POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)



Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Marian Kocon

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

Postanowienie z dnia 9 kwietnia 2003 r., I CKN 281/01

POSTANOWIENIE. SSN Tadeusz Wiśniewski (przewodniczący) SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca) SSN Mirosław Bączyk

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Marek Sychowicz (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kwaśniewski

POSTANOWIENIE. SSN Gerard Bieniek (przewodniczący) SSN Jan Górowski SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Ewa Krentzel

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Jolanta Strusińska-Żukowska (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 154/12. Dnia 8 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 19 października 2011 r., II CSK 86/11

Uchwała z dnia 20 października 2011 r., III CZP 53/11

Postanowienie z dnia 7 marca 2002 r., II CKN 633/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 26/13. Dnia 26 września 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

UCHWAŁA. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek

UCHWAŁA. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) Protokolant Bożena Kowalska

PO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska SSA Elżbieta Fijałkowska (sprawozdawca)

UCHWAŁA. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk SSN Maria Szulc (sprawozdawca) Protokolant Katarzyna Bartczak

(Dz. U. Nr 175, poz. 1459, z późn. zm.) stan na 9 października 2011 r. USTAWA. z dnia 29 lipca 2005 r.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV KZ 39/16. Dnia 28 lipca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Roman Sądej

Uchwała Nr XLVII/302/2014 Rady Gminy Barciany z dnia 29 sierpnia 2014 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Maria Szulc SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Zespołu Arbitrów z dnia 24 stycznia 2006 r. Arbitrzy: Jan Obrzut. Protokolant Magdalena Pazura

Warszawa, dnia 18 grudnia 2014 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA FINANSÓW 1) z dnia 15 grudnia 2014 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UCHWAŁA. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Gradzik (przewodniczący) SSN Edward Matwijów (sprawozdawca) SSN Barbara Skoczkowska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 262/12. Dnia 23 stycznia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)

ŚRODKI ZASKARŻENIA KONSPEKT

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Barbara Myszka (sprawozdawca)

Morska Stocznia Remontowa Gryfia S.A. ul. Ludowa 13, Szczecin. ogłasza

INSTRUKCJA DLA INSPEKTORÓW DS. REJESTRACJI

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie z dnia 7 maja 2009 r., IV CSK 567/08

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 164/13. Dnia 28 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 121/10. Dnia 5 listopada 2010 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK. z dnia 17 lipca 2013 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CNP 9/13. Dnia 14 marca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Krzysztof Strzelczyk

RZECZPOSPOLITA POLSKA. Prezydent Miasta na Prawach Powiatu Zarząd Powiatu. wszystkie

- o zmianie ustawy o państwowym przedsiębiorstwie użyteczności publicznej Poczta Polska.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Zalecenia dotyczące prawidłowego wypełniania weksla in blanco oraz deklaracji wekslowej

POSTANOWIENIE z dnia 28 listopada 2008r. Przewodniczący:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

Wyrok z dnia 13 października 2008 r. II UK 51/08

Wyrok z dnia 3 lutego 2000 r. III RN 192/99

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca)

Interpretacja indywidualna

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

NOWELIZACJA USTAWY PRAWO O STOWARZYSZENIACH

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek

UMOWA NA ŚWIADCZENIE USŁUG MEDYCZNYCH

Projekt uchwały do punktu 4 porządku obrad:

w sprawie udzielenia odpowiedzi na skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim.

Szczecin, dnia 14 października 2013 r. Poz UCHWAŁA NR XXXI/234/2013 RADY MIEJSKIEJ W BARWICACH. z dnia 24 września 2013 r.

W toku kontroli zbadano poz. 1/2006, 2/2006, 4/2006, 10/2006, 12/2006, 13/2006, 4/2007, 2/2009 i 3/2009.

Warszawa, dnia 29 grudnia 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI. z dnia 18 grudnia 2015 r.

Zmiany dotyczące zasiłku macierzyńskiego od 19 grudnia 2006 r.

Regulamin przeprowadzania rokowań na sprzedaż lub oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości stanowiących własność Gminy Wałbrzych

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon (sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska

REGULAMIN KOSZTÓW PIŁKARSKIEGO SĄDU POLUBOWNEGO

ZP Obsługa bankowa budżetu Miasta Rzeszowa i jednostek organizacyjnych

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Zaproszenie do składania oferty cenowej

Co do zasady, obliczenie wykazywanej

Regulamin przyznawania stypendiów doktorskich pracownikom Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Beata Gudowska (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

Polska-Warszawa: Usługi w zakresie napraw i konserwacji taboru kolejowego 2015/S

Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia. z siedzibą we Wrocławiu z dnia 1 sierpnia 2013 r. w sprawie przyjęcia porządku obrad

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK. z dnia 8 kwietnia 2011 r. Przewodniczący:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

UMOWA SPRZEDAŻY NR. 500 akcji stanowiących 36,85% kapitału zakładowego. AGENCJI ROZWOJU REGIONALNEGO ARES S.A. w Suwałkach

Transkrypt:

Sygn. akt III CSK 264/13 POSTANOWIENIE Sąd Najwyższy w składzie: Dnia 10 października 2014 r. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) w sprawie z wniosku Banku [ ] z siedzibą w W. przy uczestnictwie J. sp. z o.o. z siedzibą w K. i Q. sp. z o.o. w organizacji z siedzibą w K. o wpis w księdze wieczystej, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 10 października 2014 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 9 listopada 2012 r. 1. prostuje postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 9 listopada 2012 r., sygn. akt [ ], w ten sposób, że w miejsce błędnie wpisanej w sentencji oraz w uzasadnieniu tego postanowienia daty "16 sierpnia 2012 r.", jako daty postanowienia Sądu Rejonowego w K., wpisuje datę "6 lipca 2012 r.", 2. oddala skargę kasacyjną, 3. zasądza od wnioskodawcy na rzecz Spółki J. spółki z o.o. w K. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

2 UZASADNIENIE Postanowieniem z dnia 6 lipca 2012 r. Sąd Rejonowy w K. utrzymał w mocy wpis hipoteki umownej łącznej w kwocie 9 100 000 zł na zabezpieczenie oznaczonej wierzytelności Banku [ ] z siedzibą w W., wynikającej z określonego stosunku prawnego (ugody oraz weksla własnego), wraz z odsetkami i ewentualnymi kosztami dochodzenia, dokonany przez referendarza sądowego w dniu 22 lutego 2012 r. w działach IV ksiąg wieczystych: KW nr [ ], prowadzonej dla lokalu mieszkalnego nr 7 w budynku przy ul. M. 19 w K., stanowiącego własność spółki J. sp. z o.o. w K., i KW nr [ ], prowadzonej dla lokalu mieszkalnego nr 31, znajdującego się w tym samym budynku i stanowiącego również własność wymienionej spółki. Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 7 lutego 2012 r. Bank [ ] złożył wniosek o wpis hipoteki na podstawie aktu notarialnego z dnia 15 lipca 2011 r., Rep. A nr [ ], obejmującego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki złożone w imieniu spółki J. sp. z o.o. w K. przez A. K. W akcie notarialnym z dnia 15 lutego 2011 r., Rep. A [ ], spółka J. upoważniła A. K. do złożenia oświadczenia o ustanowieniu na rzecz spółki odrębnej własności lokali o numerach 7, 21, 26, 31 i 43 w budynku przy ul. M. 19 w K. oraz oświadczenia o ustanowieniu na wydzielonych lokalach mieszkalnych hipotek (w tym także hipoteki łącznej) do łącznej kwoty 9 100 000 zł - na rzecz Banku [ ] - jako zabezpieczenie zapłaty sumy wekslowej wynikającej z weksla własnego wystawionego przez spółkę J., będącego zabezpieczeniem spłaty kredytu udzielonego spółce pod firmą S. P. sp. z o.o. z siedzibą w Z. na podstawie umowy kredytu budowlanego nr [ ] z dnia 28 listopada 2006 r. W dniu 16 lutego 2011 r. A. K. złożyła oświadczenie o ustanowieniu odrębnej własności lokali nr 7, 21, 26, 31 i 43, a ponadto w 9 aktu notarialnego nr Rep. A [ ] ustanowiła na wymienionych lokalach i na związanych z nimi udziałach w nieruchomości wspólnej hipotekę zwykłą łączną na rzecz Banku [ ] w kwocie 9 100 000 zł. Wniosek spółki J. o wpis ustanowionych hipotek został jednak postanowieniem Sądu Rejonowego w K. z dnia 25 marca 2011 r. oddalony ze względu na zmianę stanu prawnego, spowodowaną wejściem w życie ustawy z

3 dnia 26 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz.U. Nr 131, poz. 1075), w wyniku której hipoteka zwykła została zlikwidowana. W dniu 15 lipca 2011 r. A. K., na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej w dniu 15 lutego 2011 r., złożyła w akcie notarialnym, nr Rep. A [ ], oświadczenie o ustanowieniu na rzecz Banku [ ] hipoteki umownej łącznej do kwoty 9 100 000 zł na nieruchomościach lokalowych nr 7, 21, 26, 31 i 43. W 2 tego aktu oświadczyła, że spółka J. wystawiła w dniu 11 lutego 2011 r. weksel własny w pełni wypełniony jako zabezpieczenie wykonania postanowień ugody zawartej pomiędzy Bankiem [...] a spółką pod firmą S. P. sp. z o.o. z siedzibą w Z., dotyczącej umowy kredytu budowlanego nr [ ] z dnia 28 listopada 2006 r. W dniu 19 lipca 2011 r. spółka J. złożyła wniosek o wpis ustanowionych hipotek, a następnie pismem z dnia 15 września 2011 r. cofnęła go, w związku z czym postanowieniem z dnia 19 grudnia 2011 r. postępowanie w tej sprawie zostało umorzone. Sąd Rejonowy uznał, że A. K., składając w dniu 15 lipca 2011 r. oświadczenie o ustanowieniu hipoteki, działała w granicach umocowania, ponieważ dokonywała czynności zmierzających do realizacji celu, dla którego pełnomocnictwo zostało jej udzielone. Ze względu na zmianę stanu prawnego celu tego nie udało się zrealizować, dlatego konieczne było skorygowanie oświadczenia o ustanowieniu hipotek. Pełnomocnictwo nie zostało więc użyte wielokrotnie; ponownie złożone oświadczenie o ustanowieniu hipotek było jedynie dopełnieniem oświadczenia z dnia 16 lutego 2011 r. W treści pełnomocnictwa nie zastrzeżono zresztą, że może ono być użyte tylko w dniu 16 lutego 2011 r. lub tylko do tego dnia. Na skutek apelacji uczestniczki, Sąd Okręgowy w K. postanowieniem z dnia 9 listopada 2012 r. uchylił zaskarżone postanowienie i oddalił wniosek o wpis. Zaaprobował wywody Sądu pierwszej instancji dotyczące pełnomocnictwa, uznał jednak, że oświadczenie o ustanowieniu hipoteki z dnia 15 lipca 2011 r. zostało złożone z przekroczeniem zakresu umocowania ze względu na brak tożsamości stosunku prawnego, z którego ma wynikać zabezpieczona wierzytelność. Pełnomocnik został umocowany do złożenia oświadczenia woli o ustanowieniu hipotek do łącznej kwoty 9 100 000 zł - na rzecz Banku [ ] na zabezpieczenie

4 zapłaty sumy wekslowej wynikającej z weksla własnego wystawionego przez spółkę J., będącego zabezpieczeniem spłaty kredytu udzielonego spółce pod firmą S. P. sp. z o.o. w Z. na podstawie umowy kredytu nr [ ] z dnia 28 listopada 2006 r. Z oświadczenia złożonego w dniu 15 lipca 2011 r. wynika natomiast, że weksel własny w pełni wypełniony zabezpiecza wykonanie postanowień ugody zawartej pomiędzy Bankiem a spółką S. P. sp. z o.o., dotyczącej umowy kredytu budowlanego nr [ ] z dnia 28 listopada 2006 r. Z kolei z twierdzeń wniosku wynika, że ugoda została zawarta w dniu 28 lutego 2011 r., a weksel własny wystawiony przez spółkę J. miał stanowić dodatkowe zabezpieczenie tej ugody. Ze względu na to, że w chwili udzielenia pełnomocnictwa ugoda nie istniała, pełnomocnik nie był umocowany do złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki o treści przytoczonej w akcie notarialnym z dnia 15 lipca 2011 r., Rep. A nr [ ]. Do oceny skutków przekroczenia zakresu umocowania ma zastosowanie art. 103 1 k.c., dlatego ważność ustanowienia hipoteki będzie uzależniona od potwierdzenia przez spółkę J. oświadczenia złożonego przez pełnomocnika w dniu 15 lipca 2011 r. Wobec braku takiego potwierdzenia stwierdził Sąd Okręgowy - trzeba przyjąć, że w dniu 15 lipca 2011 r. nie doszło do ważnego ustanowienia hipoteki. W skardze kasacyjnej od postanowienia Sądu Okręgowego wnioskodawca, powołując się na obie podstawy przewidziane w art. 398 3 1 k.p.c., wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania ewentualnie odrzucenie apelacji uczestniczki lub orzeczenie co do istoty sprawy i oddalenie apelacji. Wskazał na naruszenie art. 65 k.c. przez dokonanie błędnej wykładni pełnomocnictwa z dnia 15 lutego 2011 r. oraz oświadczenia z dnia 15 lipca 2011 r. o ustanowieniu hipoteki i przyjęcie, że nie ma tożsamości stosunku prawnego, z którego ma wynikać wierzytelność zabezpieczona hipoteką, i art. 506 2 k.c. przez nieuwzględnienie ustanowionego w tym przepisie domniemania, mimo że z treści wniosku o wpis oraz z treści ugody wynika, iż zmianie uległy jedynie warunki spłaty kredytu. Zarzucił też obrazę art. 370 w związku z art. 368 1 pkt 1 i art. 13 2 k.p.c. przez zaniechanie odrzucenia apelacji, pomimo że została ona wniesiona od nieistniejącego postanowienia z dnia 16 lipca 2012 r., art. 626 8 2 w związku z art. 626 6 1 i art. 228 2 k.p.c. przez pominięcie treści ugody z dnia 28 lutego 2011 r. znajdującej się w aktach w chwili

5 złożenia wniosku o wpis, treści oświadczenia o ustanowieniu hipoteki z dnia 16 lutego 2011 r. oraz treści pełnomocnictwa z dnia 11 lutego 2011 r., z których to dokumentów wynikało, że na podstawie tego samego pełnomocnictwa A. K. złożyła oświadczenie o ustanowieniu hipoteki zwykłej łącznej w kwocie 9 100 000 zł na zabezpieczenie weksla własnego z dnia 11 lutego 2011 r. wystawionego przez spółkę J. jako zabezpieczenie umowy ugody, a ponadto przez pominięcie pisma spółki J. z dnia 9 maja 2011 r., w którym spółka przyznała, że pełnomocnictwo z dnia 11 lutego 2011 r. uprawniało A. K. do złożenia oświadczenia o ustanowieniu hipoteki na zabezpieczenie weksla własnego z dnia 11 lutego 2011 r., wystawionego na zabezpieczenie umowy ugody, mimo że w dniu udzielenia pełnomocnictwa ugoda nie została jeszcze zawarta, i art. 626 8 2 k.p.c. przez nierozpoznanie wniosku o wpis zgodnie z jego treścią i pominięcie, że według treści wniosku hipoteka miała zabezpieczać wierzytelność wynikającą z weksla własnego wystawionego przez spółkę J. w dniu 11 lutego 2011 r. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Podniesiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia art. 370 w związku z art. 368 1 pkt 1 i art. 13 2 k.p.c. przez rozpoznanie apelacji od nieistniejącego orzeczenia jest pozbawiony racji, Sąd Okręgowy bowiem w sentencji zaskarżonego postanowienia i w jego uzasadnieniu jedynie błędnie oznaczył datę wydania przez Sąd Rejonowy w K. postanowienia w sprawie sygn. akt Dz. Kw.[ ], które - jak wynika z oryginału orzeczenia - zostało wydane w dniu 6 lipca 2012 r. (k. 288-292). Nie ulega wątpliwości, że Sąd Okręgowy rozpoznał apelację wniesioną od tego właśnie postanowienia, ponieważ świadczy o tym jednoznacznie treść zaskarżonego postanowienia, a dodatkowo także sygnatura akt. Sąd Okręgowy popełnił natomiast oczywistą omyłkę w oznaczeniu daty postanowienia Sądu pierwszej instancji. W tej sytuacji Sąd Najwyższy na podstawie art. 350 1 i 2 k.p.c. w związku z art. 398 21 oraz art. 13 2 k.p.c. sprostował zaskarżone postanowienie w ten sposób, że w miejsce błędnie wpisanej w sentencji oraz w uzasadnieniu tego postanowienia daty 16 sierpnia 2012 r., jako daty postanowienia Sądu Rejonowego w K., wpisał datę 6 lipca 2012 r.

6 Przystępując do rozważenia zarzutu naruszenia art. 626 8 2 w związku z art. 626 6 1 i art. 228 2 k.p.c. przez pominięcie znajdującej się w aktach ugody z dnia 28 lutego 2011 r., dotyczącej kredytu budowlanego udzielonego spółce S. P. na podstawie umowy zawartej w dniu 28 listopada 2011 r. nr [ ], a przez to nieuwzględnienie, że ugoda ta nie stanowi odrębnego stosunku prawnego od umowy kredytu, trzeba przypomnieć, że zgodnie z art. 626 8 2 k.p.c. w postępowaniu wieczystoksięgowym kognicja sądu ogranicza się do badania jedynie treści i formy wniosku, dołączonych do wniosku dokumentów oraz treści księgi wieczystej. W orzecznictwie przyjmuje się, że w ramach tak określonej kognicji sąd jest obowiązany zbadać również dokumenty znajdujące się w chwili złożenia wniosku o wpis w aktach księgi wieczystej, jeżeli wnioskodawca powołał na nie we wniosku i mają one znaczenie dla oceny objętych nim uprawnień (zob. uchwałę składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, zasadę prawną, z dnia 16 grudnia 2009 r., III CZP 80/09, OSNC 2010, nr 6, poz. 84 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004 r., II CK 265/04, nie publ., z dnia 17 lipca 2009 r., IV CSK 36/09, nie publ., z dnia 6 kwietnia 2011 r., I CSK 367/10, nie publ. i z dnia 5 października 2012 r., IV CSK 213/12, nie publ.). Trzeba podkreślić, że zgodnie z uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego, zasadą prawną z dnia 16 grudnia 2009 r., III CZP 80/09, sąd rozpoznając wniosek o wpis w księdze wieczystej związany jest stanem rzeczy istniejącym w chwili złożenia wniosku i kolejnością jego wpływu. W uzasadnieniu tej uchwały podkreślono, że wpis do księgi wieczystej może nastąpić jako łączny rezultat złożenia i zbadania wniosku, dokumentów i treści księgi wieczystej oraz że dokonanie wpisu na podstawie dokumentów niedołączonych do wniosku stanowi przekroczenie granic kognicji sądu wieczystoksięgowego. W niniejszej sprawie skarżący dołączył do wniosku wypis aktu notarialnego z dnia 15 lipca 2011 r., nr Rep. A [ ], dokumenty pełnomocnictwa udzielonego D. D. i J. S., kserokopię rozporządzenia Ministra Skarbu Państwa z dnia 11 maja 2010 r. w sprawie nadania statutu Bankowi [ ] (Dz.U. Nr 81, poz. 535 ze zm.), potwierdzenie uiszczenia opłaty oraz odpisy wniosku (k. 101 102). Nie dołączył natomiast ugody z dnia 28 lutego 2011 r. ani nie powołał się na ten dokument ze wskazaniem, że znajduje się on już w aktach księgi wieczystej. W tej sytuacji zarzut

7 nieuwzględnienia ugody z dnia 28 lutego 2011 r. nie może odnieść zamierzonego skutku, w postępowaniu wieczystoksięgowym bowiem sąd bada treść księgi wieczystej, a nie treść dokumentów dołączonych do wszystkich wcześniej składanych wniosków. Dokumenty te podlegają badaniu, jeżeli wnioskodawca powoła się na nie we wniosku i wskaże, że znajdują się one już w aktach księgi wieczystej. Trzeba dodać, że wyznaczony treścią art. 626 8 2 k.p.c. zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym obowiązuje w obu instancjach (zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., V CSK 214/06, nie publ.). W sytuacji, w której ugoda z dnia 28 lutego 2011 r. nie była objęta kognicją Sądu Okręgowego, zarzut naruszenia art. 506 2 k.c. przez nieuwzględnienie, że dokonana tą ugodą zmiana warunków spłaty kredytu udzielonego na podstawie umowy z dnia 28 listopada 2006 r. nie stanowiła odnowienia, usuwa się spod oceny Sądu Najwyższego. Skarżący ma natomiast rację podnosząc, że Sąd Okręgowy z naruszeniem art. 65 k.c. nie dokonał wykładni żądania wniosku, w którym domagał się on dokonania wpisu hipoteki umownej łącznej do kwoty 9 100 000 zł na zabezpieczenie w postaci weksla własnego z wystawienia J. Sp. z o.o. z/s w K., przyjętego jako dodatkowe zabezpieczenie umowy ugody zawartej ze spółką S. P. Sp. z o.o. w dniu 28.02.2011 r., która zmieniła warunki spłaty kredytu budowalnego udzielonego na podstawie umowy nr [ ] z dnia 28.11.2006 r.. Równoczesne powołanie się na wierzytelność wynikającą z weksla własnego oraz na umowę ugody zmieniającą warunki spłaty kredytu udzielonego na podstawie umowy z dnia 28 listopada 2006 r., która legła u podstaw wystawienia weksla, oznacza, że hipoteka miała zabezpieczać dwie wierzytelności, tj. wierzytelność wekslową i wierzytelność wynikającą z umowy, którą weksel zabezpieczał. Powszechnie przyjmuje się, że jakkolwiek wystawienie weksla z reguły znajduje podstawę prawną w stosunkach kauzalnych zachodzących między stronami, zobowiązanie wekslowe ma charakter abstrakcyjny. Causa tego zobowiązania nie jest wyrażona w wekslu i nie ma wpływu na ważność i realizację wierzytelności wekslowej. Zobowiązanie wekslowe nabiera samodzielnego

8 charakteru, jest inkorporowane w dokumencie, jakim jest weksel. Z punktu widzenia wierzyciela posiadanie tego dokumentu jest niezbędną przesłanką istnienia jego uprawnień wekslowych, a zarazem przesłanką legitymacji formalnej (zob. uchwała składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 29 czerwca 1995 r., III CZP 66/95, OSNC 1995, nr 12, poz. 168). Skarżący nie ma racji przyjmując, że jedną hipoteką można zabezpieczyć tylko jedną wierzytelność. Zasady takiej nie można obecnie wywieść przepisów działu II ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 707 ze zm. dalej: u.k.w.h. ), nie ma więc przeszkód, by hipoteka - z wyjątkiem hipoteki ustawowej - została ustanowiona dla zabezpieczenia kilku wierzytelności. Potwierdzeniem tej tezy jest art. 68 1 u.k.w.h., z którego wyraźnie wynika, że hipoteka umowna może także zabezpieczać kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługujących temu samemu wierzycielowi. W takim wypadku mamy do czynienia z jedną hipoteką w ogólnej kwocie dla zabezpieczenia wszystkich wierzytelności, z tym że wszystkie te wierzytelności powinny być wymienione w podstawie wpisu ( 46 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 września 2001 r. w sprawie prowadzenia ksiąg wieczystych i zbiorów dokumentów, Dz.U. Nr 102, poz. 1122 ze zm., i 53 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 21 listopada 2013 r. w sprawie zakładania i prowadzenia ksiąg wieczystych w systemie informatycznym, Dz.U. z 2013 r., poz. 1411). Uszło uwagi Sądu Okręgowego, że wniosek o wpis dotyczył hipoteki mającej zabezpieczać dwie wierzytelności, tj. wekslową i wynikającą ze stosunku kauzalnego oraz że bez zbadania ugody z dnia 28 lutego 2011 r. nie można było przesądzać o braku tożsamości stosunku kauzalnego, leżącego u podstaw wystawienia i wręczenia weksla, a w ślad za tym o złożeniu przez A. K. oświadczenia o ustanowieniu hipoteki z przekroczeniem zakresu umocowania. Trzeba jednak stwierdzić, że pomimo częściowo błędnego uzasadnienia zaskarżone postanowienie w ostatecznym wyniku odpowiada prawu. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym jest wprawdzie zwężony, lecz nie

9 ogranicza się do samego tylko badania czynności prawnej mającej stanowić podstawę wpisu pod względem formalnoprawnym. Czynność ta podlega także badaniu pod względem jej skuteczności materialnej, badanie treści dokumentu dołączonego do wniosku o wpis mieści bowiem w sobie również obowiązek oceny, czy dokument ten stanowi uzasadnioną podstawę wpisu (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1995 r., III CZP 158/95, OSNC 1996, nr 4, poz. 47 oraz postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 1963 r., III CR 177/62, OSNCP 1964, nr 2, poz. 36, z dnia 18 listopada 1971 r., III CRN 338/71, OSNCP 1972, nr 6, poz. 110, z dnia 27 kwietnia 2001 r., III CKN 372/00, nie publ., z dnia 29 czerwca 2004 r., II CK 541/03, OSNC 2005, nr 6, poz. 112, z dnia 27 października 2004 r., IV CK 121/04, OSNC 2005, nr 11, poz. 191, z dnia 21 kwietnia 2005 r., III CK 446/04, nie publ., z dnia 17 lipca 2009 r., IV CSK 36/09, OSNC-ZD 2010, nr A, poz. 16 i z dnia 7 grudnia 2011 r., II CSK 604/10, nie publ.). Zgodnie z art. 67 u.k.w.h., do powstania hipoteki niezbędny jest wpis w księdze wieczystej. Rozpoznając wniosek o wpis i wypełniając obowiązek badania skuteczności materialnej czynności prawnej mającej stanowić podstawę dokonania wpisu, sąd nie może abstrahować od wierzytelności, dla której zabezpieczenia hipoteka została ustanowiona. Powszechnie bowiem przyjmuje się, że hipoteka jest prawem akcesoryjnym, pozostającym w ścisłym związku z wierzytelnością, którą zabezpiecza. Oznacza to, że w zasadzie hipoteka może istnieć tylko o tyle, o ile istnieje prawo zasadnicze, czyli wierzytelność. Wypływa stąd wniosek, że w postępowaniu o wpis hipoteki umownej sąd powinien zbadać, czy została ona skutecznie ustanowiona. Jeżeli hipoteka ta ma zabezpieczać wierzytelność wekslową, sąd powinien zatem zbadać ważność weksla, będącego źródłem tej wierzytelności. Nie ulega wątpliwości, że ze względu na zwężony zakres kognicji sądu w postępowaniu wieczystoksięgowym badanie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką jest z natury rzeczy ograniczone. Przesłanki wynikające z dokumentów powinny jednak podlegać merytorycznej kontroli sądu, ponieważ wpływają na treść księgi wieczystej i związane z nią domniemania prawne. Przemawia za tym również wzgląd na ochronę wierzycieli, merytoryczna kontrola zabezpieczonej wierzytelności może bowiem zapobiec fikcyjnym czynnościom prawnym,

10 podejmowanym wyłącznie w celu uzyskania wpisu hipoteki, księga wieczysta ma natomiast odzwierciedlać pewny stan prawny. Z dołączonego do wniosku wypisu aktu notarialnego z dnia 15 lipca 2011 r., obejmującego oświadczenie o ustanowieniu hipoteki nie wynika, by notariuszowi został okazany weksel własny wystawiony przez Spółkę J. w dniu 11 lutego 2011 r. Do wniosku o wpis skarżąca także nie dołączyła uwierzytelnionej kserokopii weksla, z którego ma wynikać zabezpieczona wierzytelność, uniemożliwiając sądowi ocenę jego ważności. Z tej już tylko przyczyny - wbrew odmiennym zapatrywaniom skarżącej - wyłączona była możliwość wpisu hipoteki zabezpieczającej samą tylko wierzytelność wekslową. Z tych względów, skoro zaskarżone postanowienie pomimo częściowo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu, Sąd Najwyższy na podstawie art. 398 14 k.p.c. oddalił skargę kasacyjną i orzekł o kosztach postępowania kasacyjnego zgodnie z art. 520 2 w związku z art. 391 1 i art. 398 21 k.p.c. oraz w związku z 8 pkt 5 i 13 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (jedn. tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 461).