1. POCZĄTKI CYWILIZACJI 1) Przodkowie człowieka wywodzą się z Afryki. Najstarszy gatunek praludzi to: a) Neandertalczyk, żyjący około 1 mln lat temu b) Australopiteki, żyjące około 4 mln lat temu c) Homo erectus, żyjący około 2 mln lat temu d) Człowiek zręczny, który żył ok. 2,5 mln lat temu 2) Człowiek pochodzi od jednego z gatunków australopiteków. W czasie ewolucji jego wygląd zmieniał się (wskaż najpełniejszą odpowiedź wskazującą istotę zmian): a) stawał się coraz wyższy i bardziej wyprostowany, jego skóra traciła zbędne owłosienie, zwiększała się pojemność mózgoczaszki, zmniejszyły się jego szczęki i stały się bardziej cofnięte b) stawał się wyższy i mniej owłosiony c) jego mózgoczaszka zmalała, ciało stało się wiotkie, a mięśnie mniej rozbudowane d) jego trzewioczaszka zmalała, ciało stało się nagie, nieco wyższe 3) Homo erectus, tzw. człowiek wyprostowany (ok.1,9 mln lat temu), wskaż najpełniejszą odpowiedź: a) posługiwał się mową b) rozprzestrzenił się na wszystkie kontynenty c) używał ogień d) używał ogień, pięściaków, wynalazł oszczep, mieszkał w jaskiniach i obozowiskach 4) Wskaż fałszywą odpowiedź. Neandertalczyk (ok. 250 tys. lat temu): a) zamieszkiwał Europę i zachodnią Azję b) używał mowy c) współistniał z człowiekiem współczesnym (nie wiadomo czy jest jego podgatunkiem) d) zamieszkiwał wszystkie kontynenty 5) Praludzie byli koczownikami, to znaczy: a) zamieszkiwali na stale jeden teren b) podtrzymując ogień c) przemieszczali się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu pożywienia d) polowali z ukrycia na zwierzynę łowną karczowali lasy 6) Za koniec epoki paleolitu uznaje się: a) nowy sposób wytwarzania narzędzi technika szorowania kamieni b) nowy sposób wytwarzania narzędzi technika obłupywania kamieni c) nowy sposób wytwarzania narzędzi technika gładzenia kamieni d) wynalezienie nowego materiału do wyrobu narzędzi brązu 7) Na rewolucję neolityczną składały się takie elementy jak: a) osiadły tryb życia, budowanie osad, hodowla zwierząt b) koczowniczy tryb życia, budowanie tymczasowych schronień, polowanie na dzikie zwierzęta c) koczowniczy tryb życia, budowanie osad, hodowla zwierząt d) osiadły tryb życia, budowanie osad, polowanie na kozy, owce, świnie 8) Handel w prehistorii narodził się dzięki: a) rywalizacji między poszczególnymi osadami b) umiejętności wytwarzania narzędzi z brązu c) wynalezieniu pieniądza d) podziałowi obowiązków i specjalizacji w rzemiośle
9) Wykopaliska archeologiczne wykazały niezbite dowody, iż ludzie pierwotni wierzyli w życie po śmierci. Te dowody to: a) odnalezione przedmioty używane w rytuałach pochówkowych b) wybudowane grobowce i przedmioty codziennego użytku znajdowane przy szczątkach ludzi c) groby budowane na podobieństwo współczesnych cmentarzy d) resztki palonych ciał zmarłych z przedmiotami codziennego użytku 10) Żyzny Półksiężyc to: a) obszar od Egiptu do Zatoki Perskiej, pas urodzajnej ziemi b) faza księżyca, kiedy plony lepiej wzrastają c) obszar od Jordanii do Morza Martwego, pas urodzajnej ziemi d) obszar od Morza Martwego do Egiptu, pas urodzajnej ziemi 11) Systemy irygacyjne służyły do: a) nawadniania terenów położonych z dala od rzeki i ochrony przed powodziami b) odprowadzania ścieków z miast c) budowania fos obronnych przed potencjalnymi najeźdźcami d) odwadniania bagiennych terenów położonych z dala od rzek 12) Sumerowie pojawili się w dorzeczach Tygrysu i Eufratu: a) pod koniec IV tysiąclecia p.n.e. b) na początku IV tysiąclecia p.n.e. c) na początku VI tysiąclecia p.n.e. d) pod koniec VI tysiąclecia p.n.e. 13) Do najważniejszych osiągnięć Sumerów zaliczyć trzeba: a) stworzenie alfabetu, wynalezienie koła, wyroby z żelaza, dwunastkowy system liczenia i badania astrologiczne b) stworzenie pisma, wynalezienie koła, wyroby z brązu, dwunastkowy system liczenia i badania astronomiczne c) stworzenie alfabetu, wynalezienie koła, wyroby z żelaza, dziesiątkow system liczenia i badania astronomiczne d) stworzenie pisma, wynalezienie koła, wyroby z brązu, dziesiątkowy system liczenia i badania astrologiczne 14) Najważniejszym dokonaniem Hammurabiego było: a) wprowadzenie Kodeksu Hammurabiego przekazywanego droga ustną b) wprowadzenie Kodeksu Nabuchodonozora II spisanego na glinianych tabliczkach c) wprowadzenie Kodeksu Hammurabiego spisanego na steli d) wprowadzenie Kodeksu Hammurabiego spisanego na papirusie 15) Jednym z siedmiu cudów starożytnego świata stworzonym w Babilonii były: a) wiszące tarasy Semiramidy b) wiszące ogrody Semiramidy c) złote ogrody Semiramidy d) wiszące tarasy Amytis 16) Państwo asyryjskie, które w ciągu kilku stuleci opanowało Bliski Wschód, powstało w: a) III tysiącleciu p.n.e. na południu Mezopotamii b) II tysiącleciu p.n.e. na północy Mezopotamii c) I tysiącleciu p.n.e. na północy Mezopotamii d) I tysiącleciu n.e. na południu Mezopotamii 17) Który z wymienionych elementów nie przyczynił się do rozwoju rolnictwa w Dolinie Nilu? a) całoroczne wylewy Nilu b) żyzny muł nanoszony przez rzekę c) nadzorowanie pracy przy systemach irygacyjnych przez urzędników d) budowa kanałów irygacyjnych
18) W starożytnym Egipcie faraon: a) sprawował władzę absolutną, gdyż był uznawany za syna boga Słońca Re b) sprawował władzę sądowniczą, gdyż był uznawany za syna Ozyrysa c) sprawował tylko władzę wykonawczą, gdyż kapłani nie dopuszczali do centralizacji władzy d) sprawował tylko władzę prawodawczą, gdyż byli oni uznawani za potomków Ozyrysa 19) Wskaż prawidłowe zestawienie wskazujące porządek społeczny obowiązujący w starożytnym Egipcie (od szczebla najwyższego do najniższego): a) kapłani > faraon > najwyższy urzędnik > urzędnicy > rzemieślnicy, żołnierze, chłopi > niewolnicy b) faraon > kapłani, najwyższy urzędnik i urzędnicy > rzemieślnicy, żołnierze > chłopi, niewolnicy c) faraon i kapłani > najwyższy urzędnik > urzędnicy > rzemieślnicy, żołnierze, chłopi > niewolnicy d) faraon > najwyższy urzędnik > kapłani > urzędnicy > rzemieślnicy, żołnierze, chłopi > niewolnicy 20) Czasy największej świetności starożytnego Egiptu przypadają na: a) XII w. p.n.e. za panowania Ramzesa III b) XIII w. p.n.e. za panowania Ramzesa II c) XIV w. p.n.e. za panowania Ramzesa I d) XIII w. p.n.e. za panowania Ramzesa III 21) Najważniejszym bogiem w starożytnym Egipcie był pan wszechświata: a) bóg nieba, Horus b) bóg Słońca, Re c) opiekun pustyni, Set d) bóg życia odrodzonego, Ozyrys 22) Izyda była: a) boginią burzy i żoną Horusa b) boginią nocy i żoną Horusa c) boginią nieba i ziemi oraz żoną Ozyrysa d) boginią księżyca i żoną Seta 23) Ozyrys był jednym z najważniejszych bóstw w panteonie starożytnych Egipcjan ponieważ: a) opiekował się uczonymi Egipcjanie wierzyli, że dzięki jego łaskom są zdolni uzdrawiać ludzi b) był opiekunem podróżujących po pustyniach, decydował o ich życiu c) był bogiem słońca, które Egipcjanie uważali za źródło wszelkiego życia d) był sędzią ostatecznym ludzkich dusz i decydował o życiu po śmierci 24) Proces mumifikacji wymyślono ponieważ: a) mumie miały odstraszać potencjalnych rabusiów b) zamożni Egipcjanie byli próżni i chcieli zachować wygląd swego ciała nawet po śmierci c) ciało było potrzebne duszy w życiu po śmierci d) wymagały tego zapisy w Księdze Umarłych 25) Najwspanialsza piramida egipska, pochodząca z XXVI w. p.n.e., była grobowcem faraona: a) Chefrena b) Mykerinosa c) Cheopsa d) Dżesera 26) Koczownicze plemiona Izraelitów zjednoczyły się w Palestynie tworząc monarchię w: a) X w. p.n.e. b) XI w. p.n.e. c) IX w. p.n.e. d) XV w. p.n.e.
27) Czasy świetności monarchii utworzonej przez Żydów przypadały na: a) IX w. p.n.e., czyli rządy króla Salomona i jego następcy Dawida b) X w. p.n.e., czyli rządy króla Dawida i jego następcy Salomona c) XI w. p.n.e., czyli rządy króla Dawida i jego następcy Salomona d) X w. p.n.e., czyli rządy króla Salomona i jego następcy Saula 28) Okres niewoli babilońskiej został zapoczątkowany przez najazd Babilończyków i: a) zdobycie Samarii i zniszczenie Świątyni Dawida b) zdobycie Jerozolimy i zniszczenie Świątyni Dawida c) zdobycie Jerozolimy i zniszczenie Świątyni Salomona d) zdobycie Samarii i zniszczenie Świątyni Salomona 29) Odbudowanie Świątyni było możliwe dzięki Cyrusowi II Wielkiemu, który: a) podbił Babilon w 589 r. p.n.e. i zezwolił Żydom na powrót do Jerozolimy b) podbił Babilon w 539 r. p.n.e. i zezwolił Żydom na powrót do Jerozolimy c) podbił Aszur w 539 r. p.n.e. i zezwolił Żydom na powrót do Jerozolimy d) podbił Niniwę w 593 r. p.n.e. i zezwolił Żydom na powrót do Jerozolimy 30) Najistotniejsze cechy wyróżniające judaizm to: a) politeizm, święta księga to Biblia (Stary Testament) z najważniejszą częścią zwaną Torą b) monoteizm, święta księga to Biblia (Stary Testament) z najważniejszą częścią zwaną Torą c) monoteizm, święta księga to Biblia (Nowy Testament) z najważniejszą częścią zwaną Torą d) politeizm, święta księga to Biblia (Stary Testament) z najważniejszą częścią zwaną Talmudem 31) Pierwsza cywilizacja w Azji Środkowej rozwinęła się: a) w dolinie rzeki Indus, w IV tysiącleciu p.n.e. b) w dolinie rzeki Indus, w III tysiącleciu p.n.e. c) w dolinie rzeki Ganges w II tysiącleciu p.n.e. d) w dolinie rzeki Indus w II tysiącleciu p.n.e. 32) Buddyzm został zapoczątkowany: a) przez Buddę na przełomie V i IV w. p.n.e. b) przez władcę jednego z księstw indyjskich na przełomie VI i V w. p.n.e. c) przez Siddhartha Gautamę na przełomie VI i V w. p.n.e. d) przez Buddę na przełomie IV i III tysiąclecia p.n.e. 33) Równolegle do cywilizacji Azji Środkowej rozwijała się cywilizacja chińska: a) nad rzekami Huang-Ho (rzeka Niebieska) i Jangcy (Rzeka Żółta) b) nad rzekami Jangcy (Rzeka Niebieska) i Ganges (Rzeka Żółta) c) nad rzekami Huang-Ho (Rzeka Niebieska) i Mekong (Rzeka Żółta) d) nad rzekami Jangcy (Rzeka Niebieska) i Huang-Ho (Rzeka Żółta) 34) Chińscy rzemieślnicy znad Żółtej Rzeki zasłynęli najbardziej z produkcji: a) porcelany b) terakoty c) jedwabiu d) papieru 35) Konfucjanizm stworzony przez Konfucjusza, powstawał: a) w tym samym czasie, co chrześcijaństwo b) w tym samym czasie, co buddyzm c) przed powstaniem hinduizmu d) kilka wieków po powstaniu shintoizmu
36) Na początku IV tysiąclecia p.n.e. Sumerowie opracowali: a) pismo alfabetyczne b) pismo klinowe c) piktogramy znaki obrazkowe d) pismo hieroglificzne 37) Na glinianych tabliczkach, przy pomocy rylca, wyciskano znaki: a) pisma hieroglificznego b) pisma klinowego c) alfabetu łacińskiego d) alfabetu greckiego 38) Uproszczona forma pisma stosowanego w codziennym użytku w starożytnym Egipcie nazywała się: a) pismem demotycznym b) pismem hieroglificznym c) pismem klinowym d) pismem alfabetycznym 39) Pismo demotyczne zapisywano głównie na: a) papirusie b) papierze c) glinianych tabliczkach d) ścianach świątyń i grobowców 40) Alfabet fenicki powstał w: a) IX w. p.n.e. b) X w. p.n.e. c) XI w. p.n.e. d) XII w. p.n.e.