,JFSPXDBPQFSBUPSXÍ[LÍXKF[EOJPXZDI 0QFSBUPS[ZJNPOUFS[ZNBT[ZOJVS[ E[FË

,JFSPXDBPQFSBUPSXÍ[LÍXKF[EOJPXZDI 0QFSBUPS[ZJNPOUFS[ZNBT[ZOJVS[ E[FË

Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej Sektorowy Program Operacyjny Rozwój Zasobów Ludzkich, projekt Opracowanie i upowszechnienie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych. KRAJOWY STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH Kierowca operator wózków jezdniowych (833401) Autorzy inż. Jacek Fijałkowski TESCO POLSKA Sp. z o.o., Warszawa mgr inż. Piotr Nowak Państwowa Inspekcja Pracy, Radom mgr Kinga Piotrowska Instytut Organizacji i Ochrony Pracy CON LEX, Radom Konsultant ds. metodologii mgr inż. Marek Rudziński Zespół Szkół Agrotechnicznych i Gospodarki Żywnościowej, Radom Recenzenci dr inż. Wojciech Żurowski Politechnika Radomska inż. Mieczysław Czajkowski Firma Szkoleniowo-Usługowa, Iława Ewaluatorzy zewnętrzni Tomasz Pucułek Wyższa Inżynierska Szkoła Bezpieczeństwa i Organizacji Pracy, Radom Paweł Sobieszak OKLEINA Sp. z o.o., Radom inż. Józef Witczak wykładowca Ośrodek Doradztwa i Nadzoru w Zakresie BHP, Radom Komisja zatwierdzająca Wiesław Jacenty Krzyżanowski przewodniczący Fundacja Wsparcie, Warszawa dr inż. Karolina Błogowska Politechnika Warszawska, Wydział Mechaniczny Energetyków i Lotnictwa Instytut Techniki Cieplnej, Warszawa dr Wojciech Januszko Krajowa Izba Gospodarcza, Warszawa mgr Tadeusz Wilk Zrzeszenie Międzynarodowych Przewoźników Drogowych w Polsce, Warszawa inż. Mieczysław Marosz Polska Izba Gospodarcza Transportu Samochodowego i Spedycji, Warszawa Copyright by Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, 2007 ISBN 978-83-7204-503-4 [103] Wydawnictwo Instytutu Technologii Eksploatacji PIB 26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. (048) 364-42-41, fax (048) 364-47-65 e-mail: instytut@itee.radom.pl http://www.itee.radom.pl 2

SPIS TREŚCI Wstęp... 4 1. Podstawy prawne wykonywania zawodu... 9 2. Syntetyczny opis zawodu... 9 3. Stanowiska pracy... 10 4. Zadania zawodowe... 10 5. Składowe kwalifikacji zawodowych... 11 6. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych... 11 7. Kwalifikacje ponadzawodowe... 12 8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych i specjalistycznych dla zawodu... 13 3

Wstęp Gospodarka oparta na wiedzy i współczesny rynek pracy potrzebują instrumentów wspierających rozwój zasobów ludzkich. W związku z tym duże nadzieje wiąże się z ustanowieniem norm kwalifikacyjnych, które pozwoliłyby z jednej strony zwiększyć przejrzystość kwalifikacji zawodowych potrzebnych gospodarce, a z drugiej strony mogłyby być wykorzystywane do poprawy jakości kształcenia i doskonalenia zawodowego, w systemie szkolnym i pozaszkolnym. Podstawę prawną tworzenia w Polsce systemu krajowych standardów kwalifikacji zawodowych stanowi Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 99, poz. 1001 z późn. zm.), w której określono m.in. (Art. 4), że: Minister właściwy do spraw pracy realizuje zadania na rzecz rynku pracy przez dążenie do uzyskania wysokiego poziomu i rozwoju zasobów ludzkich, w szczególności przez: prowadzenie badań i analiz rynku pracy, ustalanie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, koordynowanie opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych dla zawodów występujących w klasyfikacji zawodów i specjalności oraz prowadzenie baz danych o standardach kwalifikacji. W Polsce nadzorem i koordynacją opracowywania standardów kwalifikacji zawodowych o randze krajowej zajmuje się Departament Rynku Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Będą one uaktualniane okresowo w miarę potrzeb i zmian w wykonywaniu zawodu. Zbiór sukcesywnie opracowywanych krajowych standardów kwalifikacji zawodowych jest udostępniany w internetowej bazie danych, założonej na serwerze Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej http://www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl. Opis standardu zawiera następujące elementy: 1. Podstawy prawne wykonywania zawodu (zawierają przepisy związane ściśle z wykonywaniem zawodu). 2. Syntetyczny opis zawodu. 3. Wykaz stanowisk pracy z przyporządkowaniem do pięciu poziomów kwalifikacji. 4. Wykaz zadań zawodowych. 5. Wykaz składowych kwalifikacji zawodowych. 6. Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych pracownika przyporządkowane do: pięciu poziomów kwalifikacji zawodowych, grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawowych i specjalistycznych. W obecnym stanie prawnym standardy kwalifikacji zawodowych nie są obligatoryjnym dokumentem. Aktualnie opracowane standardy funkcjonują na zasadzie dokumentu rekomendowanego przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej i mogą być wykorzystywane przez zainteresowane osoby i instytucje do różnych celów, np. poradnictwa zawodowego, dostosowania ofert pracy do kwalifikacji 4

osób poszukujących pracy, oceny luki kwalifikacyjnej osób bezrobotnych i poszukujących pracy, opracowania programów staży i praktyk zawodowych w ramach przygotowania zawodowego, przygotowania podstaw programowych kształcenia w zawodzie, programów kształcenia i doskonalenia zawodowego. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych przedstawia rys. 1. KLASYFIKACJA ZAWODÓW I SPECJALNOŚCI Standard kwalifikacji dla zawodu 1 Standard kwalifikacji dla zawodu 2! Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją! Słownik pojęć! Podstawy prawne wykonywania zawodu! Syntetyczny opis zawodu! Stanowiska pracy! Zadania zawodowe! Składowe kwalifikacji zawodowych! Specyfikacja kwalifikacji zawodowych według grup i poziomów: POZIOM 1 Standard kwalifikacji dla zawodu 3 Standard kwalifikacji dla zawodu 4 ponadzawodowe ogólnozawodowe podstawowe specjalistyczne POZIOM 2 umiejętności wiadomości cechy psychofizyczne ponadzawodowe kolejne zawody... ogólnozawodowe podstawowe umiejętności wiadomości cechy psychofizyczne specjalistyczne (itd....) POZIOM 5 ponadzawodowe ogólnozawodowe podstawowe umiejętności wiadomości cechy psychofizyczne specjalistyczne Rys. 1. Model krajowych standardów kwalifikacji zawodowych 5

* * * Krajowy standard kwalifikacji zawodowych powstaje w oparciu o analizę zawodu, która polega na wyodrębnieniu zakresów pracy w zawodzie oraz typowych zadań zawodowych Z-n (n = 1, 2, 3 ). Przyjęto, że zakres pracy ma odpowiadać potrzebom rynku pracy, tzn. powinna istnieć możliwość zatrudnienia pracownika w danym zakresie pracy, na jednym lub kilku stanowiskach. Zakresom prac przyporządkowano tzw. składowe kwalifikacji zawodowych K-i (i = 1, 2, 3 ). Każdej składowej kwalifikacji zawodowych przyporządkowano co najmniej jedno (najczęściej kilka) zadań zawodowych. Korelację między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych przedstawia tabela 2 opisu standardu. W kolejnym kroku analizy każde zadanie zawodowe rozpisane zostało na zbiory: umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych. W grupie kwalifikacji podstawowych dla zawodu i specjalistycznych poszczególnym umiejętnościom, wiadomościom i cechom psychofizycznym przyporządkowano oznaczenia tych składowych kwalifikacji zawodowych K-i, w których dana umiejętność, wiadomość i cecha jest wykorzystywana. W grupie kwalifikacji ogólnozawodowych i ponadzawodowych nie indeksuje się umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych symbolami K-i, gdyż z definicji są one przypisane do wszystkich składowych kwalifikacji zawodowych K-i. Rysunek 2 przedstawia etapy analizy zawodu. ZAWÓD ZAKRES PRACY (SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH) ZADANIE ZAWODOWE UMIEJĘTNOŚCI WIADOMOŚCI CECHY PSYCHOFIZYCZNE Rys. 2. Etapy analizy zawodu Zbiory umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych przypisane zostały do czterech grup kwalifikacji: ponadzawodowych, ogólnozawodowych, podstawowych dla zawodu i specjalistycznych, które różnią się zasięgiem i stopniem ogólności. Kwalifikacje ponadzawodowe opisane są zbiorami umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych wspólnych dla branży lub sektora gospodarki, w której zawód funkcjonuje (np. branża budowlana, informatyczna). Kwalifikacje ponadzawodowe obejmują także kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako wspólne dla wszystkich zawodów. Kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich zakresów pracy w zawodzie, czyli dla tzw. składowych kwalifikacji 6

zawodowych K-i. Kwalifikacje podstawowe dla zawodu są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych. Kwalifikacje specjalistyczne także są charakterystyczne dla jednej lub kilku (ale nie wszystkich) składowych kwalifikacji zawodowych, ale ponadto są to umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne rzadziej występujące w zawodzie, które wykonuje stosunkowo mała grupa pracowników wyspecjalizowanych w dość wąskiej działalności w ramach zawodu. Rysunek 3 przedstawia zasięg poszczególnych rodzajów kwalifikacji zawodowych. W Krajowym Standardzie Kwalifikacji Zawodowych zdefiniowano pięć poziomów kwalifikacji. Uporządkowanie kwalifikacji zawodowych według poziomów ma na celu ukazanie złożoności pracy, stopnia trudności i ponoszonej odpowiedzialności. Zasadą było niemieszanie ze sobą dwóch kwestii: wykształcenia towarzyszącego zdobywaniu kwalifikacji zawodowych oraz umiejętności wymaganych do wykonywania pracy na typowych stanowiskach pracy w zakładach pracy. Przyjęto nadrzędność wymagań stawianych pracownikom na stanowiskach pracy nad wymaganiami określonymi w podstawach programowych kształcenia w zawodzie i wynikającymi z nich wymaganiami programów nauczania oraz wymaganiami zewnętrznych egzaminów potwierdzających kwalifikacje zawodowe. GOSPODARKA (Klasyfikacja zawodów i specjalności) BRANŻA (SEKTOR GOSPODARKI) ZAWÓD Kwalifikacje ogólnozawodowe Kwalifikacje ponadzawodowe ZAKRES PRACY (SKŁADOWA KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH) ZADANIE ZAWODOWE Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne Kwalifikacje podstawowe i specjalistyczne Kwalifikacje kluczowe (np. porozumiewanie się w języku obcym, umiejętność wyszukiwania i przetwarzania informacji, przedsiębiorczość, umiejętność pracy zespołowej itp.) Rys. 3. Zasięg rodzajów kwalifikacji zawodowych Na poziomie pierwszym umieszcza się umiejętności towarzyszące pracom prostym, rutynowym, wykonywanym pod kierunkiem i pod kontrolą przełożonego. Najczęściej jest to praca wykonywana indywidualnie. Do wykonywania pracy na poziomie pierwszym wystarcza przyuczenie. Osoba wykonująca pracę ponosi za nią indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione. 7

Poziom drugi wymaga samodzielności i samokontroli przy wykonywaniu typowych zadań zawodowych. Pracownik potrafi pracować w zespole pod nadzorem kierownika zespołu. Ponosi indywidualną odpowiedzialność za działania zawinione. Na poziomie trzecim kwalifikacji zawodowych pracuje pracownik, który wykonuje złożone zadania zawodowe. Złożoność zadań generuje konieczność posiadania umiejętności rozwiązywania nietypowych problemów towarzyszących pracy. Pracownik potrafi kierować małym, kilku- lub kilkunastoosobowym zespołem pracowników. Ponosi odpowiedzialność zarówno za skutki własnych działań, jak i za działania kierowanego przez siebie zespołu. Poziom czwarty wymaga od pracownika umiejętności wykonywania wielu różnorodnych, często skomplikowanych i problemowych zadań zawodowych. Zadania te mają charakter techniczny, organizacyjny i specjalistyczny oraz wymagają samodzielności powiązanej z poczuciem ponoszenia wysokiej osobistej odpowiedzialności. Pracownik musi potrafić kierować zespołami średniej i dużej liczebności, od kilkunastu do kilkudziesięciu osób, podzielonymi na podzespoły. Poziom piąty reprezentują pracownicy, którzy kierują organizacjami i podejmują decyzje o znaczeniu strategicznym. Potrafią diagnozować, analizować i prognozować złożoną sytuację gospodarczą i ekonomiczną oraz wdrażać swoje pomysły do praktyki organizacyjnej i gospodarczej. Są w pełni samodzielni, działający w sytuacjach przeważnie problemowych, ponoszący odpowiedzialność i ryzyko wynikające z podejmowanych decyzji i działań. Pracownicy ci ponoszą także odpowiedzialność za bezpieczeństwo i rozwój zawodowy podległych im osób i całej organizacji. 8

1. Podstawy prawne wykonywania zawodu 1 Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r. w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych (Dz. U. Nr 79, poz. 849 z późn. zm.). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 16 lipca 2002 r. w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu (Dz. U. Nr 120, poz. 1021 z późn. zm.). Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 października 2003 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego (Dz. U. Nr 193, poz. 1890). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 10 maja 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy użytkowaniu wózków jezdniowych z napędem silnikowym (Dz. U. Nr 70, poz. 650 z późn. zm.). 2. Syntetyczny opis zawodu Do głównych zadań wykonywanych przez kierowcę operatora wózka jezdniowego należy przygotowanie wózka do pracy, pobieranie, transportowanie, scalanie i składowanie ładunków, prowadzenie dokumentacji kontroli urządzeń oraz utrzymanie w dobrym stanie urządzeń transportu bliskiego. Zawód kierowcy operatora wózka jezdniowego wymaga dobrego stanu zdrowia. Spośród wielu cech psychofizycznych ważna jest ostrość wzroku, spostrzegawczość, wyobraźnia przestrzenna i rozróżnianie kolorów. Jego praca bywa bardzo niebezpieczna. Jest on narażony na oddziaływanie warunków atmosferycznych. Często przewozi, z wykorzystaniem osprzętu pomocniczego bardzo duże i ciężkie ładunki, dlatego istotną cechą psychofizyczną jest także ocena odległości i wysokości. Nadmierny wysiłek fizyczny podczas pracy, wielogodzinne siedzenie w wymuszonej pozycji ciała (niewygodne siedzisko) oraz długotrwałe wibracje mogą powodować bóle kręgosłupa, pleców, ramion i rąk. Ponadto nadmierny hałas podczas obsługi wózków napędzanych silnikami spalinowymi lub podczas pracy w zamkniętych pomieszczeniach może spowodować uszkodzenie słuchu. Kierowca operator wózka jezdniowego wykonuje swoje zadania zawodowe zarówno w małych firmach, zatrudniających niewielu pracowników, jak i dużych przedsiębiorstwach produkcyjnych, transportowych. Może być zatrudniony w przedsiębiorstwach, w których występuje transport wewnętrzny, wewnątrzzakładowy, wewnątrzwydziałowy, międzystanowiskowy, międzyoperacyjny, w różnych branżach gospodarki: budownictwie, motoryzacji, handlu hurtowym i spedycji. 1 Stan prawny na dzień 31 marca 2007 r. 9

W małych firmach kierowca operator na ogół pracuje samodzielnie. W dużych przedsiębiorstwach najczęściej pod kierownictwem brygadzisty lub kierownika, który przydziela zadania, jest odpowiedzialny za dostarczenie materiałów i urządzeń oraz sprawdza prawidłowość wykonywanych prac. Kierowca operator wózków jezdniowych nie prowadzi samodzielnej działalności gospodarczej. Praca w tym zawodzie wykonywana jest zarówno w pomieszczeniach zamkniętych (w dużych zakładach są to hale produkcyjne, magazyny), jak również na wolnym powietrzu, podczas rozładunku lub załadunku innych środków transportu (kołowego, kolejowego, morskiego). Wykonywanie tego zawodu wymaga posiadania uprawnień kierowcy operatora wózków jezdniowych. 3. Stanowiska pracy Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych Poziom kwalifikacji Typowe stanowiska pracy zawodowych 1 * ) 2 Kierowca operator wózka jezdniowego. 3 * ) 4 * ) 5 * ) * ) Nie zidentyfikowano w badaniach. UWAGI 4. Zadania zawodowe Z-1. Przygotowanie wózka jezdniowego do pracy. Z-2. Pobieranie i składowanie ładunków z wykorzystaniem wózka jezdniowego. Z-3. Transportowanie pionowe i poziome ładunku z wykorzystaniem wózka jezdniowego. Z-4. Wykonywanie załadunku i rozładunku z wykorzystaniem wózka jezdniowego. Z-5. Zabezpieczanie ładunków podczas transportu i składowania z wykorzystaniem wózka jezdniowego. Z-6. Wykonywanie załadunku i rozładunku materiałów niebezpiecznych z wykorzystaniem wózka jezdniowego. Z-7. Przestrzeganie przepisów i zasad BHP, ochrony przeciwpożarowej, ergonomii i ochrony środowiska oraz udzielanie pierwszej pomocy przedlekarskiej. Z-8. Zaopatrywanie wózka jezdniowego w paliwo i dobieranie urządzeń scalających ładunki. Z-9. Prowadzenie i dokumentowanie kontroli urządzeń i układów wózka jezdniowego. Z-10. Prowadzenie dokumentacji przewozowej i magazynowej. 10

Z-11. Współpraca z pracownikami i przełożonymi w czasie realizacji zadań transportowych. Z-12. Współpraca z pracownikami innych działów zakładu. Z-13. Współpraca z inspektorami Urzędu Dozoru Technicznego podczas odbioru wózka. Z-14. Ocena jakości wykonywanych przez siebie zadań. Z-15. Nadzorowanie sprzętu (wózka jezdniowego) i elementów mocujących ładunek. 5. Składowe kwalifikacji zawodowych K-1. Wykonywanie czynności pomocniczych, obsługowych i konserwacyjnych wózka jezdniowego. K-2. Wykonywanie załadunku i rozładunku różnych środków transportowych wózkiem jezdniowym. K-3. Wykonywanie transportu wewnątrzzakładowego wózkiem jezdniowym. K-4. Wykonywanie transportu materiałów wózkiem jezdniowym w magazynie. K-5. Wykonywanie transportu wózkiem jezdniowym z osprzętem specjalistycznym. K-6. Wykonywanie transportu wózkiem jezdniowym materiałów niebezpiecznych. 7. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych Zadania Składowe kwalifikacji zawodowych zawodowe K-1 K-2 K-3 K-4 K-5 K-6 Z-1 X X X X Z-2 X X X X Z-3 X X X X X Z-4 X X X Z-5 X X X X X Z-6 X Z-7 X X X X X X Z-8 X X X Z-9 X X X Z-10 X X X Z-11 X X X X X X Z-12 X X X X X X Z-13 X X X Z-14 X X X X X X Z-15 X X X X X X 11

7. Kwalifikacje ponadzawodowe UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji Poziom kwalifikacji zawodowych Kwalifikacje ponadzawodowe UMIEJĘTNOŚCI 1 * ) Organizuje własne stanowisko pracy. Bezpośrednio komunikuje się z przełożonymi i współpracownikami. Posługuje się dokumentacją techniczną dotyczącą wykonywanych zadań zawodowych. Stosuje zasady, przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej 2 i ochrony środowiska na swoim stanowisku pracy. Wykonuje zadania zawodowe zgodnie z zasadami ergonomii. Udziela pomocy przedmedycznej. Zachowuje ład i porządek na stanowisku pracy. Przestrzega zasad współżycia społecznego. Przestrzega zasad etyki zawodowej. Dokonuje samooceny pracy własnej. 3 * ) 4 * ) 5 * ) WIADOMOŚCI 1 * ) Zasady organizacji stanowiska pracy zgodnie z zasadami ergonomii. Elementarne podstawy komunikacji społecznej. Przepisy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska na zajmowanym stanowisku. 2 Zasady i metody udzielania pomocy przedmedycznej. Typowe dokumentacje techniczne i instrukcje dotyczące użytkowania sprzętu. Zasady współżycia społecznego. Organizacja pracy zespołu, podstawy komunikacji społecznej. Zasady etyki zawodowej. 3 * ) 4 * ) 5 * ) CECHY PSYCHOFIZYCZNE 1 * ) Koordynacja wzrokowo-ruchowa. Ostrość wzroku. Sprawność fizyczna. 2 Uzdolnienia techniczne. Odpowiedzialność. Samokontrola. 3 * ) 4 * ) 5 * ) * ) Nie zidentyfikowano w badaniach. 12

8. Specyfikacja kwalifikacji ogólnozawodowych, podstawowych i specjalistycznych dla zawodu UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych Nie zidentyfikowano. POZIOM 1 Umiejętności POZIOM 2 Kwalifikacje ogólnozawodowe Posługuje się podstawowymi narzędziami monterskimi. Dobiera narzędzia, sprzęt zgodnie z procedurami technologicznymi. Stosuje odzież i środki ochrony osobistej. Interpretuje znaki informacyjne na opakowaniach. Interpretuje zapisy instrukcji obsługi. Interpretuje znaki i sygnały informacyjne oraz barwy bezpieczeństwa. Stosuje podręczny sprzęt oraz środki gaśnicze zgodnie z przepisami ochrony środowiska pracy. Usuwa zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników. Ocenia ryzyko zawodowe na stanowisku pracy. Stosuje ogólne zasady ruchu pojazdów. Wiadomości Zasady doboru narzędzi do wykonywania prac. Zasady doboru odzieży i środków ochrony osobistej. Klasyfikacja opakowań ze względu na materiał, z jakiego są wykonane. Symbole na opakowaniach ładunków. Właściwości fizyczne i chemiczne ładunków. Materiały niebezpieczne. Zasady ochrony przeciwpożarowej. Zasady postępowania podczas zagrożenia dla zdrowia i życia pracowników. Sposoby oznakowania stref niebezpiecznych. Rodzaje nawierzchni dróg wewnątrzzakładowych. 13

Cechy psychofizyczne Refleks. Koncentracja uwagi. Wyobraźnia przestrzenna. Samodzielność. Wytrwałość. Umiejętności 14 Kwalifikacje podstawowe dla zawodu Określa podstawowe parametry wózka i jego osprzętu roboczego (K-1). Ocenia stan techniczny wózka z uwzględnieniem układu hamulcowego, urządzeń sygnalizacyjnych, napędowych, kontrolnych i sterowniczych (K-1). Wykonuje obsługę techniczną wózka z uwzględnieniem układu hamulcowego, urządzeń sygnalizacyjnych, napędowych, kontrolnych i sterowniczych (K-1). Wykonuje konserwację techniczną wózka z uwzględnieniem układu hamulcowego, urządzeń sygnalizacyjnych, napędowych, kontrolnych i sterowniczych (K-1). Wykonuje obsługę akumulatorów wózka (K-1). Ustala zakres naprawy bieżącej wózka (K-1). Określa zapotrzebowanie na paliwa i środki smarne (K-1). Uzupełnia paliwo (K-1). Podłącza akumulatory do ładowania (K-1). Przeprowadza próby statyczne wózka jezdniowego (K-1). Przeprowadza próby dynamiczne wózka jezdniowego (K-1). Wypełnia dokumentację kontrolno-eksploatacyjną wózka (K-1). Ocenia stan techniczny urządzeń mocujących (K-1, K-4, K-5, K-6). Interpretuje zapisy dokumentacji technicznej wózka (K-1). Wypełnia książkę odbioru wózka jezdniowego (K-1). Sprawdza działanie i funkcjonowanie wózka i jego osprzętu roboczego (K-1, K-4, K-5, K-6). Przekazuje i odbiera urządzenia transportowe (K-1). Zabezpiecza wózek przed dostępem osób niepowołanych (K-1). Dobiera wyposażenie dodatkowe wózka w zależności od rodzaju przemieszczanego materiału (K-1, K-4, K-5, K-6). Konserwuje urządzenia scalające (K-1, K-4, K-5, K-6). Rozładowuje materiały i opakowania w miejscach składowania (K-2, K-4, K-5, K-6). Określa właściwości ładunków oraz wymagania dotyczące ich transportu (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Posługuje się mechanizmami podnoszenia w urządzeniach transportu bliskiego (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Zabezpiecza ładunki przed przemieszczeniem w czasie transportu (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6).

Scala ładunki zgodnie z wymaganiami (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Wypełnia dokumentację transportową i magazynową (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Podnosi bezpiecznie różne ładunki (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Opuszcza ładunki w określonych miejscach (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Przemieszcza transportuje ładunki (K-3, K-4, K-5, K-6). Określa miejsca składowania i sposób transportu (K-3, K-4, K-5, K-6). Określa drogę transportu (K-3, K-4, K-5, K-6). Wykonuje manewry wózkiem w różnych warunkach, z zachowaniem zasad ruchu drogowego (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Przewiduje skutki wykonywanych manewrów wózkiem (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Ładuje materiały i opakowania na różne środki transportowe (K-2, K-5, K-6). Rozładowuje materiały i opakowania z różnych środków transportowych (K-2, K-5, K-6). Zabezpiecza ładunki przed przemieszczeniem podczas transportu (K-1, K-4, K-5, K-6). Rozmieszcza bezpiecznie ładunki na środkach transportu (K-2, K-5, K-6). Określa ilość transportowanych materiałów (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Przyjmuje formularze WZ i PM (K-2, K-3, K-5, K-6). Wydaje oraz przyjmuje towar na podstawie formularzy (K-2, K-3, K-5, K-6). Określa ilość ładunku na środkach transportowych na podstawie dokumentacji przewozowej (K-2, K-5, K-6). Interpretuje zapisy dokumentów przewozowych (K-2, K-5, K-6). Posługuje się magazynowymi programami komputerowymi (K-1, K-4, K-5, K-6). Komunikuje się z pracownikami innych wydziałów (K-1, K-3, K-4, K-5, K-6). Przestrzega terminów wykonania zadań (K-1, K-4, K-5, K-6). Określa ilość materiałów na składowiskach materiałów (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Określa ilość transportowanych materiałów (K-3, K-4, K-5, K-6). Składa zamówienia na części zamienne i materiały eksploatacyjne do wózka jezdniowego (K-1, K-5, K-6). Przekazuje informacje o niedomaganiach i usterkach podczas pracy wózka jezdniowego do określonych wydziałów lub pracownikom serwisu technicznego (K-1). Organizuje pracę zespołową podczas wykonywania złożonych zadań (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Organizuje pracę zespołową podczas załadunku i rozładunku dużych ilości materiałów (np. składów wagonów kolejowych) (K-2, K-3, K-4). Kontroluje przebieg załadunku, rozładunku i transportu ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Sprawdza prawidłowość wypełnienia magazynowych druków przewozowych (K-1, K-3). 15

Sprawdza ilość ładunku po wykonaniu transportu (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Ocenia składowisko magazyn pod względem bezpieczeństwa (K-3, K-4). Wiadomości Parametry urządzeń transportu bliskiego (K-1, K-4, K-5, K-6). Budowa urządzeń transportowych (K-1, K-4, K-5, K-6). Podstawowe parametry wózków i ich osprzętu roboczego (K-1, K-4, K-5, K-6). Zasady działania i eksploatacji urządzeń transportu bliskiego (K-1, K-4, K-5, K-6). Podstawowe zagadnienia techniczne dotyczące eksploatacji wózka (K-1). Budowa podstawowych podzespołów wózka jezdniowego z uwzględnieniem układu hamulcowego, urządzeń sygnalizacyjnych, napędowych, kontrolnych, sterowniczych (K-1). Zasady obsługi akumulatorów (K-1). Zasady usuwania usterek i innych nieprawidłowości (K-1). Zalecenia producenta dotyczące eksploatacji wózka jezdniowego (K-1, K-4, K-5, K-6). Zasady działania podzespołów hydraulicznych (K-1). Zasady pracy układu kierowniczego (K-1). Zasady pracy układu hamulcowego (K-1). Zasady diagnozowania usterek zębów, wideł, łańcucha i masztu (K-1). Dokumentacja techniczno-ruchowa wózka jezdniowego (K-1). Zasady wykonywania przeglądu technicznego obsługi technicznej wózka (K-1). Wymogi dopuszczające wózek jezdniowy do pracy badanie odbiorcze i okresowe (K-1). Badania wózka jezdniowego rodzaje, zakres, terminy (K-1). Przeglądy konserwacyjne zgodne z instrukcją eksploatacji (K-1). System okresowych przeglądów technicznych (K-1). Zasady gospodarki paliwami i środkami smarnymi (K-1). Obieg dokumentów zdawczo-odbiorczych wózka w zakładzie (K-1). Podstawy transportu, ładunkoznawstwa (K-1, K-4, K-5, K-6). Symbole i oznaczenia stosowane w urządzeniach transportu bliskiego (K-1, K-4, K-5, K-6). Podstawowe sposoby pobierania i składowania ładunku (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Sposoby piętrzenia ładunków (K-3, K-4, K-5, K-6). Jednostki ładunkowe stosowane w zakładzie i innych współpracujących przedsiębiorstwach (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Zasady transportu wewnątrzzakładowego (K-3, K-4, K-5, K-6). Oznaczenia dróg transportowych w zakładzie (K-3, K-4, K-5, K-6). Zasady bezpiecznego przewożenia ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Właściwości fizyczne i chemiczne ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Zasady zabezpieczania ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Zasady rozmieszczania ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). 16

Symbole na opakowaniach ładunków (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Urządzenia mocujące i zabezpieczające (K-1, K-4, K-5, K-6). Procedury przyjmowania towaru do magazynu (K-4). Procedury wydawania towaru z magazynu (K-4). Symbole i oznaczenia stosowane w zakładzie (K-3, K-4, K-5, K-6). Wielkości miary stosowane do określonych materiałów (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Druki i formularze stosowane w zakładzie (K-1, K-3, K-4). Obieg dokumentów w zakładzie (K-1, K-3, K-4). Zasady gospodarki magazynowej w przedsiębiorstwie (K-1, K-3, K-4). Procedura komunikacji wewnątrzwydziałowej (K-1, K-3, K-4). Książka odbioru wózka (K-1). Podstawy zarządzania jakością, o ile są wymagane (K-1, K-2, K-3). Cechy psychofizyczne Spostrzegawczość (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Odporność na warunki pogodowe (K-2, K-3). Podzielność uwagi (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Wytrzymałość na długotrwały wysiłek fizyczny (K-2, K-3). Komunikatywność (K-2, K-3, K-4, K-5, K-6). Odwaga (K-5, K-6). Umiejętności Kwalifikacje specjalistyczne dla zawodu Interpretuje znaki informacyjne materiałów niebezpiecznych na opakowaniach (K-6). Dobiera osprzęt do różnych ładunków materiałów niebezpiecznych (K-6). Posługuje się urządzeniami do załadunku materiałów niebezpiecznych (K-6). Dobiera urządzenia mocujące w zależności od właściwości i rodzaju opakowania ładunku materiałów niebezpiecznych (K-6). Dobiera urządzenia mocujące do transportu materiałów o nietypowych kształtach (K-5). Dobiera osprzęt do transportu (podnoszenia) osób (K-5). Wiadomości Klasyfikacja materiałów niebezpiecznych (K-6). Zasady znakowania i zabezpieczania ładunków niebezpiecznych (K-6). Zasady stosowane w transporcie wewnętrznym materiałów niebezpiecznych (K-6). Znaki i sygnały informacyjne oraz barwy znaków bezpieczeństwa (K-6). Zasady transportu materiałów o nietypowych kształtach (K-5). Zasady transportu (podnoszenia) osób (K-5). 17

Cechy psychofizyczne Rozróżnianie barw (K-6). Nie zidentyfikowano. POZIOM 3 POZIOM 4 Nie zidentyfikowano. Nie zidentyfikowano. POZIOM 5 18