PETYCJA. W SPRAWIE UREGULOWANIA W PRAGMATYCE SlUZBY CELNEJ INSTYTUCJI PRZEDAWNIENIA KARALNOSCI PRZEWINIENIA DYSCYPLINARNEGO FUNKCJONARIUSZA CELNEGO

Transkrypt

1 Andrzej Halicki,dnia r. Szanowny Pan Mateusz Morawiecki Minister Rozwoju i Finans6w PETYCJA W SPRAWIE UREGULOWANIA W PRAGMATYCE SlUZBY CELNEJ INSTYTUCJI PRZEDAWNIENIA KARALNOSCI PRZEWINIENIA DYSCYPLINARNEGO FUNKCJONARIUSZA CELNEGO Oziatajqc na podstawie przepis6w ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. 0 petycjach (Oz. U. poz ze zm.) wnosz~ w interesie publicznym petycj~ 0 podj~cie przez Pana Ministra dziatan majqcych na celu uregulowanie w pragmatyce Stuzby Celnej (od dnia 1 marca 2017 r. - Stuzby Celno - Skarbowej) instytucji przedawnienia karalnosci przewinienia dyscyplinarnego funkcjonariusza celnego (odpowiednio: funkcjonariusza Stuzby Celno - Skarbowej). Wnosz~ 0 zainicjowanie zmiany nast~pujqcych akt6w prawnych: I. ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. 0 Sluzbie Celnej (tekst jednolity: Oz. U. z 2016 r. poz ze zm.) poprzez wprowadzenie konstrukcji prawnej 0 tresci: 1) "art. 175 ust. 1. Post~powanie dyscyplinarne nie moze bye wszcz~te po uptywie 3 obowiqzk6w stuzbowych przez funkcjonariusza oraz po uptywie roku od dnia popetnienia czynu, z zastrzezeniem ust. 4 i 5", ewentualnie: "art. 175 ust. 1. Post~powanie dyscyplinarne nie moze bye wszcz~te po uptywie 3 obowiqzk6w stuzbowych przez funkcjonariusza, z zastrzezeniem ust. 4 i 5", 1

2 2) dodanie ust. 6 wart tresci: "Kary dyscyplinarnej nie mozna wymierzye po uptywie roku od dnia popetnienia czynu". II. ustawy z dnia 16 listopada 2016 r. 0 Krajowej Administracji Skarbowej (Oz. U. poz. 1947) poprzez wprowadzenie konstrukcji prawnej 0 tresci: 1) "art. 263 ust. 1. Post~powanie dyscyplinarne nie moze bye wszcz~te po uptywie 3 obowiqzk6w stuzbowych przez funkcjonariusza oraz po uptywie roku od dnia popetnienia czynu, z zastrzezeniem ust. 4 i 5" ewentualnie: "art. 263 ust. 1. Post~powanie dyscyplinarne nie moze bye wszcz~te po uptywie 3 obowiqzk6w stuzbowych przez funkcjonariusza, z zastrzezeniem ust. 4 i 5. 2) dodanie ust. 6 wart tresci: "Kary dyscyplinarnej nie mozna wymierzye po uptywie roku od dnia popetnienia czynu". UZASADNIENIE Autor petycji jest doktorem nauk prawnych od lat zajmujqcym si~ naukowo problematykq administracji publicznej w szczeg61nosci Stuzby Celnej. Jego zainteresowania znajdujq wyraz w ponad 100 publikacjach (w tym monografii oraz komentarzu do ustawy), zas podejmowane w interesie publicznym dziatania przyczyniajq si~ do poprawy funkcjonowania tej formacji. Przyktadowo w 2014 r. autor wystqpit do dyrektor6w izb celnych z propozycjq usprawnien stron internetowych, zas w 2016 r. skierowat do Ministra Rozwoju i Finans6w petycj~ w sprawie m.in. zagwarantowania funkcjonariuszom celnym srodka zaskarzenia w stosunku do rozmowy dyscyplinujqcej. Tematem niniejszej petycji jest natomiast brak uregulowania w pragmatyce Stuzby Celnej tj. zar6wno ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. 0 Stuzbie Celnej oraz w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. 0 Krajowej Administracji Skarbowej instytucji przedawnienia karalnosci przewinienia dyscyplinarnego popetnionego przez funkcjonariusza celnego (od dnia 1 marca 2017 r. funkcjonariusza Stuzby Celno - Skarbowej). 2

3 Na wst~pie nalezy poddac analizie obowiqzujqce przepisy prawne dotyczqce przedawnienia karalnosci w odniesieniu do funkcjonariuszy pozostafych s~uzb mundurowych. Slui:ba mundurowa Podstawa Przedawnienie karalnosci prawna Policja art. 135 ust. 4 Rok od dnia popetnienia czynu Straz Graniczna art. 137 ust. 2 Rok od dnia popetnienia czynu Stuzba Wi~zienna art. 241 ust. 4 Rok od dnia popejnienia czynu Biuro Ochrony Rzqdu art. 119 ust. 2 Rok od dnia popejnienia czynu ABW, Agencja Wywiadu art. 147 ust. 2 Rok od dnia popetnienia czynu CBA art. 111 ust. 2 Rok od dnia popetnienia czynu Z zaprezentowanego zestawienia wynika, iz przedawnienie karalnosci jest standardem w obszarze odpowiedzialnosci dyscyplinarnej funkcjonariuszy stuzb mundurowych. Taki stan nie powinien dziwic zwazywszy na rol~ jaka petni ta instytucja majqca na celu zar6wno powiqzanie czynu z karq jak i unikni~cie utrzymywania funkcjonariusza w stanie niepewnosci co do jego sytuacji zawodowej, stanowiqcego dodatkowq dolegliwosc. Takich wymog6w nie spetniajq natomiast regulacje odnoszqce si~ do funkcjonariuszy celnych (funkcjonariuszy Stuzby Celno - Skarbowej) zawarte - odpowiednio - w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. 0 SJuzbie Celnej oraz w ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. 0 Krajowej Administracji Skarbowej. W praktyce oznacza to mozliwosc ukarania funkcjonariusza celnego karq dyscyplinarnq nawet po kilku latach od popejnienia czynu. Nie mozna przy tym pomijac, iz art. 175 ust. 1 ustawy 0 Stuzbie Celnej (art. 263 ust. 1 ustawy 0 KAS) umozliwia wszcz~cie post~powania dyscyplinarnego w okresie do 2 lat od popejnienia czynu, 0 ile zostanie wykazane, iz organ dyscyplinarny nie p6zniej niz w ciqgu 3 miesi~cy powziqj wiadomosc 0 naruszeniu obowiqzk6w s~uzbowych przez funkcjonariusza. Doliczajqc do tego czas niezb~dny na przeprowadzenie post~powania dowodowego oraz innych czynnosci np. wys~uchania obwinionego (na marginesie nalezy odnotowac, iz czynnosc ta moze nastqpic nawet po kilku miesiqcach po zakonczeniu post~powania dowodowego), nie 3

4 ulega wqtpliwosci, iz stan swoistego "zawieszenia" funkcjonariusza (od dnia popetnienia czynu do dnia ukarania) moze trwae kilka lat. Kompleksowe uj~cie problematyki wymaga r6wniez odnotowania instytucji zatarcia kary dyscyplinarnej (art. 183 ustawy 0 Stuzbie Celnej, art. 271 ustawy 0 KAS). W przypadku przeciqgajqcych si~ w czasie post~powan dyscyplinarnych w II instancji, odwotywanie si~ funkcjonariusza od kary dyscyplinarnej moze okazae si~ bezcelowe, r6wniez w przypadku wqtpliwosci co do popetnienia czynu. Ootyczy to sytuacji, gdy funkcjonariusz ma swiadomose, iz okres prowadzenia post~powania w 1 instancji oraz post~powania odwotawczego moze znacznie przekraczae okres zatarcia ewentualnych kar dyscyplinarnych. Brak instytucji przedawnienia karalnosci w ustawie 0 KAS, a w konsekwencji dopuszczalnose prowadzenia wieloletniego post~powania dyscyplinarnego moze stanowie wi~c r6wniez srodek oddziatywania (wptywu) na funkcjonariusza i jego status zawodowy przez organ dyscyplinarny b~dqcy jednoczesnie jego przetozonym. Reasumujqc, orzeczenie wobec funkcjonariusza kary dyscyplinarnej po kilku latach od popetnienia czynu w sytuacji, gdy w tym czasie funkcjonariusz w spos6b nienaganny wykonywat obowiqzki stuzbowe, wydaje si~ wqtpliwe i nie spetnia swoich prewencyjnych cel6w. Zapobiegawcze znaczenie kary stabnie wraz z uptywem czasu, zas formq kary staje si~ samo przeciqgajqce si~ w czasie post~powanie dyscyplinarne. Nie taki powinien bye sens tej instytucji. Nieprzypadkowo wi~c ustawodawca w spos6b jednolity uregulowat przedawnienie karalnosci w stosunku do funkcjonariuszy Policji, Strazy Granicznej i innych stuzb mundurowych. Przepisy zawarte w pozostatych (poza ustawq 0 Stuzbie Celnej, ustawq 0 KAS) pragmatykach sjuzbowych nie ulegty zmianie od lat co oznacza, iz sprawdzajq si~ i stanowiq standard post~powania dyscyplinarnego, do ktorego powinna r6wniez dqzye Stuzba Celna. Oodae nalezy, iz przedawnienie karalnosci zostajo uregulowane r6wniez wart. 101 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (tekst jednolity: Oz. U. z 2016 r. poz ze zm.), jednakze przepisy tego aktu prawnego nie majq zastosowania do czyn6w dyscyplinarnych, nie stanowiqcych jednoczesnie przest~pstwa bqdi: wykroczenia. Art. 187 ustawy 0 Stuzbie Celnej (art. 275 ustawy 0 KAS) odsyta bowiem w sprawach nieuregulowanych do odpowiedniego stosowania przepis6w Kodeksu post~powania karnego. 4

5 Sytuacja prawna funkcjonariusza celnego jest zatem pod tym wzgl~dem niepor6wnywalnie mniej korzystna niz sytuacja funkcjonariuszy pozostatych stuzb mundurowych oraz obywateli nieb~dqcych funkcjonariuszami. W swietle zaprezentowanych rozwazari niezb~dne jest podj~cie przez Pana Ministra stosownych dziatari prawnych w tej sprawie. Nadanie art. 263 ust. 1 ustawy 0 KAS brzmienia: "Post~powanie dyscyplinarne nie moze bye wszcz~te po uptywie 3 miesi~cy od dnia powzi~cia przez organ dyscyplinarny wiadomosci 0 naruszeniu obowiqzk6w stuzbowych przez funkcjonariusza, z zastrzezeniem ust. 4 i 5" w zestawieniu z dodaniem ust. 6 wart tresci: "Kary dyscyplinarnej nie mozna wymierzye po uptywie roku od dnia popetnienia czynu" pozwoli w spos6b kompleksowy uregulowae i powiqzae ze sobq dopuszczalnose wszcz~cia post~powania oraz ukarania funkcjonariusza. W praktyce brak mozliwosci ukarania funkcjonariusza karq dyscyplinarnq po uptywie roku od dnia popetnienia czynu pociqgnie za sobq analogiczny brak mozliwosci (celowosci) wszczynania po tym okresie post~powania dyscyplinarnego. Prosz~ 0 poinformowanie wnoszqcego petycj~ 0 podj~tych czynnosciach poprzez przekazanie stanowiska Pana Ministra wytqcznie drogq elektronicznq na adres e mail. Z wyrazami szacunku dr Andrzej Halicki OSWIADCZENIE Wyrazam zgod~ na publikacj~ petycji na stronie internetowej, z podaniem mojego imienia i nazwiska, bez podania adresu zamieszkania. Andrzej Halicki 5

6 6