Pomoc materialna dla studentów i doktorantów

Podobne dokumenty
PSzkoleniowo-Doradcza

ZARZĄDZENIE Nr 128. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 20 września 2013 r.

Pomoc materialna dla studentów i doktorantów poziom średniozaawansowany,

Pomoc materialna dla studentów i doktorantów

Szanowni Państwo, Cykl seminariów i warsztatów z zakresu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów: Toruń, 12 sierpnia 2015 r.

Szanowni Państwo, Cykl seminariów i warsztatów z zakresu pomocy materialnej dla studentów i doktorantów: Toruń, 2 września 2015 r.

PSzkoleniowo-Doradcza

UNIWERSYTET MIKOŁAJA KOPERNIKA W TORUNIU. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 25 września 2013 r.

JPSzkoleniowo-Doradcza

ZARZĄDZENIE Nr 160. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 30 września 2016 r.

Zasady postępowania przy przyznawaniu świadczeń

Zarządzenie nr 39 Prorektora ds. studenckich Wyższej Szkoły Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu z dnia r.

ZARZĄDZENIE Nr 132. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 30 września 2011 r.

Zarządzenie Rektora StSW Nr /02/2016

SYTUACJA PRAWNO-SPOŁECZNA DOKTORANTA

Zarządzenie nr 31 Prorektora ds. studenckich Wyższej Szkoły Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu z dnia r.

Pomoc materialna dla doktorantów w roku akademickim 2015/2016

I. Przepisy ogólne

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW. zdnia 2015r.

POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW CZEGO STUDENT NIE WIE... CO STUDENT POWINIEN WIEDZIEĆ... JEDEN SYSTEM POMOCY MATERIALNEJ, KILKA(naście) USTAW

Zarządzenie nr 1/XI/2017 Prorektora ds. studenckich Wyższej Szkoły Fizjoterapii z siedzibą we Wrocławiu z dnia r.

POMOC MATERIALNA DLA DOKTORANTÓW

Ustawa 2.0 pomoc materialna. Prorektor ds. Studenckich Anna Siwik

II. Stypendium socjalne w zwiększonej wysokości z tytułu zamieszkania w domu studenckim lub w obiekcie innym niż dom studencki.

ZARZĄDZENIE Nr 146. Rektora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. z dnia 12 września 2017 r.

otrzymałam Pani wystąpienie w sprawie znowelizowanych w ubiegłym roku zasad

POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW UPJPII 2013/2014

Najczęściej zadawane pytania

CENTRUM STUDIÓW EUROPEJSKICH IM. JEANA MONNETA Wydział Politologii i Studiów Międzynarodowych. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Politechnika Poznańska

Regulamin przyznawania pomocy materialnej studentom Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. I. Przepisy ogólne

POMOC MATERIALNA DLA DOKTORANTÓW

Konferencja na temat prawnej problematyki ochrony dziedzictwa kulturowego w Polsce.

Pan Prof. dr hab. inż. Tadeusz LUTY Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich

Regulamin udzielania pomocy materialnej dla doktorantów w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk

REGULAMIN PRZYZNAWANIA POMOCY MATERIALNEJ DLA DOKTORANTÓW AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI (wprowadzony zarządzeniem nr 3 Rektora AMG z

Art Student może ubiegać się o pomoc materialną ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa w formie: 1) stypendium socjalnego;

Postanowienia ogólne

Zarządzenie Nr 20/2015

2. w 1 ust 2. otrzymuje brzmienie:

Uchwała Senatu Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Nr 170/2013/2014. z dnia 23 września 2014 r.

Warszawa, dnia 28 września 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA NAUKI I SZKOLNICTWA WYŻSZEGO 1) z dnia 25 września 2018 r.

Konferencja Naukowa problemy interpretacyjne ustawy o odpadach oraz ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach

Krajowa Reprezentacja Doktorantów

3. Osoby upoważnione do występowania o pomoc materialną i sposób jej wypłacania.

1. Nazwisko... Imiona Adres stałego zamieszkania woj...

OPINIA FORUM UNIWERSYTETÓW POLSKICH. w sprawie deregulacji. Ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku Prawo o szkolnictwie wyższym

e) wysokość stypendium rektora dla najlepszych studentów; f) wysokość stypendium socjalnego w zwiększonej wysokości.

Zarządzenie nr 21/2009 Rektora Wyższej Szkoły Administracji Publicznej imienia Stanisława Staszica w Białymstoku z dnia 27 maja 2009 roku.

Szczecin, dnia 26 stycznia 2016 r. Poz. 469 UCHWAŁA NR I.2.K.2016 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ W SZCZECINIE. z dnia 13 stycznia 2016 r.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

związanych z odbywanymi studiami. W przypadku osiągnięć w sporcie ich związek ze studiami nie będzie konieczny. Zmiany te stanowią dostosowanie

Zarządzenie nr 48 Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego z 11 lipca 2008 roku

Sprawozdanie z II Ogólnopolskiej Konfrencji Naukowej Współczesne problemy nauki i szkolnictwa wyższego

Krajowa Reprezentacja Doktorantów

Konferencja Niepełnosprawni na rynku pracy listopada 2014 r.

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r.

POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW SGGW W WARSZAWIE

Pismo procesowe. w sprawie o sygn. akt K 47/14 wyjaśniam, że zmiana art. 14 ustawy o bezpieczeństwie

Zarządzenie Nr 38/2014

Zarządzenie nr 104/XV R/2017 Rektora Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu z dnia 10 października 2017 r.

Pomoc materialna dla studentów w roku akademickim 2015/2016

WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM SOCJALNEGO. Tryb studiów Stacjonarne * Niestacjonarne* Miejsce stałego zamieszkania. Adres korespondencyjny studenta

Gdańsk, dnia 17 maja 2016 r. Poz UCHWAŁA NR XVIII/239/2016 RADY MIEJSKIEJ W KARTUZACH. z dnia 13 kwietnia 2016 r.

REGULAMIN FUNDUSZU POMOCY MATERIALNEJ DLA STUDENTÓW AKADEMII MORSKIEJ W GDYNI

Krajowa Reprezentacja Doktorantów

Regulamin ustalania wysokości, przyznawania i wypłacania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów (studia III stopnia ) Akademii Muzycznej im.

Do dnia 15 listopada 2015 r. studenci i doktoranci uczelni i jednostek naukowych mogą

WNIOSEK O PRZYZNANIE STYPENDIUM REKTORA DLA NAJLEPSZYCH STUDENTÓW W SEMESTRZE ZIMOWYM ROKU AKADEMICKIEGO 2016/2017

Postanowienia ogólne. Zasady i tryb przyznawania świadczeń pomocy materialnej dla doktorantów

PAPIESKI WYDZIAŁ TEOLOGICZNY W WARSZAWIE Regulamin przyznawania pomocy materialnej dla doktorantów Papieskiego Wydziału Teologicznego w Warszawie

USTAWA z dnia 28 maja 2004 r.

Poznań, dnia 15 kwietnia 2013 r. Poz OBWIESZCZENIE RADY MIASTA GNIEZNA. z dnia 3 kwietnia 2013 r.

WNIOSEK DOKTORANTA O PRZYZNANIE STYPENDIUM SOCJALNEGO ORAZ DODATKU MIESZKANIOWEGO w roku akademickim /..

Dział VIII STUDIA DOKTORANCKIE I DOKTORANCI

Zarządzenie Nr 21/2011

ZARZĄDZENIE R-40/2017

REGULAMIN PRZYZNAWANIA POMOCY MATERIALNEJ STUDENTOM WYŻSZEJ SZKOŁY TECHNICZNO-PRZYRODNICZEJ W POZNANIU

Postanowienia ogólne

Informacja na temat stypendiów ministra za wybitne osiągnięcia dla doktorantów na rok akademicki 2012/2013

Regulamin ustalania wysokości, przyznawania stypendium doktoranckiego

Załącznik do Zarządzenia nr 29 Rektora PK z dnia 20 września 2010 r.

1. Postanowienia ogólne Student Doktorant

Załącznik do Zarządzenia nr 57/2017 Rektora UMCS

ZARZĄDZENIE REKTORA - KOMENDANTA WYŻSZEJ SZKOŁY OFICERSKIEJ SIŁ POWIETRZNYCH Nr 75 z dnia 25 października 2017 r.

I. POSTANOWIENIA OGÓLNE

ZARZĄDZENIE R-33/2016

Uchwała Nr XIII/95/2016 Rady Gminy Sieroszewice z dnia 28 stycznia 2016 roku

I Postanowienia ogólne

REGULAMIN. Stypendialny dla studentów Niepublicznej Wyższej Szkoły Medycznej

Regulamin Konkursu Studenckich Projektów Naukowych

Rozdział I Przepisy ogólne

Rozdział I Postanowienia ogólne

REGULAMIN USTALANIA WYSOKOŚCI, PRZYZNAWANIA I WYPŁACANIA ŚWIADCZEŃ POMOCY MATERIALNEJDLA DOKTORANTÓW AKADEMII GÓRNICZO-HUTNICZEJ IM

ZARZĄDZENIE NR 9/2016

MNiSW- DKN-WKR /MK/10 Warszawa, 20 października 2010 r. R A P O R T

POMOC MATERIALNA DLA STUDENTÓW WSP W ŁODZI PYTANIA I ODPOWIEDZI. Czy dzięki stypendiom w WSP w Łodzi można studiować bezpłatnie?

ZARZĄDZENIE NR Burmistrza Miasta Kościerzyna z dnia 16 maja 2016r.

REGULAMIN pomocy materialnej dla doktorantów Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu

do 1 października Wzór zaświadczenia z Urzędu Skarbowego

Transkrypt:

ISSN 2300-9853 DOI: http://dx.doi.org/10.12775/pbps.2014.024 KRZYSZTOF CZARNECKI JACEK PAKUŁA Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Pomoc materialna dla studentów i doktorantów Sprawozdanie z konferencji szkoleniowej, Toruń, 16 18 czerwca 2014 r. Udzielanie świadczeń pomocy materialnej studentom i doktorantom to nieodłączny element systemu szkolnictwa wyższego. Świadczenia te, finansowane przede wszystkim z dotacji budżetowych, mogą mieć charakter socjalny lub motywacyjny. Udzielane są zgodnie z przepisami ustaw i rozporządzeń, a także aktów prawa wewnętrznego statutów i regulaminów pomocy materialnej. Niestety, stopień skomplikowania regulacji prawnych, występujące w nich luki i nieścisłości, a także częste nowelizacje są źródłem licznych problemów praktycznych. Wychodząc naprzeciw wskazanym trudnościom, w dniach 16 18 czerwca br., odbyła się w Toruniu już po raz trzeci ogólnopolska konferencja szkoleniowa pt. Pomoc materialna dla studentów i doktorantów. Wydarzenie to zgromadziło blisko 150 uczestników, reprezentujących uczelnie i instytuty Polskiej Akademii Nauk z całego kraju. Przybyli 151

Krzysztof Czarnecki, Jacek Pakuła m.in. kierownicy działów spraw studenckich, specjaliści ds. pomocy materialnej, członkowie komisji stypendialnych. Organizatorem konferencji był Wydział Prawa i Administracji UMK przy wsparciu Samorządu Doktorantów oraz Samorządu Studenckiego toruńskiej uczelni. Honorowy patronat nad konferencją objęli: prof. Lena Kolarska-Bobińska, Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego; Krzysztof Kwiatkowski, Prezes Najwyższej Izby Kontroli; prof. Michał Kleiber, Prezes PAN; prof. Wiesław Banyś, Przewodniczący Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich; Michał Zaleski, Prezydent Miasta Torunia; Piotr Całbecki, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego; prof. Andrzej Tretyn, Rektor UMK; prof. Tomasz Justyński, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji UMK, a także Krajowa Reprezentacja Doktorantów wraz z Parlamentem Studentów Rzeczypospolitej Polskiej. Patronat medialny objęli zaś: Wydawnictwo Wolters Kluwer, portal edukacyjny Perspektywy, Dziennik Gazeta Prawna oraz kwartalnik Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu. Prowadzone przez ekspertów spotkania panelowe oraz sesje plenarne stały się forum wymiany myśli i ożywionej dyskusji. Uczestnicy dzielili się swoimi doświadczeniami w zakresie stosowania przepisów o pomocy materialnej oraz wskazywali związane z tym problemy i wątpliwości. Fachowa wiedza i doświadczenie prowadzących pozwoliły wyjaśnić większość z nich, a także sformułować katalog dobrych praktyk w zakresie procedur pomocowych. W szczególności omówione zostały zagadnienia takie jak: konstrukcja prawna oraz zasady przyznawania poszczególnych stypendiów i zapomóg; sposób obliczania dochodu w rodzinie studenta; regulamin pomocy materialnej, przepisy o ochronie danych osobowych oraz o dostępie do informacji publicznej w kontekście pomocy materialnej. Szczególną uwagę poświęcono najnowszym zmianom w przepisach, które wejdą w życie z dniem 1 października 2014 r. Otwierając obrady Dziekan WPiA, prof. Tomasz Justyński odniósł się do projektowanych zmian w obrębie regulacji prawnych dotyczących pomocy materialnej oraz zwrócił uwagę na niedostatek badań naukowych prowadzonych w tej sferze. Dyrektor bydgoskiej delegatury NIK, Barbara Antkiewicz, przedstawiła zaś zgromadzonym wyniki przeprowadzonych 152

Pomoc materialna dla studentów i doktorantów Sprawozdanie... w ostatnim czasie kontroli gospodarowania przez uczelnie środkami publicznymi, przeznaczonymi na pomoc materialną dla studentów i doktorantów. Wykład inauguracyjny pt. Kierunki orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego w tzw. sprawach stypendialnych wygłosił prof. Jan Paweł Tarno z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Łódzkiego, sędzia NSA. W swoim wystąpieniu zwrócił on uwagę na szczególny charakter prawny decyzji administracyjnych wydawanych przez organy uczelni w sprawach dotyczących pomocy materialnej. Podstawę prawną tych decyzji stanowią bowiem nie tylko akty prawa powszechnie obowiązującego, lecz także wydane na ich podstawie tzw. akty prawa zakładowego, którym podlegają studenci i doktoranci. Prelegent podkreślił, iż możliwość zaskarżenia decyzji stypendialnych do sądu administracyjnego pełni ważną funkcję gwarancyjną i wpisuje się w konstytucyjną zasadę prawa do sądu. Następnie J.P. Tarno omówił zasady stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego 1 przy rozpatrywaniu spraw pomocowych oraz odnoszące się do stypendiów i zapomóg przepisy ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym 2. Całe wystąpienie zostało zilustrowane licznymi przykładami z orzecznictwa NSA i wojewódzkich sądów administracyjnych. Stypendia o charakterze motywacyjnym były tematem panelu, który poprowadził mgr Adam Szot, Rzecznik Praw Studenta oraz ekspert Polskiej Komisji Akredytacyjnej. Prelegent przedstawił konstrukcję prawną i zasady przyznawania świadczeń takich jak: stypendium rektora dla najlepszych studentów, stypendium dla najlepszych doktorantów, stypendium doktoranckie, stypendium ministra za wybitne osiągnięcia, a także inne mniej popularne kategorie pomocy, jak np. stypendia fundowane przez jednostki samorządu terytorialnego. Szeroką dyskusję i liczne kontrowersje wywołały zasady przyznawania stypendium rektora dla najlepszych studentów. Stypendium to finansowane jest z dotacji budżetowej w zakresie obejmującym maksymalnie 10% najlepszych studentów danego kierunku. Ustawa zaś nie określa terminu, w jakim studenci powinni 1 2 Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r., tekst jedn. Dz.U. z 2013 r., poz. 267 ze zm. (dalej: k.p.a.). Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r., tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 572 ze zm. (dalej: p.s.w.). 153

Krzysztof Czarnecki, Jacek Pakuła składać wnioski. Pojawiły się zatem pytania: czy uczelnia może odmówić przyznania stypendium studentowi, który spełnia wymagane kryteria, lecz złożył wniosek w momencie, gdy wszystkie środki zostały już rozdysponowane? czy w trakcie roku akademickiego można pozbawić stypendium osobę, która znalazła się na ostatnim miejscu listy uprawnionych, zaś w międzyczasie z wnioskiem wystąpił student osiągający lepsze wyniki w nauce? czy uczelnia może przyznać dodatkowe stypendia ze źródeł innych niż dotacja? Analiza tego typu przypadków (case study) w pełni pokazała złożoność występujących problemów. Jak wskazał A. Szot, niedobory legislacyjne występujące w ustawach i rozporządzeniach mogą być do pewnego stopnia łagodzone za pomocą dobrze skonstruowanych regulaminów pomocy materialnej, uchwalanych przez właściwe organy szkół wyższych. Możliwości ku temu stwarza bowiem autonomia, jaką posiadają uczelnie. W przypadku świadczeń o charakterze socjalnym, fundamentalną rolę odgrywa prawidłowe obliczenie dochodu przypadającego na studenta (doktoranta) i członków jego rodziny. Dlatego też w programie konferencji nie mogło zabraknąć panelu poświęconego tym zagadnieniom. Prowadzący go mgr Piotr Majewski szczegółowo omówił katalog dochodów branych pod uwagę przy wykonywaniu obliczeń. Pamiętać bowiem należy, że nie każde źródło dochodu w sensie ekonomicznym brane jest pod uwagę przy rozpoznawaniu wniosku o przyznanie stypendium socjalnego. Problematykę przyznawania zapomóg oraz stypendium specjalnego dla osób niepełnosprawnych, a także regulamin jej przyznawania przedstawił mgr Jacek Pakuła (WPiA UMK). W przypadku zapomóg, mając na uwadze uznaniowy charakter tego świadczenia, konieczne jest badanie przez organ przyznający pomoc materialną, czy wystąpiły dwie przesłanki, tj. czy zaistniało zdarzenie losowe i czy miało przełożenie na zaistnienie przejściowo trudnej sytuacji materialnej w rodzinie studenta. Co do zasady chodzi tu więc o takie zdarzenia, jak: utrata pracy, wypadek, śmierć rodzica itd. Wątpliwości mogą dotyczyć zapomogi z tytułu urodzenia dziecka, aczkolwiek w ocenie prowadzącego uwzględniając trudną sytuację losową, to zdarzenie może stanowić podstawę przyznania 154

Pomoc materialna dla studentów i doktorantów Sprawozdanie... zapomogi, zważywszy na konstytucyjną zasadę pomocy rodzinie, o której mowa w art. 18 Konstytucji RP. Regulamin, będący aktem prawa zakładowego, uchwalają organy uczelni, kierując się zasadami określonymi w przepisach p.s.w. Dokument ten ustala szczegółowe kryteria przyznawania oraz tryb udzielania świadczeń pomocowych, określa sposób dokumentowania sytuacji materialnej studenta i wprowadza wzory stosownych formularzy. Jak zauważył prelegent, często spotykanym uchybieniem uczelnianych regulaminów jest stosowanie dodatkowych, restrykcyjnych kryteriów przyznawania pomocy, niemających oparcia w ustawie, ani w autonomii, o której mowa w art. 70 ust. 5 p.s.w. Joanna Brzezińska, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, swoje wystąpienie poświęciła postępowaniu w sprawach z zakresu pomocy materialnej. Opiera się ono przede wszystkim na przepisach p.s.w oraz k.p.a. Jednym z paradoksów obowiązującego ustawodawstwa, na który zwróciła uwagę prelegentka, jest sytuacja, w której po wydaniu decyzji o przyznaniu stypendium socjalnego, sytuacja majątkowa studenta poprawi się na tyle, że nie będzie on kwalifikował się do pobierania świadczeń tego rodzaju. Tymczasem automatyczne pozbawienie prawa do stypendium socjalnego lub zaprzestanie jego wypłacania nie jest możliwe, gdyż zgodnie z art. 154 k.p.a. uchylona lub zmieniona w każdym czasie przez organ administracji publicznej może zostać tylko taka decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa. Tym samym, bez zgody zainteresowanego studenta, świadczenie socjalne nie może zostać mu odebrane, nawet w sytuacji, gdy ewidentnie nie spełnia on przesłanek uprawniających do jego pobierania. W tym kontekście J. Brzezińska wskazała potrzebę pilnego wprowadzenia do p.s.w. przepisu szczególnego wobec art. 154 k.p.a., umożliwiającego organowi podjęcie skutecznego działania. W dalszej części wystąpienia omówione zostały m.in. wymogi, jakim musi odpowiadać prawidłowa decyzja administracyjna, reguły wyłączenia pracownika i organu od udziału w postępowaniu, a także zasady, na jakich powinna opierać się praca komisji stypendialnych. Ponieważ rozpatrywanie wniosków o świadczenia pomocy materialnej wiąże się z gromadzeniem i przetwarzaniem danych osobowych, 155

Krzysztof Czarnecki, Jacek Pakuła w niektórych zaś przypadkach także danych wrażliwych, konieczne jest, aby działania te podejmowane były z zachowaniem ustawowych standardów. Problematyki tej dotyczyła prezentacja dr Agnieszki Knade-Plaskacz (WPiA UMK), która wyjaśniła zebranym najważniejsze regulacje ustawy o ochronie danych osobowych z 1997 r. 3, a także zasady dostępu do informacji publicznej, określone przepisami ustawy z roku 2001 4. Warto dodać, że z okazji konferencji w repozytorium UMK została udostępniona książka autorstwa J. Pakuły pt. Pomoc materialna dla studentów. Podręczny komentarz. Przegląd orzecznictwa. Wzory pism. Publikacja ta polecana jest wszystkim osobom zajmującym się na co dzień przyznawaniem pomocy materialnej w szkołach wyższych oraz jednostkach naukowych. Zainteresowanie, z jakim spotkały się dotychczasowe edycje konferencji, wskazuje na potrzebę ustawicznego podnoszenia wiedzy i kwalifikacji w obszarze świadczeń pomocy materialnej dla studentów i doktorantów. Pozwoli to uczynić system pomocy materialnej bardziej skutecznym i efektywnym. 3 4 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r., tekst jedn. Dz.U. z 2002 r., Nr 101, poz. 926 ze zm. Ustawa z dnia 6 września 2001 r., Dz.U. Nr 112, poz. 1198 ze zm. 156