Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W KATOWICACH Zmiany na polskim i wojewódzkim rynku pracy w latach 2004-2014 KATOWICE październik 2014 r.

Wprowadzenie Minęło dziesięć lat od wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Analiza głównych wskaźników, dotyczących rynku pracy wskazuje, że w wielu przypadkach ich wartości zmieniły się znacząco. Generalnie sytuacja na rynku pracy uległa poprawie. Równocześnie w niektórych przypadkach możemy zaobserwować niekorzystne tendencje, charakterystyczne dla gospodarek wschodzących. Nie zmienia to faktu, że w aspekcie zmian na rynku pracy ocena minionej dekady wypada pozytywnie. Demografia Z najbardziej aktualnych danych publikowanych przez Eurostat wynika, że potencjał demograficzny Unii Europejskiej szacowany jest na 507 162,6 mln osób, w tym ludność Polski to 38,5 mln. Obecnie, podobnie jak dziesięć lat temu, pod względem liczby ludności nasz kraj zajmuje 6 miejsce na liście państw zrzeszonych w Unii Europejskiej (za Niemcami, Francją, Wielką Brytanią, Włochami, Hiszpanią; za nami, z potencjałem 20 mln mieszkańców lokuje się Rumunia; w pozostałych krajach UE liczba ludności nie przekracza 20 mln). Od momentu wstąpienia do Unii odnotowano niewielki wzrost liczby ludności Polski potwierdzają to zarówno dane Głównego Urzędu Statystycznego jak i dane Eurostat - u. Co ciekawe, większość państw wchodzących w skład Unii Europejskiej zanotowała wzrost liczby mieszkańców. W odniesieniu do 2004 roku w całej UE liczba ludności powiększyła się o ponad 16 mln, co oznacza wzrost o około 3 procent. Liczba ludności Polski, pomimo notowanego w ostatnich latach minimalnego przyrostu naturalnego, wzrosła o 0,9 pkt proc. Cechą charakterystyczną wszystkich państw zrzeszonych w Unii Europejskiej jest starzenie się społeczeństwa. Ten problem dotyczy także Polski. W 2004 roku połowa mieszkańców naszego kraju była w wieku poniżej 36,2 lat, obecnie mediana wynosi 38,7 lat. Nie zmienia to faktu, że obok Irlandii, Cypru i Słowacji zaliczamy się do najmłodszych społeczeństw Europy (mediana wieku jest najniższa). Powyższe wynika w pewnej mierze z faktu, że średnia długość życia w Polsce należy do najniższych w Europie obecnie nasz kraj lokuje się na 21 pozycji (tzn. ósmej od końca). W 2004 roku zajmowaliśmy pozycję 20. W ciągu dziesięciu lat średnia długość życia wzrosła w Polsce o 2,1 lat (wobec 2,4 średnio w UE). Dokładne dane dotyczące opisywanych kwestii zawierają Tabele 1,2 i 3 2

Tabela 1. Polska na tle Unii Europejskiej zmiany w liczbie ludności. Ujęcie rankingowe według stanu na 2013 rok (trzecia kolumna od końca) 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Zmiany w liczbie ludności Dynamika rok 2004 = 100 EU 28 krajów 492 709 300 494 774 599 496 633 373 498 408 547 500 428 923 502 206 401 503 402 952 504 990 610 506 098 349 507 162 571 16 347 525 103,0 Niemcy 82 531 671 82 500 849 82 437 995 82 314 906 82 217 837 82 002 356 81 802 257 81 751 602 81 843 743 82 020 578-511 093 99,4 Francja 62 292 241 62 772 870 63 229 635 63 645 065 64 007 193 64 350 226 64 658 856 64 978 721 65 287 861 65 578 819 3 286 578 105,3 Wielka Brytania 59 793 759 60 182 050 60 620 361 61 073 279 61 571 647 62 042 343 62 510 197 63 022 532 63 495 303 63 896 071 4 102 312 106,9 Włochy 57 495 900 57 874 753 58 064 214 58 223 744 58 652 875 59 000 586 59 190 143 59 364 690 59 394 207 59 685 227 2 189 327 103,8 Hiszpania 42 547 451 43 296 338 44 009 971 44 784 666 45 668 939 46 239 273 46 486 619 46 667 174 46 818 219 46 727 890 4 180 439 109,8 Polska 38 190 608 38 173 835 38 157 055 38 125 479 38 115 641 38 135 876 38 167 329 38 529 866 38 538 447 38 533 299 342 691 100,9 Rumunia 21 521 142 21 382 354 21 257 016 21 130 503 20 635 460 20 440 290 20 294 683 20 199 059 20 095 996 20 020 074-1 501 068 93 Holandia 16 258 032 16 305 526 16 334 210 16 357 992 16 405 399 16 485 787 16 574 989 16 655 799 16 730 348 16 779 575 521 543 103,2 Belgia 10 396 421 10 445 852 10 511 382 10 584 534 10 666 866 10 753 080 10 839 905 11 000 638 11 094 850 11 161 642 765 221 107,4 Grecja 11 037 745 11 073 713 11 112 113 11 143 780 11 182 224 11 190 654 11 183 516 11 123 392 11 123 034 11 062 508 24 763 100,2 Czechy 10 195 347 10 198 855 10 223 577 10 254 233 10 343 422 10 425 783 10 462 088 10 486 731 10 505 445 10 516 125 320 778 103,1 Portugalia 10 473 050 10 494 672 10 511 988 10 532 588 10 553 339 10 563 014 10 573 479 10 572 721 10 542 398 10 487 289 14 239 100,1 Węgry 10 116 742 10 097 549 10 076 581 10 066 158 10 045 401 10 030 975 10 014 324 9 985 722 9 931 925 9 908 798-207 944 97,9 Szwecja 8 975 670 9 011 392 9 047 752 9 113 257 9 182 927 9 256 347 9 340 682 9 415 570 9 482 855 9 555 893 580 223 106,5 Austria 8 142 573 8 201 359 8 254 298 8 282 984 8 318 592 8 355 260 8 375 290 8 404 252 8 408 121 8 451 860 309 287 103,8 Bułgaria 7 801 273 7 761 049 7 718 750 7 572 673 7 518 002 7 467 119 7 421 766 7 369 431 7 327 224 7 284 552-516 721 93,4 Dania 5 397 640 5 411 405 5 427 459 5 447 084 5 475 791 5 511 451 5 534 738 5 560 628 5 580 516 5 602 628 204 988 103,8 Finlandia 5 219 732 5 236 611 5 255 580 5 276 955 5 300 484 5 326 314 5 351 427 5 375 276 5 401 267 5 426 674 206 942 104 Słowacja 5 371 875 5 372 685 5 372 928 5 373 180 5 376 064 5 382 401 5 390 410 5 392 446 5 404 322 5 410 836 38 961 100,7 Irlandia 4 028 851 4 111 672 4 208 156 4 340 118 4 457 765 4 521 322 4 549 428 4 570 881 4 582 707 4 591 087 562 236 114,0 Chorwacja 4 305 725 4 310 861 4 312 487 4 313 530 4 311 967 4 309 796 4 302 847 4 289 857 4 275 984 4 262 140-43 585 99,0 Litwa 3 398 929 3 355 220 3 289 835 3 249 983 3 212 605 3 183 856 3 141 976 3 052 588 3 003 641 2 971 905-427 024 87,4 Słowenia 1 996 433 1 997 590 2 003 358 2 010 377 2 010 269 2 032 362 2 046 976 2 050 189 2 055 496 2 058 821 62 388 103,1 Łotwa 2 276 520 2 249 724 2 227 874 2 208 840 2 191 810 2 162 834 2 120 504 2 074 605 2 044 813 2 023 825-252 695 88,9 Estonia 1 366 250 1 358 850 1 350 700 1 342 920 1 338 440 1 335 740 1 333 290 1 329 660 1 325 217 1 320 174-46 076 96,6 Cypr 722 893 733 067 744 013 757 916 776 333 796 930 819 140 839 751 862 011 865 878 142 985 119,8 Luksemburg 454 960 461 230 469 086 476 187 483 799 493 500 502 066 511 840 524 853 537 039 82 079 118 Malta 399 867 402 668 404 999 405 616 407 832 410 926 414 027 414 989 417 546 421 364 21 497 105,4 Źródło: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_pjan&lang=en data pobrania 02.05.2014 r.

Tabela 2. Polska na tle Unii Europejskiej mediana wieku ludności uszeregowano rosnąco, według ostatniej kolumny 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 EU 28 krajów 39,2 39,5 39,8 40,1 40,4 40,7 41,0 41,3 41,6 41,9 Irlandia 33,3 33,5 33,5 33,3 33,4 33,6 34,0 34,5 35,0 35,5 Cypr 34,7 34,9 35,1 35,2 35,4 35,5 35,6 35,7 35,8 36,2 Słowacja 35,0 35,4 35,7 36,0 36,3 36,6 37,0 37,4 37,7 38,2 Polska 36,2 36,5 36,7 37,0 37,3 37,5 37,7 38,0 38,4 38,7 Luksemburg 37,9 38,1 38,3 38,5 38,6 38,7 38,9 39,0 39,1 39,1 Wielka Brytania 38,5 38,6 38,8 38,9 39,1 39,2 39,4 39,5 39,7 39,8 Czechy 38,6 38,8 39,0 39,2 39,3 39,4 39,6 39,8 40,1 40,4 Francja 38,4 38,6 38,9 39,1 39,3 39,6 39,8 40,0 40,3 40,5 Malta 37,7 38,0 38,6 39,0 39,3 39,5 39,7 40,1 40,4 40,5 Rumunia 36,5 37,1 37,6 38,2 39,0 39,5 39,9 40,3 40,7 40,5 Szwecja 39,9 40,1 40,3 40,5 40,6 40,7 40,7 40,8 40,8 40,9 Dania 39,1 39,4 39,7 40,0 40,2 40,3 40,5 40,6 40,8 41,0 Estonia 38,9 39,1 39,3 39,6 39,8 39,9 40,1 40,4 40,7 41,0 Belgia 39,8 40,1 40,3 40,5 40,7 40,8 40,9 40,9 41,0 41,1 Węgry 38,8 38,9 39,0 39,2 39,4 39,6 39,8 40,1 40,8 41,1 Hiszpania 38,3 38,6 38,8 39,0 39,2 39,4 39,9 40,3 40,8 41,3 Holandia 38,5 38,9 39,2 39,6 40,0 40,3 40,6 41,0 41,3 41,6 Łotwa 39,0 39,3 39,5 39,8 39,9 40,2 40,8 41,4 41,8 42,1 Litwa 37,7 38,2 38,8 39,2 39,6 39,9 40,3 41,1 41,7 42,1 Słowenia 39,4 39,9 40,2 40,6 41,0 41,2 41,4 41,7 42,0 42,2 Finlandia 40,5 40,8 41,1 41,3 41,5 41,8 42,0 42,1 42,2 42,3 Grecja 39,2 39,5 39,8 40,1 40,4 40,8 41,1 41,5 42,0 42,4 Chorwacja 40,6 40,8 41,0 41,3 41,5 41,7 41,9 42,1 42,2 42,4 Austria 39,4 39,7 40,1 40,5 40,9 41,3 41,7 42,0 42,4 42,6 Portugalia 38,8 39,2 39,6 40,0 40,4 40,8 41,2 41,7 42,1 42,6 Bułgaria 40,5 40,7 40,9 41,7 41,9 42,0 42,2 42,5 42,7 42,9 Włochy 41,3 41,5 41,8 42,4 42,7 43,0 43,3 43,7 44,0 44,4 Niemcy 41,4 41,8 42,3 42,8 43,2 43,7 44,2 44,6 45,0 45,3 Źródło: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_pjanind&lang=en data pobrania 02.05.2014 r. 4

Tabela 3. Polska na tle Unii Europejskiej średnia długość życia uszeregowano rosnąco, według ostatniej kolumny (brak danych za 2013 rok) 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 EU 28 krajów 77,2 77,8 77,9 78,3 78,5 78,7 79,0 79,3 79,6 79,6 Hiszpania 79,0 79,7 79,6 80,4 80,4 80,8 81,2 81,6 81,8 81,8 Włochy 79,5 80,2 80,2 80,7 80,8 80,9 81,1 81,5 81,6 81,6 Francja 78,6 79,7 79,7 80,3 80,6 80,7 80,9 81,1 81,6 81,4 Szwecja 79,5 79,9 79,9 80,2 80,3 80,5 80,7 80,9 81,0 81,0 Luksemburg 77,2 78,6 78,8 78,6 78,7 79,8 80,0 80,1 80,4 80,7 Holandia 78,1 78,7 79,0 79,3 79,7 79,8 80,2 80,3 80,6 80,5 Cypr 78,3 78,4 78,0 79,4 79,1 79,9 80,2 80,8 80,5 80,4 Malta 78,1 78,8 78,9 78,8 79,5 79,4 79,8 80,9 80,4 80,3 Austria 78,1 78,7 78,9 79,4 79,6 79,9 79,8 80,1 80,4 80,3 Wielka Brytania 77,8 78,4 78,6 78,9 79,1 79,2 79,8 80,0 80,4 80,3 Niemcy 78,0 78,6 78,7 79,2 79,4 79,5 79,6 79,8 80,1 80,2 Irlandia 77,6 78,0 78,3 78,6 79,0 79,5 79,5 80,1 80,1 80,2 Grecja 78,4 78,6 78,8 79,1 78,9 79,4 79,6 79,9 80,1 79,9 Finlandia 77,8 78,2 78,4 78,8 78,8 79,1 79,3 79,4 79,8 79,9 Belgia 77,6 78,3 78,4 78,8 79,2 79,1 79,4 79,6 79,9 79,8 Portugalia 76,8 77,7 77,5 78,3 78,5 78,8 79,0 79,3 79,9 79,8 Dania 76,8 77,2 77,6 77,7 77,7 78,1 78,3 78,6 79,1 79,4 Słowenia 75,7 76,5 76,8 77,5 77,6 78,3 78,5 79,0 79,4 79,4 Czechy 74,6 75,2 75,4 76,0 76,3 76,5 76,6 76,9 77,2 77,4 Chorwacja 74,0 74,9 74,7 75,3 75,2 75,3 75,7 76,1 76,5 76,6 Polska 74,2 74,4 74,5 74,8 74,8 75,1 75,3 75,8 76,2 76,3 Estonia 71,4 71,9 72,4 72,5 72,6 73,7 74,6 75,3 75,8 76,0 Słowacja 73,4 73,7 73,7 73,9 74,0 74,4 74,8 75,0 75,5 75,7 Węgry 72,1 72,5 72,4 72,9 73,0 73,6 73,8 74,1 74,5 74,6 Rumunia 71,6 72,2 72,4 72,8 73,2 73,3 73,3 73,5 74,3 74,2 Bułgaria 72,2 72,4 72,3 72,4 72,7 73,0 73,4 73,5 73,9 74,0 Łotwa 70,3 70,6 70,2 70,1 70,4 71,6 72,3 72,5 73,4 73,6 Litwa 71,5 71,5 70,7 70,5 70,2 71,1 72,4 72,6 73,1 73,4 Źródło: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=demo_mlexpec&lang=en data pobrania 02.05.2014 r. 5

W końcu grudnia 2013 r. województwo śląskie liczyło 4 599,4 tys. mieszkańców co stanowiło około 12 proc. ludności w kraju (Polska 38 495,7 tys.) na podstawie danych GUS. Z roku na rok zasoby demograficzne regionu są coraz mniejsze, co dokumentują dane zawarte w poniższej tabeli. Tabela 4. Ludność w województwie śląskim w latach 2003-2013. Stan na 31 grudnia Lata Ogółem Mężczyźni Kobiety 2003 4 715,0 2 280,4 2 434,5 2004 4 700,8 2 272,1 2 428,7 2005 4 685,8 2 263,8 2 422,0 2006 4 669,1 2 253,9 2 415,3 2007 4 654,1 2 244,9 2 409,2 2008 4 645,7 2 239,9 2 405,8 2009 4 640,7 2 237,1 2 403,6 2010 4 634,9 2 238,6 2 396,3 2011 4 626,4 2 233,9 2 392,4 2012 4 615,9 2 228,1 2 387,7 2013 4 599,4 2 219,8 2 379,7 Jak napisano wcześniej, od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej odnotowano niewielki wzrost liczby ludności Polski. Ten pozytywny trend dotyczył dziesięciu polskich województw, w pozostałych sześciu liczba mieszkańców malała. Biorąc pod uwagę kryterium liczb bezwzględnych stwierdzamy, że najwyższy ubytek ludności odnotowano w województwie śląskim, o czym świadczą dane zawarte w poniższej tabeli. Tabela 5. Śląskie na tle kraju 2004-2013 Województwa / kraj Liczba ludności według stanu na koniec roku Zmiany w liczbie Dynamika rok 2004 2004 r. 2013 r. ludności = 100 Śląskie 4 700 771 4 599 447-101 324 97,8% Łódzkie 2 587 702 2 513 093-74 609 97,1% Opolskie 1 051 531 1 004 416-47 115 95,5% Lubelskie 2 185 156 2 156 150-29 006 98,7% Świętokrzyskie 1 288 693 1 268 239-20 454 98,4% Podlaskie 1 202 425 1 194 965-7 460 99,4% Lubuskie 1 009 168 1 021 470 + 12 302 101,2% Dolnośląskie 2 893 055 2 909 997 + 16 942 100,6% Warmińsko-mazurskie 1 428 714 1 446 915 + 18 201 101,3% Zachodniopomorskie 1 694 865 1 718 861 + 23 996 101,4% Kujawsko-pomorskie 2 068 258 2 092 564 + 24 306 101,2% Podkarpackie 2 097 975 2 129 294 + 31 319 101,5% Małopolskie 3 260 201 3 360 581 + 100 380 103,1% Pomorskie 2 194 041 2 295 811 + 101 770 104,6% Wielkopolskie 3 365 283 3 467 016 + 101 733 103,0% Mazowieckie 5 145 997 5 316 840 + 170 843 103,3% Razem 38 173 835 38 459 659 + 285 824 100,7% Źródło pobrania :http://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/ludnosc/ludnosc/ludnosc-stan-i-struktura-ludnosci-oraz-ruch-naturalny-wprzekroju-terytorialnym-w-2013-r-stan-w-dniu-31-xii,6,12.html Data pobrania 01.10.2014 r. 6

Pracujący Z danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności wynika, że od momentu wstąpienia do Unii Europejskiej, zarówno w Polsce jak i w województwie śląskim liczba pracujących sukcesywnie rosła 1. Tabela 6. Ogółem pracujący według danych Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności BAEL - Śląskie na tle kraju. Dane w tys. osób 2004 IV kwartał 2014 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 POLSKA 13 682 14390 14911 15538 16005 15885 15557 15613 15636 15713 15 793 ŁÓDZKIE 1 061 1106 1161 1301 1327 1305 1242 1221 1208 1277 1265 MAZOWIECKIE 1 909 2049 2209 2373 2515 2417 2306 2447 2427 2382 2635 MAŁOPOLSKIE 1 200 1266 1305 1328 1311 1260 1274 1324 1311 1332 1327 ŚLĄSKIE 1 651 1664 1742 1847 1801 1752 1817 1912 1913 1908 1858 LUBELSKIE 880 951 880 964 999 993 1007 978 924 958 986 PODKARPACKIE 718 762 802 844 896 880 837 832 810 816 778 PODLASKIE 423 422 420 483 512 494 480 469 458 477 462 ŚWIĘTOKRZYSKIE 481 513 545 599 596 613 609 584 569 577 578 LUBUSKIE 377 416 441 426 411 448 442 405 410 413 394 WIELKOPOLSKIE 1 305 1281 1358 1297 1286 1303 1356 1325 1362 1353 1338 ZACHODNIOPOMORSKIE 538 556 568 547 574 581 569 549 574 591 573 DOLNOŚLĄSKIE 938 1083 1151 1128 1158 1216 1150 1110 1093 1083 1106 OPOLSKIE 312 338 349 369 401 386 358 364 355 351 361 KUJAWSKO-POMORSKIE 778 720 741 722 789 845 768 751 778 729 767 POMORSKIE 676 765 737 777 849 822 792 817 930 914 875 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 433 497 503 533 579 571 549 524 515 552 490 Źródło http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=415254&p_token=0.9408640004832903 http://lublin.stat.gov.pl/opracowania-biezace/opracowania-sygnalne/ Data pobrania 14.10.2014 r. Także dane publikowane przez Eurostat potwierdzają rosnącą liczbę pracujących w Polsce. W odniesieniu do sytuacji z u 2004 r. dynamika przyrostu pracujących jest jedną z najwyższych w Europie (za Luksemburgiem i Maltą). Niestety w opisywanym okresie rosła także liczba osób pracujących w oparciu o umowy terminowe (w tej liczbie ujmowani są także zatrudnieni w oparciu o umowy podpisane z agencjami pracy tymczasowej). Z danych Eurostat-u wynika, że w Polsce ponad 28% pracujących ma zawartą umowę terminową. W tym aspekcie mamy niechlubne, pierwsze miejsce wśród państw zrzeszonych w Unii (por. dane w Tabeli 8). Problem zatrudnienia na umowach terminowych w największym stopniu dotyczy osób młodych, w tym przedziale wiekowym na umowach terminowych pracuje aż 70% (dokładne dane Tabela 9). Znacznie mniej problem zatrudnienia na umowy terminowe widoczny jest wśród osób powyżej 50 roku, aczkolwiek także w przypadku tej grupy wiekowej Polska jest liderem UE (Tablica 10). 1 Uwaga metodologiczna - podstawą metodologii BAEL są definicje dotyczące ludności aktywnej zawodowo, tj. pracujących i bezrobotnych, przyjęte na XIII Międzynarodowej Konferencji Statystyków Pracy w październiku 1982 r. i zalecane do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności prowadzone jest w Polsce kwartalnie od maja 1992 r. i doskonalone zgodnie z zaleceniami Eurostat. Do pracujących zalicza się osoby w wieku 15 lat i więcej, które w okresie badanego tygodnia: 1) wykonywały przez co najmniej 1 godzinę pracę przynoszącą zarobek lub dochód, tzn. były zatrudnione w charakterze pracownika najemnego, pracowały we własnym (lub dzierżawionym) gospodarstwie rolnym lub prowadziły własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagały (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem, 2) miały pracę, ale jej nie wykonywały z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego, wypoczynkowego lub innych powodów, przy czym długość przerwy w pracy wynosiła do 3 miesięcy lub powyżej 3 miesięcy, ale osoby te były pracownikami najemnymi i w tym czasie otrzymywały co najmniej 50% dotychczasowego wynagrodzenia. do pracujących zgodnie z międzynarodowymi standardami zaliczani są również uczniowie, z którymi zakłady pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie. 7

Tabela 7. Polska na tle Unii Europejskiej zmiany w liczbie pracujących. Ujęcie rankingowe według stanu na 2014 r. rok (trzecia kolumna od końca). Dane w tys. osób ludność powyżej 15 roku życia 2004 IV kwartał 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 8 2014 Zmiany w liczbie pracujących Dynamika rok 2004 = 100 EU 28 krajów 208 254,8 213 429,6 217 907,0 222 025,8 222 939,8 218 482,8 217 869,7 218 017,5 217 621,8 218 051,5 218 673,1 10 418,3 105,0 Niemcy 35 462,6 36 671,4 37 667,4 38 460,3 39 036,5 39 050,6 39 102,5 40 242,0 40 394,5 40 720,7 40 587,8 5 125,2 114,5 Wielka Brytania 28 261,0 28 742,4 29 041,7 29 383,1 29 341,1 28 929,4 29 103,8 29 113,3 29 727,9 30 160,0 30 461,2 2 200,2 107,8 Francja 24 775,6 24 863,9 25 191,5 25 682,7 25 827,0 25 456,5 25 612,2 25 672,6 25 703,1 25 715,9 25 845,8 1 070,2 104,3 Włochy 22 437,6 22 685,4 23 018,2 23 325,8 23 349,3 22 921,8 22 935,3 22 953,0 22 805,0 22 407,8 22 446,4 8,8 100,0 Hiszpania 18 018,9 19 509,2 20 195,4 20 717,9 20 055,3 18 890,4 18 674,9 18 153,0 17 339,4 17 135,2 17 353,0-665,9 96,3 Polska 13 682,3 14 389,4 14 911,3 15 538,0 16 005,3 15 885,1 15 556,6 15 612,8 15 636,0 15 713,2 15 793,2 2 110,9 115,4 Rumunia 9 282,9 9 055,7 9 080,9 9 173,9 9 237,5 9 026,9 9 052,5 9 041,6 9 213,6 9 193,6 8 677,5-605,4 93,5 Holandia 8 101,5 8 150,1 8 343,3 8 511,4 8 665,2 8 552,3 8 389,8 8 416,1 8 438,1 8 355,9 8 291,0 189,5 102,3 Czechy 4 682,3 4 803,7 4 861,7 4 967,2 5 033,5 4 927,3 4 918,8 4 886,1 4 916,6 4 957,7 4 962,2 279,9 106,0 Szwecja 4 310,7 4 351,5 4 452,0 4 548,6 4 553,9 4 458,8 4 536,7 4 617,1 4 644,6 4 707,5 4 778,4 467,7 110,8 Belgia 4 144,0 4 267,4 4 355,8 4 443,3 4 455,1 4 454,2 4 554,1 4 550,6 4 532,6 4 526,3 4 543,7 399,7 109,6 Portugalia 5 124,6 5 047,3 5 056,1 5 107,2 5 089,6 4 934,2 4 867,1 4 632,5 4 437,1 4 468,9 4 514,6-610,0 88,1 Austria 3 742,2 3 845,2 3 952,3 4 032,9 4 097,0 4 088,9 4 133,8 4 161,9 4 182,2 4 189,3 4 222,2 480,0 112,8 Węgry 3 894,1 3 916,3 3 952,9 3 909,4 3 880,7 3 782,8 3 804,3 3 850,6 3 908,5 4 015,2 4 121,5 227,4 105,8 Grecja 4 330,5 4 383,4 4 528,6 4 576,4 4 597,9 4 508,6 4 278,5 3 886,9 3 597,0 3 479,9 3 539,1-791,4 81,7 Bułgaria 2 969,9 2 982,3 3 159,6 3 306,4 3 363,5 3 171,6 3 023,7 2 973,8 2 951,8 2 931,6 2 979,8 9,9 100,3 Dania 2 742,1 2 786,8 2 825,0 2 789,5 2 864,0 2 712,8 2 697,7 2 692,0 2 689,7 2 683,0 2 703,4-38,7 98,6 Finlandia 2 384,0 2 397,5 2 437,8 2 485,3 2 509,2 2 407,6 2 425,6 2 456,3 2 447,7 2 422,4 2 489,7 105,7 104,4 Słowacja 2 148,8 2 254,0 2 333,4 2 398,5 2 466,0 2 329,6 2 339,4 2 315,7 2 313,7 2 327,1 2 353,6 204,8 109,5 Irlandia 1 836,2 1 980,6 2 072,1 2 138,9 2 045,1 1 921,4 1 857,3 1 847,7 1 848,9 1 909,8 1 901,6 65,4 103,6 Chorwacja 1 582,9 1 579,7 1 624,2 1 624,5 1 632,8 1 594,2 1 527,8 1 479,2 1 402,1 1 525,3 1 566,8-16,1 99,0 Litwa 1 428,4 1 445,7 1 423,9 1 440,3 1 414,2 1 288,3 1 276,2 1 258,7 1 269,4 1 298,6 1 309,2-119,2 91,7 Słowenia 945,8 953,5 955,9 983,4 1 000,9 982,2 963,4 933,5 922,3 909,8 930,3-15,5 98,4 Łotwa 1 021,2 1 047,8 1 101,3 1 080,3 1 024,0 863,0 862,4 876,7 892,8 900,2 889,1-132,1 87,1 Estonia 604,1 625,9 657,1 656,9 652,3 578,4 589,8 608,7 615,4 616,1 624,3 20,2 103,3 Cypr 336,5 350,6 362,1 384,9 385,7 388,5 401,7 395,1 382,9 364,0 365,0 28,5 108,5 Luksemburg 188,4 193,6 195,3 203,6 198,8 216,8 222,8 224,8 238,5 239,2 245,9 57,5 130,5 Malta 146,0 149,3 150,1 155,4 158,1 160,3 161,0 165,6 170,3 177,1 177,0 31,0 121,2 Źródło: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/setupdownloads.do data pobrania 12.10.2014 r.

Tabela 8. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników ogółem (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) 2004 w % IV kwartał dane w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 9 2014 w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 13,0 14,2 14,7 14,6 13,9 13,7 14,0 14,1 13,6 13,9 14,1 + 1,1 Polska 22,6 26,5 27,9 28,4 26,9 26,5 27,7 27,2 26,6 27,2 28,4 + 5,8 Hiszpania 32,2 33,8 33,7 30,8 27,7 24,9 24,7 24,8 22,8 23,7 24,0-8,2 Portugalia 14,6 15,9 17,2 18,4 18,1 18,5 18,1 19,0 20,1 21,2 21,6 + 7,0 Holandia 19,8 19,3 21,1 22,9 22,2 22,7 22,3 21,0 20,3 21,2 21,3 + 1,5 Cypr 13,1 14,4 12,7 14,2 13,8 13,5 13,9 14,4 15,9 20,0 19,0 + 5,9 Szwecja 15,7 15,5 16,9 16,6 14,7 14,8 16,1 16,5 15,7 16,6 17,6 + 1,9 Finlandia 17,1 15,3 14,7 14,1 13,4 13,5 14,7 14,2 14,2 14,6 17,1 0,0 Słowenia 18,0 17,6 17,1 18,3 16,9 17,1 16,7 19,4 16,6 16,1 16,7-1,3 Chorwacja 12,4 11,9 14,1 12,7 11,0 11,0 11,9 12,5 11,6 14,5 16,6 + 4,2 Francja 13,3 13,7 14,4 15,1 14,4 14,0 14,9 15,0 14,9 16,4 16,0 + 2,7 Włochy 11,9 12,7 13,6 13,2 12,9 12,6 13,2 13,6 13,7 13,1 14,0 + 2,1 Niemcy 12,4 14,8 15,3 15,1 14,9 14,8 15,0 15,2 14,0 13,4 13,1 + 0,7 Grecja 12,4 11,7 11,0 10,8 12,0 12,4 12,5 11,0 9,9 10,1 12,0-0,4 Węgry 6,9 7,3 7,0 7,4 8,2 9,3 9,8 8,8 9,9 11,8 10,5 + 3,6 Czechy 9,5 8,9 8,7 8,5 8,0 9,0 9,0 8,6 9,2 10,0 10,2 + 0,7 Irlandia 3,4 2,9 5,2 8,0 8,3 9,0 9,6 10,1 9,5 9,9 9,3 + 5,9 Austria 9,4 9,0 8,9 8,4 8,8 9,1 9,4 9,5 8,9 9,0 8,8-0,6 Belgia 8,7 8,4 8,4 8,5 8,2 8,4 8,7 9,2 8,1 7,8 8,7 0,0 Słowacja 5,5 4,8 5,3 4,7 4,9 4,6 6,1 7,0 6,4 6,9 8,6 + 3,1 Dania 9,8 9,4 7,7 8,2 8,1 8,2 8,5 8,9 8,1 9,2 8,5-1,3 Luksemburg 4,8 5,3 6,1 7,2 5,8 7,8 7,3 8,7 7,4 6,3 8,1 + 3,3 Malta 3,3 4,2 4,1 4,8 4,4 5,0 6,1 7,0 7,2 7,1 7,6 + 4,3 Wielka Brytania 5,7 5,7 6,1 5,9 5,6 5,9 6,2 6,2 6,6 6,4 6,3 + 0,6 Bułgaria 8,0 6,2 6,2 4,6 4,8 4,4 4,0 4,0 4,4 5,0 5,7-2,3 Łotwa 9,2 9,3 5,9 3,1 3,6 5,5 7,5 5,3 4,7 3,8 3,8-5,4 Estonia 2,9 2,4 2,3 2,4 2,9 2,5 3,5 4,4 4,0 3,3 3,7 + 0,8 Litwa 6,5 5,2 4,0 3,3 2,2 1,7 2,3 2,5 2,8 2,4 2,9-3,6 Rumunia 2,8 2,0 1,6 1,5 1,2 1,1 1,2 1,1 1,5 1,7 1,5-1,3 Źródło http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/submitviewtableaction.do data pobrania 12.10.2014 r

Tabela 9. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników w wieku od 15 do 24 lat (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) dane w % 2004 10 IV kwartał 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 EU 28 krajów 37,6 40,2 40,7 41,1 39,7 40,9 42,1 42,5 41,8 42,6 43,0 Polska 60,6 65,9 66,2 65,7 62,9 63,0 66,1 67,5 67,4 70,2 70,0 Słowenia 63,1 62,7 63,8 70,3 68,9 66,9 70,8 76,4 71,4 71,1 69,1 Hiszpania 64,6 67,1 65,1 61,2 57,3 56,7 58,9 61,2 62,1 66,5 68,5 Portugalia 47,4 47,6 52,3 55,0 53,0 54,9 56,6 55,4 55,0 62,4 60,5 Chorwacja 36,9 37,6 40,5 39,2 33,4 35,5 41,6 41,2 40,9 44,1 57,3 Szwecja 53,1 51,9 55,8 53,7 49,8 51,6 53,2 54,7 52,7 53,6 56,4 Francja 46,5 48,8 50,1 53,5 50,3 51,3 54,2 53,8 55,6 57,3 56,2 Włochy 34,4 37,2 40,3 41,1 40,7 44,8 46,3 50,7 50,2 54,1 55,6 Holandia 37,9 41,9 43,1 45,6 45,3 47,4 46,6 49,2 52,4 53,7 55,4 Niemcy 55,5 59,6 58,6 58,5 58,4 58,8 58,5 56,7 53,5 53,4 53,0 Finlandia 49,8 36,6 36,1 34,8 31,7 32,6 36,5 37,3 34,6 38,9 49,7 Luksemburg 24,1 29,3 33,2 32,8 36,1 40,0 32,4 44,4 36,5 25,4 41,8 Austria 32,1 34,5 34,6 33,8 34,7 35,0 38,0 36,8 34,4 33,0 33,6 Irlandia 11,2 8,5 12,3 19,8 21,5 25,1 29,8 33,8 32,3 32,5 33,2 Belgia 28,6 29,6 28,1 32,2 29,8 33,2 30,1 33,9 31,8 34,5 32,2 Czechy 18,0 18,2 18,2 16,8 15,2 20,2 22,5 22,0 29,4 29,5 31,6 Grecja 26,3 26,4 26,6 26,5 28,9 28,2 30,7 28,2 25,9 27,8 30,5 Cypr 16,1 22,1 19,6 24,7 20,2 18,5 20,6 13,3 20,6 28,5 29,8 Słowacja 9,9 12,7 16,0 12,8 13,0 13,6 19,1 19,9 18,4 21,7 28,7 Węgry 15,1 18,0 17,9 19,5 20,2 23,6 26,0 23,4 24,3 26,2 24,8 Dania 26,9 23,9 19,3 21,6 21,9 21,9 20,0 22,1 20,1 21,6 20,7 Malta 9,2 10,5 8,5 10,7 8,5 11,8 14,9 20,1 18,7 19,3 19,8 Estonia : : : : : : : 10,8 15,4 11,2 14,2 Wielka Brytania 11,0 12,2 13,8 13,8 12,3 12,5 13,5 14,1 15,8 15,0 14,0 Bułgaria 15,3 13,9 11,2 9,5 8,4 10,1 7,5 7,2 8,1 12,5 12,7 Łotwa 17,3 21,0 7,2 5,2 6,3 10,0 13,8 10,3 10,5 : 8,7 Rumunia 6,6 5,6 4,3 4,2 4,6 3,9 4,0 4,1 5,8 6,2 8,1 Litwa 14,1 12,8 9,5 7,5 5,3 : 7,2 8,0 9,6 7,4 7,6 Źródło: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_etpga&lang=en data pobrania 12.10.2014 r.

Tabela10. Polska na tle Unii Europejskiej pracownicy zatrudnieni na czas określony jako procent ogólnej liczby pracowników powyżej 50 roku życia (ujęcie rankingowe według ostatniej kolumny) dane w % 2004 11 IV kwartał 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 EU 28 krajów 6,4 6,8 7,3 7,3 7,2 7,2 7,2 7,2 7,1 7,2 7,2 Polska 12,8 16,6 17,2 19,8 20,0 19,6 18,8 18,3 18,0 18,0 17,9 Portugalia 10,1 8,3 10,3 10,7 10,5 11,3 10,8 11,7 10,3 10,3 11,9 Hiszpania 14,0 16,1 16,6 14,9 13,7 12,1 11,6 11,9 11,3 11,7 11,7 Szwecja 7,4 7,4 8,6 8,1 7,2 7,6 8,2 8,5 8,5 9,5 10,2 Cypr 6,7 5,8 4,1 5,2 6,2 6,3 5,9 5,8 8,1 10,7 10,1 Holandia 7,2 6,5 7,9 8,5 8,7 8,3 8,0 8,1 8,8 8,9 9,1 Słowenia 9,0 8,4 7,2 8,0 6,0 7,6 8,1 10,1 7,9 9,9 9,1 Francja 5,5 5,5 6,9 7,5 8,0 7,5 7,7 8,0 7,8 9,2 9,0 Czechy 12,4 11,4 12,1 12,7 12,3 12,7 10,5 9,1 9,4 9,2 8,9 Węgry 4,7 4,8 4,6 4,7 5,7 6,2 7,0 6,9 8,3 10,1 8,9 Chorwacja 4,4 4,0 5,1 4,7 5,2 5,9 5,9 4,5 3,1 5,1 7,7 Grecja 6,1 6,8 6,5 5,7 6,3 7,2 7,4 6,7 6,0 7,1 7,6 Finlandia 7,1 7,6 8,0 7,6 7,0 7,1 8,1 7,3 8,1 8,1 7,6 Słowacja 6,9 6,2 5,0 3,8 4,3 4,2 5,4 6,0 5,5 6,4 6,7 Włochy 6,2 6,4 6,7 6,3 5,6 6,4 6,5 6,5 7,0 6,3 6,6 Malta : : : : : : : : 5,5 4,7 6,3 Irlandia 1,4 1,8 3,4 5,3 5,3 5,6 6,1 5,8 5,7 6,2 5,7 Luksemburg 2,1 1,7 2,2 2,3 2,2 2,3 5,1 4,1 5,3 3,0 5,7 Wielka Brytania 5,7 5,0 5,1 4,9 4,9 5,1 5,1 5,2 5,5 5,4 5,4 Bułgaria 7,5 7,2 6,6 4,8 5,2 4,8 3,9 4,5 4,9 4,5 5,2 Niemcy 3,9 4,5 5,0 4,8 5,0 4,8 5,1 5,1 4,7 4,3 4,0 Belgia 3,8 3,6 4,3 3,9 3,4 3,2 2,8 4,3 3,4 3,7 3,9 Dania 4,8 5,0 4,0 4,2 3,3 2,6 3,9 3,3 3,1 4,1 3,8 Łotwa 6,4 5,2 4,0 3,0 2,8 6,5 8,6 4,9 4,2 5,1 3,5 Estonia : : : : : : : 3,3 : : Austria 4,4 3,1 2,8 2,4 2,7 3,3 2,2 2,4 2,7 2,8 3,1 Litwa 5,6 3,6 4,1 3,4 : : 2,2 1,9 1,4 2,3 2,6 Rumunia 2,1 1,1 1,0 0,7 0,6 0,8 0,7 0,7 0,9 1,0 0,9 Źródło: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_etpga&lang=en data pobrania 12.10.2014 r.

Główny Urząd Statystyczny przedstawia dane dotyczące liczby pracujących, według faktycznego miejsca pracy, z uwzględnieniem pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie. Także te informacje publikowane z dużym opóźnieniem potwierdzają wzrost zatrudnienia na przestrzeni ostatnich 9 lat (Polska + 1 437 222 osób, tj. +11,6%; województwo śląskie + 150 644 osób, tj. + 10,1%). Równocześnie widać, że w niektórych latach sprawozdawczych, w ujęciu rocznym, odnotowano malejącą liczbę pracujących (rok 2009 i 2012). Tabela 11. Śląskie na tle kraju - zmiany w liczbie pracujących (faktyczne miejsca pracy) Lata 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 POLSKA 12413284 12576281 12905398 13456973 13711043 13449087 13778253 13911203 13850506 MAZOWIECKIE 2024968 2066841 2116141 2218546 2252575 2256701 2225564 2262092 2273587 ŚLĄSKIE 1491783 1504944 1543315 1603146 1632980 1592668 1637275 1648115 1642427 WIELKOPOLSKIE 1209924 1223699 1257687 1318551 1331957 1310456 1327822 1350237 1357954 MAŁOPOLSKIE 1011715 1022645 1048545 1093088 1121003 1120954 1225183 1240844 1246923 DOLNOŚLĄSKIE 875865 886474 916455 970842 1009990 980546 996960 1011328 1005395 ŁÓDZKIE 887833 898593 921028 959747 970266 937460 943169 933578 924556 LUBELSKIE 724950 729555 741423 758017 769300 759509 794127 803560 793177 PODKARPACKIE 635569 639138 654322 677553 690757 667253 781765 794727 784946 POMORSKIE 656222 666963 690773 721747 736285 736807 744874 744321 741122 KUJAWSKO-POMORSKIE 640041 647917 667338 697505 709872 686564 680154 683549 675417 ZACHODNIOPOMORSKIE 476299 483796 499898 519557 532218 507834 507615 511273 505525 ŚWIĘTOKRZYSKIE 429552 434831 443180 457101 468937 451713 458414 462764 455589 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 386626 396853 406094 422170 426479 412001 423286 422880 418071 PODLASKIE 388691 387933 394435 410827 418845 409005 398005 403128 397248 LUBUSKIE 282474 291843 302864 315757 318082 309423 323049 324565 319643 OPOLSKIE 290772 294256 301900 312819 321497 310193 310991 314242 308926 Źródło: http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=862372&p_token=0.9741501794328187# Data pobrania 14.10.2014 r. 12 Brak danych Biorąc pod uwagę status pracujących, zwraca uwagę dość wysoki odsetek samozatrudnionych wśród ogółu pracujących (Polska 18,1%, piąte miejsce w UE). Warto zauważyć, że 10 lat temu odsetek ten był wyższy (21,1%). Jeżeli chodzi o województwo śląskie, to w II kwartale 2014 r. omawiany wskaźnik wynosił odpowiednio 12,8%. Do najbardziej pozytywnych zmian na rynku pracy zaliczyć należy znaczący wzrost wskaźnika zatrudnienia. W momencie naszej akcesji do Unii Europejskiej najwyższy wskaźnik zatrudnienia dla osób w wieku od 20 do 64 lat notowano w Danii (78,1%), Szwecji (77,8%) na Cyprze (75,7%) oraz w Wielkiej Brytanii i Holandii (74,9%). W Polsce wskaźnik zatrudnienia osiągał poziom 57,0% i był najniższy we Wspólnocie (przy średniej dla krajów UE 67,2%). Po 10 latach w tym przedziale wiekowym średnia wartość wskaźnika zatrudnienia w krajach UE nieco wzrosła, do poziomu 69,3% (+2,1 pkt proc). W naszym kraju ten wzrost wyniósł odpowiednio + 9,1 pkt proc. Co prawda Polsce nie udało się osiągnąć średniej unijnej, jednak dystans wyraźnie zmalał. W II kwartale 2014 roku, ze wskaźnikiem zatrudnienia w wysokości 66,1% (dla ludności w przedziale wiekowym od 20 do 64 lat) nasz kraj zajmował 20 miejsce wśród 28 krajów UE. Wzrost wskaźnika zatrudnienia był szczególnie widoczny w najstarszych grupach wiekowych. Dla osób w wieku od 55 do 64 lat odnotowano wzrost omawianego miernika aż o 15,6 pkt proc. Pomimo to, w tym przedziale wiekowym wskaźnik zatrudnienia nadal jest zdecydowanie niższy od średniego w Unii (Tabela 15). Wśród najmłodszych mieszkańców Polski wskaźnik zatrudnienia wzrósł o 5,1 pkt proc. To nie jest zły wynik, gdyż przeciętnie w UE wskaźnik zatrudnienia młodzieży obniżył się (dane w Tabeli 13). Równocześnie warto pamiętać, że w przedziale wiekowym od 25 do 54 lat wskaźnik zatrudnienia osiąga w naszym kraju wartość 78,0% i jest wyższy od średniej unijnej (77,5%) Tabela 14.

Tabela 12. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 20 do 64 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. Wyszczególnieni e 2004 w % IV kwartał dane w % 2014 w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 13 Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 67,2 68,2 69,2 70,1 70,1 68,7 68,5 68,5 68,4 68,7 69,3 + 2,1 Szwecja 77,8 78,2 79,1 80,2 79,7 77,5 78,4 79,3 79,2 79,7 80,2 + 2,4 Niemcy 67,9 69,7 71,7 73,4 74,4 74,8 75,3 77,0 77,1 77,5 77,5 + 9,6 Austria 71,0 71,7 73,5 74,3 75,2 74,7 75,3 75,3 75,5 75,6 76,2 + 5,2 Wielka Brytania 74,9 75,2 75,2 75,5 75,0 73,8 73,7 73,5 74,8 75,5 76,2 + 1,3 Dania 78,1 78,8 79,6 78,9 79,6 76,3 75,7 75,8 75,3 75,3 75,9-2,2 Holandia 74,9 75,6 77,0 78,3 79,4 78,5 77,1 77,5 77,2 76,4 75,9 + 1,0 Estonia 70,2 72,7 75,9 76,7 76,7 68,0 69,5 71,4 72,2 73,3 74,1 + 3,9 Finlandia 72,5 72,8 73,9 74,7 75,2 72,4 72,8 73,8 73,3 72,5 74,0 + 1,5 Czechy 70,1 71,0 71,5 72,3 72,5 70,7 70,8 71,1 71,9 73,0 73,3 + 3,2 Luksemburg 67,7 69,0 69,1 69,8 67,8 70,0 70,7 69,6 71,7 71,3 72,2 + 4,5 Litwa 69,6 71,1 71,0 72,0 71,4 65,5 65,8 67,8 68,6 70,4 71,3 + 1,7 Łotwa 69,3 71,2 74,7 77,3 73,8 64,2 65,3 67,5 69,3 70,1 71,1 + 1,8 Francja 69,8 68,9 69,2 70,0 70,2 68,9 69,0 69,0 69,3 69,5 70,1 + 0,3 Słowenia 71,0 71,3 71,1 72,5 73,5 71,9 69,9 68,5 68,5 67,1 68,4-2,6 Cypr 75,7 74,2 76,7 77,1 76,7 75,2 75,4 72,1 69,8 67,0 67,8-7,9 Portugalia 72,7 72,0 72,3 72,7 72,7 70,5 70,0 67,4 64,9 66,5 67,7-5,0 Belgia 65,8 66,7 67,6 68,4 68,1 67,3 68,3 67,6 67,2 66,9 67,4 + 1,6 Irlandia 71,0 72,8 73,7 73,8 70,5 65,8 63,9 63,9 64,1 66,6 66,7-4,3 Węgry 62,0 62,4 62,9 62,4 62,0 60,5 60,7 61,4 62,7 64,5 66,5 + 4,5 Polska 57,0 59,3 61,4 63,9 65,7 64,9 64,5 64,7 65,0 65,6 66,1 + 9,1 Rumunia 64,7 63,4 63,2 63,5 63,5 62,2 62,3 62,3 63,6 63,7 66,0 + 1,3 Malta 57,3 56,9 57,5 58,4 58,6 59,3 60,0 61,4 63,4 65,6 65,7 + 8,4 Słowacja 63,5 65,3 66,8 68,1 69,5 65,3 65,1 65,0 64,6 65,0 65,7 + 2,2 Bułgaria 61,2 62,2 66,3 69,7 71,3 67,5 64,7 63,1 63,4 63,6 65,0 + 3,8 Hiszpania 65,2 68,2 69,5 69,8 67,0 63,3 62,8 61,1 58,8 59,0 59,9-5,3 Włochy 61,6 61,9 62,7 63,0 62,7 61,3 61,2 61,1 60,8 59,9 59,9-1,7 Chorwacja 59,7 60,1 61,7 62,4 62,7 61,3 58,4 56,4 53,5 57,3 59,4-0,3 Grecja 64,4 64,9 65,5 65,8 66,1 65,0 62,4 57,3 53,8 52,4 53,3-11,1 http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_ergan&lang=en data pobrania 12.10.2014 r.

Tabela 13. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 15 do 24 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 35,6 35,9 36,6 37,3 36,6 34,1 33,6 33,2 32,5 32,3 32,3-3,3 Holandia 66,2 65,2 66,6 68,4 69,4 66,6 62,6 64,0 63,2 61,8 60,6-5,6 Dania 61,3 62,4 64,7 63,2 66,9 58,7 56,2 55,6 53,7 52,3 52,5-8,8 Austria 51,1 52,9 54,7 55,2 56,2 54,3 55,4 54,2 54,8 53,7 52,5 + 1,4 Wielka Brytania 54,9 54,0 54,2 53,9 52,1 47,8 47,6 46,5 47,9 47,6 47,8-7,1 Finlandia 43,3 38,0 38,9 41,9 40,8 34,5 35,6 36,1 38,1 38,4 46,3 + 3,0 Niemcy 41,3 43,1 44,9 46,6 47,1 46,5 47,7 49,3 47,5 47,3 44,7 + 3,4 Malta 45,2 45,7 45,2 46,5 46,9 42,8 42,5 44,8 43,3 46,2 44,0-1,2 Szwecja 39,5 37,1 39,3 40,6 39,1 35,2 37,8 38,9 38,0 40,8 43,0 + 3,5 Łotwa 29,7 33,4 36,9 39,7 30,8 24,6 24,6 27,2 31,4 31,4 30,9 + 1,2 Estonia 29,6 32,0 32,9 34,6 37,5 24,5 27,7 29,1 32,3 31,0 30,0 + 0,4 Francja 29,7 29,4 29,1 31,0 30,3 29,1 29,2 28,2 27,3 28,0 28,6-1,1 Irlandia 44,8 48,4 50,2 49,4 41,7 34,3 30,3 29,2 28,2 28,8 27,2-17,6 Słowenia 33,8 33,9 33,4 35,7 37,0 33,7 33,4 31,9 26,3 25,2 26,7-7,1 Czechy 27,7 28,5 29,0 28,9 28,9 26,1 26,0 24,4 25,5 25,7 26,6-1,1 Litwa 20,6 21,4 23,1 24,3 24,7 20,0 20,4 19,1 22,9 24,9 26,5 + 5,9 Polska 21,1 23,3 25,0 26,7 27,7 26,5 25,8 24,7 24,7 24,3 26,2 + 5,1 Cypr 37,3 35,4 38,2 39,3 39,2 34,0 34,9 28,2 26,9 24,9 24,7-12,6 Węgry 23,3 21,9 22,0 20,5 20,2 18,2 18,9 18,4 20,1 21,0 23,1-0,2 Belgia 28,1 28,3 28,8 28,4 27,9 25,8 26,0 27,7 25,9 23,3 22,1-6,0 Rumunia 28,0 23,3 22,8 22,7 23,4 23,5 22,5 23,1 23,1 22,8 21,8-6,2 Portugalia 37,1 34,9 34,0 34,4 33,2 29,4 27,3 24,7 21,5 22,2 21,2-15,9 Słowacja 26,3 25,9 26,8 28,2 25,8 22,2 20,9 19,7 19,9 19,8 21,2-5,1 Bułgaria 22,3 21,6 23,6 25,2 26,1 22,7 20,9 22,1 22,3 20,5 21,0-1,3 Luksemburg 23,3 24,9 23,3 22,5 25,2 28,9 22,0 20,2 24,6 27,2 19,3-4,0 Chorwacja 26,9 26,4 27,2 26,7 27,8 24,8 20,1 19,0 15,0 15,5 17,4-9,5 Hiszpania 34,8 38,5 39,1 38,1 33,2 26,2 23,6 20,3 16,9 16,5 16,5-18,3 Włochy 27,6 25,4 24,7 23,6 22,9 21,0 20,3 19,4 17,5 15,5 15,7-11,9 Grecja 27,4 24,1 22,8 23,7 23,4 21,6 18,7 14,7 12,2 12,2 13,4-14,0 http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_ergan&lang=en data pobrania 12.10.2014 r 14

Tabela 14. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 25 do 54 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 76,5 77,3 78,4 79,4 79,3 77,8 77,7 77,5 77,1 77,0 77,5 + 1,0 Szwecja 83,4 84,1 85,3 86,3 86,1 83,8 84,4 85,2 85,2 85,2 85,5 + 2,1 Austria 82,7 82,5 83,6 83,9 84,5 83,9 84,7 85,5 85,0 84,7 85,3 + 2,6 Luksemburg 79,3 80,7 81,0 82,5 78,9 80,4 82,1 81,6 83,5 82,7 83,8 + 4,5 Czechy 81,4 82,3 82,9 83,9 83,8 82,7 82,5 83,4 83,2 83,8 83,7 + 2,3 Niemcy 77,2 77,5 79,1 80,7 81,5 81,5 82,0 83,4 83,5 83,4 83,4 + 6,2 Dania 84,0 85,9 86,8 86,9 87,7 83,3 82,9 82,4 81,8 81,7 82,4-1,6 Słowenia 84,0 83,9 84,1 86,0 87,5 84,7 83,8 82,8 83,1 82,0 82,4-1,6 Wielka Brytania 80,8 81,2 81,1 81,5 81,1 80,2 80,1 80,2 80,9 81,3 82,1 + 1,3 Holandia 82,5 83,6 84,8 86,1 87,2 86,0 85,0 84,3 83,5 82,2 81,7-0,8 Estonia 77,9 80,0 84,5 84,5 82,6 75,0 77,6 79,4 79,8 81,1 81,2 + 3,3 Finlandia 80,9 81,8 82,5 83,7 84,1 81,9 81,6 82,8 81,6 80,4 81,0 + 0,1 Francja 80,9 80,5 81,6 82,5 83,0 81,6 81,6 81,1 80,7 80,7 80,8-0,1 Litwa 80,1 81,4 81,1 81,8 80,7 74,4 74,7 78,2 78,4 80,0 80,6 + 0,5 Belgia 77,3 78,3 79,3 80,3 80,2 79,7 80,9 79,3 79,3 78,8 79,1 + 1,8 Łotwa 78,6 78,8 82,3 84,1 81,7 72,5 74,5 75,8 77,2 78,2 78,8 + 0,2 Węgry 73,7 73,9 74,6 74,6 74,3 72,7 72,7 74,0 75,0 76,8 78,5 + 4,8 Polska 68,0 70,6 73,3 76,1 78,4 77,5 77,4 77,4 77,2 77,6 78,0 + 10,0 Portugalia 81,3 80,7 81,0 81,2 81,4 79,2 78,8 76,6 74,2 75,7 77,6-3,7 Rumunia 74,5 73,0 73,5 73,7 73,6 72,5 73,9 73,7 74,8 74,4 77,6 + 3,1 Cypr 82,9 81,6 83,3 84,2 83,9 82,5 82,8 80,7 77,9 75,5 76,7-6,2 Słowacja 74,4 76,0 78,0 78,9 81,1 76,5 76,7 76,4 75,7 76,2 76,7 + 2,3 Malta 61,6 63,0 64,4 65,8 66,4 69,1 68,8 70,1 72,4 74,6 75,1 + 13,5 Bułgaria 72,1 73,3 77,2 80,9 81,6 77,7 75,3 73,7 73,6 73,2 74,6 + 2,5 Irlandia 76,7 78,1 78,4 78,6 75,8 71,5 69,5 69,5 69,9 72,1 72,3-4,4 Chorwacja 71,0 71,8 73,5 74,7 74,5 73,1 72,1 69,8 66,1 68,1 71,5 + 0,5 Włochy 72,4 72,5 73,4 73,8 73,3 71,4 71,2 70,7 70,1 68,3 67,8-4,6 Hiszpania 72,8 75,4 76,7 77,1 73,9 70,4 70,0 68,2 66,0 66,2 67,5-5,3 Grecja 73,7 74,3 75,4 75,4 75,7 74,7 71,6 66,5 62,5 60,8 62,4-11,3 http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_ergan&lang=en data pobrania 12.10.2014 r 15

Tabela 15. Polska na tle Unii Europejskiej wskaźnik zatrudnienia w grupie osób od 55 do 64 lat. Ujęcie rankingowe, według przedostatniej kolumny. IV kwartał dane w % 2004 w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 16 2014 w % Zmiany w udziale, w punktach procentowych EU 28 krajów 40,4 42,7 43,7 44,9 45,8 46,0 46,4 47,7 49,3 51,0 51,7 + 11,3 Szwecja 69,0 70,1 69,4 70,2 70,0 70,5 71,0 72,6 73,5 74,4 74,4 + 5,4 Niemcy 41,4 46,7 49,6 52,3 54,6 57,0 58,0 60,8 62,2 64,6 65,2 23,8 Estonia 51,8 56,0 55,8 58,7 63,9 59,2 55,6 59,4 59,7 60,5 64,1 12,3 Dania 61,8 59,8 61,2 57,8 57,7 58,6 58,4 60,4 61,6 62,2 62,9 1,1 Wielka Brytania 56,1 57,0 57,5 58,0 58,0 57,2 56,8 56,6 58,7 60,7 60,9 4,8 Holandia 44,6 46,2 48,9 51,4 54,0 55,2 54,4 57,4 59,3 60,8 60,5 15,9 Finlandia 51,1 53,4 55,7 54,7 56,6 54,6 56,6 57,2 58,2 58,4 59,4 8,3 Łotwa 45,9 51,0 54,0 59,1 57,7 47,6 47,5 52,5 53,2 54,2 57,3 11,4 Litwa 46,7 50,2 48,8 51,0 52,2 49,3 49,8 50,5 51,4 54,6 55,5 8,8 Czechy 42,5 44,5 44,7 46,5 48,0 45,8 47,2 47,4 50,3 52,6 53,6 11,1 Irlandia 49,5 52,2 53,1 53,9 52,5 49,9 49,4 49,7 49,8 52,9 52,6 3,1 Bułgaria 33,3 35,4 40,6 43,5 47,0 45,7 42,9 44,5 46,1 48,0 49,2 15,9 Portugalia 50,1 50,1 49,9 51,2 50,3 49,4 49,6 46,6 45,4 47,8 47,8-2,3 Austria 29,0 32,6 36,5 38,9 41,0 41,8 42,2 41,4 43,7 46,2 47,7 18,7 Francja 37,7 37,9 37,7 37,8 38,4 38,8 39,9 42,7 45,7 45,7 47,1 9,4 Cypr 51,3 51,0 54,4 55,7 54,1 56,4 55,8 52,4 51,4 48,4 46,6-4,7 Włochy 30,2 32,1 32,8 33,9 34,9 35,9 37,0 39,0 41,1 44,2 45,8 15,6 Słowacja 26,0 31,8 33,8 36,9 40,4 38,9 40,1 41,8 43,8 43,7 44,3 18,3 Hiszpania 41,0 43,9 44,3 44,9 45,4 43,4 43,8 44,3 43,4 43,7 44,0 3,0 Luksemburg 30,4 31,7 33,2 29,8 30,9 36,7 39,7 37,9 40,3 37,7 43,8 13,4 Belgia 30,1 31,7 34,0 35,2 35,0 36,2 37,9 38,9 39,0 41,9 43,7 13,6 Rumunia 37,0 40,2 39,1 41,3 43,0 41,3 39,1 39,0 41,0 41,7 43,3 6,3 Polska 26,1 27,9 28,8 30,6 32,0 33,0 35,4 37,7 39,8 42,0 41,7 + 15,6 Węgry 30,4 33,5 33,7 32,2 32,1 33,7 35,2 36,2 37,2 39,4 41,6 11,2 Malta 31,2 30,9 28,7 30,1 30,1 27,5 31,0 33,4 35,9 36,6 37,9 6,7 Słowenia 30,1 31,3 31,5 32,9 32,7 35,9 33,8 31,7 34,3 33,6 36,7 6,6 Chorwacja 29,9 33,6 34,0 35,9 36,7 39,1 37,3 37,4 36,9 38,6 36,6 6,7 Grecja 39,4 42,2 42,5 43,2 43,0 42,3 42,1 37,5 36,2 35,0 34,0-5,4 http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_ergan&lang=en data pobrania 12.10.2014 r.

Tabela 16. Polska na tle Unii - pracodawcy i pracujący na własny rachunek powyżej 15 lat, niezatrudniający pracowników. 2004 w tys. IV kwartał dane w tysiącach osób 2014 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 w tys. osób 17 % wśród ogółu pracujących + 15 lat EU 28 krajów 32 016,6 32 655,1 33 094,0 33 264,7 32 921,7 32 741,2 33 015,2 32 751,8 32 853,5 32 947,4 32 992,4 15,1% Grecja 1 309,4 1 302,7 1 326,7 1 319,0 1 350,6 1 332,9 1 290,7 1 218,9 1 143,1 1 111,5 1 092,4 30,9% Włochy 5 722,1 5 579,5 5 632,4 5 579,6 5 449,5 5 286,4 5 299,8 5 232,8 5 265,1 5 233,6 5 183,0 23,1% Rumunia 1 882,6 1 969,2 1 913,7 1 899,1 1 883,1 1 857,5 1 874,6 1 802,4 1 887,4 1 851,9 1 792,6 20,7% Portugalia 1 252,6 1 212,4 1 178,9 1 219,7 1 181,1 1 144,9 1 064,2 960,7 959,0 928,4 895,6 19,8% Polska 2 891,6 2 971,6 2 911,0 2 942,4 2 914,2 2 906,1 2 970,0 2 968,6 2 898,2 2 878,6 2 859,9 18,1% Czechy 761,9 724,6 755,7 770,1 777,7 803,3 853,8 870,4 852,7 851,1 867,6 17,5% Hiszpania 2 994,0 3 191,3 3 295,6 3 416,9 3 364,6 2 992,9 2 973,1 2 864,5 2 930,8 2 924,9 2 923,4 16,8% Irlandia 315,6 313,8 322,5 361,7 348,2 324,1 298,1 287,5 291,1 324,5 315,7 16,6% Cypr 68,4 70,3 69,1 70,3 67,9 67,3 64,4 61,3 57,9 60,6 59,4 16,3% Holandia 941,7 964,8 1 043,0 1 061,1 1 104,4 1 132,0 1 190,1 1 229,5 1 263,1 1 321,6 1 346,6 16,2% Słowacja 256,3 277,6 291,5 311,4 343,3 362,7 368,7 368,2 350,3 366,4 359,4 15,3% Wielka Brytania 3 602,4 3 689,4 3 791,2 3 832,7 3 818,4 3 896,0 3 984,9 4 090,4 4 233,0 4 384,1 4 570,9 15,0% Chorwacja 331,2 351,8 337,1 306,5 315,4 309,5 307,5 286,8 255,0 259,9 225,8 14,4% Malta 20,6 20,4 19,3 22,7 22,7 22,6 22,6 21,7 22,0 23,0 24,7 14,0% Belgia 538,2 574,7 575,4 584,6 582,3 625,0 633,0 600,7 597,0 641,6 632,5 13,9% Słowenia 96,1 99,9 108,1 104,9 101,2 107,8 123,0 114,8 113,7 109,6 123,5 13,3% Finlandia 287,1 290,5 296,5 289,6 320,2 321,0 311,0 324,2 317,4 316,8 328,6 13,2% Bułgaria 406,0 373,5 363,6 379,9 367,4 364,8 351,6 311,8 325,5 355,2 347,0 11,6% Austria 429,3 453,5 489,0 468,6 455,8 455,0 478,9 475,8 481,2 473,9 478,0 11,3% Łotwa 101,4 88,8 109,0 95,8 88,0 78,9 89,5 95,1 94,7 93,4 100,3 11,3% Litwa 225,0 205,1 185,4 157,5 146,9 126,6 114,4 114,5 124,9 140,8 145,0 11,1% Francja 2 410,0 2 539,2 2 611,3 2 607,1 2 593,1 2 722,1 2 841,5 2 871,6 2 816,7 2 780,4 2 823,8 10,9% Węgry 546,7 500,1 478,4 466,2 454,2 452,6 449,8 433,7 438,4 425,2 444,6 10,8% Niemcy 3 879,4 4 140,7 4 228,1 4 226,8 4 101,1 4 253,4 4 258,5 4 373,1 4 337,9 4 292,2 4 264,3 10,5% Szwecja 433,8 461,6 459,3 466,5 465,9 478,1 481,9 465,2 481,4 489,6 477,3 10,0% Dania 217,0 225,9 236,2 234,0 238,6 251,1 247,6 239,3 239,7 232,4 238,5 8,8% Luksemburg 14,8 15,0 14,9 14,1 15,4 16,3 19,0 21,0 21,0 18,6 20,5 8,3% Estonia 56,2 47,2 50,8 55,8 50,9 50,3 53,1 46,9 55,5 57,7 51,2 8,2% Źródło http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsq_esgaed&lang=en data pobrania 15.10.2014 r.

W Śląskiem również notowany jest wzrost wartości wskaźnika zatrudnienia, aczkolwiek na tle innych województw niezmiennie lokujemy się na końcu listy rankingowej. W ciągu dekady województwo śląskie nie zmieniło swojej pozycji i w 2013 roku utrzymało 13 pozycję, jednak niezmiennie wskaźnik zatrudnienia w regionie jest niższy od przeciętnego w kraju. Tabela 17. Śląskie na tle kraju - zmiany wysokości wskaźnika zatrudnienia. Dane śródroczne Ludność w wieku produkcyjnym Jednostka terytorialna ogółem 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 % % % % % % % % % % % POLSKA 55,7 56,1 57,1 59,4 62,3 64,9 65,0 64,6 65,0 65,4 65,7 MAZOWIECKIE 61,7 61,9 62,1 64,0 66,2 70,5 70,5 69,6 70,4 71,7 71,8 WIELKOPOLSKIE 58,1 57,9 57,9 60,1 63,1 65,9 66,1 66,1 66,0 66,8 67,9 PODLASKIE 59,0 61,1 62,1 63,1 65,1 67,9 68,2 64,9 66,3 67,5 67,5 ŁÓDZKIE 57,3 57,6 58,5 61,4 64,6 67,0 66,7 67,3 67,9 67,0 67,5 LUBELSKIE 60,3 58,6 60,1 62,0 65,1 64,5 64,5 64,8 65,4 65,8 66,2 OPOLSKIE 54,5 56,0 57,1 60,1 60,9 62,9 63,4 63,9 64,8 65,7 65,8 POMORSKIE 54,5 54,1 55,1 58,1 61,9 64,6 64,1 64,5 64,7 65,1 65,1 MAŁOPOLSKIE 58,4 59,2 59,5 60,8 63,6 66,7 65,7 64,8 65,1 64,5 64,9 DOLNOŚLĄSKIE 50,4 51,0 53,1 57,3 59,6 62,1 63,3 63,1 63,3 63,6 64,2 LUBUSKIE 49,6 51,6 55,4 57,5 61,1 62,8 61,5 62,5 63,3 63,2 63,9 KUJAWSKO-POMORSKIE 54,9 54,8 55,7 56,3 59,4 61,4 62,6 62,3 63,0 63,9 63,8 ŚLĄSKIE 51,5 52,4 53,9 56,2 59,0 61,4 62,5 62,1 63,0 63,2 63,7 ŚWIĘTOKRZYSKIE 53,9 53,4 55,8 59,7 63,9 66,5 64,6 64,3 63,8 64,3 63,4 ZACHODNIOPOMORSKIE 50,1 52,1 52,6 53,9 56,7 59,6 60,5 59,4 59,8 61,7 62,9 PODKARPACKIE 56,9 55,9 57,1 59,5 62,3 63,8 63,8 62,8 62,3 62,4 62,0 WARMIŃSKO-MAZURSKIE 51,7 52,6 53,6 56,0 59,7 61,3 61,4 61,2 60,4 59,1 59,9 Źródło: BAEL, GUS, http://stat.gov.pl/bdl/app/dane_podgrup.display?p_id=425170&p_token=0.4892582951579243# Data pobrania 30.09.2014 Na wielkość wskaźnika zatrudnienia w Polsce (a także w naszym województwie) pewien wpływ mają: - bardzo wysoka przeciętna liczba godzin przepracowanych w tygodniu. W momencie akcesji do UE przeciętna liczba godzin przepracowanych w tygodniu wynosiła w naszym kraju 41,1 godz. (wobec średniej unijnej 38,1 godz.). Po dziesięciu latach przeciętny czas tygodniowej pracy w Unii Europejskiej obniżył się do 37,1 godziny, w naszym kraju redukcja była znacznie mniejsza do poziomu 40,7 h. (por. Tabela 18). - niski odsetek osób pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy. W większości krajów starej Unii standardem jest, że pewne grupy pracowników (np. studenci, matki wychowujące małe dzieci, osoby starsze) pracują w niepełnym wymiarze czasu pracy, co z jednej strony zmniejsza bezrobocie, z drugiej wpływa na wyższy wskaźnik zatrudnienia (por. Tabela 18). Dość powiedzieć, że w całej UE w niepełnym wymiarze czasu pracy pracuje ponad 41 mln osób w wieku od 15do 64 lat (19,5%), w naszym kraju niewiele ponad milion, co stanowi 7,1% ogółu pracujących w wieku od 15 do 64 lat (por. Tabela 19). W Polsce, z uwagi na niski poziom wynagrodzeń, dzielenie się pracą jest strategią nieekonomiczną i nieakceptowaną społecznie. Niemożliwe jest także skrócenie tygodniowego czasu pracy. Wynika to nie tylko z oporu pracodawców, ale również (a może przede wszystkim) z nadal niskiej wydajności polskiego pracownika. 18

Tabela 18. Polska na tle Unii Europejskiej. Średnia liczba standardowych tygodniowych godzin pracy w głównym miejscu pracy (pełnozatrudnieni). 2004 w % IV kwartał dane w % 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 w % Zmiany w czasie pracy EU 28 krajów 38,1 38,0 37,9 37,9 37,7 37,6 37,5 37,3 37,2 37,2 37,1-1,0 Grecja 43,0 42,9 42,6 42,4 42,5 42,4 42,2 42,1 41,8 42,0 41,8-1,2 Bułgaria 41,3 41,1 41,5 41,6 41,7 41,3 41,0 40,7 40,6 40,7 40,8-0,5 Polska 41,1 40,8 41,0 40,8 40,7 40,6 40,5 40,5 40,6 40,7 40,7-0,4 Słowacja 40,7 41,0 41,1 41,1 40,9 40,8 40,5 40,7 40,8 40,7 40,6-0,1 Czechy 42,0 41,8 41,8 41,7 41,7 41,4 41,2 41,1 40,7 40,6 40,5-1,5 Rumunia 40,9 40,8 40,4 40,4 40,3 40,2 40,2 40,2 40,1 40,1 40,0-0,9 Chorwacja 40,9 40,4 40,1 39,8 40,0 40,2 39,9 39,5 39,5 39,6 39,9-1,0 Węgry 40,5 40,3 40,3 40,1 40,0 39,8 39,7 39,4 39,4 39,6 39,8-0,7 Portugalia 39,3 39,1 38,9 38,9 39,0 38,7 38,9 39,3 39,2 39,5 39,8 0,5 Cypr 40,6 40,2 40,3 40,0 40,4 40,3 40,0 39,7 39,8 39,8 39,4-1,2 Łotwa 41,3 41,1 40,9 40,6 39,8 39,2 38,6 38,5 38,9 38,6 39,3-2,0 Słowenia 40,6 40,5 40,2 40,4 40,3 39,7 39,3 39,4 39,8 39,4 38,9-1,7 Estonia 40,0 39,6 39,7 39,4 39,2 38,8 38,6 38,7 38,8 38,9 38,8-1,2 Litwa 38,1 38,3 38,6 39,1 39,1 38,5 38,2 37,9 38,1 38,1 38,1 0,0 Malta 39,8 39,4 39,1 39,1 39,0 38,8 38,9 38,9 38,9 38,4 38,0-1,8 Hiszpania 39,6 39,4 39,4 39,2 38,9 38,7 38,6 38,4 38,0 38,0 37,8-1,8 Belgia 36,9 36,9 36,7 37,2 36,6 36,7 37,1 37,0 37,0 37,2 37,3 0,4 Francja 37,8 38,1 38,1 38,1 38,1 38,0 38,1 38,0 37,9 37,4 37,2-0,6 Finlandia 37,9 37,4 37,2 37,2 37,3 37,0 37,1 37,0 36,8 36,6 37,0-0,9 Włochy 38,8 38,5 38,3 38,2 38,1 37,9 37,6 37,2 36,9 36,9 36,9-1,9 Luksemburg 37,7 37,5 37,3 36,6 36,5 37,2 37,2 37,0 37,0 37,1 36,7-1,0 Wielka Brytania 37,0 37,1 36,9 37,0 36,8 36,5 36,4 36,4 36,4 36,6 36,7-0,3 Austria 39,5 39,2 39,2 38,8 38,2 37,9 37,7 37,7 37,5 36,9 36,6-2,9 Szwecja 36,4 36,3 36,3 36,3 36,2 36,1 36,2 36,1 36,2 36,2 36,3-0,1 Irlandia 36,9 36,7 36,5 36,3 35,8 35,1 34,8 34,8 35,0 35,5 35,6-1,3 Niemcy 36,0 35,8 35,8 35,7 35,6 35,6 35,7 35,6 35,6 35,3 35,3-0,7 Dania 35,6 35,6 35,1 34,3 33,7 33,7 33,7 33,6 33,6 33,7 33,4-2,2 Holandia 30,8 30,8 30,9 30,7 30,7 30,5 30,6 30,4 30,2 30,0 30,1-0,7 Źródło: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/statistics/search_database data pobrania 14.10.2014 r. 19

Tabela 19. Polska na tle Unii Europejskiej. Odsetek pracujących w niepełnym wymiarze czasu pracy wśród ogółu pracujących. Uszeregowano malejąco według ostatniej kolumny 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 EU 28 krajów 16,7 17,2 17,5 17,5 17,5 18,1 18,5 18,8 19,2 19,5 Holandia 45,2 45,7 45,8 46,3 46,8 47,7 48,3 48,5 49,2 50,0 Niemcy 21,9 23,4 25,2 25,4 25,1 25,3 25,5 25,7 25,7 26,2 Austria 20,0 20,8 21,3 21,8 22,6 23,7 24,3 24,3 24,9 25,7 Wielka Brytania 25,1 24,2 24,3 24,2 24,2 25,0 25,7 25,5 25,9 25,5 Dania 21,9 21,5 23,0 23,0 23,8 25,2 25,6 25,1 24,8 24,7 Szwecja 23,1 24,0 24,3 24,2 25,7 26,0 25,8 25,2 25,0 24,7 Belgia 21,5 21,7 22,0 21,9 22,4 23,2 23,7 24,7 24,7 24,3 Irlandia 16,6 16,8 16,6 17,3 18,1 21,0 22,2 23,1 23,5 23,5 Luksemburg 16,3 17,4 17,1 17,8 17,9 17,6 17,5 18,0 18,5 18,7 Francja 16,9 17,1 17,1 17,2 16,8 17,2 17,6 17,6 17,7 18,1 Włochy 12,4 12,7 13,1 13,4 14,1 14,1 14,8 15,2 16,8 17,7 Hiszpania 8,8 12,2 11,8 11,6 11,8 12,6 13,1 13,7 14,6 15,9 Malta 7,8 9,4 9,7 10,6 11,1 10,7 11,7 12,4 13,2 14,0 Finlandia 12,8 13,3 13,5 13,4 12,7 13,3 13,9 14,1 14,1 14,0 Cypr 7,5 7,6 6,6 6,4 6,8 7,5 8,3 9,0 9,7 11,9 Portugalia 8,1 8,2 8,1 8,8 8,6 8,4 8,4 10,1 11,0 10,9 Słowenia 8,3 7,8 8,0 8,1 8,1 9,5 10,3 9,5 9,0 9,3 Estonia 6,9 6,6 6,7 7,2 6,4 9,4 9,8 9,3 9,2 8,9 Rumunia 9,2 9,2 8,6 8,6 8,6 8,5 9,7 9,3 9,1 8,8 Litwa 8,4 6,8 9,5 8,6 6,5 7,9 7,8 8,3 8,9 8,4 Grecja 4,5 4,8 5,5 5,4 5,4 5,8 6,2 6,6 7,6 8,2 Łotwa 9,8 7,6 5,8 5,6 5,5 8,4 9,3 8,8 8,9 7,5 Polska 9,6 9,8 8,9 8,5 7,7 7,7 7,7 7,3 7,2 7,1 Węgry 4,3 3,9 3,8 3,9 4,3 5,2 5,5 6,4 6,6 6,3 Chorwacja 6,5 7,8 7,0 6,6 6,9 6,9 7,5 7,6 6,3 6,2 Czechy 4,4 4,4 4,4 4,4 4,3 4,8 5,1 4,7 5,0 5,8 Słowacja 2,5 2,4 2,7 2,5 2,5 3,4 3,8 4,0 4,0 4,5 Źródło: http://appsso.eurostat.ec.europa.eu/nui/show.do?dataset=lfsa_eppgan&lang=en data pobrania 05.05.2014 r. 20