Załącznik do uchwały Nr XXXVI/386/13 Rady Miejskiej w Mogilnie z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla gminy Mogilno na rok 2014 GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIAZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH DLA GMINY MOGILNO NA ROK 2014 1
I. Diagnoza problemu na terenie gminy Mogilno Uzależnienie niezależnie od postaci wpływa destrukcyjnie na jednostkę, powodując jej marginalizację i wykluczenie społeczne. Problemy wynikające z uzależnienia są ściśle związane z innymi problemami społecznymi. Skala problemów wynikających z uzależnienia od alkoholu jest na tyle duża i poważna, że działania w tym zakresie regulowane są ustawą z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. Nr 70, poz. 473 z późn. Zm.) Ustawa nakłada na władze gminy obowiązek prowadzenia działań zmierzających do ograniczenia dostępności napojów alkoholowych. 1. Dane z Komendy Powiatowej Policji dla miasta i gminy Mogilno za rok 2013, wg stanu na dzień 30.11.2013r. Doprowadzono nietrzeźwych ogółem - 197, w tym: - do miejsca zamieszkania - 117 - do placówek służby zdrowia 31 - do izby wytrzeźwień 0 - do jednostki policji - 49 Kategoria przestępstwa Przestępstwa stwierdzone Przestępstwa wykryte Przestępstwa popełnione w związku z alkoholem Uszkodzenie ciała 11 3 1 Rozbój 3 1 1 Znęcanie nad rodziną 22 13 9 Kradzież mienia 60 11 3 Kradzież z włamaniem 28 6 2 Uszkodzenie mienia 22 5 3 Bójka i pobicie 4 1 1 Wnioski do sądu w związku z alkoholem Spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym w stanie po użyciu alk. (kolizja) Prowadzenie pojazdu mechanicznego po spożyciu alkoholu. (od 0,2-0,5 promila) Prowadzenie pojazdu innego niż mechaniczny (rower) po spożyciu alkoholu. (od 0,2-0,5 promila) Spożywanie alkoholu w miejscach objętych zakazem. Podejmowanie czynności zawodowych w stanie po użyciu alkoholu. Zakłócenie spokoju i porządku publicznego pod wpływem alkoholu. 2 8 9 0 0 3 2
Liczba stwierdzonych przestępstw z art. 178 a 1 i 2 (jazda w stanie nietrzeźwości - powyżej 0,5 promila alkoholu): 110 Interwencji domowych- ogółem - w tym po spożyciu alkoholu 71 42 Liczba sporządzonych Niebieskich Kart w roku 2013: 60 Liczba przeprowadzonych postępowań czynności sprawdzających w związku z podejrzeniem stosowania przemocy w rodzinie: 41 Liczba przeprowadzonych postępowań dochodzeń w związku z podejrzeniem stosowania przemocy w rodzinie: 10 Liczba spraw zakończonych stwierdzeniem przemocy w rodzinie i przekazanych do Prokuratury: 8 Liczba zatrzymań w związku z podejrzeniem stosowania przemocy w rodzinie: 1 2. Dane z M.G.O.P.S w Mogilnie dotyczące opieki nad środowiskami z problemem alkoholowym i narkotykowym za rok 2013,wg stanu na dzień 30.11.2013r: POMOC FINANSOWA DLA ŚRODOWISK Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM Wysokość Liczba Liczba osób w tych świadczeń gospodarstw gospodarstwach 169.275.83 104 315 W roku 2013: - Liczba środowisk w których występują problemy związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie: 52 - Liczba dorosłych w środowiskach w których występują problemy związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie: 109 - Liczba dzieci w środowiskach w których występują problemy związane ze stosowaniem przemocy w rodzinie: 89 Liczba środowisk, w których podejmowano działania w związku z procedurą Niebieska Karta: 74 Liczba wniosków o zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego 41 Liczba wniosków do Sądu Rodzinnego o wgląd w sytuację dziecka 5 3
Liczba wniosków do Sądu Rodzinnego o ograniczenie władzy rodzicielskiej- 2 o pozbawienie władzy rodzicielskiej - 0 3. Dane z Poradni Leczenia Uzależnień SP ZOZ Mogilno za rok 2013,wg stanu na dzień 30.11.2013r. Liczba Ogółem Z miasta i gminy Mogilno Zarejestrowanych pacjentów 133 115 Uzależnionych od alkoholu 1124 106 Uzależnionych od narkotyków 0 0 Uzależnionych od innych środków 0 0 chemicznych Członków rodzin osób 7 6 uzależnionych Uzależnienia behawioralne 1 1 Ilość udzielonych porad 1826 1279 4. Dane z Urzędu Miejskiego w Mogilnie dotyczące punktów sprzedaży alkoholu w gminie Mogilno za rok 2013, wg stanu na dzień 30.11.2013r. Ogółem punktów sprzedaży 111 ( w tym 65 punktów sprzedaży alkoholu powyżej 4,5% alkoholu z wyjątkiem piwa) Liczba obowiązujących zezwoleń Do 4,5% zawartości alkoholu Powyżej 4,5% do 18% oraz na piwo alkoholu 110 122 5. Z danych Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wynika, że w 2013 roku komisja rozpatrywała 60 wniosków o leczenie, do sądu skierowano 38 wniosków. W 2013 roku odbyło się 11 posiedzeń GKRPA. Stan na 30.11.2013r. II. Instytucje i organizacje działające w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i narkotykowych oraz profilaktyki - realizatorzy programu : 1) Poradnia Leczenia Uzależnień w Mogilnie (realizująca program podstawowy dla osób uzależnionych od alkoholu; program terapii pogłębionej dla osób uzależnionych od alkoholu; program dla osób współuzależnionych); 2) Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Mogilnie; 4
3) Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (w zakresie podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu); 4) Komenda Powiatowa Policji w Mogilnie (w zakresie zapewnienia mieszkańcom gminy bezpieczeństwa i porządku, zwalczania przestępczości, organizowania czynności patrolowych i interwencyjnych); 5) Grupa Anonimowych Alkoholików (w zakresie udzielania wzajemnego wsparcia w utrzymaniu abstynencji); 6) Stowarzyszenie Klub Abstynenta ; 7) Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Mogilnie (świadcząca pomoc psychologiczno - pedagogiczną dzieciom i młodzieży); 8) Miejska Biblioteka Publiczna w Mogilnie (poprzez organizację zajęć o charakterze biblioterapeutycznym; prowadzenie działań informacyjnych i edukacyjnych z zakresu profilaktyki uzależnień); 9) szkoły i przedszkola (poprzez realizację programów profilaktycznych, wzmacnianie czynników chroniących i eliminowanie czynników ryzyka); 10) Ośrodek Sportu Rekreacji i Rehabilitacji w Mogilnie (poprzez organizowanie zajęć sportowych dla dzieci i młodzieży); 11) Punkt Pomocy Psychologicznej; 12) Mogileński Dom Kultury w Mogilnie. III. Główne obszary problemowe 1. Działalność Poradni Leczenia Uzależnień w Mogilnie - jako jedynej placówki odwykowej na terenie gminy. Należy wspierać działalność poradni poprzez wsparcie finansowe w celu: poszerzania oferty terapeutycznej, zakupu niezbędnych środków materialnych, oraz wypracowywać skuteczne metody podejmowania interwencji, rozwijać kontakty z innymi placówkami odwykowymi (szczególnie z tymi, które oferują programy stacjonarne) pracującymi na terenie województwa kujawsko pomorskiego. 2. Używanie napojów alkoholowych, narkotyków oraz środków psychoaktywnych wśród dzieci i młodzieży. 3. Stosowanie przemocy w rodzinie. 4. Zagrożenie bezpieczeństwa dzieci w rodzinach z problemem alkoholowym. 5
5. Mała efektywność współpracy służb związanych z rozwiązywaniem problemów alkoholowych i narkotykowych. IV. Kierunki działań na rok 2014 1. Ograniczenie występowania problemów związanych z używaniem alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych poprzez: 1) ograniczenie spożycia alkoholu na terenie gminy ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży; 2) prowadzenie działalności profilaktycznej, informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży; 3) budowanie skutecznych form kontroli społecznej nad szkodliwymi formami postępowania osób nadużywających alkoholu, w szczególności przeciwdziałania przemocy w rodzinie; 4) motywowanie osób nadużywających alkoholu do działań zaradczych, w tym do podjęcia terapii odwykowej. 2. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków i innych substancji psychoaktywnych, poprzez: 1) podejmowanie czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osób uzależnionych od alkoholu, które powodują rozpad życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny, obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu (realizacja: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych); 2) przyjmowanie zgłoszeń o przypadkach wystąpienia nadużywania alkoholu powodujących rozpad życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, zakłócanie spokoju lub porządku publicznego; 3) prowadzenie rozmów interwencyjno motywacyjnych; 4) kierowanie osób, które nie zgodziły się dobrowolnie na zdiagnozowanie i poddanie leczeniu odwykowemu, na badanie przez biegłych (psychologa i psychiatrę) w celu wydania opinii w przedmiocie uzależnienia od alkoholu i wskazania rodzaju zakładu leczniczego; 5) kierowanie wniosków o zobowiązanie do podjęcia leczenia odwykowego do sądu. 3. Dofinansowanie działań podejmowanych przez organizacje pozarządowe oraz inne instytucje w zakresie kompleksowych działań terapeutycznych dla osób uzależnionych, poprzez dofinansowanie programu pomocy psychologicznej i prawnej, w tym poradnictwa prawnego, kontaktu indywidualnego, mediacji i terapii rodziny, interwencji kryzysowych, 6
grup terapeutycznych, grup wsparcia oraz innych form pomocy psychologicznej, na podstawie ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. 4. Wspieranie lecznictwa odwykowego przez zwiększenie dostępności terapii oraz modernizacja programów terapeutycznych, poprzez uzupełnienie gwarantowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia świadczeń podstawowych w Poradni Leczenia Uzależnień w Mogilnie. 5. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, poprzez: 1) wspieranie działań prowadzonych przez organizacje pozarządowe w zakresie kompleksowej pomocy dla ofiar przemocy; 2) dofinansowanie programu pomocy kobietom i dzieciom - ofiarom przemocy, w tym schronienia w sytuacji kryzysowej związanej z przemocą, wsparcie emocjonalne i rzeczowe, poradnictwo medyczne, prawne, psychologiczne i socjalne, interwencja kryzysowa, grupy wsparcia, grupy terapeutyczne, terapia indywidualna oraz inne formy pomocy. 6. Udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży, w szczególności z rodzin dysfunkcyjnych, poprzez: 1) dofinansowanie programu socjoterapeutycznego i edukacyjnego dla dzieci i młodzieży, zajęć edukacyjnych z zakresu profilaktyki uzależnień, zajęć sportowo-rekreacyjnych, plastycznych, imprez okolicznościowych oraz dożywiania; 2) organizację wypoczynku letniego zakładającego przeprowadzenie programu terapeutycznego dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych. 7. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych i organizację akcji profilaktycznych skierowanych w szczególności do dzieci i młodzieży. 8. Realizacja programów profilaktycznych w przedszkolach, które mają na celu dostarczenie uczestnikom zajęć podstawowej wiedzy i umiejętności w radzeniu sobie z trudnymi sytuacjami. 9. Wspieranie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych poprzez wspieranie działalności informacyjnej i edukacyjnej w obszarze uzależnień oraz w zakresie rozwijania zainteresowań wśród dzieci i młodzieży podejmowanej przez środowiskowe ognisko wychowawcze. 7
10. Wspieranie działań podejmowanych przez kluby sportowe i instytucje w zakresie organizacji cyklicznych zajęć sportowo - rekreacyjnych oraz doposażenia obiektów sportowo - rekreacyjnych w Mogilnie poprzez dofinansowanie organizacji cyklicznych zajęć sportowo- rekreacyjnych i otwartych imprez sportowo - rekreacyjnych prowadzonych i koordynowanych przez Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Mogilnie. 11. Wspieranie realizacji kompleksowych działań profilaktycznych i edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży poprzez: 1. prowadzenie zajęć dla dzieci i młodzieży; 2. zakup literatury z zakresu profilaktyki uzależnień dla bibliotek w Mogilnie. 12. Zwiększenie dostępności informacji o miejscach pomocy osobom uzależnionym od alkoholu. 13. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych. 14. Wspieranie działań klubu abstynenta. 15. Zapewnienie pomocy terapeutycznej osobom bezdomnym zamieszkałym w schronisku. 16. Inne działania związane z realizacją Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, w tym m.in.: 1) prowadzenie kontroli przestrzegania zasad i warunków korzystania z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych (realizacja: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych); 2) wydawanie opinii o zgodności lokalizacji punktu sprzedaży napojów alkoholowych, określonej we wniosku o zezwolenie z zasadami usytuowania miejsc sprzedaży napojów alkoholowych określonymi w uchwale Rady Miejskiej (realizacja: Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych). 17. Podnoszenie kwalifikacji osób zajmujących się rozwiązywaniem problemów alkoholowych poprzez: 1) dofinansowanie szkoleń osób działających w obszarze rozwiązywania problemów alkoholowych; 2) udział członków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w szkoleniach i konferencjach z zakresu profilaktyki, rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 18. Zakup materiałów i artykułów biurowych na potrzeby Poradni Leczenia Uzależnień w Mogilnie i realizacji programów profilaktycznych. 8
V. Sposób realizacji 1. Źródła finansowania Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii: - środki finansowe na realizację zadań Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii pochodzą z dochodów budżetu gminy z opłat za wydanie i korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, - zadania realizowane w ramach Gminnego Programu mogą być również finansowane z dotacji celowych oraz innych źródeł. 9
GMINNY PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I NARKOMANII - PRELIMINARZ WYDATKÓW W ROKU 2014 A. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz narkotyków Dofinansowanie działalności Poradni Leczenia Uzależnień oraz 3 000 jej doposażenie Szkolenie specjalistyczne terapeutów uzależnień 3 000 Programy terapeutyczne dla osób uzależnionych 3 000 Materiały biurowe do realizacji programu 1 000 Biegli sądowi - badania 20 000 Telefon w Poradni Leczenia Uzależnień i Punkcie Pomocy. 2 000 Psychologicznej Działania prewencyjne policji 4 000 RAZEM A 36 000 B. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychologicznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie Konsultacje Punkt Pomocy Psychologicznej - przemoc w 5 000 rodzinie 10
Dofinansowanie noclegów interwencyjnych osób 1 000 uzależnionych Dofinansowanie działań interwencyjnych na rzecz ochrony 3 000 rodzin z problemem uzależnień i przemocy w rodzinie,oik RAZEM B 9 000 C. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, a w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo wychowawczych i socjoterapeutycznych Świetlica środowiskowa 15 000 Program profilaktyczny gimnazja, szkoły podstawowe 20 000 Wakacje letnie obozy profilaktyczne,półkolonie 60 000 dofinansowanie, Ferie zimowe, półkolonie 6 000 Konkurs wiedzy i plastyczny,dzień profilaktyki 3 000 Pomoc psychologiczna dla bezdomnych 5 000 RAZEM C 109 000 11
D. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych Zakup książek z dziedziny psych. - pedag. profilaktycznej - Miejska Biblioteka Publiczna, Biblioteka Pedagogiczna 2 000 Wspieranie inicjatyw stowarzyszeń w ramach rozwiązywania 120 000 problemów alkoholowych Wspieranie inicjatyw lokalnych w ramach rozwiązywania 25 000 problemów alkoholowych Akcje informacyjne 2 000 Druk ulotek i informatorów 2 000 Dofinansowanie zajęć sportowych dla dzieci przy klubach 40 000 sportowych Telefon Niebieska Linia- pogotowie dla ofiar przemocy w 1 500 rodzinie 12
Program ograniczenia zdrowotnych następstw palenia tytoniu, 1 500 HIV i AIDS 194 000 RAZEM D E. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Szkolenie w sprawie realizacji zadań wypływających z Ustawy 6 000 o Wychowaniu w Trzeźwości i Przeciwdziałaniu Alkoholizmowi dla Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Koszty funkcjonowania Gminnej Komisji Rozwiązywania 5 000 Problemów Alkoholowych, sprzedawców alkoholu RAZEM E 11 000 F. Przeciwdziałanie narkomanii Szkolenia 2 000 Zakup książek 1 000 Zakup testerów 1 000 Zajęcia profilaktyczne i warsztatowe przeciwdziałanie 10 000 13
narkomanii Świetlica środowiskowa 2 000 Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w ośrodku kuratorskim 2 000 Konkurs wiedzy, plastyczny, debata 3 000 RAZEM F 21 000 RAZEM A+B+C+D+E+F 380 000 14