Dr hab. Elibieta Traple Krakow, dnia 30 kwietnia 2009 r. OPINIA DOTYCZJ\CA PRZYSTJ\PIENIA RZECZYPOSPOLlTEJ POLSKIEJ DO PROTOKOtU LONDYNSKIEGO ODNOSZJ\CEGO SI~ DO PATENTU EUROPEJSKIEGO
SPIS TREsel Uwagi og6ine 3 I. Konstytucja RP 4 II. Charakter prawny decyzji 0 udzieleniu patentu europejskiego i przedmiotowy zakres patentu 6 III. Moiliwosc korzystania z regulacji Porozumienia Londynskiego przez polskich przedsi~biorc6w i polskich obywateli 8 IV. Propozycje zawarte w ANALIZIE dotyczqce przystqpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Porozumienia Londynskiego 8 a) Ja kosc ttumaczen 9 b) Ochrona os6b trzecich 10 c) Problem spor6w sqdowych 11 d) Skutki gospodarcze, spoteczne i finansowe 12 e) Interesy os6b swiadczqcych ustugi w zakresie ochrony wtasnosci przemystowej 13 V. Wnioski 13 2
Uwagi og61ne Niniejsza opinia wyraia polemiczne stanowisko do tez i wnioskow przedstawionych w raporcie dr hab. Krystyny Szczepanowskiej-Koztowskiej i dr Joanny tagowskiej przygotowanym na zlecenie Ministerstwa Gospodarki pt. ANALIZA ASPEKTOW, PRAWNYCH, SPOtECZNYCH I GOSPODARCZYCH PROTOKOtU LONDYNSKIEGO ODNOSZJ\CEGO SI~ DO PATENTU EUROPEJSKIEGO W KONTEKSCIE EWENTUALNEGO PRZYSTJ\PIENIA POLSKI DO PROTOKOtU W ZWIJ\ZKU Z WEJSClEM WYMIENIONEGO PROTOKOtU W ZYClE W STOSUNKU DO NIEKTORYCH PANSTW CZtONKOWSKICH EUROPEJSKIEJ ORGANIZAOI PATENTOWEJ. Na wst~pie naleiy zaznaczye, ie wspomniana wyiej ANALIZA zostata przeprowadzona bardzo obszernie, niezmiernie solidnie, w oparciu 0 bogaty materiat porownawczy dotycz,!cy dokonanej jui w niektorych krajach implementacji Porozumienia oraz w oparciu 0 dane liczbowe dotycz'!ce patentow europejskich udzielanych przez EPa z wyznaczeniem Polski, walidacji patentow europejskich w RP oraz kosztow ttumaczen. ANALIZA zawiera takie wyczerpuj,!ce om6wienie historii i celow powotania Porozumienia, regut przyj~tych w Porozumieniu, procedur niektorych organizacji mi~dzynarodowych w zakresie moiliwosci uiywania j~zyka polskiego w post~powaniach a takie dane dotycz,!ce wptywu koszt6w ttumaczen na koszty ochrony wynikaj,!cej z patentu europejskiego. Szczegolnie cenne jest w ANALIZIE przedstawienie sposobu implementacji Porozumienia przez kraje, ktore do niego przyst,!pity. Poniisze uwagi pomijaj,! zatem te zagadnienia, ktore wyczerpuj,!co wyjasniono w ANALIZIE i odnosz,! si~ jedynie do tych aspektow problemu, ktore mog'! prowadzie do stanowiska negatywnego w przedmiocie przyst,!pienia RP do Protokotu Londynskiego. Istota regulacji wynikaj,!cej z Porozumienia polega na tym, ie panstwa przyst~puj,!ce do Porozumienia rezygnuj,! z wymogu petnego ttumaczenia patentu i dokumentacji patentowej na j~zyk urz~dowy danego panstwa przy procedurze walidacji patentu europejskiego. Panstwa, kt6rych iaden j~zyk urz~dowy nie jest jednym z trzech j~zyk6w urz~dowych Konwencji Monachijskiej 0 udzielaniu patent6w europejskich w celu walidacji mog'! wyznaczye jeden z urz~dowych j~zykow Konwencji, w ktorym ma bye sporz'!dzony lub na kt6ry ma bye przettumaczony, opis i zastrzeienia patentowe lv1aj,! takie swobod~ w ustanowieniu jako wymogu walidacji ttumaczenia zastrzeien na ich j~zyk urz~dowy. Obecnie patenty europejskie uzyskuj,! skutecznose na terenie RP po przeprowadzeniu procedury walidacyjnej, okreslonej w ustawie z 14 marca 2003 r. 0 dokonywaniu europejskich zgtoszen patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczpospolitej Polskiej. Zgodnie z til procedur,! w UP RP musi bye ztoione ttumaczenie patentu europejskiego (petnej dokumentacji patentowej) na j~zyk polski w ci'!gu trzech miesi~cy od opublikowania przez EPa informacji 0 udzieleniu patentu europejskiego. Uprawniony z patentu europejskiego obowi,!zany jest takie uiscie optat~ za publikacj~ ttumaczenia. Skutkiem przyst,!pienia RP do Porozumienia bytaby rezygnacja z wymogu ttumaczenia na j~zyk catosci dokumentacji patentowej. polski Podj~cie przez Polsk~ decyzji co do przyst,!pienia do Porozumienia wymaga przede wszystkim ustalenia zgodnosci z Konstytucj,! RP ewentualnej rezygnacji z zasady przedktadania ttumaczen na j~zyk polski dokument6w, stanowi,!cych podstaw~ wydania decyzji administracyjnej, kt6ra rodzi obowi,!zki po stronie osob trzecich na terenie RP, a takie globalnego rozwaienia skutk6w przyst,!pienia dla interes6w polskich 3
podmiotow gospodarczych. I. Konstytucja RP Zgodnie z art. 2.7 Konstytucji RP j~zykiem urz~dowym obowiqzujqcym w Rzeczypospolitej Polskiej jest j~zyk polski. Zasady postugiwania si~ j~zykiem polskim przez polskie organy wtadzy publicznej okresla ustawa z dnia 7 pazdziernika 1999 roku 0 j~zyku polskim (Dz.U. z 1999 r. Nr 90 poz. 999 z pozn. zm.). Zarowno przepis art. 2.7 Konstytucji RP, jak i przepisy ustawy 0 j~zyku polskim niejednokrotnie byty przedmiotem wyktadni sqdowej. W wyroku z dnia 31 maja 2.007 roku wydanym przez Naczelny Sqd Administracyjny w Warszawie, sygn. akt I GSK 1647/06\ sqd ten orzekt, ie umieszczenie art. 2.7 Konstytucji RP w rozdziale I Konstytucji zatytutowanym "Rzeczpospolita", zawierajqcym postanowienia podstawowe dla catej ustawy zasadniczej, oznacza, ii zawarte tu normy stanowiq naczelne zasady ustrojowe panstwa, a to z kolei powoduje, ie nie tylko pozostate postanowienia Konstytucji, lecz catv porzqdek prawny musi bye z nimi zgodny. Jednoczesnie sqd ten podkreslit, ie art. 4 ustawy 0 j~zyku polskim stanowi powtorzenie tej konstytucyjnej zasady a art. 5 ust. 1 tej ustawy jest jej rozwini~ciem, ktore przesqdza, ie podmioty wykonujqce zadania publiczne na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dokonujq wszelkich czynnosci urz~dowych w j~zyku polskim. W innym wyroku z dnia 2.1 maja 2.002. roku sygn. akt II SA 4033/01 2 Naczelny Sqd Administracyjny w Warszawie stwierdzit, ie wymaganie dokonywania czynnosci urz~dowych w j~zyku polskim obowiqzuje rowniei w przypadku podejmowania przez Urzqd Patentowy RP decyzji w sprawie uznania skutkow mi~dzynarodowej rejestracji znaku towarowego. Jednoczesnie sqd ten orzekt, ii przy braku ustawowej definicji poj~cia czynnosci urz~dowych, postuiye si~ naleiy uchwatq Trybunatu Konstytucyjnego z dnia 14 maja 1997 r., W. 7/96 (OTK 1997 nr 2., poz. 2.7), podj~tq na gruncie dekretu z 30 listopada 1945 r. 0 j~zyku panstwowym i j~zyku urz~dowania rzqdowych i samorzqdowych wtadz administracyjnych (Dz. U. Nr 57, poz. 32.4). Jak stwierdzit sqd: [z]daniem Trybunalu Konstytucyjnego, zachowujqcym aktua/nosc pod rzqdami obecnie obowiqzujqcej ustawy 0 j~zyku po/skim czynnosci urz~dowe to wsze/kie czynnosci organ6w i instytucji powolanych do realizacji okres/onych zadari publicznych, zwiqzane z realizacjq ich konstytucyjnych i ustawowych kompetencji, chyba ie z istoty tych czynnosci wynika koniecznosc posluienia si~ j~zykiem obcym. Poj~cie czynnosci urz~dowych obejmuje zatem bez wqtpienia wladcze czynnosci organ6w paristwowych, w tym decyzje administracyjne. Podobne stanowisko zajqt Wojew6dzki Sqd Administracyjny w Warszawie w orzeczeniu z dnia 2.4 marca 2.004 roku sygn. akt II SA 3434/02. 3, czy w orzeczeniu z dnia 2.5 sierpnia 2.004 roku sygn. akt II SA 2.339/03 4 Naczelny Sqd Administracyjny w wyroku z dnia z dnia 1 marca 2.005 sygn. akt GSK 1316/04 5, takie pozostat przy takiej wyktadni. Warto rowniei wspomniee 0 wyroku Naczelnego Sqdu Administracyjnego z dnia 12. stycznia 2.005 roku sygn. akt GSK 942./04 6, w kt6rym sqd ten podniost, ie wymagania dokonywania czynnosci urz~dowych w j~zyku polskim przed organami administracji publicznej oparte 0 przepis art. 2.7 Konstytucji RP obejmujq wszelkie czynnosci organow z zakresu zadan 1 LEX nr 351293; 2 Wokanda 2002/12/39; 3 http://orzeczenia.nsa.gov.pl/; 4 http://orzeczenia.nsa.gov.pl/; 5 http://orzeczenia.nsa.gov.pl/; 6 http://orzeczenia.nsa.gov.pl/ 4
publicznych, zwiqzanych z ich ustawowymi kompetencjami; niewqtpliwie w ich zakres wchodzi rowniei post~powanie dowodowe, a w tym przeprowadzenie dowodu z opisu patentowego w j~zyku angielskim po przetfumaczeniu go na j~zyk polski. Decyzja 0 udzieleniu patentu europejskiego musi bye traktowana jak decyzja administracyjna w rozumieniu polskiego prawa, mimo ii nie zostata ona wydana przez polski organ administracji panstwowej. W sytuacji, gdy dojdzie do przystqpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Porozumienia Londynskiego b~dziemy miee zatem do czynienia z decyzjq administracyjnq, ktora b~dzie obowiqzywae na terytorium Polski, ale w znacznej cz~sci nie b~dzie dost~pna w polskiej wersji j~zykowej. W ANALIZIE przyj~to, ie implementacja Porozumienia nie powinna rodzie wqtpliwosci co do jej zgodnosci z Konstytucjq, gdyi po pierwsze, UP RP nie dokonuje czynnosci urz~dowej w j~zyku obcym, a wi~c nie ma naruszenia art. 4 ustawy 0 j~zyku polskim, po drugie skutki Porozumienia leiq wytqcznie w sferze cywilnoprawnej. Warto jednak w tym miejscu zauwaiye, ze decyzja 0 przyznaniu patentu jest decyzjq tworzqcq nowe prawo majqtkowe, skuteczne ergo omnes i chronione przepisami zarowno prawa cywilnego, jak i karnego. Zatem nie moina jednoznacznie stwierdzie, ie decyzja ta wywiera jedynie skutki w sferze cywilno-prawnej i nie ma iadnego wptywu na sfer~ publicznq. Oczywiscie mamy jui w Polsce sytuacje, gdy przyz.nawane Sq prawa wytqczne na dobrach niematerialnych, a decyzja, ktora je przyznaje zostata wydana w j~zyku innym, nii j~zyk urz~dowy. Chodzi tu 0 decyzje przyznajqce prawo do mi~dzynarodowej rejestracji znaku towarowego (na podstawie Porozumienia bqdi Protokotu Madryckiego) - decyzje te Sq wydawane bqdi w j~zyku angielskim, bqdi we francuskim. Naleiy jednak zwrocie uwag~ na przedmiot ochrony, ktory jest bardzo roiny w przypadku obu rodzajow decyzji. Decyzja 0 mi~dzynarodowej rejestracji dotyczy znaku, ktory jest w postaci graficznej ito wtasnie przede wszystkim ta postae wyznacza zakres ochrony. Podobienstwo towarow okresla si~ w drugiej kolejnosci, a co wi~cej, z uwagi na fakt, ii wykazy towarow sporzqdzane Sq w oparciu 0 tzw. Klasyfikacj~ Nicejskq dost~pnq w j~zyku polskim, wraz z kodami odpowiednich towarow i ustug z klasyfikacji w j~zyku angielskim i francuskim, w wi~kszosci przypadkow ustalenie 0 jakie towary czy ustugi chodzi nie nastr~cza wi~kszych trudnosci. Natomiast okreslenie zakresu ochrony przyznawanej przez patent nie jest jui takie proste. Jak wynika z przepisow Konwencji 0 patencie europejskim, przedmiotowy zakres ochrony gwarantowanej przez patent europejski nie moie bye okreslany tylko w oparciu 0 zastrzeienia patentowe ale musi opierae si~ takie na wyktadni opisu i rysunkow. Dlatego tei w przypadku patentu europejskiego, nie przetfumaczonego w catosci na j~zyk polski, obywatel polski nie b~dzie w stanie okreslie swojej sytuacji prawnej na podstawie decyzji dost~pnej w j~zyku polskim. Konieczne b~dzie si~gni~cie do cz~sci decyzji dost~pnej jedynie w j~zyku obcym, przy tym, nie wystarczy jedynie podstawowa znajomose tego j~zyka. Znajomosc wsrod polskich obywateli j~zykow obcych pozostawia wiele do iyczenia. Fakt ten nie moie pozostac poza obszarem niniejszych rozwaian. Naleiy zwrocie uwag~ na to, ii w panstwach, w ktorych zrezygnowano z obowiqzku sktadania tfumaczenia opisu patentowego, od lat tak prowadzi si~ edukacj~ obywateli, by wtadali oni j~zykami obcymi, w szczegolnosci j~zykiem angielskim. Nie moina zapomniee, ie w Polsce takq edukacj~ rozpocz~to dopiero niedawno, a polscy obywatele w srednim i starszym wieku, obj~ci byli obowiqzkowq naukq j~zyka rosyjskiego, podczas gdy inne j~zyki traktowane byty jako 5
przedmiot drugorz~dny. W zwiqzku z powyiszym nie jest oczywistym, ie przystqpienie RP do Porozumienia Londynskiego nie b~dzie naruszato podstawowych swobod i wolnosci obywateli. Nie moina zapominae, ie Konstytucja RP reguluje nie tylko problem j~zyka urz~dowego, ale takie gwarantuje pewnose prawa i ochron~ obywateli. W ANALIZIE (5. 78, przypis 108) powotano takie wyrok francuskiego sqdu konstytucyjnego, ktory rozpatrywat spraw~ przystqpienia do Porozumienia Francji takie ze wzgl~du na przepisy 0 j~zyku francuskim jako j~zyku urz~dowym. Orzeczenie francuskiego sqdu konstytucyjnego zapadto jednak w zupetnie innej sytuacji prawnej i faktycznej. Autorka niniejszej opinii nie wypowiada si~ jednoznacznie w kwestii zgodnosci bqdz niezgodnosci rezygnacji z ttumaczen na j~zyk polski catosci dokumentacji europejskiego patentu z Konstytucjq RP, niemniej uwaia, ie sprawa ta powinna bye rozpatrywana nie tyle na ptaszczyznie art. 27 Konstytucji i art. 4 ustawy 0 j~zyku polskim, ile na gruncie zasady pewnosci prawa i dost~pu obywatela do informacji, ktora ma wptyw na jego sytuacj~ prawnq. II. Charakter prawny decyzji 0 udzieleniu patentu europejskiego i przedmiotowy zakres patentu Analiza konsekwencji przystqpienia do Porozumienia dla przedsi~biorcow polskich w sferze gospodarczej powinna bye poprzedzona kilkoma uwagami dotyczqcymi charakteru prawnego decyzji 0 udzieleniu patentu europejskiego oraz zasad ustalania zakresu przedmiotowego takiego patentu. Zgodnie z art. 2 ust. 2 Konwencji 0 udzielaniu patentow europejskich (Konwencja 0 patencie europejskim, sporzqdzona w Monachium dnia 5 pazdziernika 1973 r., zmieniona aktem zmieniajqcym artykut 63 Konwencji z dnia 17 grudnia 1991 r. oraz decyzjami Rady Administracyjnej Europejskiej Organizacji Patentowej z dnia 21 grudnia 1978 r., 13 grudnia 1994 r., 20 pazdziernika 1995 r., 5 grudnia 1996 r. oraz 10 grudnia 1998 r., wraz z Protokotami stanowiqcymi jej integralnq cz~se (Dz.U. z 2004 r. Nr 79 poz.737) patent europejski posiada w kaidym umawiajqcym si~ panstwie, dla ktorego zostat udzielony, ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez to panstwo, chyba ie niniejsza konwencja stanowi inaczej. Z kolei zgodnie z art. 6. ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 r. 0 dokonywaniu europejskich zgtoszen patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2003 r. Nr 65 poz. 598) przez uzyskanie patentu europejskiego, w ktorym Rzeczpospolita Polska zostata wyznaczona jako kraj ochrony, nabywa si~ takie same prawa, jakie przyznaje patent udzielony na podstawie Prawa wtasnosci przemystowej. Decyzja 0 udzieleniu patentu wydawana na podstawie przepisow ustawy z dnia 30 czerwca 2000 roku prawo wtasnosci przemystowej (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119 poz. 1117) jest decyzjq administracyjnq, czyli indywidualnym aktem stosowania prawa i w momencie uprawomocnienia wchodzi do porzqdku prawnego. Decyzja administracyjna 0 udzieleniu patentu jest decyzjq 0 wyjqtkowym charakterze, gdyi nie tylko reguluje sytuacj~ prawnq indywidualnego podmiotu, ale takie, jako decyzja konstytutywna, przyznaje prawo wytqczne skuteczne ergo omnes. Decyzja 0 udzieleniu patentu jest zatem zrodtem prawa podmiotowego 0 charakterze majqtkowym. Prawo udzielone t q decyzjq ogranicza moiliwose korzystania z rozwiqzania obj~tego patentem, co wiqie si~ z ograniczeniem wolnosci prowadzenia dziatalnosci 6
gospodarczej przez innych, nii uprawniony, uczestnikow obrotu 7 Zgodnie z powotanymi powyiej przepisami Konwencji 0 patencie europejskim patent europejski posiada w kaidym umawiajclcym si~ panstwie, dla ktorego zostat udzielony, ten sam skutek i podlega tym samym warunkom, co patent krajowy udzielony przez to panstwo. Olatego tei, mimo ii decyzja 0 udzieleniu patentu europejskiego nie jest wydawana przez polskie wtadze, wywiera ona takie same skutki jak decyzja 0 udzieleniu patentu wydana przez UrzCld Patentowy RP. Oecyzja 0 udzieleniu patentu europejskiego, po spetnieniu warunkow okreslonych w ustawie 0 dokonywaniu europejskich zgtoszen patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, wchodzi do polskiego porzcldku prawnego, kreujclc dla jej adresata te same prawa, jakie przyznaje decyzja wydana przez polski organ. Oecyzja 0 udzieleniu patentu europejskiego jest wi~c bezsprzecznie irodtem prawa, a z racji swojego charakteru jest skuteczna ergo omnes i uprawniony z patentu europejskiego moie dochodzie swoich praw wytclcznych na terytorium Polski w takim samym zakresie jak uprawniony z patentu udzielonego przez UrzCld Patentowy RP. Przedmiotowy zakres prawa z patentu zostat okreslony wart. 63 ust. 2 pwp. Przepis ten stanowi, ze zakres ten okreslajcl zastrzeienia patentowe zawarte w opisie patentowym, natomiast opis wynalazku i rysunki mogcl stuiye do wyktadni zastrzeien patentowych (trese art. 63 ust. 2 pwp pokrywa si~ z trescicl art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 19 paidziernika 1972 r. 0 wynalazczosci (tekst jednolity Oz. U. z 1993 roku Nr 26 poz. 117)). W Polsce brakuje orzecznictwa pozwalajclcego jednoznacznie okreslie jak si~ powinno dokonywae wyktadni zastrzeien patentowych. PoglCldy doktryny scl takze w tym zakresie niejednolite i bardzo rozbieine. Jedni autorzy uwaiajcl, ie zastrzezenia patentowe powinny bye interpretowane literalnie, uznajclc, ie z jednej strony wymaga tego pewnose prawa, z drugiej zas, skoro 0 tresci zastrzeien decyduje sam uprawniony, brak jest powodow, aby przyznae mu ochron~ szerszcl od tej, jakiej sam icldaf. Z kolei w innych publikacjach moina spotkae si~ z poglcldami, ii zakres ochrony powinien bye skorelowany z istotcl rozwiclzania, czyli okreslony drogcl wyktadni zastrzeien dokonywanych za pomoq dost~pnych srodk6w interpretacji. 9 Niemniej wszystkim tym publikacjom wspolny jest poglcld, ii w przypadkach, gdy interpretacja zastrzeien budzi wcltpliwosci, naleiy si~gncle do opisu patentowego i rysunk6w. 10 Zakres prawa z patentu europejskiego okresla art. 69 ust. 1 Konwencji 0 patencie europejskim. Zgodnie z tym przepisem zakres ochrony przyznany patentem europejskim lub europejskim zgtoszeniem patentowym okresla tresc zastrzeien patentowych, a opis i rysunki stuzcl do interpretacji zastrzeien patentowych. Do tej Konwencji dotclczony zostat Protok6t interpretacyjny w celu jednolitego stosowania i interpretacji art. 69 Konwencji 0 patencie europejskim, 0 tresci nast~pujclcej: {airt. 69 nie mote bye interpretowany w ten sposob, aby zakres ochrony udzielonej przez patent europejski byl okreslony jedynie przez scisle, literalne brzmienie zastrzeten, a opis i rysunki byly utywane wylqcznie w celu rozstrzygania niejasnych sformulowan zastrzeten. Nie mote bye rowniet interpretowany w ten sposob, te zastrzetenia b~dq slutyly jedynie jako wskazowki, a udzielona ochrona b~dzie rozciqgala si~ no to, co fachowiec, biorqc pod uwag~ opis i rysunki, b~dzie uwatal za zamierzone przez ubiegajqcego si~ a patent. 7 Wi~cej 0 decyzji 0 udzieleniu patentu np. M. du Vall, Prawo patentowe, Oficyna a Wolters Kluwer Business, Warszawa 2008 str. 151 i 152; 8 S. Peszkowski, Zastrzeienia patentowe w przepisach polskich, Zeszyty Problemowe Wynalazk6w 1973, nr 2-3, s.82; 9 P. Lisiecki, A. Szajkowska, Zasady prawa wynalazczego. Przewodnik metodyczny, Warszawa 1973, s. 359 i nast., takie E. Nowinska, U. Prominska, M. du Vall, Prawo wfasnosci przemysfowej, LexisNexis, Warszawa 2007, str. 38 in., gdzie wskazuje si~ na koniecznosc stosowania Protokotu interpretacyjnego takie do patent6w udzielonych przez Urzqd Patentowy RP; 10 J. Szwaja, Prawo wynalazcze. Zagadnienia wybrane, Warszawa 1978, s. 137-138; 7
Przeciwnie, art. 69 powinien bye interpretowany jako ustalajqcy punkt letqcy pomi~dzy tymi dwoma,skrajnymi uj~ciami, biorqc pod uwag~ slusznq ochron~ dla ubiegajqcego si~ 0 patent oraz rozsqdny poziom pewnosci dla os6b trzecich. Na konfereneji dyplomatyeznej w Monaehium w 2000 r. dodano ust. 2 do art. 69, stanowiqey: [wi celu okreslenia zakresu ochrony przyznanej patentem europejskim nalety brae pod uwag~ wszelkie elementy, kt6re sq ekwiwalentne wobec element6w okreslonych w zastrzeteniach patentowych. W zwiqzku z powyiszym jest oezywiste, ie rozwaiania dotyezqee ograniezenia przedmiotowego zakresu prawa z patentu tylko do literalnej wyktadni zastrzeien nie odnoszq si~ do patentu europejskiego, gdyi zastrzeienia patentu europejskiego muszq byc interpretowane szerzej, a do ieh prawidtowej wyktadni niezb~dne jest odwotanie si~ do opisu i rysunk6w - zawsze, a nie tylko w eelu wyjasnienia ewentualnyeh niejasnosci. Dla przedsi~biorey polskiego, kt6ry ehee podjqc dziatalnose, kt6ra hipotetyeznie mogta by wkraezae w zakres udzielonego patentu istotne znaezenie posiada naleiyte zrozumienie istoty wynalazku (co tqezy si~ m. in. z koneepejq ekwiwalent6w) oraz granic oehrony wynikajqeej z patentu. Niezb~dne jest tutaj zapewnienie moiliwie wysokiego stopnia pewnosci prawnej. Powszeehnie wiadomo jak trudne i dtugie mogq bye proeesy 0 naruszenie patentu i jak ez~sto trudno przesqdzie ostateezny wynik post~powania. Ze wzgl~du na proporej~ udzielanyeh patent6w europejskich naleiy zaktadae, ie doehodzqeymi naruszen b~dq przede wszystkim podmioty zagraniezne. W zwiqzku z powyiszym naleiy stworzye polskim podmiotom moiliwie korzystne warunki do szybkiej i w miar~ pewnej oeeny zakresu oehrony wynikajqeej z patentu. Do tego w znaeznym stopniu mogq przyezyniae si~ petne ttumaezenia na j~zyk polski dokumentaeji patentowej. III. Moiliwosc korzystania z regulacji Porozumienia Londynskiego przez polskich przedsi~biorc6w i polskich obywateli Naleiy zaznaczyc, ie nie przystclpienie RP do Porozumienia nie ma wpfywu na sytuacj~ polskich podmiot6w w krajach, kt6re przystclpity do Porozumienia. Poiscy przedsi~biorcy i polscy obywatele jui obecnie mogcl korzystac z regulacji Porozumienia Londynskiego, gdyi mogcl zrezygnowac ze sktadania ttumaczenia patentu europejskiego we wszystkich panstwach, kt6re przystclpity do tego Porozumienia. Fakt, ii Polska nie przystclpha do Porozumienia Londynskiego nie ma negatywnego wptywu na sytuacj~ polskich firm i polskich obywateli w tym zakresie. IV. Propozycje zawarte w ANALIZIE dotyczclce przystclpienia Rzeczypospolitej Polskiej do Porozumienia Londynskiego ANALIZA zawiera nast~pujqee propozyeje dotyezqee przystqpienia Rzeezypospolitej Polskiej do Porozumienia Londynskiego. 1. Wybranie j~zyka angielskiego jako ofiejalnego j~zyka Europejskiego Urz~du Patentowego, z tym skutkiem, ie patenty udzielone w tym j~zyku nie podlegajq ttumaezeniu na j~zyk polski, a patenty udzielone w j~zyku niemieekim lub francuskim podlegajq ttumaczeniu na j~zyk angielski lub polski. 2. Przyj~cie, ie zastrzeienia patentowe w kaidym przypadku podlegajq ttumaczeniu na j~zyk polski. 3. Przyj~cie, powyiszyeh zasad ttumaczen odpowiednio dla patentow europejskich, kt6re zostaty 8
zmienione lub ograniczone. 4. Wprowadzenie uprawnienia do icldania Uumaczenia patentu na eta pie poprzedzajclcym wszcz~cie post~powania scldowego, to jest, na icldanie domniemanego naruszyciela patentu i na koszt uprawnionego z patentu. Przedstawione wyiej propozycje SCl, w moim przekonaniu, najlepszym sposobem implementacji Porozumienia, gdyby Polska miata do niego przystclpie. Jednak istotne wcltpliwosci budzi sama decyzja 0 przystclpieniu, czego dotyczcl dalsze uwagi. a) Jakosc ttumaczen Generalnie zta jakose Uumaczen nie moie bye traktowana jako argument na rzecz rezygnacji z takich Uumaczen. Raczej naleiy podjcle kroki, aby ten stan rzeczy ulegt zmianie. Obecnie uzyskanie ochrony na terytorium Polski dla wynalazku obj~tego patentem europejskim jest moiliwe pod warunkiem ztoienia Uumaczenia zastrzeien oraz opisu patentowego a w przypadku, gdy ztoione Uumaczenie zawiera bt~dy, kt6re skutkujcl zaw~ieniem zakresu przedmiotowego patentu w stosunku do jego oryginalnej wersji, prawa os6b trzecich SCl chronione na podstawie art. 7 ustawy 0 dokonywaniu europejskich zgtoszen patentowych. Autorce niniejszej opinii nie jest znana iadna publikacja naukowa, czy iadne badanie potwierdzajclce niskcl jakose sktadanych obecnie Uumaczen patent6w europejskich. Zatem trudno jej jest odniese si~ do tez zawartych w tym wzgl~dzie w ANALIZIE. Niemniej faktem jest, ii system ksztatcenia Uumaczy przysi~gtych w Polsce preferuje osoby, kt6re majcl wyksztatcenie lingwistyczne. W efekcie wsr6d Uumaczy przysi~gtych mato jest os6b, kt6re rozumiejq sens Uumaczonych przez siebie dokument6w prawniczych, czy technicznych. Ttumacze przysi~gli nie rozumiejcl na przyktad r6inicy pomi~dzy poj~ciem: "wtasnosc" a "posiadanie", czy stowem "Iub" (oznaczajclcym alternatyw~ zwyktcl) oraz "albo" (oznaczajclcym alternatyw~ roztqczncl). Brak zrozumienia Uumaczonego tekstu przektada si~ nast~pnie na bt~dy w Uumaczeniu, kt6re nie wynikajcl z niedbatosci Uumacza, ale z jego braku wiedzy w danej dziedzinie naukowej. Dzieje si~ tak, mimo ii na egzaminie sktadanym przez kandydata do zawodu Uumacza przysi~gtego obligatoryjne jest przeuumaczenie tekstu, kt6ry jest pismem scldowym, urz~dowym lub tekstem prawniczym. Jednoczesnie egzamin na Uumacza przysi~gtego nie obejmuje obligatoryjnie Uumaczenia tekstu 0 charakterze technicznym. Nie spos6b zatem nie zauwaiye, ie wiedza Uumaczy przysi~gtych w tym zakresie pozostaje nie zweryfikowana. Naleiy zatem zwr6cie uwag~ na problem braku Uumaczy przysi~gtych 0 zweryfikowanej w drodze egzaminu umiej~tnosci precyzyjnego Uumaczenia dokument6w technicznych jakimi SCl opisy patentowe. W przypadku Uumaczenia zastrzeien i opisu patentowego wiernosc przektadu rna ogromne znaczenie, gdyi decyduje 0 zakresie ochrony. Dlatego tei przed decyzjcl 0 ewentualnym przystclpieniu do Porozumienia londynskiego naleiy rozwaiye, jakie przedsi~wzicle srodki w celu zapewnienia odpowiedniej jakosci Uumaczen przysi~gtych przedktadanych w scldach. Ttumaczenie sktadane w Urz~dzie Patentowym i publikowane przez ten UrzCld rna moc r6wncl oryginalnemu patentowi. Ttumaczenie sktadane dopiero w scldzie w czasie procesu nie rna takiej mocy i w zwiclzku z powyiszym stopien pewnosci prawnej jest niiszy. Co wi~cej, naleiy si~ zastanowic, co w sytuacji, gdy potencjalny naruszyciel b~dzie kwestionowat przedtoione Uumaczenie, bcldi ztoiy Uumaczenie przysi~gte sporzcldzone na swoje zlecenie, kt6rego trese b~dzie odbiegae od tresci Uumaczenia przedtoionego przez uprawnionego. 9
b) Ochrona os6b trzecich Jak wspomniano powyzej, nie da si~ okreslic zakresu ochrony gwarantowanej przez patent europejski tylko w oparciu 0 zastrzezenia patentowe, nalezy takze si~gncle do opisu patentowego i rysunkaw. Po przystclpieniu Polski do Porozumienia Londynskiego potencjalny naruszyciel otrzyma tfumaczenie opisu patentowego dopiero bezposrednio przed wszcz~ciem sporu, bowiem zgodnie z propozycjami zawartymi w ANALIZIE tfumaczenie opisu patentu europejskiego b~dzie dor~czane potencjalnemu naruszycielowi tuz przed wytoczeniem powadztwa. Zatem dopiero wtedy b~dzie on m6gf zapoznae si~ z tym dokumentem w przetfumaczonej wersji, kt6ra b~dzie podstawcl dochodzonych roszczen i wyznaczy zakres ochrony, co zresztcl takze zauwazono w ANALIZIE (str. 74). Na etapie podejmowania dziafalnosci gospodarczej przedsi~biorca b~dzie dysponowaf tylko przetfumaczonymi zastrzezeniami i opisem w j~zyku angielskim. Na tej podstawie b~dzie musiaf dokonae oceny swojej sytuacji prawnej i podjcle decyzj~ 0 tym, czy moze podejmowae okresloncl dziafalnose gospodarczcl. Nalezy zauwazye, ze w wi~kszosci przypadk6w przedsi~biorcy nie decydujcl si~ swiadomie na naruszenie patentu i w przypadku istnienia patentu bez zadnego wezwania ze strony uprawnionego rezygnujcl z podejmowania dziafan, ktare prowadzhyby do naruszenia patentu. Potwierdzeniem tej tezy moze bye stosunkowo mafa ilose sporaw scldowych w por6wnaniu do liczby udzielonych patent6w. Obecnie osoba podejmujclca dziafalnose gospodarczcl na terytorium Polski dysponuje pefnymi tekstami w j~zyku polskim obowiclzujclcych w Polsce patent6w i na tej podstawie moze okreslic swojcl sytuacj~ prawncl. Otrzymanie tuz przed rozpocz~ciem sporu scldowego tfumaczenia opisu patentowego, z ktarego wynika, ze doszfo do naruszenia, nie uchroni naruszyciela od strat finansowych zwiclzanych z wynagrodzeniem szkody i wycofaniem si~ z prowadzonej dziafalnosci, nawet jesli nie b~dzie si~ chciaf wdawae w spar i przyzna racj~ uprawnionemu, a jego wina b~dzie wynikafa nie ze zfej woli, ale z niezrozumienia decyzji wydanej w innym j~zyku niz j~zyk ojczysty. Trzeba miee takie na wzgl~dzie fakt, ii catv czas prowadzone scl dyskusje dotyczclce uznania niekt6rych czyn6w polegajclcych na naruszeniu patentu za przest~pstwa. Dlatego tei moze si~ okazae, ie w przyszfosci w oparciu 0 zapisy zawarte w opisie patentowym i zastrzeieniach, scldy b~dcl wydawae wyroki w sprawach karnych ll. W swietle powyiszego nalezy zadae sobie pytanie, czy przystclpienie do Porozumienia Londynskiego nie pozbawi przedsi~biorc6w i innych os6b pewnosci prawnej. Nie chodzi wszak tylko 0 ochron~ praw tych os6b podczas procesu, ale takie przed nim. Wolnose gospodarcza i pewnose prawna nalezcl do zasad konstytucyjnych stanowiclcych podwaliny konstytucyjnego porzcldku Rzeczypospolitej Polskiej, dlatego tei nie spos6b pomincle ten aspekt przy rozwazaniu skutk6w przystclpienia przez Polsk~ do Porozumienia Londynskiego, 0 czym wspomniano jui przy okazji oceny zgodnosci takiego przystclpienia z KonstytucjCl RP. Gdyby okazafo si~, ie przyj~cie Porozumienia Londynskiego b~dzie wiclzafo si~ ze zmniejszeniem pewnosci prawnej, ograniczeniem zaufania obywatela do panstwa i na skutek tego posrednim ograniczeniem wolnosci gospodarczej, naleiy rozwaiye czy Scl to dobra nizszego rz~du w stosunku do ochrony uprawnionego przed dodatkowymi wydatkami zwiclzanymi z uzyskaniem ochrony patentowej na terytorium Polski. 11 Wedtug obecnie obowiilzujilcej ustawy naruszenie patentu nie jest przeste:pstwem, niemniej moina popetnic przeste:pstwo poprzez zawtaszczenie cudzego wynalazku, jednak wydaje sie:, ie w przypadku tych przeste:pstw brak doste:pu do opisu patentowego w je:zyku polskim nie be:dzie stanowit naruszenia zasady nul/urn crimen sine lege certa. 10
c) Problem spor6w scldowych Wydaje si~, ie zdecydowanie wi~kszy wptyw na niewielkq ilose patentow walidowanych w Polsce ma brak wyspecjalizowanego sqdownictwa w sprawach wtasnosci przemystowej nii wydatki zwiqzane z koniecznosciq ttumaczen w przypadku walidacji. W Polsce nie utworzono wyspecjalizowanych sqdow patentowych powotanych wytqcznie do orzekania w sprawach 0 naruszenie patentu. Sprawy te rozpatrywane Sq przez zwykte sqdy gospodarcze, a przygotowanie s~dziow do rozstrzygania takich spraw jest bardzo roine. W efekcie zapadajq bardzo roine w swojej jakosci orzeczenia, a nierzadko cata sprawa rozstrzygana jest wytqcznie w oparciu 0 opini~ biegtych, bez zagt~biania si~ przez s~dziego w meritum sprawy. Jednoczesnie sqd nie ma uprawnienia do wydawania orzeczenia dotyczqcego wainosci udzielonego patentu, kompetencj~ takq posiada wytqcznie Urzqd Patentowy RP. W zwiqzku z tym, w przypadku podniesienia zarzutu braku przestanek wainosci patentu, na ktorym oparte jest roszczenie uprawnionego, sprawa musi zostae przedstawiona do rozstrzygni~cia Urz~dowi Patentowemu RP. Z doswiadczen autorki niniejszej opinii wynika, ie sprawa taka jest rozpatrywana przez UrZqd Patentowy w terminie najcz~sciej przekraczajqcym dwa lata. Jesli na skutek odwotan sprawa taka trafi do Wojewodzkiego Sqdu Administracyjnego, a nast~pnie do Naczelnego Sqdu Administracyjnego, ostateczna decyzja uzyskiwana jest po okoto 4 latach. Jesli dotoiy si~ do tego sredni czas trwania sporow sqdowych w Polsce i jak wskazano powyiej matq przewidywalnose w zakresie tresci ostatecznie uzyskanego orzeczenia, to okazuje si~, ie stan swoistej niepewnosci prawnej w jakiej trwajq obie strony danego sporu moie bye dtuiszy nii 6-7 lat. Wtasnie ta mata skutecznose w egzekwowaniu praw wtasnosci intelektualnej moie bye powodem, dla ktorego wiele firm rezygnuje z utrzymywania w Polsce wainych patentow. W takim przypadku przystqpienie Polski do Porozumienia Londynskiego nie podniesie ilosci patentow walidowanych w Polsce. Na marginesie naleiy stwierdzie, ii powinno si~ przeprowadzic szersze badania odnosnie przyczyn rezygnacji z walidacji patentow europejskich w Polsce. tie zorganizowane sqdownictwo w sprawach patentowych stanowi idealne pole do naduiye w zakresie wykorzystywania drogi sqdowej do op6zniania wejscia na rynek konkurencji probujqcej wykorzystae rozwiqzania opisane w wygastych patentach. Jak opisano powyiej, sprawa sqdowa dotyczqca patentu moie trwae nawet ponad 6 lat, co oznacza, ie na taki okres czasu moina zablokowae konkurenta, nawet przy pomocy patentu, ktory zostanie uniewainiony, bqdz w stosunku do ktorego zostanie bezsprzecznie stwierdzone, ie nie obejmuje rozwiqzania wykorzystywanego przez konkurencj~. Wyst~powanie przeciwko domniemanym naruszycielom w oparciu 0 wainie udzielony patent jest w petni zgodne z prawem i wynika z zatoien prawa patentowego. Niemniej zapewnienie szybkiego i profesjonalnie przeprowadzonego procesu w sprawie 0 naruszenie patentu ograniczy negatywne skutki blokowania w ten sposob wejscia innych podmiotow na rynek, co leiy niewqtpliwie w interesie polskiej gospodarki. Naleiy wspomniee, ii stworzenie profesjonalnego sqdu patentowego bytoby takie dla Polski korzystne w kontekscie ewentualnego przystqpienia do Europejskiego porozumienia w sprawie rozwiqzywania sporow patentowych (EPLA), gdyi korzystne dla polskich przedsi~biorcow bytoby posiadanie polskiego oddziatu sqdu orzekajqcego w sprawach 0 naruszenie patentu europejskiego. Trudno zresztq wyobrazie sobie, by jedno z najwi~kszych panstw naleiqcych do Konwencji 0 patencie europejskim jakim jest Polska, takiego oddziatu nie posiadato. Poiscy przedsi~biorcy nie dysponujq takie tak ogromnymi srodkami finansowymi jak duie koncerny, dlatego tei stosowanie wobec nich strategii 11
"blokowania konkurencji" poprzez wytaczanie spraw sqdowych moie byt bardzo skuteczne. W zwiqzku z tym konieczne jest usprawnienie orzekania w sprawach patentowych, tak by nie ponosili oni negatywnych skutk6w przewlektosci tych post~powan. d) Skutki gospodarcze, spoteczne i finansowe Jak wspomniano wyiej, polscy przedsi~biorcy i polscy obywatele jui w tej chwili mogq korzystat z regulacji Porozumienia Londynskiego, kiedy wyst~pujq 0 walidacj~ swojego patentu europejskiego w panstwie, kt6re przystqpito do Porozumienia Londynskiego. Przystqpienie do Porozumienia Londynskiego przez Polsk~ miatoby znaczenie dla polskich przedsi~biorc6w i obywateli, gdyby zostat zmieniony przepis art. art. 3 ust. 2 ustawy 0 dokonywaniu europejskich zgtoszen patentowych oraz skutkach patentu europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej, tj. gdyby zniesiono wym6g sktadania ttumaczenia europejskiego zgtoszenia patentowego na j~zyk polski. W takim przypadku osoby, kt6re dokonatyby zgtoszenia europejskiego wytqcznie w j~zyku angielskim oszcz~dzityby na kosztach ttumaczenia takiego zgtoszenia na j~zyk polski. Nie moina nie zauwaiyt, ii przystqpienie do Porozumienia Londynskiego b~dzie miet korzystne skutki przede wszystkim dla zagranicznych zgtaszajqcych dokonujqcych walidacji w Polsce, gdyi to oni b~dq oszcz~dzat na kosztach ttumaczen walidowanych patent6w. Moie to przetoiyt si~ na wzrost ilosci patent6w obowiqzujqcych na terytorium Polski, pod warunkiem, ii to wtasnie koszt ttumaczenia byt barierq ograniczajqcq ilost walidacji patent6w europejskich. Co do tego moina miet jednak powaine wqtpliwosci, a w kaidym razie nie zostaty przeprowadzone badania, kt6re potwierdzatyby takie stanowisko. Wtasnie mi~dzy innymi z powyiszych powod6w Republika Czeska nie zdecydowata si~ na przystqpienie do Porozumienia Londynskiego. W ANALIZIE znalazto si~ petne przedstawienie stanowiska Czech w tej sprawie i przedtoiona tam argumentacja przeciwko przystqpieniu w petni znajduje zastosowanie w ocenie sytuacji polskiej. Jesli chodzi 0 skutki spoteczne to, jak wspomniano wczesniej, naleiy je przede wszystkim rozwaiyt w kontekscie zachowania pewnosci prawa oraz zapewniania zaufania obywatela do panstwa. Nie spos6b takie nie zauwaiyt, ii brak obowiqzku ttumaczenia opis6w patentowych ograniczy dost~p do publikacji naukowych w j~zyku polskim i doprowadzi do dalszego uboienia j~zyka polskiego. Jui teraz obserwujemy uiywanie w niekt6rych dziedzinach wytqcznie terminow angielskich lub spolszczonych termin6w angielskich. Niemniej dost~p do informqcji patentowej w j~zyku polskim, chot wainy, ma drugorz~dne znaczenie w stosunku do problemu zapewnienia moiliwosci precyzyjnego okreslenia przedmiotowego zakresu patentu europejskiego walidowanego w Polsce. Jesli chodzi 0 skutki finansowe przystqpienia Polski do Porozumienia Londynskiego to podnosi si~, ie budiet panstwa moie zr6wnowaiyt spadek wptyw6w za publikacj~ ttumaczen opis6w patentowych w zwiqzku z walidacjq patentow europejskich, wzrostem ilosci walidowanych patent6w, a co za tym idzie zwi~kszeniem wptyw6w z optat za ochron~, 0 ile oczywiscie wzrosnie ilost walidacji. Jest to, jak si~ wydaje, argument catkowicie drugorz~dny. Jednak w przypadku przystqpienia do Porozumienia nie powinno si~ podnosit optat za ochron~, gdyi zniweczy si~ tym pozytywne skutki finansowe rezygnacji ze sktadania ttumaczen opis6w patentowych. Co wi~cej, uderzy to w polskich przedsi~biorc6w, gdyi nie dost, ie utracq oni dost~p do opis6w patentowych w j~zyku ojczystym, to b~dq musieli ponosit wyisze koszty ochrony swoich rozwiqzan. 12
Autorka nmlejszej opmll nie rna wystarezajqeyeh danyeh by dokonae petnej oeeny skutk6w gospodarezyeh, spoteeznyeh i finansowyeh przystqpienia Polski do Porozumienia Londynskiego. Wydaje si~, ie powinno si~ przede wszystkim zbadae jakie Sq rzeezywiste przyezyny braku walidaeji patent6w europejskich na terytorium Polski. Ponadto powinno si~ zbadae poziom znajomosci j~zyka angielskiego wsr6d przedsi~biore6w, jako rzeezywistyeh i aktywnyeh uiytkownik6w systemu patentowego. e) Interesy os6b swiadczclcych ustugi w zakresie ochrony wtasnosci przemystowej Nie jest eelem niniejszej opinii polemizowanie z tezami zawartymi w ANALIZIE dotyezqeymi naruszenia interesu niekt6ryeh grup zawodowyeh. Niezaleinie od tego, ezy ehodzhoby tu 0 interesy rzeeznik6w patentowyeh, ezy adwokat6w lub radc6w prawnych zajmujqcych si~ wtasnosciq przemystowq, jest to zbyt mata grupa os6b, by podporzqdkowae jej partykularnym interesom spraw~ 0 znaczeniu og6lnospotecznym. Ewentualne przygotowanie tyeh grup zawodowych do zmian zwiqzanych z przystqpieniem do Porozumienia Londynskiego naleiatoby przede wszystkim oeeniae w kontekscie zapewnienia przedsi~biorcom i obywatelom pomocy prawnej na odpowiednim poziomie. Przygotowanie do polepszenia poziomu tej pomocy wymaga takie potoienia wi~kszego nacisku na umiej~tnosci j~zykowe, czego nie da si~ zrobie w kr6tkim przedziale czasowym. v. Wnioski ANALIZA, pomimo, ie bardzo szczeg6towa, nie odpowiada na wqtpliwosci prawne dotyczqce przystqpienia Polski do Porozumienia Londynskiego, zwiqzane przede wszystkim z moiliwosciq naruszenia podstawowych zasad konstytucyjnych. Jest to kwestia zasadnicza i ekspertyza konstytucjonalisty winna dae odpowiedi na pytanie, czy przede wszystkim z punktu widzenia pewnosci prawa i zapewnienia naleiytego dost~pu obywateli do informacji przystqpienie do Porozumienia jest poiqdane i dopuszczalne. Naleiy pami~tae, ie wszelkie rozwaiania dotyezqce kwestii korzysci, bqdi braku korzysci ekonomicznych, nie majq znaczenia, jesli poprzez przystqpienie do Porozumienia Londynskiego nastqpitoby naruszenie Konstytucji RP. W drugiej dopiero kolejnosci wskazane bytoby przeprowadzenie dogt~bnej analizy skutk6w ekonomicznych, spotecznych i finansowych w celu ustalenia, jaki wptyw b~dzie miee przystqpienie Polski do Porozumienia Londynskiego dla polskiej gospodarki, polskiego spoteczenstwa i budietu panstwa. Skutki gospodarcze to przede wszystkim problemy zwiqzane z podejmowaniem wtasciwych decyzji co do wprowadzania na rynek rozwiqzan technieznych; decyzji zwiqzanyeh z pewnosciq co do obowiqzujqcego na terenie RP zakresu ochrony wynikajqcej z patentu. Skutki gospodarcze to takie kwestia tatwego dost~pu do informacji technicznej. Argument, ii zwi~kszenie walidacji patent6w europejskich przyczyni si~ do wzbogacenia wiedzy technicznej nie wydaje si~ przekonywujqcy, gdyi patenty te i tak Sq publikowane w j~zyku obcym i dopiero ich Uumaczenie na j~zyk polski wzbogaca dost~p do informaeji. Szczeg61nie waine wydaje si~ takie przeprowadzenie badan, jakie Sq rzeczywiste przeszkody w walidacji patent6w europejskich na terytorium Polski. Zdaniem autorki niniejszej opinii rzeczywistq przeszkodq nie Sq wymagane Uumaczenia na j~zyk polski ale og61ne bariery w rozwijaniu inwestycji, do kt6rych naleiy m. in. brak bezpieczenstwa prawnego inwestycji, niewielki stopien pewnosci prawnej w sferze podatkowej, dtugose i stopien skomplikowania r6inych procedur administracyjnych, przewlektose post~powan sqdowych. Obniienie koszt6w uzyskiwania ochrony patentowej wydaje si~ bye tutaj zupetnie drugorz~dnym czynnikiem. 13
Skutki spoteczne dostrzegam przede wszystkim w sferze ochrony j~zyka polskiego a nie w sferze interes6w okreslonych grup zawodowych. Jak podkreslono zakres uiycia j~zyka polskiego zaw~ia si~ coraz bardziej. Jui dzisiaj nie mamy w wielu przypadkach odpowiednik6w polskich dla okreslonych termin6w i brak ttumaczen na j~zyk polski dokumentacji patentowych niewqtpliwie przyczyni si~ znacznie do rezygnacji z rozwijania polskiej terminologii technicznej. Przystqpienie Polski do Porozumienia Londynskiego, niezaleinie od kwestii zwiqzanych ze zgodnosciq takiego kroku z Konstytucjq RP, bytoby, moim zdaniem, krokiem przedwczesnym. Nie moina nie zauwaiyc faktu, ii znajomosc j~zyka angielskiego w Polsce nie jest powszechna, a do zmiany tego stanu potrzeba lat. Bliiej nam w tym zakresie do Republiki Czeskiej nii do Holandii, gdzie j~zyk angielski jest znany powszechnie. Zatem dla polskich przedsi~biorc6w korzystne jest zapewnienie dost~pu do informacji patentowej w j~zyku polskim oraz stworzenie im moiliwosci okreslania zakresu przedmiotowego obowiqzujqcego patentu na podstawie dokumentacji w j~zyku polskim. 14