BUDOWA DWUTOROWEJ LINII 400 kv GDAŃSK PRZYJAŹN ŻYDOWO KIERZKOWO Folder informacyjny www.liniagdanskzydowo.pl Inwestor: Inżynier kontraktu: Wykonawca inwestycji:
Kto jest kim w inwestycji? Inwestor PSE S.A. spółka należąca do Skarbu Państwa są operatorem systemu przesyłowego energii elektrycznej w Polsce, co oznacza, że zajmują się przesyłaniem energii elektrycznej, odpowiadają za ruch sieciowy w systemie przesyłowym, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo funkcjonowania tego systemu, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci przesyłowej, w tym połączeń z innymi, sąsiednimi systemami elektroenergetycznymi. PSE S.A. są właścicielem ponad 13 445 km linii oraz 101 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć. Zakres i formę działalności PSE S.A. określono w ustawie Prawo energetyczne (Ustawa z 10 kwietnia 1997 roku, Dz.U. 1997, nr 54, poz. 348). Inżynier kontraktu PSE Inwestycje S.A. spółka, należąca do Grupy Kapitałowej Polskich Sieci Elektroenergetycznych. Firma wykonuje szereg działań wspierających realizację projektów inwestycyjnych, które pozwalają osiągać statutowe cele Krajowego Operatora Systemu Przesyłowego. Działalność PSE Inwestycje S.A. obejmuje nadzór inwestorski nad realizowanymi inwestycjami (funkcja inżyniera kontraktu) oraz sporządzanie projektów sieci i urządzeń elektroenergetycznych (biuro projektów). Wykonawca Aldesa Nowa Energia sp. z o.o. to polski oddział jednej z największych międzynarodowych firm inżynieryjno-budowlanych. Wywodzi się z Hiszpanii, działa m.in. w Stanach Zjednoczonych, Rumunii, Meksyku, Gwatemali i Indiach, zatrudniając na całym świecie ok. 2600 pracowników. W Polsce spółka zaangażowana jest w dwa duże kontrakty: infrastrukturalny i energetyczny. Aldesa Nowa Energia sp. z. o.o. została wybrana przez PSE S.A. na drodze przetargu publicznego na wykonanie dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo. Firma odpowiedzialna jest za kompleksową realizację inwestycji.
Szanowni Państwo, Priorytetem działalności Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. jest zapewnienie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej do wszystkich regionów kraju. Sieć przesyłowa Krajowego Systemu Elektroenergetycznego ma podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej. W ciągu najbliższych lat planowana jest jej rozbudowa, zarówno z uwagi na konieczność zapewnienia niezawodnej pracy systemu przesyłowego, jak i możliwości przyłączenia nowych źródeł wytwórczych oraz wyprowadzenia z nich mocy. Dotyczy to również przyłączania odnawialnych źródeł energii (farm wiatrowych czy fotowoltaicznych). Realizacja wielu inwestycji będzie miała miejsce w północno - wschodniej część Polski, która obecnie charakteryzuje się najmniejszą w kraju gęstością sieci przesyłowej. Jest to sytuacja niekorzystna nie tylko w kontekście potrzeb rozwijającej się energetyki lokalnej, ale także bezpieczeństwa energetycznego regionu. Rozbudowa systemu jest zatem niezbędna dla zwiększenia pewności zasilania, zmniejszenia zagrożenia przeciążeniami linii oraz dla poprawy jakości energii dostarczanej do odbiorców. Jednym z takich przedsięwzięć, które stworzy nowe możliwości dla rozwoju gospodarczego regionów, podnosząc jednocześnie ich atrakcyjność inwestycyjną, jest realizowana na terenie województw pomorskiego i zachodniopomorskiego budowa linii 400 kv na trasie Gdańsk Przyjaźń - Żydowo Kierzkowo. PSE, jako Operator Systemu Przesyłowego, prowadzi inwestycje infrastrukturalne według najwyższych standardów europejskich, potwierdzonych przyznanymi certyfikatami, w tym certyfikatem Systemu Zarządzania Środowiskowego. Naszą intencją jest, aby każdy projekt był realizowany z poszanowaniem opinii społeczności lokalnej, w sposób do minimum ograniczający ingerencję w otoczenie. Szanowni Państwo, Aldesa Nowa Energia to jedna z największych firm inżynieryjno-budowlanych, wywodząca się z Hiszpanii. Mamy ponad 40-letnie doświadczenie w realizacji dużych kontraktów budowlanych na całym świecie. W Polsce działamy od 2007 roku, realizując głównie duże kontrakty infrastrukturalne i energetyczne. Aldesa Nowa Energia została wybrana w przetargu PSE S.A. na budowę dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo. Jesteśmy odpowiedzialni za kompleksową realizację inwestycji, w tym za procedury planistyczne w gminach i uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia. Dysponując wiedzą, bogatym doświadczeniem, kadrą wysoko wykwalifikowanych fachowców oraz odpowiednim zapleczem technicznym, z pełną odpowiedzialnością podejmujemy się realizacji tego niezwykle ważnego dla Pomorza przedsięwzięcia. Zdajemy sobie sprawę, że skala oraz charakter projektu wymagają wielkiej staranności i otwartości na dialog ze społecznością lokalną. Dołożymy wszelkich starań, aby projekt przebiegał w zgodzie z najwyższymi standardami jakości i bezpieczeństwa. Będziemy informować Państwa o przebiegu działań inwestycyjnych i odpowiadać na wszystkie pytania. Mam nadzieję, że realizowany przez nas projekt spotka się z pozytywnym przyjęciem, a zakończona z powodzeniem inwestycja będzie służyć dobru ogółu. Miguel Ortega Dyrektor Generalny Aldesa Polska sp. z o.o. Jestem przekonany, że przy współpracy zarówno władz samorządowych, jak i mieszkańców gmin, przez teren których przechodzi trasa linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń - Żydowo Kierzkowo, inwestycja zostanie zrealizowana z sukcesem i linia przez wiele lat będzie służyła rozwojowi gospodarczemu regionu i poprawie standardu życia całej społeczności lokalnej. Henryk Majchrzak Prezes Zarządu Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 1
SPIS TREŚCI Krajowy System Elektroenergetyczny s. 3 Jakie są korzyści wynikające z budowy linii? s. 4 Pomorze potrzebuje nowej linii elektroenergetycznej s. 5 Jak wyznacza się trasę linii? s. 6 Etapy przygotowania inwestycji s. 7 Rozwiązania konstrukcyjne linii s. 8 Konsultacje s. 9 Zabezpieczenie interesów właścicieli gruntów s. 10 11 Dbałość o środowisko naturalne s. 12 Bezpieczeństwo i zdrowie ponad wszystko s. 13 15 Fakty i mity s. 16 Czy wiesz, że? s. 16 Jesteśmy do Państwa dyspozycji s. 18 2 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Krajowy System Elektroenergetyczny Co to jest KSE? Na Krajowy System Elektroenergetyczny (KSE) składają się urządzenia do rozdziału, przesyłu i wytwarzania energii elektrycznej, połączone w system umożliwiający dostawy do gospodarstw domowych, przedsiębiorstw oraz obiektów użyteczności publicznej w całej Polsce. Co ważne, w sposób ciągły i nieprzerwany. Głównymi elementami KSE są linie o napięciach 400 kv i 220 kv oraz stacje elektroenergetyczne. W jakim stanie jest polski system przesyłowy? Większość linii przesyłowych w Polsce zostało wybudowanych w latach 60. ubiegłego wieku. Ich stan oraz rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną sprawiają, że statystyczny Polak zmaga się z przerwami w dostawach prądu aż 400 minut rocznie, podczas gdy Niemiec kilkanaście minut, a Duńczyk zaledwie kilka minut. Zapotrzebowanie na energię elektryczną jest coraz większe, co wymaga również zwiększania przepustowości sieci, to znaczy powiększania ich możliwości przesyłowych. Czy można poprawić sytuację? Tak. Stan KSE może ulec poprawie dzięki modernizacji obecnych i budowie nowych linii. System będzie stabilny, zmniejszy się ryzyko awarii i przerw w dostawach prądu. Zwiększenie przepustowości osiągnąć można np. przez zwiększenie napięcia linii z 220 kv do 400 kv lub zwiększenie obciążalności prądowej przewodów. Zastępowanie eksploatowanych dotychczas linii 220 kv nowymi o napięciu 400 kv pozwala także na znaczące oszczędności. Podczas przesyłu energii elektrycznej z elektrowni do odbiorcy występują bowiem straty sieciowe, które są tym mniejsze, im wyższe jest napięcie linii. Największe, 10 - procentowe straty, powstają w sieciach o napięciach od 0,4 kv do 110 kv. Straty w sieci 400 kv są najmniejsze i wynoszą zaledwie 1,83 proc. Kto jest odpowiedzialny za polski system przesyłowy? Zadanie modernizacji obecnych i budowy nowych linii realizują Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Operatora Krajowego Systemu Przesyłowego. Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 3
Co będziemy z tego mieli? Przebieg dwutorowej linii 400 kv Budowa nowej linii przesyłowej będzie miała wymiar ogólnopolski, regionalny, jak i lokalny. Rozwój sieci Budowa umożliwi rozwój sieci dystrybucyjnych w skali całego regionu i kraju. Mniej awarii Inwestycja poprawi warunki pracy sieci w regionie. Wyraźnie zminimalizuje ryzyko występowania awarii systemowych, takich jak przerwy w dostawach prądu. Inwestorzy i nowe miejsca pracy Budowa linii to szansa na rozwój regionu: pozyskanie nowych inwestorów i stworzenie nowych miejsc pracy. Możliwość przyłączenia do sieci nowych źródeł Powstaną dogodne warunki do rozwoju energetyki rozproszonej. Nowe źródła wytwórcze m.in. wiatrowe, solarne, biogazowe będą mogły być przyłączane do sieci, a wyprodukowana w nich energia elektryczna trafi do systemu. Dodatkowe środki w kasie gminnej Gminy, przez które przebiegać będzie inwestycja, mogą liczyć na stałe wpływy z tytułu podatku płaconego od nieruchomości przez właściciela sieci elektroenergetycznej, tj. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. Wpłacana corocznie należność w wysokości 2 proc. wartości inwestycji na obszarze gminy, stanowić będzie poważną pozycję w jej budżecie. Profity dla właścicieli gruntów Właściciele gruntów, na których zostanie ustanowiona służebność przesyłu, otrzymają z tego tytułu wynagrodzenie (patrz na s. 10 11). 4 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Co będziemy z tego mieli? Ryszard Stachurski, Wojewoda Pomorski Budowa nowej dwutorowej linii elektroenergetycznej o napięciu 400 kv jest inwestycją niezwykle ważną i pożądaną z punktu widzenia bezpieczeństwa energetycznego naszego regionu. Województwo pomorskie jest obecnie silnie uzależnione od zewnętrznych dostaw energii elektrycznej. Nowa linia Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo pozwoli lepiej wykorzystywać potencjał energetyczny województwa i poprawić bezpieczeństwo dostaw energii w regionie. Projekt wpisuje się także w realizowaną przez województwo strategię pełnego włączenia regionu do systemu transeuropejskich sieci elektroenergetycznych. Maciej Zydorowicz, Wojewoda Zachodniopomorski Elektroenergetyczny system przesyłowy na obszarze województwa zachodniopomorskiego wymaga dostosowania do potrzeb obywateli, rynku i wymogów ochrony środowiska. Budowa linii Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo to z perspektywy północnej i północno-zachodniej Polski przede wszystkim działanie na rzecz ograniczenia ryzyka awarii poprzez modernizację sieci oraz poprawienie efektywności przesyłu. Nowa linia wpłynie pozytywnie na stan bezpieczeństwa energetycznego regionu i jakość dostaw energii. Umożliwi także rozwój lokalnych źródeł wytwarzania i rynku energii w regionie. POMORSKIE IMPORTUJE Województwo pomorskie jest jednym z największych importerów energii elektrycznej w Polsce produkuje tylko 30 proc. całkowitego zapotrzebowania na energię. Podobnie jest na Pomorzu Zachodnim, gdzie sieć przesyłowa wymaga znaczących inwestycji. Nowa jakość energii dla Pomorza Nowa dwutorowa napowietrzna linia 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo liczyć będzie ok. 120 km i zastąpi eksploatowaną dotychczas linię 220 kv. Inwestycja realizowana będzie na terytorium 11 gmin. Jednym z priorytetów jest, aby w jak najmniejszym stopniu nowa linia ingerowała w życie społeczności lokalnych i środowisko naturalne. Inwestycja wzmocni sieć przesyłową w północnej Polsce, która ma najmniejszą gęstość w kraju. Harmonogram prac 2013 2014 2016 2017 grudzień 2019 rusza procedura administracyjna oraz pozyskiwanie terenów pod inwestycję uzgodnienia i procedury administracyjne oraz uzyskiwanie pozwoleń niezbędnych do realizacji inwestycji rusza budowa linii zakończenie inwestycji Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 5
Jak wyznacza się trasę linii? 120 km nowej linii będzie przebiegać przez terytorium 11 gmin, zastępując obecnie istniejącą linię 220 kv. Przebieg dwutorowej linii 400 kv planowany jest w bliskiej odległości od istniejącej już linii 220 kv, tak aby w jak najmniejszym stopniu ingerować w życie społeczności lokalnych i środowisko naturalne uwzględniając istniejącą zabudowę. Po wybudowaniu dwutorowej linii 400 kv linia 220 kv zostanie zdemontowana. Proces wyznaczania trasy nowej linii ma na celu zapewnienie pełnego bezpieczeństwa dla jej otoczenia. Na pierwszym etapie przygotowań najistotniejsze jest, aby inwestycja miała jak najmniej niekorzystny wpływ na środowisko. Nad procedurami czuwają m.in. regionalni dyrektorzy ochrony środowiska oraz inspektorzy sanitarni. Dopiero po tym etapie ruszają procedury związane z wprowadzeniem trasy linii do dokumentów planistycznych gmin takich jak Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego. Gwarantem prawidłowo przeprowadzonego procesu są restrykcyjne regulacje prawne dotyczące tego typu inwestycji i ich oddziaływania, ale także szacunek wobec aspektów regionalnych i lokalnych. Schemat działań zmierzających do uchwalenia Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego oraz Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego Gminy. Inwestor zwraca się do wójtów i burmistrzów a władze lokalne do rad gminnych z prośbą o podjęcie stosownych uchwał. Władze lokalne przeprowadzają złożony proces informacyjny i konsultacyjny, pozyskują opinie od wielu podmiotów, m.in. gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej, organów administracji geologicznej i wojewódzkiego konserwatora zabytków. Po tym, jak pozytywnie projekt zostanie zaopiniowany, władze wprowadzają zmiany w dotąd obowiązujących dokumentach, po czym ogłaszają tę decyzję publicznie. Z projektem może zapoznać się każdy mieszkaniec i wnieść swoje uwagi. Projekt dyskutuje Rada Gminy i podejmuje uchwałę. Zgodność projektu z prawem bada wojewoda. 6 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Etapy przygotowania inwestycji Jakie czynniki bierze się pod uwagę budując linię? lokalne i regionalne plany zagospodarowania przestrzennego oraz plany rozwoju poszczególnych gmin na trasie linii, szczegółowe uwarunkowania środowiskowe i krajobrazowe, tereny leśne, obszary ochrony architektonicznej i archeologicznej, inne przesłanki, które mogą mieć wpływ na przebieg linii. Przebieg trasy Przebieg trasy dla linii Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo konsultowany jest pod kątem najlepszej lokalizacji, zarówno z władzami wojewódzkimi, poszczególnych powiatów oraz gmin, a także z lokalną społecznością. Regulacje prawne Proces wyznaczania trasy nowej linii prowadzony jest w oparciu o restrykcyjne regulacje prawne, uwzględniając aspekty regionalne i lokalne, z zapewnieniem pełnego bezpieczeństwa. Dopiero po uzgodnieniu wspólnych wniosków rozpocznie się procedura związana z wprowadzeniem trasy linii do dokumentów planistycznych gmin oraz ze sporządzeniem lub zmianą Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego (SUiKZP) oraz Miejscowych Planów Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP). Gdańsk Przyjaźń Gmina Polanów Projektowana dwutorowa linia 400 kv Gdańsk Przyjaźń - Żydowo Kierzkowo Wykonawca: Aldesa Nowa Energia Sp. z o.o. Projektowana linia 2x400 kv Planowany przebieg dwutorowej linii 400 kv Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 7
Rozwiązania konstrukcyjne linii min. 11 m 350 450 m 2 35 m pas technologiczny Słupy Dwutorowe stalowe słupy kratowe lub rurowe będą miały wysokość 55-75 m. Wyjątkiem od tej zasady są specjalne konstrukcje wykorzystane na terenach leśnych i zadrzewionych. Ich wysokość może osiągnąć nawet ok. 90 m, aby można było poprowadzić przewody nad koronami drzew i do minimum ograniczyć ich wycinkę. Konstrukcje słupów zostaną zaprojektowane specjalnie na potrzeby realizacji linii Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo. Spełniać będą wymogi najnowszych norm i rygorów bezpieczeństwa. Przewody Przewody fazowe zostaną zawieszone na słupach poprzez łańcuchy izolatorowe. Przewiduje się zastosowanie potrójnej wiązki przewodów stalowo-aluminiowych. To bardzo ważne, bo skutecznie obniży poziom szumów akustycznych wytwarzanych przez linię. Dla ochrony przed wyładowaniami atmosferycznymi na wierzchołku każdego słupa zostaną zawieszone przewody odgromowe. Odległość przewodów od ziemi Odległość pomiędzy najniżej zawieszonym przewodem fazowym a ziemią nie będzie mniejsza niż 11 m. Dzięki temu nawet największe maszyny rolnicze będą mogły bezpiecznie pracować pod linią. Odległości linii od budynków, dróg oraz innych obiektów będą zgodne z nową normą PN-EN 50341-1:2013-03E, która obowiązuje w większości krajów europejskich. Rozpiętość przęseł Odległość pomiędzy słupami ma wynosić 350 450 m, w zależności od rodzaju terenu oraz obiektów, nad którymi linia będzie przebiegać (drogi, rzeki, jeziora, tory kolejowe). Pas technologiczny W celu zapewnienia dodatkowej strefy ochrony dla każdej linii 400 kv tworzy się pas technologiczny o szerokości 70 metrów (po 35 metrów od osi linii w obie strony). 8 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Konsultacje Budowa dwutorowej linii 400 kv jest inwestycją celu publicznego, czyli taką, która jest istotna dla dobra wspólnego. Zapewnić ma dostawę energii elektrycznej mieszkańcom regionu. Inwestor, jak i Wykonawcy są w stałym kontakcie z wójtami i burmistrzami, na których terenie planowana jest inwestycja. Podejmują dialog z lokalnymi społecznościami oraz zapewniają pełną przejrzystość całego procesu inwestycyjnego. Optymalny przebieg trasy linii będzie konsultowany z władzami samorządowymi. Wstępnie przygotowano trzy warianty przebiegu linii. Intencją Wykonawcy był wybór takiej trasy, która w jak najmniejszym stopniu będzie ingerować w życie społeczności lokalnych i środowisko naturalne. Nieocenioną pomoc w planowaniu inwestycji stanowią dla Wykonawcy plany lokalnych władz samorządowych związane z rozwojem administrowanych przez nie terenów. Po uzgodnieniu trasy linii w konsultacjach społecznych oraz z miejscowymi planami rozwoju, Wykonawca wprowadza trasę linii do dokumentów planistycznych gmin. UWAGA! Na każdym etapie przedsięwzięcia Inwestor, jak i Wykonawcy pozostają do dyspozycji mieszkańców, dane kontaktowe znaleźć można na tylnej okładce. Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 9
Wynagrodzenie i odszkodowania Zapis w umowie W treści umowy, jaką zawiera właściciel nieruchomości z przedsiębiorcą przesyłowym, zawarte zostają wysokość i zasady płatności wynagrodzenia za odpłatne ustanowienie służebności przesyłu. Wsparcie rzeczoznawcy Kwota wynagrodzenia ustalona jest na podstawie operatu szacunkowego niezależnego rzeczoznawcy majątkowego Wynagrodzenie i odszkodowania Przedsiębiorca przesyłowy zobowiązuje się do zapłaty na rzecz właściciela nieruchomości: 1. Uzgodnionego przez strony wynagrodzenia pieniężnego za ustanowienie służebności, 2. Odszkodowania za szkody w użytkach rolnych (zasiewach, uprawach i zbiorach), wynikające z wykonania robót związanych z budową napowietrznej dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kv, 3. Odszkodowania za szkody (zniszczenia) wynikające z wykonywania robót na nieruchomości, związanych z budową, eksploatacją, konserwacją, remontami, naprawami i usuwaniem awarii linii, powstałych przy wykonywaniu czynności w ramach służebności przesyłu. UWAGA! Kwota pieniężna otrzymana z tytułu ustanowienia służebności przesyłu stanowi przychód podlegający opodatkowaniu, który należy wykazać w zeznaniu rocznym za rok podatkowy, w którym świadczenie zostało wypłacone. 10 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Co jeśli na moim polu ma stanąć słup? Służebność przesyłu Zabezpieczenie interesów właścicieli gruntów, na których przebiega inwestycja, odbywa się na mocy umowy cywilnoprawnej między przedsiębiorcami przesyłowymi i właścicielami nieruchomości. Określa ona zasady wykorzystywania nieruchomości na potrzeby elementów systemu przesyłowego, takich jak: słupy, linie energetyczne czy transformatory. Służebność przesyłu określa zakres, w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się lub mają się znajdować jego urządzenia przesyłowe. Celem ustalania służebności przesyłu jest uregulowanie sytuacji prawnej nieruchomości, na terenie której znajduje się infrastruktura techniczna. Umowa Umowę w formie aktu notarialnego właściciel gruntu zawiera z przedsiębiorcą przesyłowym. Szczegółowo określa ona zakres czynności, które przedsiębiorca przesyłowy może wykonywać w stosunku do nieruchomości, a tym samym, na jakie działania przedsiębiorcy w stosunku do nieruchomości jej właściciel powinien się zgodzić. PSE S.A. proponują właścicielom gruntów czytelne umowy na ustanowienie służebności przesyłu. Każdy z właścicieli ma wystarczająco dużo czasu, aby sprawdzić wszystkie zapisy umowy, a sygnatariusze są zachęcani do skonsultowania ich treści z gminnymi radcami prawnymi oraz prawnikami czy zaufanymi ekspertami. W wypadku pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości, Inwestor zawsze stara się wyjaśnić poprzez doprecyzowanie, w miarę możliwości zmianę lub dodanie stosownych zapisów do treści umowy. Wygaśnięcie umowy Służebność wygasa na skutek: 1. Likwidacji przedsiębiorstwa, 2. Zrzeczenia się jej przez uprawnionego, 3. Nabycia przez osobę, której przysługuje prawo służebności, prawa własności nieruchomości, tzw. konfuzja praw, 4. Nie wykonywania jej przez dziesięć lat, 5. Zniesienia służebności prawomocnym orzeczeniem sądu. Rozjemcą może zostać sąd Gdy właściciel nieruchomości lub przedsiębiorca przesyłowy odmawiają zawarcia umowy, np. wówczas, gdy strony nie mogą dojść do porozumienia, można ustanowić służebność przesyłu w drodze orzeczenia sądowego. Wówczas to sąd określa wysokość wynagrodzenia na podstawie wyceny nieruchomości sporządzonej przez biegłego sądowego. W trosce o zgodę W sytuacji, gdy z jednej strony ustanowienie służebności przesyłu jest obiektywnie niezbędne dla właściwego korzystania z urządzeń przesyłowych, a z drugiej strony właściciel nieruchomości nie wyraża na to zgody (niezależnie od powodów), przedsiębiorcy przysługuje żądanie o ustanowienie takiej służebności, oczywiście z uwzględnieniem odpowiedniego wynagrodzenia. Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 11
Bezpieczeństwo ponad wszystko Inwestor i Wykonawca mają obowiązek spełnić restrykcyjne wymogi bezpieczeństwa i ochrony ludności oraz środowiska, kierując się normami określonymi przez przepisy prawne. Nowoczesne rozwiązania materiałowe i technologiczne pozwolą zminimalizować wpływ inwestycji na środowisko naturalne: 1. Zastosowanie linii wielotorowych najwyższych napięć powoduje zmniejszenie oddziaływania pola elektomagnetycznego na środowisko, 2. Pole powierzchni objętej oddziaływaniem dla dwutorowej linii 400 kv jest znacząco mniejsze niż w przypadku użycia czterech jednotorowych linii 220 kv, 3. Zastosowane zostaną rozwiązania techniczne minimalizujące wycinkę drzew, gdy linia przechodzić będzie przez tereny leśne. Trasa linii elektoenergetycznych przebiegać będzie przez obszary objęte programem Natura 2000. Zgodnie z obowiązującymi przepisami inwestycja musi wówczas spełnić wyjątkowe rygory obowiązujące na tym terenie: nie powodować pogorszenia stanu siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt. 12 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Prawo na straży bezpieczeństwa REGULACJE PRAWNE Normy prawne Projektowanie i użytkowanie infrastruktury sieci przesyłowej wyznaczają restrykcyjne normy prawne. Stoją one na straży bezpieczeństwa, minimalizując niemal do zera oddziaływanie linii na zdrowie oraz komfort życia ludzi. Wytyczne najistotniejszych dokumentów W stacjach elektroenergetycznych o napięciu 220 kv i 400 kv natężenie pola elektrycznego nie może w ich otoczeniu przekraczać 10 kv/m. Akt prawny: Rozporządzenie ministra środowiska z 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania ich dotrzymywania. Odległość dzieląca przewody linii 400 kv od powierzchni ziemi nie powinna być mniejsza niż 11 m. Akt prawny: Norma Polskiego Komitetu Normalizacyjnego o elektroenergetycznych liniach napowietrznych (PN-EN 50341-1:2013-03E), określająca szczegółowo wymagania dotyczące odległości elektroenergetycznych linii napowietrznych od innych linii, obiektów i urządzeń budowlanych. UWAGA! Co ważne, dodatkowym buforem bezpieczeństwa dla każdej linii 400 kv jest pas technologiczny o szerokości 70 m (po 35 m od osi linii w obie strony). Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 13
Czy pole elektromagnetyczne szkodzi zdrowiu? Wszystkie urządzenia elektryczne również linie najwyższego napięcia wytwarzają w swoim otoczeniu pole elektromagnetyczne. Powstaje ono na skutek obecności napięcia oraz przepływu prądu. Pole elektromagnetyczne wytwarzane przez linie najwyższego napięcia jest takie same, jak pochodzące od odkurzacza, pralki, suszarki do włosów czy żelazka. To pole niskiej częstotliwości 50 Hz. Obecny stan wiedzy dowodzi, że nawet długotrwałe przebywanie w obrębie oddziaływania pola o takiej częstotliwości, przy spełnieniu ustalonych wymogów opisanych na poprzedniej stronie nie powoduje żadnego ryzyka zdrowotnego (np. IEEE Standards for Safety Level with Respect to Human Exposure to Electromagnetic Fields 0 3 khz. IEEE Std C95.6 2002). maszynka do golenia odkurzacz suszarka linia 400 kv pralka żelazko Natężenie pola magnetycznego H (A/m) 12 1200 5 4 0,8 4 0,3 0,2 Natężenie pola elektrycznego E (kv/m) 0,7 0,13 0,8 1 10 0,13 0,12 Linia Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo będzie spełniać wszystkie restrykcyjne normy dotyczące pola elektromagnetycznego. Wykonawca przeprowadził symulacje już na etapie projektu. Ponadto, monitor komputera 0,1 0,2 Pole magnetyczne i elektryczne - wartości dla średniej odległości użytkowania Pole elektryczne szybko maleje przy oddalaniu się od osi linii, a także przy zbliżaniu się do konstrukcji słupów po uruchomieniu instalacji, a także przy każdorazowej zmianie warunków jej pracy, pomiary przeprowadzać będą niezależne instytucje kontrolne. UWAGA! Żadne badania naukowe nie potwierdziły, by pola elektromagnetyczne powodowały choroby nowotworowe. 0,4 kv/m 30 m 20 m 10 m 0 m Pole elektryczne jest najsilniejsze w środku przęsła. Tam gdzie odległość przewodów od ziemi jest najmniejsza Zgodnie z zapisami rozporządzenia ministra środowiska z 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów, normy dla miejsc dostępnych dla ludności wynoszą: składowa elektryczna 10 kv/m, składowa magnetyczna 60 A/m. 1,9 kv/m 5,8 kv/m 1,7 kv/m Dodatkowo na terenach przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową natężenie pola elektrycznego nie może przekraczać 1 kv/m, a pola magnetycznego 60 A/m. Ustalenia te są bardziej restrykcyjne niż Zalecenia Rady Europejskiej w sprawie ograniczenia ekspozycji ludności w polach elektromagnetycznych (1999/519/EC), opracowane w oparciu o zalecenia Międzynarodowej Komisji Ochrony przed Promieniowaniem Niejonizującym (ICNIRP), która jest uznawana za miarodajne ciało naukowe. Pole elektryczne w otoczeniu linii przesyłowej 14 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
A co z hałasem? Normy prawne Przestrzeganie norm gwarantuje, że przy normalnej pracy linii, poza wyznaczonym obszarem pasa technologicznego o szerokości 70 m, nie będzie przekroczone dopuszczalne natężenie dźwięku. dzenie ministra środowiska (z 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku): Obszary ochrony uzdrowiskowej, tereny szpitali, domów opieki oraz tam, gdzie wiele godzin przebywają dzieci i młodzież: podczas dnia 45 db, w nocy 40 db. Tereny zabudowy mieszkaniowej jedno i wielorodzinnej, zabudowy zagrodowej oraz tereny terenów wypoczynkowo-rekreacyjnych poza miastem: w porze dnia 50 db, w porze nocy 45 db. 145 db start odrzutowca 125 db Wytyczne Hałas w myśl ustawy Prawo ochrony środowiska (art. 3, ust. 5, Dz.U. 2001, nr 62, poz. 627 z późn. zm.) to dźwięki o częstotliwości od 16 do 16 000 Hz. Dopuszczalny poziom hałasu w środowisku powodowany przez linie elektroenergetyczne określa Rozporząciężki sprzęt budowlany 105 db dyskoteka 93 db ciężki transport drogowy 55 db rozmowa 45 db mieszkanie 30 45 db linia 400 kv 12 db las Porównanie natężenia dźwięku z różnych źródeł Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 15
Czy to prawda, że? / Czy wiesz że...? Fakty i mity Mit: Dom można bezpiecznie zbudować dopiero 500 m od linii wysokiego napięcia. Fakt: O tym, jaka odległość musi dzielić dom od linii, decyduje poziom pól elektromagnetycznych i hałasu. Przepisy nie wskazują takiej samej dla wszystkich przypadków odległości minimalnej, bo zależy to od rodzaju konstrukcji linii i wysokości zawieszenia przewodów nad ziemią. Dla dwutorowej linii 400 kv relacji Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo wyliczono dystans 35 m od osi linii. Mit: Linie elektroenergetyczne mają szkodliwy wpływ na hodowlę zwierząt. Fakt: Linie 400 kv nie mają wpływu na hodowlę zwierząt. Nie stwierdzono naukowo żadnych przeciwwskazań dla hodowli i wypasu zwierząt w pobliżu linii. Badania nie dowodzą również, aby eksploatacja linii elektroenergetycznej 400 kv wpływała na jakość mięsa czy mleka wypasanego bydła. Mit: Linia zakłóca odbiór sygnału radiowo-telewizyjnego. Fakt: W przypadku linii przesyłowych częstotliwość pól jest bardzo niska. W żaden sposób nie zakłóca sygnałów radiowych i telewizyjnych. Mit: Słupy energetyczne ściągają pioruny. Fakt: Nowoczesna linia najwyższego napięcia wyposażona jest w przewody odgromowe, co chroni ją przed skutkami wyładowań atmosferycznych. Obecność przewodów odgromowych umieszczonych nad przewodami fazowymi powoduje też, że przed wyładowaniami atmosferycznymi chroniony jest również obszar o szerokości kilkudziesięciu metrów wzdłuż całej linii napowietrznej. Zatem przebywanie w czasie burzy pod przewodami linii, ale niezbyt blisko słupa, zdecydowanie zmniejsza możliwość uderzenia pioruna. Mit: Po ustanowieniu służebności przesyłu i wybudowaniu linii Inwestor staje się właścicielem gruntu. Fakt: Nie, to nie jest prawda! Dzięki służebności przesyłu Inwestor uzyska jedynie ograniczone prawo do korzystania z gruntów pod linią w związku z budową i eksploatacją linii. Służebność przesyłu ustanawiana jest w formie aktu notarialnego, ale nie ma to nic wspólnego z przeniesieniem prawa własności. Ciekawostki Najwyższe słupy energetyczne na świecie Znajdują się w Chinach w miejscowości Jiangyin. Każdy z nich ma 346,5 m wysokości i łączą przewody o długości 2300 m, przechodzące nad rzeką Jangcy. Jest to element linii przesyłowej o napięciu 500 kv. Najwyższy słup energetyczny w Europie Zbudowano w Niemczech i wynosi 227 m wysokości. Najwyższe słupy energetyczne w Polsce Najwyższy słup energetyczny ma 127 m wysokości. Wraz ze swoim sąsiadem liczącym 121 m łączą dwa brzegi Wisły w okolicach Nowych Dworów. Linia między nimi ma długość 963 m. Najdłuższa napowietrzna linia przesyłowa na świecie Także działać będzie w Chinach. Już rozpoczęła się budowa linii 800 kv, której długość przekroczy 2200 km. Najdłuższa podwodna linia energetyczne na świecie Budowa liczącej ponad 700 km linii połączyć ma Wielką Brytanię i Norwegię. Aktualnie najdłuższy kabel ma 580 km i łączy Norwegię z Holandią. Najwyższe napięcia 1100 kv stosuje się je na szeroką skalę w Japonii. W Kazachstanie natomiast jest linia o napięciu znamionowym 1150 kv. Węgrzy zaprojektowali słupy przesyłowe w kształcie klaunów. Można je zobaczyć jadąc autostradą M5 w okolicach Ujhartyan. 16 Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo
Jesteśmy do Państwa dyspozycji Szanowni Państwo, Cieszymy się z Państwa zainteresowania inwestycją budowy dwutorowej linii 400 kv na trasie Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo. Gotowi jesteśmy odpowiedzieć na wszystkie nurtujące Państwa pytania dotyczące projektu. Zapraszamy do kontaktu e-mail: kontakt@liniagdanskzydowo.pl Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. ul. Warszawska 165 05-520 Konstancin-Jeziorna tel.: 22 242 26 00 www.pse.pl PSE Inwestycje S.A. ul. Wojciecha Górskiego 9 00-033 Warszawa tel.: 22 321 31 01 www.pse-inwestycje.pl Aldesa Nowa Energia sp. z o.o. ul. Postępu 18 02-676 Warszawa tel.: 22 570 44 50 www.aldesa.pl Aldesa Nowa Energia sp. z o.o. Oddział Gdańsk ul. Nagietkowa 14 80-177 Gdańsk tel.: 22 487 78 43 www.liniagdanskzydowo.pl Budowa dwutorowej linii 400 kv Gdańsk Przyjaźń Żydowo Kierzkowo 17
Zdjęcia: Aldesa Nowa Energia i Fotolia.com Gdańsk 2014