Wg Dziennika Ustaw 43 z 14 maja 1999 [Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 02.03.1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej nr 43/1999 Warszawa], na który naleŝy się powołać przy projektowaniu nawierzchni potrzebne jest dobowe natęŝenie ruchu N d, czyli w ciągu 24 h. W związku z tym, Ŝe nie mamy wszystkich 24 godzin z jednej doby, moŝna wyjątkowo zastosować tylko sposób obliczeń dobowego natęŝenia sformułowany w nieaktualnym juŝ katalogu Katalog typowych konstrukcji podatnych i półsztywnych nawierzchni ulic, Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego Stolica, Warszawa 1990.
Aby uzyskać N d wzoru: powinno się zastosować przeliczenie wg N d = N s d (1) gdzie: N d dobowe natęŝenie ruchu [P/24h], N s szczytowe natęŝenie ruchu [P/h], d współczynnik wg tabeli.
Tab. z Katalogu typowych konstrukcji podatnych i półsztywnych nawierzchni ulic, Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego Stolica, Warszawa 1990 Klasa ulicy E GP G Z L D Centrum i śródmieście miasta 11 11 10 9 7 7 Wartość współczynnika d Rejony poza śródmieściem miasta 9 10 8 7 8 6 Trasy wylotowe 8 8 7 7 6 6
Mając określone natęŝenie pojazdów w konkretnym prognozowym roku powinno się określić liczbę osi obliczeniowych 100 kn na dobę na obliczeniowy pas ruchu. Obliczeniowy pas ruchu jest to pojedynczy pas ruchu nawierzchni ulicy najbardziej obciąŝony przez pojazdy cięŝarowe. Do projektowania konstrukcji nawierzchni drogi przyjmuje się średni dobowy ruch pojazdów cięŝkich w roku (SDR) w przekroju drogi, prognozowany dla połowy okresu eksploatacji.
Tab. z Dz.U. 43 Klasa drogi, elementy drogi Konstrukcje podatne i półsztywne nowe lub przebudowane remontowane Konstrukcje z betonu cementowego nowe lub przebudowane remonto wane A, S, GP, G i Z 10 lat 30 lat L i D 10 lat 10 lat Pasy ruchu i zatoki w rejonie przystanku autobusowego, miejsca przeznaczone do postoju pojazdów, ruchu pieszych i rowerów 10 lat 10 lat Okresy eksploatacji są takie same dla wszystkich elementów jezdni, tj. zasadniczych i dodatkowych pasów ruchu, pasów awaryjnych, pasów włączania i wyłączania.
Z Dziennika Ustaw 43 z 14 maja 1999. MoŜe teŝ być [Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych wydany przez Instytut Badawczy Dróg i Mostów Warszawa 1997] W załączniku 5 Dz.U. nr 43 jest wzór na liczbę osi obliczeniowych 100 kn na dobę na obliczeniowy pas ruchu: L = ( N r + N r + N ) f (2) 1 1 2 2 3
gdzie: L - liczba osi obliczeniowych na dobę na obliczeniowy pas ruchu, N 1 - średni dobowy ruch samochodów cięŝarowych bez przyczep w przekroju drogi, w połowie okresu eksploatacji, N 2 -średni dobowy ruch pojazdów członowych (samochodów cięŝarowych z przyczepami i ciągników siodłowych z naczepami) w przekroju drogi, w połowie okresu eksploatacji, N 3 - średni dobowy ruch autobusów w przekroju drogi, w połowie okresu eksploatacji, f - współczynnik obliczeniowego pasa ruchu określony zgodnie z tabelą 3, r 1, r 2, r 3 - współczynniki przeliczeniowe na osie obliczeniowe określone zgodnie z tabelą 4.
Tabela 3 Liczba pasów ruchu w obu kierunkach droga jednojezdniowa 2 droga dwujezdniowa - Współczynnik obliczeniowego pasa ruchu f 0,50 3 4 - - - 4 6 8 0,50 0,45 0,35 0,30 Ten współczynnik stosuje się do natęŝenia ruchu podanego dla drogi lub ulicy.
Tabela 4 Rodzaj pojazdu Samochód cięŝarowy bez przyczepy Pojazd członowy (samochód cięŝarowy z przyczepami, ciągnik siodłowy z naczepą) Autobus Współczynnik przeliczeniowy na osie obliczeniowe r 1 = 0,109 r 2 = 1,245 1), r 2 = 1,950 2) r 3 = 0,594 1) Wartość współczynnika przy mniejszym niŝ 8% udziale pojazdów o nacisku osi na jezdnię 115 kn. 2) Wartość współczynnika przy od 8% do 20% udziale pojazdów o nacisku osi na jezdnię 115 kn.
Liczba osi obliczeniowych stanowi podstawę do ustalenia kategorii ruchu KR na drodze według Polskiej Normy. Z opisu do wzoru wynika, Ŝe trzeba zwrócić szczególną uwagę na odnośniki 1) i 2) do tab. 4, które odnoszą się do całego natęŝenia ruchu w przekroju drogi.
Tabela 5 Kategoria ruchu KR 1 KR 2 KR 3 KR 4 KR 5 KR 6 Liczba osi obliczeniowych (100 kn) na dobę, na pas obliczeniowy 12 13 70 71 335 336 1 000 1 001 2 000 2 001 i więcej