntów i czynszów na tym terenie wzrost liczby podmiotów gospodarczych działających na tym terenie ilość nowych punktów usługowych na terenach nadwarciańskich ilość nowych miejsc pracy ilość nowych mieszkań zmniejszenie przestępczości na tym terenie poprawa płynności ruchu samochodowego powstanie nowej panoramy miasta
Beneficjenci: Miasto Poznań osoby prowadzące działalność gospodarczą mieszkańcy użytkownicy dróg turyści Koordynator Programu Wydział Urbanistyki i Architektury Współpraca: Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Miejska Pracownia Urbanistyczna Zarząd Dróg Miejskich Biuro Funduszy Europejskich PKP Wydział Rozwoju Miasta Partnerzy: PKP samorządy mieszkańców banki obecni właściciele i zarządcy terenów (np. gazownia) spółdzielnie mieszkaniowe TBS-y partnerstwo publiczno-prywatne Zgodność Programu z dokumentami strategicznymi regionu i kraju Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006, Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego, Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw Skład zespołu opracowującego program Nadzór merytoryczny: Tomasz J. Kayser Zastępca Prezydenta Miasta Poznania Przewodniczący zespołu Tadeusz Pełeszuk Dyrektor Wydziału Urbanistyki i Architektury Członkowie zespołu 1. Tadeusz Jurga Zastępca dyrektora Wydziału Urbanistyki i Architektury 2. Krzysztof Cesar Dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej 3. Andrzej Krygier Dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ 4. Jacek Szukała Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich 5. Janusz Krysiak Dyrektor Biura Promocji Inwestycji 6. Maria Waligóra Zastępca dyrektora Wydziału Analiz i Kontroli Budżetu 7. Małgorzata Felczak Wydział Rozwoju Miasta 8. Katarzyna Kujawińska Wydział Urbanistyki i Architektury
Priorytet: NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA Nazwa programu: Śródka przywrócenie rzeki miastu nr programu: 22 Program służy realizacji celu strategicznego: Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego (2), Poprawienie stanu środowiska przyrodniczego, warunków życia mieszkańców i bezpieczeństwa publicznego (1) Geneza, opis, planowane przedsięwzięcia: W wyniku dynamicznego rozwoju Poznania w okresie powojennym nastąpiło ograniczenie zainteresowania terenami nadwarciańskimi. Tereny mieszkaniowe straciły na atrakcyjności, a sportowo-rekreacyjną funkcję przejęła Malta z coraz lepiej rozwijającą się bazą obsługującą. Ze względu na ograniczenie nowych inwestycji na prawym brzegu Warty nastąpił zanik panoramy miasta. W celu przywrócenia panoramy miasta przeprowadzone zostaną prace rewitalizacyjne prowadzone pod hasłem nadanie nowych cech obszarom poprzemysłowym i odnowa ciągów komunikacyjnych. Natomiast w celu uatrakcyjnienia terenów nadwarciańskich należy zmienić funkcję części północnej wyspy obecnie zajętego przez przemysł i ogródki działkowe oraz poprawić dostępność komunikacyjną zarówno wyspy jak i terenów wzdłuż rzeki Warty. Budowa dwóch dodatkowych przepraw przez rzekę Cybinę i Wartę poprawi dostępność komunikacyjną Ostrowa Tumskiego i Śródki, a w szczególności Katedry i projektowanego na Ostrowie Tumskim Rezerwatu Archeologicznego. Planowane przedsięwzięcia W ramach programu Śródka przywrócenie rzeki miastu w latach 2005-2010 planuje się realizację następujących przedsięwzięć: 1. Rewitalizacja Śródki wraz z budową mostu Cybińskiego i Królewskiego Zamierzeniem jest przywrócenie historycznej komunikacji pomiędzy Ostrowem Tumskim a Śródką. Ponadto należy aktywizować tereny nad Wartą aby stały się rekreacyjną alternatywą dla Malty. Powinny to być tereny ogólnie dostępne dla mieszkańców. Wysokie walory Śródki mogą być uwypuklone jedynie poprzez poprawę dostępności komunikacyjnej i zespolenie jej przestrzennie z Ostrowem Tumskim. W tym celu potrzebne jest wybudowanie kładki przeznaczonej przede wszystkim dla ruchu pieszo-rowerowego, pomiędzy Ostrowem a Śródką, czyli odtworzenie mostu Cybińskiego. Jego funkcja może być w pełni wykorzystana jedynie przy jednoczesnym wybudowaniu drugiej kładki przez Wartę pomiędzy Ostrowem Tumskim a ul. Szyperską w osi kompozycyjnej katedra-ratusz, noszącej roboczą nazwę mostu Królewskiego. Tutaj mógłby się zaczynać lub kończyć Trakt Królewsko-Cesarski. Dałoby to Śródce szansę na rozwój, wyeksponowanie jej piękna oraz zaistnienie na turystycznej mapie miasta. Dodatkowo zwiększyłoby to atrakcyjność Katedry i projektowanego na Ostrowie Tumskim Rezerwatu Archeologicznego. Mosty mogłyby być funkcjonalnie połączone z przystaniami wycieczkowych statków rzecznych, punktami gastronomicznymi i kawiarenkami na nabrzeżach, barkach, statkach adaptowanych do tej funkcji. Główne zadania: wykup gruntów regulacja spraw własnościowych, opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, opracowanie programu rewitalizacji, opracowanie planu miejscowego, przeprowadzenie ewentualnych scaleń i podziałów, wypłata odszkodowań i wykup gruntów budowa mostów: Cybińskiego i Królewskiego.
2. Bulwary znalezienie równowagi pomiędzy przyrodniczym charakterem Warty a rekreacją W ostatnich dziesięcioleciach można zauważyć zmniejszenie zainteresowania mieszkańców Wartą i terenami nadwarciańskimi. Funkcję rekreacyjną i spacerową przejęły tereny z kompleksem obiektów wokół Jeziora Maltańskiego. Należy dołożyć wszelkich starań do przywrócenia rzece jej pierwotnej atrakcyjności. W tym celu można zagospodarować wały przeciwpowodziowe z przeznaczeniem ich pod bulwary. Niezbędne jest wprowadzenie punktów małej gastronomii. Mogą to być kawiarenki urządzone np. na barkach, czy statkach rzecznych zaadaptowanych do tej funkcji, co powinno się przyczynić do uatrakcyjnienia tych terenów i zwiększenia zainteresowania mieszkańców i osób odwiedzających miasto. Uatrakcyjnienie terenów nadrzecznych nie powinno być równomierne. Należałoby podzielić Wartę na strefy i zagospodarować je w sposób, który będzie prognozował rozwój. Dlatego, o ile w części centralnej miasta należy położyć nacisk na rozwój gastronomii, o tyle w okolicach Dębiny i czy Ostrowa Tumskiego zasadnym jest rozwój przystani portowych i funkcji rekreacyjnej. Główne zadania: wykup gruntów regulacja spraw własnościowych, opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, opracowanie programu rewitalizacji, opracowanie planu miejscowego, przeprowadzenie ewentualnych scaleń i podziałów, wypłata odszkodowań i wykup gruntów, budowa ciągów pieszo rowerowych na wałach przeciwpowodziowych. 3. Tereny rekreacyjno-sportowe W myśl przeznaczenia terenów wokół Warty na tereny rekreacyjne należy zwrócić uwagę na niedoceniane dotąd tereny północnej części wyspy. Obecnie obszar ten zajęty jest przez zakład Prefabet, elektrociepłownię i ogródki działkowe. Jest to teren o bardzo wysokiej atrakcyjności. W związku z powyższym należałoby wycofać z tego terenu dotychczasowych użytkowników i zmienić funkcję terenu na rekreacyjną. Dbałości wymagają również tereny klubów sportów wodnych działających nad Wartą. Zagospodarowanie tych terenów powinno przyciągnąć jak najwięcej mieszkańców, a przez to przyczynić się do popularyzacji i rozwoju wypoczynku aktywnego. Główne zadania: zarezerwowanie gruntów zamiennych dla ogródków działkowych, stworzenie warunków do przeniesienia zakładów przemysłowych, wykup gruntów regulacja spraw własnościowych, opracowanie zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania, opracowanie programu rewitalizacji, opracowanie planu miejscowego, adaptacja istniejących obiektów na obiekty sportowe. Powiązanie z innymi Programami Planu Rozwoju: Poznań blisko Poznań bez korków Zielony Poznań przyjaznego środowiska Kultura bez granic Czynnie i atrakcyjnie wypoczywamy Odbudowa ciągów spacerowo-handlowych
Powiązanie z politykami branżowymi, strategiami szczegółowymi, programami rozwoju dotychczas opracowanymi (uchwalonymi) Rewitalizacja czyli kompleksowa renowacja budynków zasobów komunalnych miasta Poznania Perspektywiczny program kształtowania i rozwoju terenów zieleni miasta Poznania Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania Potencjalne źródła finansowania w tym zewnętrznych: fundusze europejskie środki własne miasta środki inwestorów prywatnych powiernictwo Szacunkowe koszty realizacji programu: budowa mostu Cybińskiego i Królewskiego (kładki) 24 mln zł Miernik realizacji programu: wzrost cen gruntów i czynszów na tym obszarze wzrost liczby podmiotów gospodarczych działających na tym terenie. powstanie nowych punktów usługowych, w szczególności związanych z rekreacją na terenach nadwarciańskich wzrost liczby osób uprawiających sporty w tej okolicy powstanie cyklicznych imprez plenerowych nad Wartą wykształcenie w świadomości mieszkańców wizerunku terenów nadwarciańskich jako alternatywy dla zatłoczonej Malty Beneficjenci: Miasto Poznań mieszkańcy, w tym szczególnie młodzież szkolna sportowcy podmioty gospodarcze turyści Partnerzy: samorządy mieszkańców Kuria Metropolitalna kluby sportowe Polski Związek Działkowców Prefabet ciepłownia banki organizacje turystyczne okręgowe związki sportowe prywatni inwestorzy partnerstwo publiczno-prywatne Koordynator Programu Wydział Urbanistyki i Architektury Zgodność Programu z dokumentami strategicznymi regionu i kraju Współpraca: Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Miejska Pracownia Urbanistyczna Zarząd Dróg Miejskich Wydział Rozwoju Miasta Biuro Funduszy Europejskich Wydział Kultury Fizycznej i Turystyki POSiR Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Sektorowy Program Operacyjny Wzrost Konkurencyjności Przedsiębiorstw
Skład zespołu opracowującego program: Nadzór merytoryczny: Tomasz J. Kayser Zastępca Prezydenta Miasta Poznania Przewodniczący zespołu: Tadeusz Pełeszuk Dyrektor Wydziału Urbanistyki i Architektury Członkowie zespołu: 1. Tadeusz Jurga Zastępca Dyrektora Wydziału Urbanistyki i Architektury 2. Krzysztof Cesar Dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej 3. Andrzej Krygier Dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ 4. Jacek Szukała Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich 5. Janusz Krysiak Dyrektor Biura Promocji Inwestycji 6. Maria Waligóra Zastępca Dyrektora Wydziału Analiz i Kontroli Budżetu 7. Małgorzata Felczak Wydział Rozwoju Miasta 8. Katarzyna Kujawińska Wydział Urbanistyki i Architektury
Priorytet: NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA Nazwa programu: Trakt Królewsko-Cesarski nr programu: 23 Program służy realizacji celu strategicznego: Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego (cel 2) Kreowanie zrównoważonej i nowoczesnej gospodarki, miasta otwartego na inwestorów, partnerów gospodarczych i turystów (cel 3) Geneza, opis programu: Program przyczynić się ma do umocnienia tożsamości narodowej i zachowania dziedzictwa kulturowego dla przyszłych pokoleń oraz zwiększenia atrakcyjności Poznania i konkurencyjności Wielkopolski na krajowym i europejskim rynku turystyki kulturowej poprzez stworzenie zintegrowanej, kompleksowej oferty turystycznej Poznania i wykreowanie nowego, rozpoznawalnego wizerunku (marki) miasta. Projekt Trakt Królewsko-Cesarski wpisuje się w działania określone w Narodowym Programie Kultury Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowego na lata 2004-2013, który przewiduje opracowanie i wdrażanie kompleksowych programów, dotyczących markowych produktów turystyki kulturowej w Polsce w latach 2004-2013. Program obejmie pięć polskich miast mających największą szansę na europejskim rynku turystyki kulturowej: Warszawę, Kraków, Gdańsk, Poznań i Wrocław. Od 2003 r. projekt Trakt Królewski realizowany jest w Warszawie, a metodyka będzie udostępniona pozostałym miastom. Wszystkie ww. miasta, poza Poznaniem, wpisane są na listę pomników historii. Celem projektu jest zwiększenie roli zabytków w rozwoju turystyki i przedsiębiorczości poprzez tworzenie zintegrowanych produktów turystycznych, co w efekcie doprowadzić powinno do: rewitalizacji zasobów i obiektów dziedzictwa kulturowego znajdujących się na obszarze, który jest proponowany do uznania przez Prezydenta RP za pomnik historii Poznań historyczny zespół miasta z Traktem Królewsko-Cesarskim od św. Jana do św. Floriana rozwoju turystyki, uatrakcyjnienia działalności kulturalnej i edukacyjnej oraz usług towarzyszących na obszarze objętym projektem; wprowadzenia systemu zintegrowanej promocji i sprzedaży Narodowego Produktu Turystycznego Miasta Poznania pn. Trakt Królewsko-Cesarski. Założenia programu Trakt Królewsko-Cesarski Program Trakt Królewsko-Cesarski powinien zainicjować i stać się katalizatorem całego szeregu działań (sanacyjnych, renowacyjnych, modernizacyjnych i rewitalizacyjnych), mających na celu stworzenie (lub odtworzenie) wysokiej jakościowo przestrzeni śródmieścia Poznania atrakcyjnej zarówno dla turystów jak i dla mieszkańców Poznania. Utworzenie produktu turystycznego Trakt Królewsko-Cesarski będzie wprawdzie bezpośrednim efektem tych działań, powinno jednak być traktowane jako cel pośredni (etapowy). Celem nadrzędnym jest zgodnie z przyjętym priorytetem nowa jakość centrum miasta. W związku z tym konieczne będzie zachowanie równowagi i wzajemnej komplementarności działań w zakresie ochrony zabytków i dziedzictwa kulturowego, rozwoju instytucji kultury, zagospodarowania przestrzennego, infrastruktury technicznej i sfery społeczno-gospodarczej. Etapy realizacji Programu: 1. Faza organizacyjna. 2. Faza projektowa - diagnozy, analizy, opracowanie Strategii i prace planistyczne. 3. Realizacja rewitalizacja zasobów (inwestycje w zabytki) i przestrzeni miejskich. 4. Stworzenie produktu turystycznego, jego promowanie i pozycjonowanie. 5. Monitorowanie, ewaluacja i ewentualna modyfikacja programu.
Planowane przedsięwzięcia: 1. Faza organizacyjna - podpisanie porozumienia między Prezydentem Miasta Poznania i Ministrem Kultury, które zapewni możliwość ubiegania się o dofinansowanie wkładu własnego miasta Poznania w ramach programów Promesa Ministra Kultury oraz Polskie regiony w europejskiej przestrzeni kulturowej, - zadeklarowanie woli przystąpienia do projektu przez instytucje artystyczne i edukacyjne (oraz jeżeli wyrażą zainteresowanie także firmy komercyjne) położone na obszarze Traktu.. i w jego najbliższym otoczeniu, - powołanie przez Prezydenta Miasta Rady Konsultacyjno-Programowej Traktu.., - dokończenie opracowania kompleksowej dokumentacji konserwatorskiej przez Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków (ROBiDZ) (etap I 30 XI 2004, etap II 30 VI 2005) - uznanie Miasta Poznania przez Prezydenta RP za pomnik historii. 2. Faza projektowa - wstępne określenie granic Programu właściwego obszaru Traktu Królewsko-Cesarskiego oraz obszarów towarzyszących (powiązanych funkcjonalnie), - opracowanie wieloaspektowej diagnozy stanu dla poszczególnych obszarów, uwzględniającej obok problematyki zabytków i dziedzictwa kulturowego aspekty: urbanistyczno-architektoniczne i kompozycyjne (osie widokowe, panoramy, punkty formalnie ważne, dominanty itp.), funkcjonalne (dyspozycja przestrzenna, sposób użytkowania), infrastruktury komunikacyjnej (komunikacja publiczna trasy, przystanki, komunikacja indywidualna, parkingi, ścieżki rowerowe, dojścia i dojazdy itp.), infrastruktury technicznej (stan i wyposażenie obiektów, przestrzeni publicznych, oznakowanie), infrastruktury gospodarczej (w tym sieć handlowo-usługowa ze szczególnym uwzględnieniem usług turystycznych i paraturystycznych), problematykę społeczną (obszary biedy, patologii społecznych, itp.), bezpieczeństwa publicznego, - przygotowanie przez instytucje uczestniczące w Programie własnych diagnoz stanu i propozycji strategii ich rozwoju, - opracowanie tzw. audytu turystycznego dla obszaru Traktu.. (inwentaryzacja zasobów, ocena potencjału w zakresie rozwoju turystyki, wybór tych walorów, które mogą przyciągnąć potencjalnego turystę) - opracowanie analizy SWOT dla obszaru Traktu.. w całości oraz dla poszczególnych podobszarów składowych, - przedstawienie wyników diagnoz i analiz Radzie Konsultacyjnej, przyjęcie podstawowych założeń programowych i wytycznych (zaleceń) dla opracowania strategii Traktu.., - opracowanie Strategii Rozwoju Produktu Turystycznego Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu (w oparciu o metodykę opracowania Strategii.. dla Traktu Królewskiego w Warszawie), - opracowanie programów operacyjnych, wybór przedsięwzięć pilotażowych [w tym programów rewaloryzacji obiektów zabytkowych, modernizacji przestrzeni miejskiej i rewitalizacji zdegradowanych kwartałów zabudowy śródmiejskiej znajdujących się w obszarze Traktu (np. Śródka, Chwaliszewo, stare koryto Warty) i bezpośrednio przyległych], - prace planistyczne m.p.z.p. dla obszarów rewitalizowanych, studia zagospodarowania i koncepcje programowo-przestrzenne ważniejszych przestrzeni publicznych, - programowanie i kosztorysowanie pierwszych działań realizacyjnych (dotyczących zarówno poszczególnych obiektów, jak i przestrzeni miasta), - wystąpienie o środki z funduszy unijnych (finansowanie kultury w ramach funduszy strukturalnych jest uwarunkowane wykazaniem jej wpływu na rozwój społeczno-ekonomiczny regionów. Celem samym w sobie nie będzie więc rewaloryzacja zabytków, ale skutek, jaki przyniesie dla pobudzania regionalnej gospodarki, tworzenia miejsc pracy, poprawy atrakcyjności regionu. Wydatki ponoszone na prace dokumentacyjne i rewaloryzację zabytków mogą być współfinansowanie w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR) oraz Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG).
3. Etap realizacji W fazie tej przewidywane są inwestycje finansowane z budżetu miasta, z udziałem budżetu Ministerstwa Kultury, z dofinansowaniem z funduszy UE oraz inwestycje z udziałem inwestorów prywatnych (partnerstwo publiczno-prywatne). Głównymi zadaniami będą: rewitalizacja obszarów i przestrzeni miejskich, renowacja i modernizacja zabytków oraz obiektów instytucji nauki i kultury (w tym m.in. przystosowanie tych obiektów do potrzeb i wymagań ruchu turystycznego), inwestycje infrastrukturalne itp. Ze względu na ograniczone środki konieczne będzie określenie etapowania realizacji poszczególnych odcinków (elementów składowych) Traktu.., jego linii tematycznych, obszarów i enklaw uzupełniających. 4. Stworzenie i wypromowanie produktu turystycznego Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu Konieczne będzie wyznaczenie jednostki zarządzającej marką Traktu.. i produktem turystycznym. Zostanie to określone w dalszym etapie opracowania projektu. Zakłada się, że promocja pierwszych gotowych podproduktów odcinków i linii tematycznych Traktu.. jako składowych oferty turystycznej Poznania będzie realizowana na bieżąco, a następnie stopniowo uzupełniana i poszerzana. Istotna będzie przy tym koordynacja oferty kulturalnej poszczególnych uczestników Programu. 5. Monitorowanie, ocena i aktualizacja programu Zakłada się okresowe monitorowanie (m.in. poprzez badania ruchu turystycznego), ocenę stopnia realizacji, uzyskiwanych wyników oraz zainteresowania poszczególnymi obszarami tematycznymi i wynikających stąd koniecznych modyfikacji i uzupełnień oferty Traktu... Powiązanie z innymi programami Planu Rozwoju: Zielony Poznań przyjaznego środowiska Bezpieczny Poznań Kultura bez granic Ring Stübbena rewitalizacja obszarów poprzemysłowych Śródka przywrócenie rzeki miastu Odbudowa ciągów spacerowo-handlowych System Informacji Miejskiej Potencjalne źródła finansowania, w tym zewnętrznego: Zadania wynikające z programu będą finansowanie z budżetu miasta Poznania, z budżetu państwa oraz europejskich funduszy strukturalnych. Powiązanie z politykami branżowymi, strategiami szczegółowymi, programami rozwoju dotychczas opracowanymi (uchwalonymi) Strategia Rozwoju Rynku Turystycznego w Poznaniu Szacunkowe koszty realizacji programu: 1. opracowanie zlecone ROBiDZ etap I 30.000 zł (2004) etap II 100.000 zł (2005) 2. Opracowanie diagnoz i analiz - ok. 240.000 zł 3. Opracowanie strategii projektu - ok.160.000 zł Proponuje się zarezerwowanie w budżecie miasta na 2005 r. kwoty ok. 500.000 zł. Dalsze koszty będą możliwe do oszacowania po opracowaniu koncepcji i dokumentacji projektu.
Partnerzy: Urząd Miasta Poznania Wydział Kultury i Sztuki, Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków, Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej, Zarząd Zieleni Miejskiej, Miejski Inspektorat Ochrony Cywilnej) Miejska Pracownia Urbanistyczna Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych Wojewódzki Konserwator Zabytków Potencjalne źródła finansowania zewnętrznego: Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego - Działanie 1.4. Rozwój kultury i turystyki (3.3. rewitalizacja obszarów zdegradowanych w tym obiektów poprzemysłowych i powojskowych) - Działanie 3.3. Rewitalizacja obszarów zdegradowanych w ramach priorytetu 3. Rozwój lokalny. Wsparcie uzyskają projekty infrastrukturalne realizowane w zdegradowanych miastach lub dzielnicach miast. Kwalifikujące się projekty w obszarze ochrony zabytków obejmują: renowację budynków o wartości architektonicznej i znaczeniu historycznym i ich adaptację na cele kulturalne, społeczne, edukacyjne, rekreacyjne, zdrowotne, turystyczne i gospodarcze, w tym rewaloryzację zabytkowych obiektów poprzemysłowych i powojskowych i ich adaptację na cele kulturalne. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (ERDF) oraz Europejski Fundusz Społeczny, (ESF). - możliwości ERDF dla sektora kultury dotyczą przede wszystkim tworzenia, modernizacji i rozwoju infrastruktury w tym obszarze, w tym rewaloryzacji i adaptacji obiektów stanowiących dziedzictwo kulturowe lub przemysłowe, - szczególną kategorią w infrastrukturze kulturalnej są zabytki i muzea. ESF ukierunkowany jest zwłaszcza na procesy dostosowawcze i unowocześnianie polityki zatrudnienia. Środki z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, które również mogą zostać przeznaczone także na projekty z zakresu kultury, realizowane w ramach priorytetu 3. Ochrona kulturowego dziedzictwa europejskiego, w tym odnowa miast. Mierniki realizacji programu: Będą możliwe do określenia po opracowaniu szczegółowej koncepcji projektu. Beneficjenci: instytucje dziedzictwa narodowego, kultury i edukacji m. Poznania które zostaną przygotowane do absorbowania środków Unii Europejskiej i uatrakcyjnieniu swojej oferty społeczeństwo Poznania, dzięki wzrostowi dochodów do budżetu miasta oraz otwarciu placówek kulturalnych i oświatowych dla szerszego grona odbiorców i poszerzenia atrakcyjności i oferty miasta także dla jego mieszkańców branża turystyczna, dzięki wzrostowi natężenia ruchu turystycznego turyści krajowi i zagraniczni dzięki powstaniu zintegrowanej i ciekawej oferty turystycznej miasta. Zgodność programu z dokumentami strategicznymi regionu i kraju: Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 Narodowa Strategia Rozwoju Kultury Narodowy Program Kultury Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego na lata 2004-2013
Założenia Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego Skład zespołu opracowującego program: Nadzór merytoryczny: Tomasz J. Kayser Zastępca Prezydenta Miasta Poznania Przewodniczący zespołu: Lech Łangowski Dyrektor Wydziału Rozwoju Miasta Członkowie zespołu: 1. Krzysztof Cesar Dyrektor Miejskiej Pracowni Urbanistycznej 2. Marek Chłodnicki Dyrektor Muzeum Archeologicznego 3. Włodzimierz Gorzelańczyk Dyrektor Wydziału Kultury i Sztuki 4. Danuta Kosińska Dyrektor Wydawnictwa Miejskiego 5. Andrzej Krygier Dyrektor Zarządu Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ 6. Tomasz Lisiecki Dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej 7. Szymon Ościsłowski Biuro Funduszy Europejskich 8. Tadeusz Pełeszuk Dyrektor Wydziału Urbanistyki i Architektury 9. Bożena Przewoźna Dyrektor Wydziału Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej 10. Marek Raczak Dyrektor Centrum Kultury Zamek 11. Wojciech Spaleniak Dyrektor Biblioteki Raczyńskich 12. Maria Strzałko Miejski Konserwator Zabytków 13. Jacek Szukała Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich Konsultanci zewnętrzni: 1. Andreas Billert Kierownik Studium Gospodarki Przestrzennej Collegium Polonicum w Słubicach 2. Wojciech Bonenberg Prezes Oddz. Poznańskiego Towarzystwa Urbanistów Polskich 3. Stefan Bosiacki Kierownik Katedry Ekonomiki i Organizacji Turystyki, AWF 4. Jacek Figna Prezes Wielkopolskiej Izby Turystycznej 5. Grzegorz Gołembski Kierownik Katedry Turystyki AE 6. Stanisław Kamiński Departament Kultury Urzędu Marszałkowskiego 7. Hanna Koćka-Krenz Instytut Prahistorii UAM 8. Henryk Kondziela Stowarzyszenie Konserwatorów Zabytków 9. Zofia Kurzawa Katalog Zabytków Sztuki Miasta Poznania 10. Andrzej Kurzawski Prezes Oddz. Poznańskiego Stowarzyszenia Architektów Polskich, 11. Włodzimierz Łęcki Senator RP 12. Dorota Matyaszczyk Dyrektor Regionalnego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków 13. Grzegorz Nowak Dyrektor Filharmonii Poznańskiej 14. Janusz Pazder Stowarzyszenie Historyków Sztuki 15. Sławomir Pietras Dyrektor Teatru Wielkiego 16. Jerzy Ptaszyk Wojewódzki Konserwator Przyrody 17. Jadwiga Rotnicka Towarzystwo Miłośników Miasta Poznania 18. Jan Skuratowicz Instytut Historii UAM 19. Aleksander Starzyński Wielkopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków 20. Jerzy Stiller Poznańskie Towarzystwo Miłośników Fortyfikacji 21. Wojciech Suchocki Dyrektor Muzeum Narodowego w Poznaniu 22. Paweł Szkotak Dyrektor Teatru Polskiego 23. Jan Wawrzyniak Dyrektor Biura Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej 24. Tomasz Wiktor Prezes Wielkopolskiej Organizacji Turystycznej 25. Andrzej Wituski Prezes Towarzystwa Muzycznego im. H. Wieniawskiego 26. Janusz Wiśniewski Dyrektor Teatru Nowego 27. Tadeusz Zielniewicz Zamek Królewski w Warszawie 28. Przedstawiciel Kurii Biskupiej
Priorytet: NOWA JAKOŚĆ CENTRUM MIASTA Nazwa programu: Odbudowa ciągów spacerowo-handlowych nr programu: 24 Program służy realizacji celu strategicznego: Polepszenie funkcjonowania, unowocześnienie i rozwój organizmu miejskiego (2) poprzez: poprawę jakości obszarów, które obecnie faktycznie pełnią funkcję centrum miasta; przywracanie funkcji śródmiejskiej obszarom, które mimo centralnego położenia utraciły swoje funkcje centrotwórcze. Geneza, opis, planowane przedsięwzięcia: 1. Wprowadzenie Za jeden z najistotniejszych czynników warunkujących prawidłowy rozwój miasta uznaje się posiadanie atrakcyjnego i aktywnego gospodarczo centrum. Powinno ono mieć odpowiednią rangę i spełniać oczekiwania mieszkańców co do prestiżu, a także wysokiej jakości przestrzeni. Bezpieczne, łatwo dostępne centrum, oferujące różnorodne formy spędzania wolnego czasu, jest magnesem, przyciągającym nie tylko liczne grupy mieszkańców, ale także turystów. Zadania te zostały zawarte wśród priorytetów Planu Rozwoju Miasta Poznania na lata 2005-2010. Podejmując działania na rzecz rewitalizacji tej części miasta, mamy nadzieję na ożywienie gospodarcze i społeczne, a także na uatrakcyjnienie turystycznych walorów śródmieścia. W tym celu niezbędne jest podjęcie prac remontowych, modernizacja infrastruktury technicznej, dróg, chodników, renowacja budynków, w tym obiektów wartościowych architektonicznie oraz o dużym znaczeniu historycznym. Istotne znaczenie ma również poprawa bezpieczeństwa publicznego, dbałość o tereny zielone, reorganizacja komunikacji publicznej, rozwijanie działań kulturalnych. Pragniemy aktywizować społeczność lokalną, by włączyła się w prace zmierzające do poprawy jakości przestrzeni miejskiej. Aby podejmowane przez służby miejskie działania były efektywne, niezbędna jest ich akceptacja przez społeczności zamieszkujące na danym terenie. Dlatego też należy w jak najszerszym zakresie włączać osoby zainteresowane w prace przygotowawcze. Powinny mieć one szeroki dostęp do informacji co do planowanych przedsięwzięć, ich zakresu, kosztów i oczekiwanych korzyści. Przepływ informacji między Urzędem a Mieszkańcami może mieć wielotorowy charakter, należy w tym celu wykorzystać działające samorządy osiedlowe, stowarzyszenia, grupy inicjatywne, prasę lokalną czy parafie. Takie działania przyczynią się do zwiększenia świadomości społecznej, zaangażowania w sprawy lokalne, a także zwiększą poczucie odpowiedzialności za swoje miejsce zamieszkania - małą ojczyznę. Osobnym problemem jest niska jakość estetyki przestrzeni w zabytkowej części Poznania. Zagęszczenie różnego rodzaju reklam, słupów informacyjnych, znaków drogowych, instalacji zacieśnia wizualnie przestrzeń. Zabudowany Stary Rynek dodatkowo, szczególnie w okresie letnim, zmniejszają gęsto usiane ogródki gastronomiczne i liczne stragany. Nagromadzenie na małej powierzchni tak wielu obiektów pozbawia Rynek powietrza, odwraca uwagę od jego walorów architektonicznych. Poznań jako miasto posiadające historycznie ukształtowane, zabytkowe i interesujące pod względem architektonicznym śródmieście, ma w tej dziedzinie duże potencjalne możliwości rozwoju. Pełne ich wykorzystanie może uczynić z tego obszaru wizytówkę miasta. Rewitalizacja ścisłego śródmieścia połączona z utworzeniem ciągów pieszych sięgających w głąb miasta może stworzyć interesujący obraz turystycznej mapy Poznania. Należy w tym celu wykorzystać takie atrakcyjne, już zagospodarowane, miejsca jak Stary Rynek i uliczki przyległe, Katedra, Cytadela, Malta, Zamek, Sołacz, a także jeziora znajdujące się w granicach miasta. Koncepcja krzyża, którego centralnym punktem jest Stary Rynek zakłada powiązanie z: na wschodzie Ostrów Tumski, Śródka i Jezioro Maltańskie, na zachodzie plac Wolności, Kaponiera, Ogrody, Sołacz i ciąg jezior, od północy Wzgórze św. Wojciecha i Cytadela,
na południu ul. Półwiejska ze Starym Browarem, aż do Łęgów Dębińskich. W przyszłości należałoby włączyć także tzw. Wolne Tory, Dworzec Główny PKP, Dworzec PKS jako ważne węzły komunikacyjne, z których korzysta duża część odwiedzających Poznań, które w dużej mierze wpływają na kształtowanie się pierwszego wrażenia o mieście, na jego postrzeganie przez gości. Zasięg terytorialny programu obejmuje wybrane tereny położone w obrębie ulic: Garbary, Małe Garbary, Solna, al. Niepodległości, Królowej Jadwigi na odcinku do ul. Garbary. W pierwszym etapie proponuje się podjęcie prac na następujących obszarach: 1. Dokończenie renowacji placu Cyryla Ratajskiego z przecinającymi go ulicami tj. 3 Maja, Libelta, Młyńską, 23 Lutego do Alei Marcinkowskiego (punkt styku z kolejnym pasażem, planowanym do renowacji). 2. Kolejnym ciągiem pieszym, wymagającym kontynuacji prac rewitalizacyjnych, jest ciąg od Starego Browaru do Starego Rynku. Ogniwem spajającym te dwa elementy jest plac Wiosny Ludów, zawierający pewne elementy spełniające wymogi stawiane centrum, ale także przestrzenie i budowle zakłócające estetykę tego fragmentu miasta. Podjęcie kompleksowych prac w obrębie ulicy Półwiejskiej, placu Wiosny Ludów, ul. Podgórnej, Krysiewicza, Św. Marcin, Wysokiej oraz Szkolnej daje gwarancję, iż będą miały jednolity, spójny charakter. Zakończenie inwestycji na tym obszarze otwiera perspektywę na okolice ulicy Św. Marcin i Aleje Marcinkowskiego. 3. Plac Wolności, na którym wkrótce rozpocznie się realizacja inwestycji, jest jednym z ważnych punktów w strukturze miasta. Jego przebudowa powinna zostać połączona z remontem chodników po obu stronach placu, nawierzchni ulic oraz urządzeniem miejsc zielonych (połączenie z Alejami Marcinkowskiego) W kolejnych etapach należałoby rozszerzać działania na wyżej wspomniane obszary, nie znajdujące się w bezpośrednim sąsiedztwie centrum, ale powiązane z nim poprzez utworzenie ciągów pieszych. Warto w tym miejscu wspomnieć o terenach po drugiej stronie ul. Solnej, które mimo historycznego powiązania ze Starym Rynkiem obecnie są od niego oddzielone przez bardzo ruchliwą ulicę, a których walory należałoby ponownie odkryć. Eksponowanie ciekawych miejsc, których w centrum Poznania jest wiele, a które dziś są mało odwiedzane, o których nawet rodowici poznaniacy niekiedy niewiele wiedzą, na pewno ubarwi panoramę tej dzielnicy. Ciekawe podwórka, przejścia między budynkami, pozostałości dawnych obwarowań miasta, zakamarki stanowią potencjalne źródło inspiracji do dalszych działań. Na wizerunek Poznania wpływa bowiem także wygląd podwórek, pasaży, czystość chodników, skwerki czy zieleńce wokół budynków. Należy przestrzeń miasta wzbogacać o elementy odnoszące się do jego historii, tradycji (pomniki, obeliski), kompozycje roślinne, fontanny, oczka wodne. Program ten powinien być rozwijany w ścisłym związku z pracami na rzecz przywrócenia Warty miastu, a także z pozostałymi programami opracowywanymi w ramach Planu Rozwoju Miasta Poznania tj. z programami: Świadomi poznaniacy, Zielony Poznań przyjaznego środowiska, Śródka przywrócenie rzeki miastu, Ring Stübbena rewitalizacja obszarów poprzemysłowych oraz Mieszkajmy w Poznaniu. 2. Cele operacyjne projektu Cel generalny: Śródmieście wizytówką miasta Cele szczegółowe: podniesienie atrakcyjności terenów przywrócenie im centralnego charakteru zwiększenie zasobów lokalowych (mieszkania, lokale użytkowe) poprawa jakości życia mieszkańców poprawa estetyki przestrzeni publicznych wzrost poziomu inwestycji. Planowane przedsięwzięcia: 1. z zakresu zieleni miejskiej: rewitalizacja Alei Marcinowskiego wykonanie nawierzchni promenady, remont fontanny,
rewaloryzacja zieleni, rewaloryzacja zieleni w centrum miasta tj. zieleniec przy ul. Zielonej, park przy ul. Chopina, remont parku im. K. Marcinkowskiego, wykonanie ozdobnego ogrodzenia wokół obsadzeń na pl. Cyryla Ratajskiego, w parku Adama Mickiewicza, rewaloryzacja pasa zieleni na ul. Św. Marcin wzdłuż torów tramwajowych; 2. z zakresu renowacji kamienic: na przestrzeni lat 2004-2008 Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych planuje remonty budynków komunalnych w śródmieściu przy następujących ulicach: Grobla 4, 5 i 22, 23 Lutego 8, Półwiejska 31, Działyńskich 3 i 8, Wroniecka 24, Żydowska 19 i 32, Wielka 11, Gołębia 3, Garbary 41, 59, 67/67a i 73, Długa 7, Plac Bernardyński 4, Stawna 8 i 8a, św. Wojciecha 1 i 29, Kantaka 8/9, Rybaki 16, Wrocławska 3; 3. z zakresu remontów ulic i chodników: rewitalizacja ul. Św. Marcin na całej długości, budowa torowiska na ul. Ratajczaka i Podgórnej, wymiana nawierzchni chodników i ulic, 4. pozostałe zadania budowa szaletów miejskich, remonty oświetlenia, montaż stylowych lamp, montaż ławek oraz koszy na śmieci wzdłuż ciągów pieszych, remont placu przed Teatrem Polskim, budowa ścieżek rowerowych. Powiązanie z innymi programami Planu Rozwoju: Świadomi poznaniacy Pomagajmy sobie Zielony Poznań przyjaznego środowiska Mieszkajmy w Poznaniu Śródka przywrócenie rzeki miastu Ring Stübbena rewitalizacja obszarów poprzemysłowych Potencjalne źródła finansowania, w tym zewnętrznego: budżet miasta fundusze europejskie partnerstwo publiczno prywatne budżet państwa Powiązanie z politykami branżowymi, strategiami szczegółowymi, programami rozwoju dotychczas opracowanymi (uchwalonymi) Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla obszaru Śródmieścia Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania Program Rewitalizacji Kamienic Polityka mieszkaniowa miasta Poznania Perspektywiczny program kształtowania i rozwoju terenów zieleni miasta Poznania Rekonstrukcja drzewostanów przyulicznych aglomeracji poznańskiej Polityka transportowa miasta Poznania Wieloletni Program Inwestycyjny Miasta Poznania Szacunkowe koszty realizacji programu: 140 mln zł kwota ta obejmuje zadania z zakresu dróg, chodników, budynków i terenów zielonych szacunkowe koszty nie uwzględniają budowy torowisk i prac archeologicznych przewiduje się 50% udział w kosztach Urzędu Miasta Poznania, pozostałe 50 % inwestorzy i środki pozyskane z funduszy strukturalnych
Partnerzy: Zarząd Dróg Miejskich Wydział Urbanistyki i Architektury Zarząd Zieleni Miejskiej Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych Wydział Działalności Gospodarczej Biuro Funduszy Europejskich Jednostki Pomocnicze Miasta Potencjalne źródła finansowania zewnętrznego: środki z EOG działanie 3.3 środki unijne program ZPORR działanie 3.3.1; program URBAN (od 2007) partnerstwo publiczno-prywatne budżet państwa środki gestorów sieci uzbrojenia technicznego Mierniki realizacji programu: rewaloryzacja pięciu parków miejskich i zieleńców, rewitalizacja terenów zielonych wzdłuż ciągów komunikacyjnych spadek liczby zdarzeń o charakterze przestępczym (rozboje, pobicia, kradzieże) zahamowanie odpływu ludności z terenów objętych programem przyrost liczby mieszkań przyrost liczby mieszkań w budynkach komunalnych o 276 remonty i adaptacje 411 istniejących mieszkań komunalnych przyrost nowych/zmodernizowanych dróg, linii tramwajowych, chodników, dróg rowerowych przyrost liczby lokali handlowych, usługowych, gastronomicznych Beneficjenci: mieszkańcy miasta turyści osoby prowadzące działalność gospodarczą na terenach objętych programem Koordynator programu: Zgodność programu z dokumentami strategicznymi regionu i kraju: Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego Strategia Rozwoju Województwa Wielkopolskiego Skład zespołu opracowującego program: Nadzór merytoryczny: Tomasz J. Kayser Zastępca Prezydenta Miasta Poznania Przewodniczący zespołu: Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta Współpraca: Wydział Urbanistyki i Architektury Zarząd Zieleni Miejskiej Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych Zarząd Dróg Miejskich Wydział Gospodarowania Majątkiem Komunalnym Miasta Miejska Pracownia Urbanistyczna Zarząd Geodezji i Katastru Miejskiego GEOPOZ Wydział Działalności Gospodarczej Jednostki Pomocnicze Miasta Wojciech Lewandowicz Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta Członkowie zespołu: 1. Mirosława Czapska Zastępca Dyrektora Zarządu Zieleni Miejskiej 2. Małgorzata Sobieszczyk - Zarząd Zieleni Miejskiej 3. Jacek Szukała Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich 4. Ireneusz Woźny Zarząd Dróg Miejskich
5. Tadeusz Jurga Zastępca Dyrektora Wydziału Urbanistyki i Architektury 6. Marta Krause Biuro Funduszy Europejskich 7. Piotr Puszczykowski Zarząd Komunalnych Zasobów Lokalowych 8. Jarosław Maciej Dohnal Wydział Działalności Gospodarczej 9. Leszek Klarzyński Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta 10. Elżbieta Sparażyńska Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta 11. Aneta Grupińska - Wydział Wspierania Jednostek Pomocniczych Miasta 12. Zbigniew Burkietowicz Rada Osiedla Śródmieście 13. Emilia Stan Rada Osiedla Rybaki-Piaski 14. Eliza Kłósak Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Konsultanci zewnętrzni: 1. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. 2. Miejski Konserwator Zabytków 3. Wojewódzki Konserwator Zabytków 4. Miejska Pracownia Urbanistyczna 5. AQUANET Sp. z o.o. Poznańskie Wodociągi I Kanalizacja 6. Grupa Energetyczna ENEA S.A. 7. Telekomunikacja Polska S.A. 8. Wielkopolska Spółka Gazownictwa Sp. z o.o.