Standardy medycznych procedur ratowniczych

Załącznik do rozporządzenia z dnia 2005 r. (Dz. U. Nr, poz. ) Standardy medycznych procedur ratowniczych 1. Wykonanie procedury bezprzyrządowego przywracania drożności dróg oddechowych: 1) polegającej na wykonaniu procedury odgięcia głowy do tyłu i uniesienia żuchwy obejmuje: a) ułożenie chorego na wznak, b) odgięcie głowy do tyłu w stawie szczytowo-potylicznym, c) uniesienie podbródka chorego, d) rozpoczęcie wentylacji; 2) polegającej na wykonaniu procedury wysunięcia żuchwy obejmuje: a) lekkie otwarcie ust chorego, delikatnie uciskając brodę kciukami obu rąk, b) uchwycenie palcami obu gałęzi żuchwy i przemieszczenie jej do przodu tak, aby zęby dolne znalazły się przed zębami górnymi, c) rozpoczęcie wentylacji. 2. Wykonanie procedury nakłucia i zakładania linii infuzji dożylnej przez żyły powierzchniowe obejmuje: 1) założenie opaski uciskowej; 2) zdezynfekowanie skóry w miejscu nakłucia; 3) napięcie skóry w miejscu wkłucia; 4) punktowanie cewnikiem prowadzonym na igle (wenflon) pod kątem 30 stopni do powierzchni skóry, kierując ścięcie igły ku górze; 5) potwierdzenie prawidłowej pozycji igły uwidocznieniem wypływu krwi; 6) delikatne wprowadzenie cewnika, jednocześnie wycofując igłę; 7) usunięcie opaski uciskowej; 8) przepłukanie cewnika przez zastawkę cewnika solą fizjologiczną; 9) podłączenie wlewu kroplowego; 10) oklejenie cewnika celem zabezpieczenia przed wysunięciem z żyły. 3. Wykonanie procedury perikardiocentezy i punkcji odbarczającej osierdzia polegającej na: 1) wykonaniu procedury perikardiocentezy, punkcji odbarczającej osierdzia obejmuje: a) ułożenie chorego na wznak, z wezgłowiem uniesionym pod katem 30 stopni, b) odkażenie i jałowe obłożenie klatki piersiowej i okolic poniżej wyrostka mieczykowatego, c) zidentyfikowanie miejsca wkłucia- 0,5 cm na lewo od końca wyrostka mieczykowatego, d) ostrzyknięcie 1% lidokainą skóry i tkanki podskórnej w tej okolicy, zawsze aspirując przed podaniem kolejnych porcji środka znieczulającego, e) osadzoną na strzykawce igłę długości 7,5 cm nr 16 lub 18 wkłucie w miejscu uprzednio znieczulonym,

f) podłączenie elektrody EKG do igły za pomocą zacisku krokodylkowego celem monitorowania zapisu EKG, g) wprowadzenie igły pod kątem 45 stopni do ściany klatki piersiowej, pod mostek, ku tyłowi, w kierunku lewego barku, stale aspirując, h) obserwację na zapisie EKG ujemnych załamków QRS świadczących o kontakcie igły z nasierdziem (workiem osierdziowym), i) wprowadzenie igły kilka centymetrów dalej przez nasierdzie do worka osierdziowego; można teraz zaaspirować niekrzepnącą krew lub płyn wysiękowy, j) obserwację zapisu EKG, w przypadku pojawienia się uniesionych odcinków ST, wycofać igłę do worka osierdziowego; k) usunięcie przez aspirowanie całą ilość płynu z worka osierdziowego; 2) wykonaniu ciągłego drenażu płynu osierdzia obejmuje: a) wprowadzenie do worka osierdziowego przez igłę prowadnicy w kształcie litery J, b) usunięcie igły, pozostawiając prowadnicę w tym samym położeniu, c) powiększenie miejsca wkłucia, wykonując skalpelem nacięcie skóry długości 0,3 cm, d) wprowadzenie po prowadnicy do worka osierdziowego cewnika teflonowego, e) usunięcie prowadnicy i podłączenie końcówki cewnika do zamkniętego układu drenażowego, tj. do worka zbiorczego, f) przymocowanie cewnika do skóry za pomocą szwu, g) uważne monitorowanie chorego. 4. Wykonanie procedury punkcji odbarczającej jamy opłucnej obejmuje: 1) odkażenie i obłożenie jałowo daną połowę klatki piersiowej, o ile pozwala na to czas; 2) znieczulenie 1 % lignokainą wybraną przestrzeń międzyżebrową wraz z okostną i opłucną; 3) nakłucie wybranego międzyżebrza cewnikiem 15-18G prowadzonym na igle; 4) punktowanie jamy opłucnej bezpośrednio nad żebrem; 5) przejście igłą ponad górnym brzegiem żebra i bezpośrednio nad nim wprowadzenie jej do jamy opłucnowej stale aspirując tłokiem strzykawki; 6) zatrzymanie wprowadzania igły w chwili ukazania się w strzykawce powietrza lub płynu; 7) wprowadzenie do jamy opłucnowej cewnika na głębokość 6-8cm, jeżeli pożądany jest drenaż ciągły; 8) wycofanie igły i zabezpieczenie cewnika. 5. Wykonanie procedury defibrylacji elektrycznej serca polegającej na: 1) wykonaniu defibrylacji elektrycznej serca za pomocą defibrylatorów klasycznych obejmuje: a) potwierdzenie zatrzymania krążenia sprawdzenie tętna na dużych tętnicach, b) potwierdzenie obecności migotania komór lub częstoskurczu komorowego i braku tętna na podstawie monitora EKG lub bezpośrednio za pomocą łyżek defibrylatora, c) umieszczenie nażelowanej łyżki na klatce piersiowej pacjenta w pozycji:

- jedna poniżej prawego obojczyka, druga nad koniuszkiem serca w linii pachowej przedniej lub - jedna łyżka nad koniuszkiem serca, a druga pod lewa łopatką, d) ustawienie właściwego poziom energii na aparacie lub łyżkach defibrylatora, e) ustawienie początkowo energii 200 J w defibrylatorach monofazowych lub innej w defibrylatorach dwufazowych, f) naładowanie defibrylatora, g) wyraźne ostrzeżenie obecnych, aby odsunęli się od pacjenta, h) potwierdzenie wzrokowo bezpieczeństwa własnego i personelu, i) sprawdzenie na monitorze obecności migotania komór/częstoskurczu komorowego, j) ostrzeżenie o wyładowaniu, k) potwierdzenie bezpieczeństwa własnego i personelu, l) dokonanie wyładowania, m) po wyładowaniu nie odrywanie łyżek od klatki pacjenta, n) sprawdzenie rytmu serca na monitorze, o) zlecenie osobie asystującej sprawdzenie tętna, jeżeli nastąpiła zmiana zapisu na monitorze, p) ponowienie działań określonych w lit. e-m i wykonanie drugiego wyładowania energią 200J, jeżeli utrzymuje się nadal migotanie komór lub częstoskurcz komorowy i nadal brak tętna, q) jeżeli zapis na monitorze utrzymuje się, ustawienie energii 360 J i powtórzenie działań określonych w lit. j-l, r) odłożenie łyżki na uchwyty defibrylatora po wykonaniu trzeciego wyładowania, s) odłożenie łyżki na uchwyty defibrylatora i niezwłoczne potwierdzenie obecności tego rytmu za pośrednictwem zwykłych odprowadzeń monitora, jeżeli stwierdzono asystolię lub aktywność elektryczną bez tętna, t) sprawdzenie rytmu serca na monitorze, a w razie potrzeby również obecności tętna, u) przed wykonaniem następnego cyklu wyładowań przez 1 minutę prowadzenie postępowania zgodne z algorytmem ALS; 2) wykonaniu defibrylacji z użyciem AED automatycznych defibrylatorów zewnętrznych obejmuje: a) ocenę stanu chorego, b) potwierdzenie zatrzymania krążenia i braku tętna, c) włączenie defibrylatora, d) podłączenie do pacjenta elektrod defibrylatora, e) postępowanie zgodnie z instrukcjami głosowymi lub podawanymi na ekranie: - po analizie rytmu i instrukcji defibrylacja wskazana, włączenie przycisku defibrylacja, - zastosowanie do 3 wyładowań, - po każdych 3 wyładowaniach poszukiwanie cech zachowanego krążenia,

- po analizie rytmu i instrukcji defibrylacja niewskazana, prowadzenie ucisku klatki piersiowej i wentylacji chorego według BLS, - kontynuowanie do chwili ewentualnego podjęcia procedur ALS. 6. Wykonanie procedury kardiowersji elektrycznej obejmuje: 1) ustalenie wskazania do kardiowersji rodzaj tachyarytmii i zaburzenia hemodynamiczne; 2) potwierdzenie obecności tętna na tętnicach; 3) zastosowanie analgo sedacji, o ile wskazana; 4) ułożenie chorego w pozycji leżącej na plecach; 5) odsłonienie całej klatki piersiowej chorego; 6) włączenie defibrylatora; 7) przyłożenie nażelowanej łyżki defibrylatora na klatkę piersiową pacjenta w pozycji: jedna łyżka pod prawym obojczykiem, druga w okolicy koniuszka serca w linii pachowej przedniej; 8) sprawdzenie rytmu na monitorze defibrylatora; 9) ustawienie defibrylatora na defibrylację synchroniczną przyciskiem SYNC, w razie stwierdzenia tachyarytmii innych niż migotanie komór i częstoskurcz komorowy; 10) ustawienie odpowiedniego poziomu energii, pierwsze wyładowanie 50 lub 100 J; 11) naładowanie defibrylatora; 12) ostrzeżenie personelu o wyładowaniu; 13) nie zdejmowanie łyżek defibrylatora z klatki piersiowej chorego, o ile nie zmieni się rytm na monitorze; 14) przeprowadzenie drugiego wyładowania energią 200 J i ewentualnie trzeciego o energii 300 lub 360J w przypadku braku zmiany zapisu; 15) odłożenie łyżki defibrylatora w przypadku zmiany zapisu na monitorze; 16) potwierdzenie uzyskania oczekiwanego zapisu elektrokardiograficznego; 17) kontynuowanie dalszego monitorowania pacjenta. 7. Wykonanie procedury tamponady jamy nosowej polegającej na: 1) wykonaniu zakładania tamponady jamy nosowo-przedniej obejmuje: a) wprowadzenie do nozdrza jak najgłębiej jednego końca nawazelinowanego bandaża lub taśmy o szerokości 1-2,5 cm, b) szczelne wypełnienie tamponem całej jamy nosowej układając go w fałdy, c) pozostawienie tamponu w jamie nosowej przez 2-3dni, d) usuwanie tamponu pod kontrolą laryngologa; 2) wykonaniu tamponady tylnej nosa obejmuje: a) usunięcie tamponady przedniej, b) wprowadzenie cewnika FOLEYA do przewodu nosowego do części nosowej gardła, c) napełnienie balonika cewnika 10 ml powietrza i pociągnięcie cewnika tak, aby balonik zamknął nozdrza tylne, d) przymocowanie cewnika do nosa plastrem. 8. Wykonanie procedury konikotomii obejmuje: 1) ułożenie chorego na wznak;

2) odkażenie i obłożenie jałowo przednią powierzchnię szyi, jeśli pozwala na to czas; 3) zlokalizowanie palcami stożka sprężystego krtani (w linii pośrodkowej szyi, poniżej chrząstki pierścieniowatej); 4) połączenie cewnika naczyniowego nr 12-14 z 5 ml strzykawką; 5) przekłucie skóry w linii pośrodkowej szyi nad stożkiem sprężystym; 6) skierowanie cewnika ku dołowi pod kątem 45 stopni w stosunku do góry; 7) aspirowanie tłoku strzykawki ostrożnie popychając cewnik do momentu zaaspirowania powietrza; 8) wprowadzenie cewnika przez igłę w kierunku dystalnego odcinka tchawicy; 9) usunięcie igły; 10) połączenie bliższego końca cewnika z 3,0 mm łącznikiem pediatrycznej rurki intubacyjnej; 11) połączenie ramiona łącznika Y z przewodem do podawania tlenu i łącznikiem rurki dotchawiczej; 12) utrzymanie przepływu tlenu na poziomie 15 l/ min; 13) zapewnienie wentylacji zatykając na przemian kciukiem otwór na końcu wolnego ramienia łącznika Y na 1 sekundę i odsłaniając go na 4 sekundy; 14) wentylowanie w sposób określony w pkt 13 maksymalnie 30-45 minut. 9. Wykonanie procedury założenia maski krtaniowej obejmuje: 1) ułożenie pacjenta w pozycji leżącej na plecach z głową i szyją w ustawieniu osiowym; 2) dobranie maski krtaniowej odpowiedniej dla pacjenta wielkości; 3) potwierdzenie całkowitego opróżnienia mankietu uszczelniającego maski krtaniowej; 4) nałożenie żelu na zewnętrzną powierzchnię mankietu uszczelniającego; 5) uchwycenie prawą ręką maski jak pióro; 6) wprowadzenie maski pod górne siekacze, zachowując kontakt górnej powierzchni maski z podniebieniem, aż maska zbliży się do tylnej ściany gardła; 7) naciśnięcie maski w kierunku do tyłu i ku dołowi wzdłuż krzywizny tylnej ściany gardła, aż do oporu; 8) napełnienie mankietu uszczelniającego; 9) potwierdzenie wzrokowo i osłuchowo drożność dróg oddechowych po założeniu maski; 9) zabezpieczenie rurki przed przygryzieniem stosując w szczególności rurkę ustno-gardłową; 10) zabezpieczenie położenia rurki przed dyslokacją. 10. W razie nieskutecznego wprowadzenia maski krtaniowej należy: 1) usunąć maskę krtaniową z jamy ustnej pacjenta; 2) natlenić chorego; 3) ponowić próbę założenia maski krtaniowej. 11. Wykonanie procedury intubacji dotchawicznej przez usta obejmuje: 1) otworzenie palcami prawej ręki ust pacjenta; 2) uchwycenie lewą ręką laryngoskopu; 3) delikatnie wprowadzenie łopatki laryngoskopu do jamy ustnej z prawej strony; 4) przesunięcie łopatki laryngoskopu w kierunku nagłośni, przy równoczesnym odsunięciu języka pacjenta na lewa stronę;

5) umieszczenie końca łopatki pod nagłośnią lub w dołku nagłośniowym w zależności od typu użytego laryngoskopu; 6) uniesienie zdecydowanym ruchem rękojeści laryngoskopu ku górze nie zginając lewej ręki w nadgarstku, aby uwidocznić struny głosowe; 7) z prawej strony wprowadzenie pomiędzy strun głosowych rurki dotchawicznej; 8) wsunięcie rurki dotchawicznej tak, aby mankiet uszczelniający znalazł się poniżej strun głosowych; 9) wypełnienie balonika 5-10 ml powietrza; 10) podłączenie worka Ambu i rozpoczęcie wentylacji osłuchując jednocześnie klatkę piersiową i nadbrzusze; 11) zabezpieczenie rurki dotchawicznej przed wypadnięciem; 12) staranne założenie rurki ustno-gardłową; 13) kontynuowanie wentylacji pacjenta. 12. Wykonanie procedury intubacji dotchawicznej przez nos obejmuje: 1) pokrycie końca i mankietu rurki dotchawicznej żelem lignokainowym; 2) delikatne wprowadzenie końca rurki przez otwór nosowy, przesuwając ją głębiej; 3) zwiększenie przygięcie głowy pacjenta do przodu w przypadku oporu przy wprowadzaniu rurki; 4) obserwowanie obecności pary w świetle rurki; 5) wprowadzenie rurki pomiędzy struny głosowe; 6) potwierdzenie obecności rurki w tchawicy; 7) wypełnienie mankietu uszczelniającego rurki; 8) zabezpieczenie rurki przed przemieszczeniem. 13. Wykonanie procedury zabiegu Heimlicha obejmuje: 1) ustawienie się za ratowanym; 2) objęcie chorego obiema rękami na wysokości jego nadbrzusza; 3) pochylenie pacjenta ku przodowi; 4) umieszczenie ręki zaciśniętej w pięść pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym pacjenta; 5) uchwycenie własnej pięści drugą ręką; 6) silne pociągnięcie splecionymi rękoma w kierunku do wewnątrz i ku górze; 7) skontrolowanie jamy ustnej w razie podejrzenia ewakuacji ciała obcego z dróg oddechowych chorego. 14. Wykonanie procedury cewnikowania pęcherza moczowego: 1) u mężczyzny obejmuje: a) ułożenie jałowej serwety wokół prącia, b) odciągnięcie napletka, c) utrzymywanie prącia w położeniu prostopadłym do powierzchni ciała pacjenta, d) odkażenie prawą ręką żołądzia prącia, e) nałożenie na cewnik warstwy żelu nadającego poślizg i ujęcie cewnika prawą ręką, f) możliwość wprowadzenia żelu bezpośrednio do cewki moczowej, g) wprowadzenie cewnika do cewki moczowej, h) obserwowanie wypływu moczu w świetle cewnika, i) połączenie cewnika ze zbiornikiem na mocz, j) napełnienie balonika uszczelniającego cewnik 10 ml roztworu soli fizjologicznejł

2) u kobiety obejmuje: a) ułożenie chorej w pozycji na plecach, b) obłożenie wejścia do cewki moczowej jałowymi serwetami, c) rozchylenie ręką niedominującą wargi sromowej mniejszej celem uwidocznienia cewki moczowej, d) zdezynfekowanie gazikiem ujścia cewki moczowej drugą ręką, e) ujęcie ręką dominującą pokrytego żelem cewnika i wprowadzenie go przez ujście cewki moczowej, f) wprowadzenie cewnika na głębokość około 10 cm lub do chwili pojawienia się moczu w świetle cewnika, g) napełnienie balonika cewnika 10 ml roztworu soli fizjologicznej, h) podłączenie cewnika do worka zbiorczego na mocz. 15. Wykonanie procedury bezprzyrządowego unieruchamiania kręgosłupa szyjnego obejmuje: 1) podejście do chorego od strony jego twarzy; 2) poinformowanie chorego o konieczności stabilizacji jego kręgosłupa szyjnego; 3) uchwycenie oburącz głowy i szyi chorego; 4) oparcie obu przedramion na podłożu; 5) stabilizowanie kręgosłupa w osi długiej chorego; 6) nie stosowanie wyciągu w osi. 16. Wykonanie procedury przyrządowego unieruchamiania kręgosłupa szyjnego obejmuje: 1) uklęknięcie za głową chorego; 2) stabilizowanie oburącz głowy i kręgosłupa szyjnego w osi kręgosłupa; 3) niestosowanie wyciągu; 4) stabilizowanie kręgosłupa podczas zakładania kołnierza Schanza; 5) niezwalnianie stabilizacji po założeniu kołnierza Schanza; 6) po przeniesieniu na deskę ortopedyczną ustabilizowanie głowy urządzeniami stabilizującymi; 7) zwolnienie unieruchomienia ręcznego; 8) zapięcie pasa stabilizującego na czole i brodzie chorego; 9) kontrolowanie drożności dróg oddechowych pacjenta. 17. Wykonanie procedury unieruchamiania kręgosłupa szyjnego i piersiowego obejmuje: 1) ustawienie się jednego ratownika za chorym, ułożenie rąk po obu stronach głowy chorego, stabilizowanie kręgosłupa szyjnego; 2) założenie przez drugiego ratownika kołnierza szyjnego; 3) ułożenie krótkiej deski ortopedycznej za chorym; 4) przymocowanie chorego pasami stabilizującymi do krótkiej deski stabilizującej poprzez: a) poprowadzenie krótkiego pasa mocującego pod pachami chorego w poprzek klatki piersiowej, prowadzenie pasa powyżej piersi kobiety, b) poprowadzenie każdego długiego pasa ponad udem chorego, następnie między nogami, owijając go pod udem i wokół tego samego uda na zewnątrz, nie uciskając pasem zewnętrznych narządów płciowych mężczyzny, c) poprowadzenie pasów udowych w poprzek klatki piersiowej ku górze,

d) prowadzenie niższego pasa poprzecznego u kobiet ciężarnych ponad miednicą, e) nie prowadzenie pasa poprzecznego nad ciężarną macicą, f) przypięcie pasów udowych do przeciwległych krótkich pasów, przeprowadzonych ponad barkami chorego; 5) zaciśnięcie pasów tak, aby pozyskać pewną stabilizację na desce; 6) zabezpieczenie głowy taśmą przeprowadzoną przez czoło; 7) przeniesienie chorego na długie twarde nosze; 8) zapięcie pasów stabilizujących noszy długich. 18. Wykonanie procedury stabilizacji kręgosłupa szyjnego, piersiowego i lędźwiowego obejmuje: 1) utrzymywanie stabilizacji kręgosłupa szyjnego w pozycji pośredniej bez stosowania wyciągu; 2) założenie kołnierza ortopedycznego; 3) przeniesienie i ułożenie chorego na desce ortopedycznej; 4) zabezpieczenie głowy na desce; 5) przypięcie pasami głowy prowadząc pasy przez czoło i brodę pacjenta; 6) przymocowanie pasami tułowia i kończy chorego do deski ortopedycznej; 7) sprawdzenie napięcia pasów ortopedycznych. 19. Wykonanie procedury unieruchamiania złamań kończyny dolnej w przypadku: 1) urazu stawu kolanowego i kości piszczelowej obejmuje: a) zbadanie tętna i czucia na kończynie przed unieruchomieniem, b) pozostawienie stawu kolanowego zgiętego pod katem 15-20 stopni w urazach kolana, c) modelowanie szyny na kończynie zdrowej, d) stosowanie szyny o szerokości 10 cm równomiernie wyścielonej watą, e) prowadzenie szyny od przyśrodkowej powierzchni uda w kierunku do dołu, aż do kostki przyśrodkowej, f) prowadzenie dalej szyny wokół pięty ku górze po bocznej stronie kostki, aż do kolana, g) doprowadzenie szyny do bocznej powierzchni uda, h) szyna powinna mieć kształt litery U, i) założenie szyny o szerokości około 15 cm od górnej powierzchni tylnej części uda ku dołowi, następnie wzdłuż tylnej powierzchni łydki na powierzchnię podeszwową stopy w celu zwiększenia stabilności unieruchomienia; 2) urazu stawu skokowego obejmuje: a) ustawienie stawu skokowego i stopy pod kątem 90 stopni w stosunku do podudzia, w położeniu pośrednim między nawróceniem a odwróceniem, b) zbadanie tętna i czucia na kończynie dolnej przed unieruchomieniem, c) założenie szyny o szerokości 10 cm poczynając od bliższej górnej części łydki, ku dołowi wzdłuż przyśrodkowej powierzchni łydki i kostki, d) poprowadzenie szyny wokół pięty i poprzez kostkę boczną wzdłuż bocznej powierzchni łydki, e) założenie szyny o szerokości ok. 15 cm od tylnej powierzchni górnej części łydki ku dołowi, wzdłuż tylnego odcinka łydki na

powierzchnię podeszwową stopy w celu zwiększenia stabilności unieruchomienia. 20. Wykonanie procedury unieruchamiania kończyny górnej obejmuje: 1) w urazach łokcia - zachowanie kąta między przedramieniem, a ramieniem 90 stopni; 2) ustawienie kończyny górnej w położeniu pośrednim pomiędzy supinacją, a pronacją; 3) w urazach nadgarstka ustawienie kończyny w położeniu pośrednim między supinacją, a pronacją w przeproście około 20-30 stopni; 4) w urazach kciuka pozostawienie nadgarstka w położeniu określonym w pkt 3, kciuk w odwiedzeniu 45 stopni i zgięciu 30 stopni; 5) w urazach śródręcza, stawu śródręczno-paliczkowego i paliczków bliższych nadgarstek w pozycji określonej w pkt 4, staw śródręcznopaliczkowy w zgięciu 90 stopni, stawy międzypaliczkowe bliższy i dalszy w pełnym wyproście; 6) przyłożenie szyny do kończyny złamanej; 7) przymocowanie szyny do kończyny; 8) zabezpieczenie dodatkowo kończyny temblakiem. 21. Wykonanie procedury konikotomii nacięcie więzadła pierścienno-tarczowego obejmuje: 1) wyczucie palcami w warunkach jałowych więzadła pierściennotarczowego; 2) wykonanie pionowego nacięcia o długości 3-4 cm ostrzem skalpela nr 11, rozpoczynając od górnego brzegu chrząstki tarczowej i kierując się ku wcięciu szyjnemu mostka; 3) stabilizowanie krtani za pomocą haka tchawiczego założonego do przestrzeni między chrząstką pierścieniowatą, a tarczowatą; gdy ostrze skalpela tkwi w więzadle, wkładanie kleszczyków hemostatycznych i rozwieranie poziomo; 4) wyjęcie skalpela i włożenie rozszerzadła, następnie usuwanie haka; 5) włożenie rurki tracheostomijnej nr 4, największą pasującą lub małą z mankietem nr 6; 6) osłuchanie czy szmery oddechowe są symetryczne, sprawdzenie czy powietrze nie dostaje się pod skórę, ocenienie prawidłowego położenia stabilizuje rurki detektorem CO2 lub zdjęciem Rtg klatki piersiowej. 22. Wykonanie procedury intubacji dotchawiczna na ślepo obejmuje: 1) posmarowanie środkiem zmniejszającym tarcie rurki i wejścia do nosa; 2) wybranie zazwyczaj prawego przewodu nosowego; 3) wprowadzenie rurki do jamy nosowej kierując ją stromo ku dołowi, starając się nie uszkadzać nosogardzieli; 4) następnie wsunięcie rurki do ustnej części gardła, a w razie pojawienia się oporu rurkę lekko wycofanie i bardziej wyprostowanie głowy; 5) przyłożenie ucha do zakończenia rurki i wsłuchanie się w szmery oddechowe pacjenta, a następnie wprowadzanie powoli rurki dalej; 6) zostawienie rurki podczas wdechu wsuniętej przez szparę głośni, gdy szmery staną się maksymalnie głośne. 23. Wykonanie procedury dekontaminacji wewnętrznej i eliminacji toksyny z przewodu pokarmowego obejmuje: 1) prowokowanie wymiotów wyłącznie u przytomnych poprzez: a) podawanie doustnie lekko osolonej wody,

b) drażnienie mechaniczne tylnej ściany gardła; 2) płukanie żołądka: a) wykonanie intubacji dotchawicznej u chorego nieprzytomnego, b) ułożenie na boku, w pozycji ukośnej głową w dół chorego przymroczonego, c) ewentualne wypłukanie w pozycji siedzącej chorego przytomnego, d) ułożenie grubej sondy posmarowanej żelem, e) po wprowadzeniu sondy upewnienie się, że znajduje się ona w żołądku przez odessanie treści lub osłuchanie żołądka w czasie wprowadzania powietrza przez sondę, f) wlanie przez sondę 200-300 ml wody w temperaturze ciała i usunięcie na zasadzie syfonu powtarzając, aż do wypłukania zawartości żołądka (uzyskania wodojasnych popłuczyn), g) do ostatniej porcji wody podanie 50-100 g węgla aktywowanego; 3) węgiel aktywowany w pojedynczej dawce do 1 godziny od zażycia substancji toksycznej 25-100 g; 4) środki przeczyszczające natrium sulfuricum. 24. Wykonanie procedury dekontaminacji zewnętrznej w skażeniach: 1) oczu obejmuje: a) niezwłoczne rozpoczęcie płukania oczu obfitą ilością wody oraz podanie miejscowe środka znieczulającego niezależnie od rodzaju substancji toksycznej, b) usunięcie szkła kontaktowego, c) możliwość kontynuowania płukania oczu roztworem 0,9 % NaCl z użyciem dostępnych opakowań i podłączonych zestawów kroplówkowych, d) kontynuowanie płukania przez co najmniej 15 minut, e) sprawdzenie po zakończeniu zabiegu ph w worku spojówkowym w przypadku, gdy substancją toksyczną jest kwas lub zasada, f) kontynuowanie płukania w przypadku, gdy ph w worku spojówkowym nie jest równe 7, g) niepodawanie środków neutralizujących, h) skierowanie pacjenta na konsultację okulistyczną po zakończeniu przepłukiwania; 2) skóry obejmuje: a) zdjęcie skażonej odzieży i rzeczy osobistych, z zachowaniem środków ostrożności przez osoby ratujące, b) zmywanie skażonej powierzchni skóry dużą ilością wody przez co najmniej 15 minut, c) powtórzenie dwukrotnie zmywania mydłem lub szamponem przy zwróceniu uwagi na fałdy skórne, powierzchni za uszami, łożyska paznokci, włosów w przypadku skażenia substancjami oleistymi, d) nieużywanie substancji neutralizujących, e) glukonianu wapnia śródskórnie lub dotetniczo w oparzeniach kwasem fluorowodorowym podawanie. 25. Wykonanie procedury opatrunku ochronnego oka obejmuje: 1) przyłożenie jałowego gazik do oka, aby jednym brzegiem przylegał do oka; 2) położenie gazika na gazik, o którym mowa w pkt 1; 3) przyciśnięcie gazików, o których mowa w pkt 1 i 2, do oka oraz umocowanie przylepcem do skóry.

26. Wykonanie procedury usunięcia ciała obcego z oka obejmuje: 1) usunięcie za pomocą sterylnej pałeczki z wacikiem, lekko zwilżonej kroplą roztworu znieczulającego ciało obce umieszczone powierzchownie w oku; 2) skierowanie osoby do lekarza okulisty w przypadku, gdy ciało obce tkwi w gałce ocznej w lampie szczelinowej. 27. Wykonanie procedury płukania oka w urazie chemicznym obejmuje: 1) usunięcie za pomocą sterylnej pałeczki z wacikiem ciała obcego umieszczonego powierzchownie w oku; 2) płukanie oka strzykawką z 10 ml 0,9 % NaCl od wewnętrznego do zewnętrznego kącika oka przez kilka minut; 3) założenie suchego, jałowego opatrunku i skierowanie do lekarza okulisty. 28. Wykonanie procedury usunięcia ciała obcego z nosa obejmuje: 1) posadzenie i uspokojenie pacjenta; 2) usunięcie ciała obcego za pomocą małych kleszczyków lub tępo zakończonego haczyka posługując się lusterkiem czołowym lub lampą oraz wziernikiem donosowym; 3) możliwość podania znieczulenia miejscowego i obkurczenia naczyń krwionośnych błony śluzowej nosa.