Słownik pojęć sieciowych A ADSL (Asymetric Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej, pozwalająca na połączenie z Internetem. Nazywa się asymetryczną, gdyż połączenie tam odbywa się z szybkością 64 Kb/s, a stamtąd do 6 Mb/s. Alias Nazwa umowna, pseudonazwa, pseudonim. Protokół tłumaczenia adresu - protokół zmieniający adresy IP na adresy fizyczne w sieci. Jest jednym z wielu składników zestawu ARP (Address Resolution Protocol) protokołów TCP/IP i odgrywa główną rolę w procesie, w wyniku którego pakiet danych zaadresowany do konkretnego komputera w Internecie trafi do właściwego adresata. ATM (Asynchronous Transfer Mode) Szerokopasmowa technologia przesyłania informacji siecią komputerową, zapewniająca komunikację multimedialną czyli zintegrowane przesyłanie strumieni danych, wideo i audio. B Backbone network Sieć szkieletowa, sieć podstawowa - sieć centralna, do której dołączone są inne sieci. Backbone node Węzeł podstawowy, węzeł główny. 10Base-T (10 Mbps Baseband twisted pair cable) 10Base-F (10 Mbps Baseband fiber optics cable) 10Base 2 (10 Mbps Baseband 2) Okablowanie sieci Ethernet w postaci dwużyłowej skrętki, o szybkości transmisji do 10 Mb/s i zasięgu do 100 m. Okablowanie sieci Ethernet w postaci kabla światłowodowego, o szybkości transmisji do 10 Mb/s i zasięgu do 4500 m. Okablowanie sieci Ethernet w postaci cienkiego kabla koncentrycznego, o szybkości transmisji do 10 Mb/s i zasięgu do 185 m.
10Base 5 (10 Mbps Baseband 5) Okablowanie sieci Ethernet w postaci grubego kabla koncentrycznego, o szybkości transmisji do 10 Mb/s i zasięgu do 500 m. 100Base-T (1. 100 Mbps Baseband T 2. 100 Mbps Baseband twisted pair cable) 1. Standard osprzętu szybkiej lokalnej sieci komputerowej, o szybkości transmisji do 100 Mb/s i zasięgu do 205 m, realizowany przez trzy warstwy fizyczne modelu OSI: 100Base- T4, 100Base-TX, 100Base-FX. 2. Okablowanie sieci Ethernet w postaci dwużyłowej skrętki nieekranowanej, o szybkości transmisji do 100 Mb/s. 100Base-FX (100 Mbps Baseband FX) Okablowanie sieci Fast Ethernet w postaci kabla światłowodowego, o szybkości transmisji do 100 Mb/s i zasięgu do 2000 m. 10Base-TX (100 Mbps Baseband TX) Okablowanie sieci Fast Ethernet w postaci dwużyłowej skrętki nieekranowanej lub ekranowanej klasy 5, o szybkości transmisji do 100 Mb/s i zasięgu do 205 m. 100Base-T4 (100 Mbps Baseband T4) Okablowanie sieci Fast Ethernet w postaci czterech par nieekranowanej skrętki klasy 3, 4 lub 5, o szybkości transmisji do 100 Mb/s i zasięgu do 205 m. 100Base-VG Wspólna propozycja firm Hewlett-Packard i AT&T dotycząca budowy Fast Ethernet, działającego z szybkością 100 Mb/s. Będzie wykorzystywała cztery pary kabli 10Base-T klasy 5 zarówno do nadawania, jak i do odbierania informacji, w przeciwieństwie do współczesnych systemów, w których jedna para jest wykorzystywana do nadawania, a druga do odbierania. 100VG-AnyLAN Standard osprzętu szybkiej lokalnej sieci komputerowej, korzystający z metody dostępu DPAM, o szybkości transmisji do 100 Mb/s. Połączenia wykonywane są w postaci czterożyłowej skrętki klasy 3 (zasięg do 150 m) lub 5 (zasięg do 205 m) oraz dwużyłowej skrętki ekranowanej i kabla światłowodowego.
C CDSL (Consumer Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej (znana jako Lite DSL), pozwalająca na zrealizowanie połączenia do abonenta z szybkością 1Mb/s ( w przeciwną stronę nie przekracza 128 Kb/s). W odróżnieniu od innych technologii DSL, integrujących głos z przekazem danych, Lite DSL nie potrzebuje wydzielonej przystawki abonenckiej (set-top-box) do jednoczesnej transmisji mowy i danych. Cecha ta umożliwia instalację produktów CDSL u abonenta bez wymaganej zgody lokalnego urzędu telekomunikacyjnego. CIR (Committed Information Rate) 1. Umowny wskaźnik informacji (w sieci Frame Relay - średnie obciążenie połączenia). 2. Zobowiązana szybkość przesyłania informacji (przez łącze wirtualne). D DCE (1. Data capture environment. 2. Data communications equipment. 3. Distributed computer environment. 4. Distributed computing environment.) 1. Środowisko zbierania (i przechowywania) danych. 2. Wyposażenie do transmisji danych, urządzenie komunikacyjne (transmisji danych). 3. Rozproszone środowisko komputerowe. 4. Środowisko przetwarzania rozproszonego. DNS (Domain Name Service) Baza danych pracująca online, która wiąże internetowe adresy IP (np. 205.35.137.15 ) z czytelnymi dla człowieka nazwami domenowymi, na przykład bingo.ppsat.pl. Baza ta nie znajduje się na żadnym konkretnym komputerze, lecz jest rozproszona na tysiącach serwerów nazw, znajdujących się w Internecie. DTE (Data terminal equipment) E Ekstranet Urządzenie końcowe (transmisji danych). Połączenie sieci lokalnej (np. centrali firmy) z innymi sieciami lokalnymi (np. oddziałami firmy).
Ethernet Technologia przekazów sieciowych (również nazwa sieci komputerowej) o szybkości transmisji nie mniejszej niż 10 Mb/s. Wprowadzona przez firmę Xerox Company w 1975 r., a następnie rozwinięta w 1980 r. przez firmy DEC i Intel. E1 Linia typu E1. Stosowana w Europie linia transmisji danych w sieciach telekomunikacji cyfrowej o szybkości do 2,048 Mb/s. F Fast Ethernet Szybki Ethernet - technologia przekazów sieciowych (również nazwa sieci komputerowej) o szybkości nie mniejszej niż 100 Mb/s. Jest modyfikacją standardu Ethernet. FDMA (Frequency Division Multiple Access) FR (Frame Relay) Wielodostęp z podziałem częstotliwości. Sieć pakietowa, także urządzenia dostępowe tej sieci używane w szybkich, cyfrowych sieciach teleinformatycznych. Pakietowa sieć transmisyjna FR z przełączaniem pakietów funkcjonuje na łączach cyfrowych wysokiej jakości, niskiej stopie błędu, ze zmienną przepływnością informacji o szybkościach: 56 kb/s, 64 kb/s, 256 kb/s, 1544 kb/s, 2048 kb/s i 45 kb/s. G Gigabit Ethernet Technologia przekazów sieciowych (również nazwa sieci komputerowej) o szybkości nie mniejszej niż 1000 Mb/s. Jest modyfikacją standardu Ethernet. H HDSL (High Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej, pozwalająca na połączenie z siecią Internet z szybkością 2 Mb/s w obydwu kierunkach, zwykle za pomocą dwóch par skrętek miedzianych. Host 1. Slangowe określenie każdego komputera podłączonego do sieci Internet. 2. System końcowy, np. stacja robocza w sieciach
komputerowych połączonych ruterami. Host node Węzeł główny. Hub 1. gniazdo, węzeł, koncentrator, hub - urządzenie zapewniające dołączenie dodatkowych stacji roboczych w sieci komputerowej, a także umożliwiające zarządzanie i monitorowanie sieci. 2. Węzeł centralny, hub (w sieci o topologii gwiazdy). I ICMP (Internet Control Message Protocol) Protokół TCP/IP używany do przesyłania informacji kontrolnych i dotyczących błędów, a związanych z transmisją datagramów IP. Jeżeli datagram IP nie może zostać przesłany do miejsca przeznaczenia (np. na skutek ), ruter może przy użyciu ICMP powiadomić nadawcę o niepowodzeniu transmisji. IDSL (Integrated Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej (bazująca na ISDN), umożliwiająca realizację połączeń z przepływnością do 128 Kb/s. Intranet Technologia ułatwiająca dystrybucję informacji w obrębie wielkiej firmy i porozumiewanie się ze światem zewnętrznym. IP (Internet Protocol) Protokół komunikacyjny przeznaczony do realizacji usług połączeniowych za pomocą protokołu TCP i bezpołączeniowych, udostępnianych protokołem UDP Najczęściej kojarzony z funkcjonowaniem sieci Internet. Zawiera kilkadziesiąt protokołów wspomagających. ISDN (Integrated Services Digital Network) Cyfrowa sieć telefoniczna, transmitująca dane w postaci cyfrowej. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do Internetu, zapewniając szybkość do 128 kb/s. ISP (Internet Service Provider) Operator sieci Internet. Zwykle dzierżawi łącza od innych firm i dodaje usługi, takie jak poczta elektroniczna, przechowywanie ośrodków WWW i nazewnictwo domen. Po polsku coraz
częściej nazywana prowajderem. J Just in time Dokładnie na czas. K Kanał W teleinformatyce jedno- lub dwukierunkowa ścieżka komunikacyjna łącząca i przekazująca informację z urządzenia wysyłającego do przyjmującego. Kanał odnosi się do wszystkich mediów transmisyjnych. Kanał optyczny (Fibre Channel) Standard szybkiej sieci komputerowej umożliwiającej przekaz danych (w różnych topologiach) między składnikami sieci z szybkością od 155 MHz (12,5 MB/s) do 1062 MHz (ponad 100 MB/s). L LAN Local Area Network Lokalna sieć komputerowa łącząca grupę użytkowników, pracujących na stosunkowo niewielkim obszarze. M Modem kablowy Modemy kablowe zapewniają szybki dostęp do Internetu przez sieć telewizji kablowej. Są to zazwyczaj urządzenia zewnętrzne dołączane do komputera klasy PC za pośrednictwem interfejsu Ethernet. Istnieją dwie klasy modemów kablowych: HFC (hybrid fiber-coax - hybryda światłowodowo-koncentryczna) - urządzenia dupleksowe współpracujące z kablem HFC oraz jednokierunkowe modemy współpracujące z kablem koncentrycznym (modem tego typu wymaga konwencjonalnego modemu połączeniowego). Szybkość sprowadzania danych zawiera się w przedziale od 3 do 30 Mb/s dla modemów HFC i do 2 Mb/s dla modemów jednokierunkowych. W przypadku wysyłania danych (modem HFC) szybkość zawiera się w przedziale od 128 Kb/s do 10 Mb/s. MPLS (Multiprotocol Label Switching) Wieloprotokołowy sposób rutowania pakietów przez sieć IP
bazujący na technice etykietowania (Label Switching), pochodzącej z technologii ATM. N Network Protocol Protokół sieciowy O Optical fiber Światłowód P Protokół Zestaw reguł i procedur zarządzających komunikacją między dwoma lub więcej urządzeniami. Przełącznik (switch) Aktywny element sieci teleinformatycznej stanowiący podstawowy składnik tworzenia sieci i połączeń wirtualnych, zarówno w sieciach LAN, jak i WAN. Q R RADSL (Rate Adaptive Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej - adaptacyjna wersja asymetrycznego dostępu, która pozwala na automatyczne dopasowanie się współpracujących modemów do przepływności aktualnie oferowanych przez dostawcę usług. Jest to najbardziej efektywna forma przekazu przez istniejące kanały informacyjne z przepływnością zmieniającą się dynamicznie, nawet w trakcie korzystania z konkretnej usługi telekomunikacyjnej. Mała popularność adaptacyjnej metody przekazu jest związana z niewielką ofertą produktów wykonanych w tej nowej, jeszcze dobrze nie sprawdzonej na rynku technologii. RARP (Reverse Address Resolution Protocol) Protokół internetowy pozwalający na przetłumaczenie fizycznego adresu sieciowego na adres IP. Żądanie translacji przesyłane jest do serwera RARP. Protokół ten używany jest w stacjach roboczych, które nie są wyposażone w dysk, w celu ustalenia własnego adresu IP przy uruchomieniu systemu.
Ruter (Router) Urządzenie komunikacyjne wraz z oprogramowaniem do łączenia sieci cyfrowych, funkcjonujące w warstwach: fizycznej, łącza danych i sieciowej modelu ISO/OSI. Ruter dysponuje informacją o adresach miejsc przeznaczenia, może podejmować decyzje, czy dany pakiet zatrzymać czy przesłać dalej, jak również może samodzielnie podejmować decyzję o wyborze optymalnych tras przesyłania. S SDH (Synchronous Digital Hierarchy) Synchroniczny system transportowy, umożliwiający prawie nieograniczony wzrost przepływności (powyżej 10 Gb/s), stosowany w sieciach telekomunikacyjnych z zastosowaniem światłowodów. SDSL (Symetric Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej - zwana pojedynczym HDSL - umożliwia transport informacji z szybkością 768 Kb/s w obydwu kierunkach przez jedną dwuprzewodową skrętkę miedzianą. Serwer Komputer o dużej mocy przetwarzania z sieciowym systemem operacyjnym, zapewniającym przyłączonym stacjom roboczym obsługę ich żądań, przez współdzielenie istniejących zasobów (drukarek, skanerów, dysków, systemów bazodanowych, usług katalogowych i komunikacyjnych). STP (Shielded Twisted Pair) Skrętka ekranowana (para skręconych przewodów w ekranie). Kabel telefoniczny owinięty metalową powłoką, która eliminuje wpływ środowiska zewnętrznego. T T1 Linia typu T1. Stosowana w USA linia transmisji danych w sieciach telekomunikacji cyfrowej, zawierająca do 24 kanałów, o szybkości do 1,544 Mb/s. T3 Linia typu T3. Stosowana w USA linia transmisji danych w sieciach telekomunikacji cyfrowej, zawierająca do 28 kanałów, o
szybkości do 44,7 Mb/s. TCP (Transmission Control Protocol) Protokół TCP/IP zapewniający usługę niezawodnego przekazywania strumienia danych do aplikacji internetowych. Przy użyciu TCP, klient Internetu może odtworzyć wirtualne połączenie z innym klientem Internetu i przesyłać strumienie danych. Protokół TCP zapewnia niezawodne dostarczenie pakietu, gdyż transmituje pakiety zagubione i przekłamane. Gwarantuje także, że aplikacja po stronie odbiorczej odbierze bity i bajty w tej samej kolejności, w jakiej zostały nadane. TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) Zestaw protokołów sieciowych, obejmujący TCP, IP, UDP, ARP, RARP, ICMP i szereg innych. Pozwala na połączenie ze sobą oddzielnych, niejednorodnych i odległych topograficznie sieci fizycznych oraz utworzenie z nich jednej dużej sieci wirtualnej, czyli właśnie Internetu. TDMA (Time Division Multiple Access) Wielodostęp z podziałem czasu. Architektura dostępu do medium, w której kanał dzieli się na wiele szczelin czasowych. Klasyczne systemy TDMA tworzą wielokrotne kanały logiczne przez połączenie kanału logicznego z regularnie pojawiającymi się szczelinami czasowymi. TDMA jest jedną z technologii wykorzystywanych przez drugą generację cyfrowych usług telefonii komórkowej w Stanach Zjednoczonych. U UDP (User Datagram Protocol) Protokół TCP/IP pozwalający na przesyłanie pakietów danych (datagramów) z jednej aplikacji Internetu do innej. UDP jest protokołem bezpołączeniowym, co oznacza, że nie wymaga, aby nadawca i odbiorca ustanowili połączenie przed rozpoczęciem transmisji danych. Protokół ten jest uważany za zawodny, gdyż nie gwarantuje, że datagramy pojawią się u odbiorcy w tej samej kolejności, w jakiej zostały nadane, a nawet, że pojawią się w ogóle. URL Czytelny dla człowieka napis, identyfikujący położenie zasobu w
(Uniform Resource Locator) Internecie (np. strony HTML lub pliku.gif) oraz protokół używany do pobrania tego zasobu. UTP (Unshielded twisted pair) Skrętka nieekranowana. Kabel, w którym znajduje się jedna lub więcej par izolowanych przewodów miedzianych. V V.90 Standard transmisji przez modemy analogowe z asymetrycznym przepływem danych: do 56 kb/s w kierunku do abonenta z telekomunikacyjnej sieci cyfrowej (sieci komputerowe, Internet, ISP) i do 33,6 kb/s w kierunku odwrotnym. VDSL (Very High Speed Digital Subscriber Line) Technologia cyfrowej linii telefonicznej, umożliwiająca realizację połączeń z przepływnością od 13 do 52 Mb/s. VoATM (Voice over ATM) Przekaz pakietów głosowych (w czasie rzeczywistym) przez sieć ATM. VoIP (Voice over Internet Protocol) Przekaz głosu w pakietach przez sieć z protokołem IP (telefonia internetowa). VPN (Virtual Private Network) Sieć dwukierunkowych kanałów do transmisji głosu lub danych. Działanie VPN polega na właściwym połączeniu metod kryptograficznych z odpowiednią konfiguracją mechanizmów sprzętowych. VSAT (Very Small Aperture Terminal) Bardzo mała końcówka aperturowa (system łączności satelitarnej). W WAN (Wide Area Network) Rozległy system komunikacyjny, łączący odległe miejskie sieci komputerowe. Łączność między tymi ośrodkami jest realizowana za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej, publicznej sieci pakietowej lub wydzielonych sieci pakietowych. W połączeniach rozległych stosowane są łącza kablowe, światłowodowe, mikrofalowe i satelitarne.
Węzeł sieci Urządzenie komunikacyjne o charakterze cyfrowym, uczestniczące w przekazie pakietowym, którym może być host, stacja robocza, komputer lub serwer sieciowy wraz z dołączonymi kanałami komunikacji. X xdsl (x Digital Subscriber Line) Ogólna nazwa różnego rodzaju technologii cyfrowych linii abonenckich, np. ADSL, HDSL, RADSL, SDSL i VDSL. Technologie xdsl są bardzo szybkie. Umożliwiają sprowadzanie danych z szybkością do 52 Mb/s i wysyłanie z prędkością od 32 Kb/s do 1 Mb/s. XMODEM Protokół asynchronicznej transmisji plików w blokach o wielkości 128 bajtów. Y YMODEM Implementacja protokołu asynchronicznej transmisji plików XMODEM, umożliwiająca przesłanie podczas jednej sesji komunikacyjnej wielu plików. Z Zapora Sprzętowe lub programowe (również sprzętowo-programowe) rozwiązanie będące czymś w rodzaju przegrody pomiędzy dwiema sieciami - najczęściej pomiędzy wewnętrzną oraz zewnętrzną (np. Internetem). Zapora bada przychodzące oraz wychodzące pakiety i kierując się zbiorem wcześniej zdefiniowanych zasad albo je przepuszcza, albo blokuje. ZMODEM Implementacja protokołu asynchronicznej transmisji plików XMODEM.