Nieletni a substancje psychoaktywne Opracowanie: mgr Anna Grygny mgr Barbara Grajcar
Co to są dopalacze? ang. smarts, legal highs, herbal highs, boosters Potoczne określenie grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym, nieznajdujących się na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii; Zwane są środkami zastępczymi.
Środki zastępcze Substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, używana jako środek odurzający lub substancja psychotropowa. Jej wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych.
Charakterystyka dopalaczy: Specyfiki o działaniu stymulującym, relaksującym, halucynogennym oraz psychodelicznym; Są to substytuty istniejących narkotyków, jednak zarówno ich skład, jak i działanie jest dotąd nieznane Jedne mają znacznie słabsze działanie od swoich substytutów, inne natomiast są o wiele silniejsze i bardziej toksyczne, co powoduje liczne przypadki ciężkich zatruć.
Objawy po zażyciu dopalaczy: Słaba koncentracja uwagi Nudności Wymioty Senność Apatia Zawroty głowy, silne bóle głowy Euforia Gwałtowny przypływ energii Kłopoty z oddychaniem Duże wahania ciśnienia krwi Zaburzenia równowagi Przekrwione i wysuszone śluzówki Brak reakcji źrenic na światło Drżenie rąk
Rodzaje Dopalacze, ze względu na uzyskiwane efekty można podzielić na: Energetyzujące Euforyczne Psychodeliczne Afrodyzjaki Mieszanki roślinne, ziołowe
Dopalacze o działaniu energetyzującym
Dopalacze o działaniu euforycznym
Dopalacze o działaniu psychodelicznym i halucynogennym
Dopalacze afrodyzjaki zwiększające popęd seksualny
Dopalacze naturalne
Zasady sprzedaży Sprzedaż odbywa się za pośrednictwem: Internetu Sklepów tzw. smart shop (nazwa pochodzi od tzw. smart drugs czyli rzekomych substancji usprawniających funkcje poznawcze) Osiedlowych dealerów W Europie sklepy z dopalaczami działają od kilku lat: Pierwszy sklep w Polsce otwarto pod koniec sierpnia 2008 roku w Łodzi Na rynek polski dopalacze weszły dwa lata wcześniej, za pośrednictwem Internetu
Oznakowanie opakowań przez producentów: Przykładowy skład: witamina C, mieszanka aminokwasów, witamina B (complex), wapń, magnez, pieprz Cayenne, imbir lekarski, zielona herbata, ginkgo biloba, ekstrakty ziołowe, mieszanka piperazyn; Witaminy i zioła zmniejszają w świadomości nabywcy strach przed niekorzystnym wpływem dopalaczy na zdrowie, Informacja o konieczności kontaktu z lekarzem w przypadku spożycia;
Oznakowanie opakowań przez producentów: Etykiety zawierają instrukcję obsługi wraz z opisem pożądanych efektów: Jedna tabletka dla osoby ważącej poniżej 75 kilogramów oraz dwie tabletki dla osoby powyżej 75 kilogramów wagi ; Weź jedną kapsułkę, poczekaj dwie godziny przed następną dawką, pij duże ilości wody lub ulubionych soków ; Łączenie tych środków z alkoholem lub innymi używkami, takimi jak kawa czy napoje energetyzujące może być śmiertelnie niebezpieczne!
Jak reagować, gdy dziecko miało kontakt z dopalaczami?
Jak reagować, gdy dziecko miało kontakt z dopalaczami? Przede wszystkim zadbaj o bezpieczeństwo i zdrowie dziecka. Nie działaj pod wpływem emocji, nie rozpoczynaj rozmowy, gdy dziecko jest odurzone. Przygotuj się do rozmowy, zadbaj oto, by każde z was miało czas na tę rozmowę. Wysłuchaj, co ma do powiedzenia na swoją obronę, ale nie daj się zwieść łatwym tłumaczeniom. Nie ufaj zapewnieniom, że znaleziony w jego pokoju narkotyk lub dopalacz należy do kolegi. Nie daj się przekonać, że teraz taka moda i wszyscy je biorą. Nie uważaj za mniejsze zło, jeżeli mówi, że to tylko trawka.
Jak reagować, gdy dziecko miało kontakt z dopalaczami? Nie obwiniaj się, kiedy mówi, że bierze z powodu kłopotów rodzinnych. Jeżeli zbadasz, że był to incydent daj mu szansę, nie traktuj jak narkomana. Porozmawiaj o konsekwencjach i zagrożeniach związanych z narkotykami, a także na temat presji i manipulacji ze strony grupy biorącej narkotyki. Powiedz, że złamało zasady, zawiodło twoje zaufanie i jak źle się z tym czujesz. Ustalcie nowe reguły i stosuj zasadę ograniczonego zaufania, dopóki nie upewnisz się, że wszystko jest w porządku.
Jak reagować, gdy dziecko miało kontakt z dopalaczami? Jeżeli stwierdzisz, że dziecko ma już problem z powodu narkotyków, skorzystaj z pomocy specjalistów. Zdobądź adresy poradni lub specjalistów w zakresie uzależnień, którzy pomogą tobie i dziecku poradzić sobie z problemem. Wspólnie z terapeutą i dzieckiem ustalcie reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegaj. Jeżeli dziecko podejmie terapię, będzie potrzebowało od was dużo cierpliwości, zrozumienia i wsparcia.
Jak reagować, gdy dziecko miało kontakt z dopalaczami? Nie chroń dziecka przed konsekwencjami jego zachowań. Jeżeli się nie uczyło, może nawet nie zdać. To konieczny element dochodzenia do zdrowia. Nie usprawiedliwiaj nieobecności, nie tłumacz dziecka przed nauczycielami, znajomymi i rodziną. Nie wstydź się i nie ukrywaj za wszelką cenę tego problemu to przecież może się zdarzyć w każdej rodzinie.
Profilaktyka to przede wszystkim
Okazywanie miłości i zainteresowania życiem dziecka Najważniejsza osoba Zdrowie i szczęście dziecka Przyjaciele Zainteresowania Sposoby spędzania czasu wolnego Dobre porozumiewanie się z dzieckiem Rozmowa, pytanie o zdanie dziecka Uważne słuchanie, Trudne tematy o narkotykach, alkoholu, dojrzewaniu
Zdrowa dyscyplina Jasne granice Zdecydowany sprzeciw wobec narkotyków i innych środków psychoaktywnych Oczekiwania i zasady dotyczące godzin powrotu do domu, kontaktów z kolegami Kontrola tego, na co wydawane jest kieszonkowe Wsparcie dziecka Docenianie wysiłków dziecka Pochwała za sukcesy i odpowiedzialność Zapewnienie o gotowości do niesienia pomocy
Czego młodzież potrzebuje od swoich Rodziców?
Poczucia więzi i przynależności do rodziny. Chcą czuć, że są kochane, rozumiane i mogą liczyć na wsparcie rodziców. Potrzebują naszego szacunku, przyjaznej atmosfery w domu poczucia bezpieczeństwa. Poczucia własnej wartości. Chcą, aby doceniać ich wysiłki w osiąganiu sukcesów oraz mieć pewność, że nie zostaną przez nas skrytykowane i odrzucone, gdy coś się nie uda. Wiarygodności. Chcą mieć pewność, że zachowujemy się tak, jak mówimy, ale także, że potrafimy przyznać się do własnych słabości, niewiedzy i błędów.
Sprawiedliwego traktowania. Przekonania, że rodzice w niejasnej sytuacji zareagują w oparciu o wnikliwe rozpatrzenie sprawy. Stanowczości w ważnych sprawach. Potrzebują jasno określonych reguł i konsekwencji w ich przestrzeganiu. Poszanowania intymności i dyskrecji. Chcą mieć pewność, że granice ich prywatności są przez nas respektowane.
Jak rozmawiać z dzieckiem o dopalaczach? Są to substancje bardzo niebezpieczne- nie znamy ich składu. Dopalacze zawierają substancje niesprawdzone pod kątem ich wpływu na organizm ludzki - mogą być bardzo niebezpieczne. Lista działań niepożądanych jest bardzo długa. Osoba sięgająca po te środki godzi się na bycie królikiem doświadczalnym. Może się okazać, że w składzie specyfiku znajdą się substancje, na które dziecko jest uczulone.
Jak rozmawiać z dzieckiem o dopalaczach? Ponieważ nie jest znane dokładne działanie dopalaczy, często ze względu na brak zamierzonego efektu osoby zażywające specyfiki, przedawkowują je, co jest niebezpieczne dla życia i zdrowia Zażywanie substancji psychoaktywnych w celu zwiększenia wydajności umysłowej jest bardzo niebezpieczne i może dawać odwrotny efekt Powodują zmiany w zachowaniu Mogą wywoływać zachowania przestępcze i prowadzić do konfliktów z prawem (niektóre zawody wymagają niekaralności). Uzależniają zniewalają.
Aspekt prawny Czyny zabronione związane ze środkami psychoaktywnymi
Wytwarzanie, przetwarzanie, przerabianie środków odurzających lub substancji psychotropowych albo słomy makowej; Wyrabianie, posiadanie, przechowywanie, zbywanie oraz nabywanie przyrządów przeznaczonych do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych; Przywóz, wywóz, przewóz, wewnątrzwspólnotowe nabycie lub wewnątrzwspólnotowa dostawa środków; Obrót środkami odurzającymi, substancjami psychotropowymi bez wymaganych zezwoleń; Wytwarzanie, wprowadzanie do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej środków zastępczych;
Konsekwencje
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 6. Wobec nieletnich sąd rodzinny może: 1) udzielić upomnienia; 2) zobowiązać do określonego postępowania, a zwłaszcza do naprawienia wyrządzonej szkody, do wykonania określonych prac lub świadczeń na rzecz pokrzywdzonego lub społeczności lokalnej, do przeproszenia pokrzywdzonego, do podjęcia nauki lub pracy, do uczestniczenia w odpowiednich zajęciach o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, do powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach albo do zaniechania używania alkoholu lub innego środka w celu wprowadzania się w stan odurzenia; 3) ustanowić nadzór odpowiedzialny rodziców lub opiekuna; 4) ustanowić nadzór organizacji młodzieżowej lub innej organizacji społecznej, zakładu pracy albo osoby godnej zaufania - udzielających poręczenia za nieletniego; 5) zastosować nadzór kuratora;
6) skierować do ośrodka kuratorskiego, a także do organizacji społecznej lub instytucji zajmujących się pracą z nieletnimi o charakterze wychowawczym, terapeutycznym lub szkoleniowym, po uprzednim porozumieniu się z tą organizacją lub instytucją; 7) orzec zakaz prowadzenia pojazdów; 8) orzec przepadek rzeczy uzyskanych w związku z popełnieniem czynu karalnego; 9) orzec umieszczenie w młodzieżowym ośrodku wychowawczym albo w rodzinie zastępczej zawodowej, która ukończyła szkolenie przygotowujące do sprawowania opieki nad nieletnim; 10) orzec umieszczenie w zakładzie poprawczym; 11) zastosować inne środki zastrzeżone w niniejszej ustawie do właściwości sądu rodzinnego, jak również zastosować środki przewidziane w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, z wyłączeniem umieszczenia w rodzinie zastępczej spokrewnionej, rodzinie zastępczej niezawodowej, rodzinnym domu dziecka, placówce wsparcia dziennego, placówce opiekuńczo-wychowawczej i regionalnej placówce opiekuńczo-terapeutycznej
Rodzice a zachowanie dziecka
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich Art. 7. 1. Sąd rodzinny może: 1) zobowiązać rodziców lub opiekuna do poprawy warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego, a także do ścisłej współpracy ze szkołą, do której nieletni uczęszcza, poradnią psychologiczno-pedagogiczną lub inną poradnią specjalistyczną, zakładem pracy, w którym jest zatrudniony, oraz lekarzem lub zakładem leczniczym; 2) zobowiązać rodziców lub opiekuna do naprawienia w całości lub w części szkody wyrządzonej przez nieletniego; 2. Sąd może zwrócić się do właściwych instytucji państwowych lub społecznych oraz jednostek samorządowych o udzielenie niezbędnej pomocy w poprawie warunków wychowawczych, bytowych lub zdrowotnych nieletniego.
Art. 8. 1. W wypadku, gdy rodzice lub opiekun nieletniego uchylają się od wykonania obowiązków nałożonych na nich przez sąd rodzinny, sąd ten może wymierzyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1.500 złotych. 2. Sąd uchyla karę pieniężną w całości lub w części, jeżeli osoba ukarana w ciągu 14 dni usprawiedliwi swoje zachowanie lub przystąpi do wykonywania nałożonych obowiązków.
USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny Art. 426. Małoletni, który nie ukończył lat trzynastu, nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzoną szkodę. Art. 427. Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę.
USTAWA z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy Art. 92. Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską. Art. 95. 1. Władza rodzicielska obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka, z poszanowaniem jego godności i praw. 2. Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra.
Dziękuję za uwagę