TELEFONIA DIALOG S.A.

TELEFONIA DIALOG S.A. PROJEKTOWANIE I BUDOWA SIECI TELEKOMUNIKACYJNEJ ZN-0/TD S.A.-08 PROJEKTOWANIE SIECI OPTOTELEKOMUNIKACYJNYCH = Wrocław, marzec 00 r. =

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 /16 Spis treści 1. Wstęp... 3 1.1. Przedmiot normy... 3 1.. Przeznaczenie normy... 3. Informacje ogólne... 3.1. Światłowody... 3.. Organizacja sieci linii światłowodowych... 3.3. Ogólne zasady projektowania linii światłowodowych... 4 3. Zasady projektowania linii światłowodowych... 4 3.1. Ogólne zasady doboru trasy linii światłowodowych... 4 3.1.. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż dróg komunikacyjnych... 5 3.1.3. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż szlaków kolejowych... 6 3.1.4. Usytuowanie linii światłowodowych na wspólnej podbudowie z elektroenergetycznymi liniami przemysłowymi... 6 3.1.5. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż rurociągów... 7 3.1.6. Linie światłowodowe na terenach o zwiększonym zagrożeniu uszkodzeniami mechanicznymi... 7 3.1.7. Usytuowanie złączy kabli światłowodowych... 8 3.1.8. Zapasy kabli... 8 3.1.9. Długość linii na odcinku regeneratorowym... 8 3.1.10. Zasady obliczania bilansu mocy optycznej... 11 4. Parametry światłowodów i elementów optycznych... 11 4.1. Nominalna długość fali... 11 4.. Parametry światłowodów... 11 4..1. Światłowody jednomodowe dla pasma 1310 nm klasa IVa... 11 4... Światłowody jednomodowe dla pasma 1550 nm klasa IVb... 1 4..3. Światłowody jednomodowe z płaską charakterystyką dyspersji klasa IVc... 1 4.3. Parametry odcinków linii optotelekomunikacyjnych... 1 4.3.1. Graniczne parametry tłumienia linii ze światłowodami jednomodowymi... 1 4.3.. Margines tłumienia dla systemu optotelekomunikacyjnego... 13 4.3.3. Parametry połączeń światłowodowych... 13 4.3.4. Niejednorodność tłumienności... 13 4.4. Wybór elementów do budowy linii i sieci światłowodowych... 13 4.4.1. Kable światłowodowe liniowe standardowe... 13 4.4.. Kable światłowodowe stacyjne... 14 4.4.3. Osłony złączowe... 14 4.4.4. Przełącznice... 14 4.4.5. Zasobniki złączowe... 15

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 3/16 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot normy Norma określa zasady projektowania sieci optotelekomunikacyjnych (światłowodowych) w Telefonii DIALOG S.A. w uprzednio wybudowanej kanalizacji wtórnej lub rurociągach kablowych. Kanalizację kablową dla potrzeb sieci światłowodowych (kanalizację wtórną, rurociągi kablowe, minikanalizację) należy projektować na podstawie normy zakładowej ZN-0/TD S.A.-0. Ogólne zasady projektowania zawarto w normie zakładowej ZN 0/TD SA 01. 1.. Przeznaczenie normy Norma jest przeznaczona przede wszystkim dla projektantów opracowujących dokumentację projektową (projekty budowlane, projekty wykonawcze) sieci światłowodowych, a także dla wykonawców telekomunikacyjnej kanalizacji kablowej. Jest również przeznaczona dla służb inwestorskich w zakresie czynności na etapie przygotowania inwestycji, a w szczególności: - uzyskania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZZT), - wyboru w drodze przetargu wykonawcy dokumentacji projektowej lub podjęcie decyzji o bezprzetargowym wyborze wykonawcy dokumentacji, - zatwierdzenia założeń techniczno-ekonomicznych (ZTE) lub projektu technicznego jednostadiowego (PTJ), - uzyskania pozwolenia na budowę.. INFORMACJE OGÓLNE.1. Światłowody W liniach światłowodowych dla sieci publicznej stosowane są kable ze światłowodami jednomodowymi, a mianowicie: światłowody standardowe bez przesunięcia dyspersji (J) wg zaleceń ITU T G.65, światłowody o przesuniętej dyspersji (Jp) wg zaleceń ITU T G.653, światłowody o przesuniętej niezerowej dyspersji (Jn) wg zaleceń ITU T G.655... Organizacja sieci linii światłowodowych Podstawowe zasady organizacji sieci: w każdym regionie znajduje się jeden HOST (możliwe są odstępstwa od tej zasady w konkretnych sytuacjach należy uwzględniać szczegółowe wytyczne udzielone przez operatora Telefonię DIALOG S.A.) HOST jest połączony z poszczególnymi modułami wyniesionymi linią światłowodową za pośrednictwem podstawowej sieci szkieletowej, z transmisją STM 1 i STM 4 (należy się też liczyć z krotnością wyższą)

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 4/16 powyższa sieć jest traktowana jako sieć magistralna i jest prowadzona z reguły w kanalizacji kablowej magistralnej.3. Ogólne zasady projektowania linii światłowodowych Przy doborze trasy linii światłowodowych należy przede wszystkim brać pod uwagę bezpieczeństwo sieci. Przy projektowaniu linii światłowodowych, aby osiągnąć dużą niezawodność pracy systemów transmisyjnych opartych na łączach światłowodowych, należy kierować się poniższymi zasadami: Projektować doprowadzenia kanalizacji do obiektów telekomunikacyjnych minimum z dwóch stron. Zasadą jest minimalizacja długości wspólnej trasy ostatniego odcinka kanalizacji pomiędzy studnią stacyjną a komorą kablową (lub pomieszczeniem urządzeń telekomunikacyjnych). Zaleca się, aby ta odległość nie przekraczała 10 m. Pozostawiać odpowiednie zapasy kabli przy złączach i ewentualnie w studniach lub zasobnikach. Dla kabli sieci szkieletowej przy przejściach przez większe cieki wodne projektować przejścia rokadowe. Zaleca się w tym celu wykorzystanie istniejących dróg przejścia przez przeszkody, takich jak most, oraz wykonanie przejścia rokadowego poniżej mostu w odległości co najmniej 100 m. W razie możliwości ułożenia kabla na głębokości co najmniej 5 m pod dnem cieku można zaniechać wykonania przejścia rokadowo. Złącza oraz zapasy kabli światłowodowych lokalizować w miejscach łatwo dostępnych dla służb utrzymaniowych (łatwy dojazd pojazdu technicznego w bezpośrednie sąsiedztwo złącza lub zapasu). Przy realizacji odcinków regeneratorowych linii optotelekomunikacyjnych należy w projekcie przewidzieć układanie kabli światłowodowych z włóknami pochodzącymi od jednego producenta, najlepiej z tej samej partii dostawy. W sieci dostępowej pętle SDH zostały dodatkowo powiązane z licznymi punktami odgałęźnymi i rozdzielczymi, co zapewnia możliwość dostosowania sieci praktycznie do każdych warunków organizacyjnych. 3. ZASADY PROJEKTOWANIA LINII ŚWIATŁOWODOWYCH 3.1. Ogólne zasady doboru trasy linii światłowodowych Wszystkie linie światłowodowe podziemne należy układać w rurociągach kablowych HDPE. Do budowy rurociągów kablowych poza miastami (na terenach, gdzie nie jest budowana kanalizacja kablowa dla potrzeb sieci dostępowej) należy wykorzystywać rury HDPE 40/3,7. Na obszarze miast i osiedli linia światłowodowa powinna przebiegać w rurociągach kablowych wykonanych z rur HDPE 40/3,7 układanych we wspólnym wykopie z kanalizacją kablową sieci dostępowej. Rury rurociągu kablowego należy wprowadzać do wszystkich studni znajdujących się na trasie rurociągu. W uzasadnionych wypadkach kable światłowodowe mogą przebiegać w rurach kanalizacji wtórnej. Przy skrzyżowaniach linii światłowodowych z przeszkodami wodnymi, jezdniami o nawierzchni utwardzonej, torowiskami itp. należy przewidzieć obiektowe rury

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 5/16 przepustowe o średnicy co najmniej 110 mm, wypełnione rurami rurociągów kablowych (HDPE 40) o długości o m (po 1m z każdej strony) większej niż rura przepustowa. W razie potrzeby można zwiększyć średnicę rury przepustowej, aby mogła ona pomieścić potrzebną liczbę zapasowych rur dla rurociągu kablowego. Jako podstawowe należy przyjąć rury przepustowe grubościenne z HDPE. Dopuszcza się stosowanie rur stalowych jednak tylko na wyraźne życzenie właściciela (użytkownika) przeszkody. Zapasowe rurociągi należy uszczelnić po obu stronach. Przy projektowaniu linii światłowodowych należy kierować się poniższymi zasadami: Liczba zbliżeń i skrzyżowań linii z innymi urządzeniami uzbrojenia terenowego oraz liczba przejść przez ściany i stropy powinna być możliwie mała. Prowadzenie linii przez pomieszczenia i strefy zagrożone wybuchem lub pożarem powinno być ograniczone do niezbędnych przypadków. Instalowane linie powinny być jak najmniej narażone na uszkodzenia mechaniczne, szkodliwe wpływy chemiczne i inne zagrożenia. Liczba skrzyżowań i zbliżeń linii z wodami powierzchniowymi powinna być ograniczona. Odcinki instalacyjne kabli światłowodowych powinny być tak dobrane i ułożone, aby złącza kabli były usytuowane w miejscach suchych, nie narażonych na osuwanie się gruntu i łatwo dostępnych przy budowie i eksploatacji linii. Trasa linii światłowodowej powinna zapewniać łatwy dostęp do kabli w okresie budowy i eksploatacji. Trasa linii światłowodowej powinna przebiegać zgodnie z postanowieniami Zarządzenia Ministra Łączności z dnia 1 marca 199 r. w sprawie zasad i warunków budowy linii telekomunikacyjnych wzdłuż dróg publicznych, wodnych, kanałów oraz w pobliżu lotnisk i w miejscowościach, a także ustalania warunków, jakim te linie powinny odpowiadać. 3.1.. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż dróg komunikacyjnych Przy projektowaniu linii światłowodowych wzdłuż dróg komunikacyjnych należy kierować się poniższymi zasadami: Trasa linii światłowodowej wzdłuż dróg powinna być uzgodniona z właściwym zarządcą drogi. Na odcinkach dróg przechodzących przez tereny zabudowane, zalesione, zalewowe i bagniste lub zajęte przez różne obiekty nadziemne lub urządzenia podziemne nie pozwalające na dotrzymanie wymagań co do zbliżeń i skrzyżowań dopuszcza się usytuowanie kabla odpowiednio w pasie drogowym w porozumieniu z właściwym zarządcą drogi: w koronie drogi na poboczu jezdni - na terenach bezpośrednio zabudowanych bez chodników lub terenach zalewowych i bagnistych, poza koroną drogi - w wypadkach, gdy poza pasem drogowym istnieją tereny zalesione lub zadrzewione wymagające wycinki oraz w wypadku innych sytuacji i warunków terenowych nie pozwalających na spełnienie wymagań co do zbliżeń i skrzyżowań.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 6/16 Trasa linii nie powinna przebiegać przez tereny wodne zalewowe i bagniste, przez tereny o dużej agresywności gruntu i na poboczach stromych nasypów lub wykopów. W wypadkach technicznie uzasadnionych dopuszcza się takie usytuowanie trasy, ale pod warunkiem zastosowania odpowiednich środków ochronnych. Dopuszcza się ułożenie linii na terenach lasów w wypadku, gdy nie zachodzi konieczność wycinania pasa, a tylko potrzeba wycięcia pojedynczych drzew i krzewów. Odległość linii od drzew na terenach leśnych powinna wynosić co najmniej 1 m od lica pni drzew. Dopuszcza się układanie linii w istniejących pasach przeciwpożarowych, a odległość od drzew w tych wypadkach będzie wynikać z szerokości pasa. 3.1.3. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż szlaków kolejowych Przy projektowaniu linii światłowodowych wzdłuż szlaków kolejowych należy kierować się poniższymi zasadami: Trasa linii światłowodowej wzdłuż linii kolejowej po uzgodnieniu z właściwym zarządem kolei powinna przebiegać w pasie wywłaszczenia terenów kolejowych, przy ich granicy. Dopuszcza się usytuowanie linii poza granicą tego pasa przy omijaniu po zewnętrznej stronie obiektów kolejowych, jak np. podstacje trakcyjne, kabiny sekcyjne, strażnice kolejowe. Przez tereny stacji kolejowych trasa linii powinna przebiegać poza budynkami stacyjnymi od zewnętrznej strony linii kolejowej. Linie światłowodowe przebiegające wzdłuż torów kolejowych lub tramwajowych powinny być budowane z kabli dielektrycznych w rurociągach kablowych układanych jak najbliżej pasa wywłaszczenia w odległości poziomej co najmniej: 1 m od zewnętrznej krawędzi rowu odwadniającego, biegnącego wzdłuż torowiska, 3 m od skrajnej szyny toru, przy braku lub oddaleniu od torowiska rowów odwadniających. 3.1.4. Usytuowanie linii światłowodowych na wspólnej podbudowie z elektroenergetycznymi liniami przemysłowymi Przy projektowaniu linii światłowodowych na wspólnej podbudowie z elektroenergetycznymi liniami przemysłowymi należy kierować się poniższymi zasadami: Linie instalowane na wspólnej podbudowie z elektroenergetycznymi liniami przesyłowymi powinny być budowane zgodnie z wymaganiami Polskich Norm: - wzdłuż linii najwyższych napięć (np. 400 kv, 750 kv), jako kable specjalne, zawarte wewnątrz przewodów odgromowych linii energetycznej (tzw. OPGW - rozwiązanie zalecane), - wzdłuż linii wysokich - 110 kv, średnich i niskich napięć, jako kable samonośne, dielektryczne, zawieszane wg PN E 05100 1 Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. Linie prądu przemiennego z przewodami roboczymi gołymi, z tym że w wypadku linii o

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 7/16 napięciu znamionowym większym od 1 kv kable te powinny mieć konstrukcję dostosowaną mechanicznie do długości przęseł linii. 3.1.5. Usytuowanie linii światłowodowych wzdłuż rurociągów Odległość linii światłowodowej od gazociągu zależy od średnicy rur i ciśnienia nominalnego w gazociągu. Regulują to przepisy Rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z 14 listopada 1995 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe (Dz.U.nr 139 poz.686). Linie światłowodowe wzdłuż rurociągów dalekosiężnych do przesyłania ropy naftowej i produktów naftowych powinny być sytuowane w odległości nie mniejszej niż 8 m od rurociągów, stosownie do postanowień Rozporządzenia Ministra Przemysłu i Handlu z 30 sierpnia 1996 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi dalekosiężne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz.U. nr 1 poz.576). Linie światłowodowe budowane dla potrzeb łączności i telemechaniki rurociągów powinny być usytuowane w pasie terenu budowy tych rurociągów. W wypadku powiązania tej linii z siecią użytku publicznego dopuszcza się usytuowanie jej poza pasem budowy rurociągu. Podstawowe bezpieczne odległości, jakie należy zachować pomiędzy linią optotelekomunikacyjną a gazociągami wynikają z postanowień Zarządzenia Ministra Łączności z dnia września 1997 r. w sprawie warunków, jakim powinny odpowiadać linie i urządzenia telekomunikacyjne oraz urządzenia do przesyłania płynów lub gazów w razie zbliżenia się lub skrzyżowania (Mon. Pol. nr 59 poz.567). Linie instalowane w kanalizacji wtórnej lub w rurociągach kablowych przy zbliżeniach i skrzyżowaniach z gazociągami powinny przebiegać zgodnie z wymaganiami normy PN 91/M-34501. 3.1.6. Linie światłowodowe na terenach o zwiększonym zagrożeniu uszkodzeniami mechanicznymi Sieci światłowodowe powinny mieć taki układ, aby zawsze był zapewniony dostęp do danego obiektu telekomunikacyjnego co najmniej dwoma równorzędnymi drogami, rozdzielonymi terenowo, co jest szczególnie ważne na terenach o zwiększonym zagrożeniu uszkodzeniami. Na terenach o zwiększonym zagrożeniu uszkodzeniami mechanicznymi kable światłowodowe należy układać w rurociągach kablowych z rur o zwiększonej grubości ścianki. Rurociągi mogą być dodatkowo chronione przykrywami kablowymi. Kable powinny posiadać konstrukcję wzmocnioną warstwą włókien aramidowych lub szklanych. Przy wyborze trasy linii należy unikać sytuowania jej na terenach, na których występują szkody górnicze. Zaleca się, aby trasy linii omijały tereny objęte eksploatacją górniczą. W przypadkach niezbędnej konieczności budowy linii na terenach szkód górniczych należy układać kable światłowodowe z dodatkowym zabezpieczeniem i zapasami oraz przedsięwziąć specjalne środki zabezpieczające w zależności od kategorii szkód.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 8/16 3.1.7. Usytuowanie złączy kabli światłowodowych Odcinki instalacyjne kabli powinny być tak ułożone, aby złącza kabli światłowodowych były zlokalizowane w miarę możności w miejscach łatwo dostępnych, nie narażonych na zalewanie, podmywanie lub osuwanie się gruntu, co najmniej 5 m od brzegów dużych rowów i kanałów ściekowych. Złącza kabli światłowodowych powinny być umieszczane w studniach kablowych albo w zasobnikach złączowych (rurociągi kablowe). 3.1.8. Zapasy kabli Długość zapasów powinna umożliwiać montaż złączy w samochodzie montażowym tj. co najmniej 15 m z każdej strony złącza. Należy przewidywać też kilkumetrowe zapasy kabli w komorach kablowych, jeśli takie występują w obiektach, albo też w ostatnich studniach kablowych. Zapasy kabli budowanych w rurociągach kablowych powinny być ułożone w zasobnikach złączowych, natomiast zapasy kabli budowanych w kanalizacji wtórnej powinny być umieszczane w studniach kablowych na odpowiednich stelażach. Przy złączach odgałęźnych należy przewidzieć zapasy dla każdego kabla po każdej stronie złącza. Maksymalna odległość trasowa między zapasami kabla światłowodowego nie powinna przekraczać: 400 m w kanalizacji kablowej, 1000 m w rurociągu kablowym. 3.1.9. Długość linii na odcinku regeneratorowym Długość odcinka regeneratorowego linii światłowodowej oblicza się na podstawie bilansu mocy sporządzonego w oparciu o znajomość parametrów elementów składowych linii. W zależności od długości projektowanej relacji należy wybrać taką klasę światłowodów w kablu, aby możliwe było jak najbardziej ekonomiczne połączenie punktów docelowych jednoodcinkowo, to jest bez przelotowych stacji regeneratorowych. Konieczne jest w tym celu dokonanie bilansu mocy dla wybranych urządzeń instalowanego systemu i sprawdzenie, czy długość linii nie przekracza wartości dopuszczalnej, przy uwzględnieniu wszystkich strat występujących w torze światłowodowym na drodze sygnału od nadajnika do odbiornika optoelektronicznego oraz zachowaniu niezbędnych rezerw tłumienności: na długości rezerwowe kabla światłowodowego oraz jego dodatkowe długości technologiczne i eksploatacyjne, na starzenie się teletransmisyjnych urządzeń końcowych, wzrost tłumienności połączeń stałych i złączek światłowodowych, na starzenie się światłowodów. Drogę sygnału od nadajnika do odbiornika przedstawia rysunek 1.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 9/16 P s 1 3 n n 1 n S SZP SZP R l k P r l t Rys. 1. Schemat ideowy odcinka regeneratorowego linii światłowodowej. gdzie: P s - moc optyczna nadawana na wyjściu półzłączki, w dbm, P r - moc optyczna odbierana na wejściu półzłączki, w dbm, S - nadajnik, R - odbiornik SZP - przełącznica światłowodowa, n - liczba złączy kabla światłowodowego na odcinku regeneratorowym, [szt.] l k - długość trasowa linii optotelekomunikacyjnej, [km], l t - długość odcinka regeneratorowego (całego toru), wraz z kablami stacyjnymi i półzłączkami, [km] Ogólnie zależność bilansu mocy można wyrazić wzorem: P s - P r - d p a t + a r gdzie: d p - margines wyrażony w db, wynikający z degradacji urządzeń teletransmisyjnych na skutek starzenia się elementów, wahań temperatury itp. Zwykle przyjmuje się 3-6 db. Margines ten nie obowiązuje dla urządzeń SDH, gdyż jest wliczony w parametry urządzeń. a t - tłumienność całego toru między urządzeniami końcowymi, [db], a r - rezerwa eksploatacyjna tłumienności, o jaką może wzrosnąć obecnie wyliczona tłumienność toru w ciągu okresu eksploatacji linii, wynikająca ze wzrostu liczby złączy światłowodowych w torze, [db]. Na tłumienność toru składają się: tłumienność półzłączek a pr przy nadajniku i odbiorniku, tłumienności kabli stacyjnych a s1 i a s (które praktycznie można pominąć jako wartości mało znaczące), tłumienność złączek światłowodowych i ewentualnie złącza końcowego a z w przełącznicach, tłumienność samego światłowodu a k oraz tłumienność n złączy tego światłowodu tj. a w n, a więc: a t = a pr + a s1 + a s + a z + α k (l k + l p) + a w n gdzie: l p - długość zapasów kabla i samego włókna (w kasetach osłon złączowych) razem wziąwszy, [km], α k - tłumienność jednostkowa gotowego kabla, [db/km], a k = α k (l k + l p ), [db]

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 10/16 a w - tłumienność jednego złącza, [db]. W obliczeniach należy uwzględniać wartość rezerwy tłumienności: a) wartość a r, na którą składają się dodatkowe złącza powstające przy usuwaniu uszkodzeń kabli, wstawki kablowe wynikające z konieczności dokonywania przebudowy linii kablowych itp. Uważa się, że najprościej można określić rezerwę jako procent tłumienności złączy w danym odcinku linii. Wartość ta powinna stanowić 10% liczby wszystkich złączy w linii, to jest: a r = 0,1 ( a pr + a z + a w n) [db] b) zapasy światłowodu w złączach i zapasy kabli, których wartości przyjmowane do obliczeń powinny wynikać z rzeczywistych zapasów, przewidzianych w danej linii. Dodatkowo należy uwzględnić niewielką rezerwę na starzenie włókien, połączeń stałych i złączek zainstalowanych w linii. Łączna rezerwa powinna wynosić 6-10% długości kabla tj. maksymalnie: l k +l p =1,1 l k [km] Ostatecznie więc, po pominięciu małych wartości tłumienności a s1 i a s otrzymuje się wzór na dopuszczalną długość odcinka regeneratorowego, l l Ps Pr d p, ( a + a ) pr 1,1 α k z 1,1 a w n [km] W wyjątkowym przypadku bardzo długiego odcinka regeneratorowego dopuszcza się zmniejszenie rezerwy tłumienności światłowodu z 10% na 6%. Wówczas w mianowniku wyżej podanego wzoru należy przyjąć współczynnik 1,06 zamiast 1,1. Należy jednak tego unikać zwłaszcza tam, gdzie przewiduje się w przyszłości zastosowanie na linii systemów o większej przepływności. Jeżeli poziomy mocy, tłumienności i rezerwy tłumienności wyrażone są w db, tłumienność jednostkowa w db/km, to długość zostanie wyliczona w km. Przy ustalaniu długości odcinków regeneratorowych linii ze światłowodami jednomodowymi niezbędne jest obliczenie wypadkowego pasma przenoszenia. Wypadkowe pasmo przenoszenia światłowodu jednomodowego oblicza się według wzoru: 0,44 B = 6 λ D l opt 10 [MHz] gdzie: B [MHz] 3 db optyczne pasmo przenoszenia światłowodu, λ [nm] połówkowa szerokość widmowa źródła światła (FWHM), D [ps/nm km] współczynnik dyspersji chromatycznej, l opt [km] długość optyczna linii.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 11/16 Pomiar szerokości pasma przenoszenia gotowej linii optotelekomunikacyjnej sprowadza się do pomiaru współczynnika dyspersji. Jest to pomiar skomplikowany i kosztowny, który może być wykonany tylko przez wysoko wyspecjalizowane jednostki techniczne. Dlatego też pomiar ten wykonuje się tylko w koniecznych, technicznie uzasadnionych przypadkach i na wyraźne żądanie zleceniodawcy budowy. 3.1.10. Zasady obliczania bilansu mocy optycznej Do wyznaczania bilansu mocy optycznej należy przyjąć następujące wartości zawarte w poniższej tabeli: - tłumienność pojedynczej spoiny 0,1 db - tłumienność złączki światłowodowej rozłącznej 0,5 db - tłumienność jednostkowa dla fali 1310 nm 0,4 db/km - tłumienność jednostkowa dla fali 1550 nm 0,5 db/km - margines mocy dla urządzeń 5 db - margines mocy dla linii optycznej 10% tłumienia linii Obliczenie bilansu mocy optycznej należy wykonywać dla każdego projektowanego odcinka linii optotelekomunikacyjnej wg poniższego wzoru: P s P r 1,1 {α k [ db/km ] l opt [km] + 0,1 [db] n 1 + 0,50 [db] n }+ 5 [db] gdzie: P s poziom wyjściowy mocy optycznej nadajnika w urządzeniu teletransmisyjnym [db], P r czułość odbiornika, tj. minimalny poziom mocy dopuszczalny dla urządzenia teletransmisyjnego [db], α k tłumienność jednostkowa włókna światłowodowego [db/km], l opt długość optyczna toru [km], n 1 liczba spojeń włókien światłowodowych w torze, n liczba złączek światłowodowych rozłącznych w torze. 4. PARAMETRY ŚWIATŁOWODÓW I ELEMENTÓW OPTYCZNYCH 4.1. Nominalna długość fali pasmo 1310 nm: 170 do 1330 nm, dla przepływności 140 Mbit/s, pasmo 1550 nm: 150 do 1575 nm. 4.. Parametry światłowodów 4..1. Światłowody jednomodowe dla pasma 1310 nm klasa IVa Parametry światłowodów jednomodowych przewidzianych do pracy w paśmie 1310 nm: średnica pola modu: 9 lub 10 µm z tolerancja ±10%, średnica zewnętrzna: 15 µm,

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 1/16 długość fali odcięcia dla włókna: 1100 nm < λ c < 180 nm, tłumienność: α < 0,40 db/km dla 1310 nm, α < 0,5 db/km dla 1550 nm, współczynnik dyspersji chromatycznej: max D = 3,5 ps/nm dla 185 1330 nm, max D = 6,0 ps/nm dla 170 1340 nm. Światłowody jednomodowe dla pasma 1550 nm klasa IVb Parametry światłowodów jednomodowych klasy IVb z przesunięciem dyspersji, przeznaczone do pracy w paśmie 1550 nm: średnica pola modu: 7 lub 8,3 µm z tolerancja ±10%, średnica zewnętrzna: 15 µm tłumienność: α < 0,40 db/km dla 1310 nm, α < 0,5 db/km dla 1550 nm, współczynnik dyspersji chromatycznej: max D <,7 ps/nm dla 155 1575 nm, max D < 5 ps/nm dla 185 1330 nm. 4... Światłowody jednomodowe z płaską charakterystyką dyspersji klasa IVc Parametry światłowodów klasy IVc z płaską charakterystyką dyspersji, przeznaczone do jednoczesnej pracy w obu pasmach optycznych 1310 nm i 1550 nm, gdzie w obu pasmach współczynnik dyspersji chromatycznej jest bliski zeru: średnica pola modu: 10,5 µm z tolerancja ±10%, średnica zewnętrzna: 15 µm tłumienność: α < 0,35 db/km dla 1310 nm, α < 0,5 db/km dla 1550 nm, współczynnik dyspersji chromatycznej: max D 0 ps/nm dla 155 1575 nm, max D 0 ps/nm dla 185 1330 nm. 4.3. Parametry odcinków linii optotelekomunikacyjnych 4.3.1. Graniczne parametry tłumienia linii ze światłowodami jednomodowymi Maksymalne wartości tłumienia (α) dla linii ze światłowodami jednomodowymi przy stosowaniu laserów półprzewodnikowych w układach nadajników: Przepływność Wartość tłumienia ( α ) dla długości fali Mbit/s 1310 nm 1550 nm,048 37 db - 8,448 34 db - 34,386 31 db 31 db 139,64 8 db 8 db 155,50 - -

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 13/16 4.3.. Margines tłumienia dla systemu optotelekomunikacyjnego Margines dla urządzeń Margines dynamiki dla urządzeń powinien wynosić co najmniej 3 db. Margines dla traktu optycznego Zapas tłumienności toru optycznego przeznaczony jest na starzenie się światłowodów i na wykonanie połączeń naprawczych w czasie eksploatacji. Margines dla linii nowo oddawanych do eksploatacji powinien wynosić 10% w stosunku do całkowitej tłumienności traktu sumy tłumienności światłowodów, spojeń i złączy. 4.3.3. Parametry połączeń światłowodowych Parametry rozłączalnych złączy światłowodowych: średnia tłumienność złącza powinna wynosić 0,3 db, maksymalna wartości tłumienia złącza dla światłowodów jednomodowych 0,5 db, złącza powinny umożliwić dokonanie co najmniej 1000 połączeń z maksymalnym wzrostem tłumienności 0, db, reflektancja złączy światłowodowych powinna wynosić co najmniej 35 db. Parametry połączeń stałych światłowodów: tłumienność złączy dla połączeń mechanicznych i klejonych powinna być mniejsza od 0, db, tłumienność złączy dla połączeń zgrzewanych powinna być mniejsza od 0,15 db, Dopuszcza się na odcinku kontrolnym (15 km) nie więcej niż spojenia dla każdego toru z maksymalną wartością tłumienia spojenia do 0,3 db, jeśli 3 próby zgrzewania nie pozwoliły na uzyskanie wartości < 0,15 db. 4.3.4. Niejednorodność tłumienności Zmiana tłumienności jednostkowej wzdłuż odcinka światłowodu pomiędzy sąsiednimi mufami światłowodowymi nie powinna przekraczać wartości 0,1 db/km dla pasm 1310 nm i 1550 nm na każdym dowolnie wybranym 1 kilometrowym odcinku światłowodu. 4.4. Wybór elementów do budowy linii i sieci światłowodowych 4.4.1. Kable światłowodowe liniowe standardowe Do budowy linii światłowodowych DIALOG należy stosować całkowicie dielektryczne kable o konstrukcji tubowej zawierające światłowody jednomodowe standardowe wg ITU T G.65 i światłowody z przesuniętą niezerową dyspersją wg ITU T G.655. Dopuszcza się stosowanie również kabli tubowych typu kable puste oraz zaciąganie do nich wiązek światłowodowych lub tub luźnych żelowanych, zwłaszcza na odcinkach o przewidywanym stopniowym wzroście zapotrzebowania na światłowody. Liczba światłowodów w kablu powinna odpowiadać aktualnym potrzebom i zamierzeniom rozwojowym, ale nie powinna być mniejsza niż 3.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 14/16 Długość odcinka fabrykacyjnego kabla światłowodowego powinna wynosić 000 m. 4.4.. Kable światłowodowe stacyjne Kable stacyjne powinny mieć powłokę z materiału trudnopalnego, nie rozprzestrzeniającego płomieni, najlepiej bezhalogenowego. Światłowody w kablu stacyjnym powinny być tego samego rodzaju, co w kablu liniowym, ale zaopatrzone w pokrycie wtórne w postaci tuby półścisłej. W liniach DIALOG kable stacyjne są stosowane tylko jako pigtajle i patchcordy do połączenia płyty przełącznicy z kablem liniowym i z urządzeniami teletransmisyjnymi o liczbie światłowodów lub 4. Przebiegający w budynku kabel liniowy prowadzi się w osłonie z rury z materiału trudnopalnego. 4.4.3. Osłony złączowe Osłony złączowe powinny być dostosowane do konstrukcji kabla. Osłona powinna umożliwiać/zapewniać: łatwy montaż złącza do 4 kabli o średnicy od 6 do 5 mm, wprowadzanych z jednej strony, w tym montaż złącza odgałęźnego bez przecinania części światłowodów; promień zgięcia światłowodów w osłonie nie powinien być mniejszy niż 35 mm, szczelność pneumatyczną i wodną złącza, trwałość co najmniej 30-letnią przy eksploatacji złącza w ziemi, zasobniku złączowym, studni kablowej lub w otwartej przestrzeni, oporność na zgniecenie, uderzenie, rozciąganie, zginanie, skręcanie i drgania, łatwe otwarcie i ponowne zamknięcie złącza, bez rozszczelniania wprowadzeń kabli; do ponownego zamknięcia może być stosowany dodatkowy element uszczelniający, uproszczone, czasowe zamknięcie i uszczelnienie złącza. 4.4.4. Przełącznice Przełącznica światłowodowa powinna umożliwiać zakończenie różnych rodzajów linii optotelekomunikacyjnych, niezależnie od ich przeznaczenia, liczby i rodzaju światłowodów. Konstrukcja przełącznicy światłowodowej powinna umożliwiać zainstalowanie jej na stacjach teletransmisyjnych wyposażonych w urządzenia optotelekomunikacyjne o konstrukcjach typowych, ale o różnym przeznaczeniu i pochodzących od różnych producentów. Konstrukcja przełącznicy powinna być lekka, wykonana z materiałów metalowych (aluminium, stal) w ochronnych pokryciach antykorozyjnych. Powinna zapewniać sprawne i niezawodne jej użytkowanie przez okres 30 lat. Przełącznica światłowodowa jest przeznaczona do: przyłączenia i odłączenia traktów światłowodowych od urządzeń stacyjnych dogodnego wykonania przełączeń torów światłowodowych między polami jednej przełącznicy. Przełącznica światłowodowa powinna umożliwiać:

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 15/16 łatwe wprowadzenie kabli liniowych od góry lub od dołu stojaka przełącznicy oraz zakończenie tych kabli, szybkie wykrywanie i lokalizację uszkodzeń traktów światłowodowych i urządzeń końcowych lub przelotowych poprzez dołączenie przyrządów pomiarowych. Konstrukcja przełącznicy światłowodowej powinna umożliwiać zainstalowanie jej w standardowych stojakach 19 pochodzących od różnych producentów. Przełącznica światłowodowa powinna być wykonana w postaci półek, w których powinno znajdować się: pole złączek światłowodowych, pole zapasów kabli stacyjnych. Dostęp do pola złączek powinien być łatwy. Złączki powinny być ustawione pod kątem tak aby chronić oczy obsługi przed bezpośrednim kontaktem z przesyłanym promieniem laserowym. Liczba złączek powinna odpowiadać liczbie doprowadzonych włókien światłowodowych i powinna wynosić co najmniej 3. Pole zapasów kabli stacyjnych powinno umożliwiać ułożenie kabli stacyjnych o długości zapewniającej swobodne wykonywanie prac montażowych i przełączeniowych. Przełącznica powinna umożliwiać montowanie różnych rodzajów złączek w polu złączek. Złączki światłowodowe rozłączne stosowane w przełącznicach sieci DIALOG powinny być typu E-000 (APC) i mieć aktualne świadectwo homologacji oraz spełniać wymagania transmisyjne podane w p.4.3.3. 4.4.5. Zasobniki złączowe Do zabezpieczania złączy kabli światłowodowych i zapasów kabli ułożonych w rurociągach kablowych zaleca się stosowanie zasobników złączowych o odpowiedniej wielkości gwarantującej: a) swobodne ułożenie 1 lub muf złączowych kabla światłowodowego oraz do 50 m zapasów technologicznych kabla, z promieniem gięcia nie przekraczającym 0 średnic kabla, w sposób umożliwiający częściowe, bezpieczne rozwinięcie tych zapasów w razie awaryjnego wyciągnięcia kabla na trasie, b) swobodne ułożenie zapasów technologicznych kabla na środku odcinka międzyzłączowego w sposób umożliwiający bezpieczne rozwinięcie tych zapasów w razie awaryjnego wyciągnięcia kabla na trasie, c) swobodne zaciąganie dodatkowego kabla światłowodowego w razie awarii lub rozbudowy linii optotelekomunikacyjnej. Zasobniki powinny być dostosowane do ułożenia ich bezpośrednio w ziemi na poziomie posadowienia rurociągu kablowego, tak aby na powierzchni terenu możliwa była uprawa gleby nawet przy użyciu ciężkiego rolniczego sprzętu zmechanizowanego (masa ok.10 t). Należy je lokalizować w miarę możności w miejscach łatwo dostępnych, nie narażonych na zalewanie, podmywanie lub osuwanie się gruntu, co najmniej 5 m od brzegów dużych rowów i kanałów ściekowych.

Departament Planowania i Modelowania Sieci ZN-0/TD S.A. - 08 16/16 Zasobnik złączowy przykryty arkuszem folii polietylenowej i zasypany warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,7 m powinien być odporny na zamulanie. Zasobnik złączowy winien być wyposażony w element lokalizacyjny (marker). Zaleca się wykonywanie zasobników z elementów betonowych zbrojonych. Dopuszcza się wykonywanie zasobników z tworzyw sztucznych o odpowiedniej wytrzymałości mechanicznej oraz odpornych na szkodliwe oddziaływanie środowiska.