Imię Nazwisko Podstawy systemu L A TEX część 2 05.03.2007 Część I Podstawy 1. Podział tekstu 1.1. Podział linii \\ lub \newline łamanie linii bez justowania linebreak łamanie linii z justowaniem \nolinebreak zakaz łamania linii ~ spacja z zakazem łamania linii 1.2. Podział akapitu \par pusta linia w tekście rozpoczęcie nowego akapitu 1.3. Podział strony \\* łamanie linii bez justowania z zakazem łamania strony \newpage lub \pagebreak łamanie strony \nopagebreak zakaz łamania strony 2. Znaki w L A TEXu 2.1. Spacje \ wymuszenie spacji ~ twarda spacja \, krótka spacja, np. 1000 m 2.2. Łączniki dywiz: - lub \dywiz, np. biało-czarny półpałza: -- lub textendash, np. w latach 1999 2001 pauza: --- lub \textemdash, np. czasem w tekście, gdy tworzymy długie zdania dla przykładu tutaj robimy wtrącenia 1
2.3. Komentarze Często zdarza się, że chcemy w tekście umieścić jakiś komentarz, swoje uwagi, albo po prostu zostawić coś, co w tej chwili nie ma pojawić się w dokumencie. Używamy wówczas magicznego znaku %. Wszystko co pojawi się dalej w linii z % będzie zakomentowane, czyli niewidoczne dla L A TEXa. 2.4. Znaki dostępne małe litery: a b c d e f g h i j k l m n o p r s t u v w x y z wielkie litery: A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U V W X Y Z cyfry: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 inne: ( ) [ ]?!., ; : * - / + = w trybie matematycznym dostępne są znaki: + = <> 2.5. Znaki specjalne Znaki specjalne to: \ % $ & # { } _ ^ ~ Uzyskuje się je wpisując: $\blackslash$ \$ \& \# \{ \} \_ \^{} \~{} 2.6. Cudzysłowy Cudzysłowy mogą być różne w zależności od języka i stopnia zagnieżdżenia cytatu. otrzymuje się wpisując,,, np. cytat (w j. polskim) otzrymuje się wpisując, np. cytat (w j. angielskim)» «otrzymuje się wpisując >> <<, np. jest to cytat» zagnieżdżony «(w j. polskim) otrzymuje się wpisując >> <<, np. jest to cytat «zagnieżdżony» (w j. niemieckim) otrzymuje się wpisując, np. jest to cytat zagnieżdżony Część II Dokument 3. Budowa pliku źródłowego Plik wejściowy (źródłowy) to plik z rozszerzeniem ]tt.tex, ten który zawiera treść naszego dokumentu i informacje (polecenia) L A TEXa. \dokumentclass[opcje]{klasa} Preambuła czyli zbiór poleceń sterujących, informacje dla programu jakich pakietów będziemy używać, jakie będa ustawienia parametrów strony (np. marginesy), tu też będziemy definiować nowe polecenia. \begin{document} (początek dokumentu) Dokument właściwy (treść dokumentu i polecenia sterujące) \end{dokument} (koniec dokumentu) Przykład: \documentclass[10pt]{article} \usepackage[latin2]{inputenc} \usepackage{polski} \author{imię Nazwisko} \title{podstawy systemu \LaTeX{}--- część 1} \date{05.03.2007} 2
\begin{document} \maketitle \part{podstawy} \section{podział tekstu}} \subsection{podział linii} Istnieją różne sposoby łamania linii: itd., itp. \end{document} 4. Znaki 4.1. Polskie znaki diakrytyczne Jeżeli dokument, który tworzymy, ma być w języku polskim, to musimy to wskazać w preambule dokumentu: \usepackage{polski} Polskie znaki diakrytyczne można uzyskać na dwa sposoby: (1) \usepackage[strona_kodowa]{inputenc} gdzie strona kodowa zależy głównie od naszego systemu operacyjnego, np.: Windows strona_kodowa: cp1250 Linux strona_kodowa: latin2 Wówczas polskie znaki wpsiujem z klawiatury używając prawy Alt+litera: ą Ą ć Ć ę Ę ł Ł ń Ń ó Ó ś Ś ź Ź ż Ż (2) \prefixing Wówczas polskie znaki wpisujemy wstawiając / przed literą: /a /A /c /C /e /E /l /L /n /N /o /O /s /S /x /X /z /Z 4.2. Znaki obcojęzyczne ó \ {o} ò \ {o} ô \^{o} ó \ {o} ò \ {o} ô \^{o} ö \"{o} õ \~{o} ō \={o} ȯ \.{o} ŏ \u{o} ǒ \v{o} ő \H{o} o \t{o} o \c{o} ọ \d{o} o \b{o} ı \i j \j Uwaga: W przypadku pojedyńczych liter można pominąć nawiasy {}. 4.3. Odmiany i kroje pisma I krój (family) antykwa: {\rmfamily Jakiś tekst} lub \textrm{jakiś tekst}, bezszeryfowy: {\sffamily Jakiś tekst} lub \textsf{jakiś tekst}, maszynopis: {\ttfamily Jakiś tekst} lub \texttt{jakiś tekst}, II seria (series) pogrubiona: {\bfseries Jakiś tekst} lub \textbf{jakiś tekst}, III odmiana (shape) proste: {\upshape Jakiś tekst} lub \textup{jakiś tekst}, kursywa: {\itshape Jakiś tekst} lub \textit{jakiś tekst}, 3
pochyłe: {\slshape Jakiś tekst} lub \textsl{jakiś tekst}, kapitaliki: {\scshape Jakiś tekst} lub \textsc{jakiś tekst}, Uwaga I: polecenia zaczynające się od \textxx mają argument; argument ten nie może zawierać więcej znaków niż jeden paragraf. Uwaga II: najpopularniejsze polecenia doczekały się swoich skróconych form: \rmfamily = \rm Przkładowy tekścik \sffamily = \sf Przykładowy tekścik \ttfamily = \tt Przykładowy tekścik \bfseries = \bf Przykładowy tekścik \itshape = \it Przykładowy tekścik \slshape = \sl Przykładowy tekścik \scshape = \sc Przykładowy tekścik 4.4. Wielkość pisma Wielkość bazową pisma określamy w opcjach klasy dokumentu i może ona być równa 10pt, 11pt lub 12 pt. W stosunku do tych wielkości możemy proporcjonalnie zwiększać lub zmniejszać rozmiar pisma. Służą do tego następujące polecenia: \tiny \scriptsize \footnotesize \small \normalsize \large \Large \LARGE \huge \Huge 5. Środowiska Środowiska służą specyficznym celom typograficznym. Postać ogólna środowiska: \begin{nazwa_środowiska} tekst tekst tekst \end{nazwa_środowiska} Środowiska mogą być wielokrotnie zagniżdżane: \begin{aaa} \begin{bbb}... 4
\end{bbb} \end{aaa} 5.1. Środowiska do wymieniania 5.1.1. itemize Wypinktowanie, przykład: \begin{itemize} \item To jest pierwszy punkt \item To jest drugi punkt \begin{itemize} \item to jest podpunkt drugiego punktu \item to jest drugi podpunkt drugiego punktu \end{itemize} \item To jest trzeci punkt \item To jest czwarty punkt \end{itemize} To jest paragraf występujący przed środowiskiem itemize. To jest paragraf. To jest pierwszy punkt To jest drugi punkt to jest podpunkt drugiego punktu to jest drugi podpunkt drugiego punktu To jest trzeci punkt To jest czwarty punkt 5.1.2. enumerate Wyliczenie, przykład: \begin{enumerate} \item To jest pierwszy punkt \item To jest drugi punkt \begin{enumerate} \item to jest podpunkt drugiego punktu \item to jest drugi podpunkt drugiego punktu \end{enumerate} \item To jest trzeci punkt \item To jest czwarty punkt \end{enumerate} To jest paragraf występujący przed środowiskiem enumerate. To jest paragraf. To jest paragraf występujący przed środowiskiem enumerate. To jest paragraf. I II To jest pierwszy punkt To jest drugi punkt a) to jest podpunkt drugiego punktu b) to jest drugi podpunkt drugiego punktu 5
III To jest trzeci punkt IV To jest czwarty punkt Zmiana znaczników Poziom Wartość domyślna 1 \labelenumi \arabic{enumi} Liczby arabskie 2 \labelenumii \alph{enumii} Małe litery 3 \labelenumiii \Roman{enumiii} Liczby rzymskie 4 \labelenumiv \Alph{enumiv} Wielkie litery Uwaga: Wartość domyślną zmieniami wpisując w preambule: \renewcommand{nazwa poziomu}{wartość}, np. \renewcommand{\labelenumi}{\roman{enumi}} 5.1.3. description Wyróżnienie, przykład: \begin{description} \item[przykład 1] To jest pierwszy punkt \item[przykład 2] To jest drugi punkt \begin{description} \item[definicja 1] to jest podpunkt drugiego punktu \item[definicja 2] to jest drugi podpunkt drugiego punktu \end{description} \item[wyróżnienie] To jest trzeci punkt \item[inne wyróżnienie] To jest czwarty punkt \end{description} Przykład 1 To jest pierwszy punkt Przykład 2 To jest drugi punkt definicja 1 to jest podpunkt drugiego punktu definicja 2 to jest drugi podpunkt drugiego punktu Wyróżnienie To jest trzeci punkt Inne wyróżnienie To jest czwarty punkt 5.2. Dosłowne pisanie kodu środowisku verbatim Jeśli chcemy wyświetlić pojedyncze polecenie, korzystaby z polecenia \verb. Przywiększej objętości kodu (np. kilka linijek jak na początku części Dokument), korzystamy ze środowiska verbatim. 5.3. Justowanie tekstu flushleft: To jest przykład justowania tekstu do lewej. To jest przykład justowania tekstu do lewej. To jest przykład justowania tekstu do lewej. To jest przykład justowania tekstu do lewej. flushright: To jest przykład justowania tekstu do prawej. To jest przykład justowania tekstu do prawej. To jest przykład justowania tekstu do prawej. To jest przykład justowania tekstu do prawej. center: To jest przykład justowania tekstu względem osi. To jest przykład justowania tekstu względem osi. To jest przykład justowania tekstu względem osi. To jest przykład justowania tekstu względem osi. 6
Uwaga: Jeśli chcemy wyjystować coś w pojedynczej linii, to wykorzystujemy polecenia: \leftline, \rightline lub \centerline. 5.4. Tabelki środowsiko I Tabelka bez linii. Przykład: \begin{}{rcl} fragment tekstu & fragment tekstu & fragment tekstu \\ Tabelka & Tabelka & Tabelka \\ Tabelka & bez & linii \end{} fragment tekstu fragment tekstu fragment tekstu Tabelka Tabelka Tabelka Tabelka bez linii II Tabelka z liniami. Przykład: \begin{}{ r c l } \hline fragment tekstu & fragment tekstu & fragment tekstu \\ \hline Tabelka & Tabelka & Tabelka \\ \hline Tabelka & z & liniami \\ \hline \end{} fragment tekstu fragment tekstu fragment tekstu Tabelka Tabelka Tabelka Tabelka z liniami III Tabelka z ustaloną szerokością kolumny. Przykład: \begin{}{ p{4.7cm} p{2.1cm} } \hline To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku & To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku \\ \hline To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku & To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku \\ \hline \end{} To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku To jest tekst w środowisku IV Łączenie komórek w wierszach. Przykład: \begin{}{ r c c c } \hline To jest tekst & w środowisku & środowisko & tekst \\ \hline \multicolumn{2}{ r }{To jest tekst w środowisku} & środowisko & \\ \hline \multicolumn{3}{ r }{To jest tekst w środowisku} & \\ \hline \end{} To jest tekst w środowisku środowisko tekst To jest tekst w środowisku środowisko To jest tekst w środowisku 7