Pomoc publiczna w ramach inicjatywy JESSICA w Regionalnych Programach Operacyjnych - Departament Koordynacji i Wdrażania ania Programów w Regionalnych Warszawa, 20 czerwca 2011 r. 1
Relacje zachodzące pomiędzy podmiotami zaangażowanymi we wdrażanie inicjatywy JESSICA: INSTYTUCJA ZARZĄDZAJĄCA (IZ) FUNDUSZ POWIERNICZY (EBI) FUNDUSZ ROZWOJU OBSZARÓW MIEJSKICH Przyjęto, że w relacji między IZ a podmiotem zarządzającym HF (niezależnie od tego, czy będzie to podmiot wyłoniony w drodze procedury przetargowej, czy też EBI), nie ma pomocy publicznej. Uzasadnieniem dla braku pomocy publicznej jest przejrzyste, otwarte i niedyskryminacyjne postępowanie przetargowe albo powierzenie EBI roli podmiotu zarządzającego. Należy przyjąć, że FROM nie jest beneficjentem pomocy publicznej, jeżeli jest wyłącznie przekaźnikiem pomocy (vehicle) pośrednim narzędziem służącym do transferu środków w realizację projektów rewitalizacyjnych. Nie przewiduje się udzielania gwarancji, innych instrumentów finansowych lub zachęt fiskalnych dla FROM. Przyjęto założenie, że ostateczni beneficjenci są beneficjentami pomocy. OSTATECZNI BENEFICJENCI 2
Rozporządzenia ws. udzielania pomocy publicznej w ramach inicjatywy JESSICA Od połowy 2009 roku trwają prace nad programem pomocowym regulującym udzielanie pomocy publicznej w ramach inicjatywy finansowej JESSICA na poziomie pomiędzy funduszem rozwoju obszarów miejskich a beneficjentem pomocy. W drodze konsultacji z przedstawicielami Instytucji Zarządzających RPO zaangażowanymi we wdrażanie inicjatywy oraz przedstawicielami EBI powstał projekt programu, który wymaga notyfikacji do Komisji Europejskiej. 3
Rozporządzenia ws. udzielania pomocy publicznej w ramach inicjatywy JESSICA Z uwagi na przedłużanie się prac nad pierwotnym programem pomocowym dla inicjatywy JESSICA (m.in. brak perspektyw na szybkie zatwierdzenie programu przez Komisję Europejską) konieczne było również rozpoczęcie równoległych prac nad programem pomocowym, którego wprowadzenie do polskiego systemu prawnego będzie możliwe w jak najkrótszym czasie. W tym celu został przygotowany program pomocowy oparty na schemacie regionalnej pomocy inwestycyjnej zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str.8). Rozporządzenie weszło w życie w dniu 30 grudnia 2010 r. Jednocześnie kontynuowane były prace nad pierwszym projektem w zakresie pomocy na rewitalizację obszarów zdegradowanych. 4
z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (1) Podstawą prawną rozporządzenia jest rozporządzenie Komisji (WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólne rozporządzenie w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str. 3), zwane dalej rozporządzeniem Komisji (WE) nr 800/2008. Tym samym program pomocowy ustanowiony rozporządzeniem Ministra Rozwoju Regionalnego nie wymagał notyfikacji do Komisji Europejskiej. Pociąga to za sobą jednak konsekwencje w postaci konieczności ścisłego zastosowania przepisów rozporządzenia Komisji (WE) nr 800/2008. Odstąpienie od któregokolwiek z warunków określonych w Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 800/2008 pociągałoby za osobą konieczność notyfikacji programu pomocowego i wydłużyło czas jego wdrożenia do polskiego sytemu prawnego 5
z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (2) Pomoc może być udzielana na realizację nowych inwestycji w województwie objętym danym regionalnym programem operacyjnym. Formy udzielania pomocy: pożyczki dla przedsiębiorców wielkość pomocy stanowi różnicę pomiędzy zdyskontowaną rynkową wartością odsetek, która byłaby naliczona dla pożyczki, a zdyskontowaną wartością odsetek wynikającą z oprocentowania zastosowanego przez fundusz rozwoju obszarów miejskich; poręczenia dla mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców - wielkość pomocy stanowi różnicę między zdyskontowaną wartością rynkowej opłaty prowizyjnej, jaka byłaby pobrana od udzielanego poręczenia, a zdyskontowaną wartością opłaty prowizyjnej pobieranej przez fundusz rozwoju obszarów miejskich. W ramach projektowanego programu pomocowego nie jest możliwe udzielanie pomocy w innej formie niż to przewiduje Rozporządzenie Komisji (WE) 800/2006. 6
z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (3) Intensywność pomocy na pokrycie wydatków wynosi: 50% - na obszarach należących do województw: lubelskiego, podkarpackiego, warmińsko mazurskiego, podlaskiego, świętokrzyskiego, opolskiego, małopolskiego, lubuskiego, łódzkiego, kujawsko pomorskiego; 40% - na obszarach należących do województw: śląskiego, pomorskiego, zachodniopomorskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego, a do dnia 31 grudnia 2010 r. na obszarze należącym do województwa mazowieckiego, z wyłączeniem miasta stołecznego Warszawy; 30% - na obszarze należącym do miasta stołecznego Warszawy oraz w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2013 r. na obszarze należącym do województwa mazowieckiego. Z wyłączeniem pomocy udzielanej dla sektora transportowego oraz z wyłączeniem pomocy udzielanej na realizację dużego projektu inwestycyjnego, intensywność pomocy może ulec zwiększeniu o: 10 punktów procentowych w przypadku średniego przedsiębiorcy; 20 punktów procentowych w przypadku mikroprzedsiębiorcy i małego przedsiębiorcy. 7
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (1) Program pomocowy będzie dotyczył pomocy udzielanej na rewitalizację miejskich obszarów zdegradowanych w ramach inicjatywy JESSICA. Pomoc będzie udzielana przedsiębiorcom realizującym projekty polegające na działaniach zmierzających do zrewitalizowania miejskich obszarów zdegradowanych, zwane projektami rewitalizacyjnymi. Pomoc może być udzielana na projekty rewitalizacyjne realizowane na miejskim obszarze zdegradowanym. Przez miejski obszar zdegradowany należy rozumieć: w przypadku obszarów zamieszkanych objęty programem rewitalizacji obszar określony zgodnie z art. 47 ust. 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006, w przypadku obszarów niezamieszkanych objęty programem rewitalizacji obszar, którego poziom rozwoju odbiega od poziomu rozwoju całego miasta i charakteryzujący się występowaniem negatywnych zjawisk ograniczających lub uniemożliwiających rozwój, co zostało potwierdzone szczegółowym opisem stanu tego obszaru; 8
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (2) Program przewiduje udzielanie pomocy w następujących formach pożyczki dla przedsiębiorców, wielkość pomocy stanowić będzie różnicę pomiędzy zdyskontowaną rynkową wartością odsetek, która byłaby naliczona dla pożyczki, a zdyskontowaną wartością odsetek wynikającą z preferencyjnego oprocentowania zastosowanego przez fundusz rozwoju obszarów miejskich; poręczenia dla przedsiębiorców, wielkość pomocy stanowić będzie różnicę pomiędzy zdyskontowaną wartością rynkowej opłaty prowizyjnej, jaka byłaby pobrana od udzielanego poręczenia, a zdyskontowaną wartością preferencyjnej opłaty prowizyjnej pobieranej przez fundusz rozwoju obszarów miejskich; dokapitalizowania przedsiębiorców, wielkość pomocy będzie obliczana zgodnie z 4 pkt 3 lit. b rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. Nr 194, poz. 1983, z 2006 r. Nr 183, poz. 1355 oraz z 2009 r. Nr 122, poz. 1008). 9
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (3) Rynkowa wartość odsetek dla pożyczki, jest wyliczana na podstawie stóp referencyjnych ustalonych zgodnie z komunikatem Komisji w sprawie zmiany metody ustalania stóp referencyjnych i dyskontowych (Dz. Urz. UE C 14 z 19.01.2008, str. 6). Przez rynkową wartość opłaty prowizyjnej, dla poręczenia dla projektów rewitalizacyjnych realizowanych przez mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców, rozumie się stawkę bezpieczną, o której mowa w pkt 3.3 obwieszczenia Komisji w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE do pomocy państwa w formie gwarancji (Dz. Urz. UE C 155 z 20.06.2008, str. 10). Przez rynkową opłatę prowizyjną dla poręczenia dla projektów realizowanych przez przedsiębiorców innych niż mikroprzedsiębiorca, mały lub średni przedsiębiorca, rozumie się opłatę prowizyjną poręczenia dla projektu rewitalizacyjnego w sytuacji, gdy nie jest on obciążony czynnikami, o których mowa w 3 ust. 2. 10
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (4) Preferencyjne oprocentowanie pożyczek, wartość preferencyjnej opłaty prowizyjnej oraz warunki dokapitalizowania ustalać będzie fundusz rozwoju obszarów miejskich w oparciu o ekspertyzy opracowane przez niezależny podmiot wybrany przez Instytucję Zarządzającą bądź podmiot przez nią wskazany. Ekspertyza przygotowywana będzie odrębnie dla każdego projektu rewitalizacyjnego, w oparciu o informacje o występujących w projekcie czynnikach, które wpływają negatywnie na stopę zwrotu z inwestycji dla projektu rewitalizacyjnego, tzn.: 1. czynnikach wpływających na podniesienie kosztów projektu rewitalizacyjnego oraz 2. czynnikach wpływających na obniżenie zysku z projektu rewitalizacyjnego. 11
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (5) Ekspertyza będzie obejmowała : określenie stopy zwrotu z inwestycji dla projektu rewitalizacyjnego; analizę czynników i ich wpływu na stopę zwrotu z inwestycji dla projektu rewitalizacyjnego; określenie stopy zwrotu z inwestycji dla projektu rewitalizacyjnego w sytuacji, gdy nie byłby on obciążony czynnikami, wpływającymi na wysokość stopy zwrotu z inwestycji. propozycję preferencyjnego oprocentowania pożyczek, preferencyjnej opłaty prowizyjnej oraz wyceny akcji lub udziałów obejmowanych przez fundusz rozwoju obszarów miejskich w ramach dokapitalizowania, oraz czas i warunki na jakich są one udzielane, które zrównoważą negatywny wpływ czynników rewitalizacyjnych. określenie wartości pomocy dla projektu rewitalizacyjnego przy proponowanym preferencyjnym oprocentowaniu pożyczek, preferencyjnej opłacie prowizyjnej oraz dokapitalizowaniu. 12
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (6) Efekt zachęty Początkowo w programie przewidziano możliwości kwalifikowania wydatków poniesionych przed złożeniem wniosku. Z uwagi na zgłoszony sprzeciw Prezesa UOKIK w opinii wydanej na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 57, poz. 404, z późn zm.) konieczne było wprowadzenie efektu zachęty. Wprowadzono zatem zapisy dotyczące efektu zachęty w rozumieniu przepisów o regionalnej pomocy inwestycyjnej. W ostatecznym kształcie programu pomocowego przewidziano, że prace inwestycyjne związane z realizacją projektu mogą się rozpocząć po złożeniu wniosku o udzielenie pomocy. 13
w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych (7) Przez rozpoczęcie prac inwestycyjnych związanych z realizacją projektu należy rozumieć rozpoczęcie robót budowlanych, w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.), lub złożenie pierwszego oświadczenia woli dotyczącego nabycia ruchomych środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. Wprowadzone w programie pomocowym rozwiązanie umożliwia kwalifikowanie wydatków poniesionych na prace przygotowawcze przed złożeniem wniosku. Prace przygotowawcze konieczne do przygotowania wniosku aplikacyjnego muszą zostać wykonane przed jego złożeniem, zasadne jest więc ich wyraźne wyłączenie z przepisów kształtujących efekt zachęty w celu wskazania, iż ich wykonanie przed złożeniem wniosku, nie konsumuje efektu zachęty. 14
Zakres programów pomocowych i różnice w nich przewidziane Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych Pomoc będzie udzielana jedynie na nowe inwestycje. Nie przewidziano dodatkowych ograniczeń dotyczących miejsca położenia inwestycji. Pomoc będzie udzielna w formie pożyczki dla przedsiębiorców oraz poręczeń dla mikrorzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców Intensywność pomocy będzie określana zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 13 października 2006 r. w sprawie ustalenia mapy pomocy regionalnej (Dz. U. Nr 190, poz. 1402). Program nie wymaga notyfikacji do Komisji Europejskiej. Program wszedł w życie 30 grudnia 2010 r Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie udzielania pomocy na rewitalizację przez fundusze rozwoju obszarów miejskich w ramach regionalnych programów operacyjnych Pomoc będzie mogła być udzielona również na projekty inne niż nowe inwestycje. Pomoc może być udzielona jedynie na projekty znajdujące się na miejskich obszarach zdegradowanych, określonych zgodnie z definicją umieszczoną w rozporządzeniu. Pomoc będzie udzielana w formie pożyczek poręczeń oraz dokapitalizowania przedsiębiorców. Intensywność pomocy będzie określana w oparciu o ekspertyzę sporządzoną przez niezależnego eksperta. Projekt wymaga notyfikacji do Komisji Europejskiej. Planowany termin przekazania do notyfikacji - druga połowa 2011 roku. 15
Dziękuj kuję za uwagę Warszawa ul. Wspólna 2/4 www.mrr.gov.pl www.funduszestrukturalne.gov.pl 16