SPIS TREŚCI Przedmowa... 13 Część I. Uwarunkowania unijne Jan Monkiewicz Regulacje i nadzór ubezpieczeniowy. W poszukiwaniu nowego paradygmatu... 17 1. Uwagi wprowadzające... 17 2. Model biznesowy ubezpieczeń j jego ewolucja... 19 3. Nowa rola państwa w ubezpieczeniach... 24 4. Nowy kształt regulacji ubezpieczeniowych... 28 5. Regulacje ubezpieczeniowe czy jest miejsce na Bazyleę ubezpieczeniową?... 32 6. Nowa architektura nadzoru ubezpieczeniowego... 38 7. Uwagi końcowe... 42 Marek Monkiewicz Polityka regulacyjna a bezpieczeństwo sektora ubezpieczeń aspekty teoretyczne i praktyczne... 45 1. Wprowadzenie... 45 2. Sieć bezpieczeństwa rynków finansowych: pojęcie, funkcje, składowe... 48 3. Koszty sieci bezpieczeństwa... 52 4. Architektura sieci bezpieczeństwa rynku ubezpieczeniowego... 54 5. Uwagi końcowe... 65 Dariusz Fuchs Regulacja obowiązków przedkontraktowych stron umowy ubezpieczenia w prawie polskim. Postulaty de lege ferenda z punktu widzenia projektu PEICL... 71 1. Wprowadzenie... 71 2. Obowiązki przedkontraktowe na przykładzie projektu ustawy o prawach konsumenta wzorzec rozwiązań unijnych dla ubezpieczeniowego prawa kontraktowego... 74 3. Projektowane rozwiązania w PEICL... 76 4. Podsumowanie... 81 5
Łukasz Zoń Regulacje dotyczące brokerów ubezpieczeniowych i ich wpływ na sposób wykonywania zawodu... 83 1. Wprowadzenie... 83 2. Pozycja brokera ubezpieczeniowego w procesie sprzedaży produktów ubezpieczeniowych... 84 3. Rekomendacja brokerska... 91 4. Uprawnienia organu nadzoru... 93 5. Podsumowanie... 95 Część II. Krajowe regulacje ubezpieczeniowe zagadnienia ogólne Małgorzata Serwach Swoboda woli stron umowy ubezpieczenia czy jej ustawowa nadregulacja?... 99 1. Uwagi wprowadzające... 99 2. Zawarcie umowy ubezpieczenia... 102 2.1. Obowiązek informacji o postanowieniach dokumentu ubezpieczenia odbiegających na niekorzyść od treści oferty złożonej przez ubezpieczającego... 102 2.2. Obowiązek przedstawienia różnicy pomiędzy treścią umowy ubezpieczenia a ogólnymi warunkami ubezpieczeń... 104 3. Swoboda woli stron umowy ubezpieczenia, problematyka o.w.u. oraz tzw. klauzul brokerskich... 106 3.1. Znaczenie warunków ubezpieczenia oraz indywidualnie uzgodnionych postanowień umownych... 106 3.2. Swoboda woli stron umowy ubezpieczenia... 107 4. Możliwość kształtowania treści umowy w drodze woli stron... 109 4.1. Skutki nieopłacenia w terminie kolejnej raty składki... 109 4.2. Termin zawiadomienia o wypadku ubezpieczeniowym... 111 4.3. Obowiązek wypłaty świadczenia w określonym terminie... 114 5. Zakończenie umownego stosunku ubezpieczeniowego... 115 5.1. Odstąpienie od umowy przez ubezpieczającego... 115 5.2. Wypowiedzenie umowy ubezpieczenia zawartej na czas oznaczony... 116 6. Podsumowanie... 119 Katarzyna Malinowska Obowiązki ubezpieczeniowe nadregulacja czy niedoregulowanie?... 123 1. Wprowadzenie... 123 2. Regulacja obowiązków ubezpieczeniowych w prawie polskim i obcym... 127 2.1. Obowiązki na etapie zawierania umowy ubezpieczenia... 128 2.2. Obowiązki na etapie wykonywania umowy ubezpieczenia... 139 2.3. Obowiązki na etapie dochodzenia roszczeń z umowy ubezpieczenia... 147 6
3. Restatement... 153 4. Wnioski... 154 5. Podsumowanie... 156 Jakub Pokrzywniak Regulacja prawna umowy ubezpieczenia a orzecznictwo w sprawach klauzul abuzywnych... 159 1. Wprowadzenie... 159 2. Skutki wpisu klauzuli do rejestru... 161 3. Zakres kompetencji judykatury do kwestionowania postanowień wzorców umów w dziedzinie ubezpieczeń w ramach abstrakcyjnej kontroli wzorców... 167 4. Wnioski... 172 Aleksander Daszewski, Anna Dąbrowska O potrzebie zmiany przepisów kodeksu cywilnego o umowie ubezpieczenia w kontekście uregulowania ubezpieczeń grupowych... 175 1. Wprowadzenie... 175 2. Obecne uregulowania prawne a nowe oblicze grupowych umów ubezpieczenia... 177 3. Potrzebne regulacje... 186 4. Podsumowanie... 196 Beata Mrozowska-Bartkiewicz Propozycje zmian w regulacjach dotyczących działalności ubezpieczeniowej uwagi praktyka... 199 1. Wprowadzenie... 199 2. Omówienie wybranych zagadnień regulacyjnych... 201 2.1. System funkcjonowania przepisów dotyczących klauzul niedozwolonych (abuzywnych)... 201 2.2. Działalność reasekuracyjna... 205 2.3. Pośrednictwo ubezpieczeniowe... 206 2.4. Ochrona konsumenta usługi ubezpieczeniowej w procesie likwidacji szkody i wypłaty świadczeń przy korzystaniu z usług kancelarii odszkodowawczej... 207 2.5. Ubezpieczenia grupowe... 210 2.6. Umowa ubezpieczenia... 211 2.7. Umowa ubezpieczenia na życie jako zabezpieczenie produktu bankowego... 212 2.8. Wskazywanie uposażonych z tytułu umowy ubezpieczenia na życie... 213 2.9. Wypłata świadczenia ubezpieczeniowego osobie małoletniej... 214 2.10. Tajemnica ubezpieczeniowa... 215 2.11. Komunikacja zakładów ubezpieczeń z klientami... 216 3. Podsumowanie... 219 7
Część III. Krajowe regulacje ubezpieczeniowe zagadnienia szczególne Marcin Orlicki Bancassurance interpretować obowiązujące czy tworzyć nowe przepisy?... 223 1. Uwagi ogólne... 223 2. Pozorny brak regulacji prawnych... 224 3. Kto nie umie interpretować starych przepisów, musi dostać nowe... 228 4. Nieuchronne zmiany prawa... 230 5. Podsumowanie... 231 Renata Orzechowska Od nadregulacji do niedoregulacji prawnej w ubezpieczeniach obowiązkowych... 233 1. Wprowadzenie... 233 2. Katalog dóbr objętych obowiązkiem ubezpieczenia... 235 3. System sankcji i kontroli... 238 4. Funkcja prewencyjna ubezpieczeń obowiązkowych... 242 5. Wnioski... 245 Iwona Kaja, Zdzisława Cwalińska-Weychert Uzupełniający charakter ustawowej odpowiedzialności Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych... 249 1. Wprowadzenie... 249 2. Rola UFG w systemie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych... 250 3. Podstawowe różnice w odpowiedzialności UFG oraz odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i ich konsekwencje... 254 4. Niedoregulacja czy celowe działanie ustawodawcy spory w praktyce obrotu... 260 Bartosz Kucharski Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej członków władz spółki kapitałowej... 265 1. Wprowadzenie... 265 2. Konstrukcja prawna ubezpieczenia D&O... 269 3. Zakres przedmiotowy ubezpieczenia D&O za szkody wyrządzone spółce.. 277 4. Zakres przedmiotowy ubezpieczenia D&O za szkody wyrządzone osobom trzecim... 282 5. Zakres podmiotowy ubezpieczenia D&O... 288 6. Podsumowanie... 293 8
Xenia Kruszewska Ubezpieczenia zdrowotne w Polsce nadregulacja czy jej brak?... 297 1. Wprowadzenie... 297 2. Regulacje prawne dotyczące ubezpieczeń... 299 3. Regulacje prawne rynku usług zdrowotnych... 306 3.1. Brak jednolitego nazewnictwa... 306 3.2. Niespójne prawo dotyczące szpitali publicznych... 308 3.3. Ubezpieczenia komplementarne... 309 Magdalena Szczepańska O postulowanych zmianach w umowie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym... 315 1. Istota umowy ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym... 315 2. Regulacja prawna umowy ubezpieczenia na życie z UFK... 317 3. Kontrowersje wokół regulacji prawnej umowy ubezpieczenia na życie z UFK... 319 4. Rola pośrednika ubezpieczeniowego w procesie oferowania ubezpieczeń na życie z UFK... 327 5. Podsumowanie... 328 Szymon Byczko Pozycja prawna spadkobiercy w umowie ubezpieczenia na życie na rzecz osoby trzeciej... 331 1. Prezentacja problemu... 331 2. Sytuacja prawna po śmierci ubezpieczonego... 334 3. Analiza regulacji prawnych umowy ubezpieczenia... 336 4. Analiza rozwiązań prawa spadkowego... 336 5. Próba znalezienia rozwiązania... 339 6. Podsumowanie... 342