NOWELIZACJA USTAWY O ZU YTYM SPRZÊCIE ELEKTRYCZNYM I ELEKTRONICZNYM CZ. II

Nr 2 (56)/09 ODPADY i ŒRODOWISKO NOWELIZACJA USTAWY O ZU YTYM SPRZÊCIE ELEKTRYCZNYM I ELEKTRONICZNYM CZ. II dr in Beata B. K³opotek 1. Wstêp Ustawa z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zu ytym sprzêcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 223, poz. 1464) wprowadzi³a szereg istotnych zmian dotycz¹cych wprowadzaj¹cych sprzêt, zbieraj¹cych sprzêt, prowadz¹cych zak³ady przetwarzania, prowadz¹cych dzia³alnoœæ w zakresie recyklingu i prowadz¹cych dzia³alnoœæ w zakresie innych ni recykling procesów odzysku oraz organizacji odzysku. 2. Zmiany dotycz¹ce obowi¹zków wprowadzaj¹cych sprzêt Zmiany dotycz¹ce definicji wprowadzaj¹cego sprzêt, wprowadzania sprzêtu do obrotu oraz wymagania w zakresie wpisu do rejestru prowadzonego przez G³ównego Inspektora Ochrony Œrodowiska przedstawiono w pierwszej czêœci artyku³u [1]. W ustawie z 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprzêcie elektrycznym i elektronicznym (Dz.U. Nr 180, poz. 1495 oraz z 2008 r. Nr 223, poz. 1464), zwanej dalej ustaw¹, zrezygnowano z obowi¹zku pokazywania masy sprzêtu (uchylenie w art. 22 w ust. 1 pkt 3 ustawy). 2.1. Oznakowanie wprowadzanego sprzêtu Uzupe³niono przepisy dotycz¹ce sprzêtu. Oznakowanie sprzêtu symbolem przekreœlonego kosza oznacza, e sprzêt zosta³ wprowadzony do obrotu po 13 sierpnia 2005 r. (art. 23 ust. 1 ustawy). Ponadto wprowadzany do obrotu sprzêt powinien byæ oznakowany w sposób umo liwiaj¹cy identyfikacjê jego producenta (nowy ust. 2 w art. 23 ustawy; dotychczasowe ust. 2 i 3 sta³y siê ust. 3 i 4). 2. 2. Prowadzenie publicznych kampanii edukacyjnych Wprowadzono nowy obowi¹zek prowadzenia publicznych kampanii edukacyjnych przez wprowadzaj¹cych sprzêt (nowy art. 23a ustawy). Wprowadzaj¹cy sprzêt mo e realizowaæ ten obowi¹zek samodzielnie lub za poœrednictwem organizacji odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego. Realizuj¹c ten obowi¹zek samodzielnie, wprowadzaj¹cy sprzêt przeznacza na publiczne kampanie edukacyjnie albo przekazuje, w terminie do 30 czerwca nastêpnego roku, na wyodrêbniony rachunek Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej co najmniej 0,1% swoich dochodów z tytu³u wprowadzenia sprzêtu osi¹ganych w danym roku kalendarzowym. Poniesione wydatki stanowi¹ koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z póÿn. zm.) oraz ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z póÿn. zm.). Œrodki te staj¹ siê przy- 13

ODPADY i ŒRODOWISKO Nr 2 (56)/09 chodem Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej (art. 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zu ytym sprzêcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw). Publiczne kampanie edukacyjne zosta³y zdefiniowane w nowym art. 58a ustawy jako wszelkie dzia³ania maj¹ce na celu podnoszenie stanu œwiadomoœci ekologicznej spo- ³eczeñstwa w zakresie prawid³owego postêpowania z odpadami w postaci zu ytego sprzêtu oraz wspomagaj¹ce osi¹gniêcie wysokiego poziomu zbierania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych, w tym informowanie przy wykorzystywaniu œrodków masowego przekazu, ulotek, broszur informacyjnych i plakatów oraz organizowanie konkursów, konferencji i akcji o charakterze informacyjno-edukacyjnym. Kampanie te powinny uwzglêdniaæ informowanie u ytkowników w szczególnoœci o: mo liwym wp³ywie substancji stosowanych w sprzêcie na œrodowisko i zdrowie ludzi, metodach prowadzenia selektywnego zbierania, dostêpnych dla nich systemach zbierania, ich roli w przyczynianiu siê do ponownego u ycia i odzysku, w tym recyklingu, zu ytego sprzêtu. W przypadku realizacji za poœrednictwem organizacji odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego, organizacja przeznacza na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5% swoich przychodów. Wydatki poniesione na ten cel przez organizacjê odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego musz¹ byæ udokumentowane. 2. 3. Sk³adanie sprawozdañ Wprowadzono pewne odbiurokratyzowanie systemu poprzez zmniejszenie czêstotliwoœci zarówno sk³adania, a poprzez to liczby, sprawozdañ, jak i wydawania zaœwiadczeñ. Generalnie sprawozdania kwartalne zast¹piono sprawozdaniami pó³rocznymi, zmieniaj¹c jednoczeœnie terminy ich sk³adania. Dotyczy to m.in. sprawozdañ o iloœci i masie sprzêtu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju, które za pierwsze pó³rocze bêd¹ sk³adane przez wprowadzaj¹cych sprzêt 31 lipca, zaœ do 15 marca nastêpnego roku za drugie pó³rocze (art. 24 ust. 1 ustawy). Jednoczeœnie zrezygnowano z wymogu podawania danych o rodzaju i masie baterii i akumulatorów stosowanych na potrzeby dzia³ania sprzêtu w zwi¹zku z oczekiwanym zakoñczeniem procesu legislacyjnego ustawy o bateriach i akumulatorach, która bêdzie regulowa³a te kwestie. Jednak e ze wzglêdu na przewidywany termin wejœcia w ycie stosownych przepisów ustawy o bateriach i akumulatorach, zgodnie z przepisami przejœciowymi (art. 8 ustawy z 21 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o zu ytym sprzêcie elektrycznym i elektronicznym oraz o zmianie niektórych innych ustaw) sprawozdania (obejmuj¹ce okres do koñca 2010 r.) nale y z³o yæ z wyszczególnieniem danych o rodzaju i masie baterii i akumulatorów stosowanych na potrzeby dzia³ania sprzêtu w nastêpuj¹cych terminach: a) za okres od 1 paÿdziernika 2008 r. do 31 grudnia 2008 r. do 31 stycznia 2009 r., b) za okres od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. do 31 lipca 2009 r., c) za okres od 1 lipca 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. do 31 stycznia 2010 r. Do przygotowania sprawozdania za IV kwarta³ 2008 r. nale a³o u yæ wzoru okreœlonego w rozporz¹dzeniu Ministra Œrodowiska z 5 stycznia 2006 r. w sprawie wzo- 14

Nr 2 (56)/09 ru sprawozdania o iloœci i masie wprowadzonego sprzêtu oraz sposobu jego przekazywania (Dz.U. Nr 6, poz. 37), wydanym na podstawie art. 24 ust. 3 ustawy. Zmieniono równie czêstotliwoœæ i terminy sk³adania przez wprowadzaj¹cego sprzêt sprawozdania o masie zu ytego sprzêtu zebranego, poddanego przetwarzaniu, odzyskowi, w tym recyklingowi, oraz unieszkodliwianiu (art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy). Wprowadzaj¹cy sprzêt jest zatem obowi¹zany do sporz¹dzenia i przed- ³o enia G³ównemu Inspektorowi Ochrony Œrodowiska tego sprawozdania w terminie do 31 lipca za okres od 1 stycznia do 30 czerwca i do 15 marca za okres od 1 lipca do 31 grudnia ka dego roku. Nale y zauwa yæ, e przepisy te stosuje siê od 1 stycznia 2009 r., a zatem sprawozdania za rok 2008 nale y sk³adaæ zgodnie z dotychczasowymi przepisami, bowiem prawo nie dzia³a wstecz. Wobec powy - szego wprowadzaj¹cy sprzêt powinni byli sprawozdanie za IV kwarta³ 2008 r. z³o- yæ do 30 stycznia 2009 r. Nie uleg³ zmianie termin przekazywania przez wprowadzaj¹cego sprzêt sprawozdania o osi¹gniêtych poziomach zbierania, odzysku i recyklingu zu ytego sprzêtu, czyli sprawozdanie nale y przed³o yæ G³ównemu Inspektorowi Ochrony Œrodowiska do 31 marca po roku, w którym nast¹pi³o zebranie lub odzysk (art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy). Zgodnie ze wskazanymi powy ej zasadami sprawozdanie za 2008 r. nale a³o z³o yæ do 31 marca 2009 r. Do obu ww. sprawozdañ, sk³adanych w I kwartale 2009 r., nale a³o zastosowaæ wzory okreœlone w rozporz¹dzeniu Ministra Œrodowiska z 9 stycznia 2006 r. w sprawie wzorów sprawozdañ o zu ytym sprzêcie, a tak e sposobu ich przekazywania (Dz.U. Nr 6, poz. 40), wydanym na podstawie art. 31 ust. 2 ustawy. ODPADY i ŒRODOWISKO Niesk³adnie powy szych sprawozdañ przez wprowadzaj¹cego sprzêt lub z³o enie sprawozdañ nierzetelnych, zagro one jest kar¹ grzywny (art. 72 pkt 7 ustawy). 2. 4. Przedstawianie kosztów gospodarowania odpadami Uszczegó³owiono przepisy dotycz¹ce przedstawiania nabywcom sprzêtu poszczególnych kosztów zbierania, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania zu ytego sprzêtu (art. 25 ustawy). Jako podstawow¹ zasadê przyjêto, e wprowadzaj¹cy sprzêt jest obowi¹zany zapewniæ, aby z chwil¹ sprzeda y sprzêtu nie by³y przedstawiane nabywcom te koszty, przy czym ustanowiono kilka wyj¹tków, które bêd¹ obowi¹zywa³y w przypadku sprzêtu okreœlonego w grupach 2 10, w za³¹czniku nr 1 do ustawy do 13 lutego 2011 r., a w przypadku sprzêtu grupy 1 do 13 lutego 2013 r. (art. 95 ustawy). Wprowadzaj¹cy zu yty sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych, w przypadku sprzêtu okreœlonego w grupach 1, 2 i 4 6, zosta³ zobowi¹zany do przekazywania sprzedawcom detalicznym i sprzedawcom hurtowym informacji o wysokoœci kosztów gospodarowania odpadami, obejmuj¹cych koszty zbierania, przetwarzania, recyklingu albo innego ni recykling procesu odzysku i unieszkodliwiania zu ytego sprzêtu. Koszty gospodarowania odpadami, stanowi¹ce czêœæ ceny sprzêtu, s¹ uwidaczniane jako sk³adnik tej ceny nabywcom. Natomiast wprowadzaj¹cy zu- yty sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych, w przypadku sprzêtu okreœlonego w grupach 3 i 7 10, mo e przekazaæ sprzedawcom detalicznym i sprzedawcom hurtowym informacjê o wysokoœci kosztów gospodarowania odpadami, które stanowi¹ czêœæ ceny sprzêtu i mog¹ byæ uwidocznione jako sk³adnik tej ceny nabywcom. W 15

ODPADY i ŒRODOWISKO Nr 2 (56)/09 ka dym przypadku koszty gospodarowania odpadami nie mog¹ przekraczaæ kosztów faktycznie ponoszonych przez wprowadzaj¹cego sprzêt. Sprzedawcy detaliczni i sprzedawcy hurtowi sprzêtu przeznaczonego dla gospodarstw domowych s¹ obowi¹zani do informowania nabywców sprzêtu o wysokoœci tych kosztów, je eli tak¹ informacjê uzyskali od wprowadzaj¹cego sprzêt. Niewykonywanie ww. obowi¹zków przez wprowadzaj¹cego sprzêt oraz sprzedawcê detalicznego i hurtowego zagro one jest kar¹ pieniê n¹ w wysokoœci od 5 000 z³ do 2 000 000 z³ (art. 80 ust. 3 i 4 ustawy). 2. 5. Informacja dotycz¹ca ponownego u ycia i przetwarzania zu ytego sprzêtu Rozszerzono kr¹g podmiotów, dla których wprowadzaj¹cy sprzêt jest obowi¹zany opracowaæ i przekazaæ informacjê dotycz¹c¹ ponownego u ycia i przetwarzania zu ytego sprzêtu o prowadz¹cych dzia³alnoœæ w zakresie recyklingu (art. 26 ustawy). Przedmiotowa informacja jest przeznaczona wy³¹cznie dla prowadz¹cego zak³ad przetwarzania i prowadz¹cego dzia³alnoœæ w zakresie recyklingu, st¹d uchylono przepis, zgodnie z którym przekazywanie tych informacji przez prowadz¹cego zak³ad przetwarzania jest zabronione (dotychczasowy ust. 5 w art. 26 ustawy). 2. 6. Organizowanie i finansowanie gospodarowania zu ytym sprzêtem Zmiana definicji zbieraj¹cego sprzêt spowodowa³a nowelizacjê art. 27 ustawy i w konsekwencji rozszerzenie obowi¹zków wprowadzaj¹cego sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu, wprowadzaj¹cy sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowi¹zany do zorganizowania i sfinansowania odbierania zu ytego sprzêtu od zbieraj¹cego zu yty sprzêt, a nie tylko od prowadz¹cego punkty zbierania zu ytego sprzêtu, jak by³o to dotychczas. Niedope³nienie przez wprowadzaj¹cego sprzêt obowi¹zku organizowania i finansowania odbierania od zbieraj¹cych zu yty sprzêt, przetwarzania, odzysku, w tym recyklingu, i unieszkodliwiania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych podlega karze pieniê nej w wysokoœci od 5 000 z³ do 500 000 z³. W zwi¹zku z wprowadzeniem kary pieniê nej, w art. 72 uchylono pkt 6, który okreœla³ za ten sam czyn karê grzywny. Okreœlaj¹c obowi¹zki wprowadzaj¹cego sprzêt inny ni przeznaczony dla gospodarstw domowych w zakresie zorganizowania i sfinansowania gospodarowania zu ytym sprzêtem w przypadku powsta³ego ze sprzêtu wprowadzonego przez niego na terytorium kraju do 13 sierpnia 2005 r., postanowiono, aby zosta³o to zapisane wprost w ustawie, e obowi¹zek ten powstaje nie tylko w przypadku zastêpowania zu ytego sprzêtu przez sprzêt tego samego rodzaju co sprzêt dostarczony przez tego wprowadzaj¹cego, ale tak e w przypadku zastêpowania sprzêtem spe³niaj¹cym te same funkcje (art. 29 ustawy), co wydaje siê doœæ oczywiste. Ponadto dodano w tym artykule ust. 2, zgodnie z którym wprowadzaj¹cy sprzêt inny ni przeznaczony dla gospodarstw domowych i u ytkownik tego sprzêtu s¹ obowi¹zani przekazywaæ zu yty sprzêt do zbieraj¹cego zu yty sprzêt lub zak³ad przetwarzania, wpisanych do rejestru prowadzonego przez G³ównego Inspektora Ochrony Œrodowiska. Niedope³nienie przez wprowadzaj¹cego sprzêt obowi¹zku organizowania i finansowania odbierania od zbieraj¹cych zu- yty sprzêt, przetwarzania, odzysku, w tym 16

Nr 2 (56)/09 recyklingu, i unieszkodliwiania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego od u ytkowników innych ni gospodarstwa domowe podlega karze pieniê nej w wysokoœci od 5 000 z³ do 500 000 z³. 2. 7. Poziomy zbierania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych ODPADY i ŒRODOWISKO Istotny obowi¹zek dla wprowadzaj¹cych sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych wprowadza nowy art. 27a ustawy. Zgodnie z nim wprowadzaj¹cy sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowi¹zany do osi¹gania minimalnych rocznych poziomów zbierania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych, z wyj¹tkiem opraw oœwietleniowych, w których ³¹czna masa metali, minera³ów, szk³a lub drewna przekracza 90% masy wyrobu. Jest to realizacja art. 5 ust. 5 dyrektywy 2002/96/WE w sprawie zu- ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego, zgodnie z którym pañstwa cz³onkowskie by³y obowi¹zane najpóÿniej do 31 grudnia 2006 r. osi¹gn¹æ poziom selektywnego zbierania zu ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych, w wysokoœci co najmniej 4 kg rocznie tego sprzêtu w przeliczeniu na jednego mieszkañca. Polska uzyska³a w tym zakresie dwuletni okres przejœciowy, zgodnie z decyzj¹ Komisji 2004/486/WE z 26 kwietnia 2004 r. przyznaj¹c¹ Cyprowi, Malcie i Polsce pewne czasowe derogacje od dyrektywy 2002/96/ WE w sprawie zu ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego (Dz.Urz. WE L 162 z 30.04.2004, s. 114). W praktyce oznacza to, e w 2008 r. w Polsce nale a³o zebraæ co najmniej 152 000 Mg zu ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego z gospodarstw domowych. Wprowadzaj¹cy sprzêt, wpisany do rejestru prowadzonego przez G³ównego Inspektora Ochrony Œrodowiska, liczy poziomy zbierania w stosunku do masy sprzêtu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju w poprzednim roku kalendarzowym, natomiast wprowadzaj¹cy sprzêt, który rozpoczyna dzia³alnoœæ w danym roku kalendarzowym, liczy poziomy zbierania, w stosunku do sprzêtu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju w tym roku kalendarzowym. Ponadto wprowadzaj¹cy sprzêt liczy poziomy zbierania na podstawie masy zu ytego sprzêtu powsta³ego z grupy sprzêtu wprowadzonego przez niego do obrotu na terytorium kraju, zaœ wprowadzaj¹cy sprzêt okreœlony w grupie 5 liczy poziomy zbierania w podziale na rodzaje 1 i 6 oraz rodzaje 2 5. Szczegó³owe poziomy zbierania zosta³y okreœlone w rozporz¹dzeniu Ministra Œrodowiska z 22 grudnia 2008 r. w sprawie minimalnych rocznych poziomów zbierania zu ytego sprzêtu (Dz.U. Nr 235, poz. 1615), wydanym na podstawie art. 27a ust. 4 ustawy. Dla grup 1 4, 6 8 oraz grupy 5 rodzaj 6 poziom ten wynosi 24%, zaœ dla grupy 5 rodzaj 2 5 wynosi 40%. Rozliczenie wykonania tych obowi¹zków nastêpuje na koniec roku kalendarzowego (art. 64 ustawy). Wprowadzaj¹cy sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych, który nie osi¹gn¹³ minimalnych rocznych poziomów zbierania, jest obowi¹zany do wp³acenia op³aty produktowej dla ka dej grupy sprzêtu, któr¹ oblicza siê jako iloczyn stawki op³aty produktowej i ró nicy pomiêdzy wymaganym a osi¹gniêtym poziomem zbierania (art. 65 ust. 2 ustawy). Rozliczenie wykonania tych obowi¹zków wprowadzaj¹cego sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych, który wniós³ zabezpieczenie finansowe na dany rok kalendarzowy, nastêpuje zgodnie z art. 20 ustawy [1]. W przypadku, gdy nale na 17

ODPADY i ŒRODOWISKO Nr 2 (56)/09 op³ata produktowa za nieosi¹gniêcie poziomów zbierania, poziomu odzysku i poziomu recyklingu jest wy sza ni zabezpieczenie finansowe, wprowadzaj¹cy sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych jest obowi¹zany wp³aciæ obliczon¹ ró nicê pomiêdzy nale n¹ op³at¹ produktow¹ a zabezpieczeniem finansowym. Wp³ata nastêpuje do 31 marca na odrêbny rachunek bankowy wojewódzkiego funduszu ochrony œrodowiska i gospodarki wodnej analogicznie jak dotychczas w przypadku niezrealizowania obowi¹zków w zakresie osi¹gniêcia poziomów odzysku i recyklingu. Jednak e nowy art. 95a ustawy okreœli³ na lata 2009 2010 przepisy przejœciowe obni aj¹ce w niektórych przypadkach op³aty produktowe, a mianowicie w przypadku osi¹gniêcia przez wprowadzaj¹cego sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych w 2009 r. minimalnego poziomu zbierania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych w wysokoœci powy ej 50% do 75% wyznaczonego poziomu zbierania, wprowadzaj¹cy sprzêt wp³aca 75% nale nej op³aty produktowej, a w przypadku osi¹gniêcia powy ej 75% do 100% wyznaczonego poziomu zbierania jedynie 10% nale nej op³aty produktowej. Natomiast w 2010 r. w przypadku osi¹gniêcia powy ej 75% do 100% wyznaczonego poziomu zbierania, wprowadzaj¹cy sprzêt wp³aca 75% nale - nej op³aty produktowej. Wprowadzenie obowi¹zku osi¹gania poziomów zbierania spowodowa³o równie koniecznoœæ uzupe³nienia niektórych przepisów dotycz¹cych sposobu obliczania poziomów, np. art. 32 ust. 2 ustawy, jak i przepisów karnych w zakresie nieprzestrzegania obowi¹zku prowadzenia dodatkowej ewidencji i przechowywania dokumentów lub te prowadzenia tych czynnoœci nierzetelnie (kara grzywny; nowy pkt 8 w art. 72 ustawy). Nale y w tym miejscu podkreœliæ, e uleg³y rozszerzeniu równie obowi¹zkowe zadania w³asne gmin w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi o inicjowanie i u³atwianie tworzenia punktów zbierania zu ytego sprzêtu elektrycznego i elektronicznego, wskazywanie miejsc, w których mog¹ byæ prowadzone akcje odbierania zu ytego sprzêtu od mieszkañców gminy oraz podejmowanie dzia³añ informacyjnych i edukacyjnych w tym zakresie (art. 16a pkt 5 ustawy o odpadach). Dzia³ania te powinny wspomóc wprowadzaj¹cych sprzêt przeznaczony dla gospodarstw domowych w realizacji obowi¹zków w zakresie osi¹gania poziomów zbierania zu ytego sprzêtu pochodz¹cego z gospodarstw domowych. 2. 8. Umowy z prowadz¹cymi zak³ady przetwarzania Zrezygnowano z obowi¹zku zapewnienia przez wprowadzaj¹cych sprzêt sieci zak³adów przetwarzania. Obowi¹zek ten zast¹piono obowi¹zkiem zawarcia przez wprowadzaj¹cego sprzêt umowy z prowadz¹cymi zak³ady przetwarzania, wpisanymi do rejestru prowadzonego przez G³ównego Inspektora Ochrony Œrodowiska, o zdolnoœciach przetwórczych umo liwiaj¹cych przetworzenie zebranego zu ytego sprzêtu. Umowa ta powinna byæ zawarta w formie pisemnej pod rygorem niewa noœci (art. 33 ust. 1 i 2 ustawy). W zwi¹zku z wprowadzonymi zmianami dokonano korekty w art. 33 ust. 3 pkt 2 (zmiana odes³ania do w³aœciwego przepisu) oraz w art. 33 ust. 4 (zast¹pienie sieci umow¹). Nieprzekazanie G³ównemu Inspektorowi Ochrony Œrodowiska wykazu zak³adów przetwarzania lub przekazanie wykazu zawieraj¹cego nierzetelne informacje podlega karze grzywny (nowy pkt 9 w art. 72 ustawy). 18

Nr 2 (56)/09 2. 9. Umowa z organizacj¹ odzysku Od pocz¹tku obowi¹zywania ustawy wprowadzaj¹cy sprzêt grupy 5 rodzaje 2 5 s¹ obowi¹zani do przekazania, w drodze umowy, organizacji odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego okreœlonych obowi¹zków ustawowych (art. 34 ustawy). Niestety, nie wszyscy wprowadzaj¹cy sprzêt podporz¹dkowali siê temu przepisowi, który nie by³ zagro ony sankcj¹ karn¹. W zwi¹zku z powy szym, wprowadzono karê pieniê n¹ w wysokoœci od 5 000 z³ do 500 000 z³ za niewykonanie ww. obowi¹zku (nowy ust. 7 w art. 80 ustawy). 3. Zmiany dotycz¹ce obowi¹zków organizacji odzysku ODPADY i ŒRODOWISKO Kolejny pakiet zmian dotyczy organizacji odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego, zwanej dalej organizacj¹ odzysku. Rozszerzono zakres obowi¹zków, które organizacja odzysku nie mo e przej¹æ od wprowadzaj¹cego sprzêt o obowi¹zek prowadzenia dodatkowej ewidencji obejmuj¹cej informacje dotycz¹ce iloœci i masy wprowadzonego sprzêtu, zawarty w art. 32 ust.? ustawy, przy czym zakaz przejêcia tych obowi¹zków nie stosuje siê w przypadku przejmowania obowi¹zków od przedsiêbiorcy zagranicznego (zmiana ust. 3 i nowy ust. 5 w art. 57 ustawy). Jednoczeœnie na³o ono na organizacjê odzysku obowi¹zek przejêcia od wprowadzaj¹cego sprzêt, je eli przejmuje jego obowi¹zki, równie obowi¹zku zawarcia umowy z prowadz¹cymi zak³ady przetwarzania, zawarty w art. 33 ust. 1 ustawy (nowy ust. 4 w art. 57 ustawy). Zwiêkszono zakres odpowiedzialnoœci organizacji odzysku, poprzez dodanie przepisu mówi¹cego, e organizacja odzysku wchodzi w prawa i obowi¹zki wprowadzaj¹cego sprzêt w danej grupie, okreœlonej wed³ug za³¹cznika nr 1 do ustawy, wskazanej w zawartej z nim umowie (nowy ust. 6 w art. 57 ustawy). Wprowadzenie tego przepisu spowodowa³o, e odrêbne wymienianie organizacji odzysku w przepisach o op³acie produktowej sta³o siê zbêdne. Z tego wzglêdu wykreœlono sformu³owanie organizacja odzysku sprzêtu elektrycznego i elektronicznego w art. 64 ust. 2, art. 67 ust. 1 i art. 69 ust. 1 ustawy. Sprawozdanie przedk³adane G³ównemu Inspektorowi Ochrony Œrodowiska przez organizacjê odzysku, wynikaj¹ce z przejêtych od wprowadzaj¹cych sprzêt obowi¹zków, mog¹ zawieraæ zbiorcze dane dotycz¹ce wszystkich wprowadzaj¹cych sprzêt, od których obowi¹zki zosta³y przejête, z wyj¹tkiem sprawozdania o iloœci i masie sprzêtu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju, o którym mowa w art. 24 ust. 1 ustawy, które musi byæ przedk³adane oddzielnie dla ka dego wprowadzaj¹cego sprzêt (nowe ust. 7 8 w art. 57 ustawy). Analogicznie do innych sprawozdañ rocznych, uleg³ skróceniu do 15 marca termin sk³adania sprawozdañ o wysokoœci nale nej op³aty produktowej (art. 67 ust. 1 ustawy). Doprecyzowano zakres dzia³ania organizacji odzysku, zastêpuj¹c edukacjê ekologiczn¹ publicznymi kampaniami edukacyjnymi, które zosta³y zdefiniowane w omówionym wczeœniej nowym art. 58a ustawy. Organizacja odzysku jest obowi¹zana przeznaczyæ na publiczne kampanie edukacyjne co najmniej 5% swoich przychodów, przy czym poniesione na ten cel wydatki musz¹ byæ udokumentowane (nowy ust. 3 w art. 58 ustawy). Organizacja odzysku, która nie dope³nia tego obowi¹zku, podlega karze pieniê nej w wysokoœci od 10 000 z³ do 1000 000 z³. Podwy szono równie wymagania odnoœnie do kapita³u w³asnego organizacji od- 19

ODPADY i ŒRODOWISKO Nr 2 (56)/09 zysku. Organizacja odzysku jest obowi¹zana do utrzymywania na odrêbnym rachunku bankowym kapita³u w³asnego w wysokoœci co najmniej po³owy minimalnego kapita³u zak³adowego, którego wartoœæ nie uleg³a zmianie i wynosi 5 000 000 z³ (zmiana ust. 4 w art. 59 ustawy), przy czym jest ona obowi¹zana, w terminie do 31 marca ka - dego roku, przedstawiaæ G³ównemu Inspektorowi Ochrony Œrodowiska zaœwiadczenie wydane przez bank prowadz¹cy rachunek tej organizacji odzysku, stwierdzaj¹ce, e w ci¹gu ca³ego poprzedniego roku kalendarzowego utrzymywa³a na odrêbnym rachunku bankowym kapita³ w³asny w wymaganej, wskazanej powy ej wysokoœci (nowy ust. 4a w art. 59 ustawy). Nowelizacji uleg³y równie przepisy dotycz¹ce relacji organizacji odzysku i wprowadzaj¹cego sprzêt, w przypadku zakoñczenia dzia³alnoœci przez jedn¹ ze stron. Je eli wprowadzaj¹cy sprzêt zakoñczy³ dzia- ³alnoœæ gospodarcz¹ lub umowa z organizacj¹ odzysku zosta³a wypowiedziana lub rozwi¹zana, organizacja odzysku, która przejê³a od niego obowi¹zki na podstawie umowy, jest obowi¹zana pokryæ koszty zbierania, przetwarzania, recyklingu i innych ni recykling procesów odzysku oraz unieszkodliwiania sprzêtu (art. 62 ustawy). W przypadku otwarcia likwidacji lub og³oszenia upad³oœci organizacji odzysku, obowi¹zki ponownie obci¹ aj¹ wprowadzaj¹cego sprzêt w stosunku do masy sprzêtu wprowadzonego przez niego do obrotu od 1 stycznia roku, w którym nast¹pi³o otwarcie likwidacji lub og³oszenie upad³oœci. Taki wprowadzaj¹cy sprzêt jest obowi¹zany do z³o enia sprawozdañ: o iloœci i masie sprzêtu wprowadzonego do obrotu na terytorium kraju (art. 24 ust. 1 ustawy), o masie zu ytego sprzêtu zebranego, poddanego przetwarzaniu, odzyskowi, w tym recyklingowi, oraz unieszkodliwianiu (art. 31 ust. 1 pkt 1 ustawy), o osi¹gniêtych poziomach zbierania, odzysku i recyklingu zu ytego sprzêtu (art. 31 ust. 1 pkt 2 ustawy), wykazu zak³adów przetwarzania, z którymi zawar³ umowê (art. 34 ust. 4 ustawy) oraz informacjê o nale nej op³acie produktowej (art. 67 ust. 1 ustawy) za okres od pierwszego dnia miesi¹ca nastêpuj¹cego po dniu otwarcia likwidacji lub og³oszenia upad³oœci do koñca roku kalendarzowego lub do dnia przejêcia obowi¹zków przez inn¹ organizacjê odzysku (art. 63 ustawy). 4. Podsumowanie Zmiany zakresu obowi¹zków zbieraj¹cych sprzêt, prowadz¹cych zak³ady przetwarzania oraz prowadz¹cych dzia³alnoœæ w zakresie recyklingu i prowadz¹cych dzia³alnoœæ w zakresie innych ni recykling procesów odzysku zostan¹ omówione w czêœci III artyku³u. dr in. Beata B. K³opotek Ministerstwo Œrodowiska, Departament Gospodarki Odpadami Literatura 1. B. B. K³opotek, Nowelizacja ustawy o zu ytym sprzêcie elektrycznym i elektronicznym cz. I, Odpady i œrodowisko, 2009, 55(1),s. 25 32. 20